Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1705
go«de zün, na«*r voorzeker eveneens van
twijfelachtig gehalte, hetgeen de inschryvers
vermoedelijk te zijner tj)d zullen gewaar
worden.
De oprichters-manie werd in hooge mate
gevoed door den duren gutnmi-pry's, die
tydens de hoogconjunctuur van 1906 voor
para-rubber tot 63 pence per Engelsen pond
opliep, hetgeen toen de hoogste noteeiing
sedert een reeks van jaren was.
De economische crisis, die in het najaar
van 1907 van Amerika uitging en alle
indnstrieele landen trof, oefende ook op de
rubber-prjjzen een gevoeligen druk uit en
wél van zóó groote beteekeniu, dat de no
teering van para in het begin van 1908 tot
33 pence was teruggegaan.
Maar, vroeger dan voor andere producten,
begon de rubbermarkt zich van den terug
gang te herstellen en in het vorige jaar liep
de noteering zelfs tot 9 shilling op, d. i. een
veel hoogeren pry's, dan ooit te Toren was
voorgekomen.
In de laatste weken was eenige inzakking
van dezen hoogen prys waar te nemen, maar
de tegenwoordige noteering van 100 4 104
pence is nog, niet belangrijk: beneden den
jongs ten recordpry's te noemen.
De plantage-eaoutchouc wordt nog duurder
betaald dan de wilde rubber en hoewel de
tegenwoordige pryzen exorbitant hoog zyn,
is een daling, rui: beteekeiig voor het pro
duct niet te verwachten, zoolang de indus
trieel» conjunctuur niet ernstig wordt bedreigd.
Vooral geldt dit Amerika, want de
Vereenigde Staten verbruiken alleen zooveel
caoutchouc all alle overige landen te zamep.
Tot dusver zyn er geen verecby'ntelen, die
op een naderende vermindering van het
verbruik wyzen; integendeel de consumptie
neemt toe, doordien caoutchouc als grondstof
steeds meer aftrek, heeft, waartoe ook het
toenemend gebruik van automobielen en de
p-roefnemingen op 't gebied der
luchtecheepvaart bet hunne bijdragen.
Aan de rubber-industrie heeft de duurte
van d» grondstof tot dusver mimder geschaad,
dan men had verwacht, hetgeen wel blijkt
uit de resultaten, door dezen tak van nijver
heid in Dnitechland in het vorig jaar ver
kregen. Zoo heeft de Continental
CaoutchoucMaatschappij te Hannover, een der grootste
ondernemingen in deze branche, over 1909,
evenals het jaar te voren, weder 40% dividend
uitgekeerd en haren aandeelhouders B.M.
3.000.000 nieuwe aandeelen aangeboden 3,
250, zoodat de claim dus meer dan 100 %
.bedraagt. De Gummi
Kammen-Pabriek,'eTeneens te Hannover, die over 1908 reeds een
hooger dividend uitkeerde, heeft het over
1909 van 22 op 25% gebracht.
Sedert een en ander is bekend geworden,
zijn de aandeelen dezer ondernemingen dan
ook van 525 tot 565, resp. van 320 tot 340 %
gestegen. Vermoedelijk waren de meeste
ondernemingen in 1909 echter, door vroegere
voordeelige inkoopen, nog instaat
goedkoopper te fabriceeren, dan tot de tegenwoordige
dnre prijzen van de grondstof mogelyk zou
zijn en wanneer dat niveau gehandhaafd
blyit ??zou het op den duur wellicht toch
van nadeelige terugwerkte g op het
gnmmiverbrnik worden, o.». voor de banden van
motor-vrachtwagens, welke tot de
tegenwoordigia prijzen reeds te kostbaar zij r.
In welke mate de aandeelen van verschil
lende Engelache rubber-plantages in n jaar
tijda zyn gestegen, bly'H uit onderstaande
koers-opgave van eenige veel verhandelde
soorten, waarbij dient gelet op de 4 eerst
genoemde, waarvan de koers begin-1909
s har es van £ l nom. geldt, die later in
onder-aandeelcn van 2 shilling nom. werden
gesplitst, in verband niet het enorme agio.
Door die splitsing vielen zij meer binnen bet
bereik van de groete massa. Men meende
gemakkelijker koopers te vinden voor 8 har es
van 2 Bh. nom. tot den effectieven prijs van
£ l dan voor aand. van £ l ' nom. tot
het 6-voudige van die waarde.
Shares
a 2 sh. nom.
Anglo-Malay
Cicaly . . .
Pataling . .
Selangor . .
Linggi . . .
Yallambrosa.
uitgifte.
£ 150.000
16.000
22.500
3'.000
65.000
50.000
koers
'gin 1909
£4.19
5.7 6
6.7.6
,, 0.17.6
0.11 9
» 0-14
thans
1.3
1.18
1.18
2.5
2
1.14
Op de laatstgenoemde shares werd over
1907 en 1908 telkenmale 55, over 1909 80 pCt.
dividend uitgekeerd. De kansen van de toe
komst zijn dus hierbij rijkelijk gediaconteerd,
evenals bij de Selangor, die het laatst 75 pCt.
dividend uitbetaalde.
inmniiiiiiMiimii
Brieven van Oom Jodocus.
LXIV.
Waarde Neef l
Zou je wel willen gelooven, dat ik af
en toe zou wenschen liever een Pruis te
zijn? Ik, die toch den grond, waar eens
mijn wiegje stond, bemin met al het vuur
eener nimmer gedoofde liefde? Ik, die
toch bij geen enkel nationaal feest ont
breek en dan zelfs de vlaggen niet aan
zien kan, zonder dat het schoone lied
mij naar de keel dringt, van de
scb.ittrende kleuren van Nederlands vlag, die
zoo fier langs den vloed wapperen. Ik, ten
slotte, die het niet nalaten kan, somwijlen
rond den haard gezeten met de mijnen
aan te heffen het oud vaderlandsch gezang:
Wöleven vrij, wij leven bly
Op Neerlands' dierbren grond.
Die grond, hij duldt geen dwinglandij "
Het Eistere docmnsnt,
In dat rampspoedige, ten eeuwigen dage
in het geheugen der menschheid
onuitwischbare jaar 1904 (of 1905), toen de mynen en
oorlogschepen sprongen als hypotheekbanken,
gebeu de het op eenen dag,
dat de Duitsche Keizer, van Berlijn naar
Lickenbreitfeld, (Ober-Schlesien) sporende, in
de trein brieven schreef.
Enkele dagen later elechta bereikte een
schrijven van Z. M. den Keizer aan H. M.
de Koningin het Departement van
Buitenlandsche Zaken langa den hiërarchischen weg.
De productie-kosten van plantage-rubber
zijn veel lager dan die van wildeBraziliaansche,
welke laatste vooral in aanmerking komt bij
het vaststellen van de noteering. Deskundigen
beweren dat, hetgeen boven 18 pence per
Engelech pond voor ruwe caoutchouc wordt
bedongen, voor da meeste plantages zuivere
winst is. Deze werken derhalve met een
enorm voordeel en de oudere maatschappijen,
die thans reeds op een sterke
productievermeerdering kannen wy'aen, maken groote
winsten.
In 3 d 4 jaren echter kan op de meeste
plantages, waar men 2 a 3 jaar geleden met
aanplant is begonnen, het productie-tijdperk
intreden en dan zou met 'c oog op mogelijke
overproductie een sterk» daling van den pry's
der grondstof niet kunnen uitblijven.
Waar de toekomst reeds in zoo enorme
mate i» gtdisconteeri, zou de ontgoocheling
ter beurze wél eens vroeger kunnen komen,
?l kan niet worden erkend, dat voor 't
oogenblik althans de vraa» voor
coniumptie de productie van da ruwe grondstof
nog overtreft.
25 2-'iO. V. D. S.
7e Jaargang. 27 Februari 1910.
Re 1.: C. H. BBOEKKAMP, Damrak 59 Amst.
Verzoeke alle mededeeliagen, deze rubriek
'oetrefiende, te richten aan bovenstaand adres.
Probleem No. 157 is goed opgelost door:
fa ik zou wenschen een Pruis te
wezen! En je kuat je voorstellen hoeveie
droppelen er gevallen moeten zijn vóór
deze emmer overliep. Ik heb het wel
vele malen tegen Tante gezegd: is deze
tyd, is dit land dan het onze niet meer;""
Waar zijn de orde, de regelmaat, de
tucht, de gehoorzaamheid, de onderdanig
heid heen bij de minderen ? Daar is uu
onze Xaatje, een oud gediende al, een
meid uit duizenden, en die vroeger zulke
dingen niet zou hebben uitgehaald, -
zij zegt vanavond nog tegen Tante, dat
ze het niet verkiest om 's avonds na
achten nog zilver te gaan poetsen ! Waar
haalt zij zoo iets nu vandaan ? Waar
leert zij dat, als het niet isdat degansche
atmosfeer bezwangerd, bezwadderd is
mag ik wel zeggen, van een geest van
verzet, van rebellie, als de vergiftige
damp van socialisme en anarchie niet
woei om eiken straatheek ? liet was huur
tijd, na achten", zei zij. Alsof er sprake
kon wezen van litmr tijd, in mijn huis !
Je doet zoo'n mensch er niet op eens
om, weg, vooral niet omdat je niet
weet wat je terug krijgt, maar kun
je je niet voorstellen, dat Tante en ik
elkaar over het theeblad aanstaarden met
iets droevigs in onzen blik: dat dat vroe
ger toch maar zóó niet was. En 't zijn
de meiden niet alleen, het zijn ook de
kinderen. Annet bijvoorbeeld! Meen je
dat er 6én opmerking van haar ouders
door haar wordt aangehoord zonder een
ironisch trekje om haar mond en een
goede dosis medelijden in haar nopen
over ons stumpers, die zich ver redden
het beter te weten dan zij ? Ja er zit gif
in de lucht. En ik laat nog daar, dat de
mindere man, de onontwikkelde massa
er door wordt bedorven. Laat Jan Hap
voor mijn part vergaderen, en wefkstaken,
Dr. K u y p e r (op een soiree ten zijnent,
eenige uren later): Vrienden en vriendinnen:
heden deed Z. M. de Dnitsche Keizer een
eigenhandig schryven toekonen aan onze
geëerbiedigde vorstin, waarin ..."
Op dit oogenblik treedt een vriendin des
huiies binnen. Men vangt een nieuw gesprek
aan.
Dus, mijnheer Van Heeckeren, u zegt, de
duitsche Keizer... een eigenhandig schrijven.,.
aan onze Koningin?"
De Eerste Kamer rerneemt met schrik en
beven van den heer Van Heeckeren, dat de
duitscne Keizer een eigenhandig geschreven
schrijven richtte tot de Koningin der Neder
landen.
M. Coe, K. C. de Jonge, A. D. Qnerido, A'dam;
K. Bouwes, N. Bouwes, D. Kikke, Edam; J.
Luteijn, Groede; J. Meijer, Haarlem; T. A.
Stoker, Rotterdam; J. J. Ojkam, Utrecht;
De heer Oskam, van Utrecht, zond ons de
volgende oplossing van No. 157: w 24-2U,
20-15, 48-42, 4641, 14-9, 35-20. Hierna haalt
wit spoedig een 2en dam met schijf 15 en winti
Ook op deze ontleding valt niets af te
dingen, en wij brengen hierover den heer O.
ons compliment; temeer, daar hij de Ie op
lossing ook inleverde.
SLAGZET IN DE PARTIJ.
Zwart (iO schijven).
Wit (U schijven).
en optochten houden, in hot ergste
geval hebben wij nog soldaten genoeg
om /.e ons van het lijf' te houder,. Dat
/ij ontevreden zijn, soit, dat schijnt er
nu eenmaal bij te hoorcn - - hoewel dat
in mijn jungen tijd toch heel wat anders
en heel wat gemakkelijker was ---- maar
dat vind ik nog bij lange na, niet zoo
erg, til s wanneer die revolutie je aangiijrist
iu je eigen huis. je tegen waait op eiken
straathoek, en klinkt /.elfa uit de keel
van het jonge kind. Daar komen onlangs
een paar kinders van onza werkster hun
moeder halen; zooals Tante dan is, zij
laat de kleuters binnen komen en stopt
ze elk een sinaasappel in de hand. Kom
jongens, zeg ik. "ing er eens een liedje
bij. Maar zij wisten niets, dat bij de
oranje vruchten paste. Toan ik opperde:
't Is Oranje, 't blijft Oranje
't Blijft ianje boven l"
toen stonden zo te kijken als malle Jan.
En wat denk j o dat er ten slotte uit
kwam bij geheele vrijheid van keuze ?
Die twee kleine sn..jongens zetten het
Vrijheidslied" in, niet dat van Wij
leven vrij op Xeerlands dierbren grond,"
maar het internationale! (>f zij dat op
school geleerd hadden, vroeg ik. Xeen,
dat niet, maar van hun vader en hun
broer.
Die schoonmaakster behoeft bij ons
niet terug te komen, dat spreekt van
zelf, maar ik vraag je in welk een
poel van bedeuf hadden wij daar ge
staard! Zoo groeit toch ons jongste volks
deel op voor galg en rad: hoe zal de
wereld er uit gaan zien, als zij eens
groot zijn? Is het niet om het harte
vast te houden met vreezen en beven ?
Hoe dit tegen te gaan, mijn beste? Hoe
De Eegeeiing stelt een onderzoek in inde
geheimste dossiers van het geheim archief.
De minister van Buitenlandsche Zaken
verklaart tot groote geiu?tstelling en vreugde
der Eerste Kamer, dat de duitsche Keizer
gén eigenhandig geschreven schrijven richtte
tot de geerbiedigde vorstin.
Hijl" _
HET DOCUMENT.
Zwart was een schyf achter, en meende
deze terug te winnen met den zet 9-14. Hierop
liet echter de heer D. Kikke, in Ons Ge
noegen" te Edam volgen: w 43-39, z 14:23,
w 3731, z 26:28, w 38 33, z 21:32, w 35:2!!
UIT DE DAMWERELD.
De beer L, G. Eggink, leeraar aan den
normaalschool voor in), onderwijzers op Java
(N.-I.), speelde S Jan. 1.1. met zijn leerlingen
7 partijen echaak en 7 partijen, dam
(«mullaan), waarbij aan elk bord 3 a 4 leerlingen
consulteerden. De uitslag was: schaken 6
gevonnen en l remise; dammen 5 gewon
nen, l remise en l verloren. Een mooi resul
taat voor den heer E., in l u. en 15 m.
De heer Eggink tracht in Indiëhet
Poolschdammen ook in te voeren, in plaats van het
zoogenaamd Indisch dammen
(Permainantabalj, dat daar algemeen gespeeld wordt. Hy
hoopt langs dien weg mede te werken tot
het verkrygen van n speel wy'ze bij het
dammen, welk pogen zeker den lof verdient
van alie amateurs. Laten wij tevens hopen
dat dit schoone voorbeeld navolging mogen
vinden bij de leeraren hier te lande, en zij
deze aangename en geeatontwikkelende ont
spanning meer dan tot heden op hunne scho
len doen invoeren. Voorzeker zal hierdoor
menig jongtnensch van het hazard-spel wor
den afgeieid, en zich meer met het edele
damspel bezighouden.
Door welwillende tnsschenkomst van den
heer Eggink zijn wij ook in staat gesteld, een
kijkje te geven op het Permaiuan-tabal. Zoo
dra de plaatsruimte dit toelaat, geven wij
hiervan eene beschrijving met afbeelding van
het bord enz., waarbij een door twee voor
name Indiërs gespeelden partij.
Zondag 13 Febr. hadden competitie-wed
strijden plaats, uitgeschreven door den
NaUonalen Dambond". In de Karseboom" t»
Amsterdam speelden het Ver. Amst. Damg ",
Zijper Damclub", Constant", Rotterdam en
Beemster Club". De uitslag was: Constant"
26 p., 't V. A. D." 24 p. Zyper Damelub"
13 p. en A.ris de Heer" 11 p, waarbij Con
stant" en Aria de Heer" nog 2 hangpartijen.
't Ver. Amst. Damg." en de Zijper Club"
nog l hangpartij hebben.
Constant" en 't V. A, D."-?Aris de
Heer" en Zij per Damclub" moeten nog met
e: kander spelen.
Te Utrecht behaalden gelijktijdig Con
stant" (2e ploep) 30 p., den Haag 21 p., Utrecht
20 p. en Waddingsveen 9 p. (Rotterdam 19
tegen Waddingsveen l p.) Wederom is Con
stant" prachtig uitgekomen en heeft zij ge
toond, aan den spits te staan van alle bij den
Nationalen Bond aangesloten vereenigingen.
Daarom zou toch niets interessanter zyn,
dan deze vereeniging nu ook eens te zien
uitkomen tegen den kampioenEelub Amster
dam", gevestigd Caféde Kroon", wijl
deze club nog geen enkele maal verslagen
is geworden en de bekende Atnsterdamgche
krachten zich daarin bevinden. Met een wei
nig goeden wil zou o. i. deze ontmoeting
toch wel tot stand zijn te brengen. Dat 't V.
A. D. alles inspant om zoo'n ontmoeting te
verhinderen is van haar standpunt gezien
zeer natuurlyk, maar zulks kan voor Con
stant" toch geen reden zijn, om steeds door
dik en dun mee te gaas; te meer daar ver
schillende krachten uit imtterdam" ook
voor C. geen onbekenden zijn, en voor enkele
jaren een dezer spelers den kampiiens-titel
van haar nog mocht ontvangen.
Wiesbaden. - HOTEL NASSAU.
Ie Bang. Prospeotussea franco door de Directie.
Goederen kunnen worden bijgevoegd en van huis afgehaald uit alle plaatsen.
D? Matalaar n
Taxtenr
rstraat Ma,
Hilversum.
VERKOOPLüKAAL CQLTHOFF. TELEPH:366
andera zouden wij voorheen gezegd
hebben, dan op de school, waar de
('iristttlijkc en maatschappelijke deugden
moesten worden gekweekt. Maar wat
baat het als men daar bet tegengif niet
toedient: als de kleinen er niet eens
leereu om bij eiken sinaasappel een
Oranje-liedje te zingen. Daar heb jij en
je kornuiten nu de vruchten van je met
zoo teeclere zorgen omringde onder
meesters! Daar -'aan jelui nu tegenover
de Xatie, de in al wat haar heilig is
bedreigde Xatie, machteloos. Een ver
wilderende kinderschare. straks opge
groeid tot jongelingen, die l" en mij
onder de voet zullen loopen om het rijk
van Jan Hap te vestigen, overgeleverd
aan een oven verwilderde troep onder
meesters, die weigeren om hun kinderen
terug te leiden tot Vaderlandsliefde, ge
hechtheid aan Oranje, gehoorzaamheid
aan het (iezag. J n mijn dagen was een
ondermeester een stemmig jonkman,
beleefd en onderdanig, die ook ter Kerke
ging en die zijn leerlingen voorging in
eerbied van allen die boven hen gesteld
waren. Kom daar nu ereis om", zou
de heer Stastok zeggen! In stede van
een bruikbaar instrument, is hij een
tweesnijdend zwaard geworden. In
Pruisen zou dat niet gebeurea, daar
althans heeft men genoeg gezond ver
stand om te begrijpen, dat het niets
geeft om een mooi spreekwoord te hebben :
wiens brood men eet, diens woord men
spreekt," als men niet daadwerkelijk
zorgt, dat het bewaarheid wordt. Daar
althans heeft men niet zulke onpractische
verwarde en onzuivere begrippen van
vrijheid, die beletten dat het beste deel
des volks zijn eigen vrijheid beschermen
kan. En als dat hier niet beter wordt,
dan moeten wij maar bij Pruisen. Beter
n * nu
u. oli dl Jü.
een kalf ei dan een leege dop. Beter
; zonder eigen nationaliteit met behoud
' van onze eigen vrijheid, dan met een
, eigen nationaliteit dansen naar de pijper.
i van het janhagel!
j Ik heb het dan ook met plezier gezien,
, dat men het al zoo hier en daar in die
! richting gaat sturen en alvast op de
| ondermeesters, de gevaarlijksten van
j allen, het Pruisische regime begint toe te
; passen. Hulde aan Rotterdams gemeente
bestuur en aan dat van Xaarden, dat dezer
j dagen volgde! Mogen zij slagen, moge
hun voorbeeld gevolgd worden, en laten
zij verder gaan. Ook op menige II. B. S.
is het niet pluis, een enkel gymnasium
mag ook wel gereinigd worden, en ten
slotte zal men dan alle ambtenaren wel
op gelijken voet mogen gaan behandelen.
Ons gevoel van veiligheid zou er zeker
door groeien. En wie weet of ik dan niet
mijne verzuchting naar het Pruisisch
burgerschap weer terugneem. Als wij
hetzelfde onder eigen bewind gedaan
kunnen krijgen, dan, ja dan is er weer
vrij en gemoedelijk adem te halen. Dan
blijven wij toeh maar liever de afstam
melingen der oude Geuzen, en zingen
wij toch nog beter dan die Wacht aiu
Rhein" het oude liedje, waarmede ik
begon:
;,Wij leven vrij, wij leven blij
Op Neerlands dierbren grond,
Die grond, hij duldt geen dwinglandij."
Dan, ja maar ook eerst dan! Ach dat men
dus na de eerste wakkere stappen niet
versage, het is de hartewensch van
Je Oom Jooocrs.