De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1910 13 maart pagina 10

13 maart 1910 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

10 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOO R NEDERLAND. No. '1707 werd hun zielental alleen overtroffen door Rusland met 62 millioen. In 1906 was het reeds van de eerste naar de vüfde plaats teruggegaan, door Duitschland met ruim 17 millioen, door OostenrjjkHongarjje met 7 millioen en door Rusland met 3 millioen overtroflen, ondanks het belangrijk contingent, dat deze landen in al die jaren voor emigratie naar Amerika, Australiëen Aziëhebben afgestaan. En indien in dezen toestand gaen gun stige wending komt zal Frankrijk in 1950, naar het zielental gerekend, vermoedelijk de minste plaats innemen onder de groote staten van Europa en door Italiëreeds met 2 mil lioen inwonen worden overtroffen. De nadeelen van zulk een teruggang zyn velerlei; Frankrijk, dat aan hulpbronnen rjjker is dan menig land, zal door het vermiaderen van menechen-kracht den cultuur strijd dan niet meer kunnen volhouden. Vóór 35 jaren was zrjn militaire kracht in aantal nog gelijk aan die van het vereenigd Duitechland; in het volgend jaar reeds zullen de __ Duitschers in oorlogstijd eens zooveel strjjders onder de wapens kannen brengen, om hun land te verdedigen, als Frankrijk. En niet alleen op militair gebied, ook op ineer vreedzaam terrein, nl. dat van handel en nijverheid, zal Frankrijk afstand moeten doen van mededinging aan den grooten wereldwedstrijd, aangezien de mededingers over een grooter aantal arbeiders beschikken, meer kannen prodaceeren en de Franache fabri katen van de wereldmarkt «uilen verdringen. Reeds zijn de Franechen op handelsgebied in vreemde landen niet sterk vertegenwoordigd, terwijl Engelschen, Duitscherp, Italianen, imillllltllllltlflIMIiniUMMIIIinillimlIKIllHMIIMimilllllllllllimilllllH van LXY, Waarde Neef l Ik mag de wetenschap wel! Wat zou den wij, eenvoudige stervelingen, zonder haar ? Wanneer immers eenmaal de deu ren van Lagere en somwijlen ook Hoogere School achter ons zijn dicht geslagen en die van de School des Levens voor ons zijn opengedaan, dan leven wij niet meer voor de wetenschap, die even wel, edelaardig als zij is wél leeft Oostenrijke-s en Belgen als arbeiders en kooplieden bijna overal zijn te vinden. Te vergeefs is tot dusver naar de mid delen gezocht om het verminderen der be volking in Frankrijk tegen te gaan; de pogingen der overheid, de wenken der mannen van wetenschap hebben tot dasver weinig of geen resultaten opgeleverd. In de laatste jaren is de vermindering in sommige gedeelten des lands van zóó groote beteekenis geworden, dat men zich reeds waagt aan voorspellingen omtrent het tijdstip eener algeheele ontvolking. Men berekent bijv. dat, als het zoo voortgaat, het departement Bour gogne in 126 jaren uitgestorven zou zijn. In het departement Cóted'Or, dat bijna 358.000 inwoners telt, was in de tweede helft van 1909 het aantal geboorten 2S43, dat der sterftegevallen 3959, dus een minus van 1116. In het departement Yonne met 315.200 in woners, waren 3627 overledenen tegenover 2582 geboorten, derhalve een verlies van 1245 zielen. De sterfte is in Frankrijk geringer dan in Dnitechland, Oostenrijk en Italiëen niettemin neemt in deze landen het zielental gestadig toe. Ook het aantal ongehuwden is in Frank rijk kleiner dan in vele andere landen, zoodat wetten, tegen het vrijgezellenleven gericht, weinig zouden uitwerken. Door emigratie wordt het land weinig verzwakt, integendeel hebben zich in den laai sten tijd meer buiten landere metterwoon in !>'( ankrjjk gevestigd en telt men er tegenwoordig op iedere 38 be woners l vreemdeling. Oorzaak van alles is het lage geboorte cijfer, dat met iedere 10-tal jaren in de vorige eeuw gestadig verminderde ea van 3.14 pCt. voor ons. Loeft en vreugde geeft en ontspanning. Het ros loopeade in den alledaagschen tredmolen, lust wel eens een frissche teuge. Zoo gaat het ook den mensch, en het kan mij dan ook zulk een verfrisschend genot zijn nu en dan mij te laven aan een onbedorven bron van kennis. Daar heb je behalve de Wetenschappelijke Berichten" in mijn courant, en de Wetenschappelijke Bla den", bijvoorbeeld, dat pittige tijdschrift van doctor Blink, de Vragen van den Dag". Wilt gij gelooven, dat ik er geen nummer van uit handen leg of mijn geest is verkwikt, ik kan vrij er ademhalen en, van innerlijke vreugde vervuld, neigt mijn hart tot ongekunstelde vroolijkheid. Doch dit is nog slechts, om het handelsmannig uit te drukken,?? tweedehandsche wetenschap, en gij kunt dus begrij pen, mijn beste, welk een zoete vreugde door mij gesmaakt werd, toen ik van mor gen een heel briefje vol eerste-handsche uit de bus haalde. Zoo iets gebeurt ge- j lukkig niet lederen dag, want het zou ' mij in de war brengen, door te veel van het goede. Immers het was nu al zóó, dat Tante dadelijk vroeg, of er ^ iets bijzonders was. Zij rustte niet vóór ze het wist. En jij zult ook wel nieuwsgierig zijn. Het was taalwetenschap. Argeloos weg had ik, op het voorbeeld van Marnix en Hooft, van Huygens en van Effen ik mag daarin nog wel eens wat blaèren zoo onder de thee in mijn vorigen brief aan je geschreven over de pijpen" van in de eerste 10 jaren tot 2.24 pCt. in de laatste is teruggegaan. Thans is de gemiddelde verhouding van het aantal geboorten in Frankrijk tot dat in andere Iandenals2 tot 3. Deze verzwakking heeft echter ook pbysiologische oorzaken als tuberculose, drank misbruik en andere ernstige ziekten. Te gevoeliger is de terugwerking daarvan, door dien zich daaraan een moreele oorzaak paart: de angst van de Franschen voor een groot gezin en hun streven om hunne nakomelin gen in gunstige levensvoorwaarden achter te laten. Voor een normale bevolkingstoeneming, zou ieder echtpaar 4 kinderen moeten hebben, terwijl het thans gemiddeld nauwelijks 2 heeft. De overdreven bezorgdheid, om geen bedelaars ter wereld te brengen" is allengs voor de ontwikkeling des lands een groot nadeel gsworden. De lievelingszoon, dien men in menig Fransch gezin aantreft, zou ver moedelijk beter eraan toe zijn, indien hij broeders en zusters had, met wie hij de na latenschap moet deelen, hij zou dan meer dan thans de noodzakelijkheid gevoelen, zich een positie in de maatschappij te veroveren. Minder spaarzaamheid en angstige zorg vuldigheid, maar meer ondernemingslust, meer moed in den strijd des levens en ern stiger streven naar vooruitgang door eigen kracht bij het jonge geslacht, zou Frankrijk kunnen hergeven wat het heef c verloren en nog verder dreigt te verliezen. De Staat kan bovendien aan de hoofden van gezinnen met kinderen voordeelen toe kennen, niet zooals thans bij familie'a met meer dan 6 kinderen, maar bij meer dan 2 kinderen en toenemend in evenredigheid het Janhagel, waarnaar ik niet dansen wou" ; maar een vriendelijke correspon dent komt mij nu vertellen, dat dat een stommigheid" van mij is en dat ik het" pijpen had moeten schrijven. Het is geen pluralis" schrijft hij, maar een verbum"; pfeiffen = fluiten" gaat hij voort, met iets van dat polyglottisch talent, waar voor ons volk van ouds terecht is be roemd geweest. Zoo ben je toch nooit te oud om wat te leeren, en het is alleen verbazend jammer, dat die oude heeren, die ik zoo juist noemde, zich zelf niet meer naar verhelderd inzicht kunnen corrigeeren. Ik kan het Goddank nog doen : ich pfeife! Ja zoo verheldert de ware wetenschap juist al die oudeen verouderde inzichten. Heb. jij het ook gelezen, mijn beste, hoe een Duitsch professor,?niemand minder dan Werner Sombart. tot de ontdek king is gekomen, dat wij Hollanders nog vél meer aan de Joden te danken hebben dan wij wisten ? Hij heeft ge vonden dat Jan Pieterszoon Ooen, eigenlijk Cohn heette, en dat dus de held van Jacatra de vestiger niet slechts van ons gezag in de Oost, maar ook de wegbe reider der Europeesche beschaving onder de bruine broeders, met Da Cjsta kon zingen: Tk ben geen zoon der lauwe weaterstrandeu, Mijn bakermat staat waar de wa ontwaakt!" Inderdaad, welk een nieuwe gezichts velden kan de wetenschap ons toch openen! Welk een geheel nieuwe lijn met de talrijkheid van het gezin, inden vorm van vermindering van den belastingdruk, vooral voor den middenstand, want de grootste gezinnen vindt men thans nog bij den hoogen adel of in de onderste lagen der maatschappij, behalve in eenige streng godsdienstige depar tementen in het westen des land?, waar de geestelijkheid haren invloed ten goede doet gelden. Maar deze kleine minderheid kan niet op wegen tegen de groote meerderheid, om het deficit in het bevolkingscijfer te herstellen. 11/3 '10. V. n. S. Nieaie HERMAN NATIIANS, Verzen. Zeist, Meindert Boogaerdt Jr. Godenschemering. Drama in 8 tafereelen. Geautoriseerde bewerking van MARCELLES EMANTS' gedichten. Godenschemering en Loki, door C. H. A. BLANCIIE KOELENSMID. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink & Zn. C. M, DEKKER, Sehetsen uit de Strafgevangenis. 's Gravenhage, D. A. Daamen. Dr. H. T. COLENBRANDER, Historie en Leven. 'g Gravenhage, Mart. Njjhoff. J. J. V. D. WfiiJ, In Rhijnland en Westphalcn. Antwerpen, boekhandel Veritac.' Amster dam, C. L. v. Langerbuijzen. W. VAN DAATSELAAR, D& opvoedkundige waarde van het spel. Utrecht, A. Oosthoek. Eenige opmerkingen naar aanleiding van de voorstellen tot reorganisatie van den civiel geneeskundigen d;enst in Nederl. Oost-Indië. Amsterdam, H. Eisendrath. JOIIANNA W. A. NABER, De Peetmoelert van Prinses Juliana, JÜLIANA VAN STOLBERG en valt er voor onze Indische geschiedenis te trekken. Niet meer van Coen tot Van Heutz, maar van Cohn tot Deen en Lehmann. Die kan dan loopen over Rejaal" en Bot", naar Maat-zuiker" en van Dieme"; en hebben wij ook in de negentiende eeuw geen Meyer" ge had en geen Kozeboom"? Waarlijk, als eenmaal zoo'n licht is opgegaan, ziet men overal de stralen ervan glanzen. Wij behoeven niet bij Indiëte blijven om onze dankbaarheid voor den stam Juda te voelen groeien. Waar zou onze handelsgeest vandaan komen ? En heb je wel eens op den eigenlijken naam van Catz" gelet en op de kromme neuzen van Jan de Wit" en zijn broer? Willem III was ook niet zuiver in dat op zicht; zou het misschien zijn omdat zijn moeder een Stuart was, nog heden met de familie Cohen" nauw gelieerd? Had Rembrandt niet een vrouw van l'tien burg", en zouden Dauw" en Salomon" Ruisdael geen stamverwanten zijn ge weest van Esaias" van de Velde en Gornelis Troost"? Eu de Huidenkoopers, de Boonen, de van de Polls, zijn het niet de peetvaders van de stammen der Vellekopers, der Erwtemannen, en der Polakken ? Em onze diplomatieke geschiedenis, dat eereblad uit de annalen onzer his torie, hoe verandert zij, als wij tot de ontdekking komen dat van Aerssen eigenlijk Asscher heette, en Jacop Hop, Schlingeland, Vagilho, van de Spiegel, LOUISE DE COLIONY. Amsterdam, 8. L. van Looy, voor de Mij. tot Nut van 't Algemeen, Kerk en Secte", serie IV, No. 3: S. L. VEENSTRA, Het Leger des Heili. Baarn, Hollandia-drukkerij. Dr. H. T. DE GRAAF, Geloof en Berouw. Graankorrels" 360, Goede Gedachten, ver zameld door P. v. A'LEDDBR. Groningen. P. Noordhoff. Dr. W. F. UMA STEUN PARVÉ, Onze Gezondneid. Meppel, H. ten Brink. J. T. BOESSINGH, Gids in zake Zegel en Regiitratie -voor het groote publiek. Goren», J, Noorduijn & Zn. Toeristen-atlas van Nederland, bewaibt door P. HOLS en M. STENVERT. Meppel, H. ten Brink. K. SCHOOLLAND, Stijl vinding en voordracht. Mr. K. MEIJER WIERSJIA en mr. S. G. CANES, De Burgerrechtelijke Kinderwelgeving. Mr. R. KRANENBURG, Burgerlijk Wetboek (Supplement II). Groningen, P. Noordhofl. Bibl. van Neder!. Letterkunde", No. 2 : /. van Vondd's Gijsbrecht van Aemstel, 4e her ziende uitgave, door dr. C. G. N. de Vory?. Dr. C. G. N. DE VOOYS, Historische schets van de Nederl. Letterkunde. Dr. N. JAPIKSB, Lesrboik der Nederl. Ge schiedenis. Groningen, J. B. Wolters. Veilmgscatalogus van de firma P. J. Zürcher, den Haag, van een collectie schilderijen, aquarellen en Deiftsch aardewerk. Schimmelpfeng, zijn het geen brave zoons van het Oude Volk ? Straks komt eea professor misschien wel tot het inzicht om Helvill, glorieuzer gedachtenis als Melvilho bij de Portugeesche en "Van Keil als v. H. Frenkel bij de Duitsche Joden in te doelen, en zou dr. Abraham, onze opperdiplomaat, niet volgen ? Waar blijft het neerlandsch bloed, bij al dat water uit den Jordaan ? Maar nu ik je toch over diplomaten schrijf, mijn beste, vindt je geen termen om mgr. Giovannini in bescherming te nemen ? Een prelaat die lid van ecu golfclub is en flirtations heeft met adel lijke Haagsche weduwen en niet-weduwen, die moest toch in de dagen van het jolig christendom een gezien man zijn! Daar hebben wij immers het schoone resultaat van de door dr. Abraham en wijlen Leopold begonnen propaganda. Ik zal Theo wel schrijven, dat hij Marees er eens over aan spreekt, maar wijs jij er dj publieke opinie op. Nu wij mannen van rechts zija, moeten wij Lehmann en Giovannini als opwekkende voorbeelden behouden. Wij zijn nu eenmaal, o ai met den heer Schaper te spreken, nog geen engelen al hopen wij het te worden. Met de zuivere wetenschap begonnen, eindig ik met het geloof -- een nood zakelijke combinatie, mijn jongen; als ateeds Je Oom Joro:'T>. TIINBOUWSCHOOL Ie Naarden-Bnssum. Praktische en Theoretische Opleiding voor den tuinbouw en de Indische Culturen!!! (Tabak, Koffie, Thee, Kina, Caoutchouc), op eene Kweekerij van 10 Hectaren. Het onderricht is hoof» deiyk, dü3 niet classicaa). Directeur: A. M. C. JOMGKISDT CONIXCK. Groot Landhuis Ie Hilversum TE KOOP of TE HUUR. Prachtige ligging, vlak aan 't Spaarnderwnud. 7500 M.-grond; fletsensta), autogarage, tennisbanen. Bijzonder geschikt voor groot Heerenhuis, Kostschool, Sana torium of groot Pension. Inlichtingen bij Makelaar BUWALDA of REEDERS. zijn : Goede raad. Mijn man en wakker worden, dat zijn er twee,:' beweert mevr. Geduld, il laat ik drie wekkers tegelijk efloopen, dan hoort ie 't nog niet!" Dan moet u mijn middeltje's probeeren, dat's afdoend, raadt mevr. Knap. En dat ie? 'vraagt m a vr. Geduld haastig. Een esch opentrekken, naast z'n bed, . dat 's een geluid, daar worden alle man nen wakker van!" Uitnemende Belijdenisgeschenken Goede Raad Wiesbaden. - HOTEL NASSAU. Ie Rang. Prospectussen franco door de Directie. aan de Jonge Mannen en Jonge Vrouwen der XXe Eeuw, ruet Opmerkingen voor Ouderen, door KEN MAX VAX /AKEX, naar het 45000ste tal der Engelsche uitgaaf en met een inleiding voorzien, door Dr. H. L,. O ORT. Tweede druk. Prijs . . . inzenaaid ?0. 50, gebonden in linnen f 0.75. 't Zijn de belangrijkste vragen des levens, die de man van zaken" onder de oogen durft te zien in zijn werkje. Het spreekwoord moee luiden: Goede Raad is duur'', die Gosde Raad" hier besproken, wordt voor den bescheiden prijs, dien de uitgevfr voor het boekje vraagt, door ouders, die hunne zoren en dochters iets mee willen geven op den levensweg, in geenen deele duur bataald. Opr. Haart. Ct. Ons Tehuis. Ao. 1010. to. l!* l O. liet 'Wagfnor. MUNT- en PEIIII6TEILIÏGEI Directie: Expert J. SCHUL,MAN. Keizersgracht 4 48. A m s t e r <1 a m. 3O blaart. Een belangrijke verzameling GrieKsche, Romeiiisehe, IS.v/.fiiiCijii-ctie en Arabische JIlinten, waarbij vele ?.eld?!aamUijiUjn en eene vondst van tetradrarlimcn van Alexander tien <«rcot<Mi, iu Syrië, alle zeer fraai bewaard en uitstekend geschikt om ah broches te worden gemonteerd. De Catalogus met 4 platen ad ? l verkrijgbaar. IK AprJI. De iiunti^niati^c-he Bibliotheken van wijlen den HoogKd.Ges'r. Heer.l. A. ORT re'a-IIajïe, Van Br. M ANOEI, ItOIOS te I»ilar «Ie Alagoas, Hei. 1. WE9TCOTT te Easingwold, ?an den hekenden verzamelaar ARTII, t*. te B., waarbij tekens fraaie >Iuiit- en Ponnliigkasleii. 23 Mei en volgende dagen. De beroem Ie verzameling van wijieu den WelEi Wel, Mr Dr, JULES MEILI te Züricli, den welbek°nden schrijver der standaardwerken over l'ortugeecehc en Braziliaansche Munten, Penningen en Papiergeld. Ie gedeelte bevat de Portuftecwohe verzameling' Munten, ook van Portugeesrb liidiëen de Afrikaaitischc Ivoloniëil, benevens eene ho"2Ht belangrijke unieke serie van Munten ingestempeld in de verschillende West-Indische Koloniën (Xlonaaies contremarquées et deVoupée»). De Catalogus met 10 lichtdrukplaten ad f 2 50 verkrijgbaar. In Mei. De bekende verzameling van wijlen Prof. Dr. J. G. 1IJA1.W \K KINBERG te Stockholm. Ie gedeelte Romeinsohe en Grieksclie Munten, Munten der verschillende Europeesche Staten en Overzeesche Munten. De Catalogus is in druk en wordt tegen ? 1.50 verkrijgb. gesteld. In Juni. lïe hoogst belangrijke verzamelingen Mun ten en Penningen nagelaten door een Utreclitscheii ver zamelaar ; van den W.Ed.Geb Heer F. F. G. MUSCHTER te Nflmegen e.a., waarbij eene belangrijke Rerie Nederlandsche Munten, Noodmunten, Legpenningen en Gedenkpenningen uit den Tachtlgjarigeu Oorlog. Voor alle inlichtingen, tot bijvoeging, zich te adresseeren Expert J. SCHULrMAX, Keizersgracht 418, Amsterdam. rfinscli van O. door LOUISE STUART. j j Met een inleidend woord van P. HKER1XG. i Prijs: in«enaaid !' \ . -5. gebonc'en /1.(>O. Het is een juweel van een boekje, dat in geen huisgezin mag ontbreken.'1 Weekblad il-i Amsterdammer. l i Dit -boek is een boek vol goedheid en wijsheid, een boek van groote j i opvoedkundige kracht, dat hartelijk verdient te worden aanbevolen.''' ! i Uitgaven van J. G. BROESE te Utrecht. ~Woensdaff a.s. verschijnt: Ruth Putnam's WILLEM DE ZWIJGER Prins van Orauje, in zijn leven e u werken beschreven, Nieuwe Uitgave door A, H, P, Blaauw, Lneraar in de Geschiedenis aan de Cadettenecliool te Aikuiaar. Met 32 prachtige platen van J. H. Isings Jr. Compleet in 10 afleveringen a 25 cents, in prachtband f 2 90. Daar de prijs van deze nrat'litiiilgavo. waaraan zooveel zorg bestem! werd. zoo bijzondoi- laag if, valt dit merkwaardige boek onder ieders bereik. .Het is een boeiend geschreven werk van blijvende waarde voor allen die een warm hart hebben voor ons geliefd vorstenhuis. Uitgave Gebt*. Kluitman. Alkmaar. A^erzameliDgen D. C. MEFJER Jr. I. ATLAS VAN AMSTERDAM: Topographie, Historie, Portretten 3270 Nrs,, waarbij 1000 Teekeningen. CatrtlojjilK met Portret en 10 Prenten waarop 27 afbeeldingen. II. GEDENKPENNINGEN betreffende Amsterdam, Gildepenningen, Huwelijkspenningen, Penningen betreffende Luther en de Luthersche Gemeenten. S <? h i l tl e i' ij e u waarbij het prachtige portret van K V A li i' K K K dö-.r AMTVüiiT. met portrei van Era Bicker, ?( prenten met afbeel dingen lier .>-!<izaa;uste jjedeukpcnningon. PRIJ^ : ? 1. . Veiling 16-22 Maart 1910. en Dinsdag; 13, 14 ea l; Te bezichtigen /. Maart, van 10 tot 4 uur. ;. W. P. DE VRIES, 8fuf/el l'4ff, De Damspeler. Theoretische en practisehe Handleiding voor het dammen, DOOR l'. II. Opgehelderd door S57 diagrammen. Ren werk vau pi.m. 430 pagina's Prijs ing. ? 2,50, fraai geboiiilen /2.90. Uitgave van v. HOLKEMA & WARKNDORT te Amsterdam, 's avonds 7 uur, zal de meermalen aangekondigde belangrijke veiling teHILVERSUM plaats hebben in het Hotel HET GOOILAXBV aan de Emmastraat aldaar.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl