No. 1708DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD YOOR NEDERLAND. Den volgenden morgen zit hij al vroeg uit zijn raam te kijken, maar ziet telkens uit naar het aangekondigd bezoek. Eerst komt een oade straatveger de sneeu w opruimen en rust verkleumd en afgetloofd tegen den muur. Martin roept hem binnen om zich te warmen en een paar glazen thee te drinken. Dan een armelijk gekleede vrouw met een kind in de armen. Ook haar ncodigt hu, zet haar een bord warme koolaoep en brood voor en wikkelt haar kind in een ouden mantel. Eindelijk ziet hij een appel vrouw uit wier mand een kwajongen een appel steelt. Zij trekt woedend tegen hem 1e velde, maar Martin treedt verzoenend op. Zoo heeft Christus hem driemaal bezocht, want Martin leest in zijn bijbel de woorden: Ik was hongerig en gij hebt mij te eten gegeven, ik waa dorstig en gij hebt mij te drinken gegeven." En onderaan de bladzijde leest hij: Voor zooveel gij dit aan de minsten mijner broederen gedaan hebt, hebt gij dit aan mij gedaan." j[Matb. 25.) Het t wrede gedeelte van dit merkwaardig boek geeft eenige gesprekken met Tolstoy, die ons het dualisme van profeet en mensen beter doen verstaan. Daarover in een volgend artikel. P. H. HüGKNHOLTZ JE. FKAKK LUNS, Over het ontstaan fan het Franiche drama en zijn ontwikkeling in den loop der Middeleeuwen. Amsterdam, Lotco uitgaaf 1909. Dit boekje ia verschenen als eerste nummer van een serie bijdragen lot de kennis en geschiedenis der Franse b e letterkunde. In een voorbericht belooft de uitgever er nog meer, o.», over de Graal in de Fransche letterkunde der Middeleeuwen, o;er Jules Bftrbey d'Aurevilly, Leon Bloy, Huysmans, V«rlaine etc. De haai. Frank Luns heeft de hem opga-dragen taak op aangename wijze volbracht, d.wj|. s«eB |>opulair en bondig overzicht ge geven j*an het ontstaan en de ontwikkeling van hövlniddeleenwsche Franeche drama. De «W^- 4ie hij in ongeveer 60 bladzijden drukH Te herwerken had, was niet gering. Maar «on 'Samenvatting ia helder en vlot; hjj wijdt &fet'~nit over kleinigheden en glijdt niet langs belangrijke feiten of litteratuur monumenten heen. Een Inleidend Overzicht" brengt den lezer op de hoogte van den samenhang tusschen Kerk en Tooneel en van den over gang der LatiJBSche tot de Romaanse hètaal, terwijl ook een proeve wordt gpgerea van een primitief liturgisch Paaschepel''. All voorbeeld van het tweetalig kloosterschooldrama geeft de heer Luns een vertaling in modern Franech van het bekende spel der wijze en dwaze maagden, dat wij ook in onze litteratuur bezitten. In twee deelen behandelt de schrijver ver volgens zijn eigenlijk onder «rerp : lo. de meest belangrijke stukken der middeleeuwsche Franeche dramatiek; 2o. de mise-enecène etc. Ongetwijfeld zou hij het zijnen lezers, vooral hun die zich nog eenigsiins moeten oiiënteerer, gemakkelijker hebben gemaakt, zoo hy zijn onderverdeelingen in paragrafen met opschriften had aangegeven, in plaats van zooals nu de verschillende soorten van drama's achter eikender in n adem te behandelen (p. 17 en 24). Aan het slot der eerste afdeeling verdedigt fchr. het jaartal 1518 als grens van-het middeieeuwsche Fransche drama Hierbij echter geeft hij een allerwonderljjkste karakteristiek van het Protestantisme in niet bepaald over duidelijke zinnetjes: Waar in het noorden het eerst een oproerige strooming in eigen conecientie was, moest in de zuidelijke, latijneche landen dadelijk van sociale expansie gewag worden gemaakt" (p. 27), Die geheele beweging tot bevrijding van den menschelijken geest uit de drukkende banden van Rome's dogma's en politiek, wordt even afgemaakt in de volgende woor den: Doch zij, die overhelden naar de nieuwe, verdeifelijke strcoming, zü, wier geest aangetast was door dat zoeken naar de wetsletter, zonder genereusheid van ziel, m. a. K. zij, die los van verband en traditie de teksten beschouwden en aan wie ontbrak de warmte van het enthousiasme, de uitstra ling dier geestelijke, middeleenweehe zon, welke was de kinderlijke cbaritas, moesten hier ingrijpen, en, ie grijpend, dooden" (p. 27 en 28). Het is jammer dat de Heer Luns, die het resumeerend deel van zyn arbeid er zoo be kwaam afbracht, bier, waar hij zelf aan 't woord schijnt te zijn, in zulk een hutspot van historische onjuistheden en bekrompan rnallepraat vervalt. Het tweede gedeelte, over de opvoeringen, de mise-en-seèce, de acteurs, de pi ijzen en loonen etc. is weer onderhoudend geschreven. Een enkele maal gaat de schrijver, wiens Gaat u mijn vrouw voor mij rooven l" stokte de stuurman. Is dat niet tegen de wet in deze streken l" Ik ben hier de wet, Emery en dit n: achinekanon op de voorplecht zal mijn rechtspraak ondersteunen. Ik ga niet aan het strand om injjn geduld te verliezen met de lui, die jou vrouw italep, Torn, maar ik zal ze leeren, dat een weerlooze vrouw geen luchtsprongen hoeft te doen over zakken met zaagael en muilezels." Niet over muilezels," protesteerde de on gelukkige Emery, zij is er niet groot genoeg voor." Over muilezels en zakken met kaf," ging Bellamy door. Ik meen, dat ik dat Japansche circus-volk ken. En die walviachvaarder vertelde one, dat Mimosa voor slangenmensch speelde in Honoloeloe. Weet je, wat dat is, mr. Emery ?" Neen," klonk het zachtjes van den stuur man. Het is een soort van sluier-dans, onder stel ik." Hellekind l" snauwde Bellamy. Voor een Japansch meisje de slangenbewegiug kan maken, moet ieder been in haar jong lichaam haast gebroken zijn." De stuurman gromde in wanhoop, toen hij voorwaarts slenterde voor de twintigste keer om het met zeildoek bedekte machine-kanon van den schoener te onderzoeken een volmaakt afgewerkte 2.2 in-snel-vuurstuk, dat Bellamy een jaar te voren had genomen van een Chileenschen slavenhandelaar in Samoa. De kapitein bewaakte hem van nabij, toen hij uitkeek langs de vizieren der kanonnen, terwijl hij met de fijngevoeligheid van een geoefend artilleriit de gepolijste kulas en de toernstinge» streelde. Nederlandsch niet gansch zuiver op de «raat ia, zich te buiten aan een oacografische constructie: Deze Jehan Michel moeten wij niet verwarren met zijn naamgenoot bisschop van Angers t 1447, dcch was een dokter in de medicijnen" etc. (p. 16), en: Van de tooneelbelichting valt op te merken, er zeer zeker met licht werd gewerkt" etc. (p. 51). Maar wat vooral vaak hindert, ook al heeft de heer Luns tot zijn verontschuldiging dat hu over een Fransch onderwerp het woord voert, is het overbodig gebruiken van romaansche woorden «n uitdrukkingen, waar onze eigen taal niet in den steek laat. Immers wij bezitten duidelijke en juiste woorden voor: fervent (p. IX), een docte public (p. XII), remarquabel (p. XVII), mediaevaal (p. 1), révoltant (p. 9), savant (p. 10), culte (p. 17), conscientie en expansie (in bovenstaande aanhaling), genereus'aeid (ib.), etc. etc. Als de heer Luns bij een herdruk van dju zeer leesbaar en overzichtelijk boekje hier eens om wilde denken l Haarlem. VAN MOERKBRKBN. BericMen. SIENKIEWICZ. Binnenkort verschijnt van dezen schrijver een nieuwe roman waarvan de duitsche vertaling zal heeten Simde l. FEITHJOF N AKSEN heeft dezer dagen de laatste hand gelegd aan een groot bistoriechgeogiaphisch werk, de vrucht van jarenlange studie. Da titel van het boek, dat in afzon derlijke stukken verschijnen zal, is Nord i Taageheimen. (Het nevelland in het Noorden). Het zal een onderzoek bef at t en naar de geographische en ethnographische verhou dingen in de noordelijkste streken der aarde, van de eerste tijden der geschiedenis af tot op het einde van de zestiende eeuw. Het boek zal in meerdere talen tegelijk verschijnen. KEIZEEIN EÜGÉSIE. Onder den titel The Empres Engénie L870?1910 zal dezer dagen een werk verschijnen waarvoor de achrijver E. Legge hoogst belangrijke bronnen heeft kunnen raadplegen. Het boek bevat de ge schiedenis van het leven van keizerin Eugénie van 1870 af tot op heden; 's keizers eigen verhaal van de gebeurtenis te Sedan, alsmede eene beschrijving van zijn ballingschap en laatste dagen en herinneringen aan den keizerlrjken prins. In het werk zullen ver schillende illustraties worden opgenomen, benevens facfimilés van brieyen door Napo leon III zelf geschreven. ADOLF MENZEL. In den laatsten tijd zijn verschillende totnogtoe onbekende werken uit de jeugd van dezen op lateren leeftijd zoo gevierden Duitschen schilder ontdekt. Het laatste daarvan is een lithographie voorstel lende een gezicht op het groote kruitmagazijr, de stadepoort en de kerk in de Citadel van Antwerpen na de belegering in 1832. De 17-jarige Menzel maakte indertijd deze teekening in opdracht van de Berljjnsche uitge vers firma Mittler voor den titel van een bij haar verschijnend werk van den majoorvon Reitzenstein over het beleg van Antwtrpen. In het begin van April as. komt deze teekening te Dresden onder den hamer. iiiiMiiiimniiiiiniiiiiiiiiiiniM imtMiiiiiMiitii 46 eeati p«r r«g«» HET IS NIET NOODIG rijwielen uit het buitenland te laten komen, zoolang men in eigen land nog FONGERS RIJWIELEN kan krijgen. De laatste zijn minstens even goed, doch goedkooper. De Groninger Rijwielenfabriek A. FONGERS. Abonneert TJ op den Vierden Jaargang van De Boekzaal Maandschrift vcor Boekkunst en Boeknij verheid, Boekbeschrijving en Bibliotheekwezen, met Index pp de Nederlandsche Periodieke Pers, tevens Orgaan der Vereeniging voor Openbare Leeszalen in Nederland. Redactie: Dr. H. E. Greve. Medewerkers zijn o. a : Prof. J. Boeke, Prof. T. J. de Boer, Dr. D. Bos, Dr. W. G. C Byvanck, J. D. C van Dokkum, Prof. H. L. Drucker, J. W. Enschedé, J. W. Gerhard, J. Kalf, E. Ileimans, Henri Mayer, Marg. Meyboom, Prof. W. P. C. Molengraaf, Dr. P. C. Molhuyzen, H. Kobbers, G. van Kijn, S. H. de Roos, E. van Saber, Maria Viola, Dr. J. Th. de Visser, Dr. J. Walch, Mevr. Wibaut enz. Prijs per Jaargang met Index ? 5.?, zonder Index ? 't-.?. De Telegraaf: Dit tijdschrift wordt zoo langzamerhand wel een der belangrijkste in ons land. N. Rolt. Couraiit: Het tijdschrift is zeer smakelijk geworden. Hft Vaderland: De inhoud is uitstekend verzorgd. De Nederlander: Aan de bewerking blijft alle zorg besteed. De Boekzaal-Index wordt afzonderlijk geleverd voor f 1.?per jaar, franco p. p. ? 1.25. Meer dan 2ÓO Week- en Maandschriften ei 19 Dagbladen worden geregistreerd. Elk terrein van wetenschap is nu gemakkelijk te overzien. Aan het einde des jaars een totaaloverzicht van de litteratuur over elk vak van studie, met een precie.if opgave waai'het te vinden-is. Land en Volk zegt: Wij staan verbaasd over de nauwkeurige practische inrichticg. Proefnummers van De l'oekzaal en De Jade.i' worden op verlangen gezonden door den uitgever J. PLOEG S.M A te Zwolle en zijn ook bij eiken Boekhandelaar aan te vragen. Wordt daar niet te verzot op, Torn," riep hij van de brug. Ik heb een jongen uit Boston gekerd, die gek geworden is van kanonnen door er loensch naar te kijken en om een vier.iuims kulas roiui te tasten." Niemand £tal hoop ik zijn vrouw." De stuurman antwoordde met zijn hand rustend op het veldhuis je van het snelvuurstuk. Niemand liet Laar over muilezels springen of een kleeling van slangenvel dragen." Neen," aarzelde Bellamy, hij knoeide alleen met een beter soort van wapen, tot zijn hersens week werdec. En toen op een morgen leegde hij een gordel ammunitie op een troep mariniers op de brug en schoot ze to pletter, voor iemand hem kon tegen houden. Nou, Emery, kom mee en drink een glas wijn in mijn hut en laat dat beest met zijn stalen buik alleen. Ik ga aan land." De stuurman onderwierp zich met weerzin, dronk zwijgend de aangeboden wijn en was er bij, toen er over den rand een boot werd neergelaten. De nacht streek zacht aan over de Zuidzee en van Hurricane Head tot Po'.nt Hainault was de baai van Vanita levendig van visschers lichljes ui de vloot der inboorlinger, Terwijl Bellamy zich goed hield in de schaduw van een met hoog gras be groeid voorgebergte, dat de oostzijde van het eiland omzoomde, roeide hij dicht naar het dorp en bevestigde de boot aan drie wortels. Voorzichtig langs het strand gaande, naderde hy een kring van lichten, half zicht baar langs de helling met een dicht woud begroeid en ontdekte de groote tent, die behoorde aan Japansche acrobaten en gooche laars. Bijen van inboorlingen drongen naar den circus-ingang. Porai, het hoofd van het eiland, kwam later, gevolgd door et-n dozijn aanvoerders en opperhoofden uit de buurt eu gedurende een oogenblik ving Bellamy een glans op van hun speren van zeven voet, toen zij de schreeuwende kinderen en vrouwen bij de tentdeur op zij stieten. Gorai en zijn volgelingen bezetten zetels op een boveneinde met kussens ten aan schouw* van het geheele volle circus. De koning droeg een haar-tcoi van grijze reiger veeren; een viervcuiig snoer van haaientanden hing over zijn naakte borst, de spieren van zijn groote armen scUudden bijwijlen onder de gesnoerde gouden versieringen, die het zwarte vleesch van zijn bicsps schenen te doorpriemen. Zijn olifantachtig lichaam schemerde danteek in het licht van de lantarens door den wind heen en weer bewogen. Ongelijk aan de meeste monarchen was hij vroeg gekomen en hij wachtte met een zeker tijgerachtig onïeduid op het begin van de voorstelling. Een paar Japs in witte jassen stonden bij het plaats-bureau, terwijl Ischo Ma er in zat en zy'n breede, vau spieren dikke hand de stapeltjes Chileeneche dollars en klein geld op een hoop raast zich streek. Bellamy baande zich een weg door het gedrang van de naar binnende etroomende inboorlingen en cara. zijn plaats in vlak onder het platform bezet door Gorai. De lage dreun van een gong kondigde het eerste nummer van de vermakelijkheden aan. Een half dozijn Japansche jongens wierpen zich in het renperk, wentelend, draaiend op allerlei manieren in groteske houdingen en standen. Een breedkoppige kabouter waggelde in den kring rond, huilende als een wolf naar de toeschouwers, terwijl twee anderen, die DEVENTER Hofleverancier. Handtltmerk. Als er een Lloyd's voor rijwielen bestond, dan zou het BURGERS K N. R. rijwiel 1910 als Al geclassificeerd worden. Het is in ieder opzicht eerste klas. COGNAC lABÏii AietteniKOOPMOS&BRUIKIER^steriIaffi, BOUWT te NTJNSPEET. Inlichtingen bij het bouwburean Arti", aldaar. Piano-, Orgel- en Mnziekhandel Mr .v roos <f? Ualshoven, ARNHEM, KONINGSPLEIN. VLEUGELS en PIANO'S in Loop en in Huur. REPAREEREN STEMMEN RUILEN. NEDERL/WD5CHE INDUSTRIE DER NATUUR WOLLEN ODDERGOEDEREN K. unnnil l IL WORDTTERUöGEIÏOMH FABRiKAnrcn VnLTOPl ZOncN AMSTERDAM Verkrijgbaar bü: KIRSCH & Cie., Hcfl., Leidscheplein. ADRIAAN SCHAKEL, Hofl., Heiligenweg. IL MEYER, Hofl., Koningsplein. Mag. KEIZERSHOF, Nieuwendgk. C. NIETJWENKAMP KOTTING & ZOON, Galerij 29. Kleeding-Mag. M. DE KONING, Batatia. Winkel-Maat schappij, EIGEN HULP, Batavia. Verdere adressen onzer contractanten ver strekken gaarne VALTON & ZONEN, A'dam. Hotel Bristol, (ITALIAANSC HE MEREN). Schoonste Winter- en Voorjaar-verblijfplaats. late klas Hotel, prachtig gelegen, met groot Panorama. Kamer vanaf fr. 4.?, Pension vanaf fr. 9. Eigenaar: C. CAMENZUND. De beste medische zeep tot het verkrijgen en behouden van een rose, jeugdigfrisch uiterlyk, van een witte fluweelzachte huid, een blanke verblindendschoone teint, zoomede tegen zomersproeten en alle huidonreinheden is beslist slechts de ailein echte Stokpaard j es-Leliënmelkzeep Voorradig a 50 cent ner Stuk in de Apotheken, drogisteryen en parfumeriezaken Koopt UITNZÏITEJHD HOT K K ONDER RIJKSCONTROLE. De STAAT GARANDEERT IJ een OJTVERVAI^CHT product, Boterhamlel ,.* l 11> I. A UK,V\ PRINSENGRACHT 313. TELEFOON 8935. veeren ihawls en scharlaken kammen droegen een uitstekende nabootsing gaven van hanen, vechtend in een kuil. Gorai knikte van tijd tot tyd in norsche waardeprinp1, toen met veeren bedekte jongens uitgeput in de ruimte neervielen, die elkaar haast tot gevoelloos toe hadden geranseld en beentje gelicht. De teutlichten werden nu getemperd om een Japansche toovenaar in de gelegenheid te stellen de galende menigte, verzameld om het perk, voor den gek te houden. Vuur sprong uit zijn oogen en mond en vloeide over zijn voeten en sandalen in brandende golven. Kapitein Beilamy bewaakte met kritischen blik elke beweging van den vuuracheppenden tooreüaar, terwijl zijn wakkere geest naar middelen zocht om met Mimosa in verbinding te treden op het^oogenhlik, dat zij in het perk verscheen. Een geraas van gonge maakte een einde aan de korte bet oo verin g van den vuur-ar'iist en hij trok zich terug onder eeii regen van va.lende vonken, die in groote bladen van vuur barstler. toen hij de rondte verlist. Het betooverde publiek word eerst gewekt uit zijn verbijatering, aan verrukking gelijk, door een vreemde melodie op een afstand, die er op toescheen te glijden van de uiterste schuilhoeken van het eiland. Zij kwam nader en Eader en vulde den tropischen nacht met een onzegbaren vloed van klank, treurig en onuitsprekelijk droevig. In het midden van trillend genot veranderde muziek plotseling in een wild strijken van snaren, dat denken deed aan menschelijke angst en Japaosche duivelachtigheid. Snel daarna om als het ware de macht te openbaren van Japansche kunst en behendigheid in het goochelen omringde den koning een blauwe damp, die de van vrees getroffen" gezichten merkbaar maakte van zijn lijfwacht, welke om hem bukte. Gorai boog als bewijs van compliment en zijn groote rsigerveeren trilden in de snel veranderende licht-nuancen. Bellamy ademde met ongeduld, toen hij dacht aan Emery, wachtend op zijn vrouw, die weggelokt was en gedurende een oogenblik dwaalde zijn hand naar de twee marinerevolvers aanzijn heup. Gedurende een t deverloop onderdrukte hij een aandrang om den circus schoon te vegen van zijn zwoegend gespuis, om de dunne coulissen en schermen n«er te trekken, die niet te vertellen handighsden van Aziatischen oorsprong en op vatting verborgen. Eén schot zou den circus zuiveren of het reranderen in menschelijke warrelingen van inboorlingen, gek van angst, n schot en het olifanten-lichaam van den koning zou neerslaan, een rondgrijpende hoop van vleesch en reigerveeren. Mirnoaa moest met hem teruggaan naar den schoener, zelfs al zou hy zeven honderd inboorlingen dan dood op het lijf jagen om haar te krijgen. Het was door de zwakhoofdigheid van den stuurman, dat hij waa gekomen. Als Eoaery een harde, berekenende sche m was geweest, zou hij hem hebben toegestaan zijn vendetta zelf uit te oefenen om zijn vrouw op de conventioneele manier op te eiechen. Maar daar de stuurman geestelijk onbekwaam was om te onderhandelen met Japansche vossen en meesters in het jiu jttsu, voelde hij zich verplicht het prestige van den blanke te handhaven. (Slot volgt.)