Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No.
1709nternationaal il geworden, dank zij de
invoer-certificaten, die als een uitvoer-premie
stelsel werken.
Ook bet meel- export ia van belang; hier
mede voorziet Duitschland voor een deel in
da behoeften van Zwitserland, Finland, Enge
land en ons land, alsmede
Oostenrjjk-Hongaijje. De waarde van het in 1909 uitgevoerd
thrwemeel bedroeg rnim 48 millioen R. M.
(v.j. 32'/5 millioen), die v»n het
gee'xorteerd roggemeel nam met byna 50 pCt. toe,
n). 18% millioen R.M. tegen 12 % millioen
in 1908.
In de noordelijke larden van ons wereld
deel heeft het Duitsche roggemeel meer en
meer burgerrecht verkregen. De
invoercertificaten dragen daartoe al weder veel bij
en stellen den Duitichen leveranciers in
staat met het buitenland scherp te
concurreeren.
De meeste koffie wordt door Braziliëaan
Dnitschland geleverd. Van de totaal geïm
porteerde 213.000 ton, kwam in 1909 158.000
uit Brazilië, terwijl uit Ned. Indiëen Guate
mala bet (roost e gedeelte ven het restant
werd betrokken. *"?*?«?"0^-.-??-;
Naast koffie, waarvan de invoer-wiarde
180 millioen B. M. b« droeg, komt cacao
meer en meer in gebruik. In 1909 werd
hiervan voor een bedrag \an 53.76 millioen
B. M. (tegen 45.46 millioen in 1908) ir ge
voerd. Daarentegen was de waarde der
geimporteerde thee, slechts bijna 8 % mill. R. M.
De Duitsche koloniën leverden een zeer
bescheiden quantum koffie, nl. slechts 421
ton ram de totaal ingevoerde 213,000 ton;
iets beter was de verhouding wat cacao be
treft, waarvan de eigen koloniën 1100 ton
van de totale 40.000 ton leverden. Maar ook
in dit opzicht hebben de overzeesehe
beztttuagen nog weinig te beteekenen.
Hiertegen hoopt Duifccbland echter een
vergoeding te vinden in de diamanten van
Znid-West-Afrika, welke kolonie vroeger
nauwelijks 1000 R. M. 'sjaars aan uitvoer
rechten opbracht, terwijl daarentegen voor
1910 5 millioen R. H. uitvoerrechten van
diamant op de ontwerp-begrooting is ge
bracht, als mede 1.6 millioen R. M. voor
ontvangsten uit de ontginning van
diamantvelden.
De Duiteche export-industrie heeft in l£09
over 't algesneen reden tot tevredenheid
gehad.
In millioenen R.M. bedroeg de uitvoer naar
het buitenland:
1909 1908
yzerwarsn 766.86 720.52
chemische producten .... 625.24 540.31
machines 393.55 41588
katoenen goederen. ..... 384.43 402.74
wollen , 383.07 380.38
leder en lederwaren 249.89 243.10
papier 200.02 184.35
electro-techn. artikelen . . . 190.72 177.53
Vooial de chemische industrie heeft in
1909 een belangrijke vermeerdering van haar
export aan te wijzen, terwijl van de voor
naamste uitvoer-artikelen alleen mecbines
en katoenen goederen een vermindering
hebben ondergaan.
Wat machines betreft, is echter het export
~van verschillende speciale soorten niet onbe
langrijk toegenomen, vooral door de meerdere
vraag van Amerika, werwaarts voor een
grooter feedrag machines voor het bewerken
ven kamgaren, bordnnrmaehines en
weeftoestellen werden verscheept, waaruit men
de gevolgtrekking kan maken, dat de
DuitBche machines voor de t ex t iel-nijver beid in
de Vereenigde Staten meer in trek komen.
De meeste takken van industrie in
Duitechland zijn op export aangewezen en, te
oordeelea naar de toenemende vraag van het
buitenland, schenen de vooruitzichten niet
ongunstig.
Maar door de beecher mende politiek, die
Duitschland onder den invloed der agra
riërs heeft in practyk gebracht, dreigen voor
zqn exporthandel gevaren, wanneer het bui
tenland, op revanche bedacht, eveneens dit
voorbeeld gaat navolgen.
25/3'10. V. D. S.
(k lachten m een om-gast.
r.
Indolentie: teekenend woord I Denkt ge
niet direct aan Indo en aan lente (langzaam)?
Zouden de onde Latijnen er reeds van op de
hoogte geweest zijn?
2.
Een gekruiste afstammeling veracht zijn
moeder en baat Eyn vader volgens
Zimmerman . Treurig? Het is een der vloe
ker, misschien de zwaarste, die rust op Indi
en het daar ontstane gekruiste ras, onze
Het zeer vermaaklijk eiertikken
Is niet zoo zeer een zaak van mikken
Of zorgzaam vóór en tegen wikken
En zich ook eens naar and'ren schikken
Als wel, wiens ei
Het allèrbikkelhardste zij.
Voorzichtigheid zij
Ons beginsel
Want elk ei
Is een rechtsverzlnsel
Der rechterzij
afstammelingen. Is er wel een grooter treurig
heid denkbaar vcor het ouder hart?
3.
Van geheel opgian in elkaar" kan bij
menschen ven vtrtehillend ras nooit sprake zijn.
4.
Onze H»llan<Jeche natie is een volk, dat,
volgens apothekersvoorschrift, duchtig ge
schud moet worden vóór het gebruik.
5.
Wanneer Indische menschen inzien een fout
gemaakt of begaan te hebben, zullen ze die
font nooit ruiterlijk of ridderlijk bekennen.
Neen, de schijn en in Indiëis alles Echijn
die moet gered worden.
Ze znllen de fout trachten te bedekken en
uittewisschen door een houding aantenemen
van verontwaardigde onschuld of verregaande
brutaliteit. De schuld was nooit aan hunnen
kant,
Ik veronderstel, dat het slechte Biechte
lingen znllen zijn en nog slechtere Boet
vaardiger.
Altyd moet de schijn gered worden. Indi
is dan ook inderdaad een schijnwereld.
6.
Sympathie tusschen Westerling en Ooster
ling kan niet bestaan.
7.
Orang djawa
Orang tjina.
Orang blanda
dat is:
De Javaan .
De Chinees .
De Hollander
loekoet.
djoeinpoet.
koempoel.
ploegt.
kaapt.
verzamelt.
Goed opgemerkt door den armen Inlander;
maar ik denk, dat bij het alleen heel zachtjes
durft zeggen.
M e er l o (L). PBKEKE DEX BELG.
Inbond ,an Tijdschriften,
Op de Hoogte. Feiten van den dag. Am
bitie voor handweven. Van het Uhineesche
tooneelspel. G. de Graaf, Komen de
sardijnen terug? Een Holland.'che vinding op
camera-gebied. Aan de overzijde van de
Een leege dop doet niemand kwaad:
Laat vrij de Kamer dazen;
't Is maar of men de kunst verstaat
Om moties uit te blazen.
Het :<s inet eieren als met liunen, sis je:
Vuile hoult men beter en familie.
Elk oude haan ziet in een kuiken
Een jeugdig concurrent ontluiken :
Te kraaien op z'n onwe-luiech
Staat u riet fraai, o kuiken-Duïje I
Binnenplaats, naar J. I. Lawrencp. J. Sinia
Van wat ik zaz en opmerkte. De
Preasepapier, naar Albert Koderich. L. A. J.
Burgersdrjk Jr., Het Runen-orake'. De
Spaangcbe priester, naar W. I. Maugbam. Op den
uitkijk: De match Lasker?Schlechter. J.
H. Rössing, Van en op de planken, Chantecler!
Voor onze vrouwen Voor onzejeagd.
Den Gulden Winckel, No. 3. J. D, C. van
Dokkum, Engelsche verkiezing» reclame. Dr.
Edw. B. Koster, Hedendaagecbe Engeltche
dichters, II. Wilhelm Lieb, Duitsche let
teren, enz.
De Nieuwe Schcot,, afl. 3. O. Barendsen, Naar
aanleiding van een tentoonstelling. Tbrjesen.
Boekbeoordeeling: Een v. aardrrjk&k.
koopsOosteikamp. S. L. Kaan, Brief uit
Cooktowr. C. S. Jolmers, C. Joh. Kieviet.
De Natuur, itfl. 3. De Nieve de los
Penitentea". A. B. F. Feickens, Iets over de verde
diging tegen een vijand van boven". Dr. A.
J. C. Snij Iers, Het platina en de nieuwere
platina-industrie. Dr. D. van Gulik, De
theorie van de broeikas. Dr. R. G-. Rijkens,
De industrie van het optisch glas J. Daal
der Dz. Over een viertal vlinders. Dr. 'L. P.
Bouman, De beelden van den biotcoop, enz.
Moleichott, No 38. F. A. Steen?ma, De mo
derne immuniteitaleer. Dr. H. Pickhcf,
Levende dieren in 'g menschen binnenste.
De Aarde en laar Volktn, No. 1B. Mej. D.
Menant. Bij de Parsi's van Bombay en
Gudsjerat, Pinzgauer en Ponzgauer Perchten, enz.
wnaazcnben.
Chicago, 27 Februari 1910.
Redakteur van De Amsterdammer,
Amsterdam, Nederland.
Vaarde Heer,
In uwe editie van 23 Januari U., zie ik
een artikel van een uwer correspondenten,
getiteld : Brief uit een Vronwecstaat,
Muliercula". We hebben hier in de Vereenigde
Staten van Noord-Amerika echter geen vrou
wenstaat par excellence, en ook gteu staat
Muliercula genoemd. Alle siaten zijn
vrouwenttaien. PD geven de vrouwen de grootst
mo£elyke vrijheden. Dat is den Amerikanen een
Wie kiekens wenscht zet op 't test.
Een hen: die doet de retf.
Maar: zijn de eiers i o£ zoo best
Ea wordt de hen i g zoo gemest:
Het ia Biet alles kip wat kakelt
En van haar kippenpl:cht orakelt.
Blijf, Patrimonium, vol goeden moeds...
Maar is die Talma kip wel broedsch?
Vrienden, op ons Paaschcongres
Is geen plaats voor hommeles.
Ieder heeft hier eigen rechten
Op zijn eigen eigerecbten:
Zacht gekookt en half hard,
Rauw, gebakken en driekwart,
Rood gestreept en rood gespikkeld,
In rood of roze vloei gewikkeld,
Zacht voor Revisionisten:
Bikkelhard voor de Maixister.
Vrienden, op ons Paaschcongres
Ia geen plaats voor hommeles.
tweede beboette. De vrouw is een goddelijke
verschijning, wat zij zegt is zoo waar als het
orakel van Delphi ooit sprak, en 't is eensnkkel
en een hopelooze stommerik die dat niet
weet. Ongetwijfeld een van die ongeleerden
en balf wilde ejmigranten, die jaarlijks van
't onde en afge'eefde" Europa opbreken in
wilde hordea en bij duizenden ons schoone
land, Gou's country", overstroomen, om
daar hurjco kette.'ijen ea hun ongeloof te
verbreidec. En bet is eene ketterij niet
aan de fuperieuriteit van de vrouw te
geloovep. Onze scholen bier in Chicago heb
ben 6000 onderwijzers, waarvan 5600 vrouven
en maar 400 mannen. Is dat geen duidelyk
bewijs er voor, dat de vrouw den man ver
vooruit is? Je moogt daar nu tusschen wer
pen dat deae vrouwen daar alle door de
politieke tintegieters zijn geplaatst, dat de
onderwyzeia f xauiene eenvtudig door en door
corrupt zijn, dat deze vrouwen zich handhaven
door maaEdelijksche contributies aan hunne
beschermheeren, of in klinkende munt, of
in andere, maar al dat bewijst alleen maar
dat je gezichtsveld nog te eng begrensd is,
en dat je alleen hier maar eenige jaren zijn
moet om den klaren en verreikenden blife
te verwerven, die natuurlek iederen geboren
Amerikaner eigen is. 't Is je eigen beperkte
ontwikkeling, man ! en je bebt eigenlek geluk
gehad dat je in zoo'n machtig opgeklaard
land gekomen bent. Dat bewijst weer, tot
capita tot sentu.".
Vr<*n onze boekhouder?, stenografen en
snelechiij ?ers ten minste i:0 pCt. zqn
viouwen ; we hebben vrouwelijke doktoren, predi
kanten, advocaten en God weet wat a). Des
te eerder je daaraan gewoon wordt, des te
beter ben je af. Wel is het waar, d&t de
zegswijze, du choc des opionions jaillit la
vérité", korrect is in theorie, maar als je
hier voortdurend Amerikaansche metningen
bestrijdt, merken de inboorlingen spoedig
j dat je een van die verstok e uitlaniers beet,
l en oiider hen is ten minste je leven
allesj behalve prettig van dien tijd aan. En 'k :ou
f je aanraden maar aUes geduldig te verduwen
j want je bent dan beter tr aan toe, en maakt
i meer geld, hoe znur het ook eerst een echt
; Hollandgchen jongen vaüen moet zich aan
1 de heerschappij der onderrok" te gewennar.
A's je met de wolven in 't bot eb. tent, moet
je maar in 't koor meehuiler. De Duitechers
hier, 450,000 sterk, kunnen dit soort van
opportumismen veilig versmaden?, ze zyn
sterk genoeg in hun eigen element. Als je
Mitglied" van een hunner Miinnerchore"
bent, kun je je recht vermaken en geloof ja
weer in Euiopa te ztfn voor een enkelen
avond. Maar och je, den volgenden morgen
als je op je kantoor komt zie je weer nie'8
als lange melaokolische tro&ies, zoo droevig
en zoo naar l Want het is waar dat.de Ame
rikaan veel ernstiger is dan de Europeaan,
bij is zwak en meest ziekelijk, pessimistisch
veranlagt', en met dtn Duitscher vergeleken
tiet hij er slordig en verwaarloosd uit. Zijce
vrcuw verstaat niets van koken, bakken en
braden, en hij is den hongerdood nabij. Z\jne
kleeren hangen hem als een ouwe zak ooi
't lichaam, tftrwyl de Daitscher er altijd gezond
en netjes uitziet, 't Zijn dan ook alleen maar
de jongere la; onder de A m er i k ar er s die de
Duitschers niet verafschuwen om zyn bier
drinken, rocken en andere goddelooze manie
ren. De jongeren echter hebben of in
Ouitschlatxl gestudeeid, óf aan de groote
Atrerikaanache universiteiten, wat nog slimmt-r is.
Die Duitechers schijnen het menechel|jkelaven
te betrachten als een vrengdemarscb, dat
zingt, koncerteert en jodelt, dat bet zoo'n
aard heeft, terwijl de Amerikaan naar de kerk
en Zondagschool ga»t. Ze bestrijden dan
elkaar ook voortdurig, de DuitEcher scheldt
den Amerikaner een oude fop, terwijl Hans
Michel als een goddelooze ketter gebrand
merkt word*. Risum t er, ea tij! Als e«n Hol
lander hou je misschien e«n middengrond,
maar tegelijkertijd vermaak je je aan al dat
gescharrel. Et Ie roi 's amuse l Want ver
draagzaamheid alleen is de sleutel. Al de
haat tustchen de vele nationaliteiten hier
zou verdwijnen als sneeuw voor de zon, als
ze dat eere princiep van Willem den Zwijger
geleerd hadden, verdreagzaamheid. Daarom
dan ook de duizenden verschillen en
pr^ctssen in de gerechtshoven bier, waarvan 60 pCt.
alleen aan dit hun bron vinden, En natuurlijk
de advocaten lachen in bun vuistje. We
Lebben hier jier gerechtshoven die jaar in,
jaar uit niets anders doen dan echtschei
dingen te onderzoeken en natuurlijk geven.
De domste redenen worden daar voor echt
scheiding gegeven, verschil in temperament,
beleediging, brutaliteit, luiheid, te weinig
dagloon, wil de vrouw niet meenemen als
hij uit gaat, drinkt af en toe een borreltje,
rookt en kauwt tabak, koketeert met acdere
vrouwen op de straat, ens. De waarheid is
dat mevrouw is haar gemaal zat, hij wordt
al ten beetje onder, en daar loopen zooveel
knappe jonge mannen om zonder geleide.
Eene vrouw die vier of vijf verschillende
mannen gehad heeft, is geen wonder. A'.s je
dat gezanik in deze gerechtshoven aan h tor t,
walgt het je en je gevoelt beioefte er uitte
komen in God's vrije i at uur. Vele »an deze
rampzalige mannen worden onder de hoede en
het opzicht van hunne vrouwen gezet, die iedere
overtreding der welvoegelykheid den réciter
rapporteertn, waarna de stakker dan zoo
dadelijk gevangen genomen wordt. Waarlijk,
vernederender dan dit kan het wel niet. De
zwakken voegen er zich in, en mosten na
alle huiswerk, '«avonds ?oor mevrouw ver
richten, als ze laat van den arbeid thuis
komen, en als mevrouw in den schouwburg
wil, kan hij op de kiuderen passep.
Dest»rkeren geven haar eenvoudig voor de laatste
maal een flink pak slaag, en gaan er dan
van door, gaan eenvoudig over de grenzen
van den naasten staat, en zoeken zich daar
werk en onderkomen. Baide slachtoffers van
het beginsel van vrouwenrechten I Hy hetft
zyn huis en familie verloren, zij haar
broodwinner. Dit is bet stadium waarin we hier
op 't oogenblik met dit beginsel van
vrouwenrtchten piacüsch veikeerec. Sicitur adastra!
Wat mij hier berall, zyn de prachtige
bibliotheken, de een vollediger dajj de andere,
waar men zijn hart kan ophalen aan kunsten
en wetenschappen. De Hollandsche literatuur
is daar maar zwakjes vertegenwoordigd en
als ik een lijst bad van de beste werken die
in de laatste 25 jaren bij u verschenen, zcu
ik het den directeur der stadsbibliojtheek
voorleggen. Maar ik ben hier nu al dien tijd
geweest, en je verliest ten laatste je eigen
literatuur uit het oog. Holland, zijn kunst, zyn
positie in Europa, zijn volkskarakter is anders
altijd een belangwekkend thema voor de
Amerikanen, die zich altijd nog herinneren
dat Hollanders New-York grondvesten, dat
het Holland was dat het eerst den
Amerikaanschen vlag salueerde, en dat haar
grootste geschiedschrijver Motley by voorkeur
Hoilandscbe geschiedenis schreef. Adieu, und
auf Wiedersebn l
PIKT VAN DEN ZA.\DE,
Gemr.il Delivery, Ohicago, U. S. A.
Wesbaden
Wereldbekende Kuur- en Badplaats met bijna alle
hoofdsteden van Europa in directe spoor wegverbinding.
65,1°C
voor Jicht, Rheumatiek, Gewrichtslijden. Been
breuken, Kneuzingen, Lamheid, Neuralgie,
Ademhalings- en Spjjsverteringsziekten enz.
Bezocht per jaar door pi.m. 195.000 vreemdelingen.
:?: Afwisselend programma van amusementen. :-:
:-: :?: Opening van de nieuwe Renbaan. :?: :-:
Prachtig Kuurhaus.
Prospectus gratis.
Stiidtisclie Knrreriraltting'.
J. BAPTIST VALLEGGIA,
Eleotrisolio J\leiil>elfïil>rieK,
Singel 428-432 - Amsterdam.
COMPLETE WOX1XG-IXRICIITIXGEX in alle prijzen,
$jgf Prima Kwaliteiten. "^H
Specialiteit in: liedden, Matrassen enz.
BEHANGEEIJ - STOFFEERDERIJ.
en 1SMïlHOOTM\CiM£\ GKATIS.
WILLEM BULIYIER,
SINGEI, 150,
nmmrnii fnrunnrrmTf
Spreekuur iederen Werkdag van
2 tot 3 uur.
Iemand, die de wereld van de lichtzijde
betchouwt. Agent (tegen huilende vrouw
uit een vroonwagen : Wat scheelt je.
vrouwtje?
V r " '^ w : M'n man heeft me geslagen.
Agent: Zoo, en wat doet je man ? l
Vrouw: Straatmuzikant, hij speelt!
viool en nou heeft ie me met z'n strijk-1
stok geslagen, waar ie maar raken kou.
Agent: Je mag nog van geluk spre
ken; dat je !BF.r>, viool en geen bas speelt.
Auto's Germain en Delaunay-Belleville.
Bloemendaal,
Bij alle Boekhandelaars en bij den Uitgever J. G.
B E O E S E te Utrecht is gratis verkrijgbaar de aflevering
van 15 Maart 1910 van het
Populair Geïllustreerd Maandblad
DE NATUUR,
waarvan de inhoud o.a. is:
Hel Sncciuvgebergte ..Ji'icvc de los Peniteiites", (met groote uitslaande
plaat). Iets over de verdediging tcgcu een vijand van boven, door A. B.
!?'. Feickeus. Het platina en de nieuwere platiiia-industric, door Dr. A J.
C. Snijdere. De indnslrie van liet optisch gla», door Dr. E. G. Rijkene.
Over een viertal vlinders, door J. Daalder zn. De vervaardiging1 van
de deelden van den bioscoop, door Dr./. P. Bouman. Biologische reiniging
van afvalwater, door J. van der Breggen. Erfelijkheid op Kanariegebied,
door C. L. W. Noordufn. ??Iets over kunstmatige bevruchting, door E. F. W.
Eenvoudige proeven: l)e eleclrische briefkaart, door Dr. A. J. C. Snijders.
Maandelijksch weerbericht, door C. L. de Veer.
l)e prijs van De Natuur" per jaargang is
/ 5.20.