Historisch Archief 1877-1940
No. 1711
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
maar, geachte echrljfaier, gij weet toch immers
zelf we), dat ge ook niet de geringste poging
gedaan hebt ons daartoe te brengen ...!
Deernif, welzeker, graai; hoor l Behaira dan
die dominee Van der Kemp, die zijn hamgen
naam met eere droeg, wat 'n stumpers
allema*], 't is onde!
Zoodat ik maar zeggen wil dat dit
Catharina" een braaf boek is, ijverig teeamen
geschreven en dubbel en dwars voorzien ran
historische documenten. Je kunt er van op
aan dat het allemaal zoo gebeurd i?. Maar
de schrijfster is by al haar gesnuffel en
goechrijf 1.00 onbewogen gebleven als... ja,
zeg maar als zoo'n stellig document zelf!
En dus,.. nou ja, de welwillende" lezer
begrypt het nu wel...
HERMAN ROBBERS.
Oeachte Redactie t
Het. zümüvergund te pogen een verkeer
den indruk weg te nemen, die zou kunnen
ontstaan door enkele volzinnen in het verslag
van den hr. P. J. Troelatra in uw blad, van
z\jn bezoek aan de «treken in Friesland, die
door den hoogen waterstand hebben te lijden
gehad, welk verslag gedeeltelijk
isovergeno,men in déieeu«ttrtfw Courant van 22 Maart j1.
Van den temdtauti in de dorpen
Oppenhuizen en Uitwellingerga sprekende, deelt de hr.
Tr. mede, daar vernomen te hebben, dat de
godsdienst soms wordt gebruikt om aan
noodzakelijke maatregelen tot zelf verdediging
en bescherming tegen natuurrampen te ont
komen."
Men vertelde hem, zoo echrüft hu, dat er
boeren zijn, die zich a«n die zorg onttrekken
door de overstrooming als eene onaf wendbare
beschikking Gods voor te stellen."
Door wien de hr. Tr. zich dit sprookje op
da mouw heeft laten epe'der, weet ik niet,
maar zeker is, dat wie de bevolking in deze
dorpen kent en niet door het gekleurde glas
der fantasie beziet, niet weinig verbaasd
wordt, als hem dergelijke mededeelingen
onder de oogen komen.
Neen, waarlijk, zoo lijdelijk is deze nijvere
bevolking niet, getuige de met veel energie
hier opgerichte en gunstig bekend staande
Coöperatieve Zuivelfabriek en dito Olieslagerij,
niet de minste in Friesland.
Indien er landeigenaars ijjn geweest, die
niet genoeg gedaan hebben om hun dijken
in goeden staat te houden en bet onder
water loopen van hun polders te keeren, dan
kwam dit Tersuim enkel voort uit overwegin
gen of beweegredenen van financiëelen aard.
Men kan zich moeilijk voorstellen, dat het
iemand hier in het hoofd zou komen, een
zoodanig verzuim met een godsdienstige rede
neering te vergoelijken. Daarvoor is hier de
bevolking te nuchter.
Een orthodoxe boer," die zich tol aal door
het water liet insluiten zonder eenige poging
tot verweer, cmdat het Zondag was,' ia hier
onbekend.
Nu schrijft de hr. Tr. wel niet met zooveel
woorden, dat deze dingen zich te Opp. en
Uitw. hebben voorgedaan, doch zijn chijjven
geeft aanleiding dit te denken. Indien de
zonderlinge lijdelijkheid, die de hr. Tr. aan
sommige boeren in Friesland toekent, niet
buiten de genoemde dorpen wordt aange
troffen, dan berust de mededeeling dienaan
gaande op pure fantasie.
Met acttiüg,
Uw dw. dr.,
G. H. VAN KASTEEL,
Oppenhuizen, 23 Maart.
» *
#
Inderdaad heeft men zich de mededeeling
omtrent dien orthodoxen boer te Opp. en
Uitw. niet aan te trekken. Volgens nadere
müverstrekte gegevens zou het
onderloopen van den door mübeschreven polder
in deze dorpen niet alleen aan twee groote
eigenaren zijn te wijten, doch zouden de
andere eigenaren, door het verzuimen van
betrekkelijk gemakkelijk te nemen maatre
gelen, mede daarvoor verantwoordelijk zijn.
P. J. T.
Qtachit Rtdactir,
Uw beroep op mijn artikel in de N. Ct,
van 3 Februari wijs ik terug met de zeer
stellige verzekering dat het nooit in my op.
gekomen is Le Tempi voor een onbetrouwbaar
blad uit te maken. Laat het wezen dat het
claireurs- diensten verricht daar ia het
officieel orgaan voor! mogen wy er aan
twijfelen dat het waarheid spreekt als het
beweert met la r,taes»i'ède choisir slechts be
doeld te hebben wat ik er mede bedoel, nl.
het kiezen, uit nooddwang, tusschen een
schen, die haar en hare verwanten uit de
hoofdstad had doen vluchten, die Oostenrijk
van de schoonste provincies had beroofd.
Nog kort geleden, na den laatsten oorlog, in
1809, toen de vrede al bijna geteekend was,
schreef de aartshertogin uit Erlau aan hare
vriendin Victoire,- dochter van gravin
Colleredo: ik hoop maar dit Napoleon niet in
de buurt komt van de streek, waar mijn
moeder en ik ons thans ophouden, want hij
mocht ons eens een bezoek brengen en htt
zou voor mij de zwaarste straf zijn, dien
man te zien l" Toen in den winter daarop de
scheiding overal besproken werd en geheel
Europa nieuwsgierig was wie n u keizerin van
Frankrijk zou worden, heet het in een brief
aan dezelfde vriendin, 10 Januari 1810: ik
maak mij niet ongerust, ik beklaag slechts
de arme prinses, die hu zal kiezen, want ik
ben seker dat ik niet het slachtoffer der
staatkunde worden zal." Eén maand later was
haar lot al beslist; niet haar vader, maar
Metternich had het eerst met haar gesproken,
en dadelijk had zij toegestemd, omdat het
een levenskwestie gold, waarvan het voort
bestaan der Habsburgsche monarchie afhing.
Berthier kwam den In Maart met zijn gevolg
te Weenen en de bevolking der hoofdstad
legde meer ingenomenheid aan den dag, dan
men had durven hopen; de schoonste ver
wachtingen werden gebouwd op dit huwelijk,
dat den duurzamea vrede zou brengen.
Toen de plechtige ontvangst by den Keizer
plaats vond, gaf deze op het oflicieele aan
zoek het vrij droge bescheid ? Ik sta de
hand mijner dochter af aan den Keizer d»r
Franschep." Daarop overreikte Berthier aan
d* aartshertogin een brief van zijn Meester
benevens het portret van Napoleon, omlijst
door 12 zeer groote brillanten. Marie Louiae
liet zich het medaillon aan haar coreage
hechten en antwoordde op de toespraak van
politiek van weifeling en een van vast- en
vastberadenheid. Déze verklaring nu, voor
komend in het nummer van 20 Februari van
Le Temps, zou da Nederlandsche pers bet
aan zich zelve en aan haar lezers verpl'cat
zijn geweest openbaar te maken. Zoo zij het
algemeen naliet, is bet wel opzette uk ge
schied, wat den indruk by velen gevestigd
heeft dat onze publieke opinie geblinddoekt
wordt l
Uw standpunt: gén vriendschapsdaden
uitsluitend aan n kant, is ontegenzeggelijk
het meest logifche, doch daar hoort dan ook
bij dat U gén der naburen aanleiding wilt
geven ons te wantrouwen. Wat thans buiten
quaestie wél het geval is.
P a r ij e, 5 A.pril '10. VAN OUTHOORN.
BerMten,
HERMAN ROBBERS. In de Vossische Zeitung
is als feuilleton opgenomen, Eii in der Gracht.
Novelle von Herman Robbers, in de geau
toriseerde vertaling van Ehea Sternberg.
W. A. PAAP. Binnenkort verschijnt van
dezen schrijver et n nieuw werk onder den
titel Der Kaplan non Lieitermonde. Ein Roman
ans dein Prieeterleben. Plaats van handeling
il een kleine katholieke stad in Holland.
NIEUWE FRAKSCHE BOEKEÏT. Bij het Institut
Colonial de Bruxelles" verscheen onder den
titel L' s fonctionnaires coloniaux, een werk
handelende over de Nedeilandsche, Dnitache,
Fransche en Engelsche koloniën. De Sociét
du Mercure'de France" heeft in voorbereiding
een werk over Lesüléts de Stendhal, door piof.
Jean Mélia; een monographie over Emile
Verhoeren, ia vie et ton oeuvre, vertaald van het
onuitgegeven Duitsche handschrift vaa S.
Zweig ; een bundel nieuwe gedichten, getiteld
Le miroir det heurtt, door Henii de Regnier
en Parisiennes de ce tempf, door Octave Uzanne.
BRITISII ACADEMY. Ofschoon deze instelling,
welke men in Engeland naar het voorbeeld
der Académie frargaise wil oprichten, zelfs
nog niet in embryo bestaat, weet een mede
werker aan de Sphere reeds de namen der
toekomstige veertig onaterfeiijken te noemen.
Het zijn : Thomas Hardy, Edmund Gosse,
Robert Bfidges, prof. Bury, lord Morlfy,
Frederic Harrison, J. M. Barrie, William
Archer, Augnttine Birrell, James Bryce,
SidJiey Colvic, Anstin Dobson, prof. Dowder»,
Anthorjy Hope, sir W. R. Nicol), Edward
Clodd, J. G. Frazer, Rudyard Kiplicg,
Bernard Sta w, Stopford Brooke, Andrew Lang,
Joseph Conrad, W. L. Courtcey, dr. Gasquet,
dr. Dooglas Hyde, C. H. Firtb, Sidney Lee,
H. W. Massingham, A. T. Quiller Couch,
George Saintsbury, sir George Trevelyan, A.
W. Ward, W. B. Yeate, Owen Seaman, E.
V. Lucas, Henry James, Herbert A. L. Fisher,
T. Sturge-Mooie, Walter Kaleigh, en heodoie
WattE-Dunton.
JAVA. Esn bslankrrjk artikel over that
enchanted garden men call Java," van de
hand van Henry G. Bryaut, komt voor in
de Februari-aflevering van het
Amerikaansche tydechrift National Geographic Magazine.
TE LEIDEN. De firma
Burgersdijk & Niermans kondigt voor 20 25
April eene boekverkooping aan, welke zich
uitsluitend beweegt op het gebied der ge
neeskunde en aanverwante vakken, chemie,
pharmacie, exacte wetenschappen en
natuurkenni», o. m. afkomstig uit de boekerijen van
wijlen dr. M. D. Bourneville te Parijs,
redac4t- c«mt«
BOUWT te NUNSPEET.
Inlichtingen bij het bouwburean Ar t i",
aldaar.
Eenige
Fabrikanten
rW.BengerSöhne
Sïuttgar
Hoofddepót te AMSTERDAM: Kalveretr. 1
K. F. DEÜSCHLE-BENGER,
den ambassadeur dat zij met goedvinden van
haar vader in de verbintenis met Keizer
Napoleon toestemde. Het huwelykseontract
"werd geteekend en den Hen Maart, op een
Zonda?, geleidde Aartshertog Karel als ver
tegenwoordiger van Napoleon zijne nicht naar
het altaar. N op twee dagen en de j onge kei zerin
verliet Weenen met een zoo talrijk gevolg,
dat de stoet, die zich in den oobtend stap
voets door de staten der hoofdstad voort
bewoog, niet minder dan 83 rijtuigen telde.
Te St. Polten nam Keizer Frans afacheid
van zijne dochter en toen de monarch te
Weenen terugkwam, voni hij de «temming
der bevolking geheel veranderd. Juiat waa
het bericht vernomen van de executie van
Andreas Hofer, den held van Tyrol; de Keizer
had dus zijn trouwtten onderdaan opgeoii'aid
en nu zijn eigen kind aan de FranacUan
overgeleverd! De opwinding werd zoo groot,
dat men geweld moest gebruiken om deze
betuigingen van loyaliteit te onderdruk
ken.
Intusschen reisde Marie Louise met hare
hageleiders naar de grens -en kwam men den
16en Maart te Braunau, waar bij gebrek aan
een geschikt gebouw de genietroepen van
Davoust een groote barak gebouwd hadden,
die drie zalen bevatte, de ostenrijksche, de
neutrale en de Fransche zaal. Na in de
Oostenrijksche zaal eenige rust te hebben genomen,
begaf de keizerin zich naar den troonzetel in
het neutrale vertrek. Omgeven door het
Oostenryksche geleide, waarvoor met opzet
de dragers der aanzienlijkste namen waren
uitgekozen, ontving Marie Louise de Fransche
dames en hseren, die Napoleon had gezonden
en die la cuime de la cróme van zijn hof
houding uitmaakten. Toch was het opmer
kelijk, hoe de Oostenryksche hovelingen het
Fransche gezelschap met koele, bijna
beleeigende hoogheid bejegenden, vooral de dames
teur der Aichives de neurologie", dr. Eup.
Boddaert, arts te Gent, dr. A. Meerburg Jr.,
arts te Zoetermeer, dr. P. J. Jansen, arts te
Schiedam, dr. G. J. W. Bremer, medewerker
aan het Rïcueil des travaux chimiques des
Paye-Bas"* f n leeraar in natuurkunde aan
het Gymnasium en de H. B. S. te Rotterdam,
F. A. Holleman, electrotechnisch ingenieur
te Leiden en andere nalatenschappen.
De catalogus (2300 nrs.) bevat tal van
kostbare komplete reeksen van wetenschap
pelijke periodica, zeldzame werken, standaard
werken en nieuwere handboeken, een bijzonder
belangrijke verzameling over psychiatrie, tal
van gezochte werken o ?er chemie en pbysica,
enz. enz..
De catalogus is verkrijgbaar. Alles te zien
op 18 en 19 April.
Hofleverancier.
DEVENTER
Handelsmerk.
BURGERS K N. R.
Vraagt onze prijscourant en ge zult verbaasd
zijn. Maar Uwe verbazing zal stijgen, wanneer
U onze nieuwe modellen ziet. Ze zal haar top
punt bereiken wanneer U onze prijzen hoort.
UW WINKELIER IN
HUISHOUDELIJKE
ARTIKELEN VERSTREKT
GRATIS
ONZE
BROCHUREKR \J M B l CH
SINMAAKPOTTE.N
? mei metalen Deksel ?
? onnoodig '
«Ss
LHoe maakt jnen hel best
Fruit en Groenten in"
'V' ENGRO» BIJ
3oh.H.van der Meiden
Amersfoort.
Hotel Bristol,
(ITALIAANSCBE MEREN). Schoonste Winter- en
Voorjaar-verblijfplaats.
Ifte klas Hotel, prachtig geleger, met groot
Panorama. Kamer vanaf fr. 4.?, Pension
vanaf f r. 9.
Eigenaar; C. CAMENZUND.
Wij zouden wenschen, dat zij, die nog twijfelen aan de
deugdelijkheid van onze rijwielen, in onze fabriek kwamen zien,
met welke zorg de Fongersrijwielen worden vervaardigd.
Hun twijfel zou spoedig plaats maken voor de zekera weten
schap, dat de FONGERS rijwielen hun goeden naam ten volle
verdienen.
De Groninger Rijwielenfabriek A. FONGERS.
Koopt FITSLUITEND BOTER OKTDER RIJKSCONTROLE.
De STAAT GARANDEERT IJ een OSTTERVA1.SCHT product.
Boterhandel ZUID L A REIT", PRINSENGRACHT 313. TELEFOON 8935
FABRIKANTEN VALTOfl ZODEN «MSTËROBM
Verkrijgbaar bij:
HIRSCH & Cie., Hcfl., Leidecheplein.
ADRIAAN SCHAKEL, Hofl., Heiligenweg.
II. MEYER, Hofl., Koningsplein.
Mag. KEIZERSHOF, Nieuwendyk.
C. NIEUWENKAMP KOTÏING & ZOON,
Galerij 29.
Kleeding-Mag. M. DE KONING, Batavip.
Winkel-Maatschappij, EIGEN HULP, Batavis.
Verdere adressen onzer contractanten ver
strekken gaarne
VALTON & ZOÏEN, A'dam.
BEHAMCERIJ STOFFEERDERU
B U SSUMM ER STRAAT 27-274
« HILVERSUM ::
IMTERC. TELEPH.312- ,,
t lUetiftel/tuis C. O l, T H O F F.
wilden zich niet met de F/arijaises inlaten
men tixeerde elkaar, bekeek elkatders kapsel
en toilet, en zweeg.
Eindeh.k -verscheen Caroline, die haar
schoonzuster omhelsde, e«n woord ter ver
welkoming sprak en allen de Franeche zaal
dead binnengaan. Daar namen de Oosten
rijkers met aandoening ffscheid van hunne
aartshertogin en had Marie-Louise nog gele
genheid graaf rautmannadorf een brief mede
te geven voor haren vader, waarin zij zich
voor het laatst geheel vrij kon uiten over het
onbehagelijke gevoel zich te midden van zoo
veel vreemdelingen te bevinden en over de
antipathie, die deze zuster van Napoleon
haar inboezemde.
Na Braunan trekt de keizerin, iteeds met
Caroline in een karos, met acht witte paai den
bespannen, nog tien dagen voort, met een
oponthoud aan de Zuid-Duitsche hoven, te
München, te Stuttgart en te Karlsruhe. De
bemoeis'eke Caroline, die haar schoonzuster
als een klein kind behandelt, bemerkt met
spijt dat zy de genegenheid van Marie-Lonise
niet kan winnen; zij wordt humeurig, vindt
de reis eene corvée, neemt kleingeestige wraak
door de eenige Oostenrijksche dame, welke
zich by de keizerin bevindt, mevrouw
Lazansky, weg te zenden alsook het hondje, dat
uit Weenen was medegenomen. De keizer
heeft volgens Caroline uitdrukkelijk bevolen
dat geen Oostenryksche Marie-Louise mag
vergezellen en van honden heeft bij een
heviger afkeer, duldt ze niet in zy'n paleis.
De koningin van Napels had geene bevelen in
dien geest ontvangen,het waren verzinsels,maar
Marie-Louise gehoorzaamde, inwendig razend
en ook een weinig verwonderd, omdat de
brieven, welke zij telkens van Napoleon ont
ving, een geheel anderen geest ademden. In
die brieven sloeg de keizer den toon aan
van een verliefden jongen ridder, die met
smachtend verlangen uitziet naar de komst
zyner schoone bruid.
En werkelijk was het ongeduldig verlangen
niet gehuicheld ; hij tracht den tijd te dooden
met jachtpartijen in den omtrek van
Compiogne, met dolle galoppadep, die zich ver
uitstrekken, zoodat zijn met gezellen het moeten
opgeven. De purperen tenten zijn reeds naar
Soissons gezonden, waar de eerste ontmoeting
zal plaats hebben en een diner wordt aange
boden ; de ledan der keizerlijke familie zy n naar
Compiègne ontboden, de kamers voor den
keizer zijn in het gebouw der Kanselary ge
reed gemaakt, de keizerin zal op het kasteel
logeeren. Dagelijks bestudeert bij het portret
zijner gemalin, vergelijkt het met de medailles
der Habsburgers, is opgewonden vroolyk,
wrijft zich vergenoegd ds handen en wekt
voortdurend de verbazing van zijn omge
ving.
Eindelyk den 22en Maart is Marie-Louise,
volgens eene uiting van haar zelve,
onbeschr\iflijk vermoeid, te Straatsburg op Fransch
grondgebied aangekomen. Nog moeten eenige
feestelijkheden worien bijgewoond, dan komt
men te Nancy, «len 2uen te Vitiy, morgen
ia! de ontmoeting te Soiaeons plaats grijpen.
Nu houdt Napoleon het niet langer uit;
lechts door Murat vergezeld, stijgt bij te
paard, rijdt in snellen draf Soissons voorbij
en bereikt te Conrcelles de wisselplaats.
Het is buitengewoon slecht weder, de
regen valt bij stroomen, de keizer en zijn
zwager schuilen bij den ingang der kerk
en wachten. Daar komt de koerier in het
gezicht, de rytuigen, de karos met de
acht schimmels! Napoleon snelt er heen,
een ttalmeegter laat den matche-pied neer,
opent het pertier en kondigt aan de Keizer!'
Marie-Louise kijkt verechrikt op en ziet zich
plotseling omhelsd door een man, wiens
kleederen doorweekt zijn van den regen en
wiens bruuske manieren haar ergeren. Zij
durft de oogen nauwelyks naar hem opslaan,
maar toch bespeurt zy al spoedig dat haar
gemaal volstrekt niet beantwoordt aan de
voorstelling, die zij zich van hem gemaakt
had. Zy'ne donkere oogen hebben een heel
vriendelijke uitdrukking, zijn bewegingen zijn
jeugdig, wel is hij bleek, maar het is een
mooi warm bleek, als van antiek marmer.
Er wordt snel gereden, van een oponthoud
en een diner te Soissons is geen sprake meer;
zonder te hebben gegeten, komt men 's avonds
tegen tien uur te Compiègne.
Steeds regent het, tot groote schade van
de verlichting, de toeschouwers en gardes
zijn doornat. Beneden aan de trap van het
kasteel staat de geheele keizerlijke familie,
de Moeder, de kardinaal en het gezin van
koningen en koninginnen. Napoleon stelt
met een enkel woord Marie-Louise voor, in
de vestibule loopt hij de jonge meisjes bijna
omver, die daar met mamljes bloemen ston- ?
den opgesteld en verzen van begroeting
wilden zeggen. In de vertrekken, welke
voor de keizerin waren gereed gemaakt,
wordt een souper in allerijl opgediend,
waaraan enkel het echtpaar en Caroline
deelnemen.
Toen Napoleon aan zijn jonge vrouw vroeg
welke initructies hebben uwe ouders u mee
gegeven?" antwoordde zij om u in alles te
gehoorzamen." En de keizer hield haar aan
haar woord; alle etiquette is vergeten, de
vertrekken in t et Kanselarijgebouw werden
niet gebruikt, den volgenden dag werd het
ontbijt in de slaapkamer der keizerin genut
tigd. Het was toen, dat Napoleon te Com
piègne aan een zijner meest vertrouwde
hovelingen den raad gaf: zoo gij trouwen
wilt, trouw dan een OostenrykEche; dat zy'n
de beste vrouwen van de wereld, goedhartig,
naïef en frisch als rozen."