No. 1712 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. I. Btecherming van Vrouwenarbeid of Al gemene Arbeidsbescherming ? II. Arbeid van de Gehuwde Frouw, door mevr. M. W. H. RTJTGEBS HOITSEMA. Uitgegeven door het Nat. Comitéin zake Wettelijke Regeling v. Vrouwen arbeid." (Verkrijgbaar b|j desekretares a 25 cent, Roelof Hartstraat 131, Amsterdam). Wederom heeft mevr. Butgers de littera tuur over het onderwerp Vrou wenarbeid met twee brochures verrekt, die een samenvatting leveren van wat in binnen- en buitenland alzo door politici beweerd is, die het er op gezet hadden de vrouwelike helft der ingezetenen geen staatsburgeressen gelukkig te maken door haar, desnoods tegen haar eigen wil in, haar eigenlike sfeer aan te wijzen, en ze te beschermen tegen de gevaren van veeleisende en goed gesalarieerde beroepen. De schrijfster heeft met scherpzinnigheid het ware wezen dezer internationale argu menten ontleed en aangetoond aan welk sekse-egoïsme z\j hun ontstaan te danken hebben. Zulks is nodig, daar degenen, die ijveren voor aparte bescherming der vrouw, zeer dikwels onbewust handelen of redeneren, daar z|j vaak zonder het zelf te weten gedre ven worden door het ekonomies en politiek belang der bovendrijvende sekse. Zullen nu de Nederlandse wettenmakers, afgevaardigden van n sekse, de moeite ne men deze argumenten te overwegen? Zullen zy zich dankbaar tonen voor het hier geschonken korte ea duidelike overzicht, waarin de bronnen genoemd zijn en zonder veel ballast van cijfers en statistiek de konklusiea zo helder mogelik naar voren komen ? 't Ia mogelik,... maar waarschijnlijk niet, zolang nog de macht van het stembiljet de vrouw ontbreekt, welke alleen in staat is de dove oren der regeerders te openen voor de eisen van verdrukte onderdanen. Mevrouw Rutgers toont hier aan, waar die door de z.g. beschermde" arbeidsters zelve niet gewenste beperking van vrijheid in de uitoefening van een beroep vandaan komt. Eén ding b.v.," zegt zij, dat altijd onaangenaam aandoet en dat tot argwaan stemt, is dit, dat de Begering bij haar voor lopig onderzoek in loco, zich nooit wendt tot de betrokken vrouwen, die men wil be schermen, maar altijd tot 'de mannelike arbeiders, die in het belang der vrouwen op de beschermende maatregelen aandringen en wel inzonderheid tot de leiders der arbeiders beweging." Hierbij herinnert zjj aan het arbeiderskongres te Eisenach, dat drie mid delen aan de hand deed tot wering van de konkurrentie der vrouwen. [Bescherming van Trouwenarb. of alg. arbeidersbesch. blz. 25]. Er is echter nog een reden, waarom regeringen en wetgevende lichamen zich zo gaarne op het terrein van omschrijving van de werkkring der vrouw bewegen. Zjj moeten toch iets doen, het ergens over eens worden,op enig gebied een wet tot stand brengen; anders zou men ze terecht beschuldigen van enkel tijd verpraten. De Internationale Konferentie voor Arbeiders bescherming in Mei 1905 te Bern kon geen algemene verkorting van de arbeidsdag, geen verzekering tegen krisissen erj werkloosheid, geen grote afdoende maatregelen, die de ge hele arbeidersklasse ten goede zouden komen, tot stand brengen, en er moest toch iets ge beuren de afschaffing van witte fosfor alleen was toch een te mager resultaat welnu, wat kon beter te pas komen dan be perking vSn het recht op arbeid voor de vrouw, die immers toen nog in geen der te Bern vertegenwoordigde regeringen zitting en stem bad. Dus de nachtarbeid voor de vrouwen afgeschaft en elk aangesloten land de verplichting opgelegd uiterlik in 1910 de daartoe nodige bepalingen te maken. Tapez sur la femme ; ze kan zich toch niet verweren. En daar had zich de Konferentie een schoon aureool van bescherming der zwakken en hooghouden van het gezinsideaal om de slapen gelegd. In bovengenoemde twee brochures en ook reeds in een verleden jaar uitgegeven geschrifije van het Comitéin zake Wettelijke Regeling van Vrouwenarbeid ziet men nu, hoe Finland en Noorwegen, waar de vrou wen het kiesrecht bezitten, zich te weer hebben gesteld tegen deze eenzijdige -wet geving. Uitvoerig ?aat de presidente van het comitédaarop na, hoe willekeurig de opeenTolgende ministeriën in ons land allerlei arbeid aan vrouwen verbieden, niet eens bij een wet maar eenvoudig bij Koninklik Besluit; hoe sedert 2 Maart 1904 bij post, telegraaf en telefoon het huwelik de amb tenareseen nu verboden, dan toegestaan werd; en hoe onderwijzeressen, die in 't huwelik treden, overal gevaar lopen haar betrekking te verliezen, daar de regering tane iedere Gemeenteraad, die daartoe lust mocht hebben, toestaat haar ongevraagd te ontslaan met voorbijzien van art. 29 der wet L. O. en van art. 5 der Grondwet. Niet alleen de inhoud der wet, maar ook haar toepassing en uitleg ging wordt bepaald door de ne sekse voor beide seksen. Het gevaar, dat er een wetsontwerp te verwachten is met een vaste regeling voor de ambtenaressen, die een huwelik aangaan", is reeds in de troonrede aangekondigd en nog eens oflleieel bevestigd. Dat is dan ook de aanleiding tot de grote aktiviteit, die het Comitétan ? ontplooit. GeCn wonder, dat zeer heterogene vrouwenverenigingen, die enkel dit gemeen hebben, dat zy werken op het gebied van de vrouwenarbeid, zich bij het komitee hebben aangesloten. Het enige ver dedigingsmiddel der vrouw is organisatie en solidariteit en een gezamenlik beroep op het rechtsgevoel der Nederlanders. Dat de vrouwen doordat zij politiek rechteloos zijn, organisatie nog zoveel meer nodig hebben dan de mannen, vindt men byv. weer bewezen, nu Minister Talma bazig is een bakkerswet in elkaar te zetten. Daar vele bakkersgezellen en ook alle bakkerspatroons het stemrecht hebben, wordt met beide groepen uitentreuren gekonfereerd, zelfs met de aparte kategorie van Joodse bakkers wordt overleg gepleegd; waarschynlik niet, omdat men zooveel voor Joodse belangen voelt, maar omdat een Joods stem biljet als machtsmiddel evenveel waarde heeft a'.s dat van andersdenkenden. Geldt het een wet op vrouwenarbeid, dan worden echter de vrouwen niet geraadpleegd. De Begering van haar kant zal echter de gelegenheid niet laten voorbijgaan om met haar grote meerderheid een verbod van arbeid der gehuwde vrouw, dat de koalitie noch geld noch stemmen kost, door te zet ten, hetgeen zy zedelikheid bevorderen" noemt. Dat wil zeggen, dat de vrouw door de man moet onderhouden worden: hij ver dient, zij besteel; hij gaat de deur uit, zij blijft in huis; hij is vrij om zich een werk kring te kiezen, zij heeft enkel te verrichten wat haar voorgeschreven wordt. Da zede likheid'' brengt mee, dat hij de gemeenschap mag dienen en in ruil daarvoor zijn onder hond krijgt, terwy'l zij in tijn dienst is. Dat mag in oude tijd de gewone arbeids verdeling geweest zijn, maar nu is de produktiewyze en het ganse leven der maat schappij veranderd. Geen arbeidswetten kunnen dat tegenhouden. De maatschappelike toestanden worden toch niet gemaakt door de wetten, maar deze ont staan door de ekonomiese behoeften. Daarom zyn de wetten juist de afspiegeling van de eisen van het maatschappelik leven in zeker tijdperk. Zie maar, hoe mevr. Butgers, die jaren van studie aan de vrouwenarbeid gewijd heeft, dit verband inziet en het duidelik maakt op blz. 29 van Arbeid van de Gehuwde Vrouw. De wet van 1889, die de tienurige arbeidsdag voor de vrouw vaststelde, heeft in tien jaren het aantal gehuwde arbeidsters in de z.g. be schermde" bedryven met 2000 verminde/d; daarentegen was het aantal gehuwde arbeid sters in de niet beschermde bedrijven met 9300 toegenomen. Zo blijken de ekonomiese omstandigheden machtiger dan de wetgever, die de niet meeregerende sekse in haar oude toestand wil houden, want dit gaat nu eenmaal niet: de vrouwenarbeid neemt immers met den dag nog in omvang toe. Het vraagstuk van al of niet aparte bescherming bestaat nu eenmaal en dwingt de regeerders er zich over uit te spreken. De arbeidende vrouw, die tot meerder ontwikkeling en beter inzicht komt, onderzoekt de zaken en komt met argumen ten voor den dag. Met oudtestamenties gebaar, zoals de tegen woordige regering wil, laat de vrouw zich niet meer naar het achter-binnenvertrek terug wijzen. De omstandigheden dringen haar op de openbare arbeidsmarkt, en daar laat zij luide haar eisen klinken, eisen, die haar ekonomiese behoeften haar opdringen; men dient dus wel haar bezwaren aan te horen en haar argumenten te onderzoeken. Daarom moeten deze brochures gelezen worden. Doet men zulks echter niet, ook goed, want dat komt de vrouw weer indirekt ten goede, omdat zy dan wel moet gaan begrijpen, dat zy rechtstreeks tot het Neder landse volk moet kunnen spreken, en wel daar, waar men haar noch negeren noch weren kan, dat is, het parlement. En dat zal de aktie voor vrouwenkiesrecht versier ken, omdat men meer en meer begint te begrypen, dat de weg naar de ekonomise bevrijding van de vrouw langs die eigenaar dige blikken melkbus loopt, die de stem bus heet, een wonderbua, want men werpt er papiertjes in en er komt een stuk sekseoverheersing uit te voorschijn. R'dam, 25 Maart 1910. MARTINA G. KRAMKRS. BERTY & CO WORLD-FAMED FOR BEAUTIFUL COLOURINGS AND DESIGNS EXCLUSIVE SHAPED ROBES (AS iULUSTRATED) MADE UP IN LIBERTY CRAPES FLOWERED MUSLIN, PÏJINTED VOILES AND FLORAL DELA1RES IN A CHOICE SELECTION OF COLOURINGS AND DESIGNS FROM FL. 12.50 -^ PATTERNS POST FREE A BOOK CONT&INING MANY ILLUSTRATIONS AND PATTERNS OF MATERIALS OF SHAPED ROBES POSTFREE CO LEIDSCHESTRAAT - AMSTERDAM SOLE REPRESENTATIVES IN HOLLAND A Lr ErE^LrE I. Agatha von Bönnenbeck, een Duitsche adel lijke dame heefc alle deelen van ons ondermaanscbe tranendal bezocht. Hare. snikken en glimlachjes bij het aanschouwen van al het wel en wee op aarde schreef zy neer in een reisdagboek. Het typische van deze reisbeschrijving is wel, dat ze van een vrouwlijk standpunt wordt bezien. Zoo wijdt de schrijfster by de beschrijving van Zweden breed uit over de nachtmerrie voor de vrouw... de dienstbodenvraag! Zy is opgetogen over de voor komendheid, andere deugden en aardige kleederdracht der Dalekarische dienstbaren l Vervolgens voert Agatha von Rönnenbeck ons naar eene Algiersche vrouwenbadinrichting en ook in de ha-em van een Turksche grandessB." Deie scboone versmaadde al evenmin het schminken als de m seste Turk sche vrouwen. Da indruk, die onze reizigster van haar kreeg luidde : Zij had een sneeuw wit gelaat, sterk geverfde wenkbrauwen, onder de oogen lag een laagje indigo blauw." Frau von Rönnenbeck is niet de eenige vrouwelijke wereldavonturierster. Zoo is vooral in Engeland een nieuwe rage voor namelijk onder vrouwelijke artisten, het rei zen in karavanen. De Eagelsche karavaanclub telt t veehonderd leden, waaronder veertig tot de vrouwelijke sexe behooren. Sommigen reizen in groepjes van twee of drie zonder eenig personeel en nog nooit is haar letsel overkomen I Doch... zoo zonder veilig geleide, al is het dan ook maar van een waakzamen hond, lykt mij zoo'n tochtje wel een beetje... Neen, ik ga niet mee! * * # De elegante Franyiise, die met da gratie haar eigen onder een partijtje bridge in een nonchalante pose haar sigarette rookt, en warrelende blauwe rookwolkjes uitpuft, heeft er misschien nog nooit aan gedacht, waarom zy haar geneugte zoo duur moet betalen! Dit heeft zy te danken aan een harer y'dele zusters. Op een bal gegeven ter eere van zyn huwelijk met Maria Louise verwonderde de groote Napoleon zich over de ongekende luxe en pracht, die een der danseuses ten toon spreidde. Pompeus gekleed was z'j daarbij getooid met juweelen en sieraden van onschatbare waarde. De Keizer informeerde terstond naar de gelukkige bezitster van al dezen rijkdom. Men vertelde Zyne Majesteit, dat het er by die dame niet op een paar juweelen aankwam, daar zij de wederhelft was van een rijk tabaksfabrikant. Een idee Dat was een prachtige nieuwe bron vosr de schatkist en... eenigen tyd later werd het tabaks monopolie ingevoerd! Wat had de tabaksvrouw" later een spijt van haar pronkzucht, toen zij het gevolg hoorde van hare te groote ijdelheid! O ijdelheid der ijdelheden 11 Da dochter van een oud- minister vanden Czaar, Mademoiselle Jermoloff, heeft besloten haar verder bestaan te wijden aan ... de brandbluascherij ! Deze edelmoedige brand weervrouw" doet een heel nobel werk. Ik ben dan ook een en al bewondering voor haar, maar toch... is het vrouwelijk geslacht er wel voor geschapen om op hooge en steile brandladders te klauteren en met hare zachte handjes gewapend met een bijl, brokstukken muur af te hakken te midden ?an de vuurzee? Zich op te offeren tot heil der menschheid is zeer touchant, maar voor een vrouwelijke philantroop ia op den beganen grond nog gelegenheid téover om hare menschlievende neigingen bot te vieren! De eeuw van het kind ! The Royal Drawing Society te Londen, opende dezer dagen een curieuae tentoon stelling. Deze Society, ouder eerepresidium van Koning Eiward en met Prinses Louise als presidente, stelt zich ten doel bij jonge kinderen de opmerkingsgave voor de schilder kunst te ontwikkelen en het uit 't hoofd teekenen te bevorderen. Deze tentoonstelling geeft kunstpogingen te HET LAMPENMAGAZIJN HVieuwe Doelenstraat \o. 6, Amsterdam, houdt steeds een groote collectie Gas- en Electrische Ornamenten In voorraad. Graetzin-Licht voor Binnen- en Bul ten-Verlichting. Boekverkooping" De Boekhandel en Drukkerij voorheen E. J. BRILL te Leiden, Oude Ryn 33o zal van 27?29 April Verkoopen de hoogst belangrijke Biblio theken, nagelaten door DR. J. D. E. SCHMELTZ, Directeur van 'i Rijk» Ethnographiich Museum te Leiden en PROP. A. L. VAN HASSELT, Hoigleeraar aan de voormalige Indische Instelling te Delft, bevattende: Ethnographie, Ethnologie, Anthropologie, Géographie, Reizen, Geschiedenis, Taal- en Letterkunde en Ethnographische voorwerpen. Katalogua (1722 en 63 NOS.) 10 Cents op aanvraag verkrijgbaar. Verschenen by J. A. WORMSER te Hilversum: Aan de ouders die zoons naar de Hoogescholen zenden. DeGroBHtjiu. Een academisch misbruik en de weg ter afschaffing, DOOR een hoogleeraar (J. J. M. DE GROOT). PRIJS: ? O.9O. Uitgaaf A. H. ADRIANI, Leiden: DE TflEOSOPHIE i CMsttiÊm ei JofaÉn DOOR Prof. BOLL AND Prijs: 9O Cents. Hilversum. Voor uitvoerige inlichtingen omtrem te koop en te n n n r zijnde Villa's, Heeren- en Winkel* hnizen, alsmede Bouwterrei nen, vrage men den Makelaar A. J REEDERS, Stationsstraat 20, aldaar. Maandags 12-1K CaféPolen", Kal verstraat, Amsterdam. Let op het gebogen GillElie-Mes bij het gebruik. Door het ronde mes is een gemakkelijk, glad en gevaarloos scheeren mogelijk. Het zelfïcheren met een Gillette is in alle deelen der heerenwereld en van alle landen toegenomen, daar bet zoowel een groot gemak als een hygiënisch voordeel in zich vereenigt en daarbij zonder gevaar is tegen bezeeren. De vlugge toename der gebruikers van de Gillette is te verklaren uit de zoo eenvoudige, prak tische constructie en het praktische in het gebruik. ledere eigenaar ervan beveelt het met warmte aan. Gillette-mesjes zijn zonder twijfel de fijnste scheermesjes, die maar gemaakt kunnen worden. Ieder mesje n 5 tot 30 maal te gebruiken. 3 millinen in alle werelddeelen dagelijks in gebruik. Geen aanzetten! Geen slijpen ! NIEUW! Gillette-scheer-apparaiit in ycstjes/ak-ctiii. Dr Gilkm, zw. \cvzilvcrcl. in een praktisch etui, kust compl. met 12 mesjes - '21 snijkautcn ?]:.',50 p. stuk. Dr (lilli He en ap.-irtc mesjes zijn UTkr.b. in alle li- kl. nieren- en heerenart. wink. rn bij ironie kapp. (Ul.l.KlTK SAFKTÏKA/OU Uu., l.OMION K.C. LUXE-PAPIER. ? MONOGRAM STEMPELEN. ? GEBR. MAL.VKRSTRAAT 124. Bruno Moller, KLEEDERMAKER, RokLn 61 N. 3514 Amsterdam. Abonnementen ran af ?!**? Altijd «Ie Nienwste Stoffen. Geopend van 8?6 nnr. Stoomververij en Chem. Wasscherij H. HENOCH & Co. Amsterdam, Comraelinstraat 52. STOOMGOEDEREN binnen 3 dagen. VERFGOEDEREN binnen 8 dagen. Streng concurreerend. (461) Goederen worden gehaald en bezorgd. BEHANGELS Leidsehestraok 79 Prima kwal. RIETEN LIGSTOELEN, door H.H. Dccloren ten zeerste aan bevolen voor elke zieke ,als model) met verstel b. rug/o. 95, dezelfde inschuif b, ?6.95, flinke kussens o l geh. lengte ?2.50, afneemb. linn. kap voor zon of tocht '3.?Moderne Serre- en Tuin meubels, zeer goedkoop, bij HOVING, Prinsergracbt 146, Amsterdam. Aimlo-DitcliBflttleforb.Rotterflafli, FLESSCHEN Buiten-Syndicaat Prijzen op aanvraag. Een prachtige Viool, die wat klank betreft menig instrument van veel grooter waarde overtreft, wordt gaarne op zicht gezon den en geleverd ?55. door S. BLAZER Mzn., Solocontra-bassist Conc. Geb. Ork., Ceintuarbaan 229. Telefoon 7417. Prachtige Villa. In het Kweekdninpark te Overveen (bij Haarlem) solide en smaakvol gebouwde VILLA te k o o p of te huur, 3 minuten afstand v/h. Station, 9 (neger) groote Kamers, groote Hall, itrme Keuken en Kelder, Badkamer en ruime Zolder. Bo7enkamers allen met Balcon, Benedenkamers allen Parquetvloer, t'erre, Terras en flinke, aangelegde tuin (2222 M2.) Door geheele huis Waterleiding en Electrische aanleg. Te bevragen J. J. L TEN KATE ,Ir., Bloemendaal <;*:?!it. Singel 180 o/d Toreuslnis, voorheen Sint Jansstraat 18, AMSTERDAM. Grootste sorteering MODEL STOOMMACHINES, SPOORTREINEN MET STOOM, VESRMECHANIEK EN ELECTRICITEIT. TOOVERLANTAARN3 EN KINE MATOGRAFEN VOOR KINDEREN. ELECTR. MOTOREN, ACCUMULiTOREN, TELEFOON S, ELECTRISCHE SCHELLEN, ELECTRISCHE LEER MIDDELEN enz. FOTÜ-TOESTELLEN EN BENOODIGDHEDEN. Bij J. G. B R O E S E te Utrecht is onlangs verschenen : T. S. CLOUSTOK. Eene Gezondheidsleer voor onzen Geest. Populaire Beschouwingen en Praclisclic Wenken, vertaald volgens de vierde Engelsche uitgaaf, met overname uit de Duitsche uitgaaf van een voorbericht, aanteekeningen en van een nieuw hoofdstuk van Prof. AU«. F O REL,, door P. P. LEENDEKTZ, Arts aan het Sanatorium te Arnhem. Prijs: Ingen. ? 8.85, Geb. ? 8.75. Prof. F O R E L getuigt van dit boek o. a : De buitengewoon gunstige ont vangst, die Clouston's boek in Engeland ten deel viel, maakt verdere aanbe veling van mijn kant overbodig. De lezer moge zelf oordeelen." Wy wenschen het boek in handen van zeer velen, vooral van ouders, opvoeders en onderwijzers." De Volksbond. De HANDIGSTE en DUIDELIJKSTE Wielrijderskaarten zijn : WIELRIJDERSKAART voor Zuid Holland, met het gedeelte van Noord-Holland, waar Amsterdam en Haarlem op voorkomen. WIELRIJDERSKAART der provincie Utrecht, met Amsterdam en 't Gooi. WIELRIJDERSKAART voor Gelderland met het Westelijk ge deelte van Westphalen. Op de Kaarten zijn alle berijdbareWegen duidelijk aangegeven. De Kaarten zijn gevouwen op zakformaat in linnen etui. De prijs voor elke Kaart is op papier ? 0.40, «p linoeu / O 60. Uitgaaf van J. G. BROESE te Utrecht.