De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1910 1 mei pagina 3

1 mei 1910 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 17 H' DIS AMSTERDAMMER-V EEKB L AD. YO O R NEDERLAND. der aak, vocht, MnAu «d*ok«t, het geding allén nit. Hy «end» op e«B rgk nutter i**i, <t«t Lanfjbefca lem t<MgaandeB had en op liteHir» v»fé«ttgignnB3ttevTO, ie da bekende Bismarokaatettr Max Bewer, die een bezielde aanhanger was van Langbebn en die aan de uitgever de gedichten van Lwsgbehn gebracht had, hem ventrekt had. Het oordeel WM gttMtig over Lanfbehn Die Viereig Lieder warden alt aesthetischei Kunstwerk freigeQ:ÖSB had de Yiercig Lieder alleen, in noainellen Verlag"; de kosten droeg Langbehn. Tot nn toe", bericht Glösz, is h$j die verplichting niet nagekomen. Ik heb alleen het recht de nog voorhanden zijnde nplaren i l M. te verkopen. Recht tot herdruk heb ik niet. 't Is daarom de vraag, of Die Vierzig Lieder" voorlopig in de handel te verkrijgen sollen *jjn." In 1892 gaf 6!ö» onder dezelfde vóórwaaiden een nieuw werk au van Langbehn: Der Rcmbrandt deuttche von einen Wahr~ heitsfreund", ook & l M. De inbond van dit boek is een artikel van de tegenwoordige bissehop van Rottenburg -Br Eeppler orer het rBemfcrandtbotk ea verschillend* hondercte aforismen tegen de tegenstanders van dat boek, die aan de uitgever in het handgchrift van Langbehn aangeboden werden. Van na af ia er nog veel duisternis in het leve* van de markwaardige Rambrandtdtritfer. HU reisde Koropa rond. Vermoedelik deed hy bedevaarten. Hu leefde aan de epaanodnitse grens. (Lonrdes?) Sporen wgM mar Jwnaalem. Ben mystieke tendcnz in i|jn wezen kreeg voortdurend een sterkere invloed op sfln denken. FKASKSMÖLLE. (Slot volgt.) De wraafc m Mültalcli. Een fijne wraak is het geweest, een stil genoten voldoening l Ia Het gedruifch der installatie van den nietrwen Gouverneur Generaal op 18 Dec. j.l. te Batavia is zij naar het schijnt onopgemerkt gebleven door de omstanders, die voor de schittering der militaire versierselen en redenaarsgaven alleen oog en oor hebben gehad. Niemand zag toen, terwijl van Heutsz zijn geruchtmakende redevoering hield, achter een van de witte zuilen der paleisgalerijen het gelaat van Multatüli zachtjes glimlachen... Uiteraard," zoo sprak de aftredende Gouverneur Generaal, beeft het door mij steeds voorgestane ... kenzestelsel veel beStrijdiBg en afkeuring gevonden. Hoe kon dat anders? Het deel tocb, dat middelmatig », ziet alleen heil in het ancienniteitsjysteem, dat aan die middelmatigen goede tang geeft om door gebrek aan zwaai te omhoog te wdlen" Drfe-en-vijftig jaren na dat Multatüli, bij die veel geleden heeft," arm en berooid Indiëverliet om rond te zwerven in het stijve en van kilheid verstijfde land dat hij n Vader- n moederland moest noemen, hetwelk atf weer moest verlaten om te gaan sterven op vreemden grond... Drie-en-vijftig jaren later slechts 53 jaren! geeft de hoogste machthebber van de Koloniën de bestuurstaak over aan zijn opvolger, met woorden en gedachten aan hem ontleend neen, rechtstreeks zelfs van hem overgenomen. De schamele zwerveling, die Indiëverliet, met niets dan zyne warme idealen en zijne hpoge Stemming, verrijst daar op eens nit zijne urn als een ironisch lachende Reus der Gedachte en der Bezieling. Te midden van die goudbestikte en flon kerende vergadering van een Gouverneur Generaal in aantocht en een Gouverneur Generaal ter ruste, is op eenmaal Hq ver rezen, Hy, Mnltatnlil Hy behoeft zijn boaken niet meer vertalen in de talen die bij kent en die bij leeren kan. Reeda spreken zijn taal... Gouverneurs Generaal l Teel verder dm in het leenen dier enkele woorden spreekt toch wel de invloed van Multatnli'a machtig dryvendea geest. De geheele plechtige handeling was fan dien geest.,. doortrokken l Waarlijk 11 zij was ei van doortrokken 11 Lees maar verder het nuchtere verslag in de kranten van 20 Januari j.l. Hoe is't mogelijk dat men het niet heeft opgemerkt l Maar vooraf, leg naast n de Idee* No. 22?28 ... Gjj spreekt veel over n zelf'... Ja, zegt van Heutss, gelijk Mnltatnli het deed. Ja: en ik durf dat omdat n die machtiger is dan ik, mij geleerd heeft: Hoogmoed il moed om hoog te staan." Ik, van Heutsz, heb in het land van Pygmee den durf getoond, niet nederig te zijn. Wat moet die man geworsteld hebben die groote, groote van Heutsz, ala bij 's nachts zich rood wentelde op de legerstede omdat hij met Mnltatnli in zijn hart en onder zijn hoofd ? knoen, morgen de keus moest doen van te brengen den geschifcsten mensch op de ge schiktste plaats! Nu ja, scherts er maar mede! Ze;, en terecht, dat Let ook vreemd aan doet . een man, die zoo weinig egards had voor de tcaditie der Inlandech» volken, een Mallatuli borst te zien opzetten, ontzeg hem het recht op Mnltatuli zich te beroepen als Indisch bestuursambtenaar, gij kont -niet ontktnoen, dat Maltatuli's heb moed om hoog te staan" dezen officier de kracht gegegeven heeft, die hem een naam schenkt grooter dan van zoo veleGou rerneurs Generaal! Zoo is het mogelijk gebleken, dat elkaar begroetende Landvoogden zich sieren met de uitspraken, zich zeif verklaren gesterkt door beginselen, afkomstig, in ons Holland, van een man, die in den beginne door de grooe massa der edelste Nederlanders, waaronder adjunct-commiezen en klerken van de minis teries, werd genegeerd of doodgezwegen... zoete wraak der Historie! Ik ben een man, en ik durf het zeggen, dank zij Mnltatuli..." Ziedaar de zin der woorden van J. B. van Heutsz I Het was wel een gemengde lach, waarmee Douwes Dskker, achter een pilaar verscholen, op dien luidruchtigen overdrachtsdag het boorde, maar het was toch een tevredene l Niet veel malen lacht iemand zoo, zelfs niet een grooten geest. D. S. Berichten, HET BOIK ALS KINDERCESCHEXK. Onder dezen titel verscheen in de Verzameling pnedagogiiche monographiën (in het russisch onder den titel Saduschewnoje Wospitarjje") een brochure van Sigismund Librowitscb, waarin de schrij ver zoekt te bewijzen, dat men aan een kinder boek, dat als geschenk moet dienen, veel hoogere eischen stellen moet dan aan een kinderboek dat slechts dient om doorgelezen te worden. De schrijver doet daarbij opmerken dat het ar tistieke uiterlijk der boeken, daaronder ook de band, bij een geschenk-werk een groote rol speelt en protesteert tegen de meeningen van vele mssche recensenten als zonde de band en een aantrekkelijk uiterlijk bij kinder boeken best gemist kunnen worden. SKJOLDBOEGS ROMANS EN VERTELLINGEN. De literatuur-commissie der vereenigde Deecsche pachters - vereenigingen (Hnsmands - Foreninger) heeft de eerste aflevering eener uitgave voor pachters (ileine landbouwers) van de vertellingen van den bekenden, veel gezochten Deeuschen schrijver Johan Skjoldborg het licht doen zier. Skjoldborg, in 1861 als zoon van een land arbeider in Noord-Jatland geboren, was aan vankelijk dorpgschoolmeester, tot hij zich ia 1902 geheel aan de letteren wijdde. In zijn werken, waaraan Ei Stridsmand (1896), Kragehutet (1899) en Oyldholm (1902) de voor naamste en grootste zijn, schildert hij met ernst, warmte en frischheid den Deensche kleinen landbouwersstand en zijne snelle opoloei in de laatste vijttig jaren, het arbeid zame kolonisten-leren in dejutlandeche heide, het leven in de bedienden kamers der riddergoederen enz. In een voorwooi-d bij deze goedkoope uitgave vertelt de schrijver van de moeite die bühad om voor zijn eerste pennevrtrchten een nitg ver te vinden. WILLEM DB ZWIJGER, In den herfst zal in de bekende serie Herces of the nation" een monographie verschijnen, onder den titel WilUam the Silent, door miss Ruth Putnam. Van haar meer uitgebreid werk over Prins Willem verschijnt binnenkort een nieuwe druk. 4C eeati per regel. COGNAC IYIARTELL Apten: KOOPMOS&BRÜINIER, Aistoriai. Hofleverancier. DEVENTER Handelsmerk. H. M. de Koningin-Moeder en Z. K, H, Prins Hendrik bestelden BURGERS E. N. R. rijwielen. Wie oog heeft voor het schoone, degelijke en echt Nederlandsche volge dit door luchte voorbeeld. Stokpaardjes lelienmelrvZeep ' van BERGMANN & CS, RAOEBEUL- DRESDEN f , maakt uw huid zuiver en adit mei jeuijdiij j^ frissthe rose.verblindendschoone teint. <£ ? verdrijf t zomersproeten. puisten enz en alle verdere huidonreinheden. Verkrijgbar a 50 cent per Stuk bij Apothekers,dropisien, en roiffeurs. Wie een lichtloopend, sterk, goedgebouwd, fraai afgewerkt rijwiel wenscht, Wie een voordeelig rijwiel wenscht, waarop hij jaren kan rijden, zonder tot hooge herstellingskosten te komen, Wie een rijwiel wenscht, waarvan hij vooraf zeker is, dat het aan deze eischen zal beantwoorden, die kieze een FONGERS. BOUWT te NUNSPEET. Inlichtingen hij het boawbnrean Arti", aldaar. pRATIS lïComn van fiolen en Gmtin KRUMEICH'S IMMAAKPOTTEN (met Mt-iak-n Deksel) MEER DAN lOOOOOO tN GEBRUIK. JOH. H. VAN DER MEIDEN. AMERSFOORT. Piano-, Orgel- en Mnztekhandel Weyroos il? Kalshoven, ARNHEM, KONINGSPLEIN. VLEUGELS en FIAffO'S in Koop en in Huur. REPAKEEREN STEMMEN RUILEN. NEDCRtftNDSCHE INDUSTRIE DER NATUUR WOLLEN ONDERüOEDtREN WORDT TERUGGENOMEN FABRIKANTEN VALTQR ZOMEN AMSTERDAM Verkrijgbaar bij: HIRSCH & Cie., Bcfl., Leidfcheplein. ADRIAAN SCHAKEL, H ofl., Heiligenweg. ' H. MEYER, Hofl., Koningsplein. Mag. KEIZERSHOF, Nïeuwendijk. C. NIEUWENKAMP KOTTIKG & ZOON, Galerij 29. Kleeding-Mag. M. DE KONING, Batavia. Winkel-MaatschappiJ.iüIGEN HULP, Batavia, Verdere adressen onzer contractanten ver strekken gaarne VALTON &' ZONEN, A'dam. LUZER VANOUDS BALiNCES fn BELLE7DE GERENOMMEERDE HOTEJLS l* R A N G. BEAU RI7AGE GRANöHOTEL TI70LI VICTORIA HOTEL en fl'ANGLETERRE Aan het meer. Eip. I. HACKI Aan het meer. Ei?. C. GIGER Aan het meer. Eig. C. NEUKOMM Nabij het^tation. Ei?. ALB. RIEDWEG geheele jaar geopend. geopend van 12 Maart tot 20 October. geopend van l April tot l Nor. geheele jaar geopend. FAMILIE-HOTELS met alle Comfort van den tegenwoordigen tyd ingericht. | Zeer mooi gelegen met uitzicht op het Meer en de Bergen. De Eizenaars zijn gaarne bereid op aanvraagde Hotelprijzen te zenden. Men wordt beleefd verzocht Proaoectus K°. 23 aan te vragen. Hotel Bristol, (ITALIAANSC HE MEREN). Schoonste Winter- en Voorjaar-verblijfplaats. late klas Hotel, prachtig gelegen, met groot Panorama. Kamer vanaf fr. 4.?, Pension vanaf f r. 9. Eigenaar; C. CAMENZUND. mlumiMiimiiiiilmMiiiiimmimiiiiiiMiiJllHlMiMiiiiiiiMjiimiMiiiiMM büProt geweest ; 't stak, dédr zat niets in, zei hij ; maar hij had zoo gelachen, weetje. En de heele w«ek lang bad hij er zich prettig van gevoeld en was zijn werk ge gaan als op rolletjes. De Génestet had eens zeven vrinden, maar verloor ze ook alle zeven. Nummer n ging naar 't verre land. Nummer twee liet zijn getrouwen Loopen voor een kleine meid, Die heen strengen op leert houen, Smelten dost van zaligheid. Nummer drie werd dominee buiten. ' Zijn Eerwaarde zakte op klompen In een kleigrond, zes voet diep, Bn tracht d'Urmenseh in te pompen, Wie dan toeh de wereld schiep. Nummer vier werd een filoloog, Ongelooflijk dom en droog. Nummer vijf moest De Génestet laten glijden, Daar 'k met hem mijn rust verloor, Want op ongelegen tijden, Las hu me altijd verzen voor. Nummer «es peesde en verdween. Nummer zeven was Simia, van allen het diepst ge zonken". Want hij was geworden wat men noemt een fijne dominee". Maar een die niet meende, wat bij zei Al uw zeemleo, al uw zochten, Al uw doen is laria, leder zuchtje is een Judas, Ieder glimlach is een list. .. O mijn help! ik merk hot nu pas, Ach, de vent werd humorist. Een eenvoudig dorpgvrouwtje hoorde ik van zoo'n soort dominee zeggen: Ik wist niet, dat er zooveel schoon water uit een vuile goot kon komen. Da beeldspraak doet lachen. Sinaia deed De Genestet ook lachen. Een humorist tegen wil en dank. Maar het leven is vol van zulke humoristen". Vol van zulks tegenstellingen van woord en gebaar. Wanneer, zooals in een Btuk van Shakespeare, een hofnar zich in het priester kleed heeft gestoken, als wat ge ziet en hoort, slechts is het handenbsweeg van den priester, de stap van den priester, het woord van den priester, maar je weet, dat alles wordt voortgebracht door... de ziel van een nar dan kunt gij u daarover ge weldig boos maker. Maar frisseher, gedonder, wijzer ia 't, Jat je lacht. Maak van den vent j:; humor:?t. Hij we"kt veel zekerder eu vealgoeikooper dan een zenuwarts. Want dat is zeker, lachen is pesond. En als er meer goiaohen werd in Hoilanl. zouden er wat mee"-" wnnwartFen elders hnr>. brood moaten gaar verdienen. ' * * * Humor. Velen k'inkt za als Grieksob; voor anderen wer profane. Daar had De Génestet -wel gelijs in. Da goeikoopste serie reisboeken is: De Hollander op reis. 14 verschil'erde buitenlacdscce gidsen. Prijs: ingerj. 60 et., geb. 90 et. Uitgave van HOLKBMA & WAREMDOBF, Amst. Vooral hier in Holland. Het doet goed te vernemen van den ouden Frits, dat hij een spotprent op zijn eigen persoon lager liet hangen, omdat hij bang was, -zooals hij zeide, dat de menschen ze anders niet goed zonden kunnen zien Sokrates die bespot werd in een stuk van Aristofanes, zat zelf onder het publiek in den Schouwburg. En als de acteur, die het masker van Sokratea droeg, opkwam, ging de philosoof staan, opdat men gosd zou kunnen zien, c f het masker gelijkend was. j Dat zou een Hollander nooit gedaan hebben. Sokratea zelf trouwens zat vol humor. Men zegt, dat Xantippe hem eens een scène maakte. Zoo boos werd ze over zijn koel er bij blijven, dat ze eerd emmer vol water greep en dien over Sokrates' hoofd leeggopt. Na zoo'n donderbui, vrouw zei de phiiosoof droog moest wel een plasrtgen volgen. D*.t is legende Maar ook legende kan tee kenend zijn. En a's men hem ziet staan, zooals Windelband hem te.akent, op de markt van Athene, tusschen veel volk in alles kijkt rja?,r horc, a'Ie i luisiert, alk-s lucht dan begrijpt men, dat hier ds vonken van vernuft rondspatlen en dat er veel humor is op die rn&rkf va:: A!bene. Dat een maa als Bt'krati'j uk v,-ui eens; aanleiding gu.f om over hera te lacher., ligt voor de hand. Ea die het deej, beginz geen doodzonde. Sokrates zelf was eerste ooi i'r.a mee te lachen. Welk nadeel ! ^fcf' A'i«tcmnes EU den wijs geer gedaan? Dat k'vri Aristofaoes riet. Nooit wordt door cr.ot wezenlijke verdienfcte ge schaad. Koopt UITSLUITEND BOTER OXDER RIJKSCONTROLE. STAAT GARANDEERT IJ een O3TVERVALSC0T product, Boterhaiulol ZUIDLAREN", PRINSENGRACHT 313. TELEFOON 8935. iiiimiiiimiimirii Men kan waardeeren Longfellow, dat luidt: een vewje van Stay at home. Stay, stay at home, my heart and rest; Home-keeping hearts are happiest; For those that wander they know not wliere Are fall of trouble and full of care: To stay at home is best. Weary and homesitk and distressed, They "wander east, they wander west, And" are baflled and beaten and blown about By the winds of the wilderness of doubt: To stay at home is best. Then stay at home, my heart and rest; Tae bird is safust in its; nest; O'er all that fluiter their winga and fly A hawk is hovering in the tiiy : To stay at home is best. Maar men kan tegfilijk v/aardacrén den Schoolmeester, als hij deaelfle gtduohii- getfin dezen vorm : In dit ondermaanech. gOTeme'. Zoek ieder op aard een h,ra?:. DOJU meestal Helaas! - o veras Behalve waar Lij zoo iets vindea aal; Een paard is in alle geval Nooit zoo mal. In plaats van op fokzanl of bal Zoekt hij zyn hemel thuis boveral, En vindt hem dan ook 's avonds op stal. Jengdlief, onthou dit vooral, Als de ondergeteekende er geweest zijn zal Daar is nu weer de humor. Das umgekehrtErhabene, zooals Jean Paul, die zelf vol humor zat, zegt. Het verhevene met de beenen in de lucht, zeoals Hildebrand, ook zelf een groote humorist, vertaalt. Dat er in humor, evenals in wijn, verschillende merken, zijn, behoeft nauwelijks gezegd. De gedichten van den Schoolmeester tin telen van humor. Van welk merk kan hier buiten bespreking blijven. Ook Piet Paaltjes tapt vaak goede humor. Wat poëzie, mijn God l roept Multatüli in een van zijn Ideeën-bundels uit opdat ik niet verga van zooveel walgelijks om mij he«n l Maar wij 'zeggen: Ach,, wat humor, wat humor, opdat wij niet vergaan van zooveel droef geestige droogheid om OES heen l # * # Ei na deze lange uitweiding keer ik terug bij Mark Twain, die nu levenloos neerligt ergens op een villa in Amerik?. Dat die vil a staaL in Reading. in Connecticut, dat LJ geboren was in 1835, dat Mark Twain een pseudoniem is, dat bij in 'c doopboek ais Clemens" staat aangegeven, dat hij WE s Setterzetter, MiBsisaipi-loods, employébij den mijnbouw, vennoot in een drukkerij en ein delijk schrijver, hoeveel boeken hij echreef en welke, dit en nog veel meer kan men Yiniin in elke bijgewerkte Encyclopaedie. Wat ik bedoeld heb met dit schrijven, ia slechts een takja te leggen op het nu levenlooze lichaam. De overledene was een humorist.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl