De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1910 1 mei pagina 5

1 mei 1910 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

ffNa 1714 DE A M S T E R D A M M E II WEEKBLAD V O O R NEDERLAND. PROEF OVERTUIGT datMAGGI's AROMA in iedeze huishouding uitstekende diensten bewijst. ene kleine hoeTeelheid verbetert oogenblikkeljjk den smaak van zwakke soepen, sausen, groenten, eiergpjjzen enz. Een proeffleschje kost slechts 10 cents. iiniMiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiitiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiHiiiiiiiHiiiiiiiiltiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiintiiiiiHiiiiitMiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiifimiiii Mina Kraan. Collectie A. Th. Hartkamp. Mevrouw Mina Kruseman, die te Utrecht bij de eerste opvoering van Vorstenschool" Koningin Lonise" speelde. IIIHIIIIIIHHHIIIIIIIIIIIII N&tnnrljjte TotöiDE Tai ZnUp. (Een enutig woord tot de moedert, door dr. Siebel, Hamburg.) De eenigste, volkomen aan haar doel beant woordende ; de eesigate, ernstige ingewandaziekten met de grootst mogelijke zekerheid voorkomende, voeding van zuigelingen ia die aan de moederborst. Deze woorden van den beroemden BerIjjnschen kinderarts prof. Heubner, moet aan elke jonge moeder worden voorgehou den, ten einde bare onmisbare medewerking te verkrijgen voor de taak om opnieuw een gezond en levenskrachtig geslacht te kweeken. Vooral in onze dagen, nu week aan week weder een nieuw kunstmatig preparaat cp de markt gebracht wordt en met alle middelen der moderne reclame wordt aanbevolen als het meest de voeding met moedermelk nabij komende"; v«oral nu, ia het dringend noodig, er steeds meer op te wijzen, dat geen enkel preparaat, geen enkel voedingsmiddel, ook maar ten deele de kwaliteiten en de eigen schappen voor de kinderen biedt, als dit met de voeding nit de moederborst het geval is, Geheel het organisme van het jonge kind is op deze voeding met de moedermelk bereIIIIIHIIHIIMIIIIIIItMIIIIItlllllltltlllllllllllllMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHtll UIT DB NATUUfi. Hemelvaartsdag in Artis. Al regent het baksteenen zooals vandaag, een Artisbezoeker is nooit verloren. Mae r eerst als het buiten al te bar wordt en de paraplu's tegen elkaar drukken dat ze deuken, en telkens met een sprong en spat weer uiteen veeren, bedenken de menschen dat een gi oot deel en niet het minste van Artis onder dak is gebracht; en tegenwoordig in zulke luchtige ruime zalen kan bekeken worden, dat het er niet licht benauwd wordt, ook al ia het er vol van menecben en dieren. Wel ia de tnin zooals altijd nog het mooiste van Artis, en, wie niet alles kunnen zien, hebben stellig het beat» deel gekozen, als z(j zich beperken tot wat onder de boomen te vinden ie; want de trots van Artis zijn zijn boomen; niet alleen om de schaduw zijn ze te prijzen, op zichzelf zijn het prachtexemplaren die voor een hok vast Amsterdammer al mee tot het beste behooren, dat ze ooit te zien zullen krijgen; zulke flinke beuken, ala tegenover de zebra's staan, zulke sterke slanke eiken, als de t wee, die het melkhui j over schaduwen, zulke hooge noteboomen en ge vlekte platanen, geniet je eerst ver buiten de hnizenzee zoo weer. Ook de bloemenkleur en bloemengeur, die de gonden regens en de witte en de roode meidoorns, de talrijke seringen, de appel boompjes en de berberissen heel Artis dezer dagen tot een grooteu ruiker maken, ze dragen er het hunne toe bij, een Artiadag voor Amsterdammers zoowel als voor vreemde lingen, tot iets te maken dat lang in het geheu gen blqft, en het verlangen wakker houdt er nog eens heen te gaan. Maar wie het doen kan, moet in het voor jaar komen tnsscben Paechen en Pinksteren. dan ia het niet allesn het wondervieemde nit de dierenwereld dat de oogen boeit, dan werkt het milieu mee om de belangstelling hoog op te voeien en zoo den dag van plezier tot iets meer dan dat te maken. De Amsterdammers, die g-jen lid zijn, heb ben geen keuze van den dag in het voorjaar, alleen de Hemelvaartsdag is voor hen vrij gelaten. Dit lijkt heel onrechtvaardig, ook voor wie weet, dat Artis een particuliere inrichting is, waarvoor niemand belasting betaalt, dan de leden zelf en dat is geen geringe geldsom. En toch, wie eens nagaat, hoe weinig dergelijke inrichtingen, alzyuae kosteloos toegankelijk, door de stadgenooten worden bezocht en gewaardeerd, zal met mg wel willen ge ooven dat het aantal dier Amsterdam mers dat tegenwoordig den dierentuin bezoekt op den Hemelvaartsdag en in de heele maand September, grooter is dan het ooit soa »ijn bi) voortdurenden toegang. Nu is het als een soort gelegenheid, waarvan ge profiteerd dient te woiden, niet ieta waar je altijd nog toe kunt komen. Een bezwaar blijft de regen, die om de ten tijd van het jaar bij ons niet juist een zeld zaamheid is. Wie dan met kinderen nit is die heeft het wel eens lastig; want dat jeug dige goed j», vooral de jongens, is zoo opge togen over alles en vindt het er zoo echt" kend, en elke afdwaling van den weg, door de natuur klaar en duidelijk gewezen, moet zich noodwendig wreken. En zij wreekt zich inderdaad! Vau elk jaar kan men aan de hand der sterftetabellen op het eerste gezicht constateeren, hoe telkens een schaar van fleschkindertjes" tengevolge van voedingsstoornis sen (dekte der spijsverteringsorganen) te gronde gaat; hoe ontzet tead groot het aantal kinderen telken jare is, dat door de gevreesde diarrhee- ziekten sterft, en hoe daarneven velen, door zwakke gezondheid daartoe bij zonder bestemd, door andere ziekten worden weggenomen. Het boritkind daarentegen kent geen ern stige voedingsstoornissen l 'Bond van vormen, gerond en in volle levenskracht ontwikkelt het zich, zich zelf en elk die het tegenblikt, ten vreugde l Wanneer men gelegenheid heeft, znlk een prachtkind met een z.g. papkindje" te vergelijken, dat trots alle moeite zwak en bleek blijft, dan kan men wel nauwelijks gelooven dat er nog ne moeder te vinden is, die zon weigeren om, wanneer ze er slechts even voor in de gelegenheid is, z\j het dan met welke opoffering ook, om aan het kind hetwelk zij het leven schonk, het genot van zich te verzadigen aan zijn levensbron, zou ontbonden. En toch ia het aantal moeders die hun kinderen niet zelf zoogen, nog ontzettend groot ; al ia vooroordeel en onveratand daar van in veel meer gevallen de oorzaak dan bepaalde onwil. Vele moeders meenen, dat in onzen tijd van overvloedig aanbod van allerlei prepa raten en apparaten voor voeding van zuige lingen, de moedermelk best kan worden vervangen. En wanneer zQ In den kring hunner bekenden dan ook nog een moeder kennen, wier kind er, trota kunstmatige voeLIBERTY FURNITURE COMPLETE; HOUSE FURNISHING CARPETS ESTIMATES I ->*<METZ£< ESTIMATES FREE ->*<LEIDSCHESTR AMSTERDAM SOLE AGENTS IN HOLLAND ! IIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIIMIIIIIIIMI IlltllllllMIMIIIIIIIIlllMMIMIIIIIIIIIIIIIIII CaMrina Braaos, Collectie A. Th. Hartkamp. Wijlen Catharica Beersmans, in Vorstenschool" van Maltatuli de tweede K^nincin Lonisn". IMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinillllllltlMIIIIIHIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII ding, toch goed uit ziet", dan valt het niet gemakkelijk, haar van de onjuistheid harer meening te overtuigen. Hare bewijsvoering is dezelfde als die, welke betoogt, dat de oorlog toch eigenlijk een onschuldig iets is, omdat deze of die weer levend en zonder gebreken daaruit is teruggekeerd. Immers, da kinderen die er doorheen worstelen, be wijzen niets; maar de vele arme kinderen, die het gemis aan de moedermelk met den d iod hebben moeten boeten, zjj spreken een duidelijke en drirgende taal I Nu weten we, dat een groot aantal moeden wel gaarne bereid zouden zijn, hare kinderen te zoogen, wanneer hare arbeid haar dit slechts niet belette. Zij kunnen hun kleine, terwijl moeder de deur uit is, toch niet laten verhongeren I En zoo wordt, nadat de moeder het kraambed heeft verlaten, de flesch te hulp genomen. Zeer ten onrechte! Het is zei fa den nog beter, dat het kind dei morgens ea des avonds de borst krijgt, en du» ia hoofdzaak toch nog de natuurlijke] voeding geniet (in vele gevallen kan dit ook nog des middags plaats vinden), en slechts in den tusschentijd behoeft dan de fleech te hulp worden geroe pen. Deze, vooral in Frankrijk onder allaitement mixte" bekende, gecombineerde voe dingswijze is nog veel te weinig bekend. De toepassing daarvan in arbeiderakringen zou waarlijk zegenrijk weiken l De goede wil is toch in den regel aanwezig, en de meeste moeders hebben voldoende melk om het kind te voeien. Juist omtient dit laatste punt heerecht nog veel misverstand. Men neemt in den regel aan, en in vele geschriften wordt deze opvatting verspreid, dat het tegenwoordige vrouwengeslacht tengevolge van geringe ont wikkeling van de borsten steeds minder in staat is haar kinderen zelf te zoogen. Dat is volstrekt niet het geval. Integendeel is het in de laatste jaren in de kraam- inrichtingen gebleken, dat stellig negentig van de honderd moeders wél in staat zijn, op natuurlijke wijze haar kinderen te voeden. Waaruit is dan de klacht te verklaren, van zoovele moeders, dat zij geen melk hebben om het kind te voeden ? Wel, in vele geval len vloeit ongetwijfeld de melkbron in den eersten tijd veelal langzaam. Maar dat ontmoedige de jonge moeder niet I Men zal steeds knnnen bemerken, dat de pogingen om de kinderen toch zelf te voeden, al schijnt zulks ook dikwijls hopeloos, in talrijke gevallen met goed gevolg worden bekroond. En ook al moet voorloopig nog naast de borst ook de fleeoh gegeven worden, ia zulks toch nog een groot voordeel boven de uitsluitende fleschvoeding. Na «enigen tijd kan buitendien de aanvullende fleschvoeding ontbeerd worden. En het is een bewering, die elke geneesheer stellig onderschrijven zal, dat zwakke moedera, onder voorwaarde natuurlijk van goede voe ding, door het zoogen van haar kind den gezonden invloed daarvan voor haar geheel* licbaamagestel zullen ondervinden I iililllMiMumiiiMtmiiiMiiHiiiiiHiiiMMllMiiimmiMiiimitimiiiiimMMi Amerikaansche eenvoud. Het Amerikaansche dollarprineefje Mias Marjorie Gould, dochter van den bekenden spoorwegkoning, is Pinsdag ) 9 April jl. te Newyork gehuwd met Anthony J. Drexel. De plechtigheid, vertellen ons de Ameri kaansche nieuwsbladen, had in allen een v o u d plaats ; enkele dazen te voren ecl ter hadden die zelfde bladen ons reeds medegedeeld, dat de jonge dame van haar vader een home" bad ten geschenke gekre gen, waarvoor de oude heer vijf maal honderd duizend dollars offerde. Door een eenvoud in dit genre kenmerkten zich ook de bruidsfeesten, want alleen de versiering van de kerk en van de feestzalen kostte ettelijke honderdduizenden. Het geheele kerkportaal, waardoor het jonge paar den tempel binnen trad, was herschapen in een tunnel van bloe men, het gewelf en de wanden waren n vlechtwerk van duizenden lelies en rozen, waaruit geurende orchideeën in ranken naar omlaag hingen. Een koor van zingende kna pen ^ing aan den stoet vooraf, en een dertig tal bruidsmeisjes, gekleed in zacht-rose en zacht blauwe zij, omgaven het bruidspaar. nimiiiiimuMM Bukkende Giraffe in Artis. Foto van A. F. W. Vogt. tnaacben de jolige of nijdige beesten en de bloeiende beesten, dat het van nattigheid en kleeren-bederven niets merkt, en met geen atok naar binnen ia te krijgen. Lukt het evenwel, dan is het nog weer een last voor de ouders dat kleingoed. En toch ook een lust; zooveel belangstelling, weet gierigheid, vraaglust had menig onder in zijn jongens of meisjes niet vermoed, en ook spreekt bet van zelf, dat die l eer l ua t zich wel eena uit in het betasten van dingen, die niet aangeraakt mogen worden of het te dicht hij komen van dieren, die daarop niet gesteld zij n of daar voor minder in aanmerking komen vanwege hun tanden, hoorns of klauwen. Voor hen,die op zoo'n dag naar Artis «aan,niet alleen om de dieren,maar ook om de met echen te bestndeeren, en voor wie dm zulke lastige kinderen andersmans kinderen zijn, vormen juist deze een dankbaar studiemateriaal; vooral ook door de reacties der ouders op kinder praat en kinderdadeD.Aan humor en komische tafereeltjes ontbreekt bet daarbij rooit. Een van de gewoonste is dn schrik en de verlegenheid op de gezichten der moeders en opgeschoten meisjes met bun beste jurk aan, zoodra er een plasregentje onverwachts tusichen twee hoornen doorstort en van het alle paraplus neerdropt. Midden onder het voe deren van een biscuitje aau een olifant grij pen ze naar hun hoed om die onder een mantel soms onder een rok te bergen, of ze trachten den rok naar voren om te slaan, wat nu juist niet strekt om die droog te houden. En dat roepen en rennen om onder een boom te komen schuilen. Jongens die niet willen en door vader moeten gehaald worden, op last van de moeder, die niet onder haar boom vandaan d ui ft. Daarbij blijkt heel duidelijk dat de meeste van deze ephenaere bezoekers van Artis er geen weet van heiben, dat by elke buitenkooi ook een binnenste behoort, en dat vele daarvan voor het pnhlïk toeganke ijk zijn. Zoo ziet ge zelden of nooit iemand in de winterstallen van de olifanten en tapir, ook haast nooit in die van de giraffen en antilopen. 't Zou er niet heul lang frisch blijven als het buiten warm en vochtig is, en het binnen vol menschen li»p; maar droog is het er in elk geval en bet geeft toch ook weer een apartenkijk op de dieren, als ja ze zoo dooreen poortje uit het donker m het licht '.iet loopen; bovendien wie een dierentuin wil begrijpen, moet ook eer s de nacht- en winterverblijeen bekijken, al was bet alleen om in te zien hoeveel goede zorgen aan de dieren wordt bestaed, die hun het gemis vaa hun vrijheid althans voor een heel klein deel vergoeden; zoo gemakkelijk, veilie, warm en rondom in het voer, slapen maar heel weinig wilde dieren. Waar ik ook maar heel weinitr menschen zie,zelfs op de drukste volksdagen.dat is o j de zalen met opgezette dieren boven derestan ratie. Ik begrijp heel goed dat een levend dier alles voor heeft boven een voleestopt vel, dat op een plank is gespijkerd. Maar dit is het eenige museum van Nat. Historie, dat de meeste bezoekers ooit te zien kunnen krijgen; er f t aan heel wat dieren die eens in Artis geleefd hebben, die het publiek alleen van naam of afoeelding kent, zooals neushoorns, Afrikaansche olifant, gorilla e. d. m ; en ze zijn lang niet allen leelyk, er zyn meesterstukken bij vau opzet kunst. Het museum van de Nederlandsche Fauna boven de zebra's heeft in den regel nog al bezoek, omdat de menschen er van beneden af ie lui boven kunnen zien loopen en er dan ook heen willen, meestal in de hoop er eens rustig te kunnen zitten, hetgeen mis is; zoo con veulen t is het er nog niet, het zou op zoo'n dag wel iets, maar (och niet veel geven al stonden er tien zitbanken; ze zouden toch altijd vol zitten, net als die in den tuin. Dat de meeste lui de zaal boven de nijl paarden, waarin bet rammelt van de geraamten, net zoo gauw weer uit loopen als ze er in komen, dat ia te voorzien, toch zijn er altijd enkele die er nu eenmaal ingeloopen zijn en die met een soort van huivering elkaar het een en ander aanwijzen en, als ze bij de menschen-geraamten komen, om hun onaan gename gewaarwording te bedwingen, hard op gaan praten, erg luidruchtig doen en probeeren erappigte wezen, wat hun allerongelukkigst afgaat; let eens op hoe ze den paa ver snellen tegen dat ze den uitgang weer naderen SopBie ie files. Collectie A. Th. Hartkamp. Wijlen Sophie de Vriea, In Vorstenschool" van Multatuli de derde Koningin Louise". Zeshonderd genoodigden, raischend van zijde en schitterend van diamanten en paarlen, volgden hen ter kerke, en aan de deur zagen millionaira en milionairsvrouwen, die niet uitjenoodigd waren, den stoet passeeren. Een gefluister van verrukking en bewondering liep door de menigte, toen het brnidje voorbij ging, wier bruidstoillet van sneeuw vit satjjn met een sleep van zes meter, een garneering van ragfijne kant en een sluier van allerkostbaarste Belgische werk, die op zichzelf een waarde van duizenden vertegenwoordigde, menig hartje poperen deed van verlangen. Onder den eluier blonk als eenig sieraad met schemerigen glans een collier van waterblauwe saffiren, geschenk van een der naaste familieleden. Na afloop der plechtigheid gingen de 600 gasten mee naar het ouderlijk huis der bruid, waar de geschenken waren uitgestald: hoofd- en halsgieraden, ringen, armbanden, kunstvoorwerpen, ten , bedrage van nagenoeg een millioen gulden. Tot aandenken ontving elk der 600 gasten een stuk van de bruidscake (een waar monu ment van pasteibakkersknnat) in een kofferije van gedreven zilver. Vermoedelijk zullen na deze beschrijving mijne lezeressen zich een duidelijk beeld vormen van Amerikaanache millionairseenvoud. Echt Amerikaansch is het, dat over den bruigom in de berichten nauwelijks mee een woord gerept wordt. In het feministische Amerika is de man in het huwelijk een noodzakelijke bijzaak. en hoe ze op een hol e je de trap afstormen, blij dat ze er uit zijn, uit die akeiigheid. Het ethnografisch museum daarentegen is altijd vol en het publiek is er in de beste stemming; ze hadden zoo iets aparts niet verwacht, er zjjn heelemaal geen dieren te zien, wel veel menschen, al zijn het dan ook nagemaakte, enkele met tronie en huidbe des kin?, die toch zoo een beetje naar het aapachtige toegaat. Maar er is ook veel fij ae handwerkskuost te zien en dat trekt altijd, Het volst en best bezocht van alle zalen. by droog weer zoowel als regen is het aqua rium en dat verdient het ook. Wie dat nog nooit gezien heeft, heeft nog het mooiste en beste te goed, dat er op dit gebied bestaat. De groote hal, maakt op bijna alle bezoekers den indruk dat zy in het donkei e ruim van een reusachtig BC ai p zijn, dat zij er door de groote k ij kvenstera heen de lichte zee in zien en allerlei zeemonsters heen en weer zien zwemmen, die graag binnen zonden komen, als ze maar konden. Die aqnarium balie is de plakzaal, daar rennen de menschen niet voorbij, daar blijven ze hangen. En vooral de kinderen, die het n keer in den neus gek regen heb ben, dat er veel meer in zoo'n bassin zit, dan het met een eersten oogopslag toeschijnt, die zyn er gewoon niet van weg te krijgen; gelukkig voor de ouders dat daar voldoende zitgelegenheid i». Het ie er dezen keer bijzonder mooi; de zeewater-bagsins links van da ingang z\jn voller dan ooit, prachtige haring zwemt er in een heele school, kabeljauw in alle grootten, ook leng en tarbot en emjonite haai; verder t vee bassins met de wonderlijke ze» anemo nen, bloemen die garnalen eten, en dan het laatste venster UKB, waar niet veel beweegt maar waar levende zeeeterren, oesters, mos sals, kinkhoorns, iiapera toch wel bewegen als ge maar even gednidig en scherp blijft toekeken. In de kleine aquarinmzaal komt ge weer uit het duister in het licht; zoek daar de vnurbuik-salamanders eens op, en de prachtig gekleurde viscbjee, sommige als een nagel zoo lang en een lucifer dik, en toch volwas sen; daar liggen de wonderlijke electrische visschen als desidderaal eudesiddermeereal; in een rij van mooi beplante kamer-aquaria vindt ge o. a. de prikken van de Renfeucut-che beek, alikruik en ook een krab »et zijn nood lot: de sacculina, waarvan ik u al eens verteld heb; denk er om bij den witten blinden grot salamander voorzichtig het g rdjjutje op te trekken, anders kruipt hij al te gauw weg in zijn grot. Langs de rechterzijde k eert ge temp; er zijn in dit jaar twee bassins met de mooie Amerikaansche baarzen, de rest is vol met allerlei inheemsche zoetwater»isch baars en snoek, voorn en nog veel meer, maar alles in een schitterend smaragd-groene benlantinp; en heel aan het eind bij den uitgang de beroemde renzensalamander, waarvan alle menscben de oogen willen vinden; maar die zijn zoo klein sis kraaltjes en haast nooit te zien. E. HSIHANS.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl