No. 1716 DE A M S T E R D A M M K U W K K K B L A D V O O R N E D E R L A N D. kameraad geweest 15n ia een trekschuit; en, by windstilte, op het Kanaal. Verreweg de grootste figuur in het lijvig boekdeel is Maniits. -Uit zijn tijd deze Veueiiasngche berichten te lezen doet het vaderlacdtch hart goed. Alles spreekt daar van ?wijs beleid; sterke staatkunde; een machtig voortrokken in de rij der mogendheden; het gewone straatleven in de steden lijkt een afloopende markt" ; het is een voortdurende lof van Hollands zeevaart. Wy staan mee te verbazen voor da kleine tcheepjes, die het zeegat uitgaan om de Kaap, naar da Oost. We hooren den vreemdeling aan, die niet met de gedachte rondloopt om morgen er een legpenning voor te laten slaan, maar zelf pure verbazing is. Hij giet de honig uit, die ons in den zoeten inval der vaderlandrche geschiedenis niet zoo gesmaakt zou hebben. Bom e, Febr. 1910. Dr. J. A. F. OIBAAN. Wegwijzer door den Bijbel, door Dr. C. E. HOOTKAAS. Baar». Hollandia-drukkery. Geschriften voor onzen tijd. Serie I no. 6. Prijs ? 0.40. Het zal niemand verwonderen dat de ondergeteekende, die op het gebied van bijbel kennis in het vorig jaar op een groote leemte meende te moeten wijzen, die op dezen weg nog al wat stof deed opdwarielen t n van vele zyden instemming mocht ondervinder, met bijzondere belangstelling kennis nam van boven aangehaald geschrift van Dr. C. E. Hooykaas. Met groote waardeering werd het boekje door hem gelezen, omdat het hem toeschijnt een middel te wezen, gerchikt om in de leemte te voorzien, waarop door hem met nadruk was gewezen. Dr. Hooykaas wenscht den Bijbel nader te brengen tot hen die geen tijd, geen ge legenheid hadden dtn Bijbel te lezen. Zij die van den Bijbel vervreemd zijn, voelen ?cich vreemdelingen in Jeruzalem wanneer s (j den Bijbel weer ter band wenschen te nemen. Dr.' Hooykaas' bedoeliig is 't denzulken aanvankelijk den weg in den B (j bel te wijzen. Dr. Hooykgas waarschuwt evenwel. Eerbied voor den Bijbel als het eigenaardige oude Boek der Boeken, is neg niet voldoende om den modernen menach tot den Bijbel te brengen. En het verstandelijke begrijpen van de beteekenis die de Bijbel gehad heeft voor onze beschaving, het bejammeren van de onbekendheid in dezen bij het opgroeiend geslacht zijn evenmin toereikend. Ook Dr. V. Loosjes, Doopsgezind predikant teSneek, wees er in zyn Doopsgezind orgaan onlangs met 'nadruk op. Dr. Singels heeft (?olgens zijn zeggen) a gesproken, de b moest nu óók worden gezegd. Alleen dan zal men de vol harding en den stndiezin, die noodig zijn om den Bijbel te verstaan, winnen, wanneer men hem zoekt om hem ze'f niet omdat de Bijbel tot het voorgeslacht heeft gesproken, maar omdat de Bjjbel wil spreken ook tot onc. In sijn voorbericht geeft Dr. Hooykaas hun, die niet van zins zjjn ook ia delezing van ijjn geschrift, de studie van den Bijbel ter hand te nemen, dezen raad: roor proef driemaal achtereen n uur aan lectuur van den Bijbel te besteden. Hetklinkteemgszics vreemd, alsof om den smaak beet te krijgen" et n recept gegeven wordt. Als proefje" worden voorgeschreven: de hctsur van het Schep pingsverhaal in Genesis en een paar psalmen; voor den tweeden dag, da aangrijpende g.echïedenis van Ruth en een hoofdstak uit Jesaia. Voor den derden keer een paar hoofd stukken, gekozen uit Luk as en (én uit Jobannes. 01 de heer Hooykaaa in deze keuze zóó gelukkig is geweest dat hij daarmede de vervreemden" zal terugbrengen, de onverEchilligen" zal vangen" door hen onweer staanbaar te boeien, meen ik te mogen be twijfelen. Er zijn, m.i. stnkken b(j die niet zullen pakken", waartegenover de . lezers, voor welïe Dr. Hooykaas de lectuur bestemde, vreemd zullen staar. En dan is bat gevaar van afwijzing grooter dan de kans van ingaan". Gevaar voor algeheele wegstooting, nu voorgoed, ligt by zulke lezers voor de hand. Dat is jammer. Overigens lijkt ons de leiddraad, de gids door de Bijbelboeken, de keuze en volgorde der voorgezette lectuur bij uitnemendheid geschikt. Dcch, leek op dit gebied, mag ik slechts voor mij zelven spreken en geloof ik voor mij dat de gids betrouwbaar zal blijken. Wordt door den schry?er het doel bereikt dat de kennis van den inhoud des Bijbels ncéór doordringt bij de beschaafden dan de ondervinding mij en anderen leerde dat tot heden het geval was, dan zal het werk van Dr. Hooykaas niet onvruchtbaar blijken te wezen en zal zijne brochure niet te vergeefs geschieven zijo. Dit succes op zijn arbeid wordt den schrijven van harte toegewenscht. Utrecht, Maart 1910. N. J. SISGEI.S. Berichten. PIERRE LOTI Binnen enkele dagen zal van Loti een nieuw werk verschijnen onder den titel Le chateau de la bel'e au boüdormant. MEXIKO. De bekende antikwaar Karl W. Huraemann te Leipzig, zendt ons een catalogus van eene belangrijke collectie wetken over Mexico, bij hem voorhanden. Daaronier is o a. een hoogst merkwaardige en interessante verzameling van eenige hoi der den brieven e.a. documenten, deels oorspronkelijk, deels in afschrift, over het Mcxikaansche keizerschap onder Maximiliaan en de Fransche expeditie naar Mexico onder maarechalk Bazaiue in de jaren 186J?.866. Zeer kostbare, tot nog toe s! echts gede el tel ij k geraadpleegde geschiedbronnen, eeitjjds in het beiit van Bazaïne, die ze bühet echiyven van zijne mémoires gebruiken wilde, zijn in de collectie voor handen. Verder bevat zij niet minder dan dertig brieven van Napoleon III, waarvan er vijftien door hem eigenhandig zijn geschreven en onderteekcnd, verder drie en dertig door Keizer Msxiiniliaan onderteekende brieven, tien eigenhandige en onderteekende brieven van zijne gemalin Charlotte, alsmede een groot aantal goed bewaarde brieven van Mexikaancche en Fransche staatslieden en hoofdofficieren. Deze gansche colletie wordt aangeboden voor 25000 Mark. SCANDINAVISCHE TIJDSCHEIFTEÏT. Na slechts n jaar bestaan te hebben is de uitgave van het voorname zweedecte kunsttijdschrift Arktof, dat zich speciaal tot het kunstkenner de en kunstminnende publiek wendde, gestaakt, Meer voor het groote publiek bestemd is een nieuw kunsttijdschrift dat, eveneens rijk <u goed geïllustreerd, sedert het begin van dit jaar onder den titel Komt och konttnarer te Stockholm verschjjnt. Jaarlijks zullen 10 afleveringen a 75 ore vencbyneu. Het is te hopen dat deze nieuwe poging om een skandinaviech kunsttijdichrift te stichter, waarin vooral de noordse hèkunst behandeld wordt, mag slagen, daar ook van het vóór anderhalfjaar begonnen deensche tijdschrift; Kuntlbladet de uitgave is gestaakt. Een nieuw zweedech weekblad voor tooneel en muziek is Tiialia dat per nummer 50 ore kost en geïllustreerd is met oorspronkelijke teekeniuger, portretten enz. Te Kopenhagen verschijnt sedert koit Holger Dantke, maand blad met afbeeldingen en tekst tot onder richting van Denemarken'*) jeugd. Elke afle vei ir g bevat een op zich zelf staand compleet verhaal voor schoolgebruik geschikt. De eerste afleveringen bevatten o.a. de ge schiedenis der deeneche hoofdstad; de ge schiedenis van den deenschen boerenstand ; de landan der bijbeische gerchiedenis, enz. Voor de illustratien worden meermalen interessante, oude houteneden gebruikt. 4C c*iti per regel. BOUWT te NÜNSPEET. Inlichtingen bij het bouwbureau Arti", aldaar. COGNAC WTELL «en: KOOPMiNS&BRüINIER.Merilan!, Hoftevera'r citr. DEVENTER Handelsmerk. Als ge een fiets koopt voor U zelf, koopt ge natuurlijk een Nederland sche. En wilt ge er dan een hebben speciaal inge richt en gebouwd met het oog op den eigenaardigen toestand onzer Nederlandsche wegen, dan koopt ge een BURGERS E. N. R. ^tokpaarcljesa jelieninelk-Zeep &. C9 '~~~==£ RADEBEUL-DRESDEN ^. _^_ -j maakt uw huid zutver, en zacht met jeugdig insscne^rose, Verbi'ndendschoone teint, ^W" "_' " ~_ t- Verdrijft zomersproeten, puisten enz en ai e verdere huioonremheden. Verkrijgbaar t^P?zr: _ " , ~_-\_ a 3g_cent per Stuk bij Apothekers, drogisten, en coiffeurs. f ? ?-.?- ? Wij zouden gaarne zien, dat ieder belangstellende of belang hebbende zich de moeite wilde geven, zich door een onzer filiaal houders of agenten, of door ons hoofdkantoor te Groningen, volledig over ons fabrikaat te doen inlichten. Wij wenschen niets liever, dan de overtuiging te vestigen, dat, welken prijs men ook voor eenig merk van rijwiel betaalt, voor denzelfden prijs een betere Fongers is te krijgen. DE GRONINGER RUWIELENFABRIEK A. FONGERS. Piano-, Orgel- en luziekhaiidel Meyroos if? i4alshoven9 ARNHEM KONINGSPLEIN 9 Inteic. Telefoonnummer 913. VLEUGELS en PIANO'S in Koop en in Huur. REPAREEREN STEMMEN KUILEN. fIRATIS U KRUMEICH'S IMMAAKPOTTEN MEER DAN 1OOOOOO IN GEBRUIK. JOH. H. VAN DER MEIDEN, AMERSFOORT. fiDDDNm IEDER STUK DAT KRINT unnnn i IL WORDT TERUGÜEHOMW FABRIKANTEN VfUTOll ZOIlEI AMSTERDAM Verkrijgbaar bij: HIRSCH & Cie., Hen, LeidEcbfplein. ADRIAAN SCHAKEL, Hofl., Heiligenweg. : H. MEYEB, Hofl., Koningeplein. j Mag. KEIZERSHOF, Nieuwendrjk. ! Fa. JACOBSON & MAKUS, v/b. E. VAï* EMBDEN, Kalverstraat 128. Kleeding-Mag. M. DE KONING, Batavia. Winkel-Maatschappij, IIGEN BTJLP,Batavia. Verdere adressen onzer contractanten ver strekken gaarne VALTOJÜT & ZONEN, A'dam. LUZER VANOUDS GERENOMMEERDE HOT EI, S 1« RANG. BAUNCES rc BELLEVOE BEAU RIYA5E GRAND BOTEL TIVOLI VICTORIA HOTEL EU d'ANGLETEBBE Aan het meer. Eijr. I. HACKI Aan het meer. Eig. C. GIGER Aan het meer. Eig. C. NEUKOMM Naby het statior. Eip. ALB. RIEDWEG geheele jaar geopend. geopend van 12 Maart tot 20 October. geopend van l April tot l Nor. gehcele jaar geopend. FAMILIE-HOTELS met alle Comfort van den tegenwoordigen tijd ingelicht. Zeer mooi gelegen met uitzicht op het Moer en de Bergen. De Eigenaars zijn gaarne bereid op aanvraag de Hotelprijzen te zenden, j Men wordt beleefd verzocht Prospectus K°. 23 aan te viagen. Hotel Bristo (ITALIAANSCBE MEREN). Schoonste Winter- en Voorjaar-verblijfplaats. 1ste klas Hote!, prachtig gelegen, met groot Panorama. Kamer vanaf fr. 4.?, Pension » vanaf fr. 9. Eigenaar; C. CAMENZUND. donkerder nu en stugger. Den geheelen dag liep Kee in een groezelig wit jak en een bajen rok met de vettige banden er by hangend. Het werkoiansleven bad week aan week aan Kee gebeiteld en had van haar het type gemaakt waartoe alle buurvrouwen behoorden. Waarom ook «ij niet? Hoe vee! van die buur vrouwen waren er niet als frissche buitenmeiden naar Amsterdam gekomen en hadden hun intrek genomen op een stuk van een bovenhuis? Daar hadden ze kind na kind gekregen, waren mager en leely'k en kribbig geworden door slechte en vervalschte voeding en te veel kc/Se. Kee bad in dien t\jd geleerd op te schelden tegen de buurvrouwen als de jongens haar vuilnisvat omtrapten. Bertus had werk aan de Ukade voor een jaar. lederen ochtend ging hij met een grooten tinnen kruik drinken en een blauw stukkenzabje vol enejen brood, naar het bootje dat hem naar de Ukade bracht. Daar werden hon derden palen geslagen voor nieuw te bouwen loodsen van Handelsmaatschappijen en er zat brood in. '«Avonds kwam hij thu's, wel eens dronken, maar meestentijds niet. De kinderen waren dan al naar bed en zorgien dat ze stil waren als vader in de kamer was. Een enkelen keer hoorde men een onderdrukt gegiechel, maar dan barstte vader uit: Zijn jullie nouw stil lamstralen?" en dan deden ze geen mond meer oper. Zoo was het geestdoodende gezinsleven van Bertua en Kee. 't Brak ze af, 't liet ze tobDfn, ze zagen nijd in alles wat gewoon bedoeld was. En soms werden de kinderen 's avonds laat wakker als hun vader op den tafel beukte en vloekte en zei dat soo'n wijf hem ongelukkig maakte. Dan hadden ze ruzie om een kleinigheid. Alleen 's Zondags was er wel eens een sprankel vreugde in ban b<staan. Als vader MMiiiiiiimiiMiiiiiiimiii een goede week had gemaakt. Dan ging hy 's morgens met do ouisten wandelen en kwamen ze met de zakken vol sinaasappelen thuis. Na het eten gingen Kee en Bertus naar het kroegje in de buurt en stapten daar zwierig binnen. Bertus had zijn kamgaren pak aan en de zijden horloge-ketting met de gouden blokjes op het vest. Dan droeg hij een liggend boord en een schotse das, terwijl zyn bruinen kop getooid was met een breeden flambard. Kee had haar zijden trouwjapon aan en een zwarten hoed, opgemaakt met groote zijden strikken. Ze zetten zich netjes aan een tafeltje, en dron ken brandewijn met suiker. Langzamerhand kwamen dan de stamgasten, er werd gebüjart, moppen werden getapt; en de pret begon. Rondje op londje werd geschonken want de een deed niet voor den ander onder; en de oude levensvreugde zooals ze die vóór hun trouwen gekend hadden, voelden ze weer in zich. 's Avordj by het naar huis gaan liepen ze arm in arm als jong-verliefd en, maar 's morgens als de lange, doode week voor ze lag, waren ze nijdig op elkaar om dat de uitspatting ze nieuwe inkrimping oplegde. Op een morgen toen Kee haar vuilnisvat inhaalde kwam er in de verte een wit gasthuiskatretje aan, geduwd door een agent, en omgeven door meehollende, nieuwsgierige straatjongens. Een buurjongen liep vooruit; en riep: Buurvrouwl je man leit er in, hij is met z'n arm onder 't heiblok gekommen! Kee voelde zich bleek en wee worden; en moest tegen de deurpost leunen, terwijl het karretje voorbij trok. ... Drie dagen daarna had Bertus nog maar a arm .... de andere was afgezet. Toen begon de strijd om het bestaan pas goed. Kee teerde op een paar gulden 's weeks De goeikoopete serie reisboeken is: De Hollander op reis. 14 verschillerde buitenlandscce gidsen. Prijs: inger. GO ch, geb. 90 et. Uitgave van HOLKKMA & WAEENDOEF, Amgt. met haar kinderen, maakte pandjes, en werd bletker en bezorgder dag na dag. Slechts i da? der week gaf haar een stille genoegdoening. Dat was de Dinsdag, de da? waarop ze Bertm van drie tot vier in htt Gasthuis mocht bezoeken. Ze ging er heen met haar twee oudste jongens, die al vijf en zes jaar waren, netjes in hun beste kleeren. 's Maandags stookte ze onbezorgd den potkachel best, om warme bouten te hebben en dan streek ze de linnen blokjes van haar jongens. Ze voelde zich meer dan ooit afgettbt in deze tijden, en als de hitte van de ijzers haar tegensloeg. terwijl ze met alle kracht op het linnen perste, was ze vaak een onmacht nabij. Maar Dinsdags kwam de belooning Dan wiesch ze de jongens zorgzaam, trok ze de stijve blouejes aan, strikte hun dasjes en zette hun matrozen-mutsjes op de stugge haren. Zij zelf trok haar zwart zijden trouw japon aan en radat dan de kleintjes bij buurvrouw-achter ondergebracht waren, togen ze naar het Gasthuis. Onderweg besteedde ze een paar dubbeltjes van het weicige dat haar restte, om wat mee te nemen voor Bertu3: httzij sinaasappelen of zuurtje?. Want Bartus had altijd dorst Bij den ingang van het Gasthuis gingen ze verloren in den stoet werkmansvrouwen die met karbiesjes en tascbjea naar hun verwanten gingen. Op de zaal waar de regel matige reien bedden stonden, met witte lakens en kussens, tegen de gefitte muren en met de bleeke zieken er in, werd Kee telkens weer wee van de zoete jodeformlucht die er hing. Maar toch trok ze haar mond in een lach als ze bij Bertus kwam. Bertus lei alty'd, het gezicht naar boven gewend, met holle donkere oogen te staren. Het biuin van zijn kop was totaal verdwenen en Koopt UITSLUITEND BOTER ONDER RIJKSCONTROLE. De STAAT GARANDEERT U een ONVERVALSCHT product, Roterbandel ZUIDLAREN", PRINSENGRACHT 373. TELEFOON 8935. een ziekelijk bleek was er voor in de plaats gekomen. Tot aan de schouders lag hij onder de dekens, zoodat Kee nooit de hemdsmouw zonder arm zag. Kee zat dan zwijgend naast het bed, terwijl de jongens van verveling roni zich gingen «ijken. Boven het geroeze moes van de pratende bezoekers hoorde men af en toe het gekreun van een zwaar ge wonde of een pas geamputeerde. Hei-je pijn Bertus" vroeg Kee dan op het laaist met deelneming in haar stem, on machtig om wat te doen voor den invalide. Nee Koe", antwoordde hij rustig, zonder de starende oogen van het plafond af te wenden. En ze zwegen weer. Jan", zei de oudste van de twee jongen?, tnot-je der es na die eene kjjke, daar op de hoek. Wat een bleekert, die zei der wel gauw tusschen uitknijpen, Jan". De jongens gingen nu een voor een de zieken na en overwogen wie of weer op zou knappen en wie der tuaschen uit zou knijpen. Als ze aan bun vader kwamen keken ze elkaar aan en werden stil. Dan gaan ik nouw maar", zei Kee ten slotte. Hou je maar goed hoor Bertus. De volgende week kom ik weer". Da's goed Kee". Kee ging met de jongens weer weg, keek voor ze de zaal uitging wel tienmaal om, maar Bertus hield de holle starende oogen op het plafond gericht.... En toch was het een stille genoegdoening voor Kee, Bertus weer eens ge den te hebben,... toch zou ze voor geen geld het wekelijksch bezoek ns hebben overgeslagen. Na twee maanden werd Bertus uit 't Gasthuis ontslagen, en kwam op een och tend als een wrak naar huis; ingevallen en wat gebogen, terwijl het uiteinde van een leege mouw in zijn jaszak was gestopt. HU ging voor het raam zitter, en zei geen woord. Kee zat O7er hem, zag hem aan en de herinneringen aan de boerderij werden in haar wakker. Ze voelde zoo 'n groot meelij met dien gebroken sterken kerel, die kapot ge slagen was door den val van dat beroerde heiblok. Er drongen zich tranen in haar oogen, maar de laatste jaren van zorg, van hermieten-bestaan hadden haar vreemd ge maakt van vertrouwelijkheid tegenover haar man. Ze keerde zich af om koffie te gaan zetten en liet Bartus zitten zooals hy zat: een van de samenleving uitgeworpene. Met oogen waarin geen blik was, staarde hy tusschen de bloempotten door naar de straat, zijn lippen op elkaar geperst. Daar beneden Echoven de trams voorbij, gingen de menschen met vlugge passen naar hun doel, en hier, drie hoog vóór, zat een krachtige kerel, aangewezen op de liefdadigheid, omdat een heiblok een van zijn armen had ver] pletterd. Kee schepte de koffie uit het trom meltje in de pot, langzaam, met steeds voor haar die stomme oogen van Bsrfu?, die bleeke, opeengeklemde lippen, het verslagen lichaam dat in elkaar gezakt op de stoel zat. En opeens kromp ze icten van een groote schrik. Za had in de kamersUlte akelig ge hoord de moeielijke snik van een grooten kerel. Ze keerde zich om. Bertub", tei ze, maar Bartus hoorde niet. Kee ging naai hem toe, en stond bij hem met zich zelven ver legen, plooiend aan haar witte jak. Ze zag twee groote tranen komen in de hoeken van de starende oogen. En in eens gooide ze haar armen om den gebogen nek, en zoende de tranen wep. Bertus", zei ze zacht, huil niet, Bertus, ik ga uit't werken, we kommen er wel, ik ga uit 't werken".