De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1910 12 juni pagina 3

12 juni 1910 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 1720 D E A M S T E R D A M M E R WEEKBLAD V O O R N E D E R L A N D. BB d* ir«Im»aMnde», ie flinker, zullen z\j het gMctirift ala koog*» ernst opvatten ? Is hè* boekje ernstig bedoeld? I* 't een cafyrieka voor-dec-mil-hcuderij, een opgewo.jd*n toast, ten overdreven voorstelling van den stand der zaken in de maatschappij ? Som» aea aten bet meenen. Wie verkon digt m ernst dat de scholen plaatsen zijn waar d» j«ngt. in doffe holen wordt gekweld en gemarteld"? D» tcbry-ver moeet zich in de ?M of andere ?tad lid van de schooleamaaksie doen maken en door schoolbezoek «on hij wel andjeys leere^n ox>rdeelen. Over dreven sentimentaliteit schaadt 'óók l ' i Maar, ernst of kortswijl... er worden in jh.«t boekje vele waarheden verkondigd die, «>p gatvriekev, soms snijdenden, soms geesJtigen toon gezegd, wel iridruk maken en tot kadeaken stemmen. Godsdienst 'è'iïleger, liefda ea dichtkunst, onderwas en-'maaiek, sport en occonoinie, ze wordeé'ëjfc op" z^jn beurt behandeld en geknauwd en'JWBféleld. Hoewel de sehry ver ,d« -vetê^HpaÉ>9,dijJ4^, ep«Jling blijkbaar niet volgt, staat bij met de geslachten der woorden en de buiging bier en d»a> op gespannen ivo»t. Enfin men, kaa ook niet alle» omvatten. Is de schrijver stadent, zooals men mag* opmaken nit bat voorwoori van den heer Caatnrfr," dan mag men in 8ït 'boekje zeker een beteft* ziea voer de toekomst. 'Daar kan van iemand, die zóó goed opmerkt, «66 puntig da waarheid zeggen kan en wil ea dnsft, »«ker v«el goeds nit gaan. ; MougMft ooi zich ia professor Damsté'd p$Mto gegeneerd g«»oel«n over de overdreve* opdracht, muur die moet men op don ,-koop toenemen. ' . In het vervolg wat meer bezadigdheid, ; wat meer ksyüat», w»t z»lf beperking I Ik ben bet met den heer Cajinir eens: dit geschrift prikkelt benrteling tot instem ming en afkeuring en brengt daardoor tot denken." Utrecht. N. J. SINGELS. Dat Rieha'rd Strau-s met zijn muziekdrama's iets oorsprpnkelijks en grootsch schiep dit zou aljeen reeds door het feit bewezen zijn dat er i zooveel en-zoo aanhoudend mee gespot woijdt. De Lustige B'atter*heeft een boekje uitgegeven met karikaturen, verzenen artikeltje!1, in,', dat blad verschenen naaraan leiding van Siloméen Electra. er-zerpflichte Strau=s", heet het. Op den omslag ziet men geejn uiteen gepinkte Blumenstranss", maar een SJalomé, die St'raoss' hoofd op een schaal draagt, een teekeningvan Stern, waar niet veel in.zit, al is het denkbeeld niet kwaad. De teeken aars van de Luttige Bid ter zyn geen van alle kunstenaars van den eersten rang, Jüttner is misschien nog de beste. Had Strauss in Münchep geleefd en daar zijn drama's gecomponeerd en opgevoerd, wij zouden een reeks mooiere karikaturen te zien hebben gekregen. Maar zijn werkzaamheid houdt hem vooral te Beclijm ea de grootste belangstelling concentreert skh te Berlijn, dat de pr i enen r yan zijn scheppingen heeft. Da Fliegende E/dUer geeft geenactueelekarikatuur, blijven over Lustige B'a'.Ur en Dik, die geen eerste wngsche teekenaars hebben. De eetste bladzij te van dit boekje toozt Straiwe als dirigent, men herkent hem san de krullen en het massieve voorhoofd, maar «eer karakteristiek is de teefcening niet, wij missen er dat in, wat een ander dirigent miet »T»Bae«r eigen zon kunnen zijn, Een .ornament o m een versje, Saloméen het hoofd -T*a JohMa«s dm» Doop* r voorstellend, zij toont lang, slank, Ooatersch en wel pervers, j* boter dan d* beide vorig» teek e o in ge n, het is van Haasse. En dan komt spoedig een prentje met «en beer, in een loge, die, met «en been opgetrokken en de handen voor d» oegen, zich erbarmelijk wringt. Dit blijkt echter niet de goede stijl" te zijn, zóó zegt - me* hem, zit men in de Sacession. By' Eiectra zit men anders: n been o?er de leuning geslagen, het ander nog veel hooger opge trokken, de handen tegen de ooren gedrukt, den mond open, zich eveneens wringende met de uitdrukking van hevige py'n. De satire, in deze beide prentjes uitgesproken, vooral daarin bestaande, dat men op de ten toonstelling der receesioaisten de oogen dicht moet honden en bij Strauss' muziek de ooren ia niet van den besten smaak l Ook zijn de figuren der menechen in de loge en in die daarnaast, grove karikaturen. Wat beter zijn de krekels bg een verfjs Moderner-Küastler, Geist, «der alles Salomé, een spot met de tallooze Saloiné'd die in de laatste jaren werden geschilderd, geteekend, gebeeldhouwd. Stern geef c nog een Stransa-phantasie, waarop men Saloméen Electra ziet dansen, dames met struisvederen op de hoeden paardryden of op een stoel zitten, en Strauss zelf viool spelen. De componist'staat op den schoudervan de schilder, die den droom verbeeldt te hebben, maar dit is het eenige waardoor ?£iUgedr,uk.t<. is, dat-dit een soort van visioen moet zyn. Als dit prentje mooi geteekend was, zou men he.t niet zoo erg vinden, dat aTl« fantasie, waartoe het verschü'nsel Salom of Electra toch zooveel stof bieden, er. aap ontbreekt, maar dit is het niet. Sophocïes die door Hoficoansthal en Strauss wordt vermoord, is een ander plaatje van deuzelfden Stern, wien taeh wel alle fijner talent ont breekt. Dat van Jüitner, dat er op volgt, waarop men Richard Stranss als muzikaal beul een electrische" terechtstelling ziet doen, is veel beter. Het slachtoffer ia op een troon gezeten, in een hekje, dat den vorm van een harp hetfr,- Strauss bkast met een trompet i» zyn beefd, de noten-spatten om hem heen, de kerel trilt door en door, syn gelaat, zeis d» rimpels daarop, B^n handen, zÜn voeten, alles trilt door de eleatriciteit der muziek. Een rechter en politieagenten zien toe. D.t is een knapplaaije. Veel ruwer is weer op een ander de schimp: Johannes en Salomé, die elkaar bedreigen; zy zegt dat men hem onthoofden zal, hij antwoordt, dat het haar nog veel slechter zal gaan, Strauss zal haar componeeren". Teekenaars al s déze schynen te denken, dat men Johannes den Dooper (als tooneelfiguur) niet beter kan chargeeren dan door hem heel leely'ïen ge meen te. maken, alsof de karikatuur niet vooral tot opgaaf had, te karakteriseeren. Maar zoo zyn deze grappen, in vers en in prent alle; ze konden gemaakt zyn door iemand, die de opvoeringender muziekdrama's niet bijgewoond had en den tekst niet gelezen; ' het is een plebeïsche spof, zyn onderwerp onwaardig. Die alleen scbynt te bewüzen, dat de opposie tegen deze epcque-makende kunst tot nu toe geen zeer overtuigde en talentvolle stryders telt. COENELIS VETII. Berieto, GLADSTOXE. In den loop van deze maand zal te Londen in twee deelen verschijnen Gladstone's godsiienstige correspondentie, waarvan de uitgave sedert eenige jaren in voorbereiding is. Lord Morley, de schrijver c«iti COGNAC BARÏll AintaiKOOFH&HS&BBniNIE^Aisteriai, BOUWT te NUNSPEET. Inlichtingen by het bouwburean Arti", aldaar. van de uitgebreide levensbeschrijving van Gladstone, heeft de gedetailleerde geschie denis ran zjjn werken als theoloog niet vermeld. De briefwisseling loopt over een tqdvak van meer dan zestig jaren en is gerangschikt onder de verschillende onder werpen waarop zübetrekking heeft. Met toestemming van wijlen koning Edward zyn ook een paar brieven opgenomen aan konin gin Victoria gericht. BERTHA VON SÜTTNEB. Binnenkort zal deze schrijfster gereed komen met een nieuwen roman waarvan de titel luidt Der Menschheit Hochgedanken. Het doel van dit werk, want evenals in die- Die Waf in nieder heeft de schrijfster er een strekking in gelegd, is meer aandacht te vragen voor zielkundige pro blemen in plaats van technische vraagstukken. DEVENTER Hofleverancier. Handekmerk Weet U wel dat onze verk oop dit jaar b ij n a dubbol zoo groot is als het vorige jaar? Waaraan zou dat toe te schrijven zijn, denkt U? Zoolang U ons model BURGERS E. N. R. 1910 niet hebt gezien, kunt U het wel gissen. Maar als U het gezien hebt, kunt U niet missen. Dan weet U het. STOKPAARDJES LELIENMELK-ZEEP Niet duurder maar beier. Het bouwan van een goed rijwiel is ean kwestie van veel ervaring. Die onontbeerlijke, veeljarige ervaring is in een Fongersrijwielj verwerkt. Zij maakt de Fongers niet duurder, maar beter. DE GRONINGER RIJWIELENFABSIEK A. FONGERS. Eigen filialen te Amsterdam, Nassaukade 50' ; Arnhem, Bakkerstraat 5; Den l Haag, Spui 45 en Re;nkenstiaat 121; Groningen, Heerewez 85; Leiden, Breestr. 86;' Middelburg, Lange Delft 19; Rotterdam, West Nieuwland 16; Utrecht, Neude 12. UTOMOBI NAY BELLEV Piano-, Orgel- en luziekhandel ITIej roos «ft tialslioven, ARNHEM. KONINGSPLEIN g Interjc. Telefoonnummer 913. VLEUGELS en PIANO'S in Koop.;en in Emir. REPAREEREN STEMMEN,?RUILEN. flEATIS |f Cnrnn tan Huishoudelijke Artikelen ome Brochure over het KRUMEICH'S IMMAAKPOTTEN (met Metalta Ddu«J) MEER DJN 1OOOOOO IN GEBRUIK. Geen aan KaokÊOMtelUn Springen all bij glas ontnoEdfjti Eenvaiuügc en ickcre «luiting - Geen inwwkinc vwi licht en tein|wrktuiu op den inboud. JOH. H. VAN DER MEIDEN, AMERSFOORT. NÉDEflL/WDStHE INDUSTRIE DER NATUUR WOLLEN ONQERGOEDEREN Verkrijgbaar bij: KIRSCH & Cie., Hefl., Leidscheplein. | ADRIAAN SCHAKEL, Hofl., Heiligenweg. | H. MEYER, Hofl., Koningsplein. j Mag. KEIZERSHOF, Nieuwendijk. j Fa. JACOBSON & MANUS, v/h. E. VAfT j EJIBDEN, Kalverstraat 128. Kleeding-Mag. M. DE KONING, Batavia. Winkel-Maatschappij, EIGEN HULP, Bata via. Verdere adressen onzer contractanten ver strekken gaarne TALTON & ZONEN, A'dam. LUZER VANOUDS GEREN OülfiEltf>I<; HOTELS 1°HAM?i. BALAEES n BELLEVDE BEAU RIYA&E BRAN3 HOTEL TI70LI VICTORIA HOTEL en i'AMLETERRE Aan het meer. Eijr. I. HACKI Aan het meer. Ei?. C. GIGER Aan het meer. Eig. C. NEÜKOMM Nabij het station. Ei?. A.LB. RIEDWEG geheele jaar geopend. geopend van 12 Maart tot 20 October. geopend van l April tot l Nov. geheele jaar geopend. FAMILIE-HOTELS met alle Comfort van den tegenwoordigen tyd ingericht. Zeer mooi gelegen met uitzicht op het Meer en de Bergen. De Eigenaars zijn gaarne bereid op aanvraag de Hotelprijzen te zenden, j Men wordt beleefd verzocht Prospectus N°. 23 aan te viagen. Hotel Bristol, (ITALIAANSC BE MEREN). Schoonste Winter- en Voorjaar-verblijfplaats. 1ste klas Hotel, prachtig gelegen, met groot Panorama. Kamer vanaf fr. 4.?, Pension vanaf fr. 9. . Eigenaar: C. CAMENZUND. IIIIIIIIIIIIIIIMMIimlIMIIIIIIIIIIIIHIIIIMHIJMmlIlllmlMlmlIMItMIMHIlm en over alles, wat rond hem groeide- en was, hinderde hem, dat bij er bijna door uit zijn blijheid raakte. Wor je nou niet moe, van al dat aan houdend kru!r>en?" ' Zjf, Wij, d*f hÜiets zei: Wel nee... En aTs ik mo« wor, rast ik wat." Een oogenblik liet ze haar werken. Rechtop zat ze, met de handen in de zy: rooie ooren aan een blauwen gestreepten fljn-belijnden pot. Zóó kon hij haar in 'c gezicht zien. R*od stond dat van inspanning en de blauwe oogen ' vlekten er heldere kleuren in. Mart vond ze mooi en dat gezicht aanlokkend. j Aan Stien dacht hu nou niet: hij werd nu ( ?weer wat bezig gehouden en dan hinderden , hem zijn gedachten nooit. En de blijheid om j geluk, waaraan hu te voren gedacht had, J bleef hem nog, onbewust, bij. j Hu praatte nog wat verder met haar, over j heel gewone dingen. l En toen ze weer werken ging, bleef hij ' toch nog lang bij haar kijken, alleen om \ | genot van dat aardige lijfje, dat er schuivend | met de bloote armen in den grond graaide. | Onder zijn werk dacht-i maar telkens aan ( dat blonde meifje. HÜwerkte niet, alsvroe- j ger, al harder en meer om maar zijn nare ' gedachten te verdrijven. Dat hoefde niet. Hy j deed langzamer, hield zelfs wel eens op, om ; over dat meisje te kunnen nadenken, want al aardiger en leuker vond -hij haar. ! Hu vond 'er lief, en wel vriendelijk ook. j In haar oogen glansde iets heerlijke. Haar ; armen waren mollig. Daar had hij nu graag eens iogeknepen. Toen dacht-i daar niet om. ' En h'r blanke hals... Warempel, het was j een lieve meid, alleen maar wat erg jong ? misschien... Maar wat kon het hem ook ' schelen, bij had er immers niks mee te maken. HÜwerkte nu kal ener en vond het zelfs prettig En in het volgende middaguur ging hu weer den zwarten weg op, niet om aan Stien te denken, maar om Guurt te zoeken, En hvj vond het erg jamme", dat hij haar niet zag. H\j veranderde veel. Zelden meer martel den hem de 01 gewenechte gedachten aan Stien. Hy hoefde ze niet meer te ontwijken, ze bleven van zelf weg. Het was, of de dichte mist, die om zyn denken had gehangen, op trok en hij weer vrijer kon zien en beter nagaan, wat in hem was. HÜhad geleefd in werken en eenzaamheid, bly, als 't jagende werk afgeloopen, blijer als de trijterende teniaamheid voorby was. Nu vond i het prettig te denken. Alles merkte hij weer om zich op, was blij om met den zomerdag, en lachte zelfs weer met de kameraden. Als hu nog eens aan Stien en zijn vorigen tyd terug dacht, vond-i, dat-i toen wel heel ongelukkig was geweest. Maar hij onderging nu niet alleen zijn smart, hij dacht er ook over, en hy wist ze nu vreeselyk en onver klaarbaar, byna ondragelijk, doch dat rüalles gelukkig veranderd was. En hij berustte er in. II. Hy hal haar gevraagd voor het landbouwfeest. Er zou een harddraverij zijn, en de molen zou niet werken. Mart meende nu cök eens een pretje te mogen hebben. Want nieuwe lust om te leven was in hem uitgebot; ze sluimerde er al den tyd na Stiensdood, maar 't was slechts een schün-dood-zijn. Nu hij Gunrt kende, en al een paar avonden met h'r geloopen had, groeide die lust en wiet hy, weer te willen Da goedkoopste serie reisboeken is: De Hollander op reis. 12 verschillende buitenlandscne gidsen. Pry's: icgen. 60 et., geb. 90 et. Uitgave van HOLKEMA & WAREKDORF, Amst. genieten. En cök, dat-i er recht op had. Als bij, niet ongewild, als een schrikkelijke obsessie, maar omdat hij verstandelijk w-oü, aan Stien dacht, zei hij zicb,dat hij weikelijk veel van h'r gehouden had, en begreep hij, dat ze niet zou willen, dat-i al zyn leven om h'r treurde. En er stak toch niks in, als hy eens een paar keer met Guurt liep. Natuurlyk ... maar dat wou-i niet eens... en dat begreep ook iedereen, hy' was veel te oud voor zoo'n meisje. 'c Was ook alleen voor dat feestje, en dan liet-i h'r weer loopen. Net zooals zijn kame raden deden met andere meiden. Ze waren druk bezig de machine af te schrobben. Voortdurend plonsde Mart den eoamer in 't water, zwaaide hem in het kanaal rond en trok hem aan 't lange touw weer omhoog, om hem dan in een flinken worp leeg te gooien over 't glimmende dek, dat de druppels, als kletterende regen, overal over en tegen spatterden. Zijn m»ats floten en joolden in 't vooruit zicht van den ongewonen vrijen dag, en lolden onder elkaar over de meiden. Mart deed al lang niet mee. Zijn kameraden wis'.en, dat hij met Guurt zou gtan, en hadden er wat over gegekt. Dat had hem niks kunnen schelen. Maar n had er doorhten geschieeuwd, dat h\j verliefd was,-en dat had-i zich aangetrokken. Was-i verliefd? Hiel i-i van h'r. Ze waa een aardige meiJ, en hij mocht h'r graag zien en vond het leuk met h'r te loopen praten. Maar verliefd? Daar had-i over doorgedacht. Want hy wou niet verliefd zy'n. Hy had zooveel van Stien gehouden, had zóó om haar geleden en aan haar gedacht, dat de mogelykheid, om nog eens van een ander meifje te houden, voor hem onzinnig werd. Zou-i nou verliefd Koopt UITSLUITEND BOTEB OKTDEB BIJKSCOWTBOUE. De STAAT GARANDEERT U een OUTVERVALSCHT product, Boterhandel Z UID L A B E K'% PRINSENGRACHT 313. TELEFOON 8935. zijn op de eerste, waar-i weer eens mee zou uitgaan ? Hy wist het niet, en hij wou ook niet. Veel van iemand houden was voor hem pijn hebben en smart ondergaan, zoolat-i niet meer wou liefhebben. Maar hy stelde zich gerust, hu vond 'r alleen maar aardig, en 't was maar voor een paar daagjes. Als hij wou, kon-i 't zelfs nu nog laten, met h'r uit te gaa». Was het dan nu met hem, ZDOals 't vroe ger, toen hij met Stien ging? Als hu niet by die was, verlangde hij er naar, bij h'r te zy'n. En .. . dacht hij niet den geheelen dag aan Guurt? Toch ook wel aan wat anders; aan Stien, maar de laatste week Wjna heelernaal niet meer, en na eergisteren, toea Gaart gezegd had, wel met hem te willen, geen oogenblik meer. Dat was toch wel een bewijs, dat-i van Guurt hield. En toen dacht hy opeens, aan wat een ander nog gezegd had: Je moet maar es zien, hoe vrooliji hy is." En dat was stellig waar. Nadat hij Guurt gezien bad, was alles voor hem ve-anderd. Hy kon zoo vrooly'k zijn,of hy twintig was, dan dacht-i maar aan haar en wat ze gezegd had. Waarachtig hij hield van baar, omdat ze zoo lief en mooi was... Wat zou dat ook ? Was-i gaen eerlyke kerel ? Had i Stien niet eerlijk behandeld misschien ? Hy hield van h'r' Gelukkig dat-i zoo'n aardig schepseltje ontmoet had; een geluisvogel was-i. En hy' had 'r lief; hy kon er niks meer aan doen l Wat moest-i nu? Want een angst, alsof hij sterven zou, wrong hem in de borst en de keel. Hij had van Stien gehouden, en zijn belofte, IIIIIIIIIIIHIII1III haar alty'd lief te hebben, moeht hij niet breken. Toch hield hy van Gunrt, die hem zijn leven teruggegeven had, want dat na Stiens dood wa.9 geen leven. Nog stoni hy met het touw in de hand, trok de emmer omhoog, die hij niet optrekken kon, daar hij hem had laten zinken in den modder. -..??.. Hu werd zoo angstig, onbegrepen waarom! Hij wist geen raad wat te doen! Zyn belofte breken, maar een belofte, gedaan bij een doodsbed, was heilig! Zijn liev« Stien had hy' het beloofd. Maar Guurt opgeven, die zyn leven weer tot iets kostbaars gemaakt had ? En die hu liefhad; zooals hu vroeger van Stien hield, misschien ? Intusschen wroette hu en scheurde om den emmer los te krijgen. Dieper boog hij zich voorover, sloeg ruw met het touw heen en weer. Nog heviger drukte hem de angst, dat hy daar ook een oogenblik over denken moest. j Er was toch niks ? ... Ja, dat hij kiezen moest, i maar nog meer, nog iets dat hem beklemde, . maar hy riet wist.,. Hij moest kiezeu; zijn belofte wilde hy niet breken ... Dan maar alles aan Guurt zeggen, en morgen thuis blijven, al zouden i zijn kameraden hem uitlachen. Guurt dan, met haar lieve oogen en haar verlokkende vriendelijkheid? Die kon-i niet missen... Verdomde emmer! Toen in zyn kwaadheid boog-i zich, onvoorzichtig, omdat hy' het gedachteloos deed, nog meer voorover om den emmer op te halen, trok met een ruk..'. nog n, dat hij viel, voorover in het kanaal en op die ondiepe plaats stikte in den modder.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl