De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1910 19 juni pagina 12

19 juni 1910 – pagina 12

Dit is een ingescande tekst.

'12 I>E :AMSTÉ;RrDA5£MÈTVEEKBLAÏ) VOOR "NE-D E-R L A-N D. No. 1721 17/6 '10. V. D. 8. (*) De opgaven omtrent uitgebreidheid, zielental en handelsbeweging zijn by benade ring genomen. HIIIIMHIlHIUMmMlimilllllllllllllllllllllllllllllllllllimimiMllllllllllltll Itoale TntouuMliu m het Boel De Kunsten winnen veld, de nutte We tenschappen geraken op den troon." La lirre c'eat uu Monsieur!" zegt men, als men in een tien zalen van het Stade- of Suasso-muaeum te Amsterdam de uitgaven van ruim een sseitig Nederlandsche uitgevers gezien heeft. Uit de uitgaven van elk afzonderlijk, ea alle te saam spreekt een persoon. Ook de tijd. Er zijn' uitgaven die den uitgever en zgn werk vereenzelvigen met deftigheid en dege lijkheid, die hem stellen aan den grens, s oma over den grens der geleerdheid. Dat zijn de uitgevers die zich aansluiten aan een vorig jiiiiiiiiiiiMiMiiiJwuiiiiiiMiiiimiiiiiiimiitiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiMMuiiu Brieven van Oom Jodocus. LXXII. Waarde Neef! Wanneer je dezen brief leest dan hek ben onze Christenmannen weder een stuk edelen strijd achter den rug en zal, naar ik hope, de stroom der gerechtigheid meer dan ooit de overhand hebben over ons lieve Taderland. Inderdaad het ging daarbij om hooge belangen", zooals De Maasbode dat van avond zoo krachtig zei de, en het heeft mij dan ook bij zonder veel genoegen gedaan, dat alle mannen van rechts",_ dat ten slotte hebben ingezien. Er is wel wat te krammen en te lijmen geweest, maar het zat toch per slot van rekening overal weer goed vast. In Delft, daar scheelde het niet veel. Daar hadden de katholieken een gevoel van in hun hooge belangen" te ziju ge schaad, en terecht, want er was een 23 millioen B.M., de uitvoer was een tijdlang van luttele beteekenif. Zooals men zich herinnert, heeft Duitscbland een tamelijk langdurigen oorlog tegen de inboorlingen moeten voeren en hoewel dwan niet meer dan 7000 d 8000 man in het veld konden btengen, die bèwapand waren met geweren van zeer oude constructie of met pgl en boog, waren 15COO man-goed ge wapende en geoefende' troepen noodig om hen te overweldigen. Die oorlog kostte .het Duiteche Rijk ongeveer 450 millioen R.M. Nu is de strijd ten einde en heeft men Dnit«nbjor'8e verwachtingen van de diamantvelden. Sfefcr deze onverwachte zegen heeft reeiiêj tot politieke moeilijkheden geleid. In tien Bijfesdag verlangden vooral de leden van het Centrum van de diamant-maatschappijen een extra bijdrage als vergoeding voor de oorlogskostsn, iets wat Dr. Dernburg, althans in zoo buitengewone mate als verlangd werd, meende ni«t te mogen toestaan, welke wei-, gering in niet geringe mate de ontevredenheid der Centrum-mannen heeft gaande gemaakt. De Dsitsehe bezittingen in Australiëbe staan uit eilanden .en eilanden-groepen ala KMMrWilhelBialftnd, Bismarcfc-arehipel.Oosten West-Carolinen, Marshall eilanden, Sacaoa ent, waarvan de totale bevolking; ongeveer een h*lf milUoen zielen aal bedragen) waar onder hoogstens 1600 blanken. Ia- en uitvoer kunnen op 6 & 7 millioen B. M, worden b*aomd; Samoa ia het metst productief en vertegenwoordigt de helft hier van; de rest is weinig beteekenend. Van bet in verhouding- reedg. luttel aantal blanken, vormt bet bureaucratisch element de Toornaamete feetor en, ever 't algemeen, zijn in de Dnitscbe fcolon en meer ambte naren en militairen, dn- blanke kolonisten en landbouwers, waarvan de helft, niet eens Dttittcbere arjn. In Zuid West-Afrika vindt me» Btreren-nederziettiagen, in Toga, Kame» roen en Oost-AfriUa vele Engelsche-Portugewebe en Ffaneeae kooplieden. Ten deele ie de v^rwaohting. vervuld ge worden, dat de koloniën voor het leveren van. giondatcfïen de Dniteche industrie min der afhankelijk van andere landen zouden maken en daaraan irecft Dernburg al zijn krachten gewijd. Thans wordt uit de koloniën roede koper, gummi, hennep en andere pro ducten betrokken, terwijl met den aanplant vam katoen een begin is gemaakt. Een groote verdienste van Dernburg waa voorzeker zijn ernstig streven om de inboor» lingen op meer menBcbeiüke wgze te doen behandelen, een streven, dat niet altijd steun vond bij de blanke bevolking, waarvan velen den kleurling beschouwden als doelwit voor hun. nitzuigicgssysteem. Onder Dernburg3 bewind nam het kapitaal, in koloniale ondernemingen gestoken, be langrijk toe en werd de handel in koloniale effecten op de Duitsche fondsenmarkten allengs van meer beteekenis, vooral toen de diamantvelden aan de Lüderitzbaai onbe grensde verwachtingen begonnen te wekken. Maar niettemin zijn de Duitsche koloniën, die in tijd van vrede en rust nog een jaarlijksche subsidie van ongeveer 60,000,000 KM, uit de rijkskas noodig hebben, thans nog een luxe-artikel. Misschien worden ze met tertijd een bron van inkomsten voor het moederland, maar dat zal nog wel een poofja duren. ? geslacht; mannen, die, al meegaande met den tijd of dien tijd vooruitgaande, voortzetten het werk der klassieke uitgevers. Er zqn uitgevers, die met hun werken staan in het teeken van het verkeer. Weer andere uitgever?, wier werken hen doen kennen als in de eerste plaats exploitanten, voor wie het boek slechts handelswaar is zoo goed als thee voor Den pakhuismeesteren van de thea". Er dagen uitgevers op, met een hart warm voor het onderwijs het lager', middelbaar en hooger". Zij naderen den Schoolmeester, den Leeraar en den Professor, hunne uitgaven zijn direct noodzakelijk, dagel'rjksche behoeften, zooals bij den bakker het brood. Weer andere uitgaven wijzen op uitgevers levende en «wevende in de kunst; tegenover hen uitgevers in wie een Mozes steekt en zich gelukkig achten in het uitgeven van het eene Rechtsgeleerde werk voor, het andere na. Dan doemen er uitgevers op met een hart wijd open voor sociale nooden, zij rekenen het jaar niet verloren als nuttig werk op sociaal gebied de wereld kan worden aangeboden. Hun nabij komen de uitgevers, wier leuze is : volksheil en volkskracht, ea ter bevordering daarvan goede en goedïoope werken op de markt. brengen. Zij geven wat er goeds en schoons in de wereld geschreven is tegenover anderen met een wereldziel, wier 'uitgaven niet alleen bestemd zijn voor Nederlai d, maar ook voor verre en vreemde landen; het uitgeven van kostbare wei ken over kunst en de groote culturen verwezenlijkt hun ideaal. Tegenover déze uitgevers die het heelal willen omvatten, verschijnen in zacht verkwikkend licht de idealisten van uitge vers, zij, die de jeugd de deur openen, zij, die het niéuwe voorstaan, de zich verjongende Noord- en Zuid- Nederlandsche kunst en let teren, en den hemel verdienen aan menigen beginner. Gantech zonder schroom doen uit gevers zich op zooals vroegere tijd niet gekend heeft, de uitgevers van werken over sport; en tegenover hen zeer bescheiden, in stillen toon de uitgevers van werken over muziek en zang, over muziekgeschiedenis, vóór een halve eeuw nog onbegonnen werk, tot Ambrosius den weg weef. Uitgevers van werken, vroeger niet of zelden op de markt, weiken over het kind, over de vrouw komen op als een dageraad. Niet uit een dageraad, maar als uit een ver en groot verleden vragen de aandacht de uitgevers van werken in Oogtersche talen, van Grieksche en Latynsche codices, van de talen in Neder). Oost-Indië. van land- en wereldkaarten, uitgaven waarin Neerland groot en voorbeeldig was, toen het boogde op beroemde kaartteekeaaara, van wie nog spreekt menige gevelsteen, vooral in kleine Noord- Hollandïche steden. De verscheidenheden der uitgevers zijn ve'.e. Doch bij alle verscheidenheid, bij alle verwantschap, spreekt uit alle uitgaven van de ruim zestig uitgevers, die in het Suassomuseum hunne uitgrven hebbeu tentoonge steld: een eigen karakter, en het karakter der uitgaven is dat der uitgevers. Geef mij een boek en ik zal u zeggen welk man de uitgever is !" I«der boek heeft iets persoonlijk. Daarom zoo goed als van de krant^ zij het : Le livre c'est un Moneieur l" De uitgever een per soonlijkheid. Dwalende of stilstaande door de zalen der boektentconstelling, waar zooveel Echatsbyeea ligt, aangetrokken door dit, in bewondering gebracht door dat, bovenal voor de weten schappelijke weiken en die over de groote schilders der 17de en der huidige eeuw komt men aan bet einde der wandeling tot de slotsom, dat de Nederlandsche uitgevers een hoog standpunt innemen; dat zelfs zij, die uitgaven hebben van zóo-zóo, of te veel het boek uitsluitend als bandelf waa r beschou wer, toch zorgen uitgaven te hebben van groote innerlijke waarde. Ook deze uitgevers willen evenmin als held Archilles sterven zonder eej. A!s straks de uitgevers uit aller heeren landen komen op het internationaal uitgevereeongres, te Amsterdam te houden, zullen zij, voor zóó ver ze het niet weten, een hoo. gen dank krijgen van het Nederlandsche boek, van de Nederlandsehe letter-, zet-, bind- en drukkunst, van het plaatdrukken, van den drie-en-vier-kleuren druk; van wat de Nederlandsche uitgevers al niet aandurven, tevens ontwarende het hooge standpunt, dat Nederland wat betreft Kunst, Onderwijs, Journalistiek en Wetenschap inneemt, en het vooruitstrevende van allen die tot het boek anti-revolutionaire broeder tot burge meester benoemd, en uit baloorigheid wilden ze nu een braaf man als de heer Van de Velde niet steunen. Men had er de dwaze uitvlucht bij gehaald, dat hij in een briefje had gejokt! Ja, mijn beste, jij als paganist, kunt dat niet gelooven, hoe de heele coalitie aan n jokkentje zou hebben kunnen barsten! Maar mr. Van de Velde is komen vertellen, dat het onnauwkeurigheid" was, en dat ver anderde de zaak al wat, en toen zijn alle bonzen uit ons vaderland naar Delft gekomen en hebben tegen de ontevreden katholieken betoogd dat de Delftsche burgemeesterplaats inderdaad wel was een hoog belang", maar dat aHe andere burgemeestersplaatsen, en andere plaat sen tezamen toch nog hoogere" belangen waren, en dat heeft gelukkig geholpen. Ten sïotte was, zooals de llomeinen dat zeiden rixae amantium redintegratio amoris" of, in de schoone vertaling van De Standaard: Als wie saamhooren ruzie krijgen, vlamt hun liefde straks in te hooger gloed op." Maar het was eigenlijk niet over zulke liefelijke en hartverheft'ende dingen, dat ik je schrijven wilde. Hoe zacht onaan genaam ons de verkiezingsstrijd steeds stemmen moge, hoezeer hij ons het voor recht om een Nederlander te zijn steeds meer doe waardeeren, er zijn juist in deze dagen dingen, die als lood drukken op de ziel. Daar was in de eerste plaats, die schandelijke uitlating in de Russische Doema, die mij diep hetft geschokt. Op zulk een wijze wordt ons dan de dank betaald voor al onze vriendschap gedu rende eeuwen! Sedert Peter de Groote te Zaandam het timmeren leerde, totdat Anna Paulowna voor ons een bemind vorstenhuis in stand hielp houden, ja tot de Vorst des Vredes in ons midden reeds twee vredesconferenties samenriep zijn in betrekking staan, wat ook blijkt uit de periodieken. De tentoonstelling van het boek is een kaltuur-historifche. De uit alle landen der wereld te verwachten uitgevers zullen, het tentoongestelde gd slaande, niet kunnen zeggen, dat Nederland leefc van vertalingen, maar moeten erkennen, dat het meerendeel der Nederlandsche uitgaven, waardig is.in alle talen vertaald te worden. "Er zijn bij het opmerken nog meerdere besluiten te trekken omtrent de uitgevers zelve. Als men in den Catalogus de korte beschrijving van hun zaak leest, dan begrijpt men waarom deze uitgever dit en eenander dit soort werken uitgeeft. Ook dat was in de sterren geschreven. Persoonlijkheid, smaak, ontwikkeling, maar ook afkomst, en de stad, waar de uitgevers geveetigd zijn, bepalen de uitgaven. Gelijk voor heen het schoonste en het meest geleerde kwam uit de kloosters, zoo komen thans de deugdelijkste ea waardevolste uitgaven uit kleine stille, nog echt oui-Hollandsche steden, uit Leiden en Haarlem. In beide steden, leeft de heilige traditie, heersenen de voorgangers, verplicht en verilcht déoudheid. Leideri's Academie blijft niet buiten ver bard. Utrecht, ook Academiestad,1 staat bij beiden achter. Kleinereplaatsen in de provin cie vergoeden het, zonder invloed der oude stad. Uit de kleinere plaatsen, de wordende tuinsteden, gaat juist het nieuwe, het frissche uit. In de Noordelijke provincies, in 't bijzonder in Groningen, bepalen het verstandelijke en nuttige schier geheel alle uitgaven. Daar zjjjn het studie- en Schoolboeken, Lexicons en landkaarten. In Overijsel heerscht alsmede het verstan delijke het meest. In Zuid-Ho land spreken de uitgaven vanzin voor kun&t en wetenschap, maar dan beperkt tot 's-Gravenhave. De invloed van het hof, van de regeering, van de diplomatie, van de kunst, van de wetgeving, van de historie, doet zich er bij de uitgaven gelden. Kotterdam, de stad van transito-handel is dit ook in de boekuitgaven; een jonge uitgever stelt er zijn zaak meer in dienst van kunst en wetenschap en jongere uitingen van geest. Amsterdam, op de tentoonstelling, met z'n twintig uitgevers, omvat alles: het hart van het land is er ook het hart der uitgeverij. Daar e-preekt uit de uitgaven het drukke, veeleisctiende leven, den drang naar het nieuwe, het hoogachten van kunst en weten schap, bet leven van een wereldstad, de koopmansstand en de Universiteit. Het landschap Drente, Noord-Brabant en Limburg hebben niet ingezonden, Dit tee kent l Op de tentoonstelling van het boek zijn twee afdeelingen, die biaondere aan dacht waardzijn: 1. die door de goede zorgen en offervaardigheid van den heer Waalwijken de prijzenswiarde zucht van den Aartsverzamelaar Tnecd. Hartkamp om al wat een tijding" of nieu (paraare" is, van uit de vroegste tijden bij-een te brenger; het Persmuseum; en in de 2de, maar in de allervoornaarmte plaats die van de firma Joh. Enschedéen Zonen te Haarlem. Deze afdeeling is eene tentoon stelling op zich zelve. Zij geeft een volledig overzicht van de lettervormen en de drukkunst in Nederland van de 14e eeuw tot heden. Het is een Nederlandsch Museum Plantijn. Daar liggen nog eeuwenoude matrijzen, eeuwenoude druk ken, eeuwenoude platen en houteneden, daar ziet men de oude drukpersen, daar leeft de historie van het bedrijf. Leerzaam, om daar de ontwikkeling van bet oude, het nieuwe en bet nieuwste te zien ontstaan en te er varen dat de oude firma Enschedézich steeds verjongt en den voorrang aan allen betwist. Over de tentoonstelling van het boek is door der zaken kundigen nog alles te schrijven. Want zij opent verre verschieten. Op eenvoudige, op Hollandsche wijze, zonder tromgeroffel, zonder aankondiging van een Festessen" of Bieijool" is Woens dagmiddag 15 Juni deze tentoonstelling ge opend. De beer Wouter NyhcÜ', voorzitter der Tentoonstellings-Commissie beslaande uit de heeren: A. B. Holkema, secretarispenningmeester, hun beiden komt dank toe voor het uitmuntend slagen dezer expositie, zij toc'a waren de werkers en verder uit de hr. K. Groesbeek, S. L, van Looy en Paul Nijhoff, beette den aanwezigen welkom en onze betrekkingen eteeds van den vriend schap pelijksten aard geweest, hebben wij zelfs getoond het Russisch voorbeeld zoover het ging te volgen. Wij hebben wel geen Siberië, maar beschikken toch ook over een buitenaf", en aan goeden wil om galg en rad hier weder in te voeren ontbreekt het, althans bij de Chris tenen onder ons, zeker niet. Wat wil men daar nog meer. Jouw idee voor het eerst bijna, mijn waarde, dat ik mij met een idee van jou vereenigen kan om den heer Duymaer naar Petersburg af te vaardigen vond ik dan ook uitste kend, maar hij ga er niet slechts heen als docent, tot het geven vaninlichtingen over de juiste geaardheid van ons Par lement, maar ook als leerling om te zien in welk opzicht wij de Kussen nog volgen kunnen. Dat ik intusschen ook instem met het protest der jonge Haarlemsche mannen spreekt vanzelf, zulk een grootsche betooging werkt op zichzelf reeds opvoedend, hoeveel te meer dan niet, waar het doel zoo goed is en de stijl van het stuk zoo gekuischt en fijn. Mocht het mijn deur naderen, dan zal mijn gansche gezin tot Naatje incluis onder het mom pelen van een bitteren bastaardvloek handteekening, woonplaats en beroep er onder plaatsen; maar naast deze actie met het woord heb ik eeu idee voor een actie met de daad. Laat ons dat schim pend volk niet verder steunen door den koop hunner staats- en andere papieren! Dat is een protest, een handelsvolk vol komen waardig, een protest bovendien, dat ook economisch voordeelig uitkomt, want zoo hél best zijn de Kussen nu toch ook niet. Het blijft toch altijd een beetje een onsolide boeltje en met mijn raad zal ieder solide effeetenman zich gaarne vereenigen. Daarom juist kan het resultaat zoo schitterend zijn, als maar allen, die waarlijk hun vaderland liefnoodigde den hr. Vincent Lootjes, vice-president der regelings-commissie, uit de tentoon stelling te openen. Deze gaf aan dit hensch verzoek even heusch gevolg met een korte toespraak eindigende met woorden, die een koningin kon gezegd hebben: Moge zoowel de vreemdeling als de landgenoot en niet het minst deze laatste, na de bezichtiging van hetgeen hier büeen is, beseffen dat het kleine Nederland in vele zaken groot kan zyn en dat wél in de eerste plaats van de produktie van: HET BOEK. lÉoui yan TödsMea, Europa, afl. 5. Dirk Coster, Marginalia. A. Roland Holst, Verzen. Cr. G. v. d. Waalc, De Maagd van Osnahi. Cora Westland, Droom. Frank Gericke, Lente. Dirk Coster. Proza van Nova'is vertaald. Gerrit Timmermans, Willem Verhoog. E. E. Gewin, Evenwicht en schooHheidszin. B. L. Stevenaoc, Markhei m. De Nituwe Tijd, No. 6. H. Roland Holst, De Opstandelingen, fragmenten uit het tweede bedrijf W. v. Ravesteijn Jr., Internationale verhoudingen, de sociaaldemocratie en de strijd der nationalisten in Zmid- Oost Europa. L.J.C. Poppe, Ean ambtenaarsorganisatie en haar program van aktie. P. C. Hooftman, De Franscbe tijd, (slot). W. v. Ravesteijn Jr., Rusland en de revolutie. J. Sak?, Coneentratie en centralisatie, II. Migen Haard: De dijk, door J. Eigenhuis, VI. Naar den krater van den Tangkoeban Prahoe, door S. A, Reitsma, mtt af b. Huisje aan de Boeren- Wetering, door Jer°. de Vries, naar de schilderij van Gérard van Vliet. De tuimtadbewwging, door M. P. de Clercq, I. Bij oude Moesters, door J. H. R., met afb. Epen, door J. Postma, II, slot, met af b. Esn Disaonsnt, schetsje van B. Tharod. Feuilleton. De nieuwste Goedkoop- boot. Het 75-jarig bestaan van het Koninklijke Scherpschnttersgilde Petit S t. Hubert" te 's-Gravenhsge. Nederlandeche Bond van Gemeente-ambtenaren. Boekenweelde en Uitgeverstrots, I. Kin dei en van Abonne's. P. P. J. van Zntphen. Esn bliksemfoto, alles met afb. mmiimimm iiiMiiliiiiiniMiiinilMiiniiiillliiii 7e Jaargang. 19 Juni 1910. Bed.: C. H. BBOEKKAMP, Dam rak 59 Amst. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, te richten aan bovenstaand adres. Probleem No. 166, van den auteur M. Coe, Amsterdam, opgedragen aan den auteur van de Gewijsigde Centrum-opening". Zwart (6 schijven en l dam). Wit (9 schijven). Oplossingen moeten binnen 14 dagen worden opgezonden aan bovenstaand adres. (De laatste zet van zwart was 29 47.) Opl. van pr. No. 165 van den auteur: w 22-17, 37:30, 49-43, 43:23, 30 24, 35:24! Hoewel de oplossing ietwat eenvoudig is, kan het geheel als een goed bestudeerde compositie aangerekend worden. De stand is volmaakt natuurlijk, en de elagwending zeer problemp.tiek. Onze hartelijke dank voor de opdracht. Partij uit den intern, wedstrijd van Marseille, Mei 19LO, gespeeld door Sonier, met wit en Molimard, met zwart. Le Damier Um verse!". Wij hebben deze partij hoofdzakelijk dpgehebben deze kleine opoffering, die eigen lijk geen kleine opoffering is, voor de goede zaak overhebben. Op geen enkele liussische leening hier geteekend, geen spoor gesteund, geen mijn aan geld ge holpen, dan zal die lompe, schreeuwende reus aan de Oostzee gevoelen, dat een klein volk nog sterk en groot kan zijn op de beurs. Maar dan eensgezind! De leeuw houde den pijlenbundel atevig omklemd en zijn zwaard zal des te heviger treffen! Eensgezinde vaderlandsliefde, hoezeer heeft een klein volk die niet noodig. En is het dan voor een Nederlander niet bitter bedroevend te moeten bemerken hoe de bloem onzer jongelingschap daar van zoo weinig doordrongen is ! Ja, mijn beste, dat was de tweede zaak die mij zoo smartte, dat de studenten te Utrecht den droevigen moed hebben gehad, om voor hunne maskerade in 1911 Napoleon een intocht te willen doen houden in het hart van ons Vaderland. Verbeeld je: den man der tiërceering, den vernietiger van fortuinen: ingehaald, geëard, receptie hou dende waar de crème de la crème onzes vaderlands opkomt en hulde bewijst! Hoe komen dejongelieden,in wier familientoch herinnering aan 100 jaar geleden niet zullen zijn gedoofd, tot zoo onzalig een gedachte ? Gelukkig echter was de ware vaderlander dichtbij. Niemand minder dan de Commissaris der Koningin in Utrecht zslf gaf den onbezonnenen een heerlijke historie- en zedeles: Ik mag niet verhelen," zoo schreef hij, dat dit besluit bij kennisname op mij een ver bij sterenden, maar vooral een weemoedigen indruk heeft gemaakt, om dat ik daarin het gevolg meende te moe ten zien van eene afstomping van het nationaal gevoel bij jonge mannen wier bestemming het is in de toekomst de leiders en regeerders van het Nederlandnomer, om eens/ te doen zien, dat over het algemeen het Fransche spel veel logeer wordt opgezet, dan het Hollandsche, en er meer kracht wordt gezocht ia het eindspel, dan wel in de opening. Wij meenen echter, dat een krachtige opening ontwikkelen, waaruit bijna vanzelf, een sterk eindspel ontstaat, meer de voorkeur verdient. ONREGELMATIGE OPENING". Wit. Zwart. Wit. Zwart. 1. 83 28 18 23 34. 50 45 914 8) 2.3933 1218 35 4842 gedw. 611 3.3127 712 36.4237 1116 4. 37 31 20 24 37. 40 34 9) 24 29 10) 5.4439 1420 38.3824 20.40 6. 41 37 10 14 39. 45 34? 35:44! 15 20 7.4944 27 40.343011) 25.34 8.34291)23:34 41.39:30 812'! 9. 40.29 18 23! 42. 38 33 te laat 1217 10.2818 1223 43.22:11 16:7 11.4440 712 44.3631 2024! 12.4741 410 45.4338 2126 13.40342)2429? 46.3127 711! 14. 33:24 20 40 47 27 22? 28 22! 11 16! 15.35:44! 1520 48.2218 23.12! 16.2822 1728 49.2823 19.39 17.2721 16.27 50.30:17 1021 18.31:33 1015 51.3530 21:12 19. 36 31 3) 1218! 52. 38 33 39.28 20.4136 20 24 53. 32.23 1217! 21.4440 1420 54 3024 1722 22.4641 510! 55.24191 1420 23. 32 28 4) 23:32 56. 19 13 22 27! 24.37:28 1014 57.2318 2731 25.4137 1823! 58.3732 3136 26.3732 17 59.1812 3641 27.3127 2025 60.127 4147 28.40355)1420! 61. 71 4724! 29.4237 712 62.139 3:14 30.3731 1116! 63. 123 of? 2419! 12) 31.27226)1218 64. 23 39 of? 19.37!! 32.4540 1827 6529.15 1420 33.31:22 16217)*)66.15:31 26371! 'j St&nd na den 33en zet van zwart. Zwart: 3,6,8/9,13,15, 19/21, 23:25. Wit: 22, 28, 32/33, 35/36, 38/40, 43, 48,50. 1) Minder sterk, wijl hiermede onnoodig de korte vleugel verzwakt wordt. Beter was, met 34-30 ep, op z 20 25, met 39 34, 44-39 en 50-44 voort te gaan, zooals de Gewijzigde Centrum-opening" aangeeft. 2) Beter is, met 50-44, de beantwoording van zwart af te wachten. Speelt deze dan 12-18, zoo kan 27-22 volgen of, op een anderen zet van zwart, 31-26 met uitstekend spel. 3) Veel beter is, met 33-28 het centrum in te nemen, en de vrije zetten zooveel mo gelijk te bewaren. 4) Deze afrniling leidt slechts tot verzwak king van het eigen spel. Daartegenover zou 31-27, 36-31 en 41-36 tot een goed aanvallend spel voeren; vooral, als ook het veld 28 tijdig wordt ingenomen met schijf 33. 5) Meer en meer komt het zwakkere, waarop wij hierboven reeds wezen te voorschijn. Beter was dan ook, nog zoo snel mogelijk op zwart's korten vleugel aan te dringen, teneinde een kleine voorsprong te krijgen. Met 40-35 wordt de korte vleugel nog meer verzwakt, en tevens een gevaarlijke stand ingenomen. 6) Wederom een nuttelooze zet. 31-26, en daarna 50-44 en 44-40 gaf nog iets. ED, ware de schijf niet op 35 gebracht, .d»n zou 31-26, 27-21 enz, zelfs uitstekend zijn geweest. Nu kan echter die voortzetting niet geschieden, wegens het bezetten van ruit 35. 7) Zwart profiteert op uitstekende wijze, van het zwakke tegenspel l 8) Een van die meester-zetten, om wit te dwingen zijn kroonscbyf te spelen. Op 6-11 zou nog kunnen volgen w 32-27. Slaat zwart nu 23:32, dan krijgt k-üwel dam, maar zonder voordeel, omdat wit te ver vooruitgedrocgen staat. Zou daartegenover zwart 21:32 slaan, dau won hij een schijf. Echter, de schijf winst kon wit toch moeieljjk meer coupeeren, we gens de zoo juist toegepaste zet z 9-14. 9) Eigenaardig, indien wit denlok-zet39 34 speelt, en zwart te begeerig is, en dam" neemt, b v.: w 39-34, z 24-29 of 30, w 33 of 35 24, z 19:48, w 28:10, z 48:18, w 10-4. Sluit zwart nu het veld met den zet 3-9, dan volgt: w 40-34 en 45:34, en zwart is niet bij machte de remise te keerer. Speelt zwart 18-1, in plaats van 3-9 dan wit 4.22, met zeer goed spel! 10) 23-29 en 2430 kan niet, wegens z^art 28-23 enz., hetgeen hierna zou volgen. 11) Niet sterk. 38-33 en, op 20-24 of ? van zwart, 34-30 en 39:30, gaf nog aardig s pel. 12) Hoewel 14-9 ook wint, geeft 24-19 de snelste afwikkeling! sche Volk te zijn; ik heb echter die ge dachte zooveel mogelijk van mij afgezet en neem aan, dat men tot de keuze van het evenbedoald onderwerp is gekomen, geleid door den wensch om een optocht samen te stellen, het beeld gevende van een tijdperk, dat wat uniformen en costumes betreft, rijk is aan weelde en ver scheidenheid. Niettemin blijf ik de gedane keuze ten zeerste betreuren, ala gevestigd op een bij uitstek anti-nationaal onderwerp. Immers bij de ruimste erkenning van diens groofce eigenschappen, blijft Napo leon I tegenover ons nationaal gevoel de man, die nauw honderd jaren geleden, onvergetelijke schande en nameloos wee over Nederland heeft gebracht." Godlof zijn de jongelieden door deze wijze taal bekeerd en zullen zij nu vertoonen de samenkomst van LodewijklV keizer van Duitschland en Eduard III koning van Engeland te Coblenz in den j are 1338. En al hebben beide heeren daar te zamen ook toevallig juist aan de betrekkelijke zelfstandigheid van het volksbestaan der landen aan den NederEijn een einde gemaakt, doordat de eerste den tweede tot vicaris onzer streken aanstelde, dat is in elk- geval lang genoeg geleden, en de hartverheffende indruk der maskerade is, met de eer der jonge mannen, gered. Maar, ik weet er nog iets pp: als men nu eens om Poerisjkewitsj onaangenaam te zijn Na poleons intocht in Moskou vertoonde? Dan waren de Russen vernederd, en als dan per slot op den laatsten dag Napo leons vlucht werd vertoond dan was Napoleon óók vernederd. Zou misschien de Commissaris der Koningin daarover eens willen denken? Stel jij het hem voor, mqn beste, namens je Oom JODOCUS.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl