DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1721 «ij medewerkten, belangwekkend worden reeds door die medewerking; want ook al weet men nn wel, dat een of twee goede of uitnemende creaties nog geen roorsteDing makea (hetgeen ook wD herhaaldelijk be ioogden), het beeld van eene creatie die inderdaad er is", sal men niet spoedig Tergeten. 'Of het persoonlijke spel van den heer Bouwmeester en zijne raster en van onze overige actears en actrices van beteekenjs komen wjj straks terug, nadat wjj o. a. eerst gesproken hebben over voorstellingen die om eene andere reden interessant waren. Wy be doelen de voorstellingen van de gezelschappen der heeren Boraards en Verkade. Het interes sante was hier vooral: het streven en de resul taten der regie. Waarmede niet gezegd wil zyn, dat er in de vertooningen niet menige creatie van een tooneelspeler op zich zelf biionder te waardeeren viel. Het streven van de heeren Royaards en Verkade tot hernieuwing van het tooneel, werd in het afgeloopen seizoen voort gezet en was interessant zelfs in die gevallen dat men principieele bezwaren kon maken. Wat den heer Royaards betreft, sommige vergissingen, als van het vorige seizoen, ble ven achterwege. AlhadmenHermannBahr'a Het Concert" gaarne minder uiterlijk en meer volgens de preciese, innerlijk-beeldende indi caties van den auteur vertoond gezien. Doch hier had men niet het geval, dat de vertooning blindelings zondigde tegen den aard en de vormen van het dramatische werk, maar slechts dat andere: dat de vertooning stond beneden het dramatische werk; hetgeen meer voorkomt. De heer Royaards is ook dit jaar doorgegaan zijne voorstellingen met smaak fleurig aan te kleeden; decor, requisieten en costnmes wa ren vaak een genoegen voor het oog. Een andere goede kant van verschillende zijner voorstellingen was: het tempo. Zulke voor stellingen werden zeker niet gekenmerkt door lijzigheid of zwaar-op-de-handeche zelfgenoeg zaamheid. Doch zooals wij hierboven reeds zeiden, er waren ook bezwaren te maken. Reeds bij de eerste première in het seizoen zou. dit blijken. BÜDe Vroolijke Vrouwtjes van Windsor" toch, werd de leiding wel wat al te zeer gevoeld in de zaal, in minder gunstigen zin. Het spel leek te veel: mechanisch. Het scheen, dat de heer Royaards over het alge meen nog te veel had laten: Royaardsen, zopals het vroeger al eens was genoemd. Dat hij minder dan gewenscht mocht heeten, van de persoonlijke eigenschappen zijner mede werkers had partij getrokken. Vermeld moet worden, dat bij volgende voorstellingen van het stuk, het levendige aanmerkelijk levender schijnt te zijn geweest; zoodat een deel van de matheid bij de première op rekening zon komen van de vermoeidheid der medewerkers na vele inspannende repetities. E a de voor stelling dus zou verkeerd hebben in dat stadium, hetwelk de schilders bq hun werk ziek" noemen. Eigenaardig was het na deze voorstelling, bij welke men de persoonlijkheid van den leider te weinig kon vergeten, een tijd later de vertooning te zien van De Barbier uit Sevilla." Hier trof men ook wel herhaaldelijk het levendige gebaar aan,dat de heer Royaards soo welgezind is, maar den spelers, althans die in de hoofdrollen, was groote vrijheid gelaten hunne persoonlijke eigenschappen te doen gelden. En nu vormden die te zamen geen harmonisch geheel (mét het andere dat tot eene voorstelling behoort). De Bartholo" van den heer Mnseh, de Figaro" van den heer van Kerckhoven waren hoogst verdien stelijke creaties, en het begrip waarmede de heer Royaards den Almaviva" speelde, stond wel dicht bjj Beanmarchais, naar het ons leek, maar de Bartholo" was daarbij dooren-door Hollandsen, beter: typisch-Amsterdamsch, en de Figaro" rag-echt Vlaamsch. ICen zal gaarne erkennen, dat'de persoon lijke eigenschappen van mede-spelers behooren te gelden in eene voorstelling, opdat deze levend blijve. De regisenr zal echter goed doen te zorgen, dat hij niet in een en dezelfde bezitting samenvoegt wat in dien zin onge lijksoortig is: dat het niet kan medewerken tot de verkrijging van een harmonisch geheel. De Bar bier-vertooning gaf aanleiding tot eene curieuze polemiek tusschen den heer dr. Walch van het dagblad Het Vaderland en den heer Royaards. De heer Royaards be pleitte o. m. het goed recht van het spelen met den geest" tegenover het spelen met de ziel." Natuurlijk bij de vertooning van bepaald werk. Stukken als de Barbier" behooren te worden gespeeld met den geest, betoogde de leider van Het Tooneel." De onderscheiding die de heer Royaards maakte zal, omdat zjj van hem kwam, echter tevens een principe hebben belicht, dat voorzat ook by de vertooning van enkele dramatische werken die niet zjjn geschreven in den blij spel- teon. Daarover straks iets. Inderdaad, een tooneelstnk kan gespeeld worden met den geest" wij houden ons aan de omschrijving van den heer Royaardt, zal in bepaalde gevallen eerst tot zijn recht komen, wanneer het op deze wijze gespeeld wordt. Maar het spreekt, dat de voorstelling en elke creatie ?op zich zelf, dan evenzeer, al is het dan op een ander terrein, zal hebben te overtuigen." De creatie van den tooneelspeler, die met den geest een rol speelt, welke door den geest is ontstaan, zal den toeschouwer eveneens als iets compleet» hebben aan te doen (Le Bargy!). Als iets dat evenzeer: er is. Bq eenige medewerkers van den heer Royaards nn, kreeg men den indruk, dat hun spel zeer goed zon wezen, indien het door den geest van den tooneelspeler zelven was bestuurd; maar thans deed o. a. het gebaar, het levendige gebaar, wel eens als te zeer inhondloos, of leek het min of meer in strijd met een zwaardere eigennatnur van den speler. Een andere moei lijkheid die te overwinnen is, deed de Almaviva" van den heer Royaards kennen, de Alm'aviva" van hem die zoo brillant den Mercadet" en zoo fijn en kleurig den Fetraccio" had gespeeld. In de Almavivacréatie was zeker de besturende geest aan wezig; maar het bleef bij bedoelingen; de uitbeeldingsmacht van den tooneelspeler was ditmaal niet sterk genoeg geweest. Wij spraken van het spelen met den geest ook van andere werken dam blijspelen. Een zeer goed geslaagd^ voorstelling die volgens het lichtere- principe van den heer Royaards werd opgebouwd, was de vertooning van de RothschUd's Het Voetlicht"; al vond men het stuk zelf een vreemd samenstel van blij spel, drama, draak. Het luchtige, levende spel en het snelle tempo onder meer, maakten dat men met' genoegen ook naar de minder-, ja eigenlijk zeer weinig geslaagde deelen van het werk van den Fransehen auteur bleef kq'ken; terwijl een zwaardere vertooning de feilen van Let stuk waarschijnlijk eerst recht in het licht had gesteld. In dit verband was misschien onze bemerking na de première, dat het spel van Mevr. Sopaie de Vries in de vrouwelijke hoofdrol, hoe waardeerbaar overigens, toch wel innerljjker had gekund, niet op hare plaats. In zijn biief aan Dr. Walch verdedigde de heer Royaards tevens zijne pogingen in het be lang van eene meer zorgvuldige dictie.en zeide beachtenswaards over het feit, dat een be wustere, betere dictie" niet behoeft aan te doen als met de natuur in strijd" te zijn. Wij juichen de pogingen van den heer Rojjaards hartelijk toe. Zorgvuldige dictie blijve echt er steeds meer dan: nauwkeurige uitspraak. In zqn eigen dictie heeft de heer Rog aar da soms nog dat vreemd-zangerige, ook bjj min of meer realistische dialoog, dat de innerlijke waarde van de woorden dan niet immer tet hun recht doet komen en de klemtoonen ten onrechte verlegt. Het staat intusschen wel vast, dat Het Tooneel" bij herhaling voorstellingen heeft gegeven die aantrekkelijker en nn ja, meer boven de materie uit waren, dan men eenige jaren geleden in den regel te zien kreeg. In de eerste plaats de Mercadet-voor stelling, die wij ook dit jaar nog eens, en tot ons groote genoegen, mochten bijwonen. En indien men de opmerking maakt, dat deze voorstelling grootendeels gedragen wordt door een enkele rol: de Mercadet, dan wijzen wij naast de reeds besproken vertooning van Het Voetlicht", op die van Mw. Warren's Bedrijf." De voorstelling van Mw. Warren's Bedrijf", die een nieuwe bezetting bracht van alle rollen uitgezonderd de M w. Warren en de John Crofts, stond belangrijk hooger dan verleden jaar. Zg deed het werk van den schrijver tot zijn recht komen en had daarbij sterke scenische kwaliteiten, welke haar nog in 't bijzonder accebtabel maakten. Het decor voor het 3e bedrijf, de tuin van de pastorie, gevoelden wij ook na weer als niet geheel bij dat bedrijf passend. Het was, op zich zelf, zeker een geed decor, dat daar enboven op gelukkige wijze de illusie van een Engelsch landschap opwekte. Het was kleurig en fleurig en zon een uitnemend decor zijn geweest voor een Engelsch blij spel. Ja, men dacht aan jagers met roode rokken, aan hoornsigralen, znailcoacbes; aan: vroolijkheid. Hier zouden echter oude statig heid, geatyleerde rust goed hebben gedaan en de tegenstelling sterker hebben doen ge voelen tnsschen deze plaats en de gebeurte nissen in het bedrijf, de tegenstelling die ook is in de figuur van den dominézelve: zijn kleed en innerlijke frivoliteit, en tugschen den adel van John Crofts en John Crofts' daden. Wjj hebben wel eens gezegd dit ongeveer : dat de schrijver in zijn werk het Innerlijk der personen vastlegt in een bepaald verbaad en beschouwd onder een bepaald licht, en dat de eerste taak van den regisenr is: van dat Innerlijk het Uiterlijk te zien. Tot dat Uiterlijk behoort ook zeker het decor.' Als het decor zeer goed is, dan zal het ons aandoen als onafscheidelijk n te zijn met het overige dat tot de bepaalde voorstelling van een bepaald stuk behoort. Een-zijn,ook zoo opgevat, dat het geheel op het Innerlijk van bet stuk en op de vormen van het stuk is gestemd. Het aanbren gen van een decor dat aangenaam is voor het oog en waarbinnen men met genoegen de han deling ziet afspelen, is dus niet voldoende. Het decor voor het 3e bedrijf van Mrs. Warrens Profession" deed een zinvolle onder steuning van het spel, die mogelijk was, ver loren gaan. Minder belangrijk is de taak welke vervuld kan worden by een ander stuk van Shaw, De huizen van den Weduw naar", dóór interieur-decors; doch wy ver langen, dat de sterke persoonlijkheid : Sartorius, de kernrol van het stuk, zijnstempel zal hebben gedrukt op de omgeving waarin hij leeft. Sartorins en zijn interieur nu hoor den bg de voorstelling van Het Tooneel" niet bij elkaar. (Het feit dat in de wer kelijkheid een par venu als Sartorius zijn behanger misschien alleen opdracht zon ge ven de inrichting te bezorgen: naar de laatste smaak en als het maar heel mooi wordt", heeft voor dit stuk geen waarde). Juist het tegenovergestelde was het geval bq de Barbier-vertooning. Men zal geen decor kunnen verlangen, dat den toeschou wer beter in den geest verplaatste in de woning van Bartholo, in een stad ergens in Zuidelijk Spanje. Want de overbrenging slaagde ten volle. *** ' Thans iets over de voorstellingen van het andere jonge gezelschap: De Hagespelers". De heer Verkade is het seizoen begonnen met eene vertooning welke men niet zonder 'vrees tegemoet zag. Hjj durfde het onder staan Macbeth" op te voeren. Het ver moeden dat men al te voren had, werd bewaarheid: de acteurs en actrices vermoch ten niet de heroën van het drama meerIqvelijk ons voor oogen te voeren. Maar wat erger was: zij deden dat ook niet genoegzaam: innerlijk. Men zou het den leider van De Hage spelers" ten slotte allerminst euvel hebben geduid, indien hij, door zijne onverdachte bewondering voor het werk van Shakespeare en van Looy geleid, Macbeth" wat nader had willen brengen tot die velen, die of in het geheel niet lezen of niet goed lezen. In dien hij zich dus in hoofdzaak bepaald had f'.. \ D.'OBERIMK * Co., Kerkstraat 88, Amsterdam. Tel. 4473. Bliksemafleiders. BERNARD DE VRIES KUNSTHANDEL N. SPIEGELSTRAAT 70 Tel. intérc. 9739, AMSTERDAM Moderne Schilderijen - Aqua rellen - Groote collectie Etsen - Platen - Kunstvoorwerpen ~ Encadrementen LJ.KRUGER, 37f Noordeinde, 's-GRAVENHAGE. IIIMIItllHIMttl Moderne Schilderijen en Aquarellen. Meubelfabriek Nederland". J. A. HVIZIWGA. BINNEN BEHAKGERIJ. IfODELtAMKJfta Groningen. 1TBSTEB8IHGEU TUKJE», llt. EX8OO LEV&KINO. TBU5725 ICLICME-S VOOR. ZW7ÜIRTZ EN DR.IE>KL>E,URJE>NDIR.UIK3 IN KOPBR. BM ZIMK. |ï~tl OnTWEOPBM VOOR, RECLAME fTTl ERiriGEfl BW1EM TWWllf VVK.(^J JlBieÉg KUNSTHANDEL Molenstraat 65, 65* en 67 6ETESTI6D 1889. VAN Schilderijen en Aquarellen van moderne meesters. 6RA70RES, ET^JNCADREMENTEH. Inrichting voor het restaureeren en verniasen Tan Schilderyen. Belast zich met het honden van kunstveilingen van collectién uit nalatenschappen, ena. \ CLICHÉS 't VOOR DETIJDSCHWFTPERS ; BLER56WÖLF Onderstaand merk garandeerd betrouwbckarheid AMSTERDAM TELEFOON 757<* N.V. Technisch-Bureau voorheen MOENS&BECK te Bloemendaal. AC|ME" TUINAFSCHEIDING. Witte Terrein- en Tuinafscheidingen van geweven staaldraad Merk: PAGE" en A C M E" sierlijk, goedkoop, duurzaam en gemakkelgk aan te brengen. Geïllustreerde Prijscourant gratis op aanvrage. MEEST MODERNE PNEUMATISCH TRANSPORT INGENIEURSBUREAU F. W. BAKE.MA- HILVERSUM. -;- -:- KUNSTHANDEL -:C. SCHÜLLER J. MODERNE SCHILDERIJEN em AQUARELLEN -:-->-:--».-?+. -,- .:. -:.. -:- <- ETSEN, GRAVURES, ENCADREMENTKf DEN HAAG =__ PLEIN »a«. Algemeene Kunst- en Kunstnijverheidshandef SlEFtKUNST" TENTOONSTELLING VAN SCHILDERIJEN en ETSEN van H. A. VAN DER WAL. BATIKS van ... W. K. REES. te honden Keizersgracht 592, van 15 Juni tot 20 Juli. Dag. geopend van 10?5, 'B Zondags van 1% tot 5 uur. H. W. VAN DELOEN. Moderne Schilderijen, en Aquarellen. TELEFOON 8601 AMSTERDAM. BINNENHUIS /*ssx MEUBELS RAADHUI55TRAAT48-50 AM5TERDA>I P*NiS |sCHIED-.SINCEL,9.SS gTELEPHOON.3384| iROTTERDA/Wf jSrRAisco LEVERING! ! DOOR GEHEEL g NEDERLRND. g DE PHOENIX MEUBILEER- INRICHTING : SPUISTRAAT : DAMRAK. ? 76 : AMSTERDAM. : VRAAGT ? BEGROOTING VOOR COHPLEETE MEU= BILEERING ? EN ? RESTAU3 REEREN VAN ENKELE VERTREKKEN. «ttttXX ORIGINEELE ? MODELLEN. EIGEN ATELIERS. GROOTE VOORRAAD. OUDE ? EN NIEUWE-STIJLEN. XXX m KUNSTHANDEL WED. B. DORENS & ZOON ROKIN 56. AMSTERDAM. KLEURETSEN van FRANSCHE MEESTERS. Photogravuren naar oude en moderne meesters, etsen, kleurdrukken.