12 DÉAMSTERD A*M M.E R W E E K B L A D VOOR "NE D E R L A N D. No. 172 3 deelen dbor dezen verbitterd»! "broedeiterjg, totdat hal ten dtfent waksWder#flttWe«* den ohaetisdMn tewstSBBi esneiade temaken en Brt gtzaèin tornde» te neitö». ? ISiur. itoannaflo wwr «l ev«ft»in d« rust i» Iwt ln«4 Wü*ert, liaaael ««=B*«aft diea » J"*'"jCT<rv-?? , . «?w»- ---«l '-i- - -? ----.-' - idtfet ander s dan een door het ru*fe*» gewéld e*üBtftfr ftmitftfc' rutjeht wist te verkrijgen en «edtuende 30 jaren te behötttien. Bffr trad op in ton geest der «evreesde tyjwm«l tftt dèottóbsid, die voor geen gtnweiaiii&n'öinoögflftolitighedeü-terüi?. deinsde». Aldt» nwrfl d» bloedige burger twist door bloed gtwmoöJ'd ttrt miskenning d* vechten des «wflfcr eb oöderdttikkiMg en vervolging vm alle aanhangers dar vrtjheid. : bor tetaeiï8e gewelS van dezen despoot echter «erS het land göwfwwai'd vooroverWéldlgfn^ V«H btiitöBltradSChB-VüHndeD, vooral v» HttjjelMId «n Br«»krt)lc, voor welke de jonge St«at een zeer tregewöe buit setawn te~3Jn. -----Eindelijk werd Argentiniëvan zyn dwingelanÖftt-löt. In '1851 elöt dépröVhiölöritl* KtöS.de zetel der militafarWtyporttto, met de republiek Uruguay en het fceiieirük Bwuliëeen ver bond en aan het leger dezer geallieerden gelakte het de'RoMtB op-de ylgkte van Caseros op 3 Februari ? 1«62 wn bloedige nederlaag toe te brengen. " Thans eerst, n* <*D jaren Worstelen en streden, die de krachten Vtm alle partyen had uitgeput, kon men de vertegenwoordi gers der provinciën vereenigen op«en congres, dat te Santa Fe op 9 Juli 1858 werd geopend en waar B|J den eed aflegden op de in 1816 afgekondigde grondwet. "Op 20 Bebraari 1664 werd door de ver tegenwoordigers van het gebeele vol* de eerste constitutioneele president der Argentijnsche republiek, generaal Don Justo Jos de Urquiie, gekozem. ITv begint voor Argentiniëeen tijd van vreedzame catt uur- ontwikkeling. Wél komen yfcn tflfl tot t^jd nog binnenlandgche revolutie's en oproerige bewegingen voor, maar zq zijn vm -meer plaateelijken aard. Duidelijk blijkt, dtat b$ de meerderheid der bevolking de begeerte toeneemt om de gemeenschap pelijke ecom»miECbn> eb handelsbelangen op den voorgrond te plaatsen, terwijl het egoïs tisch streven naar uisluitend indindueele voordeeten ?wetflwwt en verdwijnt. Maar nu ook komen in de plaats van po litieke, financieel* oiifium. De opkomst en vooruitgang van de repu bliek zijn te schitterend, te schielijk .... overmatig gebiuib van cradiet en over-specolatie zijn de gevolgen ervan en in het laatst van d* 19e eeuw staat het republikeinroh aanbanden aan den vooravond van het bankroet. Maar in zjjn jonge kradhf, vol moed met het oog op de toekomst, doorstaat het land ook dejKn eoholr, dw de vooruitgaande be weging wel tijdelijk doet vertragen, maar niet blijvend kan tegenhouden. Enkele- cjjffera kunnen een denkbeeld geven van Argentinië' 9 enormen vooruitgang sedert de intrede onzer eeuw. In 1900 bedroeg de totale oppervlakte, door den landbouw ontgonnen, 6 millioen, thans 18 milHoeu hectaren; de handel met het buitenland, die in 1900 een waarde van 267 millioen ,peso .goud vertegenwoordigde, was in 1908 reeds tot 715 millioen pesos toegenomen; bat kapitaal, in indnstrieele ondernemingen gestoken, dat in 1900 op 180 millioen pesos papier werd geschat, bedroeg volgens de gegevens vaa 1908 leede 472 mil lioen; het goederen-vervoer der spoorwegen ig .in betaelfde tijdvak bijna verdrievoudigd. Zij, die het land door eigen aanschouwing en studie kennen, verzekeren dat dit slechts het begin is van een nog schitterender toekomst. Nadat op 27 November 11. de doorboring van de Andes ten zuiden van Aconcagua met goed gevolg is volbracht, kan het in exploitatie brengen spoedig worden ver wacht van den eersten Zuid-Amerikaanschen transcontinentalen spoorweg, die Buenos Aires met Valparaiso verbindt. En, evenals dit met d*n wereldhandel van Noord- Ame) ika het geval ia geweest, toen de voltooiing van de groote gpoorwegljjnen aanvoer en ver bruik van de rijkdommen van het binnenBriewn van <tom «tedoens. LXXIII. Waarde Neef! Welk een onvergetelijk uur verschafte mij hedenmorgen het ochtendblad van de Nieuwe Rotterdammer, het paganistiseh orgaan, dat ik terwille der beursberichten in mqn woonkamer dulden moet, en dat «ij dan ook slechts bij uitzondering sticht. Maar die uitzondering was daar heden. Vlak onder het leerzaam maar dor relaas der herstemmingsuitslagen trof mij een groote Open Brief" van prof. Nolen aan het Leidsche Studentencorps. Een open brief', die slechts in het Latijn behoeft vertaald te worden om als een encycliek Magnas gratias" bij voorbeeld alom te stichten. Het was of ik mij zelve las: zoove»! enthousiasme voor het edele, het goede, het groote, om niet te zeggen het Grootsche met kapitale G! Handboek voor de vliegkunst. 1. De wetten van de zwaartekracht leeren ons, dat slechts zaken, lichter dan de lucht, in staat zijn omhoog te stijgen. Op grond van desse wetenschap hebben eenige dames verleden jaar gesticht de vereeniging tot verstfekklng van luchtballons aan behoeftige vogels." Hoewel de gevolgen soms anders uitvielen dan verwacht werd, hebben »e toch de Uitfcanvrten fier moderne wéte&Bdhap be vestigd. 2. De Overheid verlangt dat de wetten, ook die der zwaartekracht, worden geëer biedigd. Terecht nam men dus den Dichter Peter Altenberg gevangen, toen deze'omtrent het middernachtelijk uur, zonder ballon, en louter door zijn pellerine te bewegen, langs de huizen zich voortbewoog. 3. De Overheid gaat nog verder in haar weldoende maatregelen. Daar het vliegen aiet heelemaal te keeren is, het/t zy er patenten op gegeven, die men tegen betaling bekomen kan. Zonder patent te vliegen is thans gevaarlijk, gelijk een meikever ondervond, die als een namaak Wright-1 weedekker op den adem van een zachten westenwind van blad tot blad vloog en de Wrights ontmoette. land en het verre Westen bespoedigde en vergemakkelijkte, wordt ook een snelle toe name van de economische beteekenis van Zuid-Amerika's wereldhandel verwacht, zoodra het geheele vasteland door een systeem van groote spoorwegen zal zijn doorsneden. Daarvan zal Argentiniëin de eerste plaats de vruchten plukken, daar het op spoorweg gebied de naburige republieken reeds over treft. Buiten de lijnen van particuliere maat schappijen, zijn thans reeds bijna 8500 K.M. staatsspoorwegen gereed of injaanbouw. In Patagöniënadert men door het openstellen van de havens van San Antonio, Rivadiaen Deseado de oostelijke hellingen van de Cordilleras; gelijktijdig wordt in het gebied der Eio Negro meer dan n millioen hectare "Welk een gloed, welk een overtuiging! Had ik-zelve dat niet kunnen schrijven, zooals ik het, met bevende pan welhaast, na-schrijve: Daar is nog iets anders in de wereld dan verstand. En dat juist opent ons de heerlijkheid des levens. Het Gevoel. Het Gevoel, dat niet denkt en niet redeneert, maar dat voelt. Het verstand moge ons een leidsman zij a op 's levens moeilijke, donkere paden. Het geeft ons de richting aan, het gevoel drijft ons voort. Het verstand geeft levenswijsheid. Het gevoel levenszaligheid." Gulden woorden inderdaad en van welk een heerlijk krachtig beeldend vermogen: het gevoel, dat voelt" is' de kern achtige uitdrukking den medischen hoogleeraar niet ten volle waardig ? Waarom de hoogleeraar zich tot zulk een gevoelvolle levenszaligheii heeft weten te verheffen? Het is uit dank baarheid voor het genotene tijdens de Leidsche lustrumfeesten. Lees de ency cliek ook eens, mijn beste! en vertel mij of je de champagne nog niet ziet schui men en parelen tusschen de regels ? De professor heeft zich indertijd koest ge houden toen al zijn collega's over en vele tegen den groentijd schreven en den vloek ook over het Lsidsche corps uit riepen. Maar nu heeft het corps feestgevierd en een vertooning laten geven, die, zooals prof. Nolen het uitdrukt in ons de zielroerende aandoening van het edelst kunstgenot heeft doen trillen." Wel mag hij dan nu spreken gaan en zelfs uitroepen: Bij zoo een daad, hoe verzinken in het grondelooze niet de feilen, die er mochten kleven, ook aan dit lichaam, aan uw corps!" Daar staan nu al die andere bedillende professoren en alleen Nolen lacht, het laatst en het best. 4. Vóórdat gij u, na aldus patent te hebben genomen, tot vliegen zet, moet gij trouwen, opdat men uw treffend afscheid in de geïllus treerde bladen vinden kan. 5. Zoek u vervolgens een kapitalist uit. Hy staat altijd beneden naar u te kijken als ge vliegt. Kie3 dus een dikke, opdat gij zacht valt. 6. Zoodra gij de vlieg-plek betreedt, be vangt u een geweldige angst. Trek u alsdan in uw hangar terug tot güuw moreel even wicht wederom hebt. staats-landerijen tot lagen prijs voor neder zettingen van landbouwers beschikbaar ge steld. De centrale Noorderspoorweg is in het vorig jaar van Jnjuy tot La Quiaca aan de grens van Bolivia verlengd en zal van dddruit over Tupiza naar Myuni aan de lijn Autofagasta?Oruro aansluiten. Binnen kort zal aldus een tweede ZuidAmerikaanschen overland-lijn zijn voltooid, die, doorgetrokken tot den bocht van den zilver stroom, het vasteland in noord-westelijke richting en met een dubbelen toegang tot den stillen Oceaan, nl. Arica en Autofagasta, zal doorsnijden. Deze spoorweg wordt voor Argentini weder het punt van uitgang voor een aantal zijlijnen, om het binnenland te bereiken, waardoor o.a. aansluiting wordt verkregen Ik geef hem groot gelijk, als die jongens dat alle» zelf bedacht hebben, al die fraaiigheid, en dat alles zei f hebben kunnen betalen van wat zij overspaarden van hun zakgeld, dan zit daar een rijke kunstzin in die Hope des Vaderlands en bovenal een bovenmatige aanleg voor economie. Zulke mannen moeten wij eenmaal hebben aan het roer van Staat. Zij zullen het Groote willen, het Stoute bestaan" en tenslotte het Grootsche wrochten". Helaas, in diezelfde week herkoos Leiden een liberaal Statenlid! Maar zoo is het steeds: het Ware, Goede en Sahoone werkt eerst langzaam door, de invloed der Leidsehe-studenten-daad kan eerst in de .toekomst werken. Maar wie gelooven haasten niet. Wij mannen-vanrechts hebben trouwens geen reden tot klagen. De heerlijke coalitie-leuze: de Staatsruif ons" heeft overal de aege be haald. Nergens een scheur, zelfs geen barstje. De encycliek zelfs is aan haar voor bijgegaan, niettegenstaande al het rumoer van den heer Van Doorn, als de meest schadelooze komeet van Halley. Hoe zou het ook anders, mijn beste ? Kijk, dat jelui verblinde heidenen, nog ge dacht hebt, dat de Paus in jelui kaart zou spelen, dat is toch heusch van je verblindheid wel een sterk bewijs. Wat heeft Dr. de Visser het ons heerlijk duidelijk gemaakt hoe het heel wat anders is een protestantsch christen te zijn of een christelijk kamerlid en coali tie-genoot. In de eene qualiteit bezit je snaren in de ziel die pijnlijk trillen kunnen, waarvan je in de andere quali teit gelukkig niets geen last hebt. Het komt er maar op aan zich op de juiste wijze te splitsen. Doctor Theodorus de Visser heeft daarin een handigheid aan zijn langjarige ervaring te danken. Aan den eenen kant staat Theodorus, hetwelk 7. Steek vervolgens een sigaar aan. Naar gelang de wind west, zuid, noord of oost is, zal de rook zich verspreiden in oost, noord, zuid of weste'ijke richting. Stijgt de rook echter onverwacht kaarsrecht omhoog, zoo kunt gij het er wel op wagen. 8. Vliegt ge eindelijk, denk er dan aan, dat de aarde van 't westen naar het oo&ten draait, en houd gelijken tred met haar. Anders vlucht ze onder u weg en uw reis wordt te .groot. Vermijd de torenspitsen, die de voetzolen erg kunnen kietelen. 9. Ak ge deze regels opvolgt zal uw vlucht weldra alle vogels jaloersch maken. Uw vrouw zal, als gij, op een vogel willen lijken en eieren gaan leggen. Neem gauw die eieren weg, anders gaat ze maandenlang erop broeden: wat onbevorderlijk is aan uw huiselijk ge. uk. (Naar TH. TH. HEINE.) met de lijnen naar de mijnen van Cocbambamba, het Transvaal van Zuid-Amerika, naar de lage landen van den Beni met zijn nog maagdelijke rubberbosschen, naar de Braziliaansche pampas, als graanschuren der wereld van even groote beteekenis geacht als de prüirie-diatricten van Canada. Bovendien is geen der Zuid-Amerikaaneche republieken door de natuur begiftigd met een zoo grooten rijkdom aan bevaarbare rivieren als Argentinië, een gunstige om standigheid te meer, om de groote verwach tingen te wettigen, die van de verdere toe komst dezer republiek worden gekoesterd." 1,7-1910. V. D. S. overgezet zijnde, beduidt: van God geschonken; aan den politieken kant blijft De Visser, die het troebele water niet versmaadt. Dr. Abraham is zoo een heilige in den dienst des Heeren als wijlen de aartsvader, en voor de poli tiek blijft de Kuyper over. Het is de oude christelijke leer, dat de rechterhand niet behoeft te weten wat de linker doet. Daarmede komen wij ver ook in de politiek. Maar ik heb medelijden mijn hart is zelfs zonder een week champagne even licht bewogen als dat van prof. Nolen met de liberalen. Eenmaal en nog steeds de elite der natie, staan zij nu zonder conversatie". En, dat niet tegenstaande al hun arbeid in de verkiezingsdagen, al den ijver, waarmede zij zelfs hun tegenstanders tot de stem bus kwamen roepen nobele, echte liberaliteit! Dit vertelt tenminste de Maasbode, waaruit ik dit verhaaltje voor je overschrijf: Katholieken, mannen van de daad, ,,die altijd het eerste aan het stembureau zijn, zelfs geestelijken, in III kregen dezer dagen een circulaire thuisgestuurd welke al aanstonds begint met dezen aanhef: Mijnheer, Indien onze controle juist ia, heeft U bij de laatste verkiezing voor de Provinciale Staten niet gestemd. Of de controle ook uitmuntend s geweest. Dan zegt de circulaire verder: De uitslag der verkiezingen in de verschillende districten is U ongetwijfeld bekend. .la, beste heeren, dat zouden wij ook denken. U hadt ook kunnen schrijven, dat het mooi weertje is vandaag." Dan U staat bij ons als liberaal te boek." Mnzittmd.diap. i. . JAN IKOBNHOVEN, SymphonUchea Tonslück für kleines Oichester (Lytkct'). A» A. Noake, Middelburg. ld. ld, für grosse s Ofchester (Drainatigcb). SymphoniEche Fantasie ber £arathustra's Nachtliea" für Orcheiter ucd eine Smgstimme. Klaus Tink, Ballade, fur Bariton und kleines Orchester. 4 Q'iatorsa voix mixtes aansaccompagnement Zwei Lieder m. Klavierbeglei^un^;. Alles bij A. A. Nosfce, Middelburg. A. H. AMOEY, D.e Schlacht bei Bornl red. Ballade für eine tiefe Stimme.m. Qr-, chester oder Klavierbegleitong. Op. 56. ebr. Wzgenaar, Arnhem. Met Jan Ingenhoven wordteenaieuwenaam ingeluid in de muzikale wereld. En ,.. men moet zeggen de componist durft wat-aar. Hij stelt zich reed-; dadelijk voor met werken in groot t n gtjji. Niet minder dan vier oichestparttturen liggen thans voor mij. Een vluchtigeblik in de partituren overtuigt den lezer aan stonds .met een componist te doen te hebber, die het orchest doorgrondt tot in zijn diepstegehalmer. Efeneeas bespeurt men, dat logenhoven zich schaart .tot de u! tra-modern en onder de .tooedichterB. Wanneer iemsiilmij zei: Ingenhoven .behoort tot ben die eensouwreine minachting- rooneu voor hetgeennien gewoonlijk verstaat onder melodie, dan zou ik mijn logeman dadelijk geiooveo. Het ijn meestal l o ar figuren, nu eens meer, dan weder minder belangrijk, die elkaar af wisselen, in een gehoon klinkende en met vaardige hacd neergeschreven instrumen tatie. Het is Btemmin'gïmuzieE en als zoo danig doet zij denken aan Debus-y. Ingenhoven ia een ernstig man en zijn muziek bewijst dat bij een persoonlijkheid is. l^an mag met zijn knust medegaan of niet hij heeft er recht op geboord te worden en daarom echt ik het aen plicht van onze ' leistungslahige" orchesten, zijne werken tengëhoore te brengen, Jammer dat zij niet op het programma van het muziekfeest der Ned. TooBkunstenaacsvereeniging ('s Bosch) voor kwamen. Dddr zonden zij volkomen op htm plaats geweest zyn. In de symphonisohe phantasie over hst Nachtlied Zarathnttra'a vallen dezelfde eigenschappen op te merker*. Sa een lange inleiding voor orohest, valt de zangstem (bar i tor), in met de woorden: O Meneobl gib Acht!" Da zangatem ie ge heel declamatoriech behandeld. K.UUB Tink, een ballade van Aug. Kopiscb, is een pittig, kernachtig muziekstuk, echter van ongehoorde moeilijkheid, niet het minst in rbyttmiech opzicht. De beide liederen Ibands a juichen" ( lemens B rent «n o) en Der tiöumexde S se?' (Julius Mosen) zijn eveneens uiterst zwaar, vooral het eerste. De begeleidingen maken een orchcstralen indruk. Naar stemming schijnt ook hier weer de componist in hoofd zaak te hebben willen streven. De vier gemengde qaartetten zijn op deals latijnEchen tekst (O bone Jean en Ave veium) deels op fransche woorden gecomponeerd, In de fransche nummers (Nous n'irons plus au bois en Bondel) kwam mij de verwantschap van Ingenhoven's schrijfwijze met Debuwy op nieuw voor den geest. Dit is zeker ... Ingenhoven kijbt niet naar hetgeen achter hem ligt, hjj richt zioh veel eer tot de toekomst. Doch gag' ich nicht daas es ein Fehler eei." Het succes dat de heer Amory met zijn Angelus-ballade" terecht behaald heeft, schijnt hem geïnspireerd te hebben tot het componearen -ran een soortgelijk werk, waar voor hij in , Die Sehlacht bei BornhÖ7ed" van Georg Ruis -Palma een passenden tekst gevonden heeft. Zaer wirkearn" en op goed gevonden motieven gecomponeerd, zal deze ballade het succes van haar voorgangster zeker evenaren. AKT. AvEKKAMr. Is dat niet om te gieren ? Wat zullen er op zoo'n manier een maasa liberalen in Rotterdam zijn." Het is nobel maar niet slim. Daar mede vangt men de kiezers niet. Wij rechts doen dat anders. Wat zegt ge van dit de harten verteederen d woord uit de Haagsche Juni-Bode, om den heer Mackay aan te bevelen: Voor Hagenaars ligt alleen reeds in den naam Mackay iets, dat hen aantrekt en vertrouwen inboezemt. Herinneren wij ons nog niet allen met weemoed en dankbaarheid het onlangs ontslapen lid van den Raad van State, Mr. JE. Baron Mackay Sr., den oom van den candidaat, die, als Minister van Binnenlandsche Zaken, in het jaar 1889 aan Nederland zijn rechtvaardige Schoolwet schonk? Kent niert oud en jong in 's-Grav nhage den vader van onzen candidaat, den heer Mr. Th. P. Baron Mackay, lid van de Algemeene Rekenkamer, die altijd te spreken is, die altijd tijd weet te vinden, om vóór te gaan met woord en daad, waar het geldt de belangen van Kerk en School, van opleiding en evangelisaties te bevorderen?" Nietwaar daartegen kunnen de libe ralen niet op, waar anderzijds de marktkreten der socialen hen .de kiezers aftroggelen. Ja, het is om ziela-medelijden met hen te hebben! Zou het daarom geen aanbeveling verdienen, dat Theo uit dank voor hun ongewilde hulp, en eenigszins ook tot coEsolatie een liberaal kopstuk tot Mini ster van Staat benoemde ? Goeman bij voorbeeld. Ik zal hem er eens over aanspreken, bereidt gij den staatsman maar vast vóór. Als steeds je Oom JODOCUS.