DE AMÖTERÖAM&E'R K B L A D VÖ^R '#?'?& D -K R k A N D. Ko. 1723 g). I. Het mpeUgke In kritisch» besprekingen is niet de oprechtheid, en niet de nicht naar kei imivere en nét Mhoone. Deie twee dingen ?$É4**ronder en daarin vanseive begrepen. Hei moeielöke in de kritische waardeeringen is niet, «onder angst TOOT wien ook en roor »at ook, syne meeningen te uiten icdig en krachtig. Dit sjjn de gemakkelijke dingen die, T*n binnen uit klinkend, van «elve doorklin ken tot en uitklinken nit wat ge schrijft. Het is evèfififtin moeilijk in dese openbartigheden (die kritieken behooren te weten) den juist en kflk te honden, 100 ge dien eenmaal rondt, op het verschil in weien van den beoordeelaar en den kunsthandel, de eenen een winitgrage en den anderen een grage om de eer van het eerst of het diepst bewogen geweest te sQn door aandoomend, of al eenwig schoon. Ge kunt in werkelijkheid niet zien" 200 ge dif niet dra weet, en het eens geronden heb bend, statig houdt als den stok tot steun. Het moeilijke van kritische besprekingen in Weekblad en, in courant nog meer, is de juiste plaatsing, onder' al de anderen, te laten voelen van dengene dien ge psychologisch of aesthetisoh vindt of benadert. Soms sondt ge er tóe komen om te rnbriceeren, en een letter 'of een cjffer te Betten boven ieder artikel; Het niet te doene in dit geval is, dat ge nwe definities, die daaraan vooraf gaan, wjjd genoeg stelt. Ge londt in onder verdeelingen licht moeten vervallen en wat eens duidelijk gemaakt moest worden, zon wér verduisterd worden.- Deze klassificeeringeh sj}n niet mogelijk. De eenige mogelijkheid is dat de lezer van de seriën artikelen over kunst, uit den langzamerhand de kern van nw beoordeeling vindt. Het moeilijke (niet in een boek of in een t jjdschrift voor een uiterst vertrouwden kring van lezers) is de zekerheid te krijgen of «w lezers dien kern zich vonden, en alt|jd opnieuw daaraan juist nw opinies toetsen. . . Soms hoopt ge dat ... soms Ijjkt het n toe (mjj overkwam het wel eens) dat, wat ge met hart en met ziel verdedigt en wenscht, geë;rd en gekeurd wordt op juiste II. Z^jn er bepaalde eisenen te stellen voor de kritiek in een weekblad? Het boek dat een iedei schrift, is volkomen vrij. Het heeft aan geen anderen eigen te voldoen dan dat het een rond om af en gevormd iets zij. De kritikns die zijn opstellen als boek uitgeeft, heeft het gemak ze te kunnen laten vooraf gaan door een kort begrip van het schoon, en voelt zich daarachter veilig en verant woord, en heeft slechts eenmaal leeraar te zqn. Ik zie de kritieken in een weekblad anders. Ze moeten zijn juist, fel, en zoo kort mogelijk. Ze moeten zijn tot onophoudelijke leering. Ieder keer kunt ge des noods uw grond stelling naar voren brengen, gezien van af een ander punt. Ik zie het kritiseeren in een weekblad als een voortdurend college waarin naast de te bespreken schoonheidof hartstochtuiting altq'd opnieuw, met klem, met redenen, met indringendheid, met vast houdendheid, met zwier een enkel maal, de eenvoudigste waarheden te overdenken ge geven worden. Ik zie den kritikna in de wekebj'ksche en in de dagelij ksche pers als de professor die definitief nitiegt wat half Vermoed werd in de lessen van bet leven en van den eigen kijk. Ik zie den kritikns das niet als iemand die populariseert (dat is kinderlijk maakt wat van den mannel jj kern Iteftjjd i») neen, ik zie hem als degene die eenvomdig, koel en rijp, constateerender wijze, de gevonden waarheden voordraagt en eiscbt dat rijne leerlingen klimmen tot hem, niet dat hu zich bukt. Van het koele kan soms geweken worden, en bloemversierd kan een enkele maal tnaschen de besprekingen, de schoonheid omhoog gestoken worden als een wjjdbrandenden fakkel. Een enkele maal zoo gemoed- vol de schoonheid aan de oogen van wie leeren te vertoonen, doet haar schemer inniger liefhebben. ... En zooals deze kritikns zie ik eveneens hem die leest of voordracht houdt over het ontroerende of het volledig schoone. Alleen zie ik dezen meer zwie riger omdat van zelve een enkele lezing al het feestelijke om het schoone kan hebben. III. Ik zie de kritieken dus niet als iets dat ge bij uw andere after-dinners geniet. Het is geen geestelijke ponsse-café. De kritiek heeft het over het schoon, over het diepste, het blijvende, het belangrijke. Ze heeft het recht een koel en epgewekt hoofd te eisenen voor wat züvoordraagt op een wijze die onmiddelijk nit haar eigen wezen komt. Sommigen genieten nog gaarne besprekingen tnsschen twee slaapjes in. Maar ik meen, dat deze wijze voorbijgegaan is, sinds n kunstenaar n kriticus (soms karakter, soms kunstenaar) in Holland eindelijk «enigszins de koninklijke plaatsen aanvaard hebben die hun toekomen, en daardoor, langzamer hand een achterlijkheid wordt opgeheven, die in gropter naties, nooit meer voorkomt, zoo ze ooit beitond Nog zijn we niet waar we wezen moeten, maar het daagt van een wijd-nitgchietend ochtendrood. Nog is de eer betuiging er niet die in andere landen, bij leven en in den dood, de leidende geesten ontvangen van de geheele bevolkingen, nog zijn we barbaarsch en worden niet alleen in Rotterdam de etsers en teekenaars op straat met koolstronken gegooid, nog ia er in ons volk in lagere rangen te veel de kiem van den ikonoklast maar toch, er is beter schap en er zal nog meer beterschap komen zoodra de kunstenaars en de leidende geesten, n vriendschap of n waardeering onder elkaar, hooghartig hun leven voeren tegenover de niet- kunstenaars en de volgende geesten, wien ze toch en zf alleen werklyke eeuwigheid kunnen geven. Misschien zien wij nog eens dien vollen ommekeer dat ons land zal rouwen zoo het iets verliest dat edelst is, of eer «al betuigen, zoodra het een gele genheid kan vinden, aan hem die het maakt Van benepen tot eindeloos. IV. Deze korte opmerkingen kwamen me toen ik over P. Dnpont won echrjj ven ; deze gedachten aan rubriceering en klassiflceering Want P. Dvpont is niet de eerste de beste, en hu is toch niet de eerste noch de beste. De eerste is de gansch volgroeide kunstenaar, de beste is hu die het teeken van het geniale vertoont. Deze dingen bezit Dnpont voor mg niet. Een tentoonstelling (by Kleykamp in den Haag in Mei) versterkte me opnieuw in de meening die -ik over hem bezat. Hy is zeker een van de getypeerde uitingen in Holland in de teekenkunst, en om daarin als afzonderlek wezen zich te handhaven, Veronderstelt een niet gewone kracht. Maar tevens daagde toen de vraag op, veronderstelt het tevens den kunstenaar, zooals ik dien zie, die in levende eenheid zijn wezen welig uitend, altijd, elk nieuw' geslacht zal ver zadigen, omdat h'ij tot schoon maakte velerlei diepen trek, altijd mensehen eigen blijvend. Het afzonderlek zijn bleek me opnieuw na den tentoonstelling ni^t alleen den kunstenaar te defi meeren. Dnpont ia meer de zeer be gaafde arbeider, de volhardende werkman, dan de van schoonheid druischende en zin gende. Dit is niet weinig. Er zijn te weinig tegenwoordig van dese geaardheid, die een trouwhartigheid jegens het technische is. By' den volledigen kunstenaar is deze qnaliteit middel, bij hen, die ik met den naam van karakter wen benoemen, wordt het einddoel. Dupont is voor mij dan ook een van de karakters. De groote eenheid vol melodisch spelen is niet in dit werk te vinden, die eenheid die het volstrekt superieure werk ken merkt. Er is hierin geen nieuws van den geest; het blijft beneden de oude tydingen van menig middeneenwsch Dnitseh kunstenaar. Een itndie van paarden deéveel aan dezen den ken, zonder ze te overtreffen. En allerlei ver dere opmerkingen »ijn nog te maken. Pers pectief is een der middelen tot eenheid, maar zelfs deze technische eenheid itniet te vinden in de 3 portretten van de kerk te Amiens. Detail nauwkeurig en zoo strak mogelijk ge zien, heeft de bekoring van het geduldig ly'n jegens de schoonheid, en kenmerkt hang naar karakteriseering, en heeft tevens het gevaar dat het geheel niet blijft Overzien. Bq Dnpont is de karakteriseering niet zoo scherp degelijk dat ze het gevaar dat hier niét ontweken is, eenigszing kan doen vergeten. Dnpont blijft dan voor my' ook de «erst wat beweeglijker etser die zich tot in zeker opzicht belangrijker burijngravures keerde. Hij is voor mij geen propheet, geen nieuwe stem. Hij is te waar deeren, maar verrukt niet. En zoodra hij gaat tot kleur, is hy' weinig, en tracht hij naar gemakkelijke weergave. Zoo is hij in zijn scènes van paarde «arkten minder dan Willy Sluiter eigenlijk. Dnpont dus boven velen te respecteeren, wordt voldoende beloond door zijn tydgenooten met dat respect. PLASSCHABRT. HUI MUI minimum mi mmmmiii nimmiim CMari, Ook van Peary's verhalen moet men wel eens wat afdoen, meent de N.R.Ct. Het blad schrijft: Peary deed zün reisverhaal als bege leiding van een reeks meereadeels mooie lichtbeelden en sterk vergroot." Wij lezen in de Nieuwe Gidt: Shaw wist, ondanks den stormwind der -algemeene beroering, als een dooren-door bekwaam stuurman, zyn balans zuiver te bewaren." Dit stempelt Shaw tot een groot man. Ieder ander zon door den stormwind der algemeene beroering, als een door-en-door onbekwaam matroos, zjjn balans volkomen verloren hebben. EBBSTB ROTTERDAMSCHE MAATSCHAPPIJ VAN VEBZBKEKING OP HET LEVEN. Ieder di6 een levensverzekering denkt aan te gaan, neme kennis van onze vo or waarden." (adv.) Wüvernamen onlangs van zoo'n geval. Iemand dacht een levensverzekering aan te gaan en het bleek een hypotheek te zijn. * Voorloopig is de afkomst ran onze Eqnns Cabnllns nog gehuld in een sluier, die niet door een stamboom, die men door latere vindingen heeft gemeend te kunnen maken, kan worden opgelicht." (Onte Paarden.) Als men de zaak eens omkeerde, en het met een boomstam probeerde-? * De N. R. Ct. bereidt hare lezers voor op komende rampen. Personen, die grijs be ginnen te worden, zullen in het vervolg niet genoodzaakt zijn hun haar te verven, hetgeen een verschrikkelijk denkbeeld ie," schrijft het blad. Zijn Edelachtb. was daar niet qnalita qua," schrijft een inzender in het Handels blad. Wy' gevoelen veel voor zulke bekor tingen. Maar waarom niet nóg eenvoudiger: qua-qua of kw&-kw&? een wandelstok in echter op te lenDe keizer droeg de hand, zonder er nen." (N. R. Ct.) De gewoonte van keizers om op de din gen die zij in de hand dragen te leunen, geraakt in onbruik. Wie voor deze achterlijke kinderen iets wil doen, moet zooveel mogelijk alles trachten te doen, of niets." (Paedagogisch Tijdschrift). Wij kiezen het laatste. We zullen zooveel mogelijk trachten niets te doen. Wie helpt ons? * Een fatsoenlijk meisje zag zich gaarne geplaatst om dagelijks met een kindje te wandelen, goed op de hoogte van het coetnnmvak." (Adv. Nieuwe Ct.) Kindjes, goed op de hoogte van het costunmvak, wandelen gewoonlijk helaas lie ver met lichtzinnige knapen. ? 5 KILOGRAM BOMANS : DG GEVLOEKTE EN ANDERE VEBHALBtf VOOB ? 1.26. BlJ GEER. COHEN, AMSTERDAM. (Aov.) Wübezitten De Gevloekte," en schreven om 2 }i pond Marlitt in de plaats daarvan. De firma antwoordde: Onmogelijk. Marlitt gaat bq de el." * De Wethouder de Vries verklaarde gehoord te hebben dat deze ambtenaar van de G. E. wel eens loog". (Tekgraaf.) Wükunnen van den Wethouder de Vries niet aannemen dat hu het zoo plat uitge drukt heeft. Hij heeft natuurlijk gezegd: ..., zich viel eens verschreef, en n*ïef was. BERNARD DE VRIES KUNSTHANDEL N. SPIEGELSTRAAT 70 Tel. interc. 9739. AMSTERDAM Moderne Schilderijen - Aqua rellen - Groote collectie Etsen - Platen - Kunstvoorwerpen Encadrementen ? BINNENHUIS MEUBELS Ju«fl-r. DER ItAG t j UAOV-D-BOSCl RAADHW55TRAAT4S-50 AMSTERDAM Algemeene Kunst- en Kunstnijverheidshandel S1ERKUNST" TEtfTOOWSTEL.l.IWO VAN SCHILDERIJEN en ETSEN van H. A. VAN DEE WAL. BATIKS van ... W, K. EEES. te houden Keizersgracht 592, van 15 Juni tot 20 Juli. Dag. geopend van 10?5, 's Zondags van l>i tot 5 u ir. KUNSTHANDEL WED. 8. DORENS & ZOON ROKIN 56. AMSTERDAM. KLEURETSEH van FRANSCHE MEESTERS. Photogravuren naar oude en moderne meesters, etsen, kleurdrukken. l B. . YIN DELDEB. i Moderne i Schilderijen en :: ;: Aquarellen. T3.AJEvm.AJK: 03. «? TELEFOOH 8ML AMSTERDAM. DE PHOENIX MEUBILEER- INRICHTING : SPUISTRAAT : DAMRAK ? 76 : AMSTERDAM.: VRAAGT ? BEGROOTING VOOR COMPLEETE MEU= BILEERING ? EN ? RESTAU= REEREN VAN ENKELE VERTREKKEN. X«KX« ORIGINEELE ? HQDELLEM. EIGEN ATELIERS. GROOTE VOORRAAD. OUDE ? EN NIEUWE-STIJLEN. XXX N.V. Technisch-Bureau voorheen MOENS & BECK te Bloemendaal. AQME" TUINAFSCHEIDING. Witte Terrein- en Tuinafscheidingen van geweven staaldraad Merk: PAGE" en A C M E" sierlijk, goedkoop, duurzaam en gemakkelijk aan te brengen. Geïllustreerde Prijscourant gratis op aanvrage. MODERNE INGENIEURSBUREAU F. W. BAKE.MA- HILVERSUM. -:- KUNSTHANDEL -:J. C. SCHÜLLER MODERNE SCHILDERIJEN en AQUARELLEN -.-->.:--*-». .«. <- .;. .f. -*. ^. ETSEN, GRAVURES, ENCADREMENTKH DEN HAAG Z=r_ PLEIN aa« gSCHIED:SINGEL,ö. -. ROTTERDAA\ LEVERING f $DOOR GEHEEL» g NEDERLRND. J WKA«^«&g9£^^938&fl Teu5/25 ICLICHS VOOR ZW^R-TI RN DRIE,KLE>URE>NDRUK, Meubelfabriek Nederland". J. A. HU1Z1MOA. JttHUfGERLJ, MODKLKJJCKIia. Groningen. nu», ia. FftAKOO LEVERING. BjqMDSTB/»1f»BL>S IN KOPBR. BP1 ZINK. (Tïl CM1TWBKPBP1 VOOR. RECbHMB (TÏ1 WUfHJtn MIWEM TWVUf KUNSTHANDEL Molenstraat 65, 65* en 67 GETESTI6D 1889. VAN Schilderyen en Aquarellen van moderne meesters. 6RA7ÖRES, ETSËM»CADREMENTEH. Inrichting voor het restanreeren en vernissen van Schilderyen. Balast zich met het honden van kunstveilingen van collectièn uit nalatenschappen, «n». WRRSCHNflBEL ?(C LOC DU E "S OP KOPER EN tBPOW.FÊLIX MÊRITIS" rxEIZE R5GRACMT52^ CLICHÉS VOOK DETUDSCHWFIFERS LJ.KRUGER, 37f Noordeinde, 's-GRAVENHAGE. lltlllllllllllllll Moderne Schilderijen en Aquarellen. ELEKSsWOLF: Onderstaand-merk garandeerd bet rouw baarheid BEUK55TRAAT29 TELEFOON 7074