De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1910 10 juli pagina 5

10 juli 1910 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

Na'1724 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND! LIBERTY 150 BLOUSES IN LIBERTY MUSLIN AND DELAINE 175 BLOUSES IN LIBERTY SILK IN A VARIETY OF BEAUTIFUL COLOURINGS PRICE FROM FL. SUMMER SALE V^OUWBNfflJB^IEfi. ConNlrukkei. Van ??8 Juni 1.1. werd te Bern het eerste congres gehouden, ter bespreking van het stations-werk. Daar dit congres internationaal was, kwa men van alle oorden der wereld vrouwen te zamen, die zich wijden aan het grootsche werk, dat, in den laatsten tqd zooveel sympathie ondervindt. Geen wonder dan ook, dat bq de opening, die evenals de zittingen van het congres en de daaraan verbonden feestelijkheden, in het mooi gebouwde Casino" plaats had, de zaal geheel gevuld was. De 76-jarige eer e-president e, Mlle 8. de Perrot, sprak de openingsrede uit, en daarna nam de flinke 1ste secretaresse, Mlle Eichard, het woord. Laat ons eens iets vertellen van de groote receptie, die den eersten avond gehouden werd. Vreemd leek het ma dat onder al die dames zich eenige R. K. geestelijken bewogen, waarvan n door zqn lange rooda toga en violet-kleurig manteltje zeer in het oog viel. De zwier, waarmede bij zijn sleep uitspreidde bq het gaanzitten, toonde aan, dat hq zqn statige kleeding niet voor de eerste maal droeg. Overigens leek het me wel eigenaardig op te merken^hoe de heeren geestelijken optraden. als onbetwjfjte herder», van de ludde. Als «4 iets te disénsBieeren viel, dan namen meestal niet de E. K. dames, doch de heeren geeste lijken het woord. Het moét gezegd worden, dat zq welbe spraakt waren; maar toch leek het zonderling, dat dit toch zoo uitsluitend vrouwenwerk UIT DB NATUUR CCCLXXXIII. Isohypsen. Het woord Iqkt hael vreemd, maar de zaak it al heel gewoon; het zqn nieti dan Iqnen, kromme Iqnen op geologische kaarten en bergkaarten. Ze geven de hoogte aan van het terrein boven den zeespiegel, en ze behooren dus tot de zoo talrijk* en verschil lende latters en teekens, dia een moderne kaart voor een ingewijde tot een beeld van het land maken. Hoogte-krommen, dat ar vaak voor gebruikt wordt is gaen mooi woord; maar 't geeft een goede aanduiding voor de beteekenis; toch blijft het internationale woord isohypeen onmisbaar. En ook dat il licht te begrijpen en te onthouden; we hebben al meer van dia iso's, Iqnan van gelijkheid, zoo de isobaren op onze weerkaart j ei dia al populair zqn, en ook de isothermen, da Iqnen van gelijke warmte, kent iedereen tegenwoordig. Onze Iqnan van gelijke hoogte, deisohypsan, zqn voor iemand die ean reis, hetzij dan plezier- of studiereis, wat voor mij hetzelfde betaekant, gaat doen in aan bergachtige streek, een uitmuntend hulpmiddel bij het zich voorstellen van het terrein. Ze gaven bovendien vrq duidelijk de moeilijkheden aan, die een voetreis in een bepaalde buurt zal opleveren. Wat heel nuttig kan zqn; immers, ook bq een niet zeer kort verblijf in een bepaalde bergstreek, is het goed te weten, of de paden, die uit een dal naar boven voeren, of de wegen over de bergpassen bijzonder steil zqn, zoodat men zigzag moet trekken; of er van fietsen iets komen kan, en of het te wagen is, ook voor een Tan B. K. zqde, veelal door mannen werd besproken. Op 7 Juni begon de eigenlijke conferentie, alwaar verscheiden interessante qaesties ter sprake werden gebracht. Allereerst' werden de verschillende afge vaardigden der vereenigingen in de gelegen heid gesteld, hare rapporten voor te lezen, die allen big k droegen van ernstig en nauw gezet werk. Zoowel de Katholieke als Protestantse!» afdeelingen toonden aan hoeveel er op dit gebied -valt te doen. Vol bewondering moet men erkennen, dat het nog zoo jeugdige stationswerk al zooveel resultaat heeft, en overal zoo flink georgani seerd is. Op een groote tafel was een kaart uitge spreid, die met vlaggetjes bestoken, aantoonde waar in Europa het stationswerk werd gedaan. Als men die kaart aanzag «n het aantal vlaggetjes er op beschouwde, dan kwam onge twijfeld bq ieder toeschouwer bewondering op, bq het zien, wat in zoo korten tijd door de vrouwen uit Europa is tot stand gebracht. Daar stonden ze, die honderd kleine vlag getjes, met het merk van de Union Inter nationale del Arnies de la Jeune Fille", en de Miesion des Gaies de l'Association Catholique Internationale, ponr la protection de la Jeane Fille", daar stonden ze in alhuneenvand op die groote kaart, getuigend van een prachtig en «elwheflend reddingswerk I 'En al die 'vlaggetjes, hoever 'ook op de kaart van elkaar verwijderd, toonden hoe in all» oorden der wereld, vrouwen leven die t|jd en moeite want het stationswerk is heel moeilijk overhebben om jonge vrouwen te redden uit de handen dei souteneurs. mensch, die niet best meer tegen klimmen kan. Evenwel zal iemand het volle voordeel van die isobypsen hebben, dan is het niet voldoende te weten, dat die lijnen de ver binding z|jn van de punten, gelegen op gelijke hoogte, dat het cijfertje er bjj geplaatst die haogte aangeeft, en dat elke vorige en elke volgende evenwel hoogteverschil aangeven; dat is 5, 10 of 25 meter, al naar de schaal der kaart en naar de behoefte, door de meer dere of mindere hoogte afwisseling van het terrein bepaald. Wie van de kaart het volle genot wil hebban laten we maar een eenvoudige goede bergkaart nemen, geen geologische nog die moet de juiste beteekenis van de isobypsen zoo goed vatten, dat de kaart onder het bekijken relief gaat krijgen, dat dit vlakke stuk papier opeens diepte aanneemt, zooals de vlakke foto's doen door een sterescoop bekeken. Daartoe is meer noodig dan alleen de we tenschap wat isohypsen zijn. Zonder een hel der inzicht in de wijze waarop ze bepaald worden, z|jn het doode kronkels. Mét dit inzicht, gaan ze leven en bewegen tot ze het kaartbeeld tot een lichamelijk miniatuur van het landschap hebben voor u gemaakt. En dat helder inzicht is met weinig moeite te verkrijgen, ge hebt niets anders te doen dan zelf da isohypsen van een berg te be palen an te teekenen; natuurlijk van een miniatuurtje. Kneed u van klei, desnoods van vochtig zand een niet al te onregelmatige berg; van ruim ean decimeter hoogte laten wa zeggen. Maak het voetstuk flink groot en zorg voor verschil in helling aan noord- en zaid, ooit- en westkant. Het plankje, of het bordpapier, waarop de berg rust, itelt h«t Dat er op de eene plaats op andera wijze gewerkt wordt als op de andere, al naar gelang van plaatselijke omstandigheden, is natuurlijk. Echter komt het borenal uitsluitend neer op oplettendheid, en een nimmer verflauwenden Ijver. Onder al de rapporten was er n, dat alt den aard der zaak een nadere bespreking rerdient, omdat dit reddingswerk geheel op zichzelf staat. Het was het rapport van de Jewish Assoeiation for the Frotection of Qirls and Women". Het rapport werd uitgebracht door een heer uit Londen. De vereeniging bepaalt zich niet tot het zorgen voor meisjes; maar werkt ook onder de matrozen. Komt een beot aan te nacht of ontij, de mannen gaan aan boord om de matrozen een goed tehuis aan te bieden en ze uit de handen van ronselaars te houden. Dat dit werk zeer moeilijk en vaak ondank baar is, kan men denken. Men moet dien jongen man zij n enthnisiasme dan ook benijden, dat de vele teleurstellingen hem zijn energie voor dit reddingswerk niet beneman. The Travellen-aid Society was reeds in 1885 opgericht. Door het omvangrijk werk het posten aan de verschillende stations van Londen moest men zich wel voorzien van betaalde krachten. Evenwel zqn er nog buiten Londen ean vijfhonderd dames werkzaam, die het uit liefde voor de zaak doen. Da Dnitsche Bahnhof Miision heeft een zeer praktische methode van werken, namelijk gedrukte straoibiljetten, met het opschrift: Guter Bat zur Eeise". Een negental zeer ?? nuttige wenken zijn daarop vermeld, en aan den achterkant de tehuizen voor meisjes. Het Berlqnsche comité, vangt aldus aan r Ge züt nu ver van vader en moeder, geheel vreemd in een groote stad l Gq' zqt echter niet verlaten l Als ge a eenzaam voelt, zÜt ge in nood, hebt ge raad noodig, bezoek dan ons tehuis I" volgen de verschillende adressen. Jaarlijks komen er 45,000 meisjes naar Berlijn, om een dienst te zoeken. Dat de gegeven aanwijzingen ook nuttig zullen wer ken, is m. i. aan gaen twijfel onderhevig. Eere de vrouwen, die dit werk uit liefde doen! Het reglement voor de stations-dames en zelfs instructies op hoedanige wijze zq zich hebben te gedragen bjj elke voorkomende moeilijkheid, zqn echt militairisch zooals het in Duitschland past in druk aan elke helpster verstrekt. De stations-dames zijn daardoor wel wat aan banden gelegd, zoodat van onafhankelijk optreden voor haar geen sprake is. Maar daarvoor zijnze Duitsche vrouwen ! Over een propositie van den heer M. Coote, uit Londen, de eigenlijke vader van het stationswerk, inhoudende de vraag: Is het gewenscht, dat er een centraal bureau voor informatie in Europa wordt opgericht, alwaar alle mogelijke inlichtingen over het stationswerk zullen zqn te verkrijgen", werd lang durig gediscussieerd. Het pro leek niet in verhouding met het contra, daar de bezwaren wo veelomvattend waren voor een dusdanig bureau, dat de stemming dan ook uitliep op een fiasco voor den heer Coote. Hq echter hoopte op een volgend congres de zaak'weer aan de orde te brengen en dan met ? beter resultaat. Eindelqk kwam nog de vraag ter sprake, of voor het stationswerk, ook behalve vrouwen, mannen dienst zouden kunnen doen. . Veel discussie was daarover niet, daar men j: Fig. 1. Isohypsen; een stukje uit een bergkaart, een diep beekdal met steile wanden en een paar heuvels. Bij W. moat volgens de krommen een waterval te zien zqn. De Iqn A?B stelt den weg voor, die in figuur 2 in doorsnede en met een begin van perspectief geteekend is. appervlak van de zee voor; en ge zet ergens (met lak b.v.) ean stokje van ruim een decimeter, loodrecht meer; op dat latje geeft ge door inktstreepjes de centimeters duidelijk aan, van onder te beginnen, met de nummers l tot 10. Nog gemakkelijker is het drie of vi«r zulke stokjes rondom te zetten; maar noodig is dit niet. Nu komt het er op aan, een beetje nauw keurig te werken; misschien gelukt het den eersten keer niet best; met een weinigje oefening gaat het stellig. Hebt ge kennisjes of kinderen die aan kleiarbeid doen, roep die dan te hulp, dan is het nog gemakke lijker dan peultjes-doppen, want d* eanige moeilijkheid is: een breinaald horizontaal te bewegen. Dit gebeurt het beste op oogshoogte. Ge houdt namelijk een breinaald dicht bq een eind vast, laat die pen waterpas tegen het maatpaaltje rusten; nu schuift ge de naald zoover naar ondar, tot ge bq centimeter l zq't, en zoover naar achter of voor, dat de vrije punt van de breinaald den berg juist raakt; het aanrakingspant j e of het prikje dat ge zoodoende geeft, ligt op l c M!, hoogte, Zet dus alles op een tafel op een stoof. Niet waar ? Door steeds de naald goed water pas te houden, en om zqn draaipunt bq merk I ta bewegen, kunt ge talrijke prikjes op die hoogte in de klei maken. Of als ge wat vlugger en regelmatig beweegt, dadelijk maar een kerf of aen streep, n lijn, de hoogtelijn van l cM.; aan den anderen kant van dan berg doet ge precies zoo, door hat maatstokje te verplaatsen, of met de daar aanwezige hoogtepaaltjes. Net zoo gaat het op de andere centimeter-hoogten. Uw berg is dan voorzien van tien hoogte kerven. Zet ge dit dingetje met den stoof op den grond en kijkt ge er vlak boven op, dan verdwijnt de hoogte van het bergje; ge ziet de elkaar omsluitende, onregelmatige kerven neerzakken op het plakje; waar de berghelling steii is, naderen die streepen bijna elkaar. Ziet ge de lijnen niet zoo dadelijk zakken, steek dan een breinaald loodrecht bij een keif, tot op den bodem in de klei en beweeg die pen, steeds loodrecht, en die kerf steeds volgende; dan beschrijtt net ondereind van de naald op het plankje de gewenechte isohypse; doet ge dit met alle 9 cf 10 kerven dan krijgt ge het volledige stel op het plankje getee kend, Elkaar snijden kunnen twee lijnen alleen den, wanneer ge een overhellenden wand ot top hebt aangebracht, dat is gemak kelijk te probeeren of in te zien. Om nu geheel in overeenstemming met de gewone kaartbewerking te blijven moet ge nog wat anders doen. Ge steekt bij de tweede keifüjn te beginnen (bij l verzwakt het uw berg te veel) de helling loodrecht naar onder af tot op de hoogte van 1; langs 3 top op de hoogte van 2 bij 4, 5 evenzoo; zoodat ge een berg krijgt met trappen, of omloopen of terrassen; iemand die op zoo'n omgang loopt, die dus een isobypse volgt, daalt nf stijgt niet, die wandelt op een bodem zoo effen, als in het vlakste land. het er over eens was, dat het stationswerk, wat uitsluitend het werk voor vrouwen was, door vrouwen moest worden gedaan. Echter was men van oordeel, dat, wanneer zich geschikte en ernstige mannen aanboden, het z|jn nut kon hebben, de meisjes te waar schuwen voor de gevaren eener groote stad. Men vond het echter minder gewenscht daarvoor mannen aan te stellen. Uit New-York was een dame overgekomen, die veel belangrijks vertelde aangaande het stationswerk onder de jonge meisjes die als landverhuisters overkomen. Dat dit een uiterst moeilijk werk i», behoeft niet nader te worden aangeduid, daar het gehalte waaruit de landver huisters bestaan meestai van geheel anderen aard is, dan de meisjes die min of meer beschaafd opgevoed, naar de steden komen om diensten te zoeken. Over samenwerking tusschen de verschil lende vereenigingen van het stations- en havenwerk, werd breedvoerig gesproken. Op een volgend congres zal men men meer gegevens hebben kannen verzamelen, dan op dit eerste het geval waf. Als men in aanmerking neemt wat in zoo korten tqd tot stand is gekomen om den handel in blanke slavinnen te fnuiken, dan kunnen we met vol vertrouwen de toekomst te gemoet gaan. Den Haag. H. VAN BE MOBB. iMiitiiiiiimi^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiijiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiiii ALrEtEÏ^ItEL Het kostbare manuscript. Aan het bureau der Fransche Académie des Sciensee" vervoegde zich eenigen tqd geleden een bejaarde dame, die er zonderling uitzag. Ze had een dikke portefeuille onder den arm, en de bediende, aan wien ze ver zocht den secretaris, M. Gaston Bnssier te mogen spreken, dacht dat zq tot het bekende genre van vrouwen behoorde, die op later leeftqd plotseling zich inbeelden, dat ze groote schrijfsters geworden zqn. Hij verzuimde niet, zqn meester op de dikke portefeuille opmerk zaam te maken, en hem voor te bereiden op de marteling, die hem wachtte, indien hq 'c oudje ontving. Bussier echter is een dapper man en hq was bizonder goed gehumeurd, omdat hq zooeven uitmuntend gedejenneerd had: Laat komen l" sprak hq. Madame Davaine kwam binnen, opende de portefeuille en... het vermeende manuscript bleek te zqn.... l 100,000 francs aan bankpapier, een gift aan de Académie. M. Ie sécrétaire denkt nog steeds met dankbaarheid aan zqn dapperheid en zqn goed dejeuner, die hem in staat stelden het vermeende gevaar te trots eeren. *** Ranonkel». We loopen dikwijls heel veel mooie dingen achteloos voorbij. Niet algemeen is het bekend, dat het kleine, onaanzienlijke boterbloempje, dat in het voorjaar bq duizenden exemplaren overal wordt aangetroffen waar gras is, zich uitmuntend leent voor kamer-versiering. Op weilanden, waar de geele ranonkeltjes door gaans het weligst bloeien, moet men ze pluk ken met zeer lange stengels, een groote, volle ruiker: de steelen onderaan met een schaar ongelijk afsnijden, zoodat ze, wanneer men ze gelijk stoot, bovenaan een pyramide vormen. Men plaats ze dan in een wqd vaasje, liefst een van die aardige modelletjes van ruw aardewerk, die thans overal verkrijgbaar zqn; ze moeten daarin ruim Btaan en zich-uit spreiden zoo, dat de gouden sterretjes los en vrq oprqzen uit het fijne groen. Het is een oogenlust en een weelde om te zien, met welk een fijne gratie die kleine, simpele bloemetjes Ook de treden van de trap zqn rondom en overal even hoog; maar niet even breed, aan den stellen kant van den berg, zqn ze heel kort, en ze liggen daar dicht boven elkaar, wat het staan blijven en bestijgen lastig maakt; pp de vlakke hellingen zijn ze breed en dus is de volgende drempel verder af en men kan rusten en een paar vlakke passen doen op elke trede. Kykt ge weer van bovan op dezen terrasberg neer, dan is het n opeens volkomen duidelijk wat de isohypsen op de bergkaarten voorstellen, het zqn de randen der drempels of traptreden, die horizontaal liggen en overal even hoog zqn. Waar die vlakke treden smal (ondiep) zqn en dus de randen dicht op elkaar dringen, zoo dicht soms dat ze op elkaar vallen en zich dos niet meer afzon derlijk afteekenen op het bordpapier, daar zet de kartograaf maar wat schrapjes; de kaartlezer weet dan wel wat dat beduidt: een bq'na loodrechte wand. Hoe hoog elke traptrede is, staat onder aan de kaart t» lezen; of ge vindt het ge makkelijk door te tellen, hoeveel kromme lijnen er liggen tusschen twee die genum merd zqn; telt ge negen lijnen tusschen twee meestal dikkere waarbq 1280 en 1330 is gedrukt, dan weet ge dat de treden van de denkbeeldige trap, in den berg uitgehouwen, tafel en etagère versieren. En deze schoon heid heeft men voor het grijpen overal waar men komt in een overvloed die verblijdend is. *** Lof en blaam. Bq een diner eener Engeigche vrouwen vereeniging waa aan een der aanwezige dames opgedragen een toast op de mannen uit te brengen. Zij kweet zich aan deze lastige taak op de volgende geestige wijze: Zegen over hen l... Zq halveeren onze genoegens, zq ver dubbel len onze zorgen, zq verdrievuldigen onze uitgaven, zq prikkelen onze pronkzucht, zq verhoogen ons zelfbewustzijn, zq wekken onze geestdrift, zq oefenen onze zelfopoffering, zq controleeren onze ordelijkheid en netheid, en zqn ons in alles en nog wat den baas l Het zou een vervelende wereld zqn zon der hen l" *»* Dieren beschermers. Ik voel er alles voor, dat men onze hondjes en katjes, onze paarden en geiten en runderen en schapen en vogeltjes tegen kwelling en slechte behandeling beschermt, maar ook dit heeft z'n grenzen. Deze grenzen werden over schreden door dat huishouden van dieren vrienden, dat door een rattenplaag bezocht werd. Het gevaar voor de provisiekast en voor den nachtrust werd zoo nijpend, dat men zich ten einde raad (het was een wanhoopsbefeluit) tot de buren wendde om een rattenval. De guillotine werd neergezet, maar ieder voor zichzelf .voelde remords over den aanstaanden rattenmoord. Met angst stonden de zonen en dochteren des huizes bij het moordwerktnig op wacht... en zoodra een rat snuffelend en sluipend het lokaas naderde... sprak het hart der dierenvriendjes en vrien dinnetjes zoo krachtig, dat ze doer een geluid of een beweging de knagertjes op de vlucht joegen... Ten slotte kregen ook de buren last van de gevolgen dezer overgropte dieren liefde ... en zonder gewetenswroeging, maak ten ze van het blyspel een rattentragedie. Een wonder, en toch waar gebeurd I * # Bilboquet. Een aardig stukje speelgoed, dat thans een weinig in het vergeetboek raakt, is het zoo genaamde vangballetje, kommetje van hout op een langen steel, waaraan met een koord een kleine bal bevestigd is, die met een handige beweging wordt opgeworpen en in den houten beker gevangen. Het is een grap, die de kinderen doorgaans niet heel lang bezig houdt, zoodra ze het kunnen is de aardigheid eraf. Het was trouwens in zqn. oprspronkelqken vorm geen spealtuig voor kinderen, maar voor groote menschen. Het. werd uitgedacht aan het hof van koning Hendrik III van Frankrijk, die zelf in het spelletje bizonder veel genoegen schepte. Een paar honderd jaren later bracht een zonderlinge mode het en vogue in de Parqsche groote wereld. In het Directoire tijdperk be hoorde het n.l. tot den bon ton, om met vaar digheid het vangballetje te hanteeren. Voor wandelaars op de boulevards an in het Bois de Bologne was het een onmisbaar jattribuutwant het handig opgooien en vangen van de kleine bal was de eenige geoorloofde wqze van groeten voor wie met iq'n tqd wilde meegaan. Jonge en oude dames, ministers en generaals hanteerden met onovertroffen vaardigheid de bilboqnet, die vaak zeer kostbaar en sier lijk van vorm was, niet zelden geheal van ivoor met zilver en goud versierd. De mode was echter van korten duur. Men zag] er spoedig het kinderachtige van in, en zoo verhuisde de bilboquet naar de kinderkamer, waar ze nu ook weder door nieuwer en mooier en geestiger speelgoed verdrongen is. elk 5 M. hoog zqn. Plaatst ge uw oog nu net zoo boven ean kaart als boven BW berg, dan ziat ge de trappen en relief opkomen en de heele berg rijst onder uw oogen op tot een miniatuur van wat hq in werkelijk is. Dat is op zichzelf al een genot bij het voor bereiden van een bergtocht. E. HBIMANS. * * * COERESPONDENTIE. W. v. d. H. Uw plant is Moederkruid (Pyrethrum). Mevr. A. ten 'B. v. E. v. V. lo. Het zqn de bepluisde zaadjes van een populier; in het volgend jaar moet n eens op de bloemen letten, ze vormen hangende katjes, op de, wqze van elzen en berken. 2o. Een her barium aanleggen is heel gemakkelijk. U koopt maar een boek wit filtreerpapier om de planten tusschen te drogen en een paar boek wit papier om ze in te leggen; vast hechten met gegomde doorschijnende reepen, die u in een winkel van kantoorbehoeften kunt koopen. Verder etiketten, een loupe en een pincet; dan nog een flora om de namen te vinden, als u geen kennis hebt, die ze u zegt. Drogen onder een zwaar voorwerp en vaak omleggen in het fiitreerpapier, tot de planten niet meer kond aanvoelen Fig. 2. Een blaadje uit een schoolschrift is op de kaart gelegd, met den boven kant langs lijn A B; de blauwe lijntjes liepen dus evenwijdig met de Iqn van A naar B. Uit het diepste punt (waar A?B het beekje snijdt, is een loodlqn op de lijntjes van het blaadje papier neergelaten, en waar die een van de blauwe lijnen sneed (onderaan op het papier, anders kan het er niet op) is een stipje gezet. E renzoo is met alle snijpunten gehandeld van A?B met de isohypsen. Maar elk punt rechts of links van het laajzste (de bodem van het beekje) is n lijntje (bijna l cM., de afstand tusschen 2 lijnen van het schoolschrift) hooger gezet. Zoo ontstond het figuur, dat een doorsnede door den berg en het dal voorstelt. De rest is gemakkelijk te begrijpen en na te doen Maar vergeet niet, dat de hoogten op een andere schaal genomen kunnen zijn aan de horizontale afstanden.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl