Nö. 1724 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Pitnl Vincent d'Indy. Paul Marie Vincent i'liiy. De gala-soiree in de Groote Opera, van het gezelschap van de New-Yorksche Metropolitain-Opera", die hier tot aan den vooravond van den Grand Prix een reeks italiaansche voorstellingen heeft gegeven, werd gekenmerkt door een bij zonderheid die voor de Paryzonaars vol maakt onopgemerkt is voorbijgegaan, en zelfs het publiek dat de soiree bijwoonde niet eens als iets bijzonders getroffen heeft. Toch mag het als een feit van beteekenis gelden dat toen in den eersten lyrischen schouwburg van Frankrijk en wei voor de eerste maal sedert den Fransch-Duitsohen oorlog, zonder dat zich n stem van protest, van afkeuring of zelfs van ver wondering heeft doen hooren een bedrijf van Wagners Tristan und Isolde in het Duitsch ii gezongen. Wat zijn wij ver van dien beruchten historiichen dag van 7 Mei 1887, toen de opvoering van Lohengrin (in het Fransch nog al) aanleiding gaf tot een uitbarsting van woede bij de Parij ach e bevolking, zóó hevig dat van verdere uitvoeringen moest worden afgezien. Wat is er veel veranderd hier, ledert dien bangen avond, toen de Place de 1'Oj.éra in welker nabijheid de Edenschouwburg stond, waar die opvoering plaats had met een woeste, opgehitste volksmassa was gevnld die daar aan haar haat tegen alles wat prussien was zoo hevig uiting gaf, dat een diplomatiek-incident" er het gevolg van was en de wereldvrede er een oogenblik door bedreigd scheen. Die verandering is het werk van hen die met voorzichtige langzaamheid en halstarrige geestdrift de scheppingen van Duitsohlands grootsten modernen toondichter hier het burgerrecht hebben weten te verzekeren. Toen, in 1886, Charles Lamoureux het geheel alleen ondernam de opvoering van Richard Wagners Lohengrin te Parijs voor te bereiden, dong een jong musicus, die in het orkest van Colonne de leerschool der praktijk had doorloopen, naar de eer zijn medewerker te worden. Het was de zuivere, edele geestdrift voor de kunst die den 35jarigen Vincent d'Indy er toe drong, zijn medewerking te bieden aan den meester die de grootste bezwaren niet onoverkome lijk achtte om zyn landgenooten tot het aanhooren van den modernen muziekkolos te dwingen. Die geestdrift was geen passioneele opvlamming van het oogenblik, want reeds tien jaren te voren werd zij geboren, toen Vincent d'Indy tegenwoor dig was bij de eerste opvoering van den Ring der Nibelungen te Bayreuth, die hem tot een geestdriftig bewonderaar van Wagner had gemaakt. Van October 1886 tot in de eerste dagen van Mei 1887 werd er hard gewerkt, dag aan dag, en van dat werk had Vincent d'Indy het zware deel op zich genomen de instudeering der koren en de mise-en-scéne te leiden. Dat de opvoering zelve van Lo hengrin in het Edentheater bijkans een straatoproer heeft tengevolge gehad, moge al verdere opvoeringen onmogelijk hebben gemaakt althans voorloopig toen het heeft noch de volhardende toewijding van Lamoureux verzwakt, noch de geestdrift van diens medewerker verminderd. Eerst veel later is Vincent d'Indy van zijn ge passioneerd Wagnerisme teruggekomen, toen hij, na jaren lang den invloed van César CbarïTari, De N. R. Ct. citeert Freiligratb, en zegt: deze regelen zijn van een dichter, dien zijn land eerbiedig herdenkt, daar hij honderd jaar geleden is geboren." Dit is echter niet zijn eenige verdienste. Ook heeft hij schoone verzen gemaakt. In allerlei vindingrijk gevonden va riaties werd deze kunstige kunst ver toond." (Nieuwe Courant). Er zyn hier eenige woorden uitgevallen. Lees: In allerlei verschillende soorten van vindingrijk gevonden afwisselende variaties werd deze kunstige kunst vertooning ver toond". * Wie meenen mocht dat de abonnés van School en Huis meerendeels in de Bocht van de Heerengracht wonen de Redactie weet wel beter. Maar een heel, heel groo.t deel", schrijft het blad, komt geen enkele dag van de drie vacantieweken z'n sloppen en stegen uit. Gij kent de toestanden daar beter dan wü, lezer." * De nieuwbenoemde bn rgemeester werd plechtig geïnstalleerd in tegenwoordig heid vaa het geheele personeel van den secretarie. Mevrouw Verloren van Themaat waa bij den plechtigheid tegen woordig." (Telegraaf). Wij nemen den vrijheid dezen dame onzen hartelpen felicitatie aan te bieden met den installatie harer man. * Men verwachtte stellig, op grond van uitingen van Napoleon zelf, dat Eugène eenmaal den Kroon van Italiëzou be stijgen " (N. R Ct.). Het noodlot heeft gewild dat integendeel Napoleon den Troon op het hoofd heeft gekregen. Te koop een mooie zomermantel voor juffrouw van ongeveer 50jaar, Ijongensdemi, 15-jarigen leeftijd en een colbertpakje, van denzelfden leeftijd." Waarom er niet jaartallen bij gezet, zooals bij wijnen? Zomermantel 1860, jongens-demi 1895, colbertpakje 1895 ? Franck te hebben ondergaan, zijn eigen weg in de muziek koos als scheppend kunstenaar, en als zoodanig dan ook mag beschouwd als een der hoofden van de symphonische school in Frankrijk. Artistieke geestdrift was en is voor Vin cent d'Indy de drijfveer, als voortbrengend kunstenaar en als leermeester. Die geest drift heeft hem, den leerling van Diémer en van Marmottel, nadat hy in den oorlog z\jn plicht als patriot gedaan had, tot César Franck gevoerd, met wien hu compositie en orgel bestudeerde; zij heeft hem in Colon nes orkest de paukstokken ter hand doen nemen, om zich zoo in de praktijk der symphoniemuziek in te werken, en zich doen belasten met de ondankbare taak van koor meester in dat zelfde orkest, om even practisehe redenen; zij heeft hem de grenzen overgedreven om hem eerst met Liszt, daarna met Wagner in kunstgemeenschap te bren gen ; züdoortintelt zijne werken van af zijn Symphonische Wallenstein-trilogie, die in 1874 het licht zag, tot zijn muzikale biographie van César Franck, die hij in 1907 deed verschijnen; en hij is in de Schola Cantorum, aan welks hoofd hjj sedert 1896 staat, de levenmakende kracht die het on derwijs daar bezielt en hem tot den leer meester maakt die door zijne leerlingen met innige toegenegenheid wordt vereerd. Indien het de grootste verdienste van den portretteekenaar is de ziel van zijn model bloot te leggen, dan mag zich de etser Bern Kiene op die verdienste beroemen, want in de diep liggende, maar zoo zacht en goedig blikkende oogen van het portret dat hij van Vincent d'Indy in teekening bracht, gloeit als een weldadige vonk de geestdrift die des meesters artistieke levensvlam is. * * De schola cantorum is een particuliere muziekschool, voortgesproten uit de oefenschool der zangers van Saint-Oer rais, waar van Charles Bordes de kapelmeester was. Deze en de organist Alexandre Guilmant en Vincent d'Indy zijn de stichters der Sehola, die onder de algemeene leiding van laatst genoemde staat. Zij is gevestigd in een vroeger klooster derEngelsche Benedictijnen, dat nog in eigendom aan de Britsche Eroon behoort. Het is een merkwaardig oud ge bouw (ver in de rue Saint Jacques), in welks tuin Jacobus II Stuart begraven is zonder dat men weet aan te wijzen waar het lijk van den onttroonden koning van Engeland ligt. Het uitsluitende doel der Schola Cantorum die ten onrechte wel eecs wordt voor gesteld als een concurrent van het officieele Comervatoire of als een school voor roomschkatholieke kerkmuziek is hare leerlingen te vormen tot kunstenaars die weten wat de kunst is" en die haar liefhebben omdat zij van een geestdriftig meester onderwijs in schoone muziek ontvangen hebben. Vincent d'Indy wijdt zich met hart en ziel aan zijn Schola, waar hij zelf onderwijs in de compositieleer geeft, de orkestkïasse leidt en de eenige eind examinator is. Zelfs de zes concerten die er in den winter onder zijn leiding gegeven worden, hebben hoofd zakelijk een leerende strekking voor de uitvoerders, want er worden werken op uitgevoerd, die elders niet gehoord kunnen worden; wel zijn zij toegankelijk voor het betalend publiek, maar de zoo verkregen opbrengsten zijn onvoldoende ter dekking van de kosten die de medewerking van solisten veroorzaakt. Maar de Schola Cantorum is een voorspoe dige inrichting met vijftig onderwijzeressen en onderwijzers, verdeeld over zeventig klassen in de eerste en tweede graden, het hooger en het ensemble-onder wijs. De leer lingen stroomen bij honderden er heen, uit Wy lezen in de Stichtsche Post: By een 33-jarig meisje te Puttenbroek op de hoeven gemerkt no. 59, is door onzen geneesheer typhus geconstateerd." De gemeente-veearts heeft geadviseerd: afmaken, naar 'c asphixiatietoestel met 't stomme dier! * In den loop der zitting van heden werd de afgevaardigde Mazza door een beroerte getroffen. De zitting werd onder algemeene beroering gesloten".(ÏWc^raa/). Het was dan ook passez nous Ie mot allerberoerdst. F tacieele en muide Met. De beursvacantie-dagen in New-York heb ben ons weer eene onaangename verrassing gebracht. De détails nl. betreffende de nieuwe spoor wegwet gaven hoop op eene meer conciliante houding der regeering tegenover de spoorweg-maatschappijen en mitsdien was hier ter beurze de stemming, zonder indiSchola Cantorum. Frankrijk en uit den vreemde, vooral velen uit Noord-Amerika, waar Vincent d'Indy bijzonder wordt gewaardeerd. En zij vor men, naar het verlangen van dezen zelf een groote familie, waarover hij met vriendelijk milde gestrengheid zijn vaderlijk gezag uit oefent, dat door allen met aanhankelijke onderworpenheid wordt erkend. Nergens is het cher maitre", waarmee de meester eerbiedig wordt toegesproken, een meer welgemeende term, welks klank uit het hart voortkomt. Naast zijn Schola geeft Vincent d'Indy zijn werkzame toewijding aan de door hem opgerichte SociétéNationale de Musique, waarvan hij voorzitter is en die ten doel heeft de fransche muzikale kunst te bevor deren, de kennis er van te verspreiden. De aanspraak in deze rechter en wegwijzer te zijn, verleent hem zijn eigen werk, dat hoog bij zijne landgenooten en in den vreemde staat aangeschreven ook ten onzent, waar hem de eervolle benoeming tot buitenlandsch lid der Maatschappij ter bevordering van Toonkunst is ten deel gevallen. Het voornaamste van dat werk, na de reeds genoemde Wallenstein-trilogie, is de Chant de la Cloche, in 1886 door de stad Parijs bekroond; de opera Fervaal, waaraan hij van 1889 tot 1895 arbeidde, die voor het eerst in 1896 in de Monnaie te Brussel en daarna in de Parijsche Opéra-Comique werd opgevoerd; de opera UEtranger, zeer wagneriaansch, die te Parijs in 1904 ten gehoore kwam, nadat een jaar te voren eveneens Brussel er den primeur van had genoten; een groote 2e symphpnie die hier in 1904 voor het eerst werd uitgevoerd. Daartusschendoor componeerde Vincent d'Indy nog meerdere andere symphonische werken; bijzonder merkwaardig en hoog gewaardeerd onder dezen is zijn Symphonie sur un théme montagnard francais" (met een pianopartij in het orkest) door hem ontleend aan de Cevennen in het cen trum van Frankrijk, waar hij zich, om atavistische betrekkingen, zoo gaarne op houdt, want al is Vincent d'Indy den 26sten Maart 1851 te Parijs geboren, toch voelt hij zich, zoodra hij zijn geboortestad den rug heeft toegewend, nergens zoo thuis als in het bergland waaruit zyn familie stamt en waar hij te midden eener eenypndige, robust landelijke bevolking aan zijne be wondering der grootsche natuurtafereelen, die zijn geestdrift voor de kunst versterken en veredelen, den vrijen teugel kan laten. Parijs, Juli 1910. C. SNABILIÉ. caties van gindsche zijde, zeer opgewekt, zoodat in den aanvang der week verschillende waarden eenige procenten boven de laatste New-Yorkgche noteeringen werden afgedaan. Intusschen bleek in Wallgtreet eene kente ring te hebben plaats gevonden, althans was de koers daling daar Dinsdag jl. van dien aard, dat zij een paniekachtig karakter had. Of deze meer dan flauwe tendenz alleen verband houdt met de genoemde tarievenkwestie, is moeielijk uit te maken; men be weert wel, dat er een strijd tns'chen de grootmachten onderling is uitgebroken en dat de gevolgen daarvan in Wallstreet tot uitdrukking komen, doch zekerheid heeft men hieromtrent uit den aard der zaak niet. Men vermoedt slechts, dat weer een finantieel duel achter de schermen wordt uitge vochten, op grond van analogie bij vroegere markt-panieken, maar ontegenzeggelijk is het toch ook die nieuwe spoorwegwet, welke hoe ook blijkbaar minder scherp geformuleerd dan men eerst wel meende te mogen ver onderstellen, een onzekeren toestand schept en blij f c onderhouden. De machtsbekleeding van de Interstate imiimiiiiiimiliiliimimimiiMiiimiliiii IBUNT F9 A. 3XTT A. JS IË3NT. Door ST. VEIT en VAN TAST. De Utrechtsche Studentenmascarade van 2011. (Krantenbericht). Op grond van de treurige herinneringen aan de dagen van nationale inzinking heeft zich de Commissaris der Koningin in de provincie Utrecht verklaard tegen het onderwerp der Studentenmascarade, voorstellend : Ve Intocht van Napoleon te Amiterdam. (Wij schrijven 2010). (Krantenbericht). De mascaradecommisjie heeft, na zich de medewerking verzekera te hebben van den Directeur van 's Eijks Prentencabinet, als onderwerp gekozen De Christelijke Coalitie in de dagen dir Antithese. Voor de hoofdrol (dr. A. Kuijper) en de groep Patrimoniummannen" zijn costunms uit den tijd ontworpen naar oade familieportretten." In den stoet is opgenomen een Laokoörvgroep, naar een prent uit de Groene Amster dammer van 1909; een groep Jongelingen der Rijksverzekeringsbank in de schilderachtige confectie-kleedg uit het begin der 19e eeuw; een allegorische voorstelling van den Stengel dee Oeloofs; een groep nonnetje» van kloosterscholen; een plastische voorstelling van het leegpompen der Optnbare School, in actie..." Aan de feesten wordt verbonden een mimenspel; Ie bedrij/: Het sluiten van het debat en hoofdelijke stemmingen; 2e bedrijf: De rede van Troehtra; 3e bedrijf: De Borromaeui-encycliek in de Kamer." Wijders ballet..." een gala-voorstelling: Theodoor, of het jolig Christendom", met coupletten en (Later krantenbericht). Op grond van de treurige herinneringen aan de dagen van nationale inzinking heeft zich de Commissaris der Koningin in de provincie Utrecht verklaard tegen het onderwerp der studentenmasearade: De Christelijke coalitie in de dagen der Antithese." Commerce Commission komt, volgens The Chronicle voornamelijk hier op neer dat zij, in tegenstelling met tot nu toe: lo. op voor gestelde tarief verhoogingen afwijzend kan beschikken en die verhoogingen kan opschor ten hangende het door haar ingestelde des betreffende onderzoek; 2o. uit eigen beweging tarief-verlagingen kan voorschrijven zonder dat hierop de besturen der spoorweg-maat schappijen in beroep kunnen komen en 3o. bevoegd is de spoorwegen te classificeeren en controle uit te oefenen op het geheele transport-bedrijf der maatschappijen. Allerlei neven-bepalingen echter ver zachten" in de praktijk veel van het rigou reuze karakter der nieuwe wet, b\j welker uitvoering zeer veel speling wordt gelaten. Nu hebben de schijnbaar zeer tegenstrij dige berichten waarop wij reeds meer dan eene week worden onthaald, verwarring ge sticht. In eerste instantie n.l. vernam men, dat de Commissie tal van tarief-verlagingen had bevolen, in stede van verhoogingen, die waren aangemeld, toegezegd of aan een onder zoek onderworpen. Doch onmiddellijk daarna kwam het bericht, dat de com missie besloten had van de herziene tarieven, onlangs door de spoorwegmaatschappijen ingediend en die op l Juni van kracht werden, voor de Oostelijke Spoorwegen, geen enkele op te schorten. Hangende het onderzoek naar de billijkheid dier tarie ven, zouden ze derhalve ge handhaafd blijven. Dit was als eene overwin ning voor de maatschappijen te beschouwen en van daar de vaste stemming voor Ameri kanen aan onze beurs, die, zoo wij zeiden, daarbij op eigen wieken dreef. Bij u ader inzien blijkt echter, dat de voorgeschreven tarief verlagingen in 28 gevallen en de niet opgeschorte verhoogin gen bij 30 andere maatschap pijen dateeren van voor het in werking treden der nieuwe wet en geen verband houden met de algemeene verhoogin gen, welke op l Juli zouden ingaan. En hoe nu ook de regeering, bij monde van Taft, betoogt, dat h\j op de meest gematigde wijze die nieuwe wet ten uit voer zal leggen, waar de spoor weg-maatschappijen aan den eenen kant onder officieele curateele worden gesteld, ter wijl anderzijds weer hoogere