Na 1727 DE A M STER D A MM ER WE-E K-BLAD- YÖOR ft E D E RL AND. .3 Giachle Rtdactie. Naar aanleiding T»B een artikel van den beer T. d. Goea Geweld en List", voorko mende in uw blad van 3 dezer, meen ik hiermede uwe lezers op eeaige punten in dit artikel te moeten wyzen, die m.i. geheel onjuist of zeer eenzijdig enkel e Engehedesc h toestanden in 't algemeen en de tegenwoor dige uitsluiting in 't by'zonder, weergeven. Op het adres van de zeventien textiel fabrikanten, inzake voorgenomen wijziging van de arbeidswet, zal ik niet nader ingaan. Misschien wil een der onderteekenaars den heer Van der Goes wel nader inlichten omtrent de bezwaren van principiëelen aard, alsmede, die, welke bestaan tegen bureaucratische bepalingen,, welke ? van geen practisch nut voor den arbeider zijn, doch zeer veel laat veroorzaken en zonder welke geen Neder landsen» arbeidswet schijnt te kunnen bestaan. De eerste onjuistheid, waarop ik.terloops wil, wjjcen, is de methode van .uitsluiting n.l. de eerste week twee dagen, de tweede week drie dagen enz. Dit geschiedt volstrekt niet,- woali de heer Van der Goes meent, o mijat geheele, directe uitsluiting een te plotselinge, nadeelige stoornis in het bedrijf ion veroorzaken. Integendeel, om technische, zoowel ala om administratieve redenen is de 'directe algeheele uitsluiting te verkiezen boven de gedeeltelijke |n waarschijnlijk zou de eerste het gansene proces verkorten, dus ook practUch meer aanbsveling» waardig zyn. Deze zaak is echter van minder belang, van veel meer belang is de voorstelling vanden heer Van der Goos, dat het loon in den besten tijd nauwelijks voldoende is voor de dringendste behoeften". De inlichtingen, die de heer Van der Goes voor zy'n bestudeering van Enschedeeche arbeidstoestanden heeft gekregen, moeten wel zeer onvolledig zy'n, om tot een dergelijke conclusie te kunnen komen. Do'gezondheidstoestand inEnscheie is zeer goed, ondanks het feit dat de meeste menechen hun geheele leven binnen werken. Dit wyst volgens geneesheeien op een goede voeding. Een oppassend textielarbeider, die zy'n vak kent, is hier nooit werkeloos en verdient ten allen tijde een behoorlijk loon. Eet spreekt vanzelf, dat het er by een huis vader die alleen voor een groot gezin moet zorgen, tegen den ty d dat de oudste kinderen tien tot twaalf jaar zy'n, wel eens krap langs gaat, doch door de eigenaardige toestanden in de textiel-nyveiheid heeft een groot gezin bet in Enschede beslist ruim, wanneer eenige kinderen meewerken. Inkomsten van ?25 a f 35 per week zy'n dan volstrekt niet zeld zaam, zoodat men dan toch moe ilyk meer van gebrek aan het allernoodigste kan spreken. Oppassende jongelui, die niet met 19 jaar reeds echtgenoot en vader zyn, doch b.v. op hun 25ste jaar huwen, kunnen dan zeer goei in normale omstandigheden in het bezit van een aardig spaarduitje zy'n, zoodat ze later moeily'ke tijden, die in elk menschenleven voorkomen, met succes het hoofd kunnen bieden. Wat nu de uitsluiting aangaat, deze had zeer goed voorkomen kunnen worden, zonder dat de stakende arbeider» van de firma N. I. Menko maar ttaeda moesten blgven be ruiten in datgene, wat de heer Van der Goea noemt zich eenwig af te bsulen en te zwij gen." De grieven dezer arbeiders lijken op het eerste gezicht gering en van weinig bete4k*nii, doch aangapen door respectabele, betrouwbare werklui, die vroeger in dienst van de firma N. J. Menko zij» geweest, steeds beweerd is, dat daar toaatanden hearschteu, die op andere fabrieken niet voorkomen, was er reeds eenigen tyd kans op werkstaking, llllHlIlHlltlllllllllllllllMtlMIIIIIMMIIIimillllllllMIIIIHIMImlIIIIIIIIIIIIII Dirk Vermeulen hebben 'm rotgeslagen l' De stakers brachten hem overhaast naar zolder, waar hij door 't, luik kroop, tot op het dak van het buis naast het stakingsbuïeau. De agenten kwamen, doorzochten het huis van onder tot boven, zelfs op het dak, maar wisten de kerel niet te liggen achter een schoorsteenpyp van het huis er naast, waar by zich doodstil hield met een angstigkloppend hart. Toen ze weg waren kwam hy naar beneden en wieschen ze zy'o schouder af, die bloedde door den klap met een boksijzer van den werkwillige. Dirk, die mee den man had mishandeld, kwam 's avonds laat met de pet in de oogen en bevende handen in de Goudsbloemdwarsstraat aan, waar Leen vol angst op hem wachtte. Ze zat op bij het licht van een kaars, die ze nog ergens had gevonden; want petroleum brandde ze al lang niet meer. Ze was steen-, kond en stond doodsbleek en verschrikt recht op in de kamer, het mooie gouden kaarslicht op haar vallend, toen Dirk zich naar binnen stortte. Ze wierp snikkend van ontspanning de armen om z$n hals, vragend : Waar ben je geweest, jonge?.,. waar ben je geweest?... Ik heb zoo'n angst gehad." Maar Dirk zag alleen maar de oogen van den slaper voor zich vol doodsangst toen hij hem nog een trap op den buik had gegeven, ondanks 's mans smeeken om genade. Hy' wiesch zich het zweet van het voorhoofd en ging naar bed, waar hij den ganschen nacht bleef liggen, met starende oogen. Leen kon eerst niet in slaap komen, door den honger, want ze had dien dag niet meer dan n snee droog brood gehad. Doch eindelijk vielen haar oogen dicht en droomde ze van de eerste gelukkige weken van haar huwelijk. Met deze daad van geweld waren de vijan delijkheden geopend. De werkwilligen wei gerden verder te arbeiden, als hun leven er mee gemoeid ging. De patroons sloten ge zamenlijk hunne werken en de politie trad met meer beslistheid op tegen de posters, die toch iederen ochtend en avond present waren bij d* karweien. De honger nam toe in de huishoudens der stakers. In sommige was het daardoor dag aan, dag ruzie tufsehen man en vrouw; in andere keken ze elkaar aan in hulpelooze ellendigheid en voelde de een zich schuldig tegenover den ander. Wel was de solidariteit groot van de anarchistische arbeiden uit andere vakken en gingen de kinderen zoo Teel mogelijk uit eten by gezinnen waar de man werkte, maar overigens was de uitkeeriag zóó gering, dat de lommerd alleen nog maar uitkomst Bracht, en dat steeds in miniere mate. Leen «n Dirk was het ook zoo gegaan. Eerst had Leen haar bloedkoralen beleend, toen haar gouden oorknoppen. Daarna waa haar linnengoed aan de beurt gekomen, dan pas Dirk's zwarte pak en diens horloge. Toen het geld hiervan op was, had Dirk op een avond een handkar geleend en er twee stoelen met hét kleine tafeltje opgeladen. De zwartdie, zooals men weet, dan ook uitgebroken is. Volgens het reglement van de Fabrikautenvereeniging, waarbij de firma N. I. Menko sedert een halfjaar aangesloten is, zjjn de leden verplicht aeht weken na het uitbreken ?ener staking, hunne bedrijven te stoppen. In dien tujschentyd evenwel, wordt uit de Fabrikantenvereeniging een commissie be noemd, die de betrokkenen, zoowel werk gevers, als Werknemers, bezoekt, de grieven bespreekt en ze zoo mogelijk oplost. Een zoo danige commissie is ook nu benoemd, heeft van de firma 17. I. Menko inlichtingen ont vangen, doch niet van de betrokken arbei den, die elke bespreking geweigerd hebben met verwyzing naar de vakrereenigingen, waarby een gedeelte is aangesloten. Waren de nood'ge inlichtingen door de ar beider» van de firma N. I. Menko gegeven, dan wat waar schijnlijk de geheele kweitic reeds bijgelegd. Worden zt altnog gtgeven, dan zie ik nog «n spoedige b.ëindiging tegemoet. Ongeveer dezelfde gang van zaken heeft eenigen tijd geleden plaatsgehad op de stoomweverij Da Nijver heid,' 'ook daar zy'n door bespreking alle grie ven by gelegd, ~nBar ik meen, ten genoegen van de betrokken werklui. Hieruit ziet men dua dat de Enschede'sche fabrikanten niet steeds zjjn, zooals de heer Van der Qoes zegt principeel tegen iedere verlichting van den druk, tegen alle leniging van de arrmede. Waar schijnlijk hebbeu de stakende arbeiders van de firma N. I, Menko op aandringen van de besturen der vakvereenigiugen elke inlich ting geweigerd, deze wenschen niet als bij De Ny'verheid" als q'iantiténegligeable te worden besckouwd, doch zouden gaarne, hoawel een kleine minderheid van arbeiders vertegenwoordigende, uit naam van allen spreken; iets wat volkomen in strijd is met elk redelijk begrip van recht en vrijheid. Zooala reeds gezegd, zy'n de vakvereenlgin gen in Enschedéniet sterk, van de pi. m. 9000 textielarbeiders, zy'n slechts orgeveer 3000 georganiseerd en dat nog wel in 4 verschillende vakvereenigingan elk van ver schillende politieke kleur. Een redelijk den kend men*c*a zou meenen, dat roomsehe, sociaal-democratische,proteitaatsche en anarchistitche textielarbeiders aU zoodanig de zelfde belangen hadien en dns allen in eene vakvereaniging georganiseerd waren, doch dit schijnt in Enschedéniet te kunnen. Elke partij heeft hier een verschillend hokje waar de arbeiders door politieke slimmerikken ingedeeld worden, zoodat voor onnoozele halzen, die meenen, dat politiek en vakvereeniging niets met elkaar uit te staan heb ben of vier overtuiging het is, dat politiek slechts dient, om baanljesjagers aan den kost te helpen, geen hokje open staat. Voor waar iemand, die met zijn vrijheid geen beter weg weet, dan deze onmiddellijk aan een lei der" over te geven, is elke vrijheid onwaardig. Ten slotte zou ik de vraag van den heer Van der oes welke m snee hèn zijn het, die hun mademenschen zulke pijn aandoen" enz. wel met een andere vraag willen beantwoor den: Welke menschen zyn het, die by hun medemenschen, die door opvoeding, werk kring enz. niet in staat zyn helder en klaar over alle economische zaken te denken, steeds verwachtingen opwekken, waarvoor ze zelfs geen zweem van bewijs kunnen geven? Welks menschen zijn het toch, die theoretici van allerlei soort, ambte naren e. d. onderwijzers, die steeds met oordeelen en veroordeelen klaar zijn in zaken, waarover ze krachtens hun werkkring niet kunnen oordeelen ? Welke menschen zijn het toch, die steeds jaar in, jaar uit met wo ar d en pen slechts kunnen afbreken en die nag nimmer met de daal hebben aan getoond, dat andere toestanden, hoogere loonen, kortere arbeidstijd «nz. op textielplnchen canapéstond nog altijd tnsschen venster en schoorsteen. Wel had Dirk reeds weken geleden gezegd: Leen, souwe we dat ding niet wegdoen? Dar hebbe me ornmers niks anï" Maar Lsen keek zoo zwygendtreurig, dat Dirk meteen had ge:egd: Dan mar niet. Dan mar eerst de andere rommel." En n ding hoopte Lwn: dat de staking niet zóó lang zon duren, dat ze ook de canapé, waar ze zoo trotsch op was, zou moeten verkoopen. Als za zich tusschen baiie zoo slap en terneergeslagen voelde, dat ze zonder wil begon te huilen, dan zei ze tegen zich zelf: ia de c in i j. non maar hier blijft,... as die non maar hier blijf c,... d in hindert alles niks." Ze kon z'ch zoo ongelukkig en zwak voelen, zoo alleen, als Dirk weg was. Ha u wangen waren bleek en ingevallen en in haar groote donkere oogen gloeide iets wilds, iets koortsachtig», iets gejaagde. Ze had geen gzoote kracht meer en toch wou ze het Dirk niet laten blijken, toch won ze moedig naast hem staan en hem niet beletten te doen wat hy goed dacht. Wel vroeg ze soms, als ze zij aan zij op de canapézaten: Dirk, zon je denken, dat 't nog lang duurt voor de patroons toegeven? Winnen jullie 't gauw?" Dirk hoorde niet de wanhoop, die in haar stem lag en ging dan opgewonden aan het praten over de uitzuigers" en de federatie". Eens op een avond had Dirk haar weer meegetroond naar een bijeankomst, van Vrije Socialisten ditmaal. Za was 's middags plot seling doodsbleek gaworden, en terwy'l ha»r oogleden en lippen zenuwachtig trilden, was ze met een diepen lucht, op de canapéin zwijm gevallen. Dirk had haar japon los gemaakt en water op haar hoofd gesprenkeld, tot ze eindelijk weer de oogen opsloeg en zijn hand zocht. Ze glimlachte tegen hem, terwijl ze zei: 't Is niks hoor, jonge... alleeaig maar een beetje raar." Dirk had haar toen, om haar afleiding te bezorgen, meege troond naar de meeting. Zs had er den gan schen avond bijna zonder bewustsy'n gezeten, met zware kloppingen aan de slapen en een benauwend gevoel in zich. Na afloop had ze met Dirk mee moeten loopen in de massa, door de stad, totdat de bereden agenten met hun lange sabels op de menigte in hadden geslagen, toen hun sommaties, om uit elkaar te gaan, niet hielpen. Zs had zich dicht tegen haar man aangedrongen en had gesmeekt: Oirk, lieve jonge, laat me toch naar huis gaan. As jij nog blijven wü, laat mijn dan gaan, ik staan zoo op m'n beenen te beven..." Dirk had haar laten gaan, en thuis was ze gekleed en al op bed neergevallen en sliep ze diep-ademend in. Laat in den nacht waa Dirk naar boven komen stommelen, hijgend en zenuwachtig. Leen schrikte wakker en stak het eindje kaars aan. Toen Dirk bij haar bed kwam, trok ze hem naar zich toe en wilde haar hoofd op zyn schouder leggen. Maar daar zag ze iets roods aan zy'n handen. Ineens zat ze rechtop, stootte hem van zich af, met ontzette, wijd geopende oogen en fabrieken b.v. mogelijk zijn. Waarom wordt door de lociaaldemocratische kapitalisten niet aan de zoozeer gehate en gesmade tegenwoordige ondernemers door de daad aangetoond, dat alle», wat men afbreekt, met eenigen goeden wil te schikken was tot vol genoegen der 4Vbeiders. Dan, en ook eerst dan, wanneer dat praktisch aan getoond is, heeft men het recht anderen te verwijten, dat zij hun minder met aardsche goederen bedeelde broederen uitbuiten. Een voorbeeld in deze is meer waard dan dui zenden redevoeringen en courantenartikelen. Met dank voor de opname verblijf ik Hoogachtend, H. ZEGGELT. Enschede,. 6 Juli 1910. Berichten, GEMEENTE ALS UITGEEFSTEE. In den gemeenteraad van Weenen werd door een der leden rapport uitgebracht over de door die gemeente ondernomen uitgave van Grillparzer's werken, waarvan het eerste, deel zsoeven is gereed gekomen. Het voorstel om den prijs van dit deel op Mrk 7.20 voor ingenaaide en Mrk 9,80 voor gebonden exem plaren te stellen, werd aangenomen. SVEN HBDIX. Bijzonder belangryke ontdek kingen en interessante wetenschappelijke uitkomsten zijn verkrezen door de nasporingen welke S ven Hedin, eer hij het Transblmalaja-geberste overtrok, in VborAzië, speciaal in Perzië, S.-ïatan en Belutechistan ondernomen heefr. De uitkomsten van die nasporingen heeft Hedin neergelegd in een werk dat onder den titel ZuLandnach Inditn durch Parelen, Stïitan, Belutschiitan, in het najaar zal verschijnen. Het boek zal worden uitgegeven in twee dealenen behalve een tweetal kaarten, circa 300 afbeeldingen bevatten. Wanneer men in aanmerking neemt dat in de laatste jaren over Perzië, het oude Oostersche kulluurland, ethnographisch en geographiech zoo goed als niets is verschenen; dat over het steenachtige, uiterst moeilijk toegankelijke Siïstan, dat voortdurend door de pest wordt geteisterd zoo goed als niets is bekend en ook over Belutechislan bijna geen lectuur bestaat, mogen wij in boven staand boek een buitengewoon belangrijke aanwinst op het gebied der land- en volken kunde verwachten. EEN WEEK VAX vr.TF DAGEN* Een van de grootste uitgevers firma's in Amerika, The Curtis Publishing Co. te Philadelphia, heeft gedurende achttien maanden een proef ge nomen met een sociaal-sconomiech plan, waarschijnlijk nooit te voren op zoo grooten schaal verwezenlijkt, n.l. een week van vijf werkdagen. Tot nog toe is de proefneming buitengewoon goed geslaazi. Da gewoonte om des Zaterdags den balven dag vacantie te geven, dateert in Amerika eerst sedert het laatste tiental jaren. Vóór tien jaren waa een vrije Zaterdagmiddag betrekkelijk een luxe, tegenwoordig zy'n de uitgevers en hetzelfde kan gezegd worden van het grootste deel der zaken in de voor naamste steden die niet sluiten om drie uur in den winter en om twaalf uur in den zomer, uitzonderingen, terwijl een groot aan tal zaken het geheele jaar door om twaalf uur sluit. De Curtis Publishing Co. is met de proef begonnen uit eeu zuiver zakenoogpunt, niet uit gevoeligheid of medelijden. Indien de employé's gedurende vijf dagen in de week wat langer of harder wilden werken, en het werk dat in zes dagen moet gedaan worden in vijf wilden afmaken, konden zy den Zaterdag vry'af krijgen. Zser iiiiuiiMiiinnmiiiillliliimii schreeuwde : Dirk l... Jezus ! l Dirk 11... hei-je iemand vermoord l?" Dirk bleef staan, keek haar aan met bange oogen en zei ge jaagd : Nee Leen, waarachtig niet Leen, ik heb gevochten met een klabak. Ik heb em een gat in z'n hoofd getimmerd, maar niks anders." Ze hadden, toen ze met z'n honderdvijftigen een enkelen politie-agent passeerden in een der buitenwijken, den man eerst gescholden en met steenen gegooid. Toen hal Dirk een dierlijk gevoel van haat in zich voelen sty'gen en met een sprong hal hij den agent zijn keel gegrepen. De aangevallene had nog tijd geb ad om op zijn alarmfluit te blazen, maar toen hadden ze, met twintig, dertig tegelijk, hem beetgepakt en had Dirk zijn hoofd, waar de helm af was gegleden, op de steenen gebonkt tot het bloed over zijn banden vloeide. De bende sloeg op den vlucht,D"rk; meesleurende... en de kameraden van den agent vonden deze bewusteloos en bloedend liggen in een ver laten straat. L?en had zich snikkend afgewend, met het hoofd in haar kuesen en had Dirk steeds weggestooten als hy haar wou troosten. De snikken waren bijna hysterisch geworden, tot haar gansche lichaam meeschokte en ten slotte was alleen nog maar een schor geluid uit haar keel gekomen, terwijl haar tanden klapperden. Dirk was de straat-op-gehold naar haar ouders en de bevende menscbjet waren jam merend en ontdaan naar hun kind geloopen. Dirk zelf zocht een dokter, maar toen hy die niet vinden kon, ging hy' naar een kliniek van de geneeskundige dienst en bracht een broeder mee. Leen was al veel bedaard toen hij terug kwam en lei zachjes voor aich heen te huilen. De broeder stond verlegen voor het bed, in de kale kamer, en vroeg of hy' haar moest vervoeren. Daar Dirk zag, dat Leen kalmer was geworden, zei hij, dat de broeder wel weer gaan kon, en bracht hij de beide ontdane oudjes naar hun hui?. Den volgenden morgen was Leea nog bleeker en zichtbaar zwakker dan voorheen. Ze zat afgetobd en met blauwe kringen rond de groote oogen op haar stoel en toen Dirk na wat praten eindelijk zei: Leen, wesellenog wat motte verkope, meid,... voor jou... voor wat ete,..." Toen zei ze gelaten: 't Is goed Dirk, verkoop em maar.... maar doen 'c niet voor mijo, j enge ..." Een half uur later droeg Dirk met den buurman van twee hoog het pluche meubel de kamer af. Leen keek het na met een treurigen glimlach als wist ze, dat nu alles uit was. Dirk ging den volgenden dag weer de straat op posten met de andere stakers. Ze liepen door de stad, als magere kerels, onge geneerd etend van hompen droog brood. Of ze stonden op den hoek van den burgwal by het stakings-bureau te luisteren naar de muziek van de orgels die zoo 'A morgens het een na het ander er kwamen. Dan stond Dirk met zijn handen in de zakken, de voeten begrijpelijk werd het voorstel door allen aangenomen. Daar de overige zaken allen zes dagen bleven werken, bleek het onmogelijk om de hervorming ook door te voeren tot de afdeeling waar de post behandeld wordt; voor de overige afdeelingen echter, met meer dan duizend arbeiders, is de regeling getroffen. De vraag was natuurly'k om te zien of de energie en werklust, verkregen door een extra vry'en werkdag, groot genoeg zou zy'n om dezelfde hoeveelheid werk af te leveren in de overblijvende dagen. Wat dit betreft verklaart de maatschappij zich tevreden. Hoe lang zal het nog duren eer men bij ons zulk een belangrijke proef durft nemen? 46 e«m*i per regel. van MM. f! Fjr Eenige Fabrikanter rW.BengerSöhne| Shiltgar' Hoofddepót te AMSTERDAM: Kalverstr. 16? K. F. DEÜSCHLE-BENGEE. BOUWT te NUNSPEET. Inlichtingen by' het bouwbureau Arti", j aldaar. ji AMSTERDAM \ IKSradtouderskade KRUMEICH's IMMAAKPOTTEN (met Metalen Deksel) MEER DAN 1OOOOOQ IN GEBRUIK. Geen dure Kook:oest*!lcn - Springen ab btj «las onmogelijk Eenvoodij^ en «k*re sluiting Ge».-!: inwerking van licht M temperatuur op den i.ihouil, > HIJ: JOH. H. VAN DER MEIDEN, AMERSFOORT. Hofleverancier, DEVENTER Handeltmerk. Indien wij wat moeten zeggen ter aanbeveling van ons fabrikaat, dan zeggen wij alleen dit: Onze fabrieh bestaat reeds meer itan veertig jaar. Voor kenners is dat voldoende. Zoolang kan geen fabriek bestaan, die geen prima waar levert. BURGERS E. N. R. is tla>» ocli prima. Hoopt UITSLTTITKtfD BOTEB OUTDER RIJKSCONTROLE. De STAAT GARANDEERT U een ONVERVALSCETT product, Kot er hu H d el Z UID l, A REIT»», PRINSENGRACHT 313. TELEFOON 8935. wat van elkaar, onder de bekoring van de tonen. Af en toe spoog hij machinaal wat prnimensap voor zich uit. De frissche meiden uit de buurt, met hun witte jakken an, draaiden eens effentjes rond, met koket gezwtai van bun bajen rokken. Zoo loitte al zijn beroerdigheid, vervaagd met de vrooly'kheid, zich op tot een soort van vreemd weemoedig gevoel en kwamen er soms onbegrepen tranen in zy'n oogen. Dirk gooide dan zijn kop op, zei: Ben je beduveld,' en cjonwde de stad in. lederen avond als hy thuis kwam, zat Leen klappertandend in de leege ijskoude kamer, met iets onuitsprekelijke-droevigs in haar groote oog*n. Wanneer Dirk binnen kwam, liet ze haar hoof l even zinken, met een glim lach om den mond en vroeg dan: Hoe gaat 'e met de rtakiog, jonge?" Dirk's antwoord luidde iederen keer 't zelfda: ;,We gane voor uit, we winnen 'c wel." Dan verdween weer de glimlach van Leen's gezicht en kwam het groote droeve ireer in t aar blik. Op het laatst, toen de koude op zijn ergit was en de uitkeering dien week vijf en-zeventig centen had bedragen, toen er nog n stoel in de kamer stond, waar Leen op kon zitten, was ze zoo zwak, dat Dirk haar 's avonds in bed moest dragen, want voor loopen mistte ze de kracht. Dirk voelde haast het gewicht niet als hy haar optilde, zoo was ze vermagerd. Hy' liet het hoofd op haar vallen toen ze in bed lag en begon hartstochtelijk te snikken: As d'r maar een dokter was, Leen, mar ik heb geen geld, ik heb geen geld...." 't Is niks jonge," troostte Leen zwakjes, terwy'l ze over zijn haar streek. Ik heb alleenig maar zoo'n pijn in m'n maag. Maar 't gaat wel weer over, as jy' maar eerst de staking het gewonne, hoor." Dien nacht werd Dirk wakker, omdat Leen met ijzeren greep zijn arm beetpakte en heesch, bijna zoudar geluid, zijn naam riep. Ze trapte in benauwing het dek van zich af en wrong het lichaam, terwijl haar hand, die niet Dirk's arm vasthield, aan de kraag van haar nacht pon rukte. Haar oogen puilden uit als in doodelijke angst, en steeds door riep ze zwak en heesch: ..Dirk... Jjnge ... Dirk..." Dirk had zich in wanhoop en machtelooze ellende opgericht en streek zijn vrouw over 'c donkere haar, zijn blik zoekend de hare. Maar in de bedstede, in den zwarten nacht, zag hij het gezicht als een angstaanjagende, epookachtig-witte vorm. Toen Leen als met een laatsten krachtsinspanning zijn arm kneep, het lichaam oprukte en daarna krachteloos en slap terugviel, begreep hij dat ze dood was. Hij sprong de bedstede uit, krankzinnig van vrees voor het lichaam, rukte de deur open en holde de trap af, roepend om hulp. Op een avond, toen de staking reeds twintig weken had geduurd en de patroons de werken hadden opengesteld voor ieder die wou, toen er honderden aan het werk gingen, behalve de stakers, werd er in een der buitenwijken IIIUIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUllllllllllllllllllllllllllllllllllll van de atad een werkwillige naar huig ge bracht, begeleid door twee agenten. De menigte, die volgde, een twee- driehonderd man, gooiden met steenen en drong op. Toen een der agenten ten slotte zijn sabel trok om ruim baan te maken, stormde n van de stakers naar voren, greep het wapen beet, ontrukte het en wierp het s er weg. Daarna sprong hu als een dier op den man toe, beet hem in den wang, zette zijn hand in den mond en rukte het vleefch tot by het oog open. Dan gooide hu den hulpelooze op den grond en trapte op den borstkas uit vollen maeht. De losgelaten menigte viel op de beide anderen aan, om ze te mishandelen met onmenschelijke woede. In vliegende ren kwamen twee bereden agenten aan galoppeeren, en de kerels storen heen, Dirk, die nog op den agent trapte, meesleurend in hun vlucht. Toch waren de paarden vlugger, en stortte hij neer, door een sabelhouw, hem in den nek toogebracht. HU sprong weer op, holde voort en vluchtte tnsschen de menigte in. De slag, die een onbeduidende bloedende streep had veroorzaakt, voelde hij niet in zy'n voldaan wraakgevoe). Den volgenden dag werd Dirk in zgn huis gearresteerd en voorloopig opgesloten. De instructie werd tegen hem geopend en hij voelde iederen dag meer, hoe men het net om hem aanhaalde; maar toch bleef hij ont kennen. Zes weken bracht hij door in een van de vunze cellen in het Huis van Bswaring, waar geen lucht in kwam en bijna geen daglicht.,. Toen, op een dag dat de boomen omwaast waren met een pas ontloken lentegroen en de zon de straten overgoot met een teergouden schijn. .. liet men hem de poort uitgaan, tot hij voor den Rechtbank zou moeten verschijnen. H\j stond schuw en bleek in de vroolijke straat, onvast op zijn beenen die het gaan ontwend waren. Hij wist dat zijn woning aan een ander verhuurd was, dat Leen's ouders hem den dood van hun kind weten. Daarom dwaalde hy langzaam naar den burgwal, naar het stakings-bureau. De deur stond open en hy ging de trap op, doch in het lokaal was niemand te zien. Hij zocht naar den baas en vond hem be neden in het huig. Toen hy den baas vroeg waar de stakers waren, keek deze hem ver wonderd aan eii zei: De stakers? diebenne toch al weer drie wekean 't werk l? Weetje dat nog niet?".. Moedeloos dwaalde hij heen, ging over een leuning van een biug hangen en spuwde zonder gedachten in het water.... De nachten bracht bij door in leege kisten op den Groenmarkt en over dag bedelde hij zijn brood bij dezen en genen, die meelij met hem hadden Zes weken later werd hy' veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf en opgesloten als een, die uitgediend heeff.