De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1910 11 september pagina 10

11 september 1910 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NE DERL AND. No. 1733 de andara niet-Euiopeegche landen ditmaal die van het tfoaid-AotMrikauiiah continent. Wat Europa betreft, ia vooral d» sterke vermindering van den Buasiachen oogst op vallend. N» wn retel van stabU of middel matige oogsten, had Bnsland in 1909 een buitengewoon groote tarwe opbrengst. Maar dit jaar cal het slechts matig rijn en boven dien laten de kwaliteiten veel te wenschen Frankrijk, eveneens een der voornaamste productie- landen, heeft dit j aar eveneens een minder goede tarwe-opbrengst en zal, wat in jaren niet noodig was, tot belangrijken in roer sjjn toevlucht moeten nemen, om het ont brekende aan te vullen. Hongarije moest in 1909, toen de oogst was tegengevallen, ivaneeni veel tarwe importeeren, maar in dit jaar zal de opbrengst dóór te lande de beste sjjn sedert 1906, al worden de overdreven verwachtingen van het voorjaar ook niet geheel vervuld. Ook voor Oostenrijk zal de tarwe oogst beter uitvallen, daa het vorig jaar. Buitsehlaad kan eveneens tevreden zon, maar de opbrengst in Italiëia slechts middelmatig en kleiner dan in 1909, terwijl Ramani na drie ongunst! je jaren in 1910 twee maal zooveel tarwe als het vorig j r ar tal oogsten. Voor. de consumptie gedarende het nieuwe oogftjaair k het een gontige omstandigheid, dat tegenover de mindere wereld-opbrengst van engeveer 19 müiloM quarters een groo tere voonaad van circa 15 millioen kan worden in rekening gebracht. In het vorig jaar waren de voorraden bjj het begin van bet aeiioen b&na geheel verbraikt, zoodat ondanks den lijken oogst de tarwe-prjüien op een hoog nivean bleven. Thans is de wereld-opbrengst wel minder, maar in plaats van die vermindering, komt de vrij groote voorraad van het oude product. Rusland zal ongeveer 10 millioen, Amerika ea Canada 7 millioen qoarters tarwe minder knnnen uitvoeren, maar daareategen sullen Bnmeniëen Bulgarije cltca 6 millioen, Au straliëen Indiëieder 2 millioen quarters meer voor export kunnen beschikbaar stellen en Hongarije l a 2 millioen qnarters tarwemeel aan het buitenland kunnen afstaan, terwijl voor de rest op Argentiniëeen be roep moet worden gedaav. Wat de import-vraag betreft, zal Frankrijk voor de binnenlandeche consumptie 5 a 6 millioen. quarters noodig hebben, maar daar tegenover staat, dat Oostenrijk- Hongarije, dat 't vorig jaar diezelfde hoeveelheid uit het buitenland meest betrekken, dit jaar in eigen behoeften kap voorzien, terwijl ook Doiteehland minder tarwe zal behoeven in te voeren, 4an in 1909. 8/9 '10. - V. D. S. IIIIIIMIlllllllllllllllMllllllltllllllllUIUlUIIIIMtlllllUIIIIIMIIIIIIMIlMIIIIIII De geringe resultaten van het HerhalingsQuderwys. Op nieuw blijkt zich aan de autoriteiten on zer groote steden, en aan de commissiën aa n wie het toezicht pp het lageronder wijs is opgedragen, de vraag op te dringen, wat er gedaan moet worden, om te zorgen, dat het herhaliogsonderwijs mér dan tot nu toe vruchten draagt. Het blijft nl. met dit onderwijs, bestemd om de arbeidenkinderen, nadat ze de lagere school hebban verlaten, nog in de gelegen heid te stellen, door voortgezet onderwijs bij avond het eenmaal geleerde bij te houden en aan te vullen, wanhopig gesteld. Groote sommen aan salaris worden er voor uitgegeven, de lokaliteiten, met licht en aventueele verwarming, staan beschikbaar, mooie leerprogramma's worden opgemaakt, maar... het wil niet. Iedereen is van het groete nut, ja, de noodzakelijkheid, onder de tegenwoordige omstandigheden, van dit aan vullend onderwijs overtuigd, óók de ouders der kinderen voor wie het bestemd is; ja, zelfs büde leerlingen zélf is het besef daarvan wel reeds aanwezig. En toch... het gaat niet Te Amsterdam niet, te Rotterdam niet, en... waarschijnlijk elders, waarvan het minder bekend wordt, evenmin. De klassen verloopen; dut is het groote kwaad. Het begin is goed; maar het duurt niet lang of er komen gapingen, en aan het einde van den cursus zijn er maar weinigen van waar mee begonnen is, nog over. Dat ontmoedigt de onderwijsere, dat deprimeert het geheele onderwijs. Telkens wordt opnieuw gezocht naar een andere methode, wordt verder gegaan met specialiseering van het onder wijs,' in de richting van het vakonderwijs", beperkt men zich tot taallessen, maar ook dat geeft slechts zeer geringe resultaten, en bovendien wijkt men daardoor telkens verder af van de eigenlijke bedoeling van het Herhalingsonderwijs, 't welk immers een voortzetting, een verdieping, een repe titie als men wil, van het algemeene ele mentaire onderwijs behoort te zijn, een be vordering van de 'algemeene ontwikkeling der jongelieden. Reeds in de Amsterdammer" van 3 Sept. 1909, een jaar geleden dus, wees ik, naar aanleiding van het zooveelste voorstel van het Gemeentebestuur van Amsterdam om nog eens tot re-pr-ga-ni-sa-tie van het Herhalings-onderwijs over te gaan, op dat gesukkel. In 1902 werd aldaar het herhalings-on derwijs gereorganiseerd, en in 1903 be stonden er elf jongens-scholen en zeven meisjes-scholen met 3-jarigen cursus, voor herhalings-onder wijs. Maar dat was al dadelijk een teleurstelling, want van de 8000 leerlingen die de lagere school had den verlaten, namen er slechts 3000 aan deel en zelfs dit aantal verliep nog in den loop van den cursus. Reeds in 1904 werd een der herhalingsscholen opgeheven en in 1905: opnieuw reorganisatie. Echter: op nieuw tevergeefs. In 1905 werd opnieuw een school opgeheven, en in 1909 moest men wederom tot de erkenning komen, dat het nog steeds sukkelen was, en werden opnieuw 2 scholen vcor opheffing voorge dragen. En zoowaar verscheen er in Juli van dit jaar opnieuw een voorstel van B. en W. van Amsterdam, om tot reorgani satie over te gaan.... In de toelichting zegt het college: Ondanks de reorganisaties is het verloop waarmede deze scholen reeds van hare organisatie in 1902 af, te kampen hebben, en dat de belang rijke sommen die de Gemeente er aan ten koste legt, voor een niet gering deel improduotief maakt, no* zeer groot." Inderdaad zijn de cijfers die omtrent het verloop in de drie programmatische leer jaren geconstateerd wordt, enorm groot: reeds in het eeiste leerjasr bedraagt dit van 32 tot 45 pCt.; in twee leerjaren klimt het zelfs tot 64 pCt. Inderdaad mogen B. en W. wel klagen over de weinige productiviteit der sommen, aan dit onderwijs besteed. In Rotterdam schijnen de resultaten, wat het verloop van het aantal leerlingen aan gaat, iets gunstiger, maar blijkbaar stelt de Commissie van Toezicht daar aan de resultaten van dit .aanvullende onderwijs minder hooge eischen. Toch wordt ook daar reeds in het verslag over 1909 al dadelijk gezegd dat de onvervinding ver schillende onvolkomenheden in het her halingsonderwijs (heeft) aangetoond". In 1905 werd, om aan de toen reeds zoo sterk aan den dag getreden gebreken tegemoet te komen, een reorganisatie ingevoerd, en thans leest men in het verslag: Over te laat komen en schoolver zuim wordt nog steeds door verschil lende leiders geklaagd", waarvan, gelijk het verslag uitdrukkelijk constateert, de schuld niet ligt bij de leer lingen, maar gezocht moet worden in den langen duur der werkzaamheden. Er zijn, in arbeidersbuurten, scholen met. 20 en 39 leerlingen in het geheel, en in deze scholen bemerkten de Commissieleden in de dun bevolkte klassen een zekere slaperigheid op", die in beter bevolkte kUsssn niet voorkomt. Daar houden de leerlingen elkaar wakker. Er blijkt derhalve ook in Rotterdam, trots de reorganisatie, aan de resultaten van he,t onderwijs nog wel het een en ander te ontbreken. Welke is van dit alles de voornaamste oorzaak ? Deze is niet te vinden in het on derwijsprogramma; noch in het gemis aan besef van de waarde yan dit onderwijs bij de ouders; noch ook in het gemis aan ge zindheid bij de autoriteiten, om finantiëele offers er voor te brengen. De oorzaak zit, al jaren, in de omstan digheid, dat de jongens van 13, 14 on 15 jaar, ja ook de l(i-jarigen no^, lichamelijk en daardoor geestelijk niet in staat zijn, om dit onderwijs met vrucht te volgen,'en de werkgevers niet genegen blijken, om ter wille van dit onderwijs, aan de jonge arbeiders en arbeidsters hun werktiji be langrijk in te perken. Daar wees reeds de Amsterdamsohe cor respondent de N. B. Crt. in het no. van 9 Aug. 1909 toen hij schreef, dat de oorzaak van de teleurstellingen, bij het Herhalings onderwijs niet ligt gy de jongelieden maar, aan den langen arbeidstijd dien ze hadden, en aan de geringe medewerking der werkgevers". Daarop wees ook een correspondent van een der Dagbladen te Maastricht, die, van hetzelfde verschijnsel melding makende, constateerde, dat een groot aantal werkgevers niet wil meewerken aan de meerdere ontwikkeling van hun leerling-werklieden, deor hen iets vóór den gewonen afloop van den werktijd vrij te laien". Daarop wijzen ook thans weer B. en W. van Amsterdam in hun toelichting tot hun jongste reorganisatie-voorstellen releveerende hoe bezwaarlijk het dikwijls is voor ,,iemand die in betrekking is en een langen werktijd heeft, om vier avonden per week naar school te gaan", en verder constataerende: In den regel zijn het juist de werkjongens, welke het eerst de school vaarwel zeggen". En ook de R >tterdamsche commissie schijnt deze omstandigheid als oorzaak van de weinig bevredigende resultaten te gevoe len, waar zij aan de hand doen het middel om met meer succes op het gemeenschaps gevoel van een groot deel der werkgevers'1 te werken. Daar ligt de oorzaak: bij de tegenwoor dige regeling van den werktijd is een vruchtdragend, voorgezet lager, herhalingsof inhalings-onderwijs, of hoe men het ook noemen mo?e, niet te be-reiken. Een samenkoppeling van bsiden is physiacb, en daar door ook psychisch onmogelijk. Een kind van bovengenoemden leeftijd, dat 10 of 11 uur heeft gewerkt, en des avonds te T uur zijn werkzaamheden eindigt, kan niet dit onderwijs volgen, tenzij het zich daarover ' avond aan avond weer buiten ge woon inspan t, en dan leidt dit tot overbelasting, tot over spanning, en dus tot nadeelen die wellicht grooter zyn dan de goede dingen die het onderwijs schenkt. Er is sedert het vorige jaar nog iets ge beurt, minister Talma heeft zijn ontwerp ingediend tot wijziging van de arbeidswet. Thans zou zich derhalve de gelegenheid aanbieden, om, door eene ingrijpende wets wijziging op het gebied van den kinderar beid, aan deze ernstige klachten in het belang van het ontwikkelingspeil der jonge arbeiders en arbeidsters, een beteren toe stand althans mogelijk te maken. Helaas, daarin zijn zij, die dit verwacht ten en hoopten, teleurgesteld! Zeker, de leeftijdsgrens is voor de kinderen die de Lagere School bezoeken, verhoogd, van 12 op 13 jaren, voor zoover inet 12 jaren niti aan de leerverplichting is voldaan, (ook slechts half dus!) en voor de jongelieden tot 17 jaren wordt de toelaatbare werkdag beperkt tot 10 uur, maar deze is ook thans reeds voor de overgroote massa dezer jongelieden de arbeidsdag, en het kwaad is juist dat hij te lang is. De kinderen van 13 en 14 jaar die 10 uur werken in fabriek en werk plaats, zijn voor het volgen en vooral het blijcen volgen van het Herhalingsonderwijs, nitt In staat. Dat moet telkens en telkens weer gezegd worden, want daardoor alleen zal er ook uit de kringen van het onder-1 wijs meer aandrang komen om den eisch >' der vakverenigingen en der 8. D. A. P. te steunen. Arbeidsverbod tot het 14e jaar, beperking van de jeugdige personen van 14 tot 18 jaar tot 6 en 8 uur per dag, Dan alleen, wanneer deze sociale eisch in vervulling is gegaan, zal het voortgezette onderwij», naast den arbeid gegeven, rijke vruchten kunnen dragen. : H. S. Gids voor buitenlandsche Hotels. Berliin- Hotel Adlon BERLIJN. Unter den Linden l bij den BrandenbnrgerTOP. 3 Minuten van het Tierganen-park. Heentjks'e ligging, Modernste comf., Matige pryzen,Voordeelige arrangementen.Tel.-Adres: Adloaum". LORENZ ADLOX, Keizerl. & Koninkl. Hofleverancier. Wiesbaden. Hotel WILHELMA. Ie Eansr. Termalbaden uit eigen bron. Prospectus Hotel Iniormaiie Bureau, Amsterdam, Raadhuisstraat 16. Dit blad ligt in bovengenoemde Hotels ter lezing. UITGAVEN VAN J. B. WOLTERS TE GRONINGEN. WOORDENBOEKEN. P>fIETJ\VE I.ÏEHBBÜGGENCATE-. EDgelsch-Kederlandsch. LJAOER Wil, ILKederlandsc"-Enge'scl" 4e druk f 5,40 in half leer in l d', of 2 dln. in linnen ? 5,40 L YAN GELDERS», _^^____^ II. Nederlandsch-Dnitscli. ? 5,80 in half leer ia l deel of 2 dln. in linnen ? 5,80 C. R. C. Hl-CKESRATiï, ± II Nederlanflscli-Franscb. Utal. ?4.50 in half leer in l deel of 2 dln.in linnen ?4,50 (Het «enige Fransohe Woordenboek, dat bij ieder woord de uitspraak phonetisch aangeeft.) M T TfOlilïJElI VERKLAREND HANDWOORDENBOEK DER NEDERLANDSCHE TAAL. 8e druk, l deel in hnnen ?2.75 Prys der 4 Woordenboeken NIEUWE TALEN per stel besteld slechts ?17,50 O U E» E TAL.EIV, OF. C. A. E8GELBREGT, La^nscliNederlandsch. 4e druk, l dtel in linnen ? 7,50. Dr. A.H. G.P. VAN DEN ES, 6e druk, l deel in linnen j 7,50. Df. J. MEHLER, NEDEIJLANDSCH LATIJNSCH. l deel in linnen ? 3,90. , Latqnach-yederlandgch. l deel in linnen ? 7,50. >" DKJi ES, j Prijs <ler »ooi «lmf boelcru OUD»: T Al.KIS .! _ ' [ per stel bestelu Hlevlit» VAN WAGESHStlKN, l ?15,50. UITGAVEN VAN J. B. WOLTERS TE GRONINGEN. SÏ/UIS, ZAAD H AND EL Vraagt onze gratis, geïlluströt r Ie, brochure van 40 pagina's. Maatschappij flrnbem V»»t*«h»>felUk Kapitaal: BB» ?lliltlOBK «V LD E H (reltcekemd). Sluit L*Y*QBT«rsekeringen ea Lgfrenten op btyx«nd«r «B .991 \99 &S Mi?ilvcr8tr?ia? Grootste en yoordeeligste Huis, op gebied van Damesondergoederen, Tafellinnens en Bedlinnens. S°ECIALITEIT: Complete Huwelijks-uitzetten. WANDen VLOERTEGELS. O ,, Bembrandtpleii 35, AMSTERDAM. Bruno Muller, KLEEDERMAKEB, Rokin 6A Tel. 3514 Amsterdam. ibonnementen van af ?125. Altijd de Nieuwste Stoffen. Geopend van 8?6 nar. Joaillerie Francaise, KALVERSTRAAT 123, AMSTERDAM. Grand choix de Joaillerie Bijouterie et Orfèvrerie. Modèles ravissants. Prix Modérés. Euitsch, Fransch, Engelsch, Spaansch enz. leert U vlug, goedkoop, ge makkelijk in de BERLITZ-SCHOLEN. AMSTERDAM, allén flV Keizersgr. 3OO. DEK HAAG, allén IMF* Koordeinde 42B. boven Mgison KRUL. ROTTERDAM, allén &* Mauritsweg 31. Men lette op de juiste adreatn. Th. FRANKEN H. VINGERHOED HOFLEVERANCIER . Kalverstraat 216. Telephoon 2040. Fijne Vleeschwaren, Comestibles. Boter, Eieren. Bimieu- en Buitenlandsche Kaassoorten. ERVEN KRAMER Wijde Kapelsteeg 4 bij het Rokin Amsterdam. .. Fabriek van Kantoorboeken B?'? Telephoon No. 266. ?'« Op het itadhui?. Bruigom (die op het laatste oogenbhk nog van zijn bruid af wil) fluisterend en den bode een gulden in de hand stoppend : Is hier ook een nooddeur 7" MET SFEINGRUG, Duitse h fabrikaat, worden geleverd door de Electr. Kautoorboekenfabriek v/h Gebrs. KUSTERS, N. Achtergr. 9?11, Amst. TELEPHOON 5545. Verschenen de 10e drukvan bevattende elf Kaarten, dus van elke provincie, met aan wijzing der afstanden van plaats tot plaats in Kilometers en vermelding der soort van wegen. Deze Atlas zenden wij franco per post (na ontvangst van bet bedrag in postzegels of per postwissel aan ona adres) voor slechts VIJF EBT DERTIG CENTS. Amsterdam, v. Holkema en Warendorf. FEEST-ARTIKELEN = MENU'SEE CEBR. SIMONS K AI, VJEB STRAAT 124. No. 571. Lotisico maakt bekend, dat bovengenoemd nummer in zeven series is geplaatst. Hierop is in d» vierde klasse van de thans trek kende Staatsloterij de prijs van vijf-en-twintig duizend gulden ge vallen. Voor het incasso wordt gaarne gezorgd door de betrokken hoofdagenten, te weten: H. A. VAN DEK MEER, Middelharnis. F. JOH. TOMMERUP, De l'erponcherstr. 98, 's-Gravenhage. P. VAX DIJK, Groote Oost 46, Hoorn. TOLHOEK & Co., Beestenmarkt D117, Goes. W. F. BEINTEMA,Pelsterstraat54, Groningen. SCHAAP & Co., St. Jansstr. 8, Amst. DE ZWAAN & Co.,Amst.Veerkadc48, 's- Gravenhage. F" Op schriftelijk verzoek aan iet adres van Lotisico, Juliana van Stolbergplein No, 11, 's-Gravenlage, worden prospectussen met )ijbehoorende documenten gratis m franco per post verzonden.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl