DE AMSTERDAMMER* WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Frwre m rotonnraite twltritiet foor likauis iMt en Jacttu Dwoter, MAKSYA8. Mythische Kom'.dïe door Balthazar Verhagen. YOORWOOBD AAN DB M ABSY AS-CRITICI. Het ia meer da» erg, mjjaheeren, Gerteli met uwe knnstcritwkl Vormt toch geen wreede slooperskliek, Wilt toch Biet langer maltraiteeren. Bouwt ep, bouwt op en haalt niet neer, Hoort naar de atem van Charles E. H. Begroet een kunstwerk met hoera, Bazuint des kunst'naars roem en eer I Dan wordt uw taak eerst schoon en al, Dan brengt gij zegen en vermaak, Dan roept geen kuMt'naar meer om wraak En bloeit en groeit ook het Tooneel! ? BALTHAZAB VERHAGEN DE DICHTBK, Triomf! Triumfl Een nieuw geluid! Heil! Heil! den jongen Dichter! Een nienwe zon zendt stralen uit, Ons knust-s werk wordt weer lichter! Een gulden tijdperk nadert ras, Roemruchte, groote dagen! Na Adam" zien wq Marsyas"... Naast Vondel staat Verhagen! IKBEN DE VOLLE PAQ, ANNA SABLAIROLLE-)?LYCORIS. Zij is de volle rijpe dag l" Dicht Balthazar Verhagen. Zij is meer (als ik 't zeggen mag): Drie volle rijpe dagen! iiiiiMiNniimmiiMiiiiiHiiiiyiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiitiiiiiiiiMiiiiiiiiiiii * loop; Guyana'a reageerden tot 45 resp. 29M pCt. in verband met het communiquéder Maatschappij betreffende den stand der werk zaamheden, uit welke mededeelingen nog niet veel hoop op de toekomst is saam te leien. Eindelijk heeft ook het bestuur der Cokes Ovens Mij. een communiquéde wereld inge zonden als antwoord op onthullingen in de financieele pers gedaan omtrent den feitelyken toestand der maatschappij. Noch het pro" noch het contra" kunnen wü, geen deskundigen zijnde, beooideelen,doch uit het verweerstuk der Maatschappij lich ten wij het saillante feit, dat de bestelling van 150 ovens, waarvan indertijd door de emittenten zooveel ophef is gemaakt, daar deze transactie der Maatschappij f re. l 500.000 contanten in kas zon brengen, reeds lang is geroyeerd, zoodat al de daarop gebaseerde voorspiegelingen, welke zoovele slachtoffers hebben gemaakt louter fata morgana zijn geweest! VanStaatsfondsen onderscheidden zich slechts Portugeezen door eene vaste stemming;Turkije heeft ei t del ij k na langdurige onderhandelin gen eene leening met Parijsche bankiers af gesloten, zoedat die weldra aan de markt zal komen. Onder de diverse soorten valt eene be langrijke koersreactie te constateeren in ge wone en pref. Pernvians; in aand. Warschau W een en is deze week eene aanzienlijke koersrijzing tot H t and gekomen nl. 18 pCt. Het geld is iets ruimer geworden, waar door prolongatie-rente tot 41A pCt. daalde. V. D. M. * * Financiën en handel van Portugal. De koers-teruggang der Fortugeesche Staats schuld onder den eersten indruk van de be richten der revolutie, nl.: 4X% Tabak-Oblig. van 96 M tot 94%% 3% Portugal Ie serie 67)4 62% 3% 2e 64 59% 3% 3e 66}* 6L was Laar verhouding van zoodanigen omvang, dat men geneigd was te veronder stellen, dat de beurs dese verandering van regeeringsvorm niet bepaald als een ramp van beteekenis opvatte. En sedert schijnt zij die opvatting nog niét te hebhen gewijzigd, althans de teruggang kon inmiddels ten deele (l , 1M%) worden herwonnen. Tijdens de monarchie waren de bezitters v»n Portugeesche staat»fondsen meestal in onzekerheid, ook na lat de conversie van 1903 de gevolgen van de voorafgegane tierceering der rente schijnbaar had doen verdwijnen en het goud-agio, dat van 1890 tot 1903 tueschen 24 en 48% had gevarieerd, allengs tot 3 & 5°/o was verminderd. Maar de onevenredige verhouding tusschen de biljetten-circulatie en den metaal voorraad der Bank van Portugal, zoowel als die tutschen de staats-inkomsten en uitgaven, waarvoor om het bijna telkenjare voorkomend deficit te dekken, voorschotten tot hooge rente noodig waren, maakten Portugeesche staatsfondsen toch altijd tot een minder veilig bezit, Of 't nu beter zal gaan? Voorloopig dient elk oordeel omtrent de mogelijke gevelgen der omwenteling nog te worden opgeschort, al is men geneigd te denken, dat het al moeielijk nog erger ban worden dan het was. Alles zal afhangen van de bekwaamheid en eerlijkheid van de nieuwe bewindsmannen en in dit opzicht was men niet verwend. Het meerendeel hunner voorgangers heeft deze eigenschappen blijkbaar niet gekend en met uitzondering van enkele staatslieden, als Costo KORTE INHOUD. Daar ging een satertje langs de kant, Hei, 't was in de Mei I Sprong als een jonge olifant, Hei, 't was in de Mei! Al fluitend op het phrygiech riet Tot hij een vochtig nymfje ziet, Hei, 't was in de Mei I Mevr. ROYAARDS-SANDBERG ARETIIÜSA. Zoo schalks en Echelms als Cupido, Zoo vurig als Diana, Zoo schoon als Aphrodite, zoo Rein als Prinses Juliana! Catrol, Loule en Saldanha, kon Portugal op weinig schitterende figuren in den lateren tijd wijzen; zelfs de middelmatige talenten op het gebied der diplomatie schenen zeer zeldzaam te zijp. De onwetendheid is bij' het volk schrik barend groot en in weinig landep, die tot het beschaafd gedeelte van Europa worden gerekend te behooren, zal men een zoo hoog percentage analphabebeu aantreffen, als in Portugal, waar van de ongeveer 5K miliioen inwoners, minstens 4 milïioen geacht worden niet te kunnen lezen of schrijven. Met de Azoren en Madeira meegerekend, heeft Portugal een uitgestrektheid van pi. m. 92.000 vieik. kilometer, en is dus in ver houding tot zijn oppervlakte schaaiech be volkt. De vele gebergten echter, vooral in het noorden des lands zijn hiervan een der voornaamste oorzaken : men vindt diidr groote uitgestrektheden grond, die voor bebouwing ten eene male ongeschikt zijn. Ook de groote steden zijn weinig in aantal ; behalve de hoofdstad Lissabon met ruim 400.000 en Oporto met 180.000 inwoner», zijn Braga en Setubal, ieder met 25.000 a 30.000 inwoners, de voornaamste. In de laatste jaren was de emigratie, in verhouding tot het zielental, nog al van beteekenis en verlieten jaarlijks ongeveer 40.000 inwoners het land, om in Zuid-Amerika, vooral Braziliëen Uruguay, een bestaan te zoeken. Daaren tegen komen ook nieuwe bewoners in het land, voornamelijk uit de Spaanache provincie Galiciën, om in de beide grootste steden als dagloonere, havenarbeiders, dienstmannen enz. den kost te vinden. Van de vreemde lingen, in Portugal gevestigd, vertegenwoor digen de niet-genaturaliseerde, Spanjaarden, ongeveer 30.000 in aantal, de meerderheid, verder heeft men, voornamelijk te Liaeabon en Oporto, nog ongeveer 10000 Brazilianen en 3000 Engelgchen. Wat de schulden des lands betrefr, deze zijn thans ongeveer : a. Buitenlandsche. 3 pCt. Ie Serie ... £ 20 736.000 3 2e . . . 1.189.000 3 3e ..... 9.407.000 Rentelooze Certif ..... 3 136 (HO 4)4 pCr. Tabak-oblig. . b. Binnenlandeche 3 pCt. Gecous. . . 4 Lsening .. 34.4Ü8 000 8 "70.1:00 £ 113.363.000 1.289.000 5.432.0(10 £ 120.0847000" 162.622.000 of te zamen pi .m. . . waarvan in het bez.it der regeering onge veer £ 48.000.000 is, zoodat het reatant ad £ 114.622.000, vermeerderd met het badrag der vlottende schuld, die men veilig op 80 miliioen milreis *) mag aannemen, een totale staatsschuld oplevert van niet minder dan 2 milliard gulden. Dank zij het statistisch bureau te Lissabon, onder leiding van Eduard Ville(;i, waarvan de gegevens als betrouwbaar worden be schouwd, kan men het aantal schepen, dat gemiddeld in de laatste jaren de Portugeesche havens binnenliepen, op 11 a 12.000 aannemen met een inhoud van 16 i i7 millioen register tonnen, terwijl de eigen han delsvloot ongeveer 100 stoomschepen met pi. m. 70.000 ton en 500 zeilschepen met circa 60.000 ton inhoud telt. 50 nooa., doch in werDe satyr vraagt de nymf een zoen, Hei, 't is in de Mei! Maar dat mag god Apol slechts doen, Hei, 't is in de Mei! De uymf verkiest Apollo's lier, Maalt om des safyfs fluit geen zier, Hei, 't is in de Mei! De nymf is met Apol gegaan, Hei, 'c is in de Mei! De satyr blijft alleenig staan, Hei, 't is in de Mei! Hij krijgt geen toon meer uit zijn riet En stort zich in den snellen vliet, Hei, 't is ia de Mail Maar god Apol blijft hoog en droog, He', 't is in de Mei! Ea declameert den epiloog: Hei, 't is in de Mei! Wanneer Kunst samengaat met Cultuur Dan gaan ze allebei secuur." Hei, 't is in de Mei! HET PoiïEM. Het vers is duidelijk en klaar, Geen dichtwerk van Hein Boeken, De poëzy fan Balthazar Heeft nergens duist're hoeken. En komt er soms een voet te kort, 't Verhoogt het schoon geheel, Dat evenwel EO* schooner wordt Schrijft hij een voet te veel! *) l milreis = ? 2.51 kelijkheid pi. m. ? 2.10. Het spoorwegnet beeft een lengte van circa 2700 K.M. Voor de laatste jaren is de invoer gemid deld op een waarde van tl'.' müliien milreis ta stellen, voornamelijk bestaande uit ver schillende grondstoffen, textiel-voortbrengse len en machineriën. Hiervan levert Engeland het grootste gedeelte, n), ongeveer 30 pCt., dan volgt Duitsehland met circa 15 pCt., Spanje met nauwelijks 10 pCt. en Amerika met bijna 6 pCt. Da eigen kolonie:i voeren jaarlijks slechts 2 milïioen milreis ongeveer naar het moederland uit. Deze bezittingen zouden bij een meer doel matig beheer meer productief zijn Ie maken, maar zij worden bestuurd ... op z'n Portugeescb, en tot dusver ia hare productiviteit niet tot haar recht gekomen. Aan de West kust van Afrika heeft Portugal de Kaap Verdifche eilanden, Sao Tnome en Principe, alsmede Arig'o, te zamen en oppervlakte van... 1750.030 vierb. K.M. Aan de Oost kust heeft het Mozambiqae (circa 750.000 vierk. K.M), in Ii.diëGoa, het eiland Maca 3 in de Chineesche wateren, en verder een gedeelte van Timer, waarvan bet andoie gedeelte in ons bezit is. De totale oppervlakte van Portugai's kolo niaal bezit is meer dan 2 millio n ~J K.M, met ern bevolking van roni 8 mihioen zielen. Dank zij de Enge'scheD, orn'sr wier vlag het feiteïijk geschiedt, is bet handelsverkeer van Angola, Mozambique en Macao tamelijk levendig. Portugal's voornaamste uitvoer-artikelen zijn wijn, kurkhout, zuidvruchten en visch, de totale waarde van den uitvoer bedraagt jaarlijks nauwelijks 30 milhoen milreis, zoodat de handelsbalans met. een paagief van minstens even zooveel sluit; met de^betalingsbalaiisis 't nog erger gesteld, daar Portugal, zooals uit hiervoren verstrekte opgave blijkt, een enorm bedrag aan het buitenland schuldig is. Da voornaamste leverancier en afaeirer is Engeland, werwaarts jaarlijks voor een waarde van + lYi millioen milreis wordt geëxpor teerd; dan volgen Braeilië, de kolonies en Spanje, die jaarlijks resp. voor ciica 6, s% en 4>4 milïioen miireis uit Portugal betrekken. Maar sedert jaren was Engeland de beste klant van Portugal, t f omgekeerd. In 17U3 ?werd door den toemaligen Britschen gezant te Lissabon, Sir John Methuen, het 2.g. Methuen-verdrag tusschen bei ie landen ge sloten, waarbij de inkomende rechten op wollen goederen uit Engeland op 23 pCt. van de waarde werden verlaagd, terwijl Engeland zich verbond van Portugeegche artikelen een invoerrecht te heffen,, dat 13 minder zou zijn dan van goederen uit Frankrijk. Boven dien zou men elkander op den voet van tïe meest begunstigde natie behandelen. Die overeenkomst bleef tot het laatst der 18e eeuw van krêcht en intussetien had Engelaid op Poitugal's handel een over wegenden inv oed verkregeïi, dien het ge stadig wist uit te breiden en te behouden 14/10 '10. V. D. S. D 3 Maine", Kort voor het uitbreken van den oorlog tusschen Amerika en Spanje zonk tengevolge van een ontploffing het Amerikaaasche oor logsschip Maine" in de haven van Havana. Dit ongeval, door Spanjaarden geweten aan een toevallige ontploffing m het schip, en door de Amerikanen aan een opzettelijke ontplof fing buiten het schip, verhaaste het begin van den strijd, terwijl, een paar honderd zeelui er het leven bij verloren. Het onderzoek, PJERRE MOLS MARSYAS. Hij danst zijn panen onverflauwd." Hij fluit wat hij maar fluiten kan, Hij fluit als Hameins Rattenvanger, Hij danst gelijk een Hampelman! BEN. C. KOK?ALEXA.NDER. OfiSierflijk wsrdt de ziel door minnen", Arme knaap, gij zijl van zinnen t" Onsterf'Jijk, Ben, wordt stelüg hij Die Alexander speelt als gij I iageste'd naar de oorzaken van de ramp, gaf geen duidelijke reeuitater, ; de scheeiswaid was zoowel uaar buiten als raar binnen ver bogen, dus bei ie oorzaken waren mogelijk. Er is niet verder over ie zaak gesproken, hoewel veel Amerikanen vast overtuigd bleven van Spaansch verraad. Op bet oogenblik is besloten de "Maine" weer te lichten, omdat het göweuscht is de meeverongelukte zealieden door een ralionaal graf te eeren. Door middel van eaissors', die ter wearszijde van bet wiak neergelaten worie:1, zullen zware kettingen onder het schip aangebracht worden, en door het aanhalen der kettingen eu het leegpompen der caissons wordt alles omhoog gebaald, terwijl het tuigen van den modder verminderd wordt door het spuiten van water tusschen schtepswaiid en modder. Het plan orn de Maint" weer zeevaardig te maken, ral wel opgegeven worden wegens het verouderde lype en de geringe gevechts waarde. Maar bet geheel is op .touw gezet, niut alken cm d9 zeelui te eeren, maar ook om Spai-je ta zuiveren ven de verdenking, die er nog op ru-st-. Hierna zal het wrak voor afbraak verkocht worder. v. O. Nieuwe (Jitiara. KARKL VAN DE WOESTIJNE, Afwijkingen. Bnssurn, C. A. J. van Dishoeck. SUZR LA ClIAl'ELLK EoOBOL, E"fl boelf. OOnee;?pel in 4 bedrijver. Amsterdam, Mij voor Goede en GocdKOope Lectuur. Gedmkb-)f.Jc, De Nieuwe Gids 1S85?l October 1910. 's Gravenhage, N. V. E'ectr.-drukkerij Lnetor et Emergo". Hoytema-Kaltr.der. Amsterdam, Ferwerda & Tieman. Wilh<-lmu*-KeJe.ndtr, met toelichting, door dr. M. G. DE BOKR. imeierdan, Allert deLange. Mr. H. F. W. JELTES, ibliotheekbeheer in de 18e eeuw. Overdruk uit bet tijdschrift voor boek- en bibliotheekwezen 1910. blaap Lieveke, Gedicht van J. G. VAN DER HAAK, getcoiizpt door JEANNE BOTTGER, opge dragen aan me-.'rouw O. Zweera de Louw. Amsterdam, G. Alebach & Co. E. GIRAH,- £<*« vanJobf gtsl'ieht, Vertaal d door JETSKE FAJJEP.. mst een inleidend ivoard van prof. dr. H. OOBT. Leiden, A. H. Adriati. l ESSER, Straatprf.dikiitg, 4e drak, met een levensbericht van den schrijver door zyn oudsten zoon, portretten en facsimile. Baarc, Hoiliu-dia-drukkerij. P. H. HTJÜEKIIOLÏZ JR., Levenilicht uit den nieuw ren lijd, os dsuk. Amsterdam, Van Ho'.Ecma c; WarenJcrf. Fvriawiius en zijn Zor.cn. Een oud verhaal, navertr.'d door X. VAN UICHTUSI. Amsterdam, Van Holkema & Warpudoif. NAKXIE VAN WEIIL, D) en Lo Eerster, met platen, van Louis KAEMAEKERS, (Jongens en meisjes bibliotheek Juiians). Meppel, H.'ten Brink. 't Begin, Midden en Eynde der Zee-Rooverijen van den alderfameustea zes-roover KLAAS G. CoiirAAN, van Oost-Zaanen, in Kennemerland, vervattende zijn wonderlijke en vreemde, landsschadelijke Drijftocaten waarin vertoond wordt hoe bij met weyrig Scheepen de Zee onveilig, een ongtlooflijken Buyt en een groot getal van Scheepen, van alle Landen, gerooft Mevr. EBÏMAKN SASBACH?DEIOPEA, Hoe roerend laat de heer Verbagen In schoone poëzij haar klagen: Nu ik febroken wederkeer Vind ik zijn trouwe fluit nitt meert'' CONST. VAN KERCKHOVEN ATLAS. O, ich g'üeksel'ger Atlas, eine Welt, Eine ganze Welt von Schünheit mues ich sagen: Mijn kruin is kaal mijn zin is los, 'k Zwerf als een sater door het bosch!" DAAN VAN OLLEFEN MENALCAS. Men is meer dan dier op aarde." Wat is Dasn op 't schouwtooneel? 'n Bloem in Neerlanda kunstnaarsgaarde, 'n Ster met nachtegalenkeel! DE BOSC1IXYMFEN. Bezielende dauw, gevallen uil lichtenden ether omlaag," Fie Carelsen, Annie Jnrgens, Mien Sasbach en Door van der Gaag, Gratiën, blank ah het maanlithtingeurenden ZTmernacht,"' Marsyas' lijkzang zingend met trillende beenenklacht. WILLEST FCOYAARDS ATOLI.O. Zie Willem Rcyaards als Apol l Het evenbeeld van Göthel Dat is ?6ó groot en wondervol... Da echweigen alle Floten I en afgeloopen heeft. Te Haarlem, gedrukt bij de N. V. Drukkerij Insulinde", op de Ge dempte Ondegracht. Dr. A. KUYPER, Parlementaire redevoeringen, deel III, Ministerieele redevoeringen, II. Amster dam, Van Holkema & Warendorf. Bedenkingen tegen de Bak^rtwit Talma, door het Bakkers-Comité, 2e deel. Kleine Bibliotheek voor Arbeider?, No. 2r dr. W. VAN RAVESTIJN JE., De, Stand der Sociaal-Democi aten in verschillende landen. Rotterdam, Uitg. Mij. v/ h. H. A. Wakker & Co. J. KLEEFSTHA. B'icven i,ver opvoeding. X en XI, (Scbcolidealeü). Hilversum, N. V. de Meicunr". H. SCHEEPSTRA, Onderwijs en Opvoeding, 5e druk. De Wig dtr Menscliheid, Bijeenverzameld door COMIAD ^IÜEKTI, en in :t NfderSan.lsch overgebracht door dr. A. HALBERSTADT (Van HomeroB tot Juvenalis.) Amsterdam, C. J. J, Da'meijer. Geschiedmis fan Omen Tijd sedert \8i8, door dr. P. L. MULLER, voortgezet dcor mr. W. II. DE BEAUFORT, 4e Boek, 5a Stuk. Haarlem, H. D. Tjet-nk Willink & Zn. Gcdenkteeken voor £in fin, JP SIDXEY. Opwtkfong tot de oplichting daarvan door de Commissie. Dr. H. F. HELSIHOI.T, Wtrelügeichiidenif, au. 30. Amsterdam. Mij Vivat". Df Waarde der Kultuurhistoritche Methode voor de kennis van de Christelijke Oudheid. Re ie uitgesproken door dr. Jos SCHRIJNEN, bij de openirg zijner lessen als Lector van wege de St. Radboud stichting in de verge lijkende klassieke taalkunde en de kultuurtrerchiedenis der Christelijke oudheid aen de Rijke-Universiteit te Utrecht op den lOIen October 1910. Amsterdam. C. L van Langenhuijsen. AUGUST BEBBL, Uit mijn leven, Vertaald door H. J. HEGERAAT, afl. No. 5. Amsterdam, Bro chure u h au del van de S. D. A. P. AUGUST BEEEL, Uit mijn Leven, afl. G ver taald door H. J. HEGERAAT. Amsterdam, Biochurenhandel der S. D. A. P. Uit onsen Bloeiüjd, Serie II, Ko. 8, dr. G. A. WUMKES, Kermiacn. Baarn, Hollandiadrukkerij. Gioote denkers, Serie 3, No. l, BACO VAN VERULAL. ?« God. dood? God. Migen wij nog aan Hem getooren ? Paedagogieche vlugschriften, Serie?, Ko. 4, Dr. H. CANNKGIÏTHR Tzn., Afzonderlike schob n voor mrer begaafde leerlingen. Pro en Contra, Serie 6, No. 7, Verbondmit België, Pro: dr. W. Zuidema, te Amsterdam. Contra: dr. Marten Rudelgheim, te Ant werpen. Levensvragen. Serie 5, No. l,Dr. E. DEKNKIIT, Zijn de natuuroridertoekers o> gelo'.viga'f 00». een antwoord op Haeckei's?Weltiütsel". Alles te Baarn, bij de Hollandia-drukkerij. T. VAN DEN BLINK, Op zor.nige icegtn l?4. Een viertal leesboeken. F. VAN RIJSSENS' Beknopte geschiedenis des Vaderland», 9a druk, bewerkt door dr. A J. v. D. MEULEN. Beknopt overzicht der Grieksche Mythologie, door dp. J. S, v. VEEN, 6e druk. W. STRUIK en W. J. JOKGEJAN. De Fittn ecbe taal, 3e deel, A en B. Wiesbaden. Hotel WILHELMA. Ie Rang. Termalbaden uit eigen bron. Prospectus Hotel Informatie-Bureau, Amsterdam, Raadhuisstraat 16. Dit blad ligt in bovengenoemd Hotel ter lezing.