Historisch Archief 1877-1940
10
D E A M S ST E R D A M M E E W
B VAD " V O & 'N £ © E R L 'A $f b. '
dat daar de prijzen slechts nauw merkbaar
verlaagd zyrj.
iotiMBchtn V«et man nn -alles -.en -dus . . . .
Zoodat er geene aanleiding meer is voor
heftige taoeigbewejingen in de aandaelen
Konüdöto, .*e daa ook deze week vrrjwel
op hetzelfde niveau zün .gebleven ; aandeelen
Oecomoiifiveide tetnggeleópen lot eirca 285
pCf, -vWbetwrtle weer tot 800 pCt.
De -overige «ooiten ?konden zich flink
Jiandha van, erüijl ' voor Perlak en Znid-PerlBk
aandaelen eene bepaald vaste stemming viel
?waar te nemen. Minwaarden ondervonden
geen variaties van beteekenis;
Knbberaandeelen waren zwak gestemd, met uitzondering
van Serbadjadis, die een paar punten hooger
?werden afgedaan.
Cultuutaandeelen hadden een aeer flauwe
tendenz in verband met de voortgaande
der suikerprjjzen. Aandeelen reageerden tot
151 pCt. acties tot ? 120.?terwijl aand.
Indische Bank tot 2G4X pCt. terugliepen.
De geldkoersen blijven zich tnsschen 4^
en 4% pCt. bewegen.
28 Oct. ? v. D. M.
P.S, Intnsschen heeft de Amer. markt
opnieuw een vast aanzien verkregen.
*.*
De jongste rjjzing te New-York.
Toen een jaar geleden de Bank van
Engeland in enkele weken (van 7 tot en met
21 October) haar disconto van '21A pCt.
geleideujk tot 5 pCt. had verhoogd, was de
terugwerking daarvan op de Europeesche
mankten duidelijk merkbaar.
Geheel anders was 't, toen op 20 dezer
het bank-disconto te Londen van 4 op 5 pCt.
weid gebracht. Behalve de teruggang van
Consols tot ieta beneden 80 pGc., maakte de
maatregel aldaar weinig indruk en noch te
P*riJ8, noch te Berlijn was dientengevolge
een bepaalde ontstemming te bespeuren.
Men had 't voorzien en ook New-York
?tiiiiiiimnimniitiiiliiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiniimnniiiniiiiiiiiiiiniiMtiiniii
Brieven van Oom Jodocns.
26.X/10.
Waar&'-NeefI
Ik heb ditmaal weer eens een
ministerieele week gehad! Ja de bel bij mij
staat soms, bij manier van spreken,
niet stil van de Excellenties. Maar
ik zal het je geregeld vertellen. Het
was Zondagmorgen. Tante was naar
de Groote Kerk, Naatje naar die van
de Gereformeerden onder het Kruis en
Annet, eigenzinnig als altijd, naar den
Protestantenbond. Ik besteedde mijn
morgen aan een kleine inspectie van de
bibliotheek mijner .dochter. De schan
dalen bij de Marine hadden mij zoo onzacht
wakker geschud, dat ik brandde van
nieuwsgierigheid om te weten of ook in
mijn huis het boekengif werd binnenge
bracht, dat bedervend werkt op de reine
kinderzielen onzer zeelieden. Thérèse
Horen, had de courant bericht, mengde
dat gif met vrouwelijke kunstvaardigheid,
en ik vreesde maar al te zeer, dat ook
uit het bqudoir mijner dochter dat aller
ij selijkste niet geheel zou zijn geweerd.
verkeerde slechts een enkelen dag onder den
indruk, waarvan het spoedig herstelde, toen
het bleek, thoa gemakkelijk men zich elders
over het boogeare disconto wist te troosten.
Ei tcch was Amerika mede een der oor
zaken, die' füftrtóe aanleiding hadden gege
ven: naaét^feaanzienlijke «oud onttrekkingen
voor Ezypte, Turkije en Rasland, alsmede de
gewoonlijk grootere herfat behoef ten, was 't
de meerdere levendigheid van Amerika op
export-gebied, waarvan Londen in de eerste
plaats de terugwerking -ondervond.
De cijfers van Amerika's buitenlandsche
handel in September U., waarbij voor het
eerst in geruimen tijd de balans op
beteekenende wijze ten gunste der Ver. Hiaten
overhelt, toonen dit duidelijk aan, want in
die verbetering speelt de uivoer van katoen
de hoofdrol met bijna 65 millioen dollar,
tegen ruim 46 millioen in Saptember 1909.
De katoen-nij verheid in Europa, met name
in Eageland, heeft nl. groote behoefte aan
grondstof en die vraag kan slechts tot zeer
hoagen prijs worden bevredigd, al is de
oogst-opbreagst ditmaal vrij wat meer
beteekenend, dan die van het jaar tevoren.
Deze meer gunstige positie was wel een der
voornaamste oorzaken van de jongste rijaing
op de Amerikaansche fondsenmarkr. Wel
waren daarvoor nog andere omstandigheden
aan te voeren, maar deze berustten meer op
verwachtingen, die evengoed konden
meeals tegenvallen.
O.a. op politiek gebied, daar men aan de
beurs te New-York uitgaat van de veronder
stelling, dat bij de verkiezing in den Staat
New-York in de volgende maand de
kandidaat van K'joaevelt het zal moeten af
leggen tegenover Dix, den democratischer!
tegenstander.
Zulk een uitslag zon natuurlijk Roosevelt's
prestige belangrijk doen dalen en Wallatreet
schijnt reeds te geloo7en, dat zijn rol zoo
goed als afgespeeld i?.
Maar dit is slechts een veronderstelling,
evenzeer als dat bij een eventueele
overEn waarlijk mijn vrees was niet onge
grond: het Hovende een heele plank vol.
Daar stond Lord Radijs" in twee deelen,
naast de eveneens tweedeelige Dochter uit
de Ilooie Ekster", dan volgde Vrouwen
lief en leed uit de Tropen", Onder de
de Waringinboomen", Ons Proefjaar",
De zonde der Ouders", en tot slot, weer
in twee deelen, ... 'n Zeemansbruid".
Het was of een zwoele lucht je van die
plank tegenwoei. Ik herinnerde mij opeens
een versje, waarmede wij in onze jonge
jaren de zeelui eerden als
Oageslepen diamant,
Goudhart onder 't wollen baat j e,
Rosm en Lust van Nederland",
en ik moest rillen bij de gedachte hoe
dat alles ten verderve stond te gaan
door die lectuur, waaraan, waarlijk, ook
mijne dochter zich laafde! De Zonde der
Ouders1' waarin zoo maar eventjes de
buitenechtelijke samenleving" wordt
behandeld, waar zoo maar klakkeloos een
zin staat neergeschreven als deze: de
arme ziel ze is grootmoeder en
nog sierde de Inddkrans niet heur lok
ken!" Een Proefjaar", waarin een flir
tend meisje ten tooneele wordt gebracht,
dat ten slotte uitroepen moet, dat ze
geleefd had in 't Paradijs der dwazen,
maar dan toch in een Paradijs" en .zich
vermeet mede te deelen, dat zij som
wijlen een enkel oogje waagde aan al
die mooie juffers, die een fortuin aan
diamanten en andere steenen met zich
omdragen en... 't ontbrekende aan rul
len". Foei, foei, is dat jongemeisjes-, laat
staan zeeliedenlectuur ? Of de Zeemans
bruid" misschien beter was? Ik was net
aan bladzijde 86, waar een tante tot een
jonge schoone, die neiging heeft zeemans
bruid te worden, zegt: 31 ^ jaar, dat
is zeker een heele lange tijd om iemand
trouw te blijven. Maar dat Jiopft ook
niet' Ik was daar juist en zat ter
neergeslagen, met de smartelijkste ge
dachten woelend in mijn hoofd: ik zag
de blanke ziel mijner Annette en al die
winning van de democraten de eendracht'in
de republikeinsche geledersn zon worden
hersteld en dientengevolge Taft'd herkiezrng
in 1912 mogelijk zou zijn. Dit in het pro
gram der democraten verlaging der bescher
mende rechten is opgenomen, hetgeen de
beurs en de groot-industrie evenmin aan
genaam kan zijn, scheen bij «Ie optimistische
verwachtingen niet in aanmerking te komen.
Maar de mogelijkheid, dat E losevelt buiten
gevecht wordt gesteld, was voor de Ne w-'
Yorksche beurs een bemoedigend vooruit
zicht, evenals de verwachting dat de
spoorwegbesturen in elk geval toch een gedeelte
lijke verhooging van de vrachttarieven bij
de Interstate Commsrce Commission zullen
loskrijgen.
Tegenover deze wenschen en mogelijkheden
nu staan, behalve de verbetering van de
handelsbalans, nog enkele ftiterj, als een
begin van verbetering van de koper-industrie.
In onderstaande opgave vindt men hierom
trent eenige gegevens voor de 9 verschenen
maanden van dit jaar:
voorraad (tor) prijs p. ton
Maand in Ammika in Europa in £ S'.
Januari 43.957 110808 60%
Februari 47.852 113.455 59%
Maart 55.279 111.432 57%
April 63386 110.207 55%
Mei 71.618 10(5815 56%
Juni 75.172 103.957 54 K
Juli 76.179 99239 5ïM
Augustus 75.393 97.506 55%
September 66425 93.960 55Y»
IQ de Vereenigde Staten had de voorraad
einde Juli 11. het hoogste standpunt oereikt;
voor 't eerst ia in Sjpternber 11. weder een
sterke vermindering der productie waar te
nemen en men streeft er naar deze verder
in te krimpen, ten einde een aanzienlijke
afname van den wereldvoorraad mogelijk te
maken. Alvorens dit doel is bereikt, kan
van een iatwat beteekenende prijsverheffing
geen sprake zyn.
In Europa is de voorraad gedurende de
iiimimnuiiiiimiinmiimiiiiinnimiimimiiiii iiiiiiiiimmiiinmi
blanke zeemanszielen, onder hun witte
zeemanskielen, zwarter en zwarter wor
den, toen er gescheld werd en ik moest
zelf opendoen met de zeemansbruid nog
onder mijn arm ik van aan gezicht tot
aangezicht stond voor Jan Kanon, of
liever: sedert zijn bekeering Johannes
Canonicus. Is dit het?'' vroeg ik hem
dan ook meteen toen hij op zijn zeebeenen
in het boudoirtje geloodst was en in een
crèpeaud voor anker was gegaan, en ik gaf
hem de beide deelen van de Zeemans
bruid. Maar hij schudde beslist het hoofd:
Neen, waarde heer! spreek mij er niet
over; ik heb mijn volle bekomst van al
dat boekentuig. Bij alle ... duiven uit
den til... o, pardon ik wou maar
zeggen, dat is het niet en al die andere
snert-rommel ach, vergeef me 'n
zeemansterm is het ojk niet. Maar
wat een last ik ervan heb! Zij is al
bij me geweest op het Departement
met 'n heele koffer romans en ze wou
mij daaruit gaan voorlezen om aan te
toonen dat er geen onvertogen woord uit
haar pen gevloeid was, maar dat was
allemaal niet noodig, want 't was een stom
me vergissing van die verd kranten:
Een liefde in de Binnenlanden" heet
het vreeselijke boek en ik kon haar dus ge
rust stellen. Mevrouw," zei ik, wees U
dankbaar voor de reclame, maar boeg
seer nu, met alle zeilen bij, over bakboord
naar buiten want ik heb mér te doen".
Zeer goed gezegd, Excallentie, ook op
het departement moet men zijn kust
verdedigen". Vindt U niet", zoo sprak
hij weer, zichtbaar gevleid. Och, ziet
U, ik zal Ida zeggen dat is Mevrouw
de Ministersche moet U weten dat
ze haar eens op een theeavondje vraagt,
dan is het leed gauw vergeten. Maar
het ware boek, dat heb ik hier in mijn
zak. Warners heeft het mij bij geheime
extra-zending gestuurd. Doch ik mag
het niemand laten lezen, heeft hij erbij
geschreven, zoo gevaarlijk is het. Ik
zelf vind het nu zoo bar niet,-maar dat
komt zeker omdat ik in den laatsten tijd
eerste helft van deze maand met ongeveer
1800 ton verminderd; de wereldvoorraad, die
einde Juni 1.1. ruim 179.000 ton bedroeg, is
dientengevolge tot 158.587 ton teruggegaan.
De prijs van Standard koper was op 19 dmer
£ 57.?, zijnde '£. 2M boven het laagste niveau
van dit jaar (einde Juni 1.1)
De tosstand in de ijzer-industrie laat op het
oogenblik nog te wenschen over, maar baar
lot staat in rauw 'verband met het wel en
wee van het spoorwegbedrijf. En daarin ziet
het beurr-optimisme te New-York verschillen
de lichtpunten. De jaarverslagen, die in de
laatste maanden zijn vercchenen, geven meerer
deels zeer bevredigende resultaten te zien;
boven het dividend werd een niet
onbeteekenend surplus in het afgeloopen boekjaar
verkregen, de vooruitzichten zijn in verband
met de thans nagenoeg versekerda
oogstlesultaten nog al bemoedigend, vooral wanneer
de hoogere loonen door de tarieven-verhoo
ging kunnen worden gedekt...
Eu dan zal, met de overige takken van
nijverheid, ook de ij zer-industrie haar aandeel
in de verwachte verlevending van zaken
verkrijgen...
Al deie verwachtingen hebben bij de jongste
rijzing dienst gedaan. Maar of Wallstreet van
de gegrondheid ervan overtuigd was, mag men
betwijfelen.
De haast toch, waarmede op de verbeterende
koersen op uitgebreide schaal werd gerealiseerd
en de inzakking van het hoogere niveau in de
laatste dagen doen veel meer het tegendeel
vermoeden.
28/10 '10. V. D. S.
Erratum. IQ het artikel ,,T)e Staatschu'd
van Hongarije" (No. 1739 van 23 deze?) staat
als koers van overname van de 250 millioen
kronen 80 %, hetgeen moest zijn 90 %.
V. D. S.
weer heb moeten uitscheiden met de
literatuurlessen, die van der Voort van
Zijp mij gaf. 't Is te druk zoo vóór de
begrooting. En U moet ook denken: ik
heb al cathegesatie van Tal ma, en
spreekles van Theo, en eiken avond
komt er een dominee om alle
departements3tukken met mij door te zien, terwijl
ik nog met twee leden van den Bond
van Cnristelijke Officieren n avond in
de week besteed aan een Christelijk
Zeemanszakwoordenboek".?Dan moet
het wel iets zeer gewichtigs zijn, dat U
hierheen voert, Excellentie", waagde ik
den veelgeplaagde op te merken. Dat
is het ook, waarde heer, ik kwam Uw
raad vragen. Theo hecht daaraan ook
zooveel en nu wij beiden wat in de
moeilijkheid zitten, stuurde hij mij naar
l''.?Mijn hart en hand", zoo antwoordde
ik, zijn aan de zaak van 't lieve vaderland,
eens en voor goed verpand. Mits langs
den Weg des Heeren wandelende".
,,Natuurlij k, dat spreekt vanzelf, ofschoon
alle wegen naar Rome leiden, is dit toch
wel de kortste en de beste. Maar ter zake.
Het is de kustverdediging, die ons dwars
zit. Die lui in de Kamer willen het
voorstel en de toelichting publiek hebben,
en wij jassen het er liever in
destiekemigheid door. Wat moeten wij nu doen ?
Warners, onze vloot-dominee, die aan
de samenstelling een belangrijk aandeel
gehad heeft, wil de publicatie niet, om
dat dan de verrassing eraf is als de
vijand werkelijk komt en dat zou ook
sneu voor hem zijn, want het
allerfijnete en allergeheimste is juist een idee
vam hem. Maar als rle Kamer uu niet
anders wil? Ja, geef l'mij nu eens raad,
wat zou U doen ?" Excellentie, dat is
zoo eenvoudig niet, en l' heefc gelijk,
dat V er iemand van ervaring in raad
pleegt. Maar T begrijpt, dat ik zelf eerst
dien te weten, wat dat allergeheimste
is". Natuurlijk, en ik mag het U dan
ook wel vertellen. Kijk behalve de for
ten, en de kanonnen en het prikkeldraad,
dat allemaal natuurlijk niets geeft, en
Het ia langzamerhand een algemeen bekend
fait geworden dat de vingerafdruk, die een.
mensch maken kan door een vuile of v t i te
duim of vinger ergens tegen te drukken, een
aantal gebogen lijnen bevat, die kenmerkend
zjjn voor den maker. Van ieder mentch is
deze afdruk verschillend, en bij het opsporen
of overtuigen van misdadigers is de vinger
afdruk veel gebruikt. Bij het uitbetalen
van tractementen wordt hetzelfde middel
toegepast om bedrog tegen te gaar. In M
waukee(VV.) geeft de gemeenteontvanger aan
de ambtenaren ieder een kaart met des ont
vangers duinaafdruk op den achterkant. De
andere kant blijft wit tot de kaartbez.it ter om
zijn geld komt. Zoodoende hoopt de gemeente
bedrog tegen te gaan daar gean oplichter
eaazelfde duimafdruk heeft als de gem?
enteont 'anger. Da vuile duim, die de OBtvauger
er voor noodig' heeft, wordt met
tracletniLtsverhooging beloond. v. O.
Braziliëheeft een oorlogsschip besteld dat
ons doet opkijken over onze «igen
Dreadnought-sehrik. 't Is toch maar kort geit den
dat de Dreadnought ons een geweldig schip
leek, maar nu ia zijn tonnenmaat al bijna
verdubbeld in dit Braziliaansche montter.
Armstrong, Whiteworth & Co. bouwen ket
schip dat het grootste bestaande oorlogsschip
zal zijn... zoo lang het duurt.
De lengte bedraagt ongeveer 220 M. pn de
bewapening bestaat uit twaalj '14 inch kanonnen
(35 cM.), veertien 6 inch kanonnen (15 i M.)
en veertien 4-inch kanonnen (10 cM.). Drie
torpedolanceerbuizen bevinden zich onder de
waterlyn van het schip, dat door turbines
voortgedreven zal worden met een SEel^eid
van 22 M knoop. Geheel gereed zal bet oc
geveer ?35,000,000 kosten, ter wül het dooreen
tarpeUo of een mijn of iets dergelijks van
eenige duizenden guldens waarde, onbin
kbaar gemaakt zal kunnen worden, v. O.
nimin miiiMiMiMmiMiii
de onder- en bovenzeesche neutedoppen.
die al evenmin wat geven, daar heeft
de vijand (met permissie) lak aan, is er
iets heel nieuws gevonden: een idee
zooals ik U zei, van Warners, en daar
stellen wij ons veel van voor. Dat is
een brigade van vlootpredikanten, die
op het kritieke oogenblik der landing
op het strand verschijnt. Dit ongewoon
gezicht zal den vijand in verwarring
brengen. Schieten durft hij niet op die
mannen Gods, en zoo hebben deze ge
legenheid ijlings de godsdiensttwisten in
des vijands boezem weder te doen ont
branden, waarvan slechts een smadelijke
vlucht van de in zichzelf verdeelden het
gevolg "kan zijn, ons een waarlijk
Cbristelijken triomf bereidend. Maar i.u kost
zoo'n vlootpredikant aan onderhoud j
aarlijks 3000 gld,, dus U "begrijpt, zoo'n
brigade hakt er nog al in." Een prach
tig, en bovenal een practisch idee." zei
ik, dankbaar voor het vertrouwen, maar
ik ben het volkomen met Warners eens,
jelui moet dat niet aan de groote klok
hangen. Dan is de vijand geprepareerd,
en mist het zijn werking. Niet
publiceeren van het rapport, zou ik zeggen.
Maar ook niet vlakaf weigeren. Zeg een
nota" toe, en daarin schrijf js om de
zaak heen, zoodat je er per slot zelf ook
geen touw meer aan kunt vastknoopen.
Misschien wil de brave Van Heeckeren
wel assisteeren ---- " Neen dank u,
Theo kan dat even mooi, laat hem dat
ma ir gerust over; als ik hem uw raad
heb overgebracht, loopt alles verder
vanzelf." En na BOg wat nagepraat te
hebben, stevende onze opperzeeheld met
een opgelucht hart weer naar het Haagje
terug, mij achterlatend met het vader
land-behoudend geheim, en te midden
van den in eere herstelden liovenschen
litteratuurhof. En zoo vonden de dames
mij nog mijmerend over het zoet genot
van voor anker te liggen in de veilige'
haven der christelijke meerderheid.
Je Oom JODOCUS.
WIJNMALEN.
Wereldrecord Hoogte 2800 M.
Wereldrecord Grootste afstand op n
dag 475 K.M.
Wereldrecord Hoogste vol plané2800 M.
in 13 minuten.
Wereldrecord Grootste
cross-conntryflight 620 K.M.
Parijs - Brussel - Parijs in
27 uur 50 min. 28 sec.
(werkelijke vliegtijd 14 uur 10 min. 54 sec.)
Kal begin Md¥einl»êr vliegdemonstraties geTen op
VERWET «ft HJGARD's vliegkampeii te Ede en Soesterfoerg.