De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1910 6 november pagina 10

6 november 1910 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

I: 10 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND-. No. 1741 door all» ondernemingen in enorme hoeveelbedden is aangeplant, op den dnur gean geacoikte rubber-boom, blijkt, zoodat de laad word* gegeven om alle flcus-boomen door Hevea's te vervangen, dan kan men als aannemen, dat de theoretische der productie reap. winsten, in de prospectussen verstrekt, heel wat teleurstelling zallen baren. Tabakswaarden hadden wederom een vasten grondtoon, waardoor- verschillende soorten eenige pereentea konden verbeteren. Bijzonder oflde/soheiddea zich de preferente aandv- Holland Sumatra, dia 20 pCt. avan ceerden, op geruchten, dat deze njt den opbrengst van landrerkoopen zallen worden afgelost. Van Mij n waar den hadden vooral Ketahoens eene willige tendenz, waardoor de gewone aandeelen 9 pCt. en de preferente 15 pCt. verbeterden. Q« variaties in da overige speculatieve waarden hadden weinig beteekenis; slechts voor aand. Warechan-Weenen valt eene rea«tip van ca. 10 pCt. te vermelden, zeer naiuurlük na. da. ongewone en overdreven rijzing in deze aandeelen. De, koersen van beleggingsfondsen varieer den slechts fractioneel; het aanhoudend dure geld echter heeft ia den loop dezes j aars onmerkbaar het niveau-, waarop deze waarden stonden, belangryk verlaagd j vooral bij pandbrleven van hypotheekbanken komt dit ver«chjjMel sterk uit. In d» laatste dagen is de geldmarkt iets ruimer geworden. 4 Nov. v. D. M. *** Q» daling van ruwe rubber. Keede sedert: gernimen tyd ia de wilde speculatie, die ongeveer 2 jaren geleden op de rubbermarkt heerachte en vooral te Lon den zoo groote verhoudingen aannam, tot stilstaan gekomen en allengs is een scherpe prijsvermindering van de grondstof en dien tengevolge een belangrüke koersverlaging van rubher-aandeelei» ingetreden. In Oost Azië, op de markt van Sbanghai, heeft deze terugIIIMItlllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Brieven van Oom Jodocus. gaande beweging zelfs tot een ernstige finanoieele crisis geleid; door de buitensporige speculatie-woede, die aldaar reeda lang ia angstige spanning werd gadegeslagen, ayn verschillende bank-instellingen en particuliere firma's ia moeielökheden gekomen. By deze crisis deed zich weder het eigen aardig verschijnsel voor, dat de voorraden geleidelijk zulk een omvang hadden verkre gen, dat de consumptie by lange na niet in staat was een zoo aanzienlijke hoeveelheid grondstof te verwerken, te minder nu een zoo belangryk verbruikster als de automo bielen-industrie in de Ver. Blaten van NoordAmerika door den tijdelijk economischen toestand daar te Jande minder koopkracht ontwikkelde, dan waarop men van die zijde gewoonlijk meent te mogen rekenen. Van de prijs-sehommelingen der ruwe grondstof geeft onderstaande opgave een denkbeeld. Men vindt daarin vwmeld de prij zen van harde Para fijne per Engelsen pond aan het einie van iedere maand, gedurende de eerste 9 maanden van dit j aar en de beide vorige jaren. Daaruit blijkt, dat het laagste niveau dagteekent van het eerste trimester van 1908, n), van 2/9 tot 3/1%, terwijl de hoogste noteericg, ni. 12/1, nog einde April U. werd bereikt. 1908 1909 1910 hoogt t e laagste hoogs'e laagste eind. maand: d. mnd. Jannari 3/5K 31/LK 5/2X 51 7/9X Febrnari 3/1X 2/9 5/31A 6/tX 9/ Maait 3/7 H 3/ 5/3 5/1X 11/6 April 3'1H 3/3 5/5 5/2K 12/1 Mei 3/lOJi 3/4K 7/5 5/4X 9/1 Juni 3/ll>i 3/8M 6/3 5/lO}i 9/L1 Juli 4/1 3/L1 8;tK 6/4 8/10$ Auguslu*4/l 8/tl 8/3 8/2 8/4 Septemb. 4/3 4/H 9/LH 7/HH 6/2 Aan de Londenscne markt voor mbbershares fchynt de daling der koersen, die op den teruggang der ruwe grondstof is gevolgd, de vraag weer te hebben doen toenemen; de speculatie heeft opnieuw moed gevat en daardoor verkreeg de markt in de eerste helft van Oetober 1.1. inderdaad een meer levendig voorkomen. iiiiiiHiiiiiimiiiiiiiiiiliiimliiiii MimuiiiMiiiimiiiniiiniiiiMuimim 2.XL'10. Je briefje wil ik meteen beantwoor den. Je vraagt mij : wat ik denk van de schandalen" het woord blijft voor jouw rekening in de Dordtsche Kerk, en of ik als man- van-rechts nu werke lijk vind, dat dat zoomoet." Maar mijn beste, wat wil je 'dan? Natuurlijk moet dat zóó! Denk maar eena een oogenblik na en wees tenminste historisch, zoo je niet christelijk-historisch wezen kunt, wat, onder ons, oneindig beter ware. "Wanneer wij, mannen- van-rechts, ter verdrijving van de verfoeilijke leerstellingen der revo lutie, het rad der ontwikkeling een paar flinke slagen terug willen laten doen om ons volk weder te brengen tot den gezegenden vóór-revolutionairen tijd, toen de Calvinistische zegen algemeen genoten werd, dan gaat dat niet met glacéhand schoenen. Zachte geneesmeesters maken stinkende wonden! Wie het doel wil, moet de middelen willen. Wij kunnen nu eenmaal do zegen van het ware Cal vinisme niet deelachtig worden zonder dat wij daarbij verwarmd worden door het gloeiende vuur van dea predikanten hartstocht. Wij mannen-van-rechts wil len regeeren en geregeerd worden door onze eigen luiden, die ons vrijwaren zul len voor den rooftocht, die op onze zakken, beurzen en brandkasten georganiserd wordt door de heeren van 1795, liberaal, vrijzinnig-democraat, of socialist, allemaal diefjes en diefjesmaat. Rechts is het veilig. Daar stellen immers de kleine luiden hun hope niet op het ver gankelijk waereldsch goed ??en hebben enkelen dat al gedaan, dan moeten zij van de dwalingen huns weegs worden teruggebracht maar op den rijkdom in een Andere Wereld. Doch deze gelukkige en rustverzekerende toestand is onmogelijk zonder predikanten. Ook de beste tijd onzer nationale grootheid heeft ze niet kunnen missen,en het lijkt mij dan ook alsof ik dien tijd zie terugkeeren, nu het openbaar wordt hoezeer ook er nu weder dienaren des Goddelijken Woords gevonden wor den, die niet aarzelen in de onverdraag zaamheid. Verdraagzaamheid is een mooi woord, maar is het niet beter uw weder partijders te vuur en te zwaard te ver nielen, dan samen te wonen met die uw verderf willen ? Wij politieke Christenen zouden het nooit zoover gebracht hebben als de profeten en de onverdraagzamen Blijkbaar zyn hier de optimisten in de meerderheid, die zich niet storen aan de voorspelling der pessimisten, volgens welke de rnbberprjjs wel weer tot 3 sh. per Eog. pond kan dalen, zooala in het begin van 1908 het geval is geweest, d.i. in den t ij d, onmid dellijk -gevolgd op de najaarscrisis van 1907 in Amerika. Maar de optimisten beweren, dat de toe stand toen tot de uitzonderingen behoorde en er een groot verschil bestaat tisjchen dezen tijd en thans. Toenmaals was het, volgens bun bekering, den consumenten in Amerika wegen» de flnancieele moeielijkheden te New York onmogelijk, om groote hoeveelheden grond stof te koopen a wegens de weinig bemoe digende vooruitzichten der industrie a wegens gebrek aan geld of krediet. En Brazilië, dat aldus zijn voornainiaten afnemer werkeloos za$ blijven, terwijl de voorraden meer en meer toename», bleef geen andere keuze over, dan het ruwe product tot een zoo lagen prijs als 3 sb. van de hand te doen, om verder rente-verlies en verdere opeenstapeling te voorkomen. Ook meenen de optimisten, dat tegenwoordig de Amerikaansche consumptie veel te laag wordt geschat, ge'uige da automobielenfabricatie in de Vereenigde S a'.en, die ondanks de minder gunstige tuien in den loop van 191.0 sedert Januari 1.1. reeds een bedrag vertegenwoordigt vao f 9 500.000 tegen | 5.400.000 in 1909. Wél is in heide jarea net bedrag van de ingevoerde auto's nagenoeg hetzelfde geweest, nl. ongeveer $ 3.00U.OOO, maar uit den meerderen aanmaak in dit j mr komen zjj tot degevolg'rekking, dat de vraag en daarmede het verbruik van rubber zijn toegenomen. Op dienzelfden grond bepleiten zij da kapitaalsuitbreidirg van de Duitscbeen 0->8tenrijksche ondernemingen, die rubber veiwerkea en daartoa niet zonden overgaan, indien het bedrijf geen uitbreiding behoefde. Zu wjjzen voorts erop, dat in r"e laatste 11 jaren de wereldvoorraad rubber me! minstens 8 pCt. jaarlijks moge zijn toegenomen, maar niettemin van Febrnari tot begin Juli l'. iiimiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiMimiiiimimiiimiiiiiiMHMimHiiimiMiiitminii de schare niet hadden weten te boeien en aan te drij ven.Hoe immers ia gemakke lijker eenen braven arbeidsman, tevreden in zijügezin, gelukkig met zijnen, hem door Hemelschen zegen geschonken, ar beid zelfs bij karig loon, naar de stembus te voeren: door hem de verschillen voor te houden tusschen inkomende rechten of vrijhandel, of dóór hem eenvoudig aan het verstand te brengen, dat het gaat om de eere Gods ? Voorwaar het antwoord is niet moeilijk te vinden. Maar zoudt ge dan denken, mijn waarde, dat wij al mogen wij in onze binnenkamer spreken van een kerkelijk hansworst", zoaals Ds. Wajenaar "dat in de N. R. Ct. deed, mannen als de Dortsche dominee Keiler zouden kunnen missen? Ons volk is nog juist als in de zeventiende eeuw, belust op de Hel en de Verdoemenis. Wanneer men des Zondags zoo eens flink bepreekt is, met eene leerrede, die in de maag ataat als een stevig maal grutten, dan behoeft immers het door-de-weeksche leven niet zoo vol zorgen te zijn. En een man als dominus Keiler is daar echt geschikt voor. Welk een indrukwek kende sensatie, nietwaar, voor den arbeids man, die in de week nimmer iets bijzonders beleeft, voor den komenijshandelaar, die geen ander geluid gewend is dan dat van zijn winkelschel, voor den nij veren koopman, heel de week gebogen over zijn boeken vol cijfers, om daar des Zondags te hooren, dat als er gedaan werd naar hunne zonden, geen enkele levend het kerkgebouw zoude verlaten". A.*n dien dood te zijn ontkomen, is immers een genade die tot bekeering brengen kan, hoe ook, om met Keiler te spreken, Satan moge woeden en slingeren met zijn staart". Wie dat meegemaakt heef r, groote posten grondstof uit de m at k t werden genomen, gemiddeld tot 50 pO. hoogere a prijs, dan diévan einde Septenber 11. Diensvolgens komen de optimisten tot de slo'som, dat de prijs der ruwe grondstof thans reeds e» n zeer laag niveau heeft bereikt en een opwavtsche beweging, als benuterd op gezonde basi», eerder is te verwachten dan nog verdere daling. Uit de statistiek van S-ptember 1.1, half Oetober gepubliceerd, blijkt dat ia de eerste 9 maatden van dit jaar de rubber-invoeren den uitvoer, vergeleken mst 1908 en 1909, belangrijk overtrfffan, n'.: 1910 1909 3908 Invoer 636.430 514.379 424.634 C*>. Uitroer 313.760 2SH.270 247894 Meerir.-dan uitgeroerd 3"26SO 22.Mi<9 17(5.740 Booiat in dit jsar het verschil tnsschen inen uitvoer telacgrijs is toa^eromer, welk verschil zich in den vorm van voorraad, voornamelijk in Europa moet be'ioder. De vraag 'u nu, wat er met deze massa gronds of i-i ge;chied ? Hoevee! iser^au ver werkt en hoeveel ig nog in natura aan vezig? Het antwoord op die vraag is van ceel belang voor het verdere verloop der markt, maar hieromtrent schijnen zoo «el optimisten als pessimisten in het or zekere te'erkeeren, zoodat baiden het antwoord gchu'dig b ij ven. Intusfchen is de markt, behouiens kleire variatie's vrywt-l op het ni'eau van 6 sh. in de vorige maand gebleken en wordt een daling lot zóó lagen prijs, als de pessimisten voorspellen, niet zoo spoedig gevieest). Die lage prijs (ouh dateert van 190^, tosn de noUe.'ing zich bgna gedurende het gebeele jair van 3 tot 4/G bewoog. Mat de grco.ere productie is echter de vraag evereens toeitfnomen, daar na 1908 da rubber- vei werking in veel meerdere ma!e aan de inJastrie ij diansthaar gemaakt. lu 1009 en gedurende het eerste kwar:aa\ van 1910 werd de rij «mg onzestoord vuortgazet ea oaianki da i daarna iigetred-m terugssans; is de prij} tians nog 1ÜO /o bovea het door de pessimisten gevreesie niveau. Of echter, na verloop vau eenige MiiimiiMiuiiiiiimHiiiiiitlimiiiitMiiiiitiiiiiimMMiiiiiiiiiiimiiiiiiiimi hij loopt blindelings ter stembus voor de eere Gods". Ja, Keiler is een wonderlijk krachtig en echt mannelijk man, voor de Coalitie; hadie hij hat niet zelf aan het einde der predikatie gezegd, dat hij ook ge boren was, uit een vrouwj'. wij zouden hem een achten dier Enkele Begenadigden waarvan onze Grondwet in art. 11 spreekt als van mannen uit mannen gekomen", en wiendanouk bij Gods gratie het heer; chen over ons volk toevalt. D^ch aan zijn eigen, in alle Christelijke nederigheid nochthans, afgelegde verklaring valt niet te twijfelen. Hij is dus onzer een. Maar toah een machtige leider van velen. Wilt gij daarvoor nog een bewijs, dan vindt ge dat in het door hem medegedeelde wonder van de aanstaande bekeering des Christelijken onderwijzers deHartog. De Christelijke onderwijzers wier aan gewezen plicht in de coalitie-organisatie het anders is om de wegbereiders te zijn voor den arbeid der predikanten zijn te Dordt helaas nog m onbekeerden, ten hoogste m half bekeerden staat. Zij komen niet onder Keilers gehoor. Maar nu zijn ten opzichte van een van hen wonderda dige werkingen aan den gang. God heeft het bloed uit zijne neusgaten doeu komen" zoo verhaalde Keiler het Zondag van den predikstoel om hem te wijzen mis schien op het Eeuwige Bloed." Ik hoip," zoo ging de dominee voort dat hij, met de nauwere aanraking, welke ik den laatsten tijd met hem had, daarvoor gezicht krijge." Ik zou mij ver bazen als de heer de Hartog daarvoor geen gezicht kree? nu hij met zijn bloed neus tot het wandelende Dortsche won der is gepromoveerd; en wil slechts hopen dat zijn Christelijke nederigheid jaren, wanneer de aanplantingen in lodi haar vollen wasdom hebben bereikt en de industrie niet in nog meerdere mate het verwerkingsterrein weet uit te breiden, een meer belangryke prijsverlaging kan uitblijven, mag worden betwijfeld. 4/Ll '10. V. n. S. t' llHllllllllllllllinillMIIHIIIIIIIIIIunillllllllllllllllllllllllHIMIHIIUIIlMMir Een kurk, die order water geduwd wordt, süjut omhoog naar de oppervlakte omdat de cpwaarteohe druk grooter is dan het kurkgewicat. Een ballon stijgt in de lucht omboog; omdat de opwaartscbe drnk grooter is f i p n het ballongewicht, d. w. 7. van ballonbnlsul, enz. maar ook van de ballonvullirjg. Ho» lichter deze vulling is des te grooter zal de 8'ijgkracht zijn, want de opwaartscbe druk wordt minder tegengewerkt. Hut beste is dus het lichtste gas te gebruiken, n.!. wattrstofgas. Maar gewoonlijk wordt er met het zwaar dere licbtjas gewerkt om der wille van het gemak. Om echter hetzelfde gewicht omhoog te halen heeft men dan ook een veel grooter licbtgaabftUon noodig dan waterstcfnallon-. Gewoonlijk rekent men dat l M3 liehtgas een ge vicht van 0.7 Kg. kan omhoog tillen. Te Cbemnitz is een procédégevonden om gewoon Jicbtgas een grooter stjjgkrecbt te geven. Het h c h t gas wordt eerst door lang;) buizen gedreven, dis sterk verhit zijn. De meeste koolstof die in de koolwa'erstcffen zit, waaruit het gas bestaat, wordt op deze wijze er uitgehaald en het veranderde lichtgas blijkt daardoor een veel grooter percen tage wat er s tof gas te bezitten nl. 80 pCt. Het soortelijk gewicht is daardoor zoo sterk ver minderd dat l M3 van dit ballonjraa l KG. tillen kan. Een ballon met 7000 M3 inhoud, getnld met dit gas, heeft evenveel gtjjgkracbt als etn lichtgasballon van 10.000 M3inbond. Bovendien is de benzine uit 't lichtga< ver dwenen, die een zeer ongewen?eht oplossirjgavermogen heeft voor de stoffen waarmee het ballonhulsel ondoordringbaar wordt gfev maakr. v. O. iiiiitiiiiiiimii tiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiitiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiitiiir hem behoede voor verhoovaardiging'. Maar, niet waar mijn beste, kun je je niet voorstellen, dat dat pakt? E a is het te ramen bij hoevele brave, eenvoudigs zielen te Dordt en elders het voor beeld des Beusbloedenden onderwijzer» navolging zal vinden, en bij hoevelen he.t eerstkomend bloedverlies door den neus als een Hemeleeh wonder en e»n aansporing ter bek«ering zal werken ? En die broeders worden kiezers, mijn jongen l Och schrijf mij toch niet zoo onnoozel meer: of zulke dingen nu moeten T Begrijpt ge niet, dat het zonder zulke die een" niet pakken" zou? Warners en Keiler en al die andere geharnaste en gespoorde kaaselridders, zij brengen de dagen van 8mout en Trigland terug, waarin de kleine luiden tevreden waren en gelukkig, en de groote luiden de rust genooten die hun op hunne verantwoordelijke plaatsen toekwam. Toen de Overheid nog de Overheid wae. Dies draaien wij met rustige kracht het wiel der ontwikkeling eenige slagen terug; onze brave Roomsche coalitie-genooten, die nog wat verder terug willen draaien, helpen ons met onbezweken trouw. Slechts daarbij is verdraagzaam heid geboden, opiat de hand niet verslappe. Maar wat moeten wij ter wereld verder met dat fraaie woord doen ? Het vuur en het zwaard doe Keiler woeden over onze wederpartijders, hij veere de schare aan; dan is er veiligheid, rust en vrede, voor wie wijsheid genoeg heeft om te letten op de Teekenen der Tijden, voor wie intijds de bakens verzet nu het tij verloopt. Als steeds, JE OOM JODOCUS. J. BAPTIST-VALLEGG-IA, Stoom Meubel- en Beeldenfabriek. Singel 428- 43O - 432f Amsterdam. OPGEUICI1T M851. Wintersport - Pontresina (Eogadin). Grand Hotel Hroneiiliof eii Bel l a v i* t a. PO ST/;E«EL,S. 18000 verschillende. Gegarandeeid echt. Pracht keuze. Wordt op verlat gen aan Verzamelaa's gezonden met 50 70 pCt. onder alle Catalogus-prijzen. A. WEISZ, Wien i, Adlergasse 8. Efcs OPGERICHT 1870 GEVESTIGD E HAARLEM COMPLETE WONINGINRIOHTINGEN. VJK11& on Eerste Rang Zomer- en Wiiiterverblijf. Prospectus gratis en franco. Hotel [nform.-Bureau, Raadhuisstraat 16, Amsterdam, Telefoon 7827 en büden Eigenaar LORENZ GREDIG. A. E. BEEKMAN, Auto's Germain en Delaunay-Belleville. Bloemendaal, Hilversum. Het kantoor van «ton Make laar A. J. KEK UERS, Station straat £O aldaar, heiast zich met Koop-en Verkoop-, Muuren Verhuur van Buitenplaat sen, Villa's, Heereu- en Winkelhnizen, zoowel in als buiten de plaats. d>eeft inlich tingen omtrent alle te koop zijnde Bouwterreinen. Sluit alle voorkomende assuran tiën. Bezorgt gelden op hypo theek. Taxeert en admini streert onroerende goederen. 'süaandags 12?1% .Poolseh Koffiehuis, A'dam. Het Bureau Woninggids. Dubbelzinnig. Jetje, toen ik van ochtend het Vondelpark doorstak, zag ik dat een kinderjuffrouw de aan haar zorgen toevertrouwde kindertjes door een soldaat liet zoenen. Ik hoop, dat jij zoo iets niet doen zult l" O, me vrouw, daar hoeft u beslist niet bang voor te zjjn. Gaen soldaat, of welke man ook, zon er aan denken, de kinderen te zoenen, zoolang ik er bij ben!"

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl