Historisch Archief 1877-1940
10
1) E AM STERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1746
i'.
rtn «inzet dan gewoonlijk, pHJshondend.
Waarschjjniyk is de produetieopgaaf van de
Bubberenltuar M?. Amsterdam hieraan niet
gehfcel vrefettd g%we«St.
Volgens dien staat dan blykt ten eerste eene
geregelde toeneming van de opbrengst en ten
tweede, dat die opbrengst van Maart tot en
met November ca. 25000 pond heeft bedra
gen, wat voor het geheeïe jaar, rekening
hondend met de matmdeHjfcsche vermeerde
ring van oa. '/»> Bon neerkomen op circa
31000 halve K,G., térwfll de maatschappij
tevens ongeveer 460000 halve K.G. koffie
heeft geoogst.
In de op 15 Dao. a.s. te honden veiling
van eaontehonc brengt de .maatschappij ca.
2400 K.ö. Hevea- en 750 K.G. Ficus rubber,
die sïs volgt zijn getaxeerd: 330 K.G. ?423,
1500 K.G. ? 395, 255 K.G. ? 360, 390 K.G.
? 323 en 750 K.G. ? 245 per. 50 K.G. of
resp. ca. ?8, ?7.50, ? 6.25 en ? 4.90 per K.G.
Aannemend, wat echter niet waarschijnlijk
is, dat deze partijen niet boven taxatie-prijs
worden verkocht, dan zal de opbrengst van
deze 3GOO K.G. o», ? 22000 vertegenwoordigen
en nogmaals aannemend, dat de tot nu toe
geproduceerde 30000 pond voor nagenoeg
dencelfden prffs zijn of zullen worden gere
aliseerd, dan zou de te gelde gemaakte rub
ber dit jaar ongeveer ? 110000 opbrengen,
terwijl dan bovendien nog de 4600CO pond
koffie een aanzienlijk bedrag, stel ? 180000,
vertegenwoordiger.
Ofschoon wij niet bij benadering de bedrij
fsonkosten zonden kunnen becijferen, wijten
toch deze cijfers aap, dat de Maatscb. eene
goede toekomst tegemoet gaat.
Die echter, het dient erkend, reeds behoor
lijk in den koers der aandeelen is verdis
conteerd.
Mijnwaarden hadden eveneens slechts zeer
geringen ormet en Cultuuraandeelen verging
het niet anders.
Ook de bewegingen in diverse soorten
toonden meerendeels eene neergaande neiging
zoo Internat. Landsyndicaten, Pernvians en
dergelijke.
Laatstgenoemde waren in den aanvang der
week vastgestemd op het bericht, dat op de
preferente aaodeelen l M pCt. diridend zal
worden uitgekeerd, tegen l pCt. in 't vorige
jaar, de winsten der maatschappij zijn be
duidend heoger, met name die uit het trans
portbedrijf.
Staatsfondaen zonder fluctuaties van
beteekenis.
De geldkoersen bleven zich vrijwel op
hetzelfde niveau bewegen.
9 Dec. v. D. M.
P.S. Heden warenPetrolenm-aandeelen,met
name Koninkl. en Geconsolideerde beduidend
lager in verband met berichten, dat de olie
prijzen in Amerika opnieuw zijn verlaagd.
De overige w a»rden bewogen zich op vorig: e
koersen.
***
Mexico's handel en financiën.
I.
De berichten omtrent de oproerige be
wegingen in een gedeelte van Mexico mogen
al dan niet zijn overdreven, in elk geval
heelt deze ongunstige toestand langer ge
duurd, dan men had verwacht en bleek het
verzet tegen de regeering van meer beteekenis,
dan de tegenspraak van oflicieele zyds ne'
wilde doen voorkomen.
En dit verzet moge reeds volgens de
jongste berichten zijn onderdrukt, zoolang
de leider der oproerige beweging aan de
waakzaamheid der overheid weet te ont
snappen, waartoe het noordelijk bergland
een geschikte gelegenheid aanbiedt, is de
rust in het land nog niet afdoend verzekerd.
De tijding van oproer in Mexico heeft
Eturopa ontegenzeggelijk verbaasd, want na
de' eerste helft der vorige eeuw, althans na
de treurige gebeurtenis van Qaeretaro, was
men gewend geraakt Mexico, evenals Chili,
te beschouwen als de eenige
Spaansch-Amerikaaneche staten, die niet voortdurend door
burger-oorlog werden geteisterd.
In het eerste gedeelte der 19e eeuw, nl.
van 1808 af, toen Mexico begon zich los te
maken van de Spaansche overheersching, tot
in het laatst van de zestiger jaren, was het
land echter aan verschillende opstanden en
burger-oorlogen ten prooi.
T t sas scheidde zich af en toen de Ver.
Staten van Noord-Amerika dit gebied bij het
hunne voegden, begon Mexica den ongelijken
strijd met dezen machtigen nabuur, waar
door het bovendien Californië, Arizona en
Nieuw Mexico verloor.
De oorlog met Frankrijk had den val der
Mexicaansche republiek en de stichting van
het keizerrijk Mexico onder
FeidinandMaximiliaan ten gevolge, waarvan het droevig
einde bekend is.
Toen de slaven-oorlog tusschen Noord en
Zuid was geëindigd en Noord-Amerika zich
Brieven van Oom Jodocus.
7.XII/10.
#'aarde Neef!
Je kent de oude gewoonte van Tante
en mij om zoo om en bij den verjaardag
van den ouden Sint eens in het.Haagje
te gaan kijken. Dan is het daar op zijn
drukst en de lucht bovendien dusdfcig
bezwangerd van de politiek, dat men
seden met een belangstelling voor
het Algemeen Heil als de mijne daar
volop genieten kunnen. En ik moet
zeggen, dat wij het gisteren al bijster
het lot van Mexico ernstig aantrok, verlieten
de Franse hètroepen onder Bazaine het land,
van waar »ij zoo treurige herinneringen naar
Europa medenatnen.
President Jnarez bracht daarna eenige orde
in den toestand des lande, maar de taak om
een algemeen herstel tot «tand te brengen,
was weggelegd voor Paifirio Diaz, die de
;roote oude man" van Mexico wordt
genoemd en thans voor de 7e maal tot
President der Mexicaansehe republiek is
gekozen. In 1876 werd hij tengevolge eener
revolutie, die den val van den toenmaligen
President Lerdo de Tejada veroorzaakte, voor
de eerste maal tot deza waardigheid geroepen
en sedert dien steeds opnieuw gekozen.
IQ de vorige maand echter is in een ge
deelte des landa een opstand tegen hem uit
gebroken, die tot dusver tot de noordelijke
provinciën beperkt bleef en waaromtrent
men, door de strenge censuur van
ovtrheid»wege, in Europa niets weet, dan hetgeen de
regeeringB-berichten vermeldden.
Mexico ia, evenals zijn groote natuur, een
federale republiek Het telt 27 staten, 2
tirritoriën en een bondsdistrict met de
bocdshoofdstad. Het land heef c eea oppervlakte
van bijna 2 millioen rj K.M. met een be
volking van ongeveer 16 millioen zielen.
Het grootste gedeelte des landa is in de
gematigde luehtetreek, het zuiden echter in
de tropische zone gelegen. Het is een zeer
groot plateau, dat zich van het oosten naar
het westen, van den Atlantiechen naar den
Stillen Oceaan uitstrekt. Het zuidelyke deel
van het plateau van Anabuac ligt meer dan
2000 meter boven het oppervlak der zee,
terwijl de hoofdstad Mexico op een hoogte
van 2280 meter is gelegen.
Da bevolking des Unds is zeer geoien^d;
het aantal Europeanen wordt op ongeveer
20 pCt. geraamd, meerendeels Spaansche
Creolen of Europeanen, die zich later in het
land hebben gevestigd, en hunne nakome
lingen. De inboorlingen van zuiver ras ver
tegenwoordigen nauwelijks 40 pO. van het
totaal zielental, terwijl de rest bestaat uit
gemengd ras, deels mestiezen, deels mulatten
of nakomelingen van deze beiden.
Enkele Indianen-etammen, vooral ia het
noorden des landp, spreken nog hunne oude
taal, maar overigens wordt algemeen Spaansch
gesproken. De heerschende godsdienst is de
katholieke en, hoewel er volkomen vrijheid
van godsdienst is, is het aantal protestanten
(Amerikaner, Engelschen en Duitecher.') naar
verhouding zeer gering en wordt op ongeveer
65.000 geschat. Van de orerige 70- d 80.000
vreemdelinger, die zich in het land ophou
den, is het meerendeel Spat jaarden, alsook
lieden uit Guatemala, en eeuige duizenden
Chiaeezen.
Mexico is een door de natuur rijk gezegend
land met een zeldzaam EChoone plantengroei.
In het tropisch gedeelte vindt men prachtige
palmen-bosechen en verschillende kostbare
houtsoorten in rijke verscheidenheil. In de
gematigde ióne groeien allerlei zuid en mid
den-Europeesche plan'.en. Het is het vader
land van de cacao, vanielja en m;n, die van
uit Mexico het eerst in Europa werden in
gevoerd. Een aantal geneeskrachtige platten
en kruiden, o. a. copaiva, ipecacuahnt»,
rhabarber enz. tieren er welig.
Minder rijk is de dierenwereld van Mexico.
Voor zoover de Europeefche huisdieren er
niet inheemech waren, zijn ze er door de
Spanjaarden overgebracht. Beweerd wordt,
dat de paarden den bewoners, toen Cortez
landde, volkomen onbekend waren. In de
bosschen leven jaguars, kleine tijgers, wilde
katten en andere kleine roofdieren, in de
stroomen houdt zich de alligator op.
Maar op het gebied van mineralen is Mexico
een der rijkste landen der wereld ; als pro
ductie-land van het zilver neemt het de eerste
plaats in. De voornaamste zilvermijnen zijn
in Guanajato en Zacatecas gelegen, terwijl
in het noordelijk gedeelte goud wordt ge
vonden en ia groote hoeveelheid lood, zink,
tin, alsmede kwikzilver. Voorts bevat de
bodem verschillende soorten edelgesteenteu,
voornamelijk diamant, granaat, agaat en
opaal.
In de laatste jaren bedroeg de
handelsinvoer gemiddeld 250 millioen, de uitvoer
ongeveej 260 a 270 millioen pesos per jaar.
De voornaamste iaaporteur in Noord Ame
rika, dat jaarlijks gemiddeld voor een waarde
van 150 i 160 millioen pesos invoert, waarop
Engeland en Duitschland elk met ongeveer
25 millioen en Frankrijk met 17 a 18 mil
lioen pesoa volgen.
Eveneens is Amerika Mexico's grootste
afnemer en wel voor gemiddeld jaarlijks 175
milüoen pesos, terwijl naar Engeland voor
ongeveer 33 millioen en naar Duitschland
voor circa 20 oaüiioen ptsos wordt
geixporteerd.
2/L2'10.
V. D. S.
(Slot volgt).
goed getroffen hebben ook. "Wij be
gonnen, als altijd, met een eerbiedig be
zoek ter. Hove. Dat wil zeggen, wij
gingen er niet binnen, maar wachtten
met vroom geduld ia den schaduw van
des Zwijgers ruiterstandbeeld tot wij iets
zouden mogen zien van het Koninklijke
daar achter die witte muren, onder dien
vroolijk wapperenden standaard, met zijn
blauw en orarje, zijn leeuwen en jacht
hoorns als vorstelijke poëzie afstekend
tegen hetgrauw vandenHemel.En waarlijk
hetbehaagdeeenHarerMajesteits hofdames
juist op dat pas uit te rijden en het twee
span, fier op zijn last, draaide vlak langs
ons de Oranjestraat in. Ach hoe her
leefde in ons plotseling de herinnering
hoe eens een Koninklijk rijtuig dienzelt'den
weg nam om slechts enkele minuten later
bijna verpletterd te worden tegen de
beroemde Paal in de Parkstraat. Dies
wachtten wij vol ontzetting eenige mi
nuten. Gelukkig gebeurde er niets. Toen
zetten wij langzaam koers naar het Bin
nenhof. Hoe rustig ligt dat daar achter
dien stillen Vijver. Als men er binnen
komt is het alsof de Godin des Vredes u
de hand op den schouder legt. En toch
achter die muren woeden de orkanen
der politiek, laait het vuur van den
hartstocht, strijdt het ongeloof en de
revolutie evenals Lucifer en zijn
Luciferisten hun wanhopigen strijd tegen
God, Oranje en Vaderland. Juist toen
Tante en ik dat bespiegelden, zweepte
daar de heer Patijn de geesten op en
?an TiscMfleii.
Dt Natuur, afl. 11: A. Slinger voet R»mont,
Iets over reproduktie-techniek. P. Fransen
3i<a?De neushorenkever. M. v. d. Boon,
Koel machines in dienst der textiel- industrie.
D. 8. P., De Knight-Motor. - Dr. C. L. v. d.
Broek, De bouw van het Heelal II. J.
Baron, De eik. D. Bieselaar, De geschiedenis
der suiker fabricage. «nz.
Di, Aarde en haar Volken, No. 52: Napels
en de Compagna, naar het Frans van Gerard
en J aan de Beauregard (slot). De
Niesenspoorweg. Op de grens van Nederl. en
Dnitsch Nieuw-Guinea.?L'.cht en schaduw.
In het Land der Slovaken.
Molesehott, No. 21: Het aanleggen van
verbanden VUT. Kook, roet en de ge
zondheid. Herman Boerhaave.
Molesehott, No. 22: Herman Boerhaave.
Jicht.
Eigen Haard: Hoa de stiile man"
SintNicolaas vierde, door P. Heinoo, II, slot.
Nederland voor honderd jaren, door Generaal
Wüppermann, met afb., III.
Landschapbescherming, door D. J. van der i en, met
afb. naar foto's van Jos. Raemaekers en H.
Wagenaar, f. Op reis naar 't gebergte,
door Sa! p ha, met afb., II. Feuilleton.
IIIIIIIMIIMIIflIIIIIIIIIIIIIIIIIMtllllllllMltllflIlllllllfllllllllllllllllllllllllllll
HETSJES
Naar het Duits van HERMME VILLISGER,
door B. P.
Daar waar onze lieve stad in het oosten
ophoudt, zat, tegen het zwar e hek van 'c
kerkh.jf, gindj mensenheugenis, een groen
tevrouw en verkoc'at haar waar, die in appels,
eieren en kaaa bestond. Als het oudje zoo
bewegingloos teneerzat, met het hoofd tegen
't hek geleund, maakte ze deindruk van een
vrouwtje jiit de Hoüandsche schilderechool.
Dat kwam d lor de donkerrode katoenen man
tel met rraed omgeslagen kap, waar uit een
gelimpel i gezicht blauwe ogen en sneeu w wit haar
zich scherp aftekenden. Zij telde tachtig jaar,
had altijd bij 'c kerkhof geze'en en de poëzie
van haar leven waren begrafenissen. Al haar
tranen, haar zuchten en gebeden golden de
doden, die in hun kist stil langs haar
heentrokken. De armoede, die zonder «toet en
zouder bloemen langs kwam, deed haar aan,
maar een rijke stoet deed haar in tranen
van bewondering smelten, en wanneer de
wind haar een graflied overbracht, als bo7en
baar de populieren ruisten en de avonl- of
middagzon haar warm op het hoofd scheen,
dan was het oudje in de zevende aeme'.
Maar niet dik *els mocht baar dit geluk te
beurt vallen; er stierven meer armen dan
rijken, en langer dan een half jaar bliei de
wind om haar oren, en regen en sneeuw
kletterde op haar grote, blauare paraplu.
Maar, omdat alles wat dit oude hart kon
aandoen, hüa betref die binnen de
kerkhofpoort lagen, blesrf er natuurlik voor de leven
den bui en dia poort, weinig c f zelfs in 't
geheel niets over. De verzuchtingen van de
arme vrouwen over de du-e eieren, raakten
de oude evenmin als het morren van de
mannen over de prijs van de kaas. Zg bleef
volkomen overscbillig als ze hongerige kin
derogen zag; want armoede, honger en kou
waren vojr haar de natuurlikste zaken van
de wereld. Ze week nooit af van de eenmaal
bepaalde prijs, maar als schijnbaar welgestelde
mensen vruchten by' haar kwamen kopen,
kwam 'c ook niet in haar op ze te over
vragen. Ze was eerlik in zaken en recht
vaardig in haar oordeel, het ourlj».
In 't hele steegje was er geen mens
die kon zeggen dat het oudje
opzettelik vriendelik tegen hem geweest was,
om daardoor een klant aan hem te winnen.
Integendeel, als iemand zich soms de een
of andere opmerking veroor'oofde,als: nou
maar, vandaag zy'n de kaakjes toch erg klein
uitgevallen," dan antwoordde ze kort: ga
naar de winkel en laat ze je by' de el afmeten!"
Op 'n mooie herfstmorgen het oudje
zat al op haar plaats verscheen op de
trap van een oud huig aan de overkant, een
kleine jongen van uauweliks vijf jaa>\ Hy'
keek ertft'tg de wereld in, hield een lange,
r'zsren haak ia de hand, en op zijn rug hing
een blikken ketel. De blikken van de vrouw
en de jongen ontmoetten elkaar; zij hadden
kunnen zeggen dat men niet licht ouder en
en nauweliks jonger kon zijn omzijn dageliks
brood te verdienen, maar zo iets viel hun
niet ir. De jongen zatte zy'n kromme, met
oude lappen omhangen benen in beweging,
die hem regelrecht voor de appelmand
brachten.
Toe," zei hij, geef me een appel!"
wierp hij zijn schandelijke beschuldigingen
den van God gegeven ministerpresident
van 190 l naar het hoofd, dat gelukkig
niet aanwezig was. En juist toen wij
binnentraden op de gereserveerde tribune
wierp de jeugdige grijsaard, de heer
Lohman, zich op als de moedige onver
schrokken kampvechter voor het Regle
ment van Orde. Je hebt natuurlijk in
de couranten gelezen welk een leidcnsclt
tumult de linkerzijde maakte. Maar men
moet het hebben bijgewoond om al het
gruwelijke daarvan te beseffen. Wij zagen
den heer Thomson vuur braken als een
Kruppkanon, en de heer de Meester
als inleiding zeker op zijn journalistieke
loopbaan opspringen en hoorden hem
zelfs schande" roepen; wij zagen den
heer Troelstra den heer van Nispen omver
loopen, en dat alles leek ons een voorbeeld
hoe het wezen zou, wanneer wij door
linksch werden overheerscht. Hoe kan men
zonder eerbied voor het Reglement van
Orde het schip van staat sturen in den
juisten koers ? Welk een bewondering dwong
ons daartegenover de rechterzijde af.
Welk een nobel Godsvertrouwen lag er
in de intonatie van baron Van der Borch
van Verwolde toen hij stemmen" riep;
welk een christelijke volgzaamheid, welk
een haast oud-testamentische liefde voor
het reglement sprak er uit den ijver,
waarmede de broederen zelfs hun mede
broeder Yan Idsinga niet aan het woord
wilden laten. Maar het meest juichten
wij toch over broeder Snoeck
HenGod bewaar me!"? zei de vrouw, en na
een onheilspellende pauze, keerde de jongen
zich om en begon zy'n werk: hij raapte afval
op van de steeg.
In der loop van de middag kwam hij wat
moe onder de last van de gevulde ketel
aangezeuld.
Weer trokken de lachende appels hem
onweerstaanbaar aan.
Hu bekeek ze lang, eindelik'zti bij tegen
de oude vrouw die hem scherp aankeek: Zeg,
ik geef je daar zo wat uit mijn ketel
tenminste als je het lust."
En ik geef je daar zo ook wat l" zei ze
met een veelbetekenende handbeweging: wat
duivel weg met je voddenrommell"
Bedroefd droop hij af.
De volgende morgen stond hy' er weer,
een stoet ging juist voorbij, en het oudje
schreide. De jongen wachtte het geschikte
ogenblik af en vroeg toen: Zeg, geef je me
een appel als ik dood ben?"
Wie dood is heeft geen appel meer nodig,"
antwoordde het oudje.
Maar ik wel," meende hij.
Is me dat een bengel," riep ze woedend,
niet eens kan ik rustig naar mijn lijken
kyken! Maak dat je wegkomt zei; ik l"
De volgende keer bleef de jongen voor de
veregevulde eiermand staan. Waar.komen
die allemaal vandaan?" vroeg ht, en toen hy
geen antwoord kreeg, gaf hy het zelf: o, ik
weet 't van de kip het is heel aardig
van een kip zulke goede eieren te leggen."
Nu, daarvoor is 't ook een kip," bromde
de oude.
Na een pauze van diep nadenken verklaarde
de j -ingen:
Ik zon 't niet kunnen, al was ik ook een
kip."
Maar ook deze woorden, waarin stellig een
grote waardering voor haar waar lag, konden
het oudje niet vertederen.
Een ander keer berichtte hij heel opge
wonden: Zeg, daar op de hoek van de steeg
staat een vrouw, die roept je al lang toe dat
je bij haar moet komen. Ga naar haar toe
en zeg haar dat ze hier komt," antwoordde
de vrouw en de kleine leugenaar ging en
kwam niet weer terug.
Toen eens een deftigp, in 'c zwart geklede
dame langs de vrouw en de joegen ging,
blies het oudje de wans-en geweldig op. Poe,
zei ze, dat is een defdge, die ziet msnsen
als wy' zy'n, in 't geheel niet, maar wij komen
allen op hetzelfde kerkhof, dat is altijd mijn
pleizier.
Is er dat een die niet werkt?" vroeg de
kleine, die kry'gen er op van Sr. Nicolaa?."
Hemelse goedheid," viel hem de vronw
in de rede, «Is iemand ook zo niets van de
wereld weet sedert wanneer werken dan
de rijke mensen, domme jongen?"
Maar die gaf het niet op. Vader zegt:
werken of oorvijgen heus l"
Houd op met die praatjes," schreeuwde het
oudje, je bent een eze !"
De jongen bedacht zicti een ogenblik, dan
verklaarde hy: non, mij best, maar
wanneer geef je me een appel?"
De vrouw greep naar een touw dat ze altijd
om haar manden bond en de kleine begreep
het gebaar en maakte zich uit de voeten.
Hij giDg het huis binnen, klom op Landen
en voeten de steile trap op en ging het lage
dakkamerije binnen, dat nooit gesloten was.
Daarin stond een bed, een tafel en een paar
stoelen, de vloer was zwart van het \uil,
ook de ruiten, die daardoor slechts een
gedempt licht binnenlieten. Er lagen en
hingen een paar kleren; verse lucht scheen
er in weken niet binnen gekomen te zijn.
Hier was de kleine voddenraper opgegroeid;
helemaal verlaten van jonas af aan, lag hij
bijna altijd in bed, tot d<s vader ttuis kwam
en zijn broodje met hem deelde. De man
nam de kleine dan TÖr zich op tafel, at zy'n
brood en zijn kaas en stak van tyd tot tijd het
kind wat in de mond. 's Zondags zeepte en
waste hy' hem flink en nam hem mee naar de
herberg. Nu was de joegen vy'f jaar, en de
vader vond dat het tyd was hem het niets
doen af te wennen. Als hij 's avonds van zijn
werk thuis kwam, oy was lantaarnpoetser
viel zy'n eerete blik op de kleine kete'.
Vond hij die gevuld, dan was 't goed, maar
was dat niet het geval, dan kreeg de jongen
zijn straf met de woorden : werken of
oorvy'gen l En dat was de enige wereldwijs
heid die de kleine jongen tot EU toe begrepen
had en waaraan hij ook trouw vasthield.
Hoewel de groente vrouw zich else keer
ergerde als hij voor haar manden post ratte,
gebeurde het toch dat zij plotseling de hele
steeg begon langs te kijken, a's de jongen
eens langer dan gewoonlijk uitbleef. Kwam
by, dan was ze nieuwsgierig raar zijn nieuwste
aanslagen, die er alle op neerkwamen, een
appel te krijgen. Maar haar weerstandskracht
was even sterk als zijn verlangen, e a zo
hielden ze beiden de grap met lofwaardige
volharding vol.
kemans, wiens liefde voor de orde juist
begon toen een paganist spreken wou.
Dat is toch per slot niet slechts chris
telijk maar ook politiek, dat is de hoogste
regeeringawijsheid in den meest beknopten
vorm: dien van een ter snede uitge
brachte stem. Bij den heer Lohman
wordt die zuiver christelijk-politieke zin
somwijlen ietwat verduisterd door den
hartstocht en de zij het ook edele
verontwaardiging over de boosheid der
wederpartijders, maar de ware toepassing
van het woord des Heeren in de politiek
is tocb, dat men stil zit, wacht, en
stemt, en altijd stemt tegen den zin der
heidenen. Dat is het zuivere beginsel
van den heteronomen mensch, die niet
handelt naar de inspraak van zijn eigen,
immers met de erfzonde belast geweten,
maar naar de wijzing van Hoogerhand.
En daar voelden Tante en ik plotseling
welk een licht het ontdekken dier schei
ding wierp op alle verhoudingen! Welk
een dienst doctor Abraham nogmaals den
lande bewezen had, padat hij toch ons
al de onsterflijke scheiding der antithese
had gebracht.
Al de duisterheid van de zaak van
Heeckeren waarover men zich zoo druk
maakte veranderde voor ons in helderen
schijn. Daar was de eenmaal heteronome
van Heeckeren, het geloovig oor te
luisteren leggende aan de lippen des
Leiders; eveneens heteronoom, maar om
zoo te zeggen eerste graad, direct zich
zelf afleidende van Gods wil; tot op een
De gele bladeren boven de oude kerkhof
poort lagen langzamerhand aan de Toeten
van de groentevronw. Hoe kaler de takken
aan de andere kant van de poort in de Inch t
staken, des te steviger trok zy' haar mantel
om zich heen. Nu kraakten de wielen van
de lijkwagen over de verse sneeuw en alleen
de donkere cederboomen staken nog boven
de gravenryen uit. Ging de zon onder, dan
scheen er een vuur door do kale takken, en
de groentevrouw, in haar rode mantel, leunde
een paar minuten lang, als met goud
overstraald, onder da zwarte, met sneeuw bestoren
poort. Op zulk een koude avond had het
oudje baar blikken potje op het kolenbekken
gezet en verwarmde van lijd tot tijd haar
maag met een slok hete ko/fie. De maan stord
aan de hemel, uit de verte klonk het ge oei
van de sleden, alles wat kwam en ging had
haast om de bevroren ledematen warm te
maken. De vrouw stond telkens op en keek
de steeg in, hy was nog alty'd niet te zien.
Hoofdschuddend dronk zij haar koffie, en
omdat die haar heden niet 't gewone genot
gaf, begon ze te schelden: De beugel
de duivel hale hem zit daar natuurlijk
ergens in de sneeuw onnut volkj», die
kinderen moesten liever dadelik groot op
de wereld komen.
Weer stond ze op ja waarlik, daar kwam
wat aanwaggelen door de sneeuw, een kleine,
krombenige, voorovergebogen gestalte!
Als ik niet te lui was om op te staan,
dan zou ik je vlugger leren lopen," bromde
bet oudje, en wendde geen blik van de
jongen af.
Hij tcheen heden echter alle lust tot een
avontuurlik gesprek rerloren te hebben ; tril
lend klom bij de paar treden op om in 't
huis te gaan, maar toen hij op de klink
drukte, vond hy de deur gesloten.
Ja, da's waar ook," zei bet oudje, de
mensen zy'n naar een bruiloft, de boel is
gesloten en aan bet kind heeft niemand
gedacht."
De jongen zette zy'n ketel en baak voor
de deur en ging op de drempel zitten. Daar
zat bij een»oogenblik als radeloos, plotse ing
ftoud hij op en liep naar de groentevrouw
toe, builend, haar de blauw-bevroren handjes
toestekend.
Ja, knikte ze, dat komt je net toe,
denk je soms, dat ja 'n appel kry'gt
oorvy'gen krijg je, maar geen appel l Daarbij hield
ze hem het schotel'je met koffie voor, en
hij dronk met volle teugen, de ogen angstig
op het oudje gericht, dat maar aldoor aan
't schelden bleef.
Plotseling, ze wist zelf niet, hce 't zo ge
komen was, had ze de verkleumde joag« n
op de echoot, ze sloeg de wijde mantel om
hem he.en. en alty'd door scheldeed, hield
ze hem zó dicht tegen z'ch aan gedrukt.
Spoedig hoorde se aan da rustige, diepe adem
van het kind, dat het ingeslapen was, en ze
zweeg en bewoog zich niet meer. Aan het
hart van deze tzchtigjarige had nooit een
menselik wezen gerus , de strakke armen
hadden z;ch nooit voor liefde of vriemdecbap,
of medeiijden geopend. Want ze was abijd
brommig geweest, en had alleen aan Laar
voordeel gedacht, en dat scheen haar sieeds
twijfelachtig, zo dikwijls t r een man bii in
't spel kwam. Nu ging van het jonge leven
daar een weldadige warmte op haar over,
ze luisterde raar het ademhalen van het
kind, dat met zijn hoofd onder haar kin
rustte, :e wiegde het zachtjes en er viel
fcaar een lied in, dat ze op echool had ge
leerd, ze begon het te zingen, geheel zonder
betekenis, met sissende klanken.
Toen de lantarenpoetser thuis kwam, riep
ze hem bij z:cb.
Daar heb je je jonger, 'k heb hem voor
het laatst voor je verzorgd bedank me
maar" en ze legde het slaapdronken kind
in de armen van de map. Daarca reed ze
een uur later als gewoonlik met haar man
den naar huis.
De vo'gende morgen trad de kleine man
op het gewone uur uit 'c l UH om ;ijn
beroep uit te oefenen. Toen hij de blikken
van de vrouw aan de overkant ontmoette,
biet f hy ttaan en keek baar ernstig aan,
alsof bij over iets nadacht. Vaag herinnerde
by zich het behagelike gevoel van de voriae
avond. Hij was zonder moeder opgegroeid
en wist mets van de liefdevolle zorg, niets
van de zachte aanraking van een trouwe
moederhand. Had hij er iets van gevoeld
aan het hart van (ie (uie vrouw?
Plotseling stond hy op zy'n oude plaats
voor de mand rode appels, maar by keek
er over heen, het oulje in 't gezic'it en
zei deze keer zonder enige by'bedoeling
zeg, ik trouw met jou."
Ze moest lachen 'c was de eerste keer
dat ze om 't kereltje lachen moest, en zonder
zich te bedeaken, gaf ze hem de mooiste
appel die ze in de mand had. Maar het
was dan ook het eenige huweliksaanzoek in
haar leven geweesf.
oogenblik de gezant, die zoolang wel en
wee van vier koninkrijken in de hand
gedragen had, meende autonoom te mogen
interpreteeren wat zijn oor had op
gevangen, zich zoo waarlijk was gaan
verbeelden dat een
heteronoom-tweedegraad evengoed een meening hebben mag
als een heteronoom-eerste. Doch gelukkig,
de zonde der autonomie straft /ichzelve: zij
wordt uitgestooten in de buitenste duister
nis. Zou er wel ooit een zaak-van Heecke
ren geweest zijn als de baron heteronoom
ware gebleven en uit zijn duim als poli
tiek fantast slechts die wijsheid hadde
getrokken die samenviel met die des
Leiders ? Misverstand en wanbegrip
ziedaar de vruchten der autonomie;
gemoedsrust en zaligheid, vrede, eer en
aanzien zoowel op aarde als hiernamaals,
ziedaar de zegeningen der heteronomie!
Is het al niet een rijke winste als de be
handeling der begrooting ons dit jaar dat
heerlijk inzicht heeft gebracht ? Tante en
ik althans: na die stem van Snoeck
Henkemans verlieten wij weder met opgelucht
harte de Kamer en zijn gebouw, om na
een toertje door de stad langzamerhand
weer huiswaarts te trekken.
Zoo'n dag in den Haag mijn beate,
hij sterkt mij altijd weer voor tijden in
de veilige overtuiging, dat het Heil onzer
natie wél bewaard is in de handen van
rechts, rustende nog immer, en on
danks alles in Abrahams schoot.
Als steeds
Je Oom JODOCU*.