No. 1747 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. echter elkaar toch immer te naderen toeken in wederzjjdeche dierbare gezindheid. Endese botsing ii het aangrijpendst, waar de indi vidualiteit van een hoog aangelegd mensch, voor eigenbehoad, meer 'dan «enig ander. voortdurend te vechten heeft,... in waarheid t* aanschouwen geeft de zelfverdediging van het eeuwige tegen het tijdelijke.... W. STBBNHOFF. RICHABD WAGNEB: Het Rijngoud, Metri sche bewerking van Willem Kloos. Nadat dit werk besproken is om zgn schoon illustratief gedeelte (zie de Amst. van 4 Dec.), mag ik er misschien nog een woord aan wijden van het standpunt van den musicus. De meeste letterkundigen vinden Richard Wagners poëzie, als klankrythme en beeld spraak, armoedig en niet om aantehooren; den dramaturgen is de constructie zijner ?tukken te veel ex machina, onlogisch, over laden, vol noodelooxe herhalingen, zwak van bouw; de archaeoloog verdoemt hem, om dat hij van alle sagen, o. a. De Edda, roman tische paskwils maakt; de ethnograaf verwijt hett zjjn on-folklorische fantarieën; de psy choloog grinnikt om de tallooze onwaarschijn lijkheden en inconsequenties, die elk zijner creaties bekijven; de lingttiat scheldt hem om zy'm psendo-middeneeuwschestafrijm; de ethicus kan niet overweg met zy'n karakter loos e* ploertig godendom"; den musicus Mikt hij schriklijk eenzijdig, daar hij als componist enkel de kunst der illustratie verfltond; en». Met al deze menschen is men het eens wanneer men Wagner objectief en van hun standpunt dm ft beoordeelen, En nu noem ik niet eens de sociologen die hem vervloe ken met de Nietzscheanen, de moralisten, ?de conservatief-muzikalen, de realisten, de prima-donna's, de helden-tenors, etc. etc. Wie big ven er dan o ver? De Wagnerianen. Waarom bewonderen hem deze? Omdat zjj tien kunstenaar in zgn geheel beschouwen. Hebben die gelijk in hun vereering en in de wgze waarop zy die uiten? Ja. Waarom ontleed ik hem dan zoo. ..geniepig? Omdnidelrjk genoeg aan te toonen. dat wezenlijk ieder détail van zijn Gesamt-ktinstwerk, als geïsoleerd onderdeel, vrij waardeloos is. Dug ik beschouw dese overzetting van Willem Kloos als afhankelijk van Wagners Rheingold-partitnnr. Dit drniscbit misschien tegen de bedoeling van den vertaler in, doch ik mag dat doen, omdat zij» werk 't veroor looft. Meo- inakt hier te lande naar goede vertalingen van opera's en muziek-drama's. Daarom greep ik gretig naar deze proeve van Eloos. Ik heb den Hollandschen tekst woord voor woord vergeleken met Wagners muziek en de declamatie van elke syllabe getoetst. Orer 'c algemeen past alles uit"Btekemd, 't zij by melodie 'tzjj bij recitatief. Doch ziehier ook enkele aanmerkingen. Eloos corrig/ert Wagner in de volgende regels: (Ik telde aHijd van boven af en enkel de verzen, dus niet de decor- of spel-aanwüzingen). Regel 11 op bldz. 8; 13 op blz. 20; 8 op ?22; 14 pp 27; l op 38; 29 op 58; Ilop64; IJS'.» 23 op bldz. 78. Da volgende verzen vielen uit, waarom weet ik niet; n tnsachen regel 3 en 4 op «P .bldz., 32: lusschen 24 en 25 op 'pldz. 45; tnsschem 16 en 17 op 50; tusschen 12 en 13 op bldz. 76. De volgende verzen zijn in verband met de muziek niet gelukkig: regel 2 en 3 op bldf. 10; 17 op bldz. 16; 20 op 26; 19 op 30; 21 op 31; 15 op 32; 29 op 87; 17 en 24 op 38; 8, 12 en 24 op bldz. 40; Iop56; * op 61; 10 op 62; 17 op 64; 13 op 67; 6 op 70; 10 en 11 op 74; 4 op 76; 10 en 28 op 77; 20 op 86; 3, 22, 23, 24, 25 op 88. Volgende regels bleken totaal onbruikbaar b{j Wagner's muziek: 8, 9 en 14 op bidt. 12; 14 en 21 op bldz. 14; 11,15 en 20 op bldz. 15; 13 en 23 op 16; 9,10 en 18 op bldz. 20; 23 en 24 op bldz. 22; 4 en 5 op 23; 3, 5, 9,11,12 en IS op bldz. 24; 6 op 25; 32 op 26; 9 en 10 op 30; 6 op 33; 34 op 38; 26 op 41; l, 2, 8, 19 en 23 van bldz. 42; 5 en 24 van 44; 7, 11, 12, ] 3 en 34 van bldz. 45; 6 van 50; 14, 15. 18 en 37 van 52; 23 en 28 van 56; iiiiiiiiiiiiiiifmiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiMiii ETLNSCHAPPELUKE Arbeid nit water, In de natuurkunde leert men, dat er arbeid verricht wordt, wanneer een kracht werkt over een bepaalden afstand. Tilt men bij v. «en gewicht van l Kg. van den grond omhoog op een tafel die een Meter hoog is, dan ge bruikt men daarbij een kracht van l Kg. die werkt over een weg van l M. Trekt men met een kracht van 3 Kg. een zaag door een booten balk, dan werkt een kracht over een bepaalden weg, D.1, over den afstand, dien de zaag doorloopt.Om dezen arbeid te meten voert me» een eenheid van arbeid in, die kilogrammeter (K. G. M.) heet, en die den arbeid voor stelt, verricht t door een kracht van l Kg. over een weg van l M. (dus bijv. by het optillen van l Eg. l M. hoog). Geelt men een gezond, goed ontwikkeld mensch voldoende eten en rust, dan zal deze mensch elke ocbtend In staat zijn met smaak aas zgn arbeid te beginnen en door te werken totdat hy' weer honger en slaap heeft. Deze mensch had dus 's morgens een zeker arbeidsvermogen en als men nagaat wat verschillende «enschen onder goede condities per dag kunnen verrichten, dan blijkt net arbeidsvermogen van een mensch per dag gemiddeld 200.100 K. G. IC. te zy'n. Hy kan dit arbeidsvermogen ver bruiken om te fietsen, steenen te sjouwen, te denken, operaties te verrichten, huishouding te doen, net zooals 't hem of haar bevalt. Maar veel dan 200.000 K. G. M. presteert de mencch miet zonder gevaar van oververmoeid heid. Vergelijkt men deze hoereelheid met het arbeidsvermogen van een paard, dan blg'kt dat een zeer stevig paard ongeveer evenveel arbeidsvermogen per dag ontwik kelen kan als een tiental menschen; maar de meeste paarden zullen wel iets minder voor hun haver teruggeven. Men heeft de hoeveelheid arbeidsvermogen, die een p*ard per seconde ontwikkelen kan een ftHitiekracht (P.JT.) genoemd, en deze hoep vtelMd ii algemeen vastgesteld (niet everMDk«ORjtig den w»re« toestand) op 75 K.G.M. B»n paard kan dit 8 uur per dag volhouden, 4 en 22 van 58; 7 en 8 van 60; 26 van 61; 25en 26 van62; 4 van 66; 20 van 67; 5en6 van 68; 7 en 14 van 71; 5 van 74; 15, 16, 17, 18 en 23 van 75; 12 van 76; 6 en 23 van 81. Mocht er ooit een goedkoope uitgave verschijnen van Het Rjjngond" dan dienen deze allereerst veranderd ta worden, want de meeste wijken ook af van Wagner's me trum. Het meest trof my, dat, waar Kloos zich streng hield aan de versmaat, de zinnen zich bij uitstek regelden naar de muzikale declamatie van het origineel. De volgende serie zon ik willen noemen schrijffouten: door eau afkapping, samen trekking, woord rerplaatsing, toevoeging van n lettergreep, door aanwending van een voor de hand liggand synoniem, komen de woorden in den voortreffeljjk*ten stand, welke men zich wenschen kan:Rejel5 van bldz. 11 (gladd're zou moeten zyn gladdere); 5 van bldz. 16 (?Dat past op 't einde des lieds", ware ter wille der muziek zoo te zeggen: (?Dat past op het einde van 't lied"); 4 van 20; 3 van 31; («raarom in plaats van Hoont ge ons aan?" niet Hoont gy ons?" De muziek geeft den klemtoon op ons") 2rvan 38; 20 en 21 van 41; (b.v. te veranderen in: Jeugd, blijde en eenv'ge ook wint, wie door'ttoovergoud haar gewon.") 5 en 28 van bldz. 54; 27 en 35 van 58; 12 en 23 van 59; 14 van 60; 15 van 61; 25 van 67; 28 en 30 van 70; 6 van 74; 27 van 76; 26 van 80; 14 van 81; 2 van 88. Men zal zeggen: er blijft niet veel heel. Ik wil dezen indru't niet geven. Daargelaten, dat Kloos' Ryngond beduidend woordrijker ia dan dat van Wagner, vergelijk zyn ver taling eens met de gangbare Franse hèen Engelsche! De dichter heeft by de te over zetting een klaviernittreksel niet opgeslagen, dit staat voor my' vast. Ik moet hem echter raden by de rest van zijn arbeid dit wél te doen of een verstandig musicus te raadplegen; het poëtisch wcord verliest er niets bij. Zooals de zaken nu staan is hier een opvoering in 't Nederlandsen onmogelijk; de zangers (b.v. Antoon van Rooy) zeggen dat ze artistiek in 't Dnitsch zgn rastgegroeid". Misschien verandert dit al gauw. Het ware gelnkkig, als er dan een goede vertaling bestond. Een kans als deze komt niet meer terug, want Kloos bezit behalve zgn talent een wonderlijksterke intuïtie voor muziek. Ik meen er nut mee te doen belangstelling te wekken voor dezen kant van Kloos' Nevelingen-bewerking. De taal vloeit zachter dan in 't Dnitsch, dit kan Hollandsche Wagnerianen geen beletsel zgn, temeer omdat ze heerlijk-zangbaar golft, overal. MATTHIJS VERMEULEN. Lucifer in de proïincie". Toen ik veertien dagen geleden in dit Weekblad de ensceneer in g van Lucifer" mocht roemen, had ik buiten Amsterdam nog geen opvoering bijgewoond Sinds dien is mij dit, tot mijne teleurstelling, gebeurd. Wel was het spel weer bewonderenswaardig; maar wat de vertooning te Amsterdam bare bizondere beteekenis gaf, wat haar tot een indrukwekkende aanschouwing maakte: de statige tooneel-opbouw en de daarmee samen gaande rustige en weidsche groepeering der spelende personages, dit alles ontbrak op de kleine reis-'gcène, waarbij het goede principe der drie-dimensionale tooneel-architectnnr weder in den steek gelaten was voor een rij platte, met lichtglimpen beschilderde zuil ij es. Ik constateer dit niet om er der directie van de N. V. Het Tooneel" een verwijt van te maken. Hoe wilde zy de kolonnaden van haar Amsterdamse b. tooneel met zich mee voeren op reis; hoe wilde zij bovendien binnen de bekrompen ruimten van kleine provincie-schouwburgen het hooge en breed e hemel-paleis opbouwen l... Maar het zy hier toch even gezegd dat, wie Royaards' luisterry'ke Lucifer-opvoering in haar volle schoon heid wil zien, naar Amsterdam behoort te gaan, en dat men naar een vertooning in de provincie de scenische bedoelingen van Bol and Holst niet kan of mag beoordeelen. Voor wie het voortreffelijke van het drie dimensionale decor en het ontoereikende van het platte geschilderde nog niet beseft, is maar een machine van l P. K. kan per seconde hetzelfde leveren, onafhankelijk ran den tijd, gedurende welke de machine werkt, dus zoo lang als de machine het uit kan honden. Er bestaat nu nog een by zondere vorm van arbeidsvermogen, n.1, arbeidsvermogen van plaat»; d.w.e. door de plaats die een lichaam inneemt is het soms in staat ar beid te kunnen verrichten. Staat een kruier op een derde verdieping, dan heeft hy arbeidsvermogen van plaats, wat blijkt uit het feit dat hy arbeid kan verrichten: kunnen zgn kame raden onmogelijk een halverwege gehesehen piano verder omhoog krqgen, dan werpt hy zq'n zwaard in de weegschaal of liever ge zegd: hy gaat aan het hyschtouw hangen en kan door zgn zakkend lichaamsgewicht een deel van het piauogewicht omhoog halen dus arbeid yerricbten. Weegt hy zelf 75 Kg. en staat hy 15 M. hoog, dan kan hy dus een kracht van 75 K;, laten werken over een weg van 15 M., m. a. w. hy kan een arbeid verrichten van 1125 K.G. M. Die arbeid, die hy verrichten kan heet arb. verm. van plaats. Nu zyn wy eindelijk by bovendien een vergelijking van de opvoering te Amsterdam met eene in de provincie uiterst leerzaam. v. M. iiiiiiiiiiiniiiiii umin imiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiH (Mrari, Het bestuur der Haarlemsche Bdchvereeniging maakt den leden opmerkzaam op de volgende bepaling: Indien met entree-kaarten onregel matigheden worden bevonden te zyn begaan, kunnen directeuren deze vernietigen." Maar indien nu achteraf de onregelmatigheden worden bevonden ten onrechte verondersteld te zij a begaan, zullen dan de kaarten be vonden worden verondersteld te worden niet vernietigd te zyn? * Heeft hier werkelijk een tweede be smetting plaats gehad doordat verzwakte ziektekiemen opnieuw hun hoofden om hoog staken, (en de handen ineen sloe gen Red. Cfiar.) in de wetenschap, dat het lichaam, na een besmetting, eerst een tijdperk van verminderd weerstandsver mogen doormaakt?" (Tijdsehr v. Genees kunde.) De misdadige neiging van de psyche der ziektekiemen. Paychopathische studie over de crimineele afwijkingen in het intellect der bakteriën." Dit werkje bestaat niet, maar het zon ongetwijfeld in een bestaande behoefte voorzien. * Het orkest van Madrid heef t een door den koning van Spanje ingestelden prijs van 25.000 fra. tot opheffing van de mu ziek in Spanje behaald. 25.000 frs. zullen de componisten Arrezzi, Zarinna en de Zara met elkaar deelen." (Vod.) Dat is ruim 8000 frs. voor ieder. Meer dan voldoende om een zaakje ia schrijf benoodigdheden en sigaren op te zetten. ? Zaterdagavond werd in het huis een in/al gedaan, juist op het oogenblik dat B. en zyn vrouw zich t buis bevonden en twee handlangers zich by |hen aanmeld den. Alle drie werden gearresteerd." (Maasbode). Indien, zooals wy veronderstellen, de laatste zin door de vronw geïnspireerd is, moet men zich een sombere voorstelling vormen van de plaats, die B. in dit huwelijksleven be kleed heeft. * Op Madeira is staking op het telephoonnet uitgebroken." (iV. R. Ct.) Men duizelt by de gedachte dat het op vechten uit mocht looien. ? Zaterdagavond stapte een dienstmeisje van de nog niet geheel stilstaande Bloemendaalsche tram en nog wel in de tegenovergestelde zyde van de richting dan waarin die liep, en bekwam vry ern stig letsel." (O. H.iCt) Waarom ook niet een duidelijke waar schuwing op de balkons aangebracht, b.v.: Dienstmeisjes l stapt van een nog niet geheel stilstaande tram slechts af in de tegenover gestelde zy'de van de 'richting dan waarin die niet loopt." * De heer. Polak D^ièl^jtrad.na haar naar voren. HU ie een; virtuoos, een kunstenaar met stoer muzikale uitrusting. Zyn voor niets terugdeinzende vinger en stokacrobatiek deed ons versteld neer zitten, terwijl onze oóren met wellust den open en met gevoel zwaar geladen klank opzogen." Dit alles is gebeurd te Vlissingen. Onze oogen hebben het opgezogen uit de Nieuwe Vtissingsche Courant. # Wij voor ons vinden geen aanleiding om ons in dit Zuiderzee rlengje te ver blijden. Voor- en tegenstanders van het zeer-gr oo t e en het meer-bescheiden dempingjplan deelden zeer interessante wisse ling van inlichten." (Nieuwtbl. v. Ned.). Als men maar eens, zonder lang praten, de schop voor den dag haalde, en begon? Elk schepje is er een. T het arbeidsvermogen van water gekomen. Beschouwt men eens een water ml van 40 M. hoogte, dan zal het water dat juist boven den val zich bevindt arbeidsvermogen van plaat s hebben, want het kan een weg van 40 M. afleggen. Eén kubieke meter van dat boven val wat er (wegende 1000 Kg.) zal een weg van 40 H. kunnen afleggen, dus een arb. verm. van plaats hebben van 40.000 K.G. M. Onder aan den voet van den val gekomen, heeft dit water geen arbeidsver mogen van plaats meer (s f gezien natuurlijk van eventueele verdere reizen die het maken kan); gaat men nu na dat er heel wat waterval len zyn die hooger zyn dan 40 M, en dat er ge woonlijk niet lM3^ater overheen stroomt,maar per seconde honderden en duizenden M3 water, dan ziet men dat er heel wat arbeidsvermogen ongebruikt weggaat. Dit heeft men al lang ingezien, en zoovel in Amerika als in Europa maakt men van dit arbeidsvermogen gebruik. Men laat de vallende watermassa neerkomen op de schoepen van een rad, dat erdoor in draaiing wordt gebracht. Deze draaiende beweging kan men overbrengen op machinerieën, waarmee electrische stroom Een 20-jarige jongeling, Werner geheeten, die te Giesen terecht stond, werd gisteren tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld, benevens tot 10 jaar tnchthuhstraf, plaatsing onder politietoezicht en voortdurend verlies van burgerlijke rechten." (Hbl.) Bovendien is hem verboden, in toepassing van de nieuwe Motor- en Ry wiel we t, een auto te beryden, voor den tyd van n jaar. IIIIIIIIIIIIIIIIIMII IIMIIIIHIHIHIIIIII Toevallig kreeg ik dezer dagen in handen De Engehche Taalgids (1901) onder redactie van L. van der Wal en R. R. de Jong. In No. 27 daarvan vindt men opga ren A en B ter vertaling in 't Engelsen, voortgezet in de verdere nummer». Al heel spoedig herkende ik die stukken als fragmenten uit De dochter van den resident van Melati van Java. Zulke ongewone stof ten behoeve van Hollandeche students bevreemdde m\j niet weinig, doch er ging mg een licht op, toen ik mij herin nerde, dat ik de Engelsche vertaling van genoemden roman (1897) in mijn boekenkast had staan. Natuurlyk was mijn eerste werk de aan den voet der pagina gegeven equiva lenten van moeielgke woorden en uitdruk kingen met The Resident's Daughter te verge lijken. Welnu, van de twaalf noten bij een stukje van n bladzij stemden er «(? letterlijk overeen met de vroeger verschenen over zetting! Allén is naaien"door W. d. i. v. d. W. met dresimaking vertaald, in The R. D. echter door sewing. Wat hier verder aan klakkeloos naschrijven doet denken is het feit, dat die overeenstemming ook bestaat, waar veel minder vrije en dus betere vertalingen te halen zijn o. a. uit het door v. d. W. zelf mee bewerkte en aan z'n aboanés aanbevolen Wdbk. van T. B. bijv. hij ging onder de pan toffel gebnkt van ..." hèwent under the thumb of, wat zeker ongewoon is waar be henpecked, be under petticoat government enz. zoo vlak bg de hand zijn; terwijl verder v. d. W. zelf nu vertaalt: hèis under my thumb = ik heb hem in mijn macht. *) Gelukkig voor mgn doel kon ik ook inzage krijgen van de Key by de opgegeven Tatks. Voor den ernstigen" vakman zal het wel voldoende zyn hier naast elkaar af te drukken een paar brokstukken uit de vertaling van W. en de correspondeerende uit The R. D. A. In a kampong, situated behind Govern ment Honse,stood a Jayanese d welling in habited by a happy honsehold. Fa Kario, this was the name of the father, waa a cabinet maker, hèdid skilful work in djati-wood foj the inhabitants of Tjewarangan and the snrrounding districts, and earned sufficieht to leid a comfortable existence. He was a good-natnred, even-tempered creature, and went a little under the thumb of his wife Isa, with the resnlt that the so common spectacle of a domestic qnarrel was never observed in the family of Pa Kario. B. Not one of the other passengers appeared to have gone thrpngh a sad lea retaking. There was an Indian lady, with two children, who had lost her husband in Hol land, and who now In a kampong, sitnated some distance behind Governement House, stopd a Javanese dweiling inhabited by a happy honsehold. Fa Kario the father, was a cabinet maker; hèdid skilfnl work in Djati-wood for the inhabitants of Tjewarangan and the surronnding districts, and earned sufficient to lead a comfortable existence. He was a good-natnred, even-tempered creature, and went a little under the thumb of his wife Isa, with the resnlt that the so common spectacle of a domestic quarrel was never observed in the family of Fa Kario. Kot one of the other passengers appeared to have gone thrpngh a sad leavetaking. There wasan Indian lady, with two childern, who had loat her husband in Hol land, and who had *) In de herziene uitgave van het Woorden boek van Ten Bruggencate. wordt opgewekt, die op zgn beurt allerlei arbeid fean verrichten van-af het verlichten van steden tet het dry ven van trams en fabrieken. Op deze wijze krijgt de menschheid millioenen P. K. cadeau van de natnur, of liever van de 'zon, die door het verdam pen van 't water van zeeën enz. voor de noodige regenwolken zorgt, die de rivieren steeds blijven voeden. Waar nu natuurlijke watervallen ont breken, kan men kunstmatige watervallen maken, wat voortdurend op grooter schaal gebeurt. Stroomt een rivier kalm aan over een weg die langzaam helt, dan kan men dwars door de rivier heen een zware dam leggen, waarachter het rivierwater zich voortdurend meer ophoopt, hooger en hooger klimmend totdat het eindelijk over de dam heenloopt en een kunstmatige waterval vormt waarvan men arbeidsver mogen krijgen kan. De grootste dam, die op deze wijze gelegd wordt, is (behalve de reuzen-dam door de Boven-Njjl) het bouwwerk dat op 't oogenblik onderhanden genomen is in de Missiesippi. Aan den voet van de stroomversnelDAK, DIE DOOR DB Mississm GELEGD WORDT. Rechte ligt de dam, met 116 tluizen de hoogte van het meer achter dtn dam regelend. Links ligt het dam-gedeelte dat de turbines beval door den stroom gedreven, die op hun beurt dynamo'» drijven in de er b wen gebouwde fabriek (200,000 P. K. opleverend). Link» van de fabriek ligt een. groote sluit, «n bovtn d» fabriek een ijsbrekerdam. Het kunstmat-'ge meer, dat boten den dam ontstaat, is 68 K.M. lang. De dam aelf it ongeveer 1.6 K.M. lang. (Me fiieproeTen. Daedalns beproeff zgn zelfvervaardigde vleu gels. Basrelief op den veertiende-eenwEchen toren (campanile) van Giotto te Florence. iiiiitimiiiiiiuiiiMiimmiiiiiiitiHiiiiii bade farewell to her jnst bid farewell to parents witbont many his parents without tears; then there was many tears; then there a newly-married cou- was a newly-married ple, who hoped to conple, who hoped to conqner for tune in t hèconquer fortane in East;ayonngGovern- the East; a yonng ment official, who re- Government official, tnrned now that bis whose leave had exleave had expirei; pired; and, fioally, a and finally, a lady lady approaching her approaching her thir- thirtieth, or rather tieth, or rather her her thirty-fifth year, thirty flfth year, who who came up to Etty came np to Etty with with a mien fall of a mien full of com- compassion. passioa. (W.). (TH« R. D.). Zulk een doorloopende, hartroerende over een ttemming op enkele onbeduidende kleinigheden na, die echter niets afdoen aan kleur en karakter der vertaling, kan a priori geen toeval zijn, vooral niet waar ook hier al weer gelijkheid van vertaling gevonden wordt, waar die niet moest bestaan. Op enkele van die stille verklikkers wil ik nog wijzen. Zoo staat in B haar schoonouders", in The R. D. = his parents, bij v. -d. W. her parents. Het mooist echter is dat The S. D. heeft controleur" = Government official en v. d. W. hardnekkig gelijk controleur" Qovernmcnt official. Dit is zeker een van de be roemde bewijsplaatsen die de heer v. d. W. zou kunnen produceeren voor de thans door hem gegeven vertalingen, controller (comptroller), district-officier (Eng, Indië), precies zooall het, let wel minder goed, in mgn Inditehe Woorden staat I Eren sprekend is waroeng (gaarkeuken)" uit A = bake house (sic!), terwijl in de Ie uitgave van T. B. gaarkeuken" is eating-kouse (for the poor) en in de laatste, herzien deor v. d. W., ealing-house (for the poot), ordinary l Om de abonnés van De Eng. Taalgids niet op 't spoor te brengen, werd nergens het Hollamdsche boek genoemd en de vertaling natuurlijk nog veel minder. Zoo exploiteerde de arme belasterde met de bewijsplaatsen, al vroeger anderer werk. Mr. Cornelis, 29 October 1910. D'. F. P> H. PHICK VAN WBLY. Aan de Redactie van De Amsterdammer. Geachte Redactie! Mogen wij, naar aanleiding van het schrijven van mevrouw Jeanne Gnicherit in De Amster dammer van 10 dezer, het volgende aan u mededeelen ? Mevrouw Gnicherit heeft gelijk; de onder titel van het werkje Joehempie", indertijd ifiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmmiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiN lingen ten noorden van Keokuk (lowa) wordt de dam aangelegd, die pp de hierbij gevoegde afbeelding in overzicht is weer gegeven. De dam wordt gebouwd van gewapend beton en voor dat renzenwerk zullen een half millioen vaten cement en 7.900 ton staal noodig zqn. De dam-lengte is ruim 1.5 K.M. (lus een kwartier gaans); de hoogte boven de rivierbedding is ruim 12 M. en de dambasis heeft een dikte van bg*na 15 M., omdat de waterdrukvan het meer achter den dam ontzaggeiyk groot is. Het rechte stuk (rechts op de figuur) is het grootste gedeelte, waarin 116 stalen sluisdeuren geplaatst zyri, ieder 10 M. breed en 4 M. hoog. Door middel van deze sluisdeuren (in de afbeelding zijn in het midden een aantal deuren geopend) zal het meer achter den dam in alle jaargetijden op dezelfde hoogte gehouden kunnen worden. Terwijl deze regelende dam, die 4/5 van de geheele lengte in beslag neemt, dwars de rivier oversteekt, is het overblijvende 1/5 deel rechthoekig op den grooten dam, bijna evenwijdig aan den oever gebouwd, terwijl tnsschen dit stuk en den oever een groote sluis ligt voor de scheepvaart. Het deel dat evenwijdig aaa den oever loopt, draagt de fabriek waar de electrische stroom opgewekt wordt, door middel van een zestig-tal waterraderen of turbines, gelegen in den dam onder de fabriek en gedreven door het doorstroomende water. Dryfys e. d. onaan genaamheden worden nit de buurt gehou den door middel van een breker-dam in de afbeelding zichtbaar, stroomopwaarts boven de fabriek. Het arbeidsvermogen dat het water afgeeft, en dat omgezet wordt in electriciteit bedraagt 200.000 F.K. (dus 15.000.000 K. G.M. per seconde!). Deze voor raad wordt voor 40 pCt. reeds opgevraagd door St, Louis, dat een kleine 300 K.M. van de fabriek afgelegen is. Het stijgende water achter den dam zal natuurlijk de oorspronkelijke rivieroevers verre overschrijden, maar de landeigenaars worden voor hun landverlies schadeloos ge steld. Ook het gouvernement ziet gedaan werk er door verloren gaan, want het kanaal en de drie sluizen, die oorspronkelijk de scheepvaart regelden bq dese stroomversnel ling komen diep onder water te liggen. Maar dit alles wordt ruimschoots opgewogen door de waarde der bijna cadeau gekregen paardekrachten. P. VAN OUT.