De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1911 29 januari pagina 8

29 januari 1911 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

I) E A M S T E R D A M MER W JE E K B L AD V O R N K D E 11 L A -N D. WAT ER TB POTSDAM IN WEEKELIiKHEID 18 GEZEGD. Ik verzeker je, dat bet een konijn wap. tonren, of meer adem. Meer adem ia meer modelé. In zeker opzicht ia de Hollandscbe kunst van buis uit meer die van 'c modelé, van de kleur. Maar er is in dit befchouwinbje niet Aangeroerd wat oog aan te roeren is; wat altijd te bedenken . Het schilderij zelve heeft een modelé; het is een gebootste eenheid. De voorwerpen, uitgedrukt door bun kleuren, moeten n-nieuw voorwerp maken van kleur. Het schilderij mag niet buiten de lijst uit werken, als stoffelijk ding. Als een wijde en echoone ring, als een vol en rijk vierkant moeten binnen de omtrekken van die lijst (of van dat paneel) de gemoedsaandoeningen liggen van den schilder uitgaand, en gesym boliseerd in allerlei: menscb, dier, plant, en stilleven. Hier-over ie aliijd veel te zeggen maar dit wordt een ander maal ten disch gezet. Wat bet .tekort is van den tegenwoordigen impressionist ia te dikwijls de willekeurige hap uit de natuur." Het begrip schilderij ia verloten. En sommigen schijnen te meent n dat dit met de blanke kleuren niet kan: het rustige maken, dat een schil derij heet. Het kan even goed als bet andere. Een tweede fout in te veel schilderijen van tegenwoordig ietdatde?taetendeeigenschap van het zien" er te veel in verwaarloosd is. Als het donker wae, zouden de vormen met de handen toch nog onderscheiden kunnen worden, en we zouden ze benoemen". We zonden ze als symbolen kunnen gebruiken. Dat absolute ? van de vormen treedt op in de schilderkunst evenzeer. Het kijken lijkt in dra beginne zeker niets anders dan niet de ielste handjes de vormen" betasten; er lange gaan; ze in alle richting afgrazen". Daardoor krijgen we zekere vermoedens er over. Ze krijgen iets vast g, naast het vlot tende. Het woord van Ensor la lumière mange les objete" is waar, maar tot zekere mate slechts te gebruiken. Ge zoudt hierlaugs verder gaand iemand, een menscb, coo kunnen stellen dat alle vorm van hem te loor ging, door allerlei licht en reflexenspe). 6e zoudt dan misschien een harmonisch gekleurd oppervlak kunnen vertoonen, maar waar bleef da menscb; het hoogste symbool voor ons; het symbool dat wij kennen! We inllen daarin, wat we het psychische noemen, benader er. Het ie iets dat we door licht en schaduw uitdrukken, maar dat is van den schilder; het is iets dat psychologie bevat, een vaste resultante, en dat is van den zielskenter. De schilder moet dus in het vlottende een moment nemen dat voor hem de vast heid uitdrukt. Hij moet dus geen licht kiezen dat hem trekt om het gevlaag, maar een dat hem wekt, door zijne stabiliteit. Hij moet aan het schilderij denken, dat hij maakt: in zoo meening-volle, in zoo meening-swaar mogelijke vormen het grootste getal gedachtenwekkende atiociaties brengen. Hy moet dus aan de symbolen blijven denben, die alleen door de natuurlijkheden verbeeld worden. Hij moet daarenboven vereenvoudigen. Een schilderij moet op zijn afstand" gemak k el ij t te overzien zijn. Het kan dus nooit zijn wat nataur-getrouwheid in werkelijkheid is, want dit is pbysisch onmogelijk. Hy, de schilder, benadert. Hy moet alleen de gedachte aan zekere natuurlijkheden, aan onze menschelijkheden, aan onzen geest eigen, verwekken. Het portret is bet type van den giooten tyd, het psychische portret. Is dit er veel? Om een werk te noemen van Toorop, is het portret van Steyn, meer een lichtgtudie, dan de studie van een menscb? Of is Toorop niet belangrijker door andere dingen, door andere portretten, waarin de vormen meer absolunt gehandhaafd, meer en dieper symbool zijn gebleven voor ons van velerlei? Is daarin niet iets anders bereikt dan wat bet levende heet, en is daarin niet een stille-staan (met even een adem maar) en is dat niet kunst: stille-staan met zacht-rillenden adem? PLASSCHAERT. Cliamari, Het waren bekende feiten: epionnage tegen, geheime rapportem naar Berlijn over, belemmering op alle mogelijke wyse van liberale kiesrereenigingen." Wij, getrouwe lezers va», vonden dit in, en nemen het over nit, maar hebben verder niets tegen de N. R. Ct. * De volgende medeieeliüg vonden wjj niet in het Chemisch Weekblad: Zoo'n oplossing riekt naar het ei van Col n rn bus" maar in het Protettantenblad, Weekblad voor Tul en oautrektn. * Ik zon zonder oogknippen knnnen ster ven," zegt de heldin van het feuilleton in hetzelfde blad. Terwjjl de meeste helden en heldinnen het maar niet kunnen laten, echrjjft een bekend regisseur ons, om, als ze in het laatste bedrijf moeten ster en, eren een knipoogje te geven aan d^n souffleur. Wy big ven in den misdadiger ino de aller eerste plaats den mmsch zien; nemen dan ook niet zonder protest het volgende bericht uit de Zutph. Ct. over: Aan het commissariaat van politie zijn inlichtingen te bekomen omtrent de volgende gevonden voorwerpen: Een passer, een hondje, een scheermes in etui, 2 fietsrokken, een kruiwagen, een dief, een rijwiel." Steen voor steen reizen de grootste muren". (Themië, Kruimels.") Maar het bekende buis te Halfweg, dat verrold" is, is geheel in elkaar verzet. Wij zyu het meer eena met een volgende Kruimel": Zonder strijd geen overwin ning," maar zijn er hierdoor toch nog niet toe gebracht ons op Thernis te abonneerec. * Het gerucht dat (de sympathieke Red. C har.) Jan Olieslagers niet meer zou vliegen is geheel nit de lucht gegre pen." (Tel.) Juist de plaats, dankt ons, om naar ge ruchten en berichten over den sympathieken Jan te grijpen. Teleurstellingen zullen niemand bespaard blijven. Maar w\j weten nu een middel om het leed aanmerkelijk te verzachten : Mevrouw Smit-Van Dalen vraagt we gens teleurstelling een ervaren werkmeid, voor noodhulp of voor vast." (Adv. U. D.) Huwelijk. Dame, 40 j r. wenscht kennismaking met een netten heer ongev. zelfde lejftyd. Steller dezes staat aan het hoofd van een deftige zaak te Am sterdam." (Adv.. Hbl.) Cuarivarius heeft bier niets aan. Hij wenscht te wtten aan 'c hoofd van wat voor zaak de dame staat. COMPLETE ? WONING-INSTALLATIES VA4H .: f!2OOTOTf^OOO HOUDEN WIJ PERMANENT VOORRADIG.W MEN VRAGE VOOR DEZE MEUBILEERIN= GEN ONS GEËTST PRENTEN BOEK, OF VOOR KOSTBAAR* DER ONZE AQUARELLEN.*» 32. MODELKAMERS. ALLEN : VERSCHILLEND IN KLEUR : EN STIJL. GEVEN EEN BEELD W VAN ONS KUNNEN. BERNARD DE VRIES KUNSTHANDEL N. SPIEGELSTRAAT ^5 Tel. interc. 9739, AMSTERDAM Moderne Schilderijen - Aqua rellen - Groote collectie Etsen - Platen - Kunstvoorwerpen ~ Encadretnenten UW WONING 18 DAN GEZELLIG WAN NEER ZE IS INGERICHT DOOR DE MEUBILEERING MAATSCHAPPIJ o .,HOLLAND" AMSTERDAM TELEFOON 0974 N. Z. VOORBURGWAL 274 VRAAGT PRIJSCOURANTEN VAN COMPLETE WONINQINRICHTINQEN f BOO, f 720 EN HOOQER, Kunstzaal J. Goudstikker KALVEKSTRAAT Xo. 7». Permanente Tentoonstelling, Ie tage, eener prachtige collectie Oud-IIollandsche Schilderyen. Antiquiteiten. t B. W. AS DELÖEN. Moderne Schilderijen en Aquarellen. 9S. ?f J TELhKOON 8562. _ KI. JAARS1MAS Ventilerende Haarden. Men lette op dit fabrieksmerk. ^ Wilt U /i op uwe stroomrekeningj>esparen, zoo gebruikt VOLT-lampen! i » \' vv Telefoneer 4472! INTERNATIONALE TRANSPORT f"\Y DER HOOP&& GARDE HEUBLES ? EMBALLEEREN TELEFOON: 2119 AMCTTFDr>AM PRINS HENDRIKKADE IS-I7 /A/ l.J l C.KL//AI l OVER HET CENTRAftl_£>TA-TION ~ Meubelfabriek Nederland". J. A. HU1ZINGA. BINNEN BETIMMERINGEN, BEHANGERIJ, MODEL EAMER8. Groningen. WESTERSINGEL. FBANCO LEVERING. TELEF. 118. KA/VtfSRHYR !J»rRANCO LEGERING f £DOOR GEHEEL» g NEDERLRND. | COMPLEETE MEUBILEERING. RESTAUREEREN VAN VERTREKKEN IN A UITVOERIGE PRIJSCOURANTEN.®? BEGROOTIMG PHOENIX Electrotechni Bureau. Telefoon 27L EN DRJIE,KbE>U!R.E>riD]R.UK, BflltOSTB/MPBlsS IN KOPBR. Bn ZIHK. rTTl OnTWBRPBM VOOR, RËCUqMB [TT] Origiueelc Aquarellen van pit ra W w Meesters, in diverse prjjzen. ADE. VAN DIEREN, Leidschestraat 63. Telef. 8577. BINNENHUIS MEUBELS (?IISRaicAoT^^Sa RAADHUIS 5TRAAT48-50 AM5TERDAM j*.....!?! Kunstzaal THE HAGUE" Sweelinckstraat 99 DEN HAAG. Permanente Tentoonstelling. l Schilderijen en Aqua-| l rellen van Moderne Meesters. Open van 1O?4 uur. Haas: 3S1G. Telephoon.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl