Historisch Archief 1877-1940
NO. 17:6
I) K A M S T E R D A M M K 11 \V E E K B L AD V O- O R N E D E R L A N D.
da sslhacht en de aelfoeheerichinj? in die
mate, dat de too voorbereide jonge man,
in den befcbikbaren korten tijd, in het
leger tot bruikbaar soldaat kan worden ge
vormd. De heer H. v. B. beweert, dat dit
door' de Zweedsch e-gymnastiek in nog sterker
mate geschieden kan". Men 1011 zelfs nog
verder kannen gaas en beweren, dat m«n
'tengevolge van de beoefening der Zweedsche
gymnastiek, in 't geheel geen oefeningstijd
noodig heeft.
Immers toen de Zweedgche gymnastiek
nog niet bestond, de algemeene
geschienis leerde het ons warende Zieden een
volk, dat om zijn strijdbsarheid beroemd was.
Dit is nu blijkbaar anders geworden. Toen
tlelpe jaien geleden de Noren lastig wer
den trokken de Z veden in sierlijken pas naar
de grenzen. Om te vechten? Wel neen l Wat
zou er van de mooie-hooggewelfde borstkas
sen terecht gekomen tij n als by het mikken
4e borstepieren kort en dik en sommige
Echouderbladspieren lang en dun'' geworden
waren? De vrees voor bederf van dit schoon
deed hen aan de grens gekomen plotseling
omkeeren; de Noren konden toen de mooie
vlakke raggen" bewonderen, de photograaf
nam een kiek en weg was de vijand l
,0p mijne beurt beschuldig ik nu den
grootiDQuisiteur H. v. B. van onware, onvolledige
«a onbetrouwbare voorlichting van de
Rsgteripg en van het Ned. volk.
Zijn militair eigenbelang" heeft hem terug
gehouden op dit schoone gevolg van de
beocjfening der Zweedsche Gymnastiek de aan
dacht te vestigen. De door deDuitache gym
nastiek misvormde stnmperds onse Ooste
lijke naburen die in 1871, om het ontzet
ten van Metz te verbinderen en Sedan te
omsingelen, dagelijks 27,3 K.M. hebben afge
legd 1) zullen vanzelf in zwijm vallen ala ze
de door de'Zweedsche gymnastiek gevormde
mooie platte ruggen van onze spes patriae te
aanschouwen krijgen-. Jiier zij den heer H.
v.'B. plechtig verzekerd, dat zoodra hij erin
slgagt door belasttricg van onze
eehoolgymnjietiek} misleidend* photégrapbiëa,
onverdjejdigbare statistieken metingen van
borgtomvang tot l m VI. naawkanrig en met
apïysische physiologische enprmileiten, 3e
Zweedsohe gymnastiek hier icgang te doen
vilden, ik van alle daken zal verkondigen,
dfi.het .leger, en dus ook hij, weLaf^etchaft
kan1 wórden. De zeloten voor den eeuwigen
v^« en- de beknibbelaars op d
^ótiogsbe^otfttog heb'ik daarbij vanzelf op-ÉSjJahand.
Dé'heer W. P. Hubert van BieyBnbttrg'h,
ontzegt allen tegenstanders 7gn het Ziveedech»
ateleei- het rtebt beschuldigingen daartegen
te -niteu. (Die beschuldigingen worden 91 pro,
voeeerd ea zijn in het oog van den heer
H. v. BI. c. s. natuurlijk altijd verdacht
makingen). -m ;
Op mjjne btu*(Sfc«tt 'k iederen arrivist"
het recht blijven ontzeggen de Zweedsche
gymnastiek zooals In Duitschland tever
geefs beproefd en in frankrijk en Belgiëge
deeltelijk gelukt is als tremplin te gebruiken
om over ieders hoofd heen in de plaats te
springen van mannen als de heeren Melvill
Van Carnbee tn Bierman, die, met beperkte
middelen en onder vaak ongunstige omstan
digheden, met on verdroten ijver in het belang
van de stiijdbaa'heid van Marine en L?ger,
gedurende een Jange reeks van jaren, werk
leverden, dat door de Zweedse ie gymnastiek
nooit geëvenaard kan worden, Ea zoolang
als ik daartoe de kracht behoud, zal ik
tegen1) Ille Armee; armeekorps Wurtemberg
van 25 tot 30 Augustu?.
over vage theorieën, geflatteerde photo'd,
niet- controleerbare statistieken en op bekrom
pen eenzijdigheid steunende
bewjnderingsexclanraties, met schoolklassen blij 'en be
wijzen, dat men een misdaad aan het
Nederlandgche volk zon begaan, wanneer man met
onze achoolgyomastiek tevens het Ned. Gymn.
Verbond vermoordde.
L'Union d?s Sociétés de Gymnastiqne de
Franee" est l'anxiliaire Ie plns précieux de
l'Armee, elle lui fournit lea réserves
d'homcaes nécessaires pour ges cadres, elle est
l'arniature de la nation.
M. NODLENS,
Sous- Sec;étaire d'Etat a la guerre.
(27 Novembre 1910).
Wenn man einer Sache Mangel vorwirft,
so mussman dieselbe auch grüdlich kennen."
Deze woorden richtte Dr. Schmidt zoo
gaarne door hem geciteerd eens aan een
bijca even beroemd pbysioloog als de heer
H. v. B., met de volgende opmerking:
Es wa e nur zu wün;chen, das2 Mosso,
sollte er nochmals seinen Wanderstab gen
Norden setzen, sich ein echtes deutsches
Schuiturnen gründlieh anscbaute. Erbraucht
nicht einmal weit hinauf zu UDB. Wenn er
bei dem Altmeister Direktor Alfred Maul in
Karlsruie vo'rspricht und unterwegs etwa
noch in Ba^el sich das dortige Turn- und
Spielleben andfht, eo wird er noden, dasz
uaeer Se'.ulturren viel mehr seint-n
Anschauungen entspricht ala er heute glaubt."
Bovenstaanden raad geef ik ook aan den
heer H. v. B. Moge hij bij het aanschouwen
van Maui's monuoaent, uit de trekken van
dien onvolprez n mtnschenkennfr en op
voeder, tevens leeren wat meer bescheiden
te zijc.
Manl toch verklaarde, toen hij reeds 45
jaar leeraar was, als inspecteur honderden
echolen had bezocht enalsdireeteurduizenden
order wijzers had gevormd, nog dagelijks van
anderen te leeren. De heer H. v, B., die, in
grtnzelooje zelfoverschatting, verleden jaar
reeds verklaarde de Zw. G, ml hier inge
voerd worden" heeft 21A jaar verlof om die
gymnastiek te bestudeeren, hoopt weldra
z\jn eerste les te ge ien" en zal vermoedelijk
bij voortgezette stud 'e en onderv nding nog
wel bekeerd worden, 9
Rotterdam, 15 Febr. '11. VAN AKEN.
Beficüten,
WAT LE/EN FABRIEKSARBEIDERS? Gsdureude
de heifstvacantiën aan de Duitsche
hoogegcbolen, werden in Eisen cursussen voor
arbeiders gehouden, welke djor studenten
werden geleid. Het aantal der deelnemers
varieerde van 290 tot 360. Om den graad van
ontwikkeling dezer arbeiders te leeren kennen,
liet de leider der cursussen hen vragenlijsten
invnllan, die door 291 deelnemers beant
woord werden. Gevraagd werd hen o. a welke
tooneelstokken zij gezien hadden en welke
den meesten indruk op hen gemaakt halden.
Op de vragen hunne lec'unr betreffend, wer
den interessante antwoorden ontvangen, wal
ker uitkomsten ia het volgende zijn aange
geven. Nog niets van dichters gelezen hadden
127 ^ 44,32 pCt. De anderen gaven als ge
lezen aan : werken van Schiller 115 maal,
Goethe 42, He ne 30, Freyligrath 23, Ken
ter 10, Kürner 6, Ibsen C, Weber 5, Lossing,
Bü-ger, Linau, Hauff, Risegger, LUiencron.
Wallace elk 3 maal, Homeru-, Eichendoiff,
Chamisso, Bageh, Wibbelt elk 2 maal, Verg
lius, Cervantes, Kortum,To!stoi, Gjrki,
Diekers, Walter Scott, Lesage, Dante, Byror,
Shakespeare, Sienkiewicz, Rückert,
Immeimann Kleisf, Frey ag, Eaabe, Frenssen, Dahr,
Otto Ernst, E'Dner-E chenbach, Clara Viebig,
Wildenbruch en Sud rrrann elk n maa'.
Als lievelingsschrijvers worden genoemd:
Schiller 58, Heine 38, Gosthe 15,
Freylurath 11, Körner 3, E cheadorff 2, Center 2,
Ibsen 2, Weber 2, Burger, Dickensen Basch
nmaal. Op di vraag: In welke soort van
wetenschappelijke werken stelt gij het meest
belang, antwoordden 44 rnet natuur
wetenschappelijke, 28 met technische,'25 met geo
graphische, 19 met po'itieke, 19 met geschied
kundige, 18 met statthuishoudsundiite, 9 met
liteiaire, 7 me: apologeti-cïje, 7 met astro
nomische, 5 m it muzikaüecae, 5 met
mathema'ieche, 3 m <t ph losopische, 3 oiet rechts
geleerde, 3 met natunr-geneeskundige, ean
met werken over kuosr en een met werken
over het alkoholvrag; st ik.
Déboeken welke in eigendom werden
bezjten bestonden wat de letterkundige betreft
voor 31 maal uit Schiller's werken, 15 maal
Goethe, 8 maal Heine, 5 maal Freyligiatb,
3 maal Chatnisso, Reuter en Gejat auker, '2
maal Körner, GjrM, Wallace, en .Weber, en
nmaal van Tolatoi, Hacküiider, Rückert,
Burger, Lenau, Iisen, Sienkieïicz. Viebiy,
Wibbelt, Ginghofer, L;!iercrpD, Hauff
Immermann, Frerissea, Daote, Byron, Süakespeare,
Raabe, v. Suttner, Busci, Otto Ercst,
Sudermann en EichenJortf,>en 1^if, betrfft de
populair-weffenEchappel^ke bjfpken : Iti maal
uit sociaal-politieke geechrjften,^U maal u,t
vakboeken, 5 maa! uit apoiói^tipche werken,
8 maal uit gpgcbrif.en «*er
.iiatuurjeneefkunde, 2 maal uit: Sitys<it$< {S
mversationiItxikon; Bebel, Aus meiiie.m Labet); HaecÉelg,
Weltrütsel; Mars Kapital en' gëschrifien over
[ejienmelk-Zeep
£=^^_- B ERG MAN N & C 9 _ _
i r- RADEBEUL-ÜRESDEN
Verdrijft zomersproeten, puisten enz en alie eerdere huioonreinheden. Verkrijgbaar
50 cent per Stuk bij Rpothehers, drogisten, en coiffeurs.
1011
Industrieele Maatschappij
TROMPEUfBURti,
Amsterdam.
lUiiiiiHiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiHiiiHiiiiiiiiMiiimiiiiiiiniiiiim
besteld door H. M. de Koningin.
12, 16, 18 en 25 P.K.
Industrieele maatschappij
TKO91PKIKBLR»,
Amsterdam.
NICHT DOKA'S LEGAATJE
DOOR
MINCA VERSTER-BOSCH REITZ.
I.
Fine c'ijfer-Ie.
?Diep voorover gebogen onder den intiemen
Hchtschijn van de geel-omkapte lamp,
hanteerde zij kittig 'n potlood, telkens felle
gaatjes piekerend in 't dunne velletje geruit
post, dat zich op 't pluchen tafelkleed moeilijk
liet bewerken.
Soms hield ze even op, bleef 't potlood,
onschadelijk, n centimeter boven 't papier,
"t gemutileerde velletje bedreigen; dan keken
de beide zusters buiten de gele lichtkring,
verwachtingsvol Fine aan, totdat weer 'c
potlood zonk en Fine's mond vele geta'len
prevelde, onverstaanbaar als 'n
Mohammedean ajjn gebeden .., Fine cijferde. Er was
door een krasse streep onder ''n
vense^vuldighigi 'n nieuwe wond in 't geruite post geritst.
Bartha boog zich voorover, schoof behoed
zaam, als moest zij 'n zieke verbedden, 'n
jaarsverslag van 't Daofstommen-Instiluut
onder 't becijferde blad.
Fine fronsde de wenkbrauwen.
Laat-menoul" mompelde ze kregelig.
Je kan zoo niet schryven", verdedigde
Bartha haar eigen ongevraagde inmenging,
je steekt je heele papier stuk" ...?9X5 is
45... 9 X 6 'S 54... 9 X 7 is 63... 9 X 8
is 72 ... rekende Fine alweer jachterig, door
Bartha's repliek heen.
Rekenen was Fin e's fort" niet. Vooral
als zij er zenuwachtig onder werd ; dan moest
ze altijd 'n tafel van vermenigvuldiging of
heelemaal van 't begin af, óf van 't midden
opzeggen, om 't getal te vinden dat zy
noodig had. 't Was erg omslachtig, maar ze
berustte er in.
Nou 72 X 8; ... hoeveel is 8 X 72 ...
8X2 is 16 ... 8 X 7 is ... 8 X 5 is 40,
8 X 6 is 48, 8 X 7 is 53 ... 53 en l is
54 ... Dat is dan 8 X 2 is 16 ... 8 X 7 is...
56'' ,.. vulde Bertha bedeesd aan.
Maar onverstoorbaar rekende Fine 8X7
is 53 en l is 4 ... dat is 574 ..."
Gut nee zóó kom ik er niet. Nicht Dora's
legaat{9 is maar 325 gulden; dan gaat er
natuurlijk altijd nog wat af voor notariskosten
en sHccessie-rechten" doceerde zy gewichtig
der lijdzaam luisterenden zusters aan gene
zijde van 't pluchen tafelkleed. We moeten
dus hoogstens op 300 gulden rekenes."
Maar dat is dan toch nog mér dan ge
noeg," meende Louue optimis'.isch. Toen,
trachtend een werkzaam aandeel in da
bertkenina; te veroveren, boog züzich o/er de
tafel naar 'c becijferde velletje post. Hoe
veel reken je per dag?"
Fine had 't warm gekregen, ze transpi
reerde, ze voelde dat haar prestige wankelde,
dreinde te vallen in deze hurdle-racs ?an
optel-aftiek en vermenigvuldig sommen.
Met geiectdeerd gebaar legde zij haar
linkerhund op 't blaadje papier, zei toen met
'n Bublime air van gekwetste majesteit:
Maak j ij nou de begrooting, of ik?...Jga
anders gerust j9 gang... ik ban er niet op
gesteld..."
En werkelijk maakte zij 'n beweging alsof
ze de vrucht van gan-ch 'n avond moeizame
geestes-arbeid vernietigen ging.
Gunst nee . ., EUÓ bedoelde Louise 't
niet... wel Lou?" vergoelijkte Bertha die
zeer terecht, kleine susterlyke verdeeldheden
niet bevordeilyk vond voor de spoedige
afwikkeling eener quaestie in casu nicht Dora'd
legaatje, en hoe dit te gebmiken.
Want nicht D ara was overleden.
Nicht Dora van de groote Satsuma-vaas
in de serre.
Och ja, zs staarden nog dikwijls weemoedig
naar de leege plek op 't hoektafeltje.... In
September ging de Satsumavaas.... door
Leonidas... En in Maart, precies 'n half jaar
la er, op den dag af... Nicht Dora-zelf, door
'n hartverlamming..,.
't Was wel heel onverwacht geweest... Nog
zoo in de kracht van haar leven..., Ze hadden
er vél weet van gehad...
En nu hadden ze dat legaatje gekregen.
'c Was't evenement van hun leven; namelijk
hoe zij 't zouden gebruiken.
't Juiste bedrag wieten ze nog niet, hadden
er rog geen officieel bericht van den notaris
over gekregen; maar Oom Evert, die execu
teur-testamentair was, had geschreven dat
nicht Boortje ook de zusters bedacht had, een
legaat wel ter waarde van 'n drie honderd,
of drie-honderd-vijf en- twintig gulden.
Ea na veel beraadslagen was voorwaar
delijk besloten dat voor twee derden der som,
Louise met Bertha een uitstapje zouden
maken; n derde bleef dan ter dispositie
van Fire die haar aandeel in 't onverwachte
buitenkansje nog wenschte te bewaren.
Voor Louise sneed 't mes aan twee kanten.
Ten eersta was zij lichtelijk overspannen
door de nog steeds tergende houding der
Waldfrieden" geburen, een houding die
moeilijker te verdragen werd naarmate
Dolcefar-mente's tuin, hangmat en prieëel, in 'c
handzame vooijaar's weer, meer bewoond en
betreden werd. Ook scheen Rienkje's
eierbroeierij niet ganschelijk geheim te zy'n ge
bleven, want bij Louiee's eerste devot
ommegang langs aconietjes en sneeuw- klok
j es klonk van uit den naasten tuin al heel
gauw : Alle eendjes zwemmen in 't water,
falderalderiere, eiz.
Ze wilde, ja, ze maakte zich wijs dat 't
puur toeval was geweest, maar ook deze,
haar zielsrmt beveiligende hypothese viel
omver, toen zy bemerkte dat, dagen achter
een, de eendjes geregeld begonnen te zwem
men ala zij, Louise, zich in den tuin ver
toonde.
En al dat irriteerend getreiter, die alle
inspiratie, alle werkkracht
uitdoovendestrubblingen zou zij nu kunnen ontvlieden. Van
de zomer al, juist als da vacantie genietende
jeugdige Waldfriedenaars waarschijnlijk den
toestand onhoudbaar zouden maken.
Dat vooruitzicht, dat heerlijke, hemelsche,
ongeloofelijk zalige vooruitzicht, waarvoor
zij, Louise, nicat JJora's ECïiim, wel op haar
knieën zou willen vereeren, dat wasdeéae
zijde van 't twee snijdend nies.
En de andere kant ? .,.
Louise die artistiek aangelegd was, had
zich dien winter, zij 'D dan ook volkomen
belangloop, als medewerkster verbonden aan
't dames tijdschrift De Galdersche Roos"
en Ie bonüeur de se voir impriméa' had
haar verbeelding tot koortshitte opgedreven,
ten einde geregeld copy te kunnen leveren.
En dat was gansch niet altijd gemakkelijk.
Want, laat de bezieling eens vaardig over je
worden, wanneer je levensdraad zich afspint,
tusschen 'cafwaech-kommetje voor de
ontbijtkopjes-en-bordjes,'t verzorgen vanden ruiende
kanarie, over wiens gezondheidstoestand je 't
nooit eens wordt, en dien je naar je beste
weten, nu eens fijngewreven eieren met be
schuit, en dan weer vijgen met een drupje
slaolie voert,.,, n 't knutselen van
handwerkjes waarvan ds uitvoering telkens op
tallooze moeilijkheden stuit, omdat er stellig
en zeker drukfouten in de beschrijving moe
ten huizen .. .
En nu achterover geleund in haar stoel,
zag zij, met vage droomerige oogen, niét de
geel-omkapte lamp, niét de alweer cijferende
zuster, of 't nadenk end op-en-neer wiegende
hoofd der andere, maar ... de tweede kant
van 't mes... 't verschiet... de toekomst.
Een wereld van gedachten, van
gebeurlijkheden en emoties, verborg 't aanstaande
uitstapje in zijn ongerepte schoot. O, ze zou
vrij zijn, zij Louise Cnussewiuckel, vrij en
voor haar kunst leven, vijf, zes volle weken
lang; ze zou S jnnetten dichten, ... misschien
wel een enkele Ballade, als de omgeving
wat romantisch was; en dan geregeld iedere
week Brieven van over de Grenzen"...
'c Zou een nieuwe rubriek worden in de
bet alkoholvraagstuk. De meeste lezers be
zochten geregeld de stedelijke bibliotheek en
Krnpp's Lesehalle, terwijl 85 deelnemers nog
nimrm r een boek uit een bibliotheek hadden
ter leea gevraagd. De vraag: Welke soort
boeken leeat gij bet meest?" werd beantwoord
met: Romans, 55 maal; wetenschappelijke
werken, 28 maal; politieke en sociale ge
schriften, 33 maal; gedich'en, 10 maal;
geschiedkundige werken, 10 maal; technische
werken, 9 maal; reisbescbrijoingen, 8 maal;
apologetische geschriften, 5 maal; hygiënische
en juridische werken, 2 maal en philosopishe
nmaal.
cffaciamw
40 cents f er regel.
IIIIIIIIMIlllllllHIIIIIMIIIIIIIIIIIlllllllMIIIIIMIIIIIIIMIlnlMIIIIIMIIlMlllllllllllllllllllllllllllllllMllllllllll
BOUWT te NUNSPEE1.
Inlichtingen bij het botrwbnrean Ar t i",
COGNAC MARTELL
Aïenten:KOO?MAHS&BRÜINlERJiifl6rtiini,
UTOMOBILKV
IW.BH1EV
Normaal li
van
ProfDcO
Eenige
Fabrikanten
W.BengerSöhne
Stuthart
HoofddepOi te AMSTERDAM: Kalverstr.166
E. F. DEÜSCHLE-BENGER.
KEIZERSGRACHT-
734NAAST 'T MO^ELMdllS"
aldaar.
IEDER STUK D AT KRIMPT
WORDT TERUGGEflOMtn
FABRlKflriTE« VALTOH ZOMEHftMiTERÖAM
Verkry'gbaar te Amsterdam by :
AU BON MARCHÉ"
J. G. HERBERMAN, Damrak.
JACOBSON &, MANÜ8, Kalverstraat.
H. MEYER, hofl., Konin^plein.
ADR. SCHAKEL, hofl., Heiligenweg.
SCHADE & OLDENKQTT1, Nieuwenijjk.
K E D. I K 1>IÈ:
Heeren Kleeding Magi M. Dfi KONING,
Batavia.
WiÊlWsWj j,EIGEN HULP", Batavia.
W. SAVELKOUL, Soerabaja.
Verdere adressen verstrekken wij
gaarnePiano-, Orgel- eo Muziekhaudel
9Ieyroos A' Halshovon,
ARNHEM. KONINGSPLEIN 9
Interc. Telefoonnummer 913. '
VLEUGELS en PIANO'S
in Koop en in Huur.
REPAREEREN STEMMEN RUILEN.
Hotel Brintol.
(ITALIAANSCHE MERES). Schoonste
Wioter- en Voorjaar-'verblijfplaats 1ste
klas Hotel, prachtig gelegen, met groot
Panorama. Kamar vanaf f^. 4 , Pension
vanaf fr. 9.?E'«.: C. CAMENZUND. P-osp.
gr enfr.lnt.Verk.bnr.R »adbuisrtr.l6,A'dam.
Koopl l ITSI.I 11K>1» BOT K K ONDER RIJKSCONTROLE.
Do KTAAT «A R AND EERT U een ONVERVAL.SCHT product,
Boterhandel Z ID1, A REN'% PRINSENeRACHT 313. TELEFOON 893S.
Geldersche Roos", een rubriek door hddr
ge-crtü^rd ...
Loui-e geraakte al voortsoezend in 'n
soort van extase; haar handen lagen klam
op de leuningen van haar armstoel; zij kreeg
baitkloppingen en een gloeiend hoofd.
Brieven van over de Grenzen" . .. 't klonk
goed als titel.. .
ledere week moest 'D er voluit boven staan,
en dan in Romeinsche cijfers er onder, 't
vervolgnummer...
212 en 37 is... 249"... klonk fel-hard
in de kamerstilte als een onverwacht hevig
slot-accoord aan een zacMe melodie, Fine's
zakelijke stem.
Louise rolde met 'n vaartje van uit haar
droomland, de nuchtere werkelijkheid weer
binnen,... 249 ... nee, zooveel Brieven van
over de Grenzen"... 't duizelde taaar . .. men
kan ook ;éveel van de toekomst verwach
ten ...
Kijk", zei Fine, nu heb ik 266 gedacht...
ga-je!ui eaiaen en-pension"... reken nu eens
4 gulden per persoon, dat is dan 2 X 4 is
8 gulden per dag ... dus per week, 7 X 8 ? ? ?
o >( i- is 40,... 6 X 8 is 43, ... 7 X 8 is
56 gulden ... Dan kunnen jelui makkelijk
vijf weken wegblijven, dat is dan nog pas
5 X 56 is ... ia..."
Fine keerde 't velletje post om, begon de
maagdelijke keerzijde, evenals de voorkant,
kwistiglijk met cijfers te bestrooien.
5 X is 30,... 5 X 5 is 25 en 3 is 28 ...
dat is 280... 280 ... gut, dat had ik al uit
gerekend" ...
Zenuwachtig draaide ze 't papiertje om en
om...
Twee-honderd tachtig gulden" herhaalde
Bactha diepzinnig, en dan heb je nog niet j
eens de reiskosten meegerekend,"
,.Da reiskosten... nou", peinsde Fine,
laten wij daar nu eens tien gulden voor
jelui samen voor stellen... verder dan Gel
derland of zoo, gaan jelui toch niet."
Louise schokte overeind.
Gelderland ? . .. Epe zeker ... of
Xunspeet?... Bedoel je dat?"'...
Fine keek verbaasd op. Nou ja, d'r zijn
toch nog meer dorpen in Gelderland dan
Epe of Nunspeet;... en 'cis daar hélmooü.
prashtig ... Ik zou niet weten waarom je 't
verder zou zoeken"...
Louise voelde 't naken des gevaars; zij, de
moeder, de littéraire moeder, ze moest haar
geesteskind van den dood redden, haar Brie
ven van over de Grenzen" beschermen, tot
eiken prijs.
Nou maar ddar bedank ik feestelijk voor,
hoor", zei ze kort, zenuwachtig schril. Of
ik nou hier of daar tusschen de boeren en
wat villatjes zit, dat is nou óói 't zelfde"....
Maar gut mensch, wat wil je dan" vroeg
Fine met kregelige stemverheffing bij zulk
een veeleischendheid... honderde menschen
zoüsn d'er handen dichtknijpen als ze voor
'u paar weken naar Gelderland konden gaan..."
Kan me niet schelea", zei Louise, hoe
langer, hoe opgewondener, tiaar als ik dddr
naar toe moet.... als ddt nou 't hooggeroemde
uitstapje is, dan blijf ik hier.,, gewoon hier..."
Bartha en Fine zaten versteld van zulk
een ongewone recalcitrantie. Z j keken elkan
der veelbeteekenend aan... Die Louiae dan
toch ook... Altyd moest diénou ook roet in
't eten doen....
Fine bepiekerde nijdig 't
Doofdtommenlastituut met haar potlood, Bertha zoog op
haar brei-naald en dacht na; 't gansche uit
stapje dreigde als een Fata Morgana aan haar
levenshorizont te veidwijnep.
Toen vroeg zy zachtmoedig: Maar waar
dacht je dan naar toe te gaan ? ... Misschien
is 'r toch wel 'a mouw aan te passen."
Ea zenuwachtig gedempt, omdat zij zelf 't
nu ook een enormiteit begon te vinden die
zij haast hardop niet durfde lanceeren : Ik
had gedacht dat we... over de grenzen zou
den gaan... 't hoeft niet een» ver... Maar in
elk geval 'n ander land zien... 'n ander volk
bijwonen,.."
't Klonk in 't stille kalme, burgerlijk
genoegeljjke dames-intérieur als de aankondiging
van 'n reis naar Mekka, of 'n expeditie door
Afrika's duisterste binnenlanden.
Goeie genade", zei Fine beteuterd, je
noemt daar nog al zoo wat op ... 'n ander
land zien... 'n ander volk bijwonen... en
wou je dat zeker allemaal van nicht Dora's
legaatjel... heb ik daarvoor my'n heele
avond zitten vercijferen" ...
Louise's mond beefde; ze voelde zich alles
ontzinken, SDnnet, Ballade, Brieven van over
de Grenier. ...
Och", zei ze bitter, laten wij er maar
niet meer over spreken, ik wist al haast wel
dat er niets van komen zou... 'c zou ook
veel te mooi zijn geweest" . ..
Haar woorden vertee ierden 't oudere
zusterpaar; Louise was nou eenmaal anders
dan zij beiden... ze was artiest,... daar
moet je rekening mee houden.
Dien avond aten zij hun
tienuurs-boterhammetjes met geraspt rookvleesch en ge
stampte muiejes, pas om half twaalf....
Maar de begrooting was in orde gekomen,
al ging dan ook nicht Dora's geheela legaat j e
er mee heen, en werd van de som, gesteld
dat die 325 gulden bedroeg, niets voor
notarig-en-successie-kosten afgerekend.
En de reis zou gaan, tot over de grenzen.
(Slot volgf).