Historisch Archief 1877-1940
1760
D E A M S T E R D A M M K R \V E E -K B L A D V O O R N E D E R L A N D.
gelukkigen het gestoelte der ere bereikt
hebber. Immers daartoe heeft A (ie kandi
daat der witten"), in plaat8 van alle op hem
uitgebrachte stemmen, slechts twee van ieder
billet nodig gehad, terwijl P (de groene"
kandidaat) drie en X (de paarse" dito) vier
stemmen van ieder stembriefje heeft moeten
verbruiken".
Het stembureau moet derhalve (en dit is
de enige werkzaamheid, welke het hier meer
te verrichten heelt dan bij het onde systeem)
op alle (daartoe afzonderük gehouden) witte"
billetten twie, op de groene" drie en op de
paarse' vier vakjes door een of ander merk
teken (een bepaalde potloodstreep of door
boring b.v.) ongeldig maken, en kan dasrra
tot de lu'cede, tfciiing (lie in da plaats treedt
van een tweede stemming) overgaan, 2)
Bij dfze t~ecde te.lint? worden nu de
E g m er, der rcrdügekozeren eenvoudig als
niet geEchrevtn beschouwd en dus alle stem
men, welke nog op enig biljet voorkomen,
verenigd op de bovenste der overblijvende
namen.
Ingevolge de door ons gemaakte veronder
stellingen zal dan als uitslag dezer telling
verkregan worden:
B 43 billetten, elk van 3 stemmen = 129 B*.,
Q 25 2 = 70
Y 22 l stem =JU_
Totaal . . . 22 L gt.
Daar nog twee personen gekozen moeten
worden ea het aantal geldig uitgebracht*
stemmen 221 bedraagt, is de kiescoim"
(zie boven) naastgroter dan 22'/s r= 73!/3 of
74. Gekozen is dus B, met veibruik'' van
tune stemmen op ieder billet. Nadat dus op
alle B-billetttn" twee vakjes ongeldig ge
maakt zijn, leveit ten derde telling op:
C 43 billetten, elk van l stem = 43 at.,
Q 35 2 stemmen zr 70
Y 22 l stem =22_
Totaal ... 135 st.
De kiesDorm is on n aas t grot er da» 135/2
67'/a of 68, zodat Q als laatste der vyt
btBtuürsleden is gekozen, en de einduitslag
der verkiezing deze is, dat voor de witte"
fraktie zittii g hebben A en B, voor de
groene" P t n Q en voor de paarse"
enkel X.
* *
*
Vergelijken wünn dit resultaat met de
Ideale" uitslag, die enkel bereikbaar zou zij D,
als men de kaïdidaten zelve in frakües"
kon verdelen, dan verkregen wig het volgend
overzicht:
Aantal vertegenwoordiger?, waarop iedere
partij in theorie recht heeft:
Witte partij.
4S/ioo X 5 = 2,15;
Groene parlij.
3i;u.o X 5 = 1,75;
Paarse partij.
!V> x 5 = 1,10.
Gekoien: __2; 2; 1;
Afrondingsfout: 0,15; + 0,25; 0,lu,
Kjnde blijkbaar geringer, dan by enige andere
uitslag het geval zon zijn geweest, wat toch
de hoogste eis ip, die aan enig evenredig
kiessysteem gesteld kan worden.
Nu is het waar, dat ook bij de hier aan
gegeven handelwijze aan deze eis alleen dan
aal kunnen voldaan worder, als in de boezem
van iedere iraktie op zichzelf een zekere
mate van eensgezindheid omtrent keus en
volgorde der kandidaten heerst, maar het
spreekt wel vanzelf, dat geen enkele
stemmingawjjze of stern-machine zelfs instaat is
een oiilike keuze te doen, als de stemge
rechtigden zelf over die keuze 41 te hopeloos
verdeeld zijr. Als alle 100 leden op zichzelf
(temmen, blijft wel niet veel anders over,
dan het lot te laten beslissen... of er een
bokswedgtjyd van te maker.
Dit teemt evetwel niet weg, dat zich he,t
geval kaa voordoen, dat bij een der tel
lingen of stemmingen geen enkel kandidaat
het vereiste a«nlal etemmen, de kiesnorm
dus. bereikt. Om ook dan het, last ge her
stemmen te ontgaan, ian van een zeer een
voudig hulpmiddel gebiuik gemaakt worder.
Men stelle daartoe n.), vast, dat in bet be
doelde geval alle kandidaten, met uitzondering
tan de n + l, die hel hoogste aantal itemmen
(p zich ierenigd<n (n = aantal nog te
ver\ulien vaïaturef), voor een ccgenblik als
geschrapt woidtn beschouwd, en teüe op
nieuw op de gewone wyze. Daar er na slechts
n + l tamen op de billetten vooikomen,mott
(indien tenminste de stemmen niet staken 3))
minstens n van deze gekozen zijr.
Natnurlik vereist zulk een afwijking van
de regelmatige weg een afzonderlike telling
der billetter, maar daarna kan (indien er
tenminste nog plaatsen te vervullen over
blijven) het bovenomschreven tellingeyiteem
weder onveranderd in werking treder.
Het is niet moeilijk, aan de hand van
meer ingewikkelde en onregelmatige voor
beelden dan wij boven gaven, na te gaan,
dat aldus te werk gaande in ieder geval
(?itaking van stemmen voorbehouden) een
volkomen bfp'saide en volkimtn biilike be
slissing wordt verkregen, en evenmin om
zich dcor ten f f nt oudititiÊcïiattingrekerfcljap
te geven van f'e wp.arlik nies o ve 'm at ivo
eia, die aan hit uithculiriStBvejiurgr'D ('er
slemopnemers gesteld wordt, rnaarde?eusde;e
uitwerking mos-1: n wij, 031 ge.n f^svtar IP
lopen het uithoadirgBvermog«n des
n-rniddelden lezers te overechiijder, hier en tans
achterwege laten.
Alleen déze opmerkicg moge nog een plaats
vinden, dat, waar het ean meer
wereldEchobkende gebeurtenis dan de verkiezing van een
verenigingsbestuur zou betieifir, bet raad
zaam zou wezen de nauwkeurigheid van de
te verkrijgen uitslag te verhogen door l et
aar.tal stemmen op ieder biljet niet gelijk
aan het afn'al vaka'ures te nemer, maar op
een veelvoud daarvan te ste IPU, en daarna
de bovenstaande regels wedercm (mutatis
mutandis natuur!;!-) toe te passen.
Mat dank voor de plaatsing
Uw z'. dierst w.
G. MANNOURY.
Vlissingen, l c-'ll.
]) By evenredige verkiezing van n perse
nen stelle men do bedoelde kiegnorm'1 gelijk
aan het kleinste gebele getal, dat groter is dan
a: (ra + 1) waarin a het aantal geldig
uitgf-biachte stemmen voorstelt.
2) Wanneer de stemmen niet zo mooi
verdeeld zijp, als wij hier tot gemak van de
lezer (en \an ons:elve 1) hebben aangenomen,
zal zich vaak het geval voordoen, dat de
billetten, die eenzelfde rsam op de bovenste
plaats bevatter, van venchilltnde geldigheid
zijn. De stemopnemers dienen dan als volgt
te werk gaan: eerst wordt op al deze bil
letten n stemvaïje geschrapt, daarna op
alle overblijvende wederom n, enz. tot de
kiesnorm (in ons voorbeeld 84) bereikt of
overschreden ig.
3) De gewone regel, bij staking van stemmen
de oudste in jaren te laten foorgaan, lijkt
mij niet rationeel, want al is het waar, dat
tot op zekere hoogte de wijsheid komt met
de jaren, het is even waar, dat zij vaak met
de-jwen weder vertrekt.' Zou niet degeen,
wiens leeftijd het mirst van de gtmiddelde
(35 meen ik ?) vertchilt, (in abstracto 1) de
mees!e kans op beleid n geestkracht bieden?
EICHARD WAOKBR, In Mei van dit jaar
zal de slot band verschijnen van Glasenapps
Da» Lebtn Richard Waanere, waarmede dit
standaardwerk compleet zal zijn. Dit deel dat
Parsifal" zal heeten de eerste vijf deelen
vertchenen onder de titels Jugendjahre",
Irrfahrten", Der Revolutionair", lm Exil",
Der Reformator" is niet alleen een versolg
op de vrcegere deelen, mear ook
eenigermate een zelfstal dig werk, dat cok, onaf
hankelijk van de andere bandsn, alken
genoten kan worden.
MixiATt:ri;-KvxsT. Een pra :l)i werk op
kunsth i ?? torit-di gebied wordt ter vcr.-c'ijsni i:
na;ft k(ir,dii_' ' <r"'er dm ti 11 J/,-/,«/tr«i.'i i'iiu ;ii
ti':'f vit1- J r ti: h-ii.ih rli n door trns-1 Lemhertcr.
Bfiiaive een ovPr''.:.t'fi' 'Bi) ds ii.iir.iiiM; n r tu' w'
in Europa en 'O t' kieui^-' s-.f >. ^MÜ^. vt.n
(in J>aairte voortbrt'imtltn drr
inu.i'.tuarkuiiBt n"' d» Hi-> tot, do le eeUA, zal iiet
werk onk '«ora'.ten len 1: xikou d; r
nLinialuurgchiJdfrkuDBt met hioBraphigc''.e daJiun?
betrefleEdH1 meer dan fil'OO miriaturister.
Het werk, dat rijk zal worden Uitgevierd,
kan slechts nmaal gedrukt worden; een
htrdrui is uitgesioter.
TOLSTOI. Uit St. Petersburg wordt pemeld
dat Itor de rursis-'cbe cenenur de drie laals'e
deelen van Tolstoi's verzamelde werken,
«elke door gravin TolEloi worden uitgegeven,
in beaiag ^t-nomeu zijn, om jat daarin zijn
opaetouien (],ie brieven aan den Ti-aar. Te^en
gravin Tolsloi is een ajnklac it ingediend
«egecs drieste oneerbiedigheid j agens den
Tsaar" en opstand tegen de bettaande
voorEC'iriften".
Niettegenstaande het meermalen is voor
gekomen dat Tolstoi's getcbiif.en door de
censuur verboden werden, zijr, volgens eene
statistische opgave van den lussiechen
bibliogr»*f Draganow, van zijne werken totaal
3.606.912 exemplaren gedrukt geworden. De
groot e roruan Ofis'atiding is t tans 30 maal
herdrukt (277.450 exenoplarei); de kleine ver
telling ]J<i gtvar.gerif, 'm dm Kavkatui in 25
opladen (2i8.000 fxtmplaren verfcbener.
Sie-k verbreid zyn ook r!e novellen Waar
Hifde, if, rlnar is Gr d (177.500 ex) Hier en
kr.echi (174.570 ex.) fns Van zijn a. b. c.
boekjes zijn van het eece l.,S62.(!00 ex.
gedrukr, vaii het andere 513.0(0 i x. Tolstoi is
in 45 talen vertaald, niet alleen in de meeste
europeescbe. maar cok in eerige oosterfche,
zooals her, PcTi/iech, S ameeFth, Bengaalfch
en Abbepain'fcb. Het prcoine aantal der
vertalingen zijner werken verecbeen in Enge
land (262); daarna volgen Duittchland met
201 en Frankrijk met U6.
Kitnwe Uit; aves.
Louis COUPERUS, Antieke Verhalen van Goden
en KfizfTf. van Dichters in He.aeren. Amster
dam, I/. J. Veer.
Op de drie letters E!. Al. K. berust de
zekerheid, dat ge met een echt Burgers
rijwiel te doen hebt. Let er op! want
ons merk wordt nagemaakt.
Filiaal: Amsterdam, Weteringschans 201-203.
Induttrieele Muattchappij Trompenburg, Amsterdam.
De g-eruischlooze Spyker Auto.
IMLOÜEL, 1811.
Ik.... O, ik vind 'c niets meer dan onze
plicbt... nu onze oogen geopend zijn.,." was
Bartha's wel eenigzins onsament aagend, maar
toch, wat aangaat de adhaesie aan 't voorste),
volkomen bevredigend antwoord.
Dien avond werd de geel-omkapte lamp
vroeger dan anders ontstoken, en trippelden
de drie dames nog om half tien, wat
plechtigeendrachtelyk naast elkaar door 't
maanbeechenen villa-park, om den inhoudszwaren
brief aan Mevrouw Hennemeyer, ter postbus
te deponeeren.
En twee dagen later, na een uitbundig
enthousiast schry'ven van Mevrouw
Hannemeijer, over den ontloken zielsverwantschap
tuÊSchen haar en de drie dames Cnussewinckel,
twee dagen later bracht de eveneens
philantropifiche dochter, mfjnffrouw Céline
Hennemeijer, -twee kleine jongskens van uit den
doodsadem der groote steden naar de
zoetgeurende omgeving van villa Dolce-far-niente
over.
Zoo by den eersten aanblik hadden zy
een lichte, om niet te zeggen pynlyke
desillusie by de drie liefdevol verwelkomende
zusters verwekt; 't waren stevige baasjes van
ongeveer zeven jaar, tweelingen, zoontjas van
'n matroos, en van 'n moeder die in haar
jeugdjaren 'tniet altijd karakter-verteederende
hedry'f van kcffie-pikster" had uitgeoefend.
Fine n Bertha u Louise bestaarden
eenigzins uit 't veld geslagen, de stoere
kereltjes met breede schouders, korte nek
en gedrongen rond hoofdje, wier uiterlijk
meer deed denken aan miniatuur worstelaars,
'dan aan te vertroetelen verschoppelingen.
Maar mejuffrouw Céline Hennemejjer brak
de wel wat penibele atilte door wat ver
trouwelijk te zeggen: Mama en ik hebben
deze logéjas voor u uitgesocht, omdat de
arme kinderen zoo drin^ind, wat moreele
steun van noode hebben; za komen uit een
ruwe omzeving, en om hen zedelijk op te
heffan hadden inaini en ik xoo graag dat
hun kinderlijke oogen voor de schoonheid
der natuur geopsnd werdea; 'c zij a ove
rigens hartjas van goad, er zit geen haar
kwaad in, maar ... u begrijpt my ... geen
enkele vrouwelijke, veredeiendainvioad he;-f;
hen nog geleid. O, is 't gean verrukkelijke
gedachte dat die taak nu voor d-drieën is
weggelegd?'1
Mejuffrouw Céline Hennamey'er hal de:e
woorden met eenige pathos i een voor
waarts duwtje tegendetwee v eesigejongens
ruggen ten besta gegeven, met 't gevolg dat
'D j-sugdige tweetal op de drie badaagdedauej
toe schuifelde en ... onder een snik en een
traan, door haar beschermende armen werd
omvangen
En met deze liefdevolle onntrengeling nam
hun veredelend verblijf op villa
Djlca-farniente een aanvang.
Za waren er nu al tien dagen.
Fine deed wat ze kon, Bjrtha deed mser,
Louiae was er docd-op van.
Ze hadden uit alle vergeten hoeken van
kisten en kasten, speelgoed voor den draad
gehaald waaraan zij met al hua harteve/.els
gehecht waren, oinlat neaf Piet en nichtje
Beppie, tante Sansje en oom L^o zaliger na
gedachtenis, a zij zelf in 't prilst hunner
jeugd, er zich mede vermaakt hadden;... ze
leefden weer terug in hun jongen tijd, be
gonnen zé.f weer te spelen, kibbelden over
onduidelijke herinneringen, cajoleerden met
bevende vingers 't lang vergeten, verbleekte
gery
En in dien tijd drentelden de twee minia
tuur worstelaars verveeld weg, trokken de
wartel uit de kraan vau den vollen regenton,
of verstopten de afvoer-pijp van de keuken
gootsteen met zand, grint en afval
En opgeschrikt uit dedroomenharer
kinderjiren, door de vage benauwenis die 'c uit
haar gezichtskring verdwijnen van de twee
aan haar teerste zorg toevertrouwde wichten.
haar steeds veroorzaakte, opgeschrikt uit
haar herinneiiagsweelde schoot dan Fine de
voortuin in, Liuise de achtertuin, Bertha de
gang door on, n Jan. n Einus uit
eventueele geiaren te verlossen of voorkomende
dito te bawarer.
Maar al wilden geen der drie zusters 't
bekennen, ook voor zich zelf niet,... de uit
werking van de verrukkelyke taak des ver
edelenden invloeds" op de jeugdige blanke
Joe Jobnsoa's gemoederen, bleef met
alarmesrende ostentatie uit.
Vanaf 'c oo^enblik dat Fine reeds bij 't
eerste middagmaal op aich had genomen om
met zoet-paedagogische gesprekken, 'c ont
vankelijk gemoed der arme kinderen te be
werker, had Jan met Stoïsche kalmte, dit
loifjlijk ondernemen in den grond verijdeld
door alleen te zeggen: Jö, wat sitte we hier
f<iin, seg.. .." En Kinaa had dit in elk op
zicht volmondig" beaamd, zich verder uit
sluitend bemoeiend met 't gulzig leeg-3chransen
van zijn gul-voorzien bord.
Dat ging dag aan dag zoo voort; de twee
lingen bleken volkomen materialisten te zijn;
F us bleef met haar veredelende proefne
mingen volharden, maar met evenveel succes
had zij den Is!am kunnen verkondigen aan
'a nest Guineesche biggetjes of de zedeleer
van Con-Fu-ts?, aan een troep reizende straat
muzikanten.
D '. H. O. MÜLLKE, Goethe'e Fawt. Rotter
dam. M. W. F. Beijerinck Azn.
Affiche voor de aanstaande tentoonstelling
van de Nederl. Vereentging voor
Aoibaehtsen Nyverheideknns*, in hetSïedelyk Museum
te Amsterdam. Ontwerp van den heer WALTSR
VAN FlKDEN HOVEN.
R de ijte Godsdienst, serie II, No. 1: J. J.
VAN HILLB, Over de paedng iglfche, waarde t>a>i
de Gnditlitnsiitjf: vooritttll'.ngfn der Mod>, iier>.
Prijs 40 ctp. Baarn, Hollandia d«ukkery.
Pro «m Contra, serie VI, No. !0:
Stemplicht. P r o : J. G. v. d. Vij rer te 's Gra
«>nhage. Contra: F. Domela Nieuwenhuis te
Hilversum. Pry'e ? 0.40. Baarn,
Hollandi»'
40 cents
regel.
BOUWT te NUNSPEEl
Inlichtingen bij het houwbnrean ../.r t i"
aldas1"
lliMlTELL
AïLLli.is:KöOrMA»S&bBDIll]£Blft]DSieii
BRiMPT
JiÉTlSm;, \ AMSTERDAM j jf- »
-W-Ïjfjé^ \ "«.WadiwudtraKad» l/ ,'*^
Tlaamiflie Kleeateri
Alfrod Bflauaoiv, Henri Thomas
en liecldlumwer pjeter Braecke
Zondag getipenJ v. 1-i u.
KEIZERSGRACHT-734NAAST 'T
Verkrijgbaar te Amsterdam bij :
ATI BON MAROHF"
'aaAU BUM MAKCHJ, R»guliersbreestraat.
J. G. HEBBERMAN, Darmak.
JACOBSO^ & MANÜS, Kilverst;aat.
H. MEYER, bofl., Koning pl.-m.
AHR. SCHAKEL, hofl., Hmligenwep.
SCHADE <s OLDENKOT". Nifuwendijb.
K E D. INDIK:
Heeren Kleeding Mag. M. DE KONING,
Batavia.
Wiik-1-MüEIGEN HÜL^"'. Batavia.
W. SAVELKODL, SceraHs-ja.
Verdere adressen verstrekken wij gaarne.
Eenige
Fabrikanten
rW.BengerSöhne
Stutigart
Hoofcldepöt te AMSTERDAM: Kalveratr. 166
K. F. DEÜ8CHLB-BENÖBE.
Piano-, Orgel- en
USeyroos il?
ARNHEM, KONINGSPLEIN 9
Interc. Telefoonnummer 9i3.
VLEUGELS en PIAITO'S
In ivoop SP ia Emir.
REPAREEREN STEMMEN RUILEN.
STOKPAARDJES
LELIENMELK-ZEEP
maakt uw huid zuiver en zacht met jeugdig frissche rose, verblind end schoone teint,
verdrijft zomersproeten, puisten enz en alle verdere huidonreinheden. Verkrijgbaar
a 50 cent per Stuk bij Apothekers, drogisten, en coiffeurs.
Hotel Bristol.
(ITALIAANSCHE MEREN). Scaoo .dte
Winter- en Voor j aar-verblijf plaats. 1ste
klas Hotel, prachtig gelegen, met groot
Panorama. Kamer vanaf fr. 4.?, P'ngion
vanaf fr. 9.?E'g.: O. CAMBSZÜSD. P'osp.
gr enfr.Int.Verk.bur.Rïadbmsstr.ie.A'dam.
Koopt CITSL,UITE:NI> BOTER ONDER RIJJKSCONTROI.C:,
De STAAT GARANDEERT V een ONVERVALSCHT product,
Kol e r Ii a iid «l ZUID I.AREN'% PRINSENGRACHT 313. TELEFOON 8935.
Om den ouderlingen band tnjschen haar en
da tweelingen inniger te doen gevoelen,
hadden de zusters hun verzocht taate" tot
haar te zeggen; 'c was in-goed bedoeld, maar
'c liep helaas uit op 'n kleine deceptie, toen
de jongens blij rondspringend riepen: Jó,
die is goei, dan denken we maar dat we by
onze eige tante Leen benne, die 't lirium
heil gehad...."
Na die openbaring drongen da bedaagde
damea niet tneer op 'c tante?cbap aan, maar
de liefdevolle verhouding leed er toch
eenigszins ond^r.
Neen, 't schoot n i at op met de vrouwelijke,
veredelende invloed". Ojk niet met't openen
hunner kinderlijke oogen voor de schoonheid
der natuur. Want tosn Louise gedurende
een wandeling langs Doice-far-niente's bloe
men- en groentenvakje?, hen teederlijk op
de wonderen der natuur trachtte opmerkzaam
te maken, toen keken 'c twee paar sluwe
oopjes der tweelingen, 'r, omhainie tuintja
rond, en opanbiarda Jau'd kijs op de won
deren der natuur zich in de volgende
ontboeaeminif: Sag Jó wat 'n cht plekkie om
te dobbele ... 8eg ... geen smeris dis 't
sien ker...."
K - begon zich een waas van bedruktheid
te verspreiden over de goedsmoedacae stem
ming der drie dames; totdat eens op een
zonnige morgen, Berthain jeugdige overmoed
met de tweelingen in den tuin touwtje
sprong, en Kinus telkeai als 'c Jan's beurt
was om met Bsrtha in den bocht te springen,
plat op zijn buik in 't grint gin? liggen en
eindelijk met uitsputterend plezier gilde:
,/loasie-maine ... nou weet ik 't... ze heit
Kromme baine...."
't Waa ds laatate druppal die de allengs
gevulde lijdensbeker deed o vervloeien....
Dien avond werd een eeniazms aarzelend
schrijven aan mevrouw Hennemeijar ver
zonden. Ze klaagden niet, maakten liever
een moordkuil van haar hart dan te be
kennen... 't heél-erge, 'c shocking-verschrik
kelijke dat haar door de hartjes van goud"
was aangedaan; ze droegen 't gebeurde met
de lydzame berasting der ware Christinne
eigen.
Alleen stelden zij der bevriende philantrope
voor, om de jongskens die nu veertien dagen
God's schoone natuur genoten hadden, terug
te halen, en voor een volgende paar weken
nog twee andere verschoppelingen aan haar
af te staan.
En in twee P.S.'s onder aan den brief
gaven zij de wenschelijkheid te kennen van
'n paar stille, wat meegaande wezentjes ter
verzorging te krijgen.
Mejuffrouw Céline Hennemeyer begreep
't best. Als men zich piu aan
maatschappelyk werk begint te wijden, dan va't soms
de aanraking met de onderste lagen der
maatschappij niet mee... Mama was in
Drenthe, voor de belangen van wijkverpleging
die daar no^ alles te wenechen overliet ...
Z'j, Céline had nu maar op eigen initiatitf
'n paar andere kostgangertjes meegebracht'1...
Zs had 't allemaal 'n beetje pretentieus
gezegd, 'n beetje uit de hoogte neerkykend,
zij, da jonge, al geroutineerde sociale werkster
op de bedaagde, onhandige beunhazen in
't vak. Toch, met veel vriendelyke raad
gevingen en goed-bedoelde wenken, liet zij
de nieuwe te vertroetelen verschoppelingetj es
achter, en voerde Jan en Rinus weer
goedsmoeds naar den doodaadem" der groote
stad terug.
(Slot volgt).