De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1911 9 april pagina 5

9 april 1911 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

Na 1763 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. De TtrliesMtii u tot taeien T TTODWtJl, Reeds alt stadent verdedigde ik de stelling, dat aan de vrouw de bevoegdheid toekwam gekozen te worden. 1) Wettig dacht ik toenmaals, dat er veertig jaren zonden verloopen voor de eerste vrouw zitting in een Enropeeach Parlement zonde nemen, en nog slechts als plaatsvervangend lid. Het geven van het recht om gekozen te worden, zal wel voordeelen, maar geene nadeelen tengevolge hebben. Ik kan mij niet voorstellen, dat wy°mannen eene vrouw zonden kiezen, die niet nitmnntte. In de raadzaal zal eene vrouw op onderwerpen de aandacht vestigen, waaraan de mannen niet zonden gedacht hekben. Hare aanwezigheid sal ook de toon der beraadslagingen verhoogen. Moge b|j de eerstkomende grondwetsher ziening in de artikelen 84, 127d en 143e het woord mannelijk" geschrapt worden, en daarmede voor de vrouw de denren van de Staten-Oeneraal, de Provinciale blaten en de Gemeenteraden geopend worden. De Hooge Baad heeft de vrouw toegang verleend tot de Balie. Ik hoop nog te bele ven, dat zij hare intrede doet in da Bsch tarlyke Macht. Ie vermoed bgvoorbeeld, dat de begaafde advocaat, mevrouw Ado fine Kok, een goed lid van de Rotterdatueche Rechtbank zonde zijn. Minder begaafden kon den als griffier goede diensten bewijzen. Munten betrekkelijk vele vrouwen Bit in de kunst, slechts hoogst enkele bereiken eene groote hoogte in de wetenschap. Frankrijk bezit in madame Curie zulk eene zeldzaam heid. Zij was candidaat voor het lidmaat schap van de Académie de» Sciences. Om baar te weren werd eene algemeene vergadering gehouden van de vijf afdeellngen van het Inttiiitt de France, en werkelijk de meerder heid keurde de opneming der vrouw af. Wel een bewijs hoe aartsconeervatitf de hoogere standen in Frank] y k zyn. Als onze Academie van Wetenschappen Madame Curie eens benoemde tot buitenlandsch lid l G. WTTEWAALL. 1) De uitdrukking passief kiesrecht" is een taalkundig nisbaksel. Voor ie Jratf", Ons werk bedoelt te zorgen, dat de kinderen bezig zijn en last in bezig zijn krijgen." Jaarverslag '07?'08, De zegeningen van het sympathieke werk der vereeniging Voor de Jeugd" kunnen niet veelzeggender gedemonstreerd worden dan door het volgende contrast tusachen tweeërlei sport van opvoeding. Ieder, die in een kind eigenschappen tot ontwikkeling brengt, is een opvoeder. Daar de straat in onze jeugd een menigte van eigenschappen tot ontwikkeling brengt, is zy een opvoeder, doch van een zeer ver dacht allooi. Want niet goede, doch allereerst uechte neigingen worden door de straatopvoeding aangekweekt, en wanneer de kiemen voor degeneratieve afwijkingen in kinderen aanwezig zyn, is de straat een by uitstek geschikte groei bodem daarvoor. Het negatieve succes van een paar jaren straatleven is dan ook volkomen, zoowel by' jongens als meisjes. Kinderen zelfs, die thuis aan een zekere tucht en gehoorzaamheid or derworpen zijn (of missehien wel daarom!) worden door dit snelle proces van demora'«'» millliii iiiiiiiiin iiniiini i Hm, min UIT DE NATUUR. CDXXI. Bioscoop en Natuurstudie. Wie het nog niet wist, dat de bioscoop een machtig middel is ter verspreiding van natuurkennis, vooial op het terrein van natuurlijke historie, had dat van middag kannen gewaar worden. De afdeeling Amsterdam van de Nederlandsche Natuurhistorische Vereeniging gaf in de groote zaal van Bellevue haar tweede bioscoop-vertooning. Beide koeren was de zaal vol; en de meer dan duizend leden en introducés die nu gezian hebben, wat de bioscoop zoo al kan laten kijken in lisatiètot rabauwen, tot boefjes, wier intel ligentie zich slechts uit in echaamteloosheden van simsuiterste geroffineerdneid. Duizenden kinderen met normalen of meer dan normalen aanleg gaan zoo onherroepelijk ten gronde. terwyl toch het zedelijk behoud van een individu om zyns zelfs en der maatschappij wille broodnoodig ie. De verwildering der jeugd door de bandelooze straatopvoeding behoef ik niet verder toe te lichten. Er zijn Lombroaiaansche en sentimenteele verzuchtingen te over dien aangaande geslaakt. De vereeniging Voor de Jeugd" heeft het by verzuchtingen niet ge'aten. Dit ensemble van o p voelers-van-de-daad heeft beseft, dat de grondoorzaken van het feit, dat de jeugd haar toevlucht op de straat moet zoeken, liggen in de maatschappij formatie, in de ontwikkeling van het stadsleven. Doch daar de zeer naby zijnde ontwrichting van die formatie een utopie is, hebben zy de oogenbiikkely'ke redenen nagespeurd, uitgaande van de behoeften des kinds. Voor zich zelf het f c het kind slechts ge ringe eischen, die, het blijkt eiken dag toch door veel menschen moeilijk te ver vullen zyn. Het behoeft wat vriendelijkheid, gezelligheid, afleiding en moet naar behoefte zelfwerkzaam kunnen zijn. Terecht hebben de oprichters van Voor de Jeugd" gevoeld, dat, waar in het ouderlijk huis aan die sim pele verlangens niet voldaan wordt, of niet voldaan kan worden, de jeugd naar de straat gedrtven wordt. Wat het tehuis vaak niet geven kan, geeft Voor de Jeugd" en daardoor staat de ver eeniging als opvoeder tegenover de straat, die bet slechte en minderwaardige tot onheil spellend- voorspoedige ontwikkeling brengt. De onschool-che samenkomsten" van V. d. J." brengen het goede, het meerwaardige naar buiten, zeer ten voordeele van het kind en de maatschappij. In een gesellige, prettigongedwongen omgevin* geeft zy den kindeten bezigheid en leert h uu lust te hebben in bezigheid. En al staat het niet precies zóó omschreven: zy leert hun zelfstandig denken en handden, terwijl het belemmerende van een schoolmilieu afwezig is. *** Een vereeniging, die een dergetyken mooien arbeid met liefde doet, heeft het zedelyk recht de publieke belangetelling te verlangen. Voor de Jeugd" is echter, wat het punt belangstel ling en steun van buiten betreft, by lange na niet verwend. Dat is j immer, want zy zou dan zooveel meer kinderen kunnen bereiken, wat bly'kt uit onderstaande mededeelingen omtrent bet werken der vereeniging, welke my de heer W.B. Noteboom, penningmeester en ener giek organisator, wiens adres Brederodestraat 91 ik veelzeggend spatieer, welwil lend verstrekte: Voor de Jeugd" verdeelt haar arbeid in winttrwerk en zomer werk en laat de kinderen (jongens en meisjes geseparetrd) daar in groe pen aan deelnemen. De vorming van zoo'n groep kan vrij een voudig zyn, daar de deelnemers getrokken worden uit de hoogste leerjaren der lagere ecbolen. E«n onderwijzer, dia zich opgeeft als leider en daardoor lid wordt, kan een groepje vormen en daarmee vormend of verstrooiend werk doen. Inderdaad zyn de oudste groepen zóó ontstaan met medewerking van de pro paganda der 12- tot 14 jarige deelnemers. De leiders maakten de gezellige avondjes" («ie kinderen mogen zelf dezen wat ze 't lielst doen) zóó aangenaam, dat velen graag na 't verlaten der school bleven. Als gevolg daaraan zyn gevormd twee groe pen van ouderen, meest aanbly vers van vorige jaren. Deze groepen hebben een soort zelf bestuur (vertrouwensmannen) en contribueeren ook een kleinigheid. Door den omgang dit genre, verlangen al weer naar een derden middag of avond. Het Bestuur van de Vereeniging zorgt er natuurlijk voor, dat alles wat op het doek verschijnt, door oud en jong gerust gezien mag worden; de films die door hun titel doen vermoeden dat ze in aanmerking komen, worden vooraf aan het bestuur vertoond. Zorgvuldig worden afgewezen alle voorstel lingen, die sterk emotioneerend zyn of zenuwpriïkeleid kunnen werken; zyn erbij overigens goede films gedeelten, die den in druk van het geheel kunnen bederven, dan worden die gedeelten by de vertooning af gedekt, of indien, zooals meestal, het slot al te mooi is, wordt dit verdonkeremaand. Een voorbeeld hiervan: Broedende Fuut. Foto van Kearton. met elkaar en het plegen van gemeen overleg wordennitstekendeeigenschappenontwikkeld. Mocht men al van goeden wille zijn om de groepen als paddestoelen uit den grond te doen opryzen fiaancieele moeilijkheden doen de volbardendste pogingen mislntken. Voor de Jeugd" kampt met tekorten en dat bindt haar de handen. Omdat de iteun van particulieren gering is, heeft Met bestuur büde gemeente aangeklopt, die vorige jaren ? 4200 subsidieerde, thans (1911) ?6000 uittrekt, met de beperkende be paling, dat niet meer wordt toegestaan, dan bet dubbele der inkomsten, wat neerkomt op: steun va*, particulieren! Ben eigenaardige kring loop, waaraan Voor de Jeugd" dupe is. Voor 1912 is dezelfde subsidie aangevraagd zonder beperkende bepaling, Eigenaardig is, dat van deze subsidie onge veer f i2uO weer teiugvlotit in de gemeente-kas, als vergoeding voor verwarmingen verlichting in de afgestane gemeentelijke schoollokalenl De uitgaven van de^ vereeniging zyn zeer groot, aan leiders (zegge 50 et. per uur) alleen ? 4200 en dan eene groote som aan materiaiep. De ba'ans van 1910 loopt over indrukwekkende bedrage*, o. a. een tekort van / 1200. Om Voor de Jeugd" in wijderen kring bekend te maken, tevens om de geldnood te lenigen, zendt een dames comitéciiculaires annex inteekenbiljetteu rond, welke een aansiag plegen op de beurzen der meer gegoeden. De vereeniging zelf blijft niet achter: zy organiseert in de Militie-zaal een tentoon stelling van haar winter werk, gisteren, vandaag (Zaterdag) en morgen. Behalve dat een serie door de kinderen vervaardigde voorwerpen aanwezig is, zal men de ver schillende groepen in actie kunnen zien. Belangstellenden nullen zeker opmerken de ambitie waarmee gewerkt wordt, zoowel door jongens en meujas, die daar knutselen, tee kenen, timmeren, plakken, breien, haken en naaten, zie a oefenen in'i vtechttn van touw, roffia en riet of de tentoonstelling opluisteren door gymnastiek en zang, Heden (Zaterdag) avond van zeven uur tot negen uur en Zondagmiddag van n unr tot vier uur, is de tentoonstelling voor het publiek kosteloos geopend. Dinsdagavond wordt het win t er werk be sloten met een coccert van de drie zang koren der oudere meisjes in Bellevue." * «* Jammer, dat het zomerwerk ook niet kan w orden tentoon gestel d. Van de heuse hèsper sieboontjes, worteltjes, radyfjes, tuinkers, die de kinderen zelf gekweekt hebben op het terrein tusschen Naseaukade en Da Uostastraat (ifgestaan door mej. Py'nappel) of op Tuynwrck" is niets o verga bieren. Bezwaarlys is 't ook, korfbal, slagbal e. d. onder leiding van de A. B. L. O beoefende spelen, in de Militie zaal uit te voeren. Wel is er in de zaal aan wezig een groep wilde planten, door een wan del groepje uitgestoken en thuis verzorgd. Ieder bezoeker zal deze tentoonstelling ver laten met een gevoel van warme sympathie voor de menschen, die zich, het kir d ten voordeele, plaatsen tegenover het gevaarlijke monster: de straat! HÉSSEL JOKGSMA. iiiiiiiiiiiimiiiiMiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiimiiiiiiiiiiHiiiiiii A DEELDE I. Ooft. Hoewel veeren in alle vormen en kleuren als versiering van den hoed bijna algemeen worden toegepast, heeft zich in Londen een groep van dames gevormd, die zich hebben verbonden, om geen veeren op den hoed te diagen, omdat deze pluimen en pieken aan iitiiiMMiiiiiimn iiiimimiuiiiii Een byzonder mooie film, die sommige Ie'.era wellicht al hier of daar in een bioscoop theater hebben zien afdraaien, heet dejacnt op Kalongs of Vliegende Honden. Het begin is prachtig en geeft een kytje op de natuur van Java, dat tien lessen op school waard is. Het tooneel verbeeldt de oevers van het meer Tjipanas; met de veerpranw wordt de jager met zyn Ja traantje overgezet, 't Ia of ge zelf meevaart, zoo scherp en zoo goed gekleurd zyn de filmdeelen. Dan volgt een tochtte voet door de bosschen tot eindelijk in de verte de boom in zicht komt, waarin de groote vleermuizen hangen te slapen. Het is of de bladerlooze takken vol groote vruchten han gen, peerkalebaasen of zoo iet». De jager sluipt naderby, legt aan en vaurt, ge ziet de rook van het kruit, en het wordt een wild gt fladder van kalongs dat het geheele doek vult; de boom is op eena leeg en kaal. Et'a kalong is van zyn stokje gevallen, maar is niet dood; door jager en bediende wordt bet dier handig aangepakt en met uitgespreide vlerken aan het publiek ver toond, de kalong hapt woelend in het rood, hij kan de handen van de menschen niet bereiken, maar alien in de zaal zien het ge weldige gebit van het plantenetend dier op en neer gaan, en reusachtige vleermnisvlerken krimpen en rekken. Er gaat een ha en hu van verbazing door de zaal. Tot zoover gaat alles goed en daar niemand een doode het f t zien vallen, kan ieder zich verbeelden dat het zaakje zonder bloedvergieten is afgeloopen. Los kruit, zeker. Maar dan komt iets walgelyks, de jager smy't den levenden kalong, die, het zy gewond of niet, moeilijk van den grond omhoog kan komen, voor een grooten buldog neer; en nu begint een ge vecht dat onevenredig lang duurt en waarbij de groote vleerrnu s heel langzaam wordt doodgemarteld door den hond, die als"razand om zijn slachtoffer heen springt en hem telkens een knauw geeft. Door de meegaand heid van den eigenaar van deze film is deze pakkende" episole uit de film gekuipt, en de terugtocht over het meer besluit de ver tooning. Al behoeven niet alle jachten angstvallig van het programma geweerd te warden, zulke tooneelen, als die van hond en kalong, mogen ois inziens niet vertoond worden; ook niet het auswaiden" van de buit; dit is, als slot, gewoonlijk wel te conpeeren, zonder de film te schenden. Gaheel en al in den trant die de Vereeni ging wenscht, zyn de schitterende beelden, die vogels bij hun nesten te zien geven. Dit is wel een trinmf van de vogel fotografie. Er bestaan nu twee serieën van: een Fransche en een Kngelsche. Den vorigen keer hadden wij de eerste, van middag de Engelsche. Die is veel mooier, ook doordat de moeilijkheden van het fotografeeren er by te pas worden gebracht. De kinematograaf zit in een ge mióóveel lieve, onschuldige vogels het leven kosten. Het bestuur der club heeft aan eeuige uitmuntende sierkunstenaars opgedragen, eenige modellen van hoeden te teekenen, waarop alleen vruchten en bladeren als ver siering mogen worden aangebracht. Niet onwaarschijnlijk is het, dat deze mode zie a, ook over het vasteland verbreiden zal, en we zullen dan by 't zien onzer zusters kunnen genieten van hoeden met heerlijke, zacht gebloosde perziken, met appels, peeren, bananen, druiven en misschien wel roode kool of knollen erop. Men is in Londen alvast begonnen deze hoofddeksels den naam te geven van Vege tariërs-hoeden". Ik zou ze liever Pomona"hoeden willen noemen, want by deze mode zonder twijfel is de klassieke oudheid voor gegaan. De godin van den ooftbouw, Pomona, droeg by de Romeinen een krans van vruchten om het koofd, en zieda r das, meer dan 20 eeuwen geleden, de Londengche hoedenmode van 't jaar 1911 vóórgevoeld. Salomo zeide toch wél terecht, dat er niets nieuws is onder de zon. *»* Etco*d. Wonderlijker sport is wel niet denkbaar: een ambtenaar van den burgerlij len stand in een van de voorsteden van Landen, slaagde er in dezer dagen een record te maken in 't sluiten van huwelijken. Hij bracht het tot de hoogst opmerkenswaardige collectie van 37 paren, wier geluk bei«geid werd binnen den tijd van in 't geheel 75 minuten. Gemid deld waren er dm 2 minuten coodig geweest, om elk paartje de bevestiging te schenken van den lang gekoeaterden wensen. * ** Family Puzzle. T« Rackstedt, naMj Salzburg in Oostenrijk, stierf de vorignn week op 90jarige let-ftyd een boer, Ludwig Walen jfer, die /ij a hoofd rustig heeft kunnen neerlegiten in de zekerheid, dat zyn geslacht niet spoedig zal uitsterven, want aan zyn bed hadden kunnen staan (ses'onden er natuurlijk niet) 121 nakomelingen in de rechte lijn, kinderen, kleinkinderen en achter kleinkinderen. Hy was driemaal gehuwd, en had by zyn drie vrouwen 23 kinderen, waarvan er heden nog 24 in leven zyn. De j mgsteis 16 jaar en de oud-tte is 73: een gezegend huishoudentje dus. Zyn laatste vrouw, die hem overleefde en die veertig jaar jonger is dan hij, moest nog geboren worden toen haar oudste zoon reeds jieruimen tyd man en vader was; en haar jongste zoon (de 16 jarige) is oom over de 55-jarige ondete dochier, zelf reeds grootmoeder van zyn eerstgeboren broer, den 73-jarigen. Esn benauwende puzzle deze familie l NOQ een pvzzle. Niet minder interessant intosschen was het geval van een zekeren vader en zoon. De vader was weduwnaar en de beide heeren leefden samen eensgezind in vriendschap en in ruat. Daar ontmoette de zoon op zekeren mooien dag een knappe jonge weduwe, die een volwassen dochter had uit het eerste huwelijk van haar man. Zoonlief wordt tot over de ooren op da weduwe, vraagt haar hand en trouwt met haar .. De vader (DU eenzaam) komt bij zyn zoon logeeren, ont moet de dochter van zyn zoons vrouw, voelt zyn bait bon'.en... begeeft zich in den echt met de dochter... Vader en zoon zyn nu beide gelukkkig tot boven de wolken, maar niettemin ij de raad selachtigste en ondenkbaarste familieverhou ding geboren, want de zoon is nu tegeiyk de zoon van zijn vader en door diens huwelijk met zyn dochter tevens de vader van zyn vader. De ongelukkige is dus... zyn eigen grootvader. * * * ter rd schaap op de heide, wat aanleiding geeft tot een kluchtig tooneel tnsecheu herdershond en fotograaf. Daarna komt een reeks taf areelen uit het vogelleven, waaraan zelf* er varen vogelkenners smullen. Zooals men op het doek het voeren van da jongen door de de fitis, door de leeuwerU, door vader en moeder rietzanger, door een sperwer, ziet geschieden, kan het in de nat u ar maar heel zelden, en dan alleen door heel eukele be voorrechten, worden waargenomen. Ik ken hier vogel vrienden, die al wel zes maal deze bioscoopbeelden hebben gezien en er telkens weer heen gaan, wanneer de vogels vertoond, worden, al moeten ze er voor naar Haarlem of elders reizen. Daar is geen truc of tactiek by te pas gebracht, het is alles natuur en leven. Een ding is er echter bij noodig, zal de nog onkundige kijker het volle profijt er van hebben: een vertulser of verklaarder, die van te vojen weet wat er te zien zal komen. De gedrukte en vooraf geprojecteerde verblaringen geven wel iets, maar meestal iets onnoodigs of niet het rnieat merkwaardige; ie zijn bovendien reelal in komiek Neder landsen gesteld en soms nog foutief ook. B j de 20 films die in de beide bedoelde vergaderingen werden vertoond en waaroij een paar bestuursleden het genoegen hadden verklaring te mogen geven, waren er geen tien die zonder deze toelichting begrepen konden worden. Wie b.v. aiet weet, dat de oude vogels om de beurt voeren en elkaar soms het voedsel overreiken, merkt het niet dadelijk op. Ook niet dat de insecteneters zooals de grasmusch zyn jongen direct uit den bek voert, de vink daarentegen meestal in de krop geweekt voedsel geeft. En stellig zien niet de helft van de jeugdige kykers in de zaal, dat de oude vogels nadat ze het voer in de zak 'ormige halzen van de wijd gapende jongen hebt gestopt ook telkens iets van de jongen meenemen of overnemen. Elke keer als het manne'je of wijfje wegvliegt, pakt het iets wits onder uit het nest, dat is het excrement, een vliegje, waarin de viezig heid van de jonden is gehuld Een keer meende ik te zien dat een al vlug jong den ouden vogel met den bek het witte pakje overreikte. Dat gaat heel vlug in zyn werk, iets vlugger nog op het doek dan in werke lijkheid, voor zulke dingen moet men herhaal delijk de zelfde films zien afdraaien; dan is men er van te voren op bedacht, en kan de aandacht er op geconcentreerd worden. Dan vorigen keer toen de toeschouwers er niet op gewezen werden, dat de vogels hij het voederen ook dit bakerwerk verrichten, hadden maar weinigen het opgemerkt; van middag toen ik er even vooruit de aandacht op vestigde, zagen allen het. Dat bleek door de uitroepen van een paar geestige jongelui: 4.1 weer een luiert" (New-York Times.) Maar nooit zouden ze een pakketje dragen. iiimiimiiiiiiitiiiiimiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiMiiiiiiiiliiiiiiniiiiii JCuffie. Edn van de aangenaamste en beste mid delen om een kamer te desinfecteeren, en de lucht te zuiveren van onaangename geuren, is het branden van kooi e. De reuk van ge brande kt ffii ia zeer aromatisch «n in 't minst niet schadelijk voor de gezondheid. # » * Voe.te.rizorg. Weet ge wat meest van a les de prikkelhaarheid van het humeur bevordert?... Kiespijn en pyn'yke voeten! Voor hei behoud van uw tanden moet gy uw tandarts laten zorgen; maar ge kunt uw eigen pediknnr zijn. Ie Draag al wil de mode er u toe dwingen nimmer schoenen met al te bonge of met al tj lage hakken; 2e draag gedurende kille dagen nimmer at te & jour kousen, want zoowel de voet als het echeenbeen zyn /eer gevoelig voor koude en een onvoldoende bedekking kan u zeer boos aardige rumathiek bezorgen; 3e draag nimmer lang aciter elkander dezelfde schoenen, dat is onhygiënisch, (ie moet steeds twee of drie paren tot uw beschikking hebben; 4e zorg dat het schoeisel goed om de voet sluit zonder te klemmen en dat deze niet verwringe tot een onnatuu'lykea vorm; we zyn geen Caineezen, en flink te kunnen wandelen is een aangename uitspanning, ook al kan men zich de luxe veraorlooven van een ritje per victoria of per auto; 5e houd, indien ge rustig thuis zit, n w schoenen niet aan, maar steek ze in gemakkelijke muilen of pantoffels, dat geeft volkomener rust, en wanneer de voeten uitrusten, rust het geheele lichaam, en de rust van het lichaam bevordert de frifchbeid van den geest, geeft u kracht en opgewektheid, maakt u prettig en aangenaam, zoowel voor u zelf als voor anderen. ___^_____ ALLKQBA. Mond m Tüdsclriften, De Vrouw en haar Huis, Maart '11: Een mooi huigmeubel. Beatrice's, III, naar Matilde Serao. A. de Hoottuz, Bouw en gang van onze Staatsmachine. P. W. Macdonald- Seijnvaan, Huisvjy't in het En gelsche Lake-district. Et>jee, Een vreemde ziekte. Gerarda Lely, Vlechtwerk in riet en riffi*, II. Georg Giünewald Kzn., Dorp-vrou»ijep, II. Kinderkleeding. Eiis. M. Boggp, Pary'fcae ReformkleediB?. Eleonor H. Brainerd, De Ene de la Paix" te Pary's. D. L. Röjner-Vao Kooten, Japonof blouse-versiering. Toiletten. Elck wat wils. Een bijzonder mooi bioscoopbeeld is ook de fuut die zyn nest met de eieren dicht stopt voor hy het verlaat, daar is de beste stereofcoop-foto nog niets by. Toch zon ik gaarne er eenige stille beelden" tnsschen door hebben gehad of even hebben laten stappen, om eens rustig de détails te kunnen aanwijzen, zooals mogelijk is op de foto hierbij, die een deel ?an een film weergeeft. Dat moest ook mogelijk zy'a by den bioscoop, maar het schijnt niet te kunnen, althans veel moeite te veroorzaken. Behalve de enkele vogels by hun nesten en de honder ien op de rotsen of zwemmend en duikend op zee, zyn insecten-metamorphown, zeer dankbare bioscoopbeelden. Van middag hadden wy de wortelrnps, zooals een uit het Franech genomen opschrift zeide: Het was de ontwikkelingsgeschiedenis van de Koninginne-page, waarvan de rups op wortelloof leeft. Het moment van de verpopping was inderdaad spannend. Ge weet dat deze rups f enige korte vezeltjes tegen een boom, muur of paal vastspint en zich daaraan ophangt; daarby spint ze n hang draad als een lus om zich heen, overigens hangt ze vrij, met den kop naar beneden. Ia het lichaam DU van de rups bevindt zich, geheel los van de huid, de al gereede, maar nog zeer beweeglijke pop; en die moet nu in plaats van de rups in de lus komen te hangen en tevens met de achterlijfepunt in het spinsel vastgehaakt worden. Dat kunststuk der natuur speelt zich voor uw oogen af; gelukt het de. pop niet de plaats van de rups in te nemen, in de lus en in het spinsel, dan valt ze en is in den regel verloren. In een flesch of terrarium op het mos natunrlyk niet, maar in de natuur wel. En nu van middag zag ieder, nadat er op gewezen was, hoe de pop wurmde en wrikte, zich kromde en kronkelde, nadat ze zich by'na geheel uit de rupshnid los gewrongen had; herhaaldelijk poog ie het dier zich vast te hechten, het duurde lang, maardelussohenrde en het achtereind van de pop, die immers geen ledematen heeft, kon het dot j e spinsel niet bereiken; ze viel; op den grond lag ze nog een poos te draaien en te kronkelen met het acuterlijf, alsof dat wat helpen kon. Ook de levende microscopische wereld is een hoofdstuk uit de nat. historie, dat zonder dit twintigste-eeuweche leermiddel niet goed onder het publiek te brengen is; de beelden van beweeg y'ke bacteriën en infueiedieren, raderdieren, die wij van middag te zien kre gen, waren zoo mooi scherp, groot en duilelyk, dat iemand die niet volkomen op de boogte van het microecopiseeren is of geen 'St-elass instrument bezit, (met immersiet en Dtmkelfald-belewhtung er bij) het zelfain zyn laboratorium niet licht zoo te zien zal krijgen. E. HBIMASB.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl