De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1911 16 april pagina 3

16 april 1911 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 1764 D*E - A M S T E R D A M M E R W E E K B L A D VOOR NEDERLAND. Ftteüo, Beethovin-eytltu. In de enkele jaren geleden verschenen Brochure Het Baethovenhnis" wordt Fidelie" niet genoemd; t«rw$l op bldz. 87 van het boe^e de Bcajrjjver aich YOWBtelt als daad van piëteit de Baetboven feesten te openen met Bacbs-Mattheuspasiis op Goeden Vrijdag. Zaterdagavond, in het Bebouw voor Knnsten en Wetenschappen te 'sGrawnhsge is de reeks uitvoeringen, die Willem Hntschenrnyter organiseerde, aangevangen met eene voorstelling van Beethoven g Opera. Wat denkt men te doen met dit meesterwerk, dat noch verouderd ie, noch verouderen zal, want eer de Tempel er staat? De provisorische plan nen geven hier geen uitkomst. En Willem Hutschenruyter zelf, dunkt mij, zal de eerste zijn om toe te geven dat niet n schouw burg in Nederland in kunstwaarde-van-bon w of versiering eenigermate stemt met de schoonheid van FideUol Deze voorstelling kwam de zwaarste eisehen nabij; het waa eens model-voorstelling, wan neer men zich het arkestapel beter wil denken. Sdith Walker is eene ideaal- Leonore; Minnie Naet als Maraelline eene buitenge wone kunstenares, Heinrich Hensel als Florestan onovertref baar, Hermaan Schramm een even meledienae tenor, Paul Ecüpfer als Boceo uitnemend, Zador goed als gouver neur, Breitenfeld als minister. Men kon zeggen dat de kunstenaars gekosen waren naar de belangrijkheid der rollen. Het koor zong meermalen niet spontaan genoeg, doch ging alle opera-koren te boven in wellnidendheid van klank. Allee maakte diepen indruk. Wanneer eene emotie den geest spant, dan waakt de aandacht en spiedt scherper naar het komende; niets ontgaat oog of oor en ook 4e schoonheid heeft haar keerzijde. Vele gevangenen waren bnrlesk uitgedost, som-* mige parodistisch. De geniale zangers acteer den met bombastische accenten en theatra'e poses als slechte amateur-spelers uit volkesehouwbnrgen van een halre eeuw teiug. De heer Viotta dirigeerde en wél gaarne zon ik even fnltnineeren tegen zijne vertol king der Leonore-ouverture No. 3, welke tot voorspel diende; daar concentreert men menigmaal de oplettendheid op de indivi dualiteit van den dirigent t Het dramatische der ouverture liet hjj inderdaad ongeiept, gEfun-halfflr ongerept I De hoofdfiguren zijn gehuldigd met kran sen en eindeloos applaus. Hun praestaiies waren werkelijk grandiooe. Maar wat men niet schijnt te weten : het geven van applaus en kransen druiecht lijnrecht in tegen de hervorm ings-denkbeelden van den heer Hutschenruytpr. De volgende week zal verder blijken of 't publiek de Brochure las, we ke daarover lieht deed schijnen, of bet met het streven op de hoogte is «n self Beethoven-zelf voor oogen hond». MATTHIJS VEBMETJLEN. Berichten, HIBBSL'S EIUWFEBET. Ter gelegenheid van Friedrich Hebbet's geboortedag, in het jaar 1913, zal een feestuitiiave van zqn werken in 14 deelen worden uitgegeven, onder leiding vaa dr. Paal Bornstein, den bekenden Hebbelonderzoeker. Die mieuwe uitgave zal, wat uit voering betreft, de vergelijking kunnen door» staan net de beste uitgaven van Goethe en Schiller. Hebbel's dagboeken zullen compleet, zij* correspondentie daarentegen slechts in bloemlezing worden opgenomen. Be eerste band va» deze uitgave, bevattende Hebbel's 'l, zal binren korten tijd verschijnen. DB VERSCHIJNING VAN DE EERSTE LAP in de wereld der boeken is een gebeurtenis, welke behoorlijk dient geboekstaafd te worden. Johan Tarin is een Laplander, die, evenals zijn stamgenooten, het nomadenleven leidt, Hjj leerde wat lezen en schreven en zette zich toen om de droomen en idealen van zyn volk op schrifc te brengen. Een Zweedsch reiziger, die toevallig van zijn werk kennis nam, spoorde hem aan om daarmede verder door te gaap. Eene deensche dame, die lan gen tyd voor bare anthropologische ntud.ën onder de Laplanders verbluf hiald, moedigde hem eveneens aan, en door haar toedoen zal zijn werk in het Zweedecb. vertaald wor den uitgegeven. Daarbij is groote zorg ge dragen dat de eenvoudige stijl van het oor spronkelijke is bewaard gebleven. De schrij ver noemde zyn werk Baken (Het Boek). Het zal verschenen met at beeldingen van de verschillende cnriose gravuren op been, ivoor en steen, welke zooveel onder de Lap landers gevonden worden. THE LAST GALLET is de titel van een nieuw werk van A. Cuuan Dcyle, dat dezer dagen Bil verschijnen. Het bevat in chronologische volgorde een serie schetsen van de groote gebeurtenissen in de wereldgeschiedenis, van de Punische oorlogen tot de heerschappij van Napoleon. BELAKQBIJKE HANDSCHRIFTENVEILINO. De grootste handschriften bibliotheek welke in particulier bezit is, behoorde aan den onlangs overleden Engelecbman Thomas Poillipps te Cheltenham. Een deel daarvan, meer dan 1000 handschriften, waaronder zeer belang rijke, zal van 24 tot 28 April -bij Sotheby, Wilkinson and Uodge te Londen onder den hamer komen Daaronder zijn kronieken, ge dichten, heraldische, geneeskundige, astrono mische, alchimistische en rechtsgeleerde wer ken. Verder verschillende werken orer heiliger legenden, een Alexander roman in proza, waarvan nog slecms n handschrift bekend is, en meerdere reisbeschrijvingen. Uit de 12e eeuw zijn 20, uit de lle 7, uit de 9e of lOa eeuw 5 handschriften. Vele der door Phillipps verzamelde handschriften moeten voor honderd jaar uit Onitsche kloosters zijn ontvreemd en geroofd. 28 MAART verschijnt een nieuw boek van C. K. en A. M, Wuliamson ouder den titel The golden silence. Het verhaal speelt in de Arabische woestijn en bevat de avonturen van Victoria Ray: die op_ onderzoek is naar haar verdwenen raster. jubileum van het Kamerlid mr. H.Smeenge. S.lhouei-foto's. Voor de jtugd. Pad vin der». Luitenant-Generaal J. H. H. Don ders. Prinses Pauline, alles met afb. 40 cents per regel. COGNAC MARÏLL : Kürmn S* RüINltR, Piano-, Orgel- en Muziekhande) Meyroos es Kalshoven. ARNHEM. KONINGSPLEIN g Interc. Telefoonnummer 913. VLEUGELS en PIANO'S in oop en in Euui REPAREERKN STEMMEN KI7ILE1» iaii Tüdscurifteii, Nieuw Vrouwenleven, April '11; De..., door Mimosa. Tentoonstelling van Eó'e! Indu strie, Kookkunst en Voedingsmiddelen, te Den Haag gehouden. De Vrouw van Hein rich Heine, enz. De Levende Natu-ar: H. C. Delsman Jr., Door het Schwarzwald. 8. Leefmans, Een eigenaardig verschijnsel bij vervellende rup sen. H. M. Touber, Iets over de zwarte lijster, en*. Eigen Haard: Koert van de Eiberstee, II,door Luie Klaver.-Het Kakeharfeest.(Festa heengaboen;a, Blof meefeest, door mevr. D. Kraijer van Aalst?Van Aa'st, met af b. Het laatste Avondmaal van (iarbrand van den Eeckhout, naar de schilderij in het Bykemuseum, te Amsterdam. Vreemden, door Johanna Steketee. Schietoefeningen met geschut aan boord van onze oorlogschepen, door L. J. Q., met af b. In 't voorbijgaan, door T. de Kruyff-Oobius. Ouder de robben, door J. Daalder Dz., II, slot, met af b. Verschei Jenheid. Feuilleton.?De aarde werk-tentoonstelling te Gouda. Het 25 jarig fiflDBHm « STUK DATKRIMPT UHKHmfC WORDT TERUGGENOMtn FABRiiwnTtn VAtïffl ZOnEU AMSTERDAM Verkrijgbaar te Amsterdam bij : ATT AU Reguliersbreestraat. J. G. HERBERMAN, Damrak. JACOBSOtf & MANÜ8, Kalverstraat. H. MEYEB, hofl., Koning-plein. ADE. SCHAKEL, hcfl., Heiligenweg. SCHADE & ULDENKOTO. Nieuwendijk. MED. I NU I E: Heeren Kleeding Mag. M. DE KONING. Batavia. WU:k«l-Mij EIGEN HULP", Batavia. W. 8AVELKOÜL, Soerahnja. Het Spyker Chassis van 25 PK. MOI3EL, 1911 Industrieele Maatschappij Trompenburg, A ui s ter d a in. voor grroot toe>:ris:me. i'MiliiiiiiiiiniiiiiiimiiiiiiiiMimiiMitiMMiimiMiiiiMiiimiiiimiMiimiiii Heeft hij de aas?" schreeuwde Garabridge bunen zichzelf, ...schoppen ac itl" De president stond op. U heeft geronnen, mijnbeer Hopkinaon, dat is een zeldzaam geluk !" Hu schudde den jongen man hartelijk de hand. Va a alle kanten moest de;e r, u da luguoere gelukwenschen in ontvangst remen, die hij met een gedwongen glimlach beant woordde. Toen de storm eeniggzins bedaard was wendde hij zich tot den president, terwijl de anderen zich om de tafeltjes groepeerden. Ma* ik u even particulier spreken, mijn heer de president?" O, met alle genoegen," antwoordde deze, vanavond kan u niets geweigerd worden!" Ik zie u zeker nog wel terug, vóórdat u..." zei Kivers terwijl hij aan de deur afscheid natr>. Dat wil ik hopen," zei Hopkinson en toen hu met den president alleen was: Ziet u eens hier mijnheer. Ik; ben zeer benieuwd welken vorm van den dood u mij heeft toe bedacht l" Dat kan ik n onmogelijk zeggen, mijnheer!" was het antwoord. Ik kan u alleen mede deel en dat u vast en zeker binnen vieren twintig uur zult sterven... en wel op een plotselinge, verbijsterende manier ... Uw dood komt onvoorzien en zonder de minste pijn!" Mag ik dan ook de plaats weten, waar ik zal eterven?" Ook niet... misschien zal het hier zijn in de galerij,... misschien op de trap of op straat... 't Zou in uw eigen huis kunnen weien' Maar maakt n zich niet bezorgd, ga aan BW gewone bezigheden en vertrouwt u voer de rest op my l" Welnu," zei Hopkinson plotseling van toon veranderend, uu is het genoeg, mijn heer. Ik zie dat ik n met mijn werkelijke hoedanigheid moet bekend maken." Waarvoor ?" viel de president in de rede. Uw verleden heeft niet het minste belang voor ons!" U begrijpt me niet," ging Hopkincon voort; ik beu hier niet gekomen omdat ik rajjn lesen moe was! Ik heb u om den tuin geleid ... Ik willen sterven ?... Su ik kennis gemaakt heb met de ontzettende reglementen van uw club heb ik meer dan ooit genoeg van het idee." Dat zyn de gewone uitvluchten van de winners," zei de president met een cynischen glimlach; de heeren die zich als ware spelers gedragen na hun aaa gekeerd te hebben, woiden koe langer hoe zeldzamer... De meesten «ppreeieeiea ;de uitspraak van het lot al bitter weinig, krabbelen terng, in plaats van mtt op2eie?ea hoofd te sterven!' Maar luiati-rt u naar me!" ging Hopkinson hardnekkig voort. Ik . . ." O, ik weet het wel," viel de president hem ijaig kalm in de rede, u gaat me srneeken, gaat ree geld aanbieden, zult me misschien gaan dreigen ... spaart u zich die moeite. Ik ben de onverbiddelijke executeur van een onherroepelijk reglement. Bij het overschrijden van onzen drempel radeert u zich weg van de lijst der levenden..." Maar u vergist zich mijnheer," riep Hopkinson ongeduldig. Ik verkeer niet in ket geval van uw gewone cliënten l Ik ben jou nalist en heet Herbert Forbes, ziehier mijQ kaart... U heeft zeker wel van me gehoord l" O ja," zei de president op beminnenswaardigen toon. Ik lees met belangstelling al uw artikelen!" Ik wilde mij en mijn lezers op de hoogte stellen van wat er gebeurt in de Hamptonciub ... Maar stelt u zich gerust... Ik zal geen letter schrijven over wat er vannacht hier is voorgevallen... Ik geef u mijn woord er op!" Daarvan ben ik overtuigd!" glimlachte de president. Maar gaat u voort i" U begrijpt de rest: Om aan mijn nieuws gierigheid te voldoen moest ik een krijggHst te baat nemen en heb me as een désespu/ aan u voorgesteld ... Ik zie dat een langere duur van de misleiding fataal kan worden en ik verzoek u nu om mijn vrijheid... onder belofte van mijn volstrekt stilzwijgen." 't Spijt me ontzettend," hernam de preeident. Ik moet mij aan uw eerste verklaring houden! Ik heb u medegedeeld dat hier g«en grappen gedebiteerd werden .,. U heeft mijn waarschuwing in den wind geslagen en u kunt na niet meer terug... Onze statuten zijn onveranderlijk l" Maar, mijheer, nogmaals, ik verkeer in een bijzonder geval l" Ernstig genoeg!" antwoordde de president. Een jourrjaiist op de club!... E-sa luttele indiscretie betcaikt over ons!1' ,,lk zwter u dat ik zal zwijger, mijnheer!" De president hlies den rook van zijn sigaar in de richting van de electrische krooc. U gaat hier niet vandaan !" Maar dan ben ik in een hinderlaag ge vallen!" schreeuwde Forbes buiten zichzelf. Wie heeft u er in gebracht?" U gaat een moord bedrijven l" O, mijnheer, wat ik u bidden mag ... niet zn!ka waiiklinkecdf) woorc'ea! Onze collega's zi;rj allen gentlemen l" Wat zegt u ? E-sn collectie idioten en waan-.innigjn ! ' schreeuwde Forbes. Mijnheer!..." waarschuwde de president. U r) gepresideerd worden door efn schoft!" Uaat u voort, mijnheer!" zei de president kal n. Aaa die beleed gingen ben ik ewoon!" Iïkom hieruit! Wat ik u zeg l En u zult er berouw over hebben!'' Op dit oogerblik traden de anderen aan gelokt door de woordenwisseling de galerij bincer. Heerec," zei Forbes, ik smeek n... ik doe een beroep op de mannen onder u die hart hebben... help mij hier uit!" A'weer een die tegerspartelt," hoonde Gurcbridge. Ik ben Herbert Forbes, journalist... Om in uw club te komen, heb ik voornemens te kennen gegeven waarvan ik niets meende..." Maar waarvan de qualiteit tieta (e wenschen overlaat," lachte sir Archibald. Een journalist in de club?... Die er in geen geval meer uiil" schree uwde < Ten einde raad wendde Forbes zich tot Eisers: Mijnheer!... mijnheer Rivera, u heeft mij hierheen gebracht, ik reken op u..." Maar deze antwoordde koel: Op uw ver zoek heb ik u meegenomen, niet waar? Als ik geweten had dat u van plan was mij te bedriegen..." U ziet," merkte de president op, onze vrienden denken er geheel over als ik." Uitstekend," riep Forbes en greep in zijn binnenzak, . .. daar ik te doen heb met bandieten zal ik andere argumenten gebrui ken .,. Maak die deur open l" onwillekeurig week het gezelschap achter uit toen Forbes een revolver te voorschijn haalde tn een aanvallende houding aannaai. ,. We moeten hem op de plaats doodenl" riep Golville. Slaat hem tegen den grond!" schreeuwde Gurnbridge. . .. Die een stap nader ko<nt, krijgt een kegel m ijti g? ic'jt!" ,,U--erPn,' zei de pie-idenf, ik bij u, 'aat mij maar begaan " Juist," meende sir Archibald, terwijl hij met ds anderen de galerij verliet. We zul len het overlaten aan den president. Die weet wel wat er moet gebeuren!" Aan de deur draaide de president zich om en zei: We zullen zelf niets doen. De dood zal u overvallen, plotseling en verbijsterend... zooals ik u heb beloofd... Vaarwel!" Met AUTOMOBILES DAO1LER moteur gans soupapes. Occasions modellen 1910/11. A. T. O Jelerl, lul. EanlebofllerneiÉiL A R W 11 K M. TENTOONSTELLING van M«*liilderljeii van C. A. v. WANING en de dierenschilderes MARIE v. WANING STEVELS. Opening: Zondag 16 April. KEJ Z ERSG RACHT-734 ? NAAST T MMOD>ELM<UIS BOUWT te NUNSPEET. Inlichtingen bjj het bonwbureen Artf, aldaar. '/aUTOMOBIlJ-SV Eenige : Fabrikanten W.BengerSöhne Stuttgart Hoofddepdtte 4.M8TERDAM: Kalverstr. 165 K. V. IVEÜHCHLE-BENCVEB E. N. R. waarborgen Uw veiligheid. Als de pijlers ont breken, stort de brug straks in. Als E. N. R. bij BURGERS ontbreekt zijt Ge ook niet voor Uw veiligheid gewaarborgd. Pas op de brug zonder pijlers. Die zakt in! Filiaal: Amsterdam, Weteringschans 201-203. Hotel Bristol. (ITALIAANSCHE MEREN). Schoonst» Winter- en Voorjaar-verblijfplaats lete klas Hotel, prachtig gelegen, met groot Panorama. Kamer vanaf ir. 4 , Pensio» vanaf fr. 9.?E'g.: C. CAMBNZÜND. Prosp. gr enfr.Int.Verk.bur.Baadhuisstr.ie.A'dam. Bad-Nauheim. 191O: 33302 Seizoen October. bezoekers, 445831 baden. van 16 April tot 15 Beroemd door de geneeskrachtige w«Tfeir»a van zijne badnn bij hartziekten, jicbt, rheumatiek, zenuwen, ruggemergziekten, scrophnlose, vrouwenziekten.P osp.doorKurver«ai uuit Bad-Nauhtim en Internat. Verkeersburpau. Amsterdam, Raadhuisstraat 16. Tel. 7827. Koopt UITSLUIT»:]*!» it«»TKH OKTOEfC RIJKSCONTROLE. De STAAT GARANDEERT U een OUTTORVALSCHT prodneÊ, Roterhandel ZUID LARF, W", PRINSENGRACHT 313. TELEFOON 8935 een slaj trok hij de deur dicit, waarna het knarsyu van grendels a»n den buitenkant, Forbes overtuigde iat do uitgang afgesloten was. Me', een sprong was hij bij het raam en trok de sjordijren op zij... zware ijzeren luiken maakten elke hoop op ontvluchting langs d'en weg ijde'. Hij was ge?angen. Wat er verder raet hem zou gebeuren, had hij af te wachten. Plotseling doof Je het electrische licht uit en maakte plaats voor een helsche duisternis. Groote God!...:' steunde Forbes, die ellendige grappenmakers schijnen ernoi;niet genoeg van te hebben ... Maar vooruit... ik zal afwachten." Wachten, hier in dat afschuwelijke vertrek, jawel, dit was eerder gezegd dan gedaan. Nog geen minuut had hij in den stoei gezeten, waar hij bij ongeluk tegen aan geloopen was, toen een hevige opwinding zich van hem meester maakte. In zij a verbeelding sag hij de spookachtige baar met het laken erover, waar bloedvlekken in zaten ... neen, het was geen grap! Hij zou hier sterver, met zijn dooi de vermale dijde nieuwsgierigheid boeten... 't Zou immers ook onvergeeflijk dom zijn van die kere'p, zijn hoedanigheid van persman te laten gelden als motief to: buiten werking stellen van hun reglement! Maar er uit wilde hij... het verlangen naar het leven, naar de straat, naar de wereld, maakte hem dol. Was 't het gevolg van de ontzettende spanning, waarin hij dien avond verkeerd had, dat hij in plaats van kalm ca te denken, als een bezetene begon te tieren? Als waan zinnig liep hij in het rond, stootte nu tegen een stoel, dien hij in blinde woede in elkaar trapte, daar tegen de electrisühe hangkroon, die hij in gruizelementen sloeg. Opeens gilde hij uit alle macht: Hulp! Hulp!... Moord!..." Maar vergeefs huilde hij zijn stem schor en en benkte hij zijn schouders wond om de deur open te drukken. Afgemat liet hij zich in een stoel neer. Willen ze me laten verhongeren? Willen ze..." Hij hield plotselincr op; ... ik hoor loupen, ja... ik ^erais ia« r; H... Xu hoor ifc nieta meer! O, dia tlieniijie stilte, die stilte vol van bedreigingen! M «ar wat willen ze? Me doodhocgeren nier. Wat zei die kerel ook weer?... De dood zal me overvallen, plotseling en verbijsterend,... Hulp l Hulp ! Maar ik hoor iemand loopen, nu weet ik het zeker l Ze bespieden me ... ze gaan iets uit halen l Maar wat 7 Zouden ze binnenkomen ? Of willen ze me neeiechieten door een of ander schietgat ? Die vervloekte duisternis l IIIIMIIllMIIMIa Hoe kan ik me uu verdedigen ? .. . Maar ik zal vtcatea als het moet... ik zal mijn huid duur verkoipen I" Weer spaads) hij zich in, om hulp te roepen, maar zijn stern was schor geschreeuwd. Een brandende dorst begon hem te verteren. Hij wankelde tastend naar een hoek van het vertrek wiar hij straks een fonteintje had gesien. Maar hij liep tej;en de tafel aap, waardoor een rinkelend geluid zijn oor trof. Een karaf... en een glas... gelukkig... maar die karaf stond er straks niet l" hij gilde het uit; ze hebien ze hier neer gezet... misschien is de inhoud vergif! Ze dachten dat ik wel zou willen drinken l ... Maar dan is er iemand hier geweest l" Klappertantend tastte hij voort langs den muur Maar, mijn hemel, hier moet tcch het fanteinije zijn !.., En waar is nu de deur?... En ik votl ook geen vensters meer I... De meubels zijn weg!" Van zijn zinnen beroofd, deinsde hij achteruit, toen de grond onder zijn voeten scheen weg te zinken. Hij was op zijn knieën gevallen en wilde zich weer oprichten toen het hem was alsof er een donkere gedaante langs zijn kleeren schoof. Halt!" schreeuwde hij, of ik schiet!" Maar er was niets meer te hoorea of te zien. Toen raakte hy zijn bezinning geheel kwijt. Met een laatste inspanning kermde hij: Ik... 't Is goedl... Ik wil sterven ! Maar gauw, gauw ... gauw ... In naam van de barmhartigheid ... zeg mij alleen maar hcèI Hier kan ik het niet uithouden.,. ik kan niet... ik kan niet meer .. ." Hij liet zijn hoofd zinken, drukte de revolver tegen zijn slaap, een cchot kralde door de ver schrikkelijke stilte, gevolgd door een dcffen val... toen straalde het verblindend lieht van eenige electrische lampen in het vertrek. De president en dok ter Owecs traden binnen, gevolgd door twee mannen die het lijk, waar van het hoofd ontzettend verminkt waf, op een baar legden. Hij heeft zich zelf uit zijn lijden geholpen T' vroeg de dokter. In zijn angst om te sfeiven... ja!" zei de president. En dat heeft u voorzien?... Waarde president, aanvaard mijn hulde I U is een genie l" Tot uw dienst," zei de president met een minzamen lach, terwijl hij de asch van zijn sigaar klopte en de dragers volgde.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl