De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1911 21 mei pagina 3

21 mei 1911 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

.No. 17G9. DlE AMSTERDAMMER \V EEK B t, A D -VO O -R N EB-E RL A N D. LUZERN Vanouds gerenommeerde Hotels P Rang met alle Comfort. - Allen aan het meer gelegen. BALTOSenBElLEM. BEAU RIVAEE. ERAHD HOTEL EÜRQPE. HOTEL HOHTAHA. ERAHO HOTEL Ml. Gratis en franco het historisch 1910 gehbal verbouwd. Voll. Pension vanaf Fr. 9?Geop. 1910. Eenig mooie verhoogde Groote Hal, Waranda en Tuin prachtwerkje AU Lwern. Geopend van Hoogseizoen 11.?ligging. Door lift m .d. straatweg ver b. aan den voorkant. Geheole jaar geopend. 12Maarttot200ttober. Geopend T. 15 Mrt tot 15 Oct. Geopend ran l April tot l NOT.?«eopendranl April tot l NOT. Van deze Hotels worden gratis en franco door het Intern. Verkeersbu*-., Amst., Raadrmisstr. 16, Tel. 7827, Gfiïllustr. prosp. met tarieven op aan vraag topgezouden. En meerdere, ^eer-vele voorbeelden van dergelqke vakche'en nagemaakte poëiiezyn er in dezen almanak maar voor 't grijpen ; 't is alles onecht, e lap, zonder ontroering, belachelijk zelfs hier en -daar. Zoo in de verzen van Lanrens van der Waals, die o.a. H a* r Komst" bezingt; Ik weet, dat Gij gauw JE amen moet,.. . terwijl ik op U wacht, is 't of wie by mij is, dwaas doyt en te luidruchtig lach*. Ik zie wel, dat hij iets vertelt, . '; . «$D oogen «n zijn mond, die lijken my foutief gesteld, te drok en veel te rond. Ea teeder drinkt mijn zinnen in ?van Uw komst het geluid «n -dan treedt Gij mjjn kamer ir, ?en dan gaat hij er tiitl . . . * Nog leuker wordt deze i., " bartste v ert je, hetwelk bij, na eei^ te hebben over tke glimlach -van ods oog" en over een lach, die in een anderen lach t", aldus eindigt: in Met paadje, waar ik toeven b lp, schijnt nn 'beschenen door geluk . . . ; all ik bet nn maar goed beschrijf ' komt dit misschien in druk; «n eachtjep, wonder zachtjes aan, ' zult gij dan mede lachen giffen. En de vengevoeiigèlezer vcféoet aan de wen«ch van den dichter en schatert het uit «m de potsierlijke ernst, waarmede ui'.ke poëzie" naast het werk" van Bouten®, aan bet argelooze publiek wordt aangeboder. En de redacteur Jan Greshoff, welbekend ?Is de onvermoeide betooner van hulde san elk literair kunstenaar, die déjèarrivé' is, en die door zyn geheele optreden z.oo menig een herinnert aan het zwakke, v1 aar slimme winterkoninkjc, dat, stillekens or.^^.de vee ren van den adelaar gekropen, d.' dtj^e werd opgevoerd tot boven de wolkei>ietein. nog even doorvloog en zichzelf tot kor ing der vogels proclameerde, de heer Gre^bot! gaat zijne medewerkers naarstigljjk voor' in het op een schaamte loose wijze als-echt tentoon stellen van rchijn- kunst. Ook hij zingt een verfoeilijk-valech lied van «en horizont in kramp vnn jbfew", van wreed-ontmentohte wegen", van ^huiver -gou&tn gttr-geflonJser", van het liedrtn-ritoknd Wad". Want avond is 't ... wij treden tegen De horizont in kramp van kleur 'En lange .de wreed-ontmenschte wegen Kruipt huiver van verziekte geur. En w\j iien uit naar de strakke velden Gesti eken -onder *c streng gazag > Des 'hemels "waar langs vogels unek >m. Zn wedvlucht met verlaten dag. ' ' Vooral dat «nelden" is, als ge u er eens even indenkt dat de vogel*, met den ver laten dag" in wedvlueht", al lang" verdwe«en «ÜD, een prachtig voorbeeld van valeche visie en dictie. Wij mogen niet gehoorzaam wezen Den stem die uit den toren zingt ; eHjk «de dorper zijn die deaen Vroeg avond naar zon vrede dingt. . . . W\j Wijven staren langs de landen, De -nacht rolt met haar zwarten aan En rillig tasten onze handen Naar de eigen schat waarmee wij gaan . . . *) Deze en ook de volgende cnrsiveering is van den dichter zelf. Die schat, let wel l is namelijk een geeste lijke schat; hoe men daar nu met z$n handen rillig" in om kan tasten", is elk verstandig lezer natuurlijk een groot raadsel. Wij blijven zoeken als het donker Al heer van land en luchten is... By' huiver-gouden ster-g» donker Zijn wij ons van verlies gewis ... Vol valsch vernuft en foutieve beeldspraak, maar zonder n enkele rege1, zonder n enkel woordje zelfs dat u treft door zijn bij zondere zegging, door de preciesheid, waar mede het is te pas gebracht, is ook het vol gende sonnet van denzelfden dichter en redacteur van de moderne Musenalmanak Jan Greshcfi: De B e n. Uit dagegoud wordt iedre nacht gewonnen, Dof-doakre honing nit de bloem gepuurd Van- 't vol-gerypte licht en ingeschaard In korven van den slaap die wel-bezonnen De bijen van den droom heeft uitgestuurd In 't goed fetünarrw is een veld ontgonner, Of morgenvelden onder nieuwe zonnen Liggen in kleur-verzade bloei ontvnurd. Dn eindlijk is da wijde korf gevold Met zoeten voorraad voor het eindloos nachAl wisseling tot tijloosheid gestold.... [ten: En 't volk der droomen vindt zyn huis bereid En zwaar van zelf-gespaarde voedselkrachten, Voldoende en mér voor alle in eeuwigheid. Commentaar is hierbij overbodig: ieder oordeele zelf of deze poene hem ontroeren kan of nie'. Is het niet .een stakkerig en onbeholpen gescharrel met woorden en let tergrepen, een by-én-raapsel van vergieten uitdrukkingen en afgedankte beeldspraak, welke iedere Hoogere Burger Schooljongen of Gymnasiast zich schamen zou in een op stel te gebruiken ? Zonder te overdrijven kan men zeggen, ?dat, met uitzondering van het werk der drie, vier schrijve», welke ik in den aanvang van deze bespreking reeds noemde, meer dan 80 I-C . van de hier geboden poëzie van dit gehalte is. Er is naar aanleiding van de be kende tentoonstelling in den laatsten tijd veel gesproken over smaak misleiding, maar een van de «ergerlijkste en ergste «oort sraaakmisleidiDg is stellig ook wel het samenstellen van «in Almanak'' als deze, waarbij men zich beijvert om, gebruikmakende van de welwillendheid van een paar voortreffelijke dichters, onder de hoede van -deze en hun werk aan het goedgelooyige publiek poëzie op te dringen als welke ik u hierin aen .paar verzen te lezen gaf, en zoodoende bij dat publiek eene wansmaak te vestigen, welke hare slechten invloed op onze geheele lite ratuur zal uitoefenen. HERMAN POOHT, mten, MODERNE SCHRIJVERS IN HET HEBREETJWSCH. De Zionistische beweging voerde in de laatste jaren Joden uit alle landen naar Palestina, die zich, om elkander te verstaan, van het Hebreeufrsch bedienden. Ten einde den leden dezer hebreeuwscbe kolonie in staat te stellen de europeesche literatuur in bun taal te kannen lezen, werd door hen een uitgeverggenootschap gesticht onder den naam Taphet/' Het eerste boek door deze onderneming in het licht gegeten was een vertaling van Gerhart HauptmaDn's Michael Kramer. Daarop volgden Werther's Leiden van Goethe; Ge dichten van Lermontow en Vertellingen van Tol&toi. Volgens eet e mededeeling van het genootschap zullen eerstdaags in het Hebr«euwsch worden uitgegeven Ei< zame Menfchen van Hanptmanc; Goethe, Aut meintm L°ben en Dlchtung und Wahrhtit. De he breen wsche dilettantenrereehiging in Jafla wil nog in dit seizoen Ibsen's Volksvijand en Sndermann's Johanniefeuer in het Hebreeuwsch opvoeren. MABIE YON FBNEB-EECHEKBACH OPDENISDEX. Hermann Hertz, de algemecne secretaris y.m de nltramontaansche Borromeusvereeciging, die reeds in het vorig jaar verklaard bad dat er voor de boeken van de oostenrijksche schrijfster Marie von Ehner-EschenbEch in katholieke volksbibliotheken geen plaats wa?, heeft thans in het Meinummer van liie Bücherwelt die bansprenk herhaald. BOEKVEBKOOPIKG TE LEIDEN. Eg de flrma Burgersdijk en Niermacs zal wederom eene auctie gehouden worden en wel van S?14 Juni. Zy beweegt zich op het gebied der Natnur WdtensciBpper, Chemie, Exacte weten schappen en Geneeskunde, vermeldende tal van kostbare periodica, s! andaard werker, nieuwere handboeken, plaatwerken, zeldzame uitgaven en curiosa o. m. afkomst'g uit de boekerijen van dr. W. Barc«r,adjnnot-direetenr van 'uLinda Plantentnin te JBuitenzorg., mr. H. W. de Graaf, ond-vice-president van het gerechtshof te 's Gravenhage, bekend dier kundige (voorn!. ornitholoog),dr. J. H.Rein'jes, arts te Amsterdam, dr. G. A. J. v. d. Sande, officier van gezondheid Ie k', der K. N. M., p. a. De cata'ogns (2500 crs) is verkrijgbaar. 6 en 7 Juni is alles te zien. lente Oitgaren, JULIUS DB Bons, Jan Toorop, 60 pagicaV. Amsterdam, L. J. Veen. NELLI VAN KOL, Aphorismen, Neder!. Bihl., 52 pag., ?0.20. Amsterdam, Mij. v. Goede en Goedkoope Lee'uur. J. B. NEUMANN, Silama. Een Liefdesdrama in de Lampongsche districtep, 290 pagina's. Prijs ing. ?2.40, geb. ?2.90. Amsterdam, Al'ert de Lange. Redelijke Godsdienst, sarie II, No. 2 : Dr. G. A. v. n. BERQH v. EYSINGA. Kautsky's opvatting van het oudste Chrittendom aan de bronnen getoetst, 64 pag., ?0.40. Baarn, Holl andia .drukkerij. KABMT MICHAËL.IS, E'tie Lindtner, 171 pfg., ing. 2 Mark, geb. S Mark, Barlin, Cjneord a Deutsche Verlags Anetalt. Drtrit et Irgitlation hietoire politique, 33 livr. (HoLTics MÜLLEE). 'BGravenhage,Mart.Nijhoff. Geïtt. Catalogus der schilderijen en aqua rellen, van prof. KAM, HEFFNUR, Mei 1911. Kunsthandel J. J. Biesing, 's Hage. VeiKngscaialoyus van de kunsthandel J. J. Biesing dan Hm.', van de veiling van 16 en 17 Mei 1911, van de nalatenecbappen van wijlen ds heeren dr. A. COO.MASS DE EÜITKB en W. DE HAAS HEMKEN. SCIUDLOF'S Taal-Methode Praxis. Spaanscb, door II AM IE o ALVABEZ. Amsterdam, H. Meulenhofi. F. VAN BIJSSBKS' Overzicht der Alg. Geschie denis, bewerkt door M. TEN BOUWHUYB, 170 pag., ?0.90. Schriftelijke examens Hoogduitsch, bewerkt door S BOOESMA, 272 pag., ?1.50. Groningen, J. B. Wolters. J. J. MÜYLWIJK, DJ Studiereis van Nederl. Coöperatoren naar Engeland in 1910. Uitg. v. d. Nederl. Coöper. Bond. De SPIJKER AUTO, het HOLLANDSCHE merk. Iiidnstrieele maatschappij TROÏIPEMtl IN.J, Amsterdam. Daatje bracht de met de laatste post ge komen couranten bionen. Hemeltje-lief" zei Fine, is 't al zóó laat.." Ze keek oogenknipperig op haar horloge, toen naar de pendule... half tien ... gut, kunnen jelui dat begrijpen 1" Ook Alex keek op de klok : Mon Dieu ... c'est mon temps... faut que je pars tontde-suite." De zusters keken elkaar hulpeloos aan. Natuurlijk hu moest weg, ze konden hem niet te logeeren houden... al was hij nu duizendmaal de zoon van hun Sander. ..hij was en bleef toch 'n ... 'n jonge man ... enne... zy waren toch nog, om zoo te zeg gen. .. ongetrouwde dames... jonge meisjes nog ... je had toch altijd nog convenances in acht te nemen ... hoe sneu 't ook was ..." Ze deden hem gezamentlijk uitgeleide, brabbelden voor Alex in hun nu gansch onverstaanbaar koeterwaakch, woorden van geluk en "van -dank, van weerzien en van herinnering. Toen wipte Fine weer hoog op haar teenen en kuste Alex nogmaals, evenals in den voormiddag van dezen ontroeringsvollen dag, onder de vlaggentropée en 't goudpapieren Welkom". En B jrtba deed 't toen ook maar.,. En Louise ook ... En lang nadat 't grint van 't avondstille villa-park niet meer knarste onder Alex' gauwe voetstappen, stonden de drie zusters nog in de open voordeur, quasi te genieten van de wonderzachte September-lucht, maar in waarheid te luisteren naar de schreden die zy niet meer hoorden... de schreden van Alex ... hun Alex ,.. de zoon van hüa Sander.,. Ze hadden dien volgenden morgen een barstende hoofdpijn .,. Ook 't opruimen en administreeren der overblijfselen van 't festijn viel niet mee; Ie lendemain d'une fèe is meestal van neer drukkende ontmoediging... Maar net tegen lunch-tijd piepte 't tuin hekje, kraakte 't kiezel van naderend geloop. En Fine die als onvervalscht Hollandsche, ras huisvrouw haar vaste zitje had aan 't raam dat den toegang naar haar woning bestreek, en opkeek zoodra iemand de voor deur naderde, op den stoep stond, of aan belde, Fine dan, richtte zich dien ochtend moeizaam nit haar stoel op, keek en zag oom Evert, in gezelschap van 'n opgeschoten, slungelig, jongmensch... Z'n druk joviaal doen, dat opeens gansch de nog van planten en vlaggen versierde gang vn'de, bemokerde de geteisterde hoof den der drie lijdende zusters, met meedoogenloos geweld, en leeg van gedachten, enmachtig tot begrijpen, staarden Fine, Louiss en B gr t ha dit volmaakt raadselachtige, on verwachte bezoek aar. Daar heb je ons nou hoor; ik en Alex,.. gisteren kon ie-nie*, mosst naar 't Conser vatorium, over lessen spreken; maar je hebt ons toch maar familiaar ten eten gevraagd hé? ... dus ... zonder omslag hoor ... zon der omslag! ... Wel deksels, dat is aardig, al die blommetjes en dat dundoek!... ja, ja Wien Neerland's bloed, in de .lieren vloeit..." Z'n enorme bas galmde heel 't gange'je dreunend vol; Fine kneep haar oogen dicht; vreemd fchenen haar hersenen in haar hoofd heen en weer te schommelen; Lonisc, suf van hoofdpijn en ongekende weltschmerzen, hield zich wat achteraf, steun zoekend, met een onvaste greep in de bloeiende oleanders en wuivende palmen ;...flertha trachtte dehonneurs waar te nemen. Zegaf een koortsachtig klam handje aan oom ,. en aan Alex.,. Gunst.. is dÉ,t c u Alex... de aoon van Sander... gut, gut... kom binnen ... we hebben .,. ja, zie je" ... Za keek smeekend naar Lonise, ik moet even naar de keuken... Lou zal jelui wel 'n oogenblikje wülen bezighouden." 't Was middag; oom Evert had de ver sieringen bewoEder;', de bloemen beroken, 't portret in de harp beluurd. Op 'n kleine ' wenk hsd Alex zeer correct voor de vrien delijke attentie bedankt. Alex deed alles correct, 't Was of de patuur wraak had willen nemen orer de nige wildzang, de nige artist die zij ooit 't geslacht CcussewiEckel had doen voortbrengen, door in diens stamhouder al de Cnussewinckelsche degelijkheid en 't benepen burger fatsoen te incarneeren. Alex was in alle opzichten correct, ton niet anders dan correct zijn; hij gedroeg zich pedant-beecheiden, praatte ouwelijk precies over zijn studies, zijn plannen voor de toekonst, zijn levens-ideaal om eens leeraar aan 'n muaiek-instelling te wordec. En de zusters luisterden met verlieten angst over 't geheim, 't haast niet te torschen geheim dat zij in hun boezem ronddroegen, 't geheim van 't zonderling gebeuren, dien vorigen dag .,, Toen piepte 't tuinhekje nogmaals,... schoot Fine als 'n roofvogel op haar prooi, in dit geval, 't naar de voordeur sloffende Daatje, af: Er is belet hoor ... belet... wij kunnen meneer niet ontvangen .,. den gekéleu dag niet... enne... morgen óók niet... zeg maar dat we uitzijn... illem uit... enne ... dat we vooreerst niet thuis komen..." Een oogenblik voor 't diner,... er wag soep, biefstuk met groente en aardappelen.. en flansjes toe, want de zusters hadden gén moed om 'c f eest-menu onder zoo veranderde omstandigheden, nogmaals af te werken: ... een oogenblik vóór 't diner haddan de zusters gelegenheid hun overkropte gemoederen «>or elkander uit te storten; ze bezweken er haast onder : Gut o gut hoe zou er ooit licht in deze ontzettende geschiedenis komen. .." Er heerechte 'n onmiskenbaar gedrukte stemminp. Oom Evert die door de versieringen, de vlaggen, n 't goudpapieren welkom," mér l verwschÜEg van 't menu had gekoesterd, j wa;3 w a'; stil-hnmenrig geworden; Aiex, met k vorwaanJ, smal bleek muizenDienstregeling van af l Mei 19 l tot nader aankondiging lus.-chen Vliasinpen en Londen. Uitgegeven door deiStoomvaartMij. Zeeland!" 32ste Jaarverslag van het Boxgerziekenhnie te Amsterdam over 1910. 7e Jaarverslag der Neder'. Vereenigiag tot bestrijding van Lupus, gevestigd te Rotterdam. HEMMES, Pract'sch Dammen, ?0.90. HEMMES, Divene Damtpekn, ?0.60 Gouda, G. B. van Goor & Zonen's Uitg. My. Verslag over het jaar 1910 van het Museum en de Scnool voor Kunstny verheid te Haarlem. Bericht van het 25e en'26e studiejaar (1908 1909 en 1909?1910) van,het Conservatorium. l" ' HM IMIIIII Illllllll II l Hm 40 cents per regel. BOUWT te NUNSPEET. Inlichtingen by het bonwburean MArti" aldaar. fiSTAAD HOTEL NATIONAL. Berner terlaii lü0 tteter beien de zee. Met alle oomfort ingericht. 4 minuten van groote dennen bosschen. Prachtig uitzicht op het geberale. Gletscher. Middenpunt voor talrijke nit3far>jpg. Met grooten Tnin en Tennuveld. Pensionsprijs 6?10 franc. £nnaMTi£ IEQËR.STUK D AT KRIMPT UHrtHll 11C WORDT TERUMEIWMM FASftflWtflïEfl Verkrijgbaar te Amstertam bij: AU BDN MAKCHE" ? J. G. HEBBERMAN, Damrak. JACOBSON & MANU8, KalverstraaL H. MEYER, hofl., Koningsplein. ADB. SCHAKEL, hofl., Heiligenweg. SCHADE * OLDENKOTT, Nienwend^k. KEI>. I5JDIE: Heeren Kleeding Mag. M. DE KONINÖ, Batavia. Wiii&el-Bfy EIGEN HULP", Batavia. 1 W. SAVELKOUL, Boerabaja. Verdere adressen verstrekken wij gaann Daar de wet veroorlooft rijwielen te ver." koopen, die geen betrouwbare rijwielen zijn, behoort gij U zelf te beschermen en alleen te koopen, wat betrouwbaar is. Koop een B U M OER S E. X. R. en gij zijt veilig. Filiaal: Amsterdam, Weteringschans 201-203, ?-: BADEK-BADEN - HOTEL DE L'EUROPE, " Allereerste-Rang Hotel, met allen comfort. Prachtig gelegen tegenover het Kurpark. Uitvoerig' geïll» Prospectus gr. en fr. Intern. Vcrkeersliureau A in s t e r d a in, llaa«lliiii«'«*r. 16. ??Tel, tronie, mummelde met precieus gebaar kleine porties en veel dessert. 't Thee-uurlje verliep in dreinende verve ling; Fme köa haast niet meer, haar haofd leek te splijten van steeds aangroeiende pijnen. Louiae verbeet met moeite, telkens opwel lende tranen ; de zoete, lieve herinnering aan wat den vorigen dag om dien zelfden tijd gebeurde, wou niet wijken, zich niet laten verdringen door de aanwezigheid van den nu oshten onvervalschten zoon van hun Sander. Oom Evert geeuwde, zag de muziekdoos en begon die op te winden. Toen ruisen te statiglijk de 2de nocturne van Chopin door 'c vertrek. Sander's lievelinga-melodie"... zei oom vaag... J . .. ja ... antwoordde Bertha dof. Alex zat aan de tafel en bestudeerde 't plaatselijk nieuwsblad. Toen zei hij: Wat doen ze hier veel aan kunst... ik lees daar van drie verschillende concerten,... twee theater voorstellingen en nu sinds gisteren weer die Cabaret des Qaat' a'arts... En met zijn correcte, neuswijze stem las hij hardop: Cabaret des Quav.' z'arts. Encore une seule représentation; mesdames Lilith et Germaine Monrue, diseuses de vers proven;lux; Pierre de Lorac, mandoliniste etc... A ieuf heures et demi, entree en se ne de Sa scha uwarcfi, chansonnier du Cabaret de Mont-martre, etc. Om negen uur vertrok oom Eyert met A!ex; de zusters deden hem uitgeleide tot aan de voordeur. Adieu, adieu,' klonk van weerskanten over de stille laan van 't verlaten villa-park. Hè... 't is koud,'' huiverde Louiae. Toen viel de voordeur dicht, behoorde Alex' bezoek tot 't verleden. Uw né^f is vandaag nog wol driemaal terug geweest," zei Daalja w; t vrijpostig door 't snelle!en van een niet ganscL normaal gem 11 mum i MIMI i iiminiiiiitnt; beuren, hier is z'n kaartje... hij heeft er wat opgeschrever." Drie begeerige handen grepen er naar. Fine bette haar bonaend hoofd, zei toem dof: L?es jelui 't maar ... Wat staat er op?" En Louise, ba oog-streelend 't kaartje ifi haar hand, las stil voor zicb. heen: Sascht Suwarofl, est dójoléde devoir prendre cong4 sans pouvoir remercier en personne, se» charmantes iu'esae?, dont la fympathiqce réception surpasse tout ce qu'il a encor* prouvéde ses nombreuses admiratrices es Hollande et a l'étranger." Toen vertaalde zij met bevende stem: Sascha Suwarcfl is... wanhopig afscheid te moeten nemen zonder persoonlijk zijn^., zijn lieve gastvrouwen te kunnen bedanken, wier sympathieke ontvangst... eb.., surpasse.,. eh .. alles overtreft wat hy totnogtoe onder vonden heeft van zijn... zijn"... hier sloeg Louise's stem heelema'dl over... talrijke be wonderaarsters in Holland en in den vreemde.* We hebben ons voor goed geblameerd,,." zei Bertha somber. J..ja..." beaamde Fine. Voor goed... en dat moet nu net ons overkomen.. . die altijd zoo exclusief zyn..." Nog dikwijls ontvingen de dames Cnussewinckel berichten omtrent den waren, den onvervalschten zoon van hun Sander, maar vreemd ... als zy diens naam in oom Evert's correspondentie lezen, dan ziea zij niet, in liefdevolle verbeelding, de gecondenseerde burger-deugd, de degelijke, precies pratende, conservatorium-leeraar in-spe, maar ... twee guitig stralende oogen, veel goudbiuin gakrul, en lachende mond... hóóren zij weer de klankvolle stem, en de navrante zigeunerwijzen. .. En dan zuchten ze alle drie, Louiie. Bertha a Fine.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl