DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1779 ia de meeste gevallen ia syn weinige beslist heid zeer goed gemotiveerd. Want de ge leverde studies o Ter collectieve psychologie ^jn inderdaad, zooals bjj zegt, nog niet veel meer dan aanvangsarbeid. Sprekende ovei een correspondentie tueBchen Sifthele, Ferri, Tarde en Venturi, zegt hjj b.v., dat daaruit blijkt overeenstemming in drie panter. Het zyn de volgende: Ie de collectieve uitingen zijn lang niet altyd een reprodnctie van de individneele; 2e wél de gevoelingen, maar niet de denkingen voegen zich in een menigte bijeen: en 3e in een menigte bestaat steeds een verhoogde neiging tot prikkelbaarheid, o verdraagzaam heid, goedgeloovigkeid en overdrijving. En hjj noemt dit een reeds positief resultaat", maar toch nog in de verste verte geen eiudreenlaat van bet onderzoek naar de karakteristiek der volksmenigte, laat staan natnnrljjk van andere soorten groepeeringen". Zeer zeker geen eindrctultnat, maar toch reeds een resnltaat van groot gewicht, waaruit het mogelijk is verschillende, voor onzen tijd zeer gewichtige,praktische conclusies te trekken. En mr. Visser met zjjn uitgebreide kennis van het materiaal, dat de collectieve psychologen hebben bijeengebracht, zon misschien de aan gewezen man zjjn om dit te doen. Het meest beslist is hij in zijn uitlatingen over den invloed van menigten, die iQden urn psychiiche infecties of aan epidemieën, vooral wanneer deze altgaan van en zich voornamelijk verspreiden onder abnormale individuen. " Daarover handelt ongeveer de helft van zijn boek in twee hoofdstukken, waarvan het eene beschrijvend is en het andere, ge titeld propbylane", de middelen bespreekt tot voorkoming of verzachting. Hij houdt deze epidemieën voor een euvel, dat bitonder goed zichtbaar en vrij duidelijk begrensd is," maar dat toch de geestelijke ontwikkeling der maatschappij niet kan tegenhonden, evenmin als b.v. de droom die van een normaal individu. Maar zonder droomen blijft men toch frisscher; zoo ook wordt de maatschappij door de epidemie gewoonlijk al zeer weinig verkwikt. ledere epidemie kost talrijke slachtoffers. En in de daarbij mede voorkomende psychische aansteking van normale individuen ligt zelfs een sociaal gevaar". Ik houd dit gevaar wegens de buitenge wone uitgebreidheid van deze infecties in onzen tijd, voor veel grooter dan Mr. Visser, maar wil daarover hier niet discussieere». De middelen ter bestrijding, die hij aan geeft en bespreekt, zijn vier in getal. Ie. De opvoeding, in zeer ruimen zin ge nomen. Maar daardoor" d.i. door vol doening aan alle eisenen, die men mogelijker wijze voor de opvoeding kan stellen is toch nog slechts een haast onzichtbaar kleine ?ctuede gezet op den weg, die voeren moet tot wering van psychische infecties, als in ?na vorig hoofdstuk beschreven." Een zeer behartigenswaardige uitspraak, omdat tegen woordig de invloed der opvoeding gewoon lijk enorm wordt overschat. 2e. De zorg voor zwakzinnigen, volwasse nen en niet-volwassenen. Maar al is dit iets, het is maar zeer weinig, wanneer niet aan .de zorg voor de levende zwakzinnigen zorg voor het zoo weinig mogelijk on t s'aan van nieuwe zwakzinnigen verbonden werd t." Se. Voorkoming der verwekking van zwak zinnigen. Aan dit middel schijnt Mr. Visser, hoewel hij het niet uitdrukkelijk zegt, groot gewicht te hechten. En te recht, naar het mövoorkomt. Maar hoe het in toepassing te brengen? Door een huwelijksverbod aan zwakzin nigen ? De simpele overweging, dat een huwelijk voor de procreatie niet strikt noodzakelijk is, doet ons de nutteloosheid van zulk een verbod in tien. Maar dan schiet er slechts over, wat mr. Visser niet in het Hollandsch, maar in het Engelech noemt sterilization of certain men tal degenerates and pbysical deteriovants". Het onaangename van het onderwerp", zegt hij zeer terecht, is natuurlijk op zich zelf geen grond om zich van de studie er van te ontbonden". Hy meent echter in 'ij n boek te kunnen volstaan met de mededeeling, dat een wet daartoe in Pensylvania ia aan genomen, maar niet ingevoerd, in Indiana is ingevoerd en wordt toegepast, en dat het middel ook eenige malen is toegepast in Zwitserland. Er zullen waarschijnlijk nog heel wat meer buitenlacdgche voorbeelden moeten aangehaald kunnen worden", voegt bij hieraan toe, voordat het de moeite loonen zal, de zaak hier van medisch en juridisch standpunt te bestndeeren". Het zij mij geoorloofd in dit opzicht een gedeeltelijk andere meening te hebben dan mr. Visner. Men kan he«a toegeven, dat het de moeite nog niet loont de zaak medisch ik vermoed, dat hu met dit woord doe.t op de medische adviezen, welke aan den rechter, die de operatie kan bevelen, moeten gegeven wor den en j iridisch te bestudeeren, omdat er van de invoering eener de-gelijke wet in ons land voorloopig nog geen sprake kan zijn. Maar vóór men aan die invoering kan denken, moet eerst een elite van haar wenschelijkheid overtuigd en door middel van deze bet publiek bewerkt d.w.z. gesuggeerd worden. Met het eerste moet men natuurlijk beginnen. En daartoe is een ernstige bestndeeriDg der zaak nit psychologisch en sociologisch oozpnnt dringend noodig. Het beeft mij te leur gesteld, dal ik die in het boek van mr. Visser niat heb ge ronden Dit is geen aanmerking op dat boek, want ik erken volkomen het recht van den schrij ver om aan zijn lezers niet meer mee te deelen dan datgene, waarmee hij meent te kunnen volstaan, maar slechts de aanwijzing van een m. i. bestaande leemte, die ik zoo gaarne aanpevnld zon zien door den man, die van het beschikbare materiaal zoo volledig op de hoogte is. 4«. Een verstandige politiek, geen blind inhakken op de opgewonden menigte, dat slechts prikkelen kan tot oppositie. led-r verittandiz menech zal dit toejuichen. Ik zou alleen de formule iets ruimer willen maken en wenschen te schrijven: geen blind inbakken op de opgewonden en oproerige menigte met de sabels van politieagenten en militairen en geen blind inhakken op de rustige en gehoorzame menigte met on verstandige wetten. Dat ook dit laatste slechts kan prikkelen tot oppositie, daarvan hebben we <ie laatste tientallen jaren in de Nederlatdsche politiek voldoende onder vinding opgedaan. Ik eindig mijn bespreking van het boek van mr. Visser met een aanbeveling om het te lezen aan allen, die in het onderwerp belang stellen, en vooral aan hen, die hun kennis van dat onderwerp willen vermeerderen. Oegstgeest Juli 1911. D. G. JELGEESMA. IIIIIIIIIMIIIIIII1IIIIIIHII De oplnciitspeleD. Willem Royaards gaat in Alkmaars dreven Adam" spelen in de open lucht, Vondels Treurspel zal hjj daar gaan geven In natura1'; zoo luidt het gerucht. Piet de Moor bouwt er een Hof van Eden, Met echte vygeboomen en echt gras En vele andere natuurlijkheden, Zooals het in den Paradqze was. Mocht dit openluchtspel re-useeren, Dan gaat Willem boven in de lucht, Lucifer'' te Soesterberg monteeren En dan zien we een echte Englenvlucht. Als het openlnchtspel blijkt te loonen. Zien wy eerlang nog door Stoel en Spree ,De Schipbreuk der Medusa" vertoonen By- 't Fort Pampus in de Zuiderzeel B. J, STOUBI. t- en 't Is winter. De binnenscheepvaart is door 't ijs gestremd. Een schipper verschijnt voor 't loket en informeert, hoe hij telegrafeeren meet. Och wil n dat ding schrijven, 'k wét dat zoo niet.9' 't Telegram wordt na eenige bespreking opgesteld. 't Antwoord ook betalen, m'nheerl" Dan krijg ik 70 cent van u." De man legt drie kwartjes neer en draait zich om, om weg te gaan. TT krq'gt nog geld terug l" Vijf centen rammelen op 't loket. Hou u ze maar, voor een potje bier I Voor uwes moeite!" Neen, hoor, dat was geen moeite, nee, we nemen niemendal aan, hier." De schipper kijkt by de deur nog eens om, en met een blik op het oude colbertje, een afleggertje, dat de ambtenaar op kantoor aantrekt, zegt hy: Hou ze maar, zoo'n groote sinjeur ben je ook niet." V. D. V. ClariTari. Gelpovende", zegt koning George in een brief aan den minister van B. Z. dat die hartelijke en vrjj uitgesproken gene genheid voor de koningin en mij onze veiligste bron van kracht is, en ik met moed verder." (ff. S. Ct.) Z. M. had moeten probeeren nog iets verder te komen. * Kingsley werd by het hoofd beet ge pakt en Plackéranselde er op los; het bloed sprong nit z'n neus en mond, naar alle kanten." (T, l.) Wy betreuren het dat het gebruik om den overwinnaar kransen of bouqnetten aan te bieden, niet bestaat bij bokswedstryden; het zou er de pcëzie nog van verhoogen. De heer Verheul kwam met een geheel nieuw uitgewerkt plan voor den dag waarby het werkelijk deel van het plan van B. en W. behouden werd, doch dit verder in werkelijke richting wordt uit gebreid." (D. L.) Laat dit nu een vingerwijzing voor B. en W. zijn om in 't vervolg zelf het werkelijk deel van hun plan in werkelijke richting nit te werken; dat is toch werkelijk niet zoo'n bewerkelijk werk. # Varii» modi» bene fit. Bij Kon. besl. is de heer W. Gnmprecht benoemd tot consul der Nederlanden te Windhoek." (Tel.) Bij Kon. besl. zijn benoemd tot con suls van Nederland N. Windbroek en W. Gumprecht." (O. H. Ut.) * Meer tympathieken. Kuiler, de sympathieke HollandBche ingenieur, vindt men op den omslag van het jongste Avia-nummer. (Kam pioen.) * Zyn stijl is van een schittering, met 'n zucht weg te blazen". (lf. Qwrido) Vergelyk dit nu eens bjj andere schitte ringen, waarop ge je de wangen te bersten kunt blazen, zonder ze weg te krijgen. ? Een stoomwaschinrichting zond ons bate prijscourant waarin wij het volgende lezen: Met de grootst mogelijke nauwkeurig heid zal zorg worden gedragen voor het verwisselen of wegraken der goederen." Als dit niet lukt, zonden ze 't eens kunnen probeeren met te laat bezorger. BERN ARD DE VRIES KUNSTHANDEL N. SPIEGELSTRAAT 45 Tel. interc. 9739, AMSTERDAM Moderne Schilderijen - Aqua rellen - Groote collectie Etsen - Platen - Kunstvoorwerpen ~ Encadrementen ?? 'T WOONHUYS, Vijzelstraat 56-58-60 AMSTERDAM. Dir. F. J. ZEEÖERS. Betimmerde Heerenkamer uitgevoerd in Cuba Mahonie eire. Thans ter bezichtigtiging in onze Magazijnen. Eerst bekroonde ontwerp in de Woonhuys"prijsvraag. GEBRl KOCH KALVERSTRAAT 158 ETSEM VAN nODERNE HEESTERS IN ALLE PRIJZEN %TELEPHOON-«3384 ROTTERDAA\i TRAISCO LQ/EfflNG DOOR GEHEEL ' NEDERLAND.' IB1 O 3ST G- B IR, DAMES RIJWIELEN: 9O 11O 13O Gld. 75 Gld. 70 HE EREN RIJWIELEN: 85 1O5 125 IDIREOTE Eigen filialen te: Amsterdam, Nassaukade 500; Arnhem, Bakker straat 5; 's-Gravenhage, Spui 45 en Reinkenstraat 121; Groningen, Beerewee 85; Leiden, Breestraat 86; Middelburg, Lange Delft 19; Rot terdam, West-Nieuwland 16 en Utrecht, Keude 12. UW WONING IS DAN GEZELLIG WAN NEER ZE IS INGERICHT DOOR DE MEUBILEERINQ MAATSCHAPPIJ o .,HOLLAND" AMSTERDAM TELEFOON B974 N. Z. VOORBURGWAL 274 VRAAGT PRIJSCOURANTEN VAN COMPLETE WONINQINRICHTINGEN f BOO, f 720 EN HOOQER KUNSTZAAL VAN DELDEN, Damrak 93, Amsterdam. TENTOOBSTELLING VAN WEEKEN VAN Wijlen Henriëtte Ronner. Voor belangstellenden kosteloos te bezichtigen. mmmmM E. M. JAARSHIA'5 Ventileerende Haarden. TTTTTTT Men lette op dit fabriekmmerlz. H.H. Automobilisten! Vertrouwbare en goede Chauffeurs zijn het behoud van Uw wagen. Wij hebben momenteel nog eenigen beschikbaar, kalme en voorzichtige rijders. Reeds velen tot groote tevredenheid geplaatst. DE EERSTE AHSTERDAMSCHE CHAUFFEURSSCHOOL, Alb. Cuypstraai 224, Amsterdam. Directie WENTINK & PLAS CONPLEETE MEUBILEERING. RESTAUREEREN VAN VERTREKKEN IN AN= TIEKE EN MODERNE STIJLEN-UITVOERIGE PRIJSCOURANTEN.^? BEGROOTING GRATIS ,DE PHOENIX' 23^4 SPUISTR,DAMRAK.7S > AM5TERI>AM^ TELEFOON»^ Kunstzaal J. Goudstikker KAL VERSTRAAT No. 73. Permanente Tentoonstelling, Ie tage, eener prachtige collectie Oud-Hollandsche Schilderijen. Antiquiteiten. «/*ISTBRDfl/*1 PWMSBHGR: 780 GLICHtSvooR ZW/ÏR.T EN DRIEKLEURENDRUK, in KOPBR. KP1 ZIHK. (Tïl ONTWBRPEM VOOR. RECMME [J-Ï1 ainnEn Twanir vu«\» J KUNSTHANDEL, ABNHEM. TELEFOON 1345. ? Schilderijen, Etsen, Gravures, Encadremrnten. FirmaHEIJEBJR.ENZN. :-: AMSTERDAM. :-: KUNSTINRICHTING; voor het Schoonmaken, Verdoeken, R eg ener eeren en Vernissen van oude :-: Schilderijen. :-: Oonserveeren, Schoon houden en Vernissen van Kunstverzamelingen en Wandbeschilderingen. :-:? Kantoor te Amsterdam :-: KERKSTRAAT No 393 Telefoonnummers 4930 900. BINNENHUIS MEUBELS RAADHUI55TRAAT4S-50 AMSTERDAM ,