No. 1782 DE AMSTERDAMMER WEEKBLA'D VOOR NEDERLAND. Ellie HaiütoD. t Haar geheele leven is een leven van ernst en toewijding geweest voor de richten van de ,vronw en het meisje. Het zon niet bevreem den als de roeping tot die levenstaak door de verlichte denkbeelden en het opwekkend ?n pittig woord van dr. J. W. Doorenboi haar duidelijk was geworden. Want in haar jonge jaren iat ook «ij als 200 vele jonge vrouwen neer aan de voeten" van dr. Doorenboc, wanneer hij Plato met haar tas en aan haar verklaarde, of wannneer hij zijne lezingen over geschiedenis hield. Z{] moet van hem geleerd hebben te leven naar een leven in schoonheid, waarvoor hu met geestdrift dat der Grieken ten voorbeeld stelde. Kunst was haar eerste liefde. Men zag haar ook vaak in schouwburgen als er klassieke werken gespeeld werden. Hare liefde toftlet tooneel dreef haar tot schrijven over het leven en de kunst der groote heldenrolspeehter: Ciara Ziegler. In de dagen' der eerste vertooningen van Vorstenschool, nam zij het op voor Mi aa Krnseman en Elisa Baart. Zg was een pionier Toor de vrouwenbeweging, in de dagen dat ?g zich het eerst openbaarde in het boek: Emanoipatoria." De vrouwenbeweging wekte toen den lachlust op. Justus van Man r ik oogstte lauweren met cjjne bespotting van Emancipatie" als Eénmanspatie" in i$n hon ierden malen ver toonde klucht : EenbitterePil." Elise Haighton had den moed haar eigen leven te leven en haar eigen weg te gaan. In den strijd toekende h* ar gelaat zich met scherpe wezenstrekken. Toch was voor haar de liefde een luidende achel en stelde zij het moeder schap hoog. Maar zy wilde iets meer. Zy wilde de vrouw en het mei» j e doen deelnemen aan het leven, haar zelfstandig en onafhan kelijk maken, haar stalen in den strijd tegen vooroordeel met wapenen van kennis en kunde. Daarvoor heeft ay gestreden, haar leven lang, in woord en daad. Vele .pittige opatellen heeft zq geschreven over den maatschappelyken - en den rechtstoestand der vrouw, voor de toelating van het meisje tot de studie aan de Hoogesehool en voor ver krijging van kiesrecht voor de vrouw Zij is het geweest, van wie het initiatief uitging voor de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid, en met heel haar hart heeft «ij deelgenomen aan het Congres van den Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht, en net bigden zin aan de totstandkoming(er voor gewerkt. Al is het leven van juffrouw Elise Haighton, ia zekeren zin geweest, als dat van eene stille in den lande, itf heeft luide gesproken waar het de belangen der vrouw gold. Aan dévrouw eene betere toekomst te bereiden is haar ideaal geweest. Voor dat ideaal heeft «Ügeleefd en in dat ideaal heeft zij haar kracht gevonden. B. Talscholen. landbonwwinterscholen en 4 ry'kstuinbonwwintencholen, maar uit de antwoorden, die. wij mochten ontvangen, blijkt dat, wanneer bovengenoemde inrichtingen onder hare leerlingen eens een enkele maal meisjes telden, deze een bedroevend klein deel der schoolbevolking uitmaakten en bovendien meestal jonge dames waren, die voor eigen genoegen de lessen volgden, gén boerendochters die opleiding zochten in haar vak. De hoogere land- tuin en boschbonwschool, telt onder hare leerlingen nu en dan een enkel meieje, het juiste cijfer is ons echter niet bekend. Van de 10 rykslandbouwwintereeholen ont vingen wüantwoord van 7, die alle meldden, dat zij tot nu toe nog geen vrouwelijke leerlingen gehad hebben. Alleen'van de 4 rjjksitunbouwwinterscholen is ons bekend, dat deze ook m eitjes onder hare leerlingen tellen of hebben geteld. Van 3 ontvingen wij antwoord; eveneens van een tuinbouwwintercnrsus te Amsterdam, uitgaande van de Nederlandt che Maatschappij voor tuinbouw- en plantkunde. Onderstaand tabelletje geeft een overzicht van hetgeen ons omtrent de vrou welijke leerlingen aan deze 3 rijkstuinbouwwinterscholen en desen tuiobonwenrgus be kend in. P ia' ts, waar de school i* gevestigd. Aalsmeer. Boskoop. Tiel. Amsterdam. Jaa-, waarin ne' lemeigj* werd toege!. 1897 1898 1899 1908 Totaal aant. vrl. leerl. sedert dit jr. 5 5 2 4 Gedi plo meerd 4 3 2 geen*) IX. 8. OpUtding tot land- en tuinbouwkundige. Het land- en tninbonwonderwjjs voor meisjes il nog pas van jongen datum. Wel bestaan er sedert jaren, de particuliere opleidingsgelegenheden niet medegerekend, l hoogere land-, . tuin- en hoschbonwschool, 10 ry'ksiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii UIT DB NATUUR In het Museum voor Nat. Historie te Brussel. II. Waar de reusachtige Iguanodons, de groot ste aantrekkingskracht voor het nieuwe museum geleefd hebben, is met vrij groote zekerheid te bepalen. Zjjn kunnen als cadaver over een korten afstand door groote rivieren meegevoerd zijn, maar ver kan het niet ge weest zijn anders zonden ze zoo gaaf niet zijn gebleven. En de geraamten zelf, zy'n beslist niet aangespoeld, want dan waren de beenderen van het skelet zeer zeker uit elkaar geslagen. Het is zoo goed als zeker dat de dieren dicht by de plaats waar ze gevonden werden, hebben geleefd. Dat de skeletten zoo verbazend gaaf zijn gebleven, kan alleen verklaard worden door een snelle bedekking met klei; wellicht tengevolge van een overstroeming, waarbij deze dieren zelf bij tienen tegelijk den dood hadden gevonlei». De vindplaats bij Barnissart in het my'ndiatrict van Henegouwen ligt van 322 tot 356 Meter diep onder den grond. Het spreekt wel vanzelf dat alleen waar diepe mijnen of tunnels gegraven worden voor commercieele doeleinden, eenige kans bestaat op het vinden van zoo'n diep ver borgen schat. In 1878 ontdekte Gnsta ve Fraii.es bij het aan leggen van een zijgang in een steenkolenmijn een ekeletdeel en onmiddellijk werd op weten schappelijke wijze het terrein doorzocht. Aan zy'n inzicht in het belang van de vondst en Van de opleiding voor tuinbouwkundige wordt door de-»mei'jea nog bitter weinig gel ra ik gemaakt, wat wel zijn oorzaak mag vinden in de slechte vooruitzichten, die dit vak voor vrouwen biedt. Veel dieper te betreuren is het evenwel, dat voor de vrouwelijke landbonw-bevolking, de boerinnen en de boerendochters tot voor eenige jaren ten onzent niets gedaan werd, om haar theoretisch en praktisch te ontwik kelen in het vak, dat zij toch haar geheele leven moeten beoefener. De mannelijk e boe renbevolking werd behoorlijk opgeleid; voor de echtgenooten en dochters werd niets pedtan. Zy werden daardoor een rem voor den vooruitgang van het bedrijf. In andere landen, met name in Dnitschland, Oostenrijk, België, Denemarken, ook in Frankrijk en Ierland, heeft men dat eerder ingezien dan ten onzent en tal van landbonw-hnishondscholen en cursussen voor de vrouwelijke landbevolking opgericht. Eerst sedert eenige jaren is een dergelijke beweging ook hier ontstaan en worden er pogingen in het werk gesteld, de boerendochters in zooverre theo retisch en praktisch te bekwamen, dat zy met verstand en zakenkennis een boerderij kunnen leider. De Eykslandbonwwinterechool te Veendam stelt sinds 1909 speciale zomercursussen (April?.Augustus) voor meisjes open. De cursus 1909 telde 26 deelneemsters; 16 daarvan volgden ook den cursus (2e ge deelte) 1910 en werden allen met diploma ontslagen. De Zeeuwache Maatsch. v. Landbouw zond *) Geen der meifjes heeft met een diploma de school verlaten: daar ze niet in het tuinbonwvak werkzaam waren, konden ze slechts als toehoorster den cursus volgen, aan wie, volgens reglement, geen diploma wordt uit gereikt. iiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiimimiiiHi zqn voortdurende bemoeiing is het vooral te danken, dat alle geraamten gaaf naar boven zy'n gebracht en alle beenderen, die bijeen behoorden, ook bijeen zyn gebleven. Want daarin vooral ligt de groote waarde van de vondsten. Het gesteente waarin de reusachtige bees ten begraven lagen is een bijna tot lei verharde kleisoort; die is tot nu toe nog maar op enkele plaatsen gevonden. Behalve deze groote reptielen werden er maar weinig andere fossielen, slakkenhuiejes e.d. in gevon den, genoeg evenwel om uit te maken dat de klei door rivieren was afgezet en niet door de zee, en tevens om den betrek kely ken ouderdom te kunnen bepalen. Maar ook hun eigen vormen wezen reeds by benadering den tijd aan, waarin hun leven moest gedacht wordec. Afgezien van de seer bijzondere vormen der vingers gelijken de Iguanodonten zeer veel op de groote reptielen van den Jnra-ty'd, die in Amerika leefden, Een groote groep dezer reptielen heeft met de Iguanodons van Ber nissart de zwaren bouw der achterste lede maten en van den staart gemeen, terwijl de vOorpooten betrekkelijk klein bleven en bij de meeste soorten den grond niet raakten. Althans by snelle voortbeweging, moet de loop van deze Dinosanriërs ongeveer geweest zyn als die van een struisvogel; de staart diende meer voor stuur dan voor steun. By de se reptielen- uit den Trias- en den Jural tijd, komen zoowel planteneters als roofdieren voor en bij zeer vele is de kop klein in ver houding tot het lichaam. Sommige leefden in Kop van een Iguanodon op ongeveer V»»- (Naar foto). eenigen ty'd geleden 2 onderwijzeressen naar België, om aan de landbouwhnishondschool aldaar te worden bekwaamd en daarna in Zeeland landbouwhnishoudkundige cursussen te geven. Zulke cursussen worden thans gehonden te Oostburg en Groede, met pi. m. 50 deelneemsters. In den zomer 1910 werden in Z.-Holland cursussen gehouden te Groote Lindt en OndBeyerland, met resp. 14 en 25 deelneemster?. Deze laatste cursus werd in April 1911 met 26 leerlingen voortgezet, terwijl zich voor een cursus te Dubbeldam 20 boeren dochters hebben aangemeld. Verder wordt er te Alkmaar (op initiatief van de Vereeniging tot ontwikkeling van den landbouw in Hollands Noorderkwartier) een landbouwkundige cursus voor boeren dochters gegeven; terwijl in Midden- Beemster, Nieuwe Niedorp em Winkel landbonwhnishoudkundige cursussen in voorbereiding ajo. Te Lierop is een landbouwschool voor meisjes uit den boerenstand (R.-K. boerinnenpensionaat) geopend. De landbouwvereeniging te Groenlo heeft een cursus voor boerendochters gegeven. In Groningen is een landbouwhuishoudschool in voorbereiding; terwijl te Appingedam en te Schildwolde land bon whuishondcnrsnssen zy'n opgericht, die beide door ruim 20 vrouwelijke leerlingen worden bezocht Ook de Geldersch- O rerygelsche Maat schappij van Landbouw, de Hollandsche Mg. v. Landbouw en de Noordbrabantsche Christelijke Boerenbond hebben de organi satie van dit onderwijs in studie genomen, a) In het onderwijsverslag over 1908 lazen wij onder het hoofdstuk Verrichtingen der Zuivelconsulenten," dat te Overijwel 8 lezingen werden gehouden, te zamen bezocht door 564 mannen en 2 vrouwen; te utrecht ontvingen, evenwel buiten den eigenlijken cursus om, een paar jonge dochters les, de eene in het bepalen van het vetgehalte der melk, de andere in de geheele znivelbereiding (boter en kaasbereiding). Deze laatste was bestemd om in Indiëop een onderneming met de lei ding der boter- en kaasmakerij belast worden. Hoewel de vrouwen er nog zeer in de min derheid zy'n, worden toch de landbouwkundige lezingen meer en meerdoor boerinnen bezocht. Zoo werden in Zeeland 15 lezingen gehouden, die te zamen door pi. m. 750 personen, waar onder 10 vrouwen, werden bijgewoond. Deze pogingen, om de vrouwelijke landbevolking voor het bperinnenbedryf op te leiden, schij nen, ook in ons land, gereeden ingang te zullen vinden, getuige de snelle uitbreiding van het aantal landbouw-hnishondknndige cursussen in de laatste paar jaren. (Wordt vervolgd). ANNA J. JUNQMANN, Secr. van het Nat. Bureau voor Vrouwenarbeid. a) Zie Landbonwhuishondonderwijs voor de vrouwelijke bevolking", rapport uitge bracht door de heeren .D. K. Mansholt, J. Heidema en J. Bs. Westerdyk aan het hoofd bestuur der Groninger Maatschappij v. Land bouw en Nijverheid. ADDE^ErEI. Doke far niente. ^ Het wordt meer en meer,, ook in Neder land een goede gewoonte,K om des zomers gedurende eenigen tijd het rumoerige stads leven vaarwel te zeggen, en de frissche ver sterkende geur van velden en heiden en weiden en wonden op te zoeken. Vroeger gold dat voor een luxe, die alleen voor de ondiepe zeeën en rivieren, maar waarschijnlijk konden groote soorten tevens op het land leven. Enkele van deze reusachtige draken moeten den weg naar Europa gevonden hebben. Ten noorden van'de Middelzee, die de noordelijke helft der aarde in dien tijd als een gordijn omspande en van den poolcirkel tot bijna aan den keerkring reikte, moet Amerika met Europa door een breede strook land ver bonden zijn geweest. Misschien hebben hooge bergruggen een beletsel gevormd voor de dierenwereld, zoodat er maar weinig soorten Europa bereik t er. Toen een groot deel van de Jura-zee van Noord-Amerika al tot vast land was geworden, schijnt in Europa de zee nog baas geweest te zijn. Daarop begon de verlanding, groote delta's ontstonden, met knstmoerassen, binnenzeeën en geweldig breede riviermondee. Dat was in den tijd tusschen de Jura- en de Knjtzee. In die lange overgang van zee tot land en in het begin vanden ty d dat de Krijtzee zich weer hoe langer hoe meer uitbreidde, moeten in deze streken de geweldige Iguanodonten geleefd hebben. Het zy'n overblijfselen van het renzenras der Jura-draken, die, zooals de Brontosaurus en Oiplodocns, tot 30 en 40 M. lengte konden krijgen. Naar een oud Eagelsch woord wealden", dat zooveel als wouden beteekent.is die eerste tijd van de Kry't periode toen de Knjtzee die eens byna West-Europa zou overdekken al in aantocht was is de oudste formatie van den Kry'tty'd Wealden" genoemd. Dit tijdperk liet in andere deelen van de aarde weinig zien van een land vorming; Wealden-plekken zy'n tot nu toe dan ook nog al zeldzaam gebleven en zij worden dikwijls in de leerboeken saamgenomen met de formaties die Neocoom heeten ; dit ook is da algemeene naam van het oudste der vyf afdeelingen van de krijtperiode; overblijfselen er van hebben wij op onze oostelijke grenzen. Het senoon.de jongste krytafdeeling komt by ons in Zuid Limburg op vele plaatsen aan de oppervlakte. In de rivierklei- en zandbeddingen van de Weallensche delta liepen en sprongen te zamen de machtige dieren, die daar nu in Brussel weer zoo gezellig bijeen zijn gezet. Aan den wand van dezelfde zaal vindt ge verscheidene af beeldingen van profielen, die aanschouwelijk maken, hoe het er onder den grond uitziet in de buurt van de plek, waar de Iguanodons gevonden zijn. Dit is een van de mooiste inrichtingen van het toch al zoo belangwekkende Brussehch Museum. De fossiele schatten staan er niet alleen gemakkelijk zichtbaar, maar er is ook aan gedacht, dat een openbaar museum een leerschool voor het volk kan en moet zijn. Voor de vakmannen waren de talrijke ge drukte en geteekende inlichtingen niet noodij; die weten in welke bibliotheek en in welke periodieken zy' de nauwkeurige en wetenschappelijke rapporten over de vond sten kunnen vinden. Voor den belangstellen den leek zijn ze onmisbaar. Een enkele Latynsche of Grieksche naam zegt hun niets of zoo goed als niets. LIBERTY BEHANGERS STOFFEERDERS COMPLETE MEUBELEERING CATALOGUS FRANCO BEGROOTING OP'AANVRAAG METZ & CO EENIGE VERTEGENWOORDIGERS IN NEDERLAND LEIDSCHESTRAAT AMSTERDAM IIIIIMIIIilllllKIIMIIIIIIIIIIHIIIIinillMIIIIIIIIIIIIHIIIimilllimillllllll hoogere standen was weggelegd, thans even wel wipt ieder, die 't maar even doen kan, er in de vacantiedagen eenigen tijd uit, om des zomers te genieten in het veld dat bloeit, in het dennenbosch dat geurt; en in een hangmat bengelend, droomerig en soezerig naar de blauwe lucht te staren en te luiste ren naar de fijne harmonie van kwetterende vogeltjes en raischende b! d aren. Werken is zalig.... maar ol.... 't is minstens even zalig eens een dag of veertien de geheele drukke wereld te vergeten, in niets-doen, in groote heerlijke rust. Hutje. Geloof niet, dat h at U veel' behoeft te kosten, om dit zomergenot, deze vacantieweelde, volop te genieten. Een hutje op de hei" is voor een geheel leven een wat al te sober deel, ook al woont de liefde er in"; maar voor een paar gezel lige vacantieweken kunt ge er het genot ondervinden van een korte eenzaamheid zonder tot herfstweemoed en winterverveling te naderen. Er is menig, klein, zindelijk, vrindelyk huis in het hartje van de Vel n we, waar*ge een dag of veertien van ongestoord geluk kunt koopen voor weinig meer dan n By' ons o.a. in Teylers-musenm moet ge al goed met een catalogus te recht kunnen, indien ge iets aan de geëxposeerde schatten zult hebben; of anders de bewakers in den arm te nemen. Alleen in Artis is weer wat meer voor het onwetend publiek gedaan. Naar een van de wandscbilderyen met uitvoerigen verklaring heb ik oy gaande schetsen geteekend. Op de eerste vindt ge boven aan de plaats by' Bernissart voorgesteld, waaronder de hoofmy agang begint; de zijgangen rechts voerden by het boren naar steenkool tot de ontdekking; de figuurtjes in den spleet tusschen de verbroken en verzonken leisteen- en steenkoollagen geven de plek aan waar de ge raamten lagen. Het tweede figuur geeft een schets van de opeenvolgende lagen in de verschillende afdeelingen van de kry'tperiode -Ètt/rvi/iAOA/f 't gewone stadsleven kost, en als de zon a welgezind is, krijgt ge daar voor al s overwinst een schat van gezondheid en energie voor de rest van het nieuwe levensjaar. *,* Qeen veelde. In een hotel met rnischende, zijden toilet ten, met tennisbanen, met eindelooze diners en eindelooze flirtation, waar ge tot zes a zeven gnlden pension per dag betaalt, vindt ge die vast niet, maar ge vindt ze wel, en volop, in kleine dorpen, in een eenvoudig huis, waar de gemoedelijkheid n welkom heet, en waar ge niet gevoelt, door de huise lijke vriendelijkheid, waarmede men u be jegent, dat ge geen gastvrijheid geniet, maar een betalend logézjjt. Zwartgerokte, knipmessende kellners, goud-gegallonneerde por tiers staan het natuurgenot in den weg... en een hotelrekening die tegenvalt, kan u een mooien somermorgen bederven. Zoek dus een vriendelijke kleine kamer, die n 't uitzicht gunt op bloeiende boekweitvelden en golvende korenakkers, gezoomd door een donker bosch... en zorg, dat uw portemonnaie in evenwicht blijft. ALLKQBA. iiiiiiiiiimiiiltiiiliiiiiimmiiiliiHiiiiilMiiiiiiiiiiiiliiiiijiiliiiiiiiiillllimt door de zee afgezet. Eens lagen ze natuurlijk horizontaal; plooiingen in den aardsehors en verschuivingen, en verzakkingen hebben er bochten en breuken in doen ontstaan. Ook b|j de andere allermerkwaardigste foasiele vondsten uit Belgiëvindt ge in het museum duidelijke schetsteekeningen en ver klaringen. Zeer leerzaam zy'n de kaartjes van Butot die door kleuren en lijnen de vermoedelijke grenzen aangeven van de zeeën en vaste landen in de verschillende geologische tijd perken der aardgeschiedenis. Ook de afdeeling met voorwerpen, gteenen wapens en gereedschappen, vooral uit de oudste geschiedenis dar menschheid, is een uurtje nauwkeurig kijken en lezen waard. E. HEMAIS. Schets van een profiel door de vindplaats der Ignanodons. Bij het X (de zwarte plek); de verschuivinfzsspleet, waarin de wealdenklei met de geraamten een eindje was aftiezakr. Dat stukje is op de volgende afbeelding grooter voorgesteld, (Naar een teekening in het Museum). Doorsnee van de plek, waar de skeletten gevonden werden. Middenin een my'nput met zijgang. (Naar een teekening in het Brusselsch Museum).