H,:, _ 8 DE AMSTERDAMMER WEEK BLAD VOOR NEDERLAND. No. 1782 F, H, fflieililtz Jr, IN MBMOBIAST. Zn den aanvang der vervlogen week atond op het kerkhof te Heemstede stil een groote ?chare. De Vrije Gemeente bracht haren ondYoorganger eerbiedig den laataten groet, met haar vele vrienden. Heengegaan was een man. Met profetische bezieling dreef hy zy n woord in de harten, om te brengen loutering, levensllllilllllllllltin n IIIHIII legt «on handen in de schoot en verlangt all hoogste goed den vrede, en daarom verzet die arme- visschersvroaw, die, zittend naast het Ujk van haar man nn Alleen «p de wereld" bljjft, zich niet tegen het harde noodlot, maar schildert Israël» naast haar ?p een stoof een open bybeltje, de vrede. Waar Jozef Israëls de priester van den vrede was, daar was zijn werkplaats de tempel. Daar was tooit schooner vredespaleis, dan het atelier op de Koninginneweg. Martin Monnickendam. Het Josef Isrsëls is een man heen gegaan, die even ala Maris en Man re een zeer mach tigen invloed op de Hollandscho schilder?chool heeft uitgeoefend. Men kan van hem zeggen, dat n karakter n talent geheel samen gingen, een groote kracht gaven in zon kunstenaarsleven. Van de schildersvereenigin gen is het vooral d« Hollandsche Teekenmaatschappij, die in hem veel verliest, meer als men nn zal kannen vaststellen. Zyn mooie groep teekeningen bracht ons elk jaar nieuwe verras singen, deed ons steeds weer op nienw ge nieten. Suie Bisschop Robertsen. Op een «roeien dag stond ik op de steep bjj Josef Israël», tamelijk zenuwachtig met een kaartjetusschendnim en vinger geklemd waarop Jaeob Maris iets als aanbeveling gekrabbeld had, onder mijn anderen arm homskoolwhetsen in portefeuille. Hoe zon deze ontmoeting zgn? O, dat wanhopig gevoel van eigen nietigheid tegen over daar bewoog de deur, ik gaf 't kaartje, wachteen poosje in spanning... of ik maar" naar het atelier wilde gaan ?' Een lange gezellige gang bezaaid met schilderfjtje* en schetsen en aan 't einde de deur van het heiligdom. Hoe bespeelde 't koele atelterlicht uit hooge vensters die grijze kop, 'n veerkrachtig manneke, klein als een dwergje, maar met -vasten blik en onnavolg baar snel in al zgn bewegingen. Daar stond het rensendoek: David en Banl," de schepper als een lilipntter er tegenover en ik in de uiterste verbasing vroeg mjj af, hoe was 't in de wereld mogelijk dat het kleine man netje dit enorme stuk beheerschen kon. Zie je," zei Israëls, dat zon ik nu ook 100 gaarne willen, er zoo plotseling voor te komen, zoo met de oogen van iemand die er voor 't eerst tegenover staat." Bjjna kinderlijk was zgn blgdechap over Davids voeten daar is aan (re werkt," riep hy niet zender voldoening uit, ei het volgend oogenblik stond bg voor een pas aangevangen aquarel een oud vrouwtje bij een half ge doofde haard. Daar ben ik het nog niet over , eens hoe Ik die tal afsnijden l" tegelijkertijd verschoof hg vier strookjes wit papier als afsluiting dan wyderu't, dan weer in nauwer ontsluiting van de teekening. In een hoek van het atelier zag ik een heel onde tafel en stoel bg een venster, een fragment van een visschershut, dat was het hoekje voor de modellen, het was er behagelgk en ge zellig. Weer trof mg hier de eenvoudige wgze waarop de meester het gesprek voerde, niets van aanmatiging, hoogheid of zelfingenomen heid, geen gevoel van recrnnt tegenover generaal. Dat nn wil ik prgzen in dezen groeten en ng veren kunstenaar: zgn on verdroten taaie werkzaamheid en zgn nobelen eenvond bg zoo groote gaven. Jonge kunstenaars wilden wel eens beweren tegenover Israëls, dat zg dikwy'ls bg gebrek aan inspiratie niet konden werken. Och kom," moet hg toen gezegd hebben, ik wacht daar nooit op, ik begin maar en zoo langzamerhand komt de inspiratie van zelf wel." Een van zgn werken blgft mg onder allen het liefst: zijn Zoon uit het onde volk". Wg mogen trotsch zgn in het bezit van dit meesterstuk. O. Spoor. Ik hield van Israëls, den grooten Meester l Hu stond boven traditie en conventie. Ik bewonderde zgn geest, de gave zooals hg steeds het rakewoord zeggen kon, ik bewon derde zijn omgang met menachen, zijn vele weten. Maar bovenal bewonder ik zgn kunst: kracht, vrgheid. Zgn rij n ge voelende siel zocht vroom de zuivere wereld, de Schoonheid. Zelf waar, kon hij niet anders willen, dan waar heid. Door hoog idealisme geleid getuigde hg met fieren moed tegen wat hem donker was op welk levensgebied ook. Hoe schit terde in zgn actneele prediking zgn scherpe geest l Innig religieus deelde hg met warme geestdrift in elke uiting van vrg'e vroomheid en vrije gedachte tot het i laatste toe. Hoe leed deed het hem den vorige zomer, dat hg niet meer kon deel nemen aan het wereldcongres te Berlijn. Voor zgn groote, veelzijdige kennis, stond open een'breed veld, en wat hij hoogs vond heeft hij talloozen medegegeven, die begeerig luisterden naar zijn woord. Het terrein van zgn werken strekte zich uit ver over de grenzen van zgne gemeente. Bjjk begaafd, heeft hij door anafgebroken arbeid zgn kun nen rijker gemaakt. Ook nog zgn laatste studeerkamer, die uitzag naar den Hout hoe verheugde hg sich in dat groen; nooit, zeide hg, had bg schooner de Lente zien komen weet te getuigen van arbeid. Eerat toen hij niet meer kon, rustte bg. Is het nn door wat hg schreef en sprak, dat de ontslapene zich de hoogste achting verwierf? Ik meen, dat het was, omdat hjj zelf was naar zyn woord. Zgn eigen geest kracht deelde hg mede; zgn eigen opgewekt heid vexkwikte; zgn eigen geloof heeft an deren gedragen, zgn eigen houding onder leed anderen sterker gemaakt. Wie'zal zeggen hoevelen? Een groote schare heeft hem gisteren graf waar t s geleid. Vele bloemen dekten de baar. Daar was bg die groeve een ecbat van liefde. Uit zijn arbeidsveld ging hg heen zóó een Doode zet voort zgn rgk werk l Augustus 1911. E. Zooals daar komt dan trilling in de dingen, na 't lange sleur'ge voortbestaan, dat spant tet 't uitbarst alle kanten heen, waar dwingen veel machten sterker, dan die vrgheid bant. Zoo bracht dan Gg in hevige beroering wat geen waarheid was en 't heilig U dat gaf daar Moed, waar eigen stille ontroering gaf groote kracht, die 't leven vroeg van U. Zoo hebt gg gansch U Zelf a's Held gegeven als Held, die innig liefde 't wondre leven in heilige devotie, die er kroond t U v Zgn, waar groote een vond immer woonde. En diep heel diep in mg komt gouden glans en 'k zie U voor mg, heilig, heilig, gansch. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiHMiiHiiiiiiiiMiiiiiiiliiiiiiiiiiiMMMmiiiiiitiiiiiiiniiiiiiitii de bizonder persoonlijke wijze, waarop hg zgn dichterlijke gedachten heeft in beeld gebracht; grootsch, vol gevoel en kracht. W. B. Tholen. Wie het een geluk acht, in grooten kring bekend te zgn, kan zeggen, dat Israëls in zgn kunstenaarecarrière het fortuin gehad heeft, met werken van voorbijgaande belang rijkheid beroemd te worden, en later, met schilderijen van onschatbare waarde, dien eens verworven roem meer dan verdiend te hebben. Jan Veth. Joz f Israëls. IN MEMO KI A u. De beteekenis der kunst is te begrijpen als de bereiding voor de menschen van aardsche gelukzaligheid. Want kunst ver schaft eene aangename gewaarwording van de meest verhevene orde. Op tweeërlei wijze kan die bovenzinnelijke streeling ondervon den worden ; twee hoofdelementen kunnen onderscheidenlijk het wezen der kunst uit maken, kenmerken baar aard en tevens be palen haar nitingswgze. Het eene heeft tot grondtrek het versierende, het andere het ontroerende. Het eerste is gericht naar vol strekte schoonheid, in een staat van onver stoorde harmonie en vormelijke welbehageIgkheid; het tweede heeft tot richtsnoer de verteederinp, in den drang naar zielsont boezeming versmadend of niet indachtig ordening in de uitspraak. Aan den eenen kant de smaak tot den hoogste n graad opge voerd en het wgs inzicht, aan den anderen de fijnste resonneeringen van het menscheljjk gevoel en warmte des harten. Welke van deze twee kunstorden de hoogste is ?... Het is groot een getuigenis der waarheid te geven bg het afdwingen van het ontzag voor de opperste vermogens van den menschelgken geest; maar het is schoon uit de volheid van zgn gemoed een menech zich te hooren mitspreken, stamelend in zgn ontroering dpch ieder woord, doortrild van zielstocht, zoodat er uit herkend kunnen worden de zaligste stonden in het intieme verkeer met het Leven. Welke kunst heilzamer werkt en zedelijk meer voordeel kan aanbrengen ?... De ontvaakelg'kheid tot mededoogen en de aanstoot van de innerlgkste roerselen des gemoeds, die ieder vermag te ervaren in momenten van zniversten zielsstaat, zullen toch de wereld nog eerder kannen redden El D. KOMTEE ROKIH 41 AMSTERDAM. ANTIEKE KUNSTVOORWERPEN UIT: CHINA, JAPAN, INDIËen PERZIË. Vraagt te koop: INDISCHE OUDHEDEN. GEBRS. KOCH KALVERSTRAAT 158 ETSEM VAN MODERNE HEESTERS IN ALLE PRIJZEN IBINNENMLJI5 MEUBELS EFlSlfjAC'V-D-BOSCttöiB RAADHUI55TRAAT48-50 AM5TERDAM a as ? Firma HELJER JR. EN Zi :-: AMSTERDAM. ;-: KUN STINRIOHTING; voor het Schoonmaken, Verdoeken, B egener eeren en Vernissen van oude :-: Schilderijen. :-: Oonser veeren, Schoon houden en Vernissen van Kunstverzamelingen en Wandbeschilderingen. :-: Kantoor te Amsterdam :-: KERKSTRAAT No. 393 Telefoonnummers 4930 900. g i « s 'S -5 v. S d -O 2 OP HOOQ 8O CM. BREED 34 CM. MET ENQELSCHE PRENT: ECHT GOUD <ouo>. ?; COMPLEET MET PRIMA SPIEGELGLAS X.T. TECHNISCH BUREAU vu MOJEtfW & BECK, Importeurs van BLOEBUGNJDAAL. Haringgraatstaal. Brandvrg materiaal voor plafonds, vrijstaande wanden, trapbesch lotingen, enz. in Eerken, Scholen, Kantoorgebouwen, Fabrieken, Schouwburgen, Woonhuizen, Boerderijen, Stal len, enz. Monsters en nieuwe prospectus-prgscourant worden op aanvraag gratis toegezonden. De Magazijnen van VOSKUIJL & VAN DER LOOS, zijn wegens uitbreiding verplaatst van HEERENGRACHT 244 naar KEIZERSGRACHT 45O, bij het Molenpad. Met telefoonnummer blijft 6O4O. Vraagt catalogus omtrent onseMenbileeringen & f460, f 485,f 715,f 975. AMPHORA HOLLAND MODERN Kunst-Aardewerk naar bekende ontwerpers. Oegstgeest bij Leiden. Filialen: Amsterdam, Kalyerstr. 149; Den Haag, Passage 65 Rotterdam, Hoogstr. 244. Alg. Kunst- en Kunstnijverheidshandel S1EFIKUNST". NIEUWE SPIEGELSTRAAT 32. STADHOUDERSKADE M. Kunstvoorwerpen. Schilderijen. Antiquiteiten: Meubelen, Aardewerk. R. EL.ION <& Co. P. C. PAERELS, VOOR MODERNE MEUBILEERING Amsterdam. ROKIN 128. TEL. 4541. VOOR INRICHTINGEN IN OUDHOLLAND8CH EN ANDERE STIJLEN Magazijn Oud-flolland", ROKIN 130. TEL. 4541. %TELEPHOON-3384. ;ROTTERDA/V\ [FRANCO LEVERING 1DOOR GEHEEL COMPLEETE MEUBILEERING. RESTAUREEREN VAN VERTREK.NEM IN TIEKE EN MODERNE STIJLEN-UITVOERIGE PRUSCOURANTEN.&f BEGROOTING GRATIS DE PHOENIX AMSTERDAM®1' NJT >^ Kunstzaal J. Goudstikker KALVEBSTRAAT No. 73. Permanente Tentoonstelling, Ie tage,, eener prachtige collectie Oud-IIollandsche Schilderden. Antiquiteiten. PTHE GGAPHICII ? -«ARTS ? -l CLJOtES ONBERISPELIJK ZEERSNEL 5ILLIJK UTRECHT ? ADMIRAAL DE RUYTEROlEe AMSTERDAM BOEKDRÜKCLICHÊS^ 11 VOOR "~ ZUJART EM KCEUREM STEMPELSvooRBAMDEN TEEKer-tlNGE!> ONTWERPEN :.(_ ARTISTIEKE UITVOERING '