Historisch Archief 1877-1940
D E AM S T E R D A MM EK W E E-K B L A D T O O R NEDERLAND,
No. 1783
&
s
't,
rai
Het i< een verbiydfnd verfcbyngel van
onsen Ijjl, dat het gebied der opïosding
Bteeda groaier belangstelling begint te wek
ken, niet alleen op fchoolgebied en b
desknadtgen, maar ook bq de een mondige leeken
die in dase materie belanghebbenden zijn,
D.1, de ouder?. Meende men vroeger het zjjne
te hebben gedaan, wanneer men sjjn kinderen
behoorlijk naar school «oud en zich in in
tiem en kring de noodige offers voor hen
getroostte, thans begint men te be?»ff n, dat
de verantwooidelüktteid voor het besit van
kinderen nog verder juister gelegd: ditper
gaat. Men maakt van zjjo kinitren een ern
stig middelpunt van iyo leven, leert in ben
het talent" zien, dat men zedelijk verplicht
ia, tit d> hoogste waatde op te voeren als
zjjnde bestemd om eenmaal deel te gaan
nitmaken van de gemeen* chsp der toekomst.
In deze regelen wenschen wjj aan d a hand
van een detknndi«e te wijzen op bet behang
van een bepaalde «roep kindei en de
JVe'mtte maar metit belovende groep on Ier alle,
'waarin de kinderwere d te verdeelen zou
s$n, r.1, die der b8««.der begaaften".
Vroeger, terwql wy ons het hoofd braken
over da moeilijkheden ons bereid door zieke,
?wakke, ondeugende of moeilijke kinderen,
konden wij met een tucht van verlichting
OM voelen opbMiren djor de gedacite aan
een meer dan g i woon begaafd kind. Dit
kind komt altijd wel terecht en overal
vel terecht", plachten w$ te zegger.
Helaas nieuw inzicht, voorlichting van
hoogerhand Ieerenon8,datdit inlaateteinstan
tie een dwaling ir. Ja volgens den maatstaf der
m;dd'.lmaligheid, der «.'Itduagtchheid komt een
biegatfd kind gewoonlijk wel terecht?maar
toch niet tot tj]n voltte «et, niet tot de
Mójtlt potent sring zyner faculteiten. Wat
echter erger is: na eosdese meerderheid van
voor-nek t 'i f toch min of meer gealrophiferde*
Btaat een minderheid van beslist mi'lukten
die de wereld niet kent. Uit onderzoekingen
in bet groot bjj leerlingen van scholen is
geb'eken, dat menig ta'ent verscholen ligt
waar bet niet tjjdig gezien werd of miskend
en zoo in *qn vroei tegengehouden. Oe
talenten die tot lü.he'd sjjn gekomen, daar
van worde gesproken, daarvan ziet men de
nuchter?, maar de vele die niet totrgpheid,
niet eens tot ontwikkeling kwamen, maar
ondergingen in het aUedaag»<.-h<>, in dan strijd
van omstandigheden, daarvan htéfc alleen
bier en <?aar een dichter verbaa'd c f daarvan
spreekt a leen hier of daar een geknakt
men<>chenlever. Het talent moet, om tot
rijpheid te komen, verzorgd worden op een
daar f oor passende wijze.... Maar het talent
maar een onderdeel van de
meezbegaafiD . H. Canneg'eter Tzn., in een brochure,
waaraan dit cittat ontleend is, wierp nog
n>e-. lang geleden een helder licht op de
qaaestie der meerbegaafdheid, die hij
sameratïe als te bestaan in een geestelijk willen
boven dt. middel/nuat '.
Da e p&edagoo{ deed ons zien, dat het
geen i e>i- -wBljjue zelfzucht is, indien wjj
onze meai begaafde kinderen op bjjsondere
wüse «oliën opvoeden, maar dat bet integen
deel f n plukt v in zelfbehoud van de
gemeentckap in. d- m'ir begaafden van eiken aard. te
behowen en r<e<-r kun aard te ontwikkelen,
niet mant, r dan dat h'.t een p'.icht van
e-lfbehovd ??» de m;i derieaa' digen te maken tot
kneikb'trg df n>et schadelijke elementen van de
gemeente ap". Verzuimen wjj zulks te doen,
dan moet hit r-dtuur-peünoodwendig takken
in enn mattnc iappüwaar steeds meerde
zwakke en i^u.J-rwaardige elementen worden
onhoog gcdre en zonder toch ooit geheel
het n irtcale peil te kunnen bereiken.
Pese bei/iiu 'ot zakken van het
cnltnnrpeL kan ailem gecompenseerd worden door
het aank>reek°.< van den kern, dien de
gemePD-ohap i ot,d g heeft om baar plaa's in
da saaien ern f te handhaven, liever nog,
te verh. flV ; TH kern, geestelijk middelpunt,
ver ui'steKei d boven de groote menigte in
hoogheid, van levensopvatting, voelen en
der» er.
Wair ia' die kern" van de samenleving
gek «s et k i woit!«jT
Ia tfxnde» ij se ecbolen voor
meerbeg»Bf Ie leerürg i>", antwoordt dr. Cancegieter.
Dat an-wij r l hadden wg reeds eerder
gehoird. Ea wg voelden er niets voor . . . om
de «enroni'ge reden, dat wij er niet» van
wiettn. Wij w i ten niet, hoe ons die
afconde.- 'ij se scnn'. n voor te stellen zonder allerlei
p aciisc e He wiren. 'En we wisten eigenlijk
efftcm r>, \ 4 <>f,der meerbegaafde leerlingen
dismie t« *< r 'nu verstaan. Wij dachten
in dttt wat heelt m >.al mi» aan knappe school
kind r.-B. «o jd «(kinderen, enz. De brochure
van; d'. Canot-u eter 1) leert ons beter.
dai kleine baekje behoort gjj
]) S rie H Xo. 4 van de Paedagogieche
Viu«82hr.ft-i. (dollahdia-Drukkerij, Baarn).
allen te lezen. Hebt ge zelf begaafde kin
deren, leest het dan tot uw eigen voordeel.
Maar hebt gq ze niet, leest dan toch, niet
alleen omdat ge er allicht indirect iets uit
leeren zult, maar ook om het algemeen belang.
Indien gq met a w tg* d wL't meegaan,
dan behoort ge ook te weten, bos die
afronderlq'ke scholen voor meerbegaafden,
die zeer stellig te eeniger tijd zullen
verry'zeu, er zullen kunnen uitzien. Moeten wjj
niet vooroordeelen leeren overwinnen in ons
zelf zoo goed als bg anderen? Vooroordeel,
onwetendheid is het, te meênen dat bedoelde
scheol (waartoe misschien niet meer dan
21 of 25 kinderen uit een geheele provincie
ja. misschien uit bet geheele land jaarlijks
zullen woeden toegelaten) de kinderen zal
overladen", hen tot jeugdige
psendeprofesaoren oftewel onde-mannetj ss zal
maken. Vooroordeel ook, te meenen, dat deze
school p f u een kweekplaats van hoogmoed
zal «ijn.
De rste elsch, dien Dr. Cannegieter aan
de door hem bedoelde echool stelt, is, dat
zq (o.?, ook om teruggang van abusievelijk
opgenomen kinderen naar de gewone school
mogelqk te laten blqvei.) niet (en korter duur
tal hebben noch een gjrooter penium tal ver
werken dan de gewone school. Integendeel:
veel vormendienst", veel letterknechterq
voor dril-ezamens zal zq kunnen laten varen,
indien ook de tweede eiech tot eyn recht
komt, dia luiit: de miett absilu'e vrijheid
van denken en varken, zonder uniformiteit
van methode en bereikte kenni*.
? Gjj schril t van dit laagste, lezer ? Zeker;
omdat gq evenals tet voor kort, als wy zelf,
nog niet kunt nalaten, onwillekeurig dezen
nieuwen eisen te toetsen aan de gewone
school voor den gewonen leerling. Hier zit
de moeilijkheid die wq bjj kennismaking
met nieuwe dingen in ons denken hebben
te overwinnen. Wq leggen het oude a's
maatstaf tegen het nieuwe en zien in den
aanvang slechts, dat deze beide niet tegen
elkaar passen. Neen, we moeten in dan gaest
van het o»de abstraheren. 0-aa slechts de
vraag stellen: Welk doel ligt TOW onb?
Op welke wqza is dat doel te benaderen ?"
Dr. Cannegiiter lost deze vragen in groote
ly'nen voor ons op in bladzijden die een
ernstig onder in ernstige overweging heelt
te nemen. Zooals schr. ons de door hem be
doelde school schetst, Iqkt het ons (ca latere
practische n'.twerking van de gegeven hoofd
lijnen) mogelijk, en mér dan dat, dat zij,
door de te geveu leerstof alleen als middel
te gebruiken, de in haar leerlingen aan
wezige gaven van intellectueel kunnen en
geestelijk willen inderdaad tot de rijkste en
grootste ontwikkeling zal brengen.
De school die gemaakt is voor iedereen,
past voor niemand", heeft Prof. Winti er
eens gezegd.
De school,voor meerbegaafden, die gemaakt
zal worden dóór meerbegaafien en die zal
staan onder de uitsluitende leiding vin
meerbegaafden, zal pa wen aan een ieder die
op deugdelijke gronden aan haar wordt toe
vertrouwd.
Een school met meerbegaafde leeraren",
zoo noemt Dr. Cannegieter zqn voorgestelde
school. En men mag nut vrq groote zeker
heid zeggen, dat de wezenlijke
meergegaafdheid zich wel van zichzelf bewust zal zijn,
mair zelfbewustheid ia geen hoogmoed,
integendeel: heeft aan haar keerzijde de
echte, eerlijke nederigheid en bescheidenheid
die men büde middelmatigheid soms noode
mist. Het wezen van de echte meerbegaafd
heid berust op iets van Socratische wqsheid"
(b). 41). Daaron ligt de beste waarborg tegen
eigenwaan en hoogmoed bij de leerlingen
der beioel.de school, bahalve in hun eigen
aanleg, in de overtuiging der leeraren.
Wanneer dezen een hooge roeping gevoelen
tegenover individu en gemeenschap, wanneer
voor hen (en zij zijn er) bet hoogst bereik
bare daérin bestaat dat zq verwante zielen
tot hun ree1!t doen komen, ze misschien ia
principe verder brengen dan z chzelf, dan
zal de uitkomst z\jn, dat zq bq den discipel
wel bewuitzijn van kunnen aankweeken,
maar van een emdjg kunnen, waarvan de
eindigheid zich duidelijker laat zien naar
mate het kunnen gtooter wordt.
Waar zqn de ouders wier kinderen zooveel
beloften in zich te dragen schijnen en die
zelf zoo/eel zed«lijken moed hebben dat zq
voor hun kinderen (die immers tóüh altijd
en overal terechtkomen") het risico willen
dragen van ze naar zulk een ideaakchoo*"
te zenden ? Waar zqn de stofl slgk-bezittenden
die het opiijhten van zulk een uit denaard
der zaak dure echool mogelqk maken ? Waar
is de overheid die haar roeping begrijpen
zal en binnen af jenbaren tqd een instituut
in het leren zal roepen dat in alle uiterlijke
en bijkomstige dingen zoo eenvoudig, zoo
nuchter, zoo prozaïsch, soo modern mag
wezen als het wil, maar dat in wtzen als
een tempel zal kunnen zqn waar veelbelo
vende jongelieden die de eigenlijke kinder
jaren achter zich hebben, zullen worden
ontwikkeld zóó, dat zq de dragers der nieuwe
cultuur kannen worden?
L. BELINFANTS?.
VERBETERING.
Ia de bijdrage, die mevrouw Tbée T.
Doyl?Schwartze, op verzoek der Redaeöev
zoo vriendelijk was te schrijven, hebben b*
een der zinnen zetter en corrector het
ondvtdelqk geschreven woord moeielijke gelezen
al»onvergelijkelijke. Dit geeft dus niet weer wat
de schrijfster bedoelde. De zin, verbeterd^
luidt aldus: En later, hoe dikwijls kwam
ik in wanhoop mqn ouden vriend raad v rages,
als het met het werk niet wilde vlotten, «J
als ik in de couranten werd uitgemaakt, e»
boa ik altijd met nieuwe moed en vol ver
trouwen zq'n huis verliet om opnieuw bat
moeielijke werk aan te durven."
Mond m Tüisclrifleii.
Mokschott, No. 8: E. van Dieren, Het
Kamerlid jhr. De .Savornin Lohman al»
Vaccinatie-bestrijder", e z.
De Natuur, afl. 9: D. Stavorinus, De stik
stof der steenkool. Iets over het nut der
bepaling van lichtintensiteit.?J. Daalder Dam,
Eenige Vlinders, waarvan de rupsen beslist
schadelijk zqo..?J. A. Maronier, Iets over
de ppoorwydie. D B. B., De
Arktoe-koetmachine. H. 3. Prins, Iets over kolleiden
n au i ia tnpiBia^aa en;.
Tijdtchnft vsor Economische Geographie,
No. 8: L. J. C. van Ei J f., De
MaasconMesiej getoetst aan hetgeen het Buitenland
leert. Theeproduct e, theeverbruik en
theehandel door *** F. M. K, Langs Afrika'»
Oostkust. A. de Recht, Tinproductie em
handel in tin, enz.
De Aarde en haar Volken, N o. 38 : H. R,
Roelfem?, O ader Noordechen Heaoel.
Robert E. Poary, Het bereiken der Noord
pool. Uit de Poeazta in Hongarije.
Amundsan'a Expeditie naar de Zuidpool, ea«.
Holland Express, No. 14 : Vreemdelingen
verkeer. Van nummer tot lummer.
Aan het Vier woudstedenmeer. Drie weken
op 'n Tj otter. E m Amerikaan als
Volendammer, enz.
Berlijn. HOTEL *i>l,O\.
Unter den Linden l b]j den Brandenburger Tor.
8 Minuten van het Tittgartoa-Puk. HMrlqkit* ligging. MoJeruite comfort.
Matigv prijzen. Voord, u-rang. TeL-Admi .idlonom". Protpectut loieraation»»!
Takeenbnreaii, AmtUrdam, Ibadkai^nat 18. LORENZ ADLON, K. & K. Hofl.
* Hotel Ie R. 3 m. v/h n. Kurh.enh.TCon.Theater.Gezond,
rustig en vrij gelegen ineip.vart .Het mooi.te badhuis VOOF
_ . _ ...... , termaalbaden met eigen bron. Warm en kond water in
ttOlOl vYIlnelHia alle alaapkamerf. Termaaloadea op elke etage, fteïll.
Y, ' ., . prosp. op aanvrage, alsook gi at i s en franco door het
en UACUmiS. Intero.Verkeerrt>urean.Am«rter«?air>. Raadhuisstraat 16.
Wiesbaden.
Ie R Prosp. verkrijgb. Hetel-Itf. Bur., Rwdh.str. 16, Amster.
DAMES!!! Alvorens een vasten Bakker aan*
neemt, vraagt dan eerst bfl ons Proef broodje».
Specialiteit in alle Broodsoorten.
Aanbevelend,
NAAML. VENN. H. TOL'S
Electr. Brood- en Beschuitbakkerg.
Von Xe»en»traM 9O.
DE GLOBE
'f Getestigd te 's Gravenhage,
PLAATS m
f»
Maatschappelgk kapftul: K*» Hillloon Gulden.
Directeuren: J. N. VAN DIN BÏB6 «n Mr. J. B. ZUURDEEG.
Levensverzekering >*nel«r M met geneeskundig onderzoek,
lijfrenten, «tadiebeaj'am, ??(?lakkvnverzekeriiiKeB.
glaciale.
Fijnste de**ert-litteur.
AI. P. POLIiElV «e ZOOIf, Rotterdam.
Keunen's Turnartikelen en Schoolmeubelen
HOLLANDSCH fabrikaat
Amsterdam. Dir.: J. H. Keunen - W. G. Hasper.
VAN RIJ N'S
bij uw Leverancier
CHOCOLADE-BONBONS
van de Ftrata
DE BONT &
LETTEN.
Piano- en Orgelhandel
ie van Swindenstraai 10,
AMSTERDAM.
iNgNraucMt genakkelijfee Bttaliigscoiditiii.
Piano's en Orgels vanaf ?4.?en ? 5.
per maand. Langdurige Garantie
Stemmen Verharen
Ballen Bepareeren.
NATUURLIJK
v ^^ ^._
Voor Namaak en vèrvalschinq'wopdfQewèars
Ce tin r
DG MEDISCIIE ZEEP
IS VOLGENS DOCTOREN HET AFDOENDB
MIDDEL TEGEN
Koord- en Zuid-Nederlandsche Lcveu.vcrz. B
Gevestigd te 'g-Hage, Rljnstraat 11.
Maatschappelijk Kapitaal ? l.OOO.OOO.?.
Vraag inliclitlügfu omtrent ong rrAMlLIETARIKF»'| i*
N l E W S T E coDiblLatie Yan Lereiis- en Pensioen-reriekerlaf j
tegen billijke premie.
egrafenis-Onderneming
Prinsengracht 837. Telephoon No. 006.
L.POOL&ZONEN
Amsterdam
per
sleuhelhube
opening, m carton
m OE APOTMEHEN. OROGERIJEN
PARFUMERlE-ZAHEN.
SOEAST
Ons Froefchassis
20/30 P.K. Fiat 1911 met pracht Torpedo-Landaulette 3/4
is zeer billijk te koop.
Firma F II O El t, Baaru.
xis.
verhnnrt Auto's ]ier «lagr, per week, per maand en
per jaar, door het heele land. Traag speciale
eondltlën. Stalling voor 20 wagens.
Reparatieinrichting Ie klas. Aanbevelend,
CARSJENS & GTOÜSSOT,
Telet. Intero. 176. Laanatraat bij den Brink.
\t*&ER\C«T N^^R Dt« E.4SCH OE S 1»iD S, BÉV et VT
T\CH ^^^^ TOOVJEV. VOOR \\\.EX»*E. tx\_«i &ROOTEOPDÏ.RS.
Stoom-Wasscherij en Strijk-lDrichting
- I1OLL.AXDIA".
BV Dames! Zonder eenige slijtage. Tel. 8764.
A. 8. FREDIRIKS, Jan Hansenstraat 25-25.
-*? -3 -w** "V-* f^'f" Aan Haarlemmerhout en
** "? " * ? ? ^^' ?* Spaarne, gunstige ligging voor
watersport; gas en duin water;
b\j de trams, aansluitend naar
Amsterdam, Zandvoort en
Bloem endaal; geen plaat
selijke belasting;
koopprlj* billijk.
,Haarlem.
i«j.:Maatsch. Haarlemmerhoutpark,
Artis"- Restaurant.
Groote en kleine zalen voor Feesten.
JOH. H. WILLEMSEN,
Plantage Middentoon 9M. Telefoon 3O99.
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
Begrafenis-Vereenigingr
TE AMSTEBDAM.
Administrateur: K. SAX Jr., adres P. C. Hooftstr. 88.
Telephoon Zuii No. 341. De Raad van Bestuur:
A W. 'VAN EEGHEN Jr., Voorritta'.
Is. DA COSTA, Gedelegeerde.
BRANDKASTEN
DE HAAS
ZIJN DE
STERKSTE
/M J? DE HAAS & ZOON
WIJNHAVEN 63
Fa. O. P. BIKKERS A z.
KLEINE BBEEDEPLAATS 14,
H A R l, I N « K X.
Artikelen voor houtbewer
king als sniiden, branden,
Tarsiaenz. Fluweelpletten,
nieuwste Dameshandwerk
Prijecomrant tegen 20 et. franco.
Hotel
ROOZEN
HAAELEMMERHOUT,
HAARLEM.
Gelegenheid tot het
gebruiken van Limeheona
en Diners op het overdekte
terras.
Hotel WITTEBRÜG,
Den
Weesperntraal M9O9
Diners, Dejeuners,
Soupers, groote sortee
ring Chocoladebonbons,
etc.?Telephoon 3863.
Laconiek. Schuldeiecber (woedend):
Betaalt n nu weer niet? En 14 dage»
geleden zei n, dat n den rsten nU
kreeg l"
Bitdent: Ja... ik wel, nuar a niet."