N°. 1792 DE AMSTERDAMMER A°. 1911. WEEKBLAD VOOK NEDERLAND OrLcLer redactie -ran. HUDr. ZEI. IF. L. "WTESSHsT<3-. Dit nummer bevat drie bijvoegsel. Uitgevers: VAN HOLKEMA &.WARENDORF, Keizersgracht 333, Amsterdam. Het auteursrecht voor den inhoud van dit Blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No 124). Abonnement per 3 maanden / 1.50, f r. p. post ? 1.65 Voor Indiëper jaar, by vooruitbetaling mail 10. Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar 0.12' Zondag 29 October. Advertentiën van 1?5 regels ? 1.25, elke regel meer / 0/25 Advertentiën op de fmanlieele- en kunstpagina per regel . . . . , 0.30 Reclames per regel 0.40 INHOUD: TAN VERRE EN VAN NABIJ: Joban Braakensiek. Biaakenrfekhnlde. Huldigenie woorden van minister H. Coljjn, ond'goav.-gen. W. Rooaeboom, Staatsraden, mr. T. M. C. Asser en mr. P. Cort van der Linden, de Voor si tt er s der beide Kamers, de leden der Parlementaire fracties, vele leden van Eerste en Tweede Kamer, Kunstenaars, Hoogleeraren, enz. BERICHTEN. FEUILLETON: Tle bekeerinu van Sjoep, door Frlts Hop man.- 7BODWENRU8RIEK: Het femiatam» .n Finland, VI, (slof). door Emma Baltiman. ' Recht ea Set s i, door N. M de W. H. Vrouwen als reentem in Marokko, door A. W. - ALLERLEI, «oor Allegra. UIT DE NATUUR, dcd E. Heiraans. Johan Braakensiek, De Amiterdammer (oaet af o. door J. H. Rösging en anderen. CHARIVARI. Een Italiaansch afgevaardigde, door P M. Wa. Een ingckankerd migbrnik, door 8. Zorg vcor bet welzjjn van den Neder), soldaat door O. Een snel en goedkoop recht, door P. M. Wa. Brief van een bezem-milicien aan sjjn rneiej», door Jager. ' FINANOIEKLE J3S OBCOHOMISCHE KRONIEK, door v. d. M. en 7. d. 8. icHAAKSPEL. DAMRUBRIEK. ADTERrENTIEN. ty an en van Johan Braakensiek. DJ heer J. de Koo, wiens invlosd op de huidige journalistiek een machtige is geweest, heeft vijf-en-twintig jaren geleden, toen hem Braakensiek werd voorgesteld en hij zijn werk leerde ken nen, begrepen wat deze teekenaar voor de NederlandEche pers kon worden, en liet kostte hem, die zoo uitermate scherpkantige natuur, geen moeite (zóó gaf Braakeisiek ia teekeniig het hem liefste kleed voor zijn geest) onzen teekenaar blijvend aan de Amsterdammer te ver binden. De geschiedenis van Johan Braakensiek, dien wij dezen Zaterdag huldigen, werd aldus n met die van het Weekblad, zooals hjj n werd met het leven en het streven van onzen krachtigen oud-hoofdredacteur. De Koo had een pen ; Braakensiek, ten volle zich zelf blijvend, was hem een lerende stift. Bovendien : wist de Koo het niet, Braaken siek vulde hem aan: met den scherpen blik van den artiest, met de oubolligheid van zijn Hollandschen aard. Wij doen Braakensiek geen onrecht en handelen gewis in zijn geest, die een geest is van oprechtheid en beminnelijken eenvoud, door hier reeds bij de eerste woorden, die wjj den vriend en den stut van ons Weekblad wijden, op deze durende samen werking den nadrnk te leggen. Wij weten, dat het hem aangenaam moet zijn aldus historisch te worden verbon den aan den man, die de richting aan gaf van dit blad ; die door velen, maar nimmer door hem werd miskend ; en die, al is zijn edele geest niet meer onder de levende niet te scheiden is van dit feest. Vijf en twintig jaar lang, week aan week, zoo is het dus, heeft Johan Braa kensiek in een pakkend beeld samengevat wat zijn landgenooten voelden. Ook hierop leggen wij ten volle den nadruk. Vijf en twintig jaren lang was Braakensieks prent de meest Nederlandsche uitdruk king van Nederlandsen lief en leed, uitte .zjj echt Nederlandsehe verontwaardiging ?of meegevoel, meermalen was ze het Nederlandsche geweten. Een kwarteeuw lang heeft Johan Braakensiek gesproken naar het hart van ons volk. Is het wonder, dat men toestroomt om zulk een representatief burger te huldigen, en dat de brieven en feestelijke artikeltjes ons in massa bereiken P Is .het wonder dat wij verheugd zijn en trots ch tegelijkertijd f * .* Zoo men rondziet op deze bladzijden, :zal men namen vinden van maatschap pelijk grooten, die over de vele, soms hooge schuttingen van politiek en ander verschil, den kunstenaar met vriend schappelijke warmte de hand drukken. Er waren er bij, die in een, hunne bij drage begeleidend schrijven aan de redac tie, geestdriftig gewaagden van onzen Braakensiek". De lezers kunnen niet weten laten zy ons veroorloven uit de school te klappen dat ook zér lage sommetjes by de Hulde Commissie zijn ingekomen, kleine penningskens"... van werkelijk ontroerende vriendschap getuigend, óók uit de kleinere klassen... Want overal, in alle rangen en standen, vindt men Braakensieks vereerders! Het is waar, men kan ook den teeke naar ter eere wel zeggen, dat hij het er naar heeft gemaakt"! Hoe heeft hij gearbeid in al die jaren! Hoeveel duizende platen heeft hij vervaardigd, waarvoor de voorbijgangers hun neuzen drukten op de vensterruiten, om toch zoo veel mogelijk ervan te zien; platen, die in den familiekring van hand tot hand gingen, en gaan! Hoe heeft hij onze tijdgenooten, hoe heeft hij een heele periode van Nederlandsen burgerleven begrepen ! Van oorsprong genre-schilder in den trant van Bikker Korf, was hij reeds daardoor Hollander van den ouden en goeden stempel, en toen hij met zijn sterk instinct voor compositie, zoo noodig voor de prent", de taak aanvaardde van het wekelijks produceeren, was Braakensiek, vóór hij zijn werk eigenlijk nog goed meester was, het reeds zijn publiek. Men verstond hem d a d e1 ij k. Het moet in die dagen geweest zijn of men op dezen teekenaar had ge wacht! Zelf zeer eenvoudig, frok (mutatis mutandis: als Yader Vondel) het statige, het deftige in de hoogere burgerij hem aan. Het typige in de Amsterdamsehe volksbuurten was hem, gelijk aan van Maurik, een lust, waarbij hij geestelijk vanzelf op een afstand bleef. In het rustig realisme lag zijn aard, naar het klassieke trok hem de Hollandeche traditie en eigen voorkeur, naar de bij ons beminde romantiek zijn gevoelig hart.... Zoo is hy veelzijdig, *>n naar alle zijden door en door Nederlandsen. E m spiegel van een tijdvak, een der blijvende teekenen van ons Holland deze vijf en twintig j iar. Aan Johan Braakenaiek dankt De Amsterdammer: zijn naam ver buiten de grenzen. Als teekenaar ging deze naam boven het Weekblad uit, toch blijvend daaraan verknocht. Braakensiek! wij zijn u verplicht, wij kunnen u als men?ch en kunstenaar van ganscher harte hul digen, wij zijn u dar kbaar, voor wat ge gedaan hebt en bij voorbaat trotsch op wat ge nog zult doen. Braakensiekhulde. Yan alle zijden vloeiden ons de huldi gende bijdragen toe. Z. Exc. Minister H. Oolijn, de Ministers van Staat Mr. T. M. C. Asser, Dr. A. Kuyper en Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman, de oud-Gouverneur Generaal W. Roose boom, de Voorzitters der beide Kamers, de leiders van alle de zeven Parlementaire fracties, de oud-voorzitter Jhr. Mr. J. Roëll, verscheidene oud-ministers, waaronder Staatsraad Mr. P. W. A. Gort van der Linden, vele Eerste en Tweede Kamer leden, leden van den Amsterdamschen ?&L *^^ £*. 73 ^^<3t^r^ -<s^^ --£? "2 ,» :fr ^ j^^-sf, ^L^.^w ^-^~~ x x offisr^t- -2^-e- ^"^.^f-i^^i^? ^e-*^ o,, <, ^^ ^ ^^ / XX j^^- ^.~ &*^*^ ?y^,-, ?i *>^ ^. V ^^ ?>*S » ^ '' J&' ^?£""* <**&**£ ~^ ^-^- -fé^ ^^-^ . / ,/ r^^7. ^r. ^ ?^ (Op Staatsraad Assers voornaam had Johan Braakcnsiek zich, in verband met een vergadering in Burgerplicht, deze woordapelin van het To be veroorloofd. REU.) Gemeenteraad, Nederlandsche Hoogleeraren, Letterkundigen, Schilders, en at dere kunstbroeders, vrienden van ouden datum, gaven aan onzen oproep gehoor of zonden uit eigen beweging hunne woorden van dankbare hulde voor onzen jubilee ren ien teekenaar. De door OES en door Johan Braaken siek hooggeschatte politieke teekenaars Albert Hahn en Louis Raemaekers beeldden hem af in prenten, die het ons een eer is in reproductie aan dit nummer toe te kunnen voegen. De hulde van een Algemeen Comit gewerd Braakensiek op dezen Zaterdag middag. De leden van het Comitéwaren : Prof.' Dr. Hector Treub, Voorzitter, J. H. Rössing, Secretaris, B. C. E. Zwart, Penningmeester, Prof. Aug. Alleté, C. W. H. Baard, Charles Boissevain, G. H. Breitner, John Grand Carteret, Dr. Joh. Dyseriisck, J. Eggink Dz., Jac. P. R. Galesloot, S. de Geff8, Johan Gram, Dr. H. E. Greve, Albert Hahn, J. W F. Haverkamp, Gerard Hekking, Dr. J. v. d. Hoeven Leonhard, A. B. van Holkema, Prcf. Bart van Hove, M. Heyl, Mr. J. A. Levy, Simon Maris, Jan Maandag, Justus van Maurik Jzn., Mr. Aug. Mesritz, Dr. E. D. Pijzel, Louis Raemaekers, A. Reyding, Jhr. A. W. G. van Riemsdijk, W. J. Steenhcff, J. Valkhoff, S. Warendorf J r., Mr. H. P. L. Wiessing, Willem Witsen. Johan Braakensiek door Staatslieden gehuldigd. Tropisch Nederland noemde Baissevain onze schoone Aziatische bezittingen en hij wilde daarmee uitdrukken hoe Indiëeen deel van onszelf, van ons verleden, onze traditie en ons leven is. Inderdaad, óók een deel van ons Nederlandsen leven! En dat dit zoo is, danken we voor een niet gering deel ook aan arbeid als die van Braakensiek. Bijna geen Europeesch gezin in Indië, althans in de ontwikkelde kringen der samenleving, of De Groene, en dus Braakensiek, doet er met de leeatrommel eiken Zaterdagavond zijn intrede in den hulsel ij kern kring. De invloed van zijn teeken stift is er groot. Ook dankt bijna ieder, die eenige jaren in de tiopen doorbracht, hem menig gerot vol oogenblik. Er zijn dan ook stellig zeer weinig Nederlanders wier persoonlijke invloed op de Europeesch e samenleving in de tropen zoo groot is als die van Braakensiek; en er is wel niemand die zoo vaak als hij tot vervroolijking van het somwijlen eentonige Indische leven heeft bijgedragen. Ook dat is een reden om den kunstenaar te huldigen, die de politiek 25 jaren lang in beeld heeft gebracht. H. COLI.IX, Minister van Oorlog. Gaarne breng ook ik aan Johan Braakensiek mijne hulde. Op zijn werk schijnt mij toepasselijk het versje van De Génestet: Haast al te pikant" is juist van pas. Want zoo het niet op 't kantje was, Dan waar 't ook gauw Weer wel wat flauw! W. ROOSEBOOM, Oud-Gouvern.-Gen. van Ned.-Indië. Aan de Eedactie van de Amsterdammer, Weekbl, Zeer gaarne voldoe ik aan uw verlangen. Braakensiek heeft 25 jaar lang onze politiek verbeeld, scherp inprentend zonder te kwetsen. Zijne huldiging is ten volle verdiend. CORT v. D. LINDES. Johan Braakensiek door het Parlement gehuldigd. DOOR DE VOORZITTERS DER BEIDE KAMERS: Hoewel niet altijd instemmende met den indruk, dien een bepaald feit op den geëerden jubilaris blijkens zijn illustratie maakte, breng ik echter volgaarne hulde aan het onmiskenbaar talent, de vruchtbare verbeeldingskracht, de geniale uit voering, en de kiesche uitingen van zijn humoristischen geest, die schier al zijn teekeningen boven de meeete van dien aard verre verheften. Talenten zijn den mensch van Go l geschonken, verantwoordelijk is de mensch voor het gebruik dat hij er van maakt. Da heer Braakecsiek, die als teekenaar zijne talenten veelal bezigde om anderen op hunne gebreken ta wijsen en dat doet om hun tevens de waarheid te zeggen, breng ik gaarne op zijn 25 jarig feeet een blijk van sympathie met den wensen dat hij zich nog lange jaren moge verheugen in de toename zijner bewonderaars, ook wegens de artistieke wijze waarop zijn teekeningen steeds zijn uitgevoerd. DOOR DE LEIDERS DEI; ZEVEN PARLEMENTAIRE GROEPEN: 'm* fat-A P>-r . 'Vrutx h>-o foc*_aj2&», / ~S/?a "? ?? <Ho Ci , t-, . (Ti-«- 1-n-aU, k» (^tnA h "l V -X ? // /«&(*? *- * -A >/ (Ojk mij heeft Br. mear dan eens duchtig toegetakeld, maar toch altoos zoo, dat 'k er zelf schik in had en er soms onbedaarlijk om kon lachen. Zijn plaat was nooit door spot of hoon ontsierd, en op giftige satyre of verguizing was hij nooit uit. Geen schram bleef, er daarom op mijn gelaat, geen krab op mijn hand van over. Ofltadeld heeft Br. de carrieatuur nooit, en bij het boozeslagcarricafuristen, dat met de dolk rondsluipt om te wonden en dan nog in een wonde gif druppelt, viel deze grootmeester nooit in te lijven. Zeer-doen was nooit zijn toeleg, vaak deed hij ook mij goed. Daarom zij op zijn feest aan den jubelaris ook mijn dank ongeveinsd aangeboden, als 't mag met aanbeveling voor het vervolg. Den Haag, 22?X-'ll. Dr. A. KUYPER.) .-es£^- ? (Wat verbiedt iemand lachend de waarheid te schilderen? JH». MR. A. F. DK SAVORMN LOH.VA.V) _J