No. 1792 DE A M S T E K D A M M E II WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. er wel in een artist yereischt wordt om een resultaat te verkrij?en, dat elke week dergelijk genot schenkt. Braakensiek's seldzame verdiensten be staan juist hierin, dat hjj, zonder in karika tuur te vervallen, aander het karakter van het uiterlijk der door hem afgebeelde per sonages te *terk aan te dikken, van al de bekende figuren op politiek en maatschap pelijk gebied, welke zijn vaardige en gees tige teekenpen op het papier brengt, de treffende gelijkenis geeft. Men her in n ere zich onder die tallooze reeks bijtende of vermakelijke prenten maar een g, hoe bij de kluchtige begrafenis van De Nacht wachtte figuur en gang van Jozef Israëls slechts met drie, vier lijnen meesterlijk was weer gegeven. Welk een zekerheid van hand en kennis van allerlei, moet niet zulk een kroniekverluchter bezitten, opdat zijn teekenpan, door verbeelding en ervaring geleid, on middellijk in staat zy, alles zoo nauwkeurig op het papier te tooveren, zoo los en geestig te groepeeren en zoo humoristisch te tinten, als Braakensiek- dat vermag. Daarbüzoekt onze illustrateur het grap pige en koddige niet in overdrijving. Mis maakte figuurtjes met groote koppen en dwergachtige lijfjes versmaadt hij; al die goedkoope aardigheden uit de poppenkast acht hu blijkbaar ben eden zich. Zijn streven is bo renal: het karakter zijner personages krachtig te doen uitkomen; het type der figuren scherp te acoentueeren, doch nooit met behulp van gewilde, onbedachte mis vorming. Braakensiek's John Buil b.v. is steeds het type van den kerngezonden, alles durvenden en alles ondernemenden Brit, maar nooit een karikatuur. Ook de vrouwen ondervinden eveneens de weliaad van zijn geknischte en esthetische teeken pen. Zie Marianne, de getypeerde Fransche Kepubliefr, hoe bevallig en gracieus, hoe rank en elegant zij zich voordoet. Herinner n de pracht-uitgave van Kneppelhout's Klikspaan (A. W. Sythoff te Leiden), en bewonder met mij het groote talent, waarmee Braakensiek die studententypen het f t af gebeeld. Moge het den kunstenaar gegeven zijn, nog vele jaren de hem opgedragen taak zoo glansrijk -te vervullen. JOH A .v- GRAM. .* * * ZlJN DIEREX. Nu ruim twintig jaar geleden komt Braakensiek bij mij binnen hollen (we woonden toen beiden in de Jansteen). Ik moet dadelijk een nijlpaard van je hebben. Artis is dicht, en ik heb het niet goed in miin kop." Ik kan js helpen. Alsjeblieft," Een mis lukte foto en een onmogelijke houtsnee! Geeft me niks; n met zijn bek open." Heb ik nier. Jammer. Wel een geraamte met gebit, in een studieboek." Zeg dat dan dadelijk. Geef op. Net wat ik hebben moet." Drie tellen kykt B. het aan. Gapiept. dank je l' E a hij aan het schetsen met z\jn korte potlood j a. In drie minuten, zon der de foto's of teekeningen ook nog maar een oogenblik te hebben aangekeken, staat daar het beest op zijn korte spekpooten, en het gaapt of het zoo een brok van den oppasser zal opvangen, de vetkwabben zag je zwabberen om de lange tanden. Mooier, beter en duidelijker dan de foto en de houtsnede had hu uit zijn hoofd met twintig potlqodstreepen en een paar vlekvegen met z\jn linkerpink een nijlpaard neer gesmeten, em een dat leefde. De vlerk!' en B. was al weer weg en liet me beteuterd staan. Zoo zijn al zijn beesten, het mooist: zijn leen wen die van het viaduct wandelen. Maar bijna altijd blijven de menschen hoofdzaak en dieren bijwerk, schetsen; maar even goed als zijn mensohelijke figu ren hebben ze het karakter en dat is de kunst en het echte, dat karakter blijft er in, al geeft B. zijn dieren de malste hou ding en de onmogelijkste actie. E. HEIMANS. Bij den naam Braakensiek gaan onze gedachten allereerst terug naar dien prachtigen, krachtigen tijd, toen er werkelijk jong leven en samenhang bestond in de .vooruitstrevende partijen. Ent prent van Braakensiek voorde ramen van sigarenwinkels, in den boekhandel, voor kiosken, in spoor-coupé's , maar vooral in de huisgezinnen, bleef het lichtpunt van den Zaterdagavond, een licht dat nog uit straalde tot ver in de volgende week... tot de nieuwe kwam. Dat Brtakensiek, ondaiks de keer in het politieke leren, deze algemeene aandacht heeft weten te behouden, bewijst hoe 'n keurig illustreerder hy is, hoe schiller achtig-raak zijn teekesstift werkt. Aan die teekenstif t van Braakensiek heeft jarenlang, om zoo te zeggen, heel het Xederlandsche volk gehangen. Rotterdam. G. VAX HUL/EX. *** Weet je nog, Johan, dat je met je vrouw een uitstapje zou maken naar België, ik geloof voor wel een volle week, en dat jullie de kinders zoudt alleen laten, onder [t goede toezicht van je moeder en hoe je in Antwerpen gekomen met den eerstvolgenden trein weer naar huis terug gingt ? En hoe wy werkelyk vrinden werden, toen ik die blonde teere meisjes, die tusschen 't reine wit van kussens en lakens met open mondjes te slapen leien, voor jullie teekende P Heel Nederland en minstens de halve wereld, kent alleen den kranigen teekenaar ik ken den vader. Laren, 23 Oct. 1911. H. M. KUAUBI:. * * * U vraagt mij een kleine bijdrage voor het Johan Braakensiek-nummer van de Amsterdammer.' en velgaarne voldoe ik aan uw vriendelijk verzoek, want ik vind het een genot, een heerlijk voorrecht, om mijn goeden vriend Braakensiek voor de lezers van de Amsterdammer eens te kun nen pryzen, en te zeggen hoe iioog ik hem acht, als mensen en als kunstenaar, als een illustrateur, die vooraan staat in de rei van artisten in zijn genre. Sympathiek, eenvoudig en hulpvaardig voor degenen die, al had hij zelf veel zorg, zijn finantieeje of artistieke hulp noodig hadden, is hij nog even goed als dertig jaar geleden, toen ik hem leerde kennen. Hy stelt zich zelf groote eischen, en wie er op letten wil en kijk heeft op zyn werk, kan zien of een onderwerp, wat hij teeke nen meest, zijn sympathie wegdroeg, hij 't met pleizier en met innerlijke vreugde teekende. Mooie effecten weet hy, door tegenstelling van licht en schaduw, te bereiken, en waar ik altijd veel pleizier in heb, dat zijn de kleine plaatjes, daar de figuren met een enkele lijn zijn aangegeven, en zoozeer het kenmerk dragen van 'n vaste hand, geoefend oog en een buitengewone vlugheid Ken onderwerp met hem besprekende, heeft hij een zeer mensehkundig oordeel en weet je met een gepast woord op een zeker moment scbaakmat te zetten. Ik durf te_ zeggen, dat hij een zeer sym pathieke vent i*, en is hij soms niet goed gehumeurd (wie is het niet?), ik merk dat snel, een hartelijke handdruk, een grappig gezegde, doet de sombere wolk verdwijnen. Hij wordt direct een uitstekend, gul gast heer, en in vereenigirg met zijn degelijke vrouw, zyn drie lieve dochters, is de boert niet van de lucht, en in minder dan geen tijd ly'kt het geheele gezin, met de huis vriend in kluis, op een tafereel, een Ostade, Tanjers of Jan Steen waardig. Bij Braakensiek voelt men zich op zijn gemak, lekker en gezellig. Dat zit 'm in de geheele artistieke omgeving, waar fan hij het middenpunt uitmaakt. Voor den kunstenaar Johan Braakensiek, bekend door heel Nederland en ook in het buitenland gewaardeerd, een teekenaar, die al die jaren dat bij voor de Amsterdammer teekende, consciëntieus een artistieke, soms wel eens een geniale arbeid volbrachten voor al wat nog voor en na dien tyd door hem geïllustreerd werd, kan en mag op waar deering worde» gerekend, en ik hoop van harte, dat allen, die met zijn persoon en zyn kunst sympathiseeren, wanneer binnen eenige dagen de tentoonstelling van vele zijner werken wordt geopend, tot het suc ces er van zullen medewerken, opdat een druk bezoek de kroon zette op zijn arbeid. Ik als oud vriend van hem, zal de lont in het kruit steken en vreugdesehoten zullen knallen ter eere van mijn artistieken vriend Johan Braakensiek! JAX. MAANDAG. * * Amsterdam, 24 Oet. 1911. Johan Braakensiek heeft bewezen in zijn 25 jarigen loopbaan die hij heden herdenkt, als medewerker aan de Amsterdammer, een bizonder knap teekenaar te zijn, van wien de wekelyksche teekeningen in het Groene weekblad bijna bij voortduring het publiek konden boeien. In z'n illustratiën o. a. van Elikspaan's student y pen, die in te weinig handen zijn, toont hij zich een meester van groote bekwaamheid. Wie beseft hoe moeielyk het is een frissche en pittige teekening wekelijks het licht te doen zien waarvan de opvatting niet ontleend is aan buitenlandsche illustraties, een handeling waarvoor menig ander teekenaar zich niet ontziet, zal eerbied hebben voor het om vangrijk werk van den begaafden artist. Het is te hopen dat hy nog vele jaren het Nederlandsche volk met zijn prentkunst moge gelukk g maken. SIMOS MAKIS, * ?* * Amsterdam, 24 Oetober. Beste Jo, had Vader Oats jou gekend, gewis had hij gedicht: Het puntje van de teeken pen Is 't felste waepen dat ik ken". E a hy zou gelijk gehad hebben. 1. 1. CIIR. Nfus. « * * Heeft Braakensiek een specialiteit'' ? Is er iets, waarin hij als teekenaar bijzonder uitmunt? Ia een tijd van specialiteiten als de onze, mag de vraag wel eens worden gesteld. Ik zou het volgende willen antwoorden : Braaksensiek is, voor mij, de lijfcartoonist van den Hollandschen heer", de hof nar der Brommeijers en van Bommels, de degelijke en deftige caricaturist van de vaderlandsche degelijkheid en deftigheid. Want Braakensiek is zelf ook degelijk en., .eenigszins deftig, bijna professoraal. Dat komt, hij nam de kleur" van zijn modellen aan. Hetgeen niet zonder prece dent is : men denke aan Henri Monnier, die ten slotte alle eigenaardigheden, ver kreeg van 't door hem geschapen type monsieur Prudhomme. Braakensiek werd de satiricus van de aanmatiging onzer politici, spotter niet in haat, maar in liefde tot zijn helden. Dat zijn de heeren uit den Haag, de vroeJen van het Prinsenhof; en ze l ij k e n ... tot de knieën" van hun pantalons en de rim pels van hun elastiek bottines. Z >nder aan wending van charge, of détail- pressie. Zslfs de Braakensieks manier" liggen karaktertrekken van zijn origineelen: soliditeit, gezelligheid, leukheid en netheid. Is de combinatie niet aantrekkelijk, en bij uitstek nationaal ? A. REYDIXO. BericHteB. MAUBITS JOKAÏ. He» Hongaarsche gouver nement heeft de letterkundige en artistieke bezittingen van Mauiits J>ktïvan zijne weduwe aangekocht voor 140.000 kronen. Zg bestaan uit een kostbare tiol'otheek, versc'iillende portre't n van oien fc'srijver door eerste kunstenaars geschi'd-rd, en zgn correspondentie met bercemde mannen van a'le ratiëo. De bibliotheek zal geplaatst wordea in rut P^o OLYMPIA SHOW, 3?11 HfOV. SliNB No. 101 SPIJKER AUTO'S De betorim van Sjoep, I>OGZ FRIT8 HOPMAN. Het is een publiek geheim en niemand zal mij dan ook kwalijk nemen, a's ik het hier zeg dat de rand van hei aen 'els met hua lufljk, romantisch uitzicht endefiaisterend ritselende baukeabosscben," zooals de G ds" voor de omstreken z«gt, ontworpen en aangebracht zgn door da Vereenigingtot Bjvordaring van het Vreemdelinganverkeer, ten behoove der pension gaster. Het waar achtige landschap oegint een kwartier achter de laatste, klenrbestrrepte handwq'zw. Da liefelykheid is er verdwenen. De getroffen eik ligt tot het einde dar dagen waar hg viel en woest ij len van windgeribd, sneeu wig zand witeelen m«t ioktklenrige hei, die tot de bo-st reikt. Men ontmoet er God noch goed measch wat mièschien ook wel wat veel ge/ergd ie. Maar «en kolon'e vin ha'f verwilderde keuterboeren, die zich alleen met aardappels voeden en die geen zeep en geen apendicitis kennen, wonen er in p'aggengedekte krotten. Vandaar dan ook dat mgn vriend Sjoep van Beinam, die een dar hoogst beschaafde menschen ir, die ik heb ontmoet, bet de aangewezen plek leek om zich neer te la'en. Dat was tien jaar geleden en de vooraitstrevendheid teisterde het lanl Sjoep heeft jarenlang in de boeken der Amaterdamsche Universiteit als student in de letteren ie geschreven gestaan, maar LU was onfortuii Jg'k met zijn ten'amens, zoodat hy ontdekte, dat on'.e moderne samenleving door en door verdorven i?. Het was na een fuif, herinner ik mv, dat hij het grootsche plan opvatte om geheel alleen de wereld te hervormer. Voor zichzelf begon hg iedere week een nieuw leven en een nieuw, artis iek gebonden dagboak, maar EU zou hy onder nemen wat by a ho y war and c ui ade against the Agtj" noemde. Er werden forsche maatregelen genoman. Weelde is de bron van alle kwaad en zoo begon hij begry'pel ijkerwijze met een bouqaet nagema>kte chtysanten van zga kamer te verwijderen, onder protest van zgn hospita. Dach dat «ai slechts een begin. Het programma be»atl,e ook: Terug keer tot de Na uur. Sjoep hield daarom op met zich te scheren (va >T ons allen een tij 1roD7ende en verdrietande bez;gheid) en begoa een rozijnen-met-kropsla dieet. Voo ts coastrueerde hij een volledig stel normaa'kleeren, zooals een rationeel m n«c^ van bygiëaüche grondbeginse'en zich die denVt. Uat bracht heel wat gemor mee in boeken overko^'uankunde en gezondheidsleer. De stof was loden en tweed. Ornament en beteekenis ooze knoopen werden gebannen. Da jas, waarvan de kleur geel was (ik ben vergeten n't welke zielkundige o 7i r weging) werd tot onder de De kin gesloten en reikte totaaa deinieëi. geheete|aitras ing, mat den slappen Bors* EOhcel, die altg'd van vrg dnoig ieid getuigt, wat weldoordacht werk, doe1! hg heeft er zich B ecbtieenmaa' maeop et raat kunnen ver toonen, op een wan lel in < vau da L lidechakale naar de He mersstraa'. Da triomf.ocbt werd helaas door hst on verlichte proletariaat ontwijd en eindigde in oaeervolle vlucht. Erger geiolgen dreigdan van ean namiddag op een zinken platje, wiar hy moedernaakt een zonnebad nam, al fl litspalend, bij wij e van longen-gymnastiek Eea damaop leefcgd, die haar planten wi'.da begieten ... maar waarom die pynlijke en nu vergeten geschie denis weer op te halen, die ons destyda zooveel hoofdbreken, moeite en geld heeft gekoat? Het honoraria u van den psychiater alleen kwam op 150 gulden en dan te weten hos krachtig Sjoep reinleefdn" ! Wy slaagden er ten slotte in hem te overtuigen, dat zyn hervormingsplannen op het land beter ten uitvoer konden gebracht wordenen ademden vrijer na zyn vertrek. Ik heb hem eens opgezocht in zya afiong der ng. Hj had my een dringende uuiiooclijjingea^hrevea in een b'ief van zestien kan'J8->, vol aaabalingei u'.t Taoreau, Zvnnermin en Syedenborp. H^t was eigenlijk esn opstol over de S ilte" en vol nieu ve ida ei; dat moet erkend. Hg wa1 niet inzgo hnifjs, toen ik kwam en ik bad dus gelegenheid zijn milieu op mgn gamak op te nemen. Er was maar n kamer met eea bed, dat nog in denzelfden etaat was, waarin da slaper het had verlaten. O ja ean zinkan zitbad, half met water ge vuld, lagen plassen, die van kou ie afsponsingen i^e'uigden en op een emmsr, die als waecbkom eeliand bad, hing eea doornatte handdiek. Zaap werd nooit gebruikt, omdat, zooaU Sjjep mij vertelde de ba ische reactie de veldealen van de huid wagneemt" en a'dm ge'aar voor rheunatiek oplevert. Op t^fal stond eon leej; melkg'as naast een homp roggebrood. Er was een boakenplank met een be'.uima'.ie Shell y, Paris" vanZola,Cellini'ij M-moiren, een deel vaa Fechner zonder omslag en Stephan Gaorge, den dichter dian iedereen kant, maar dien niemand noamt, omlat wij allemaal van him stelen. Voorls een oul spoorboekja, een kleerborstel en een la rementspuit, alles dik onder s'of. Voar eea raam zae ik ean kleinere tafel met vuile rea?serbu;>j 33 en fl 'Stchsn chemicaliën, eea ratortklen, spirituilamp en wat lakmoaspapier. Want Sjoep zocht het ideale voed sel. Ook toni ik vellen bedekt mat bere keningen en fragmenten van verzen onder een waas met vroege bloemen. AJQ den muur hing ean werklyat die voor den dag van mijn komst beloofde: Op om 5 uur, koude afwastching, Farbenlebre van Schopenhacer tot het ontbjt; 8?10 wieden; 10?12 be reiden middagmaal; 1?3 uur rusten; 3 5 snitten; na vespertyd Bonnet en inkeer. N.B. Dank om tante Cato's verjaardag op Vrijdag." Het was half elf, maar ik voad hen in den tuin. H j zat op een omgekeerde mand een sigaar te rooken. Zyn kop deed NOBELPRIJS VOOR LETTKBKUNDE. Dn 10on November zal wederom de toekenning van den Nobelprijs voor lette kunde plaats vinder. Als ernstige kandi iaat wordt ditmail ge noemd de Belgisch» scbjjj ver Manrice Mif terliick. O schoon by nog niet zoo oni ie, be hoort hij tot het altijd beperkte aantal l et te rkuadigen, wiens naam een inteinationa'en klatk hebben. Valt hem de eer ten deel den Nobelprijs te ontvangen, dan is hij op n na de jongste van de schryreis die den pi y'a voor letterkunde ontvingen. Mommsen was vijf-en-tacbtig toen hij er mee weid begiftigd; Hey;e, tachtig; Mistral, vi»r-en-3tventig; Echegaray, twee en-zeventig; Bjö.-nscn, eenen zeventig; Sul'y Prud'nomme, twte-snzestig; S enkiewicz,én-en vijf ig; Maeterlinc ijnegen-en-veertigenKiplirjg,twee-en veertig. Behalve Maeterliiick worden ook nog twea Daeneche sc'iryvers als kansotbbenden genoemd n.1. Troals Lund en Henrik Pantoppidan. KKI ER WILHELM'S OORDEEL OVER DE BESTE GESCHIEDENIS VAN DuiTsciiLAKD. Algemeen bekend is Keizer Wilhelm'* bewo deiicg voor Houjton S'.ewart C aambei lain's D,e G.undloofn d'» nsunzehnhn Jo^irhundert. T jen piof. dr. C. Alph. Sjaith dcor (?e hoogeschool van Virgiia al a ruil-Loogleeraar naar da U^irersiteit van Berlijn was gazon den, was hy eens de gast van den Keizer, w'en hg vroeg hem wel te willen opgeven wat, naar 's Kaizer'a meening, bet besieboek is over Duitschland'» gesckledenis. Nacfa', de Keizïr geïnformeerd had naar den omvang van het werk dat de prof sjor dacht door te werken, noemde hy Die <l:undlagen des neur,:>hntt,n Ja'irhur.deiti als het beste wtrk op dat gebied in twee deelec. Later in den avond kaalde de Keizer een exemplaar van dat werk uit zijn bib'otheek f n bood het Dr. Soiith ten ge-chenke aar. Caamberlaiti's werk is in Duit:chland reeds achtnuaal heriiukt, de tweede diuk van de engelsche- vertaling is ter peree. MAX LU:BKRMANN. Dezsr dagen verschijnt onder den titel Hol dndisehes Skitztnbuch een nieuw werk van 83 teekenirgen van Max Liebermann, met tekst van O^car Bie. De oplage bestaat uit 500 genummerde txamplartn, waarvan 50 eseaparenop Japanscb papier tegen 80 mark en de overige op ge woon papier tegen 30 mark in den basdel worden gabrscat. Jon s RUSKIN. Onder de vele biographifën we ke dit najaar in Eogelatd ter verschij ning zyn aangekondigd, zil die van J ihn Ruskin door E. T. Cook zeker niet het minst welkom zyo. De samensteller heeft de be schikking gehad over al Raskin'd dagbo kej, aanteekenboaken, brieven en memoranda, zoodat zga wei k in a'.le opzichten autenthiek zal zyn. Hieuw e itiareB, FR. W. FOKESTEK Livfnawaniel. Een boek voor j >nge menschen. Mat een ialaiding van dr. H. L. OORT, 2a drni. Prgs inr. ? 190, geb. ?240, Zwolle, J. Ploegsma. H. N. DE FBEMEKY, De Gave dr Gezindmaking, 34 rag., ?0.30. Bussum, C'. A. J. v. Disho; cK WILLIAM KIXGSLAN», De Natuurkunde in de Geheime Leer. Uit 't Eogelich, vertaald dror dr. RAIMOKD v, MAELK, 137 pag., / 1.50. Altsterdam, Taeostfliche Uitg. My. Levensvragi-n," serie V, No. 8: Prof. dr. R. H. GRÜTZMACHER. Ii h',1 J,zutbteld dtr Ifodenen" waarlijk modsr. / 50 pag., ?0.40. Biarn, Hollacd'a-d'Ukkerij. C. E. H.,, Het Werk van den Nederlaniichtn Protestantenbond (Geïlluatjeerd) 38 pag , /"O 15. Baarn, Hollandia-diukkerg. COGNAC JHARTELL Agenten: KOOPMANS&BROINIER, Aisterim. BOUWT te NUFSPEET. Inlichtingen bij het bouwbnreau Art!", aldaar. DELAUNAÏBELLE1LE AUTOMOBIELEN. Hoofd-Agent voor Nederlandt J. LEONARD LANG, Stntlhoutlerslia.de, AMSTERDAM. 5AM5DN J. LE MINJE, Amsterdam. OUDE GENEVER merk Nectar"'. f t.'AS per D literflesch. WIJNEN, COGNAC etc. Eenige Fabrikante W.BengerSöhne Stuttga Hoofddepdt te AMSTERDAM: Kalveretr. 166 E. F. DEÜSCHLE-BENGEE. Piano-, Orgel- en Muziekhandel Meyroos «fc Halshoven, ARNHEM, KONINGSPLEIN g. Interc. Telefoonnummer 913. VLEUGELS en PIANO'S in Koop en in Hum. REPAKEEREN STEMMEN RUILEN. T T T/3. * "\rA Een van de mooist geleJJ U WJ3L11 \J. gen kuurpl.v. Zwitserland. Zeer vele wandel w. en uitstapjes. Zacht, gema tigd klimaat. Temperat. i. d. winter gemiddeld 2.6°C. Gaen mist. Heerlijke verblijfplaats v. d. Herfst en Winter. 70 hotels en pensions m. meer dan 4500 bedden. Op ver], gr. en fr. geïtl. gids No. 18, door het off. Vork.bur.inLnganoof door het Interr. Verk.bnr. Amst., Raadhuisstraat 16 Bruno Muller KLEEDERMAKER Rokin6*Tel.3514 AMSTERDAM bericht de ontvangst der IMeuivtte Sloffen. Abonnementen vanaf ? 120. tieopend van 8?6 aar. Voortaamste Familiehotel, (100 kamera), onvergelijkelijk, rustig en viy geleg^r. ThermalbadeD op iedere verdieping. Prospectus gratia ntol WTTUïTHffA door het Internationta1 Verkee:sburean. Amsterdam, EaadhnisflDlCl nHjUÜJÜlUfl.. straat 16 en den Eigecaar G. HA.SFFNER müdenkan aan den beroemden Kruisri Ider" van Tisiaip. Ik mo )t erkennen, dat ik een prettigea daj ha1. Sjoep at rauwe airdappsls met acbtl, omdat zich daaronder, volgens dr. illioson, da maest voadzame bea'anddeelen bavinien en ik stelde mg tevreden mat cD'nedbief en een blikje zilm, dat ik zoo voorz'chtig was gewes% mee te nemen. Mgn gastheer int u !? se hen werkte met were'dbaschou ving in en myïholrgiiëa en las zijn sonnet voar over Confucius, dat deel uitti,a*kte van ean cyclus over To'deloos leid", 's Middags maakten wy een langa win Ie ing naar de hertenkolken en toen ik mar huis read, 'aavoad, zwoer ik, dat Sjoep zoa gek nog niet WAS en be lasterde mgn omge/ing en rag n baantje. Na zal ik u vertellen, hoe de hervormer uit zijn paradijs ward verdreven en tot groate dankbaarheid van zgn oulers wear E aar de samenleving en zijn studie terugkeerde. U moat weten, dit hg zich druk beiig hield met beschouwingen over het prole'ariaaf. Het woord is EU biluimeld, maar had deitijds een zebe-ea artistieken glans. H-j had een idéa fis', dat het prjletariaat, de eeu<ven!ange onderdrukking moads. zic'i in het geheim aan het wapanan wai. H j s el ie zie i een machtige, internationale organisatie voor, die een wereld*ij len opstand vo^ibareidda onder da lagsre klassen. D.e opstand was niet var meer, maar kon dage yks worden verwacht. Sj >ep na had wel den hachelyken moed van zgn 076'tuigitig, maar niet den aüedaagacaen physieken mosd, dien ons moderne leven niet ontwikkelt en dikwijls hield hem in allen ernst de viaag besig wat zijn eigen houding moest zijn, bij de ge wichtige gebeurtenis. Op een nacht in Septembar, werd hy in het donkar met een schok wakker uit zijn eersten slaap. U kent die hoogst onaange name gewaarwording. In het eers'e oogenblik van half bewustzijn, van hulpeloosheid en niet-begrgpen, z3nder zelf te weten wie en waar hg wa?, bestond Sjoep alken als ge voal gavoel van radelooae angst voor boyennatuurlg'ka verschrikkingen. Daarop vo'gle, na hit zich terugvinden, in de werkelykheid, de vage overtuiging, dat er iets niet pluis was. Hij ging recht overeind zitten met versnelden polsslag en luUterde. Het was stil in d) nituu ; alleen da wini ruiaahte ia da baukeabosachen, maar vreamd en oaheilvol garncht kwam uit de verte. Hetnaderd". Hij ocderscheiddanugeschreeuw van minnen eii aet giilen der vrouwen. Taan, met ontredderenien schrik t wam plotaeling de orenuiging, dat de revolutie was bagonneo. Vage visioenen van boeren met d jr^chvlegels en hooivorken (aerirneringen van schüdergen uit een verbeten Pdryiche S Jou') en ontzinde vrouwen met ontbloote boezems en verwilderde haren k vamen op; hij za? in gedachte den hemel bleekrood van dranlende dorpen en de lijken der baaitters" do» da straten geleurd. Hg sprong uit bed en stoad een poos wazen oos van angst te kUppertanden. Daarop b jgreep hg en. dat WAS weer nawerking van de avonturenroman uit zgn kindertijd dat hij sya leven zoo duur mogeiyfc moest verkoopan en bagon mat -nenuwactitige bedrij vigheid ean barricade voor de deur te boutren van tafels en stoelen bekroond door het zitbal Da nac'itelijka bende was nu zeer naby. Sjoep hoorde da kerels, dronken van roof en bloedvergieten een strydüed zingen. Zgn hart bonsde hoorbaar. Hij viel bye a fliuw en wachtte, r o ar loos staande met ean H esc h salpeterzunr in de hand. Toen kwam de bruiloftsstoet langs zjjn huisje en de dronken gasten zongen Is heb een bloeme'ja geplukt al op die hei", begel ei j door een hijgende spasmodische har monica. Die nacht was eeo keerpunt in Sjoep's lever. Den volgenden middag vertrot b4j mat pak en zak naar Amsterdam.