De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1911 12 november pagina 5

12 november 1911 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

H<X 1794 DE AMSTERDAMMER WEEK;BL.A,D V O O R N E D E R L A N D. V^OUWBN^UB^IBfi. nu Mi, Op 12 October verzond de bekende en beminde dominéAnna Shaw een telegiam aan Martine Kramers, de redactrice van Jut Sujfragii, het Maandblad van den Wereld bond TOOT vrouwenkiesrecht. Dit telegram bèhélsae slechts n woord Victoryl Maar dat ne woord heeft groote beteekenis l Het beteekent, dat in den Staat Californi het vrtmwenkieSHcht ia aangenomen. Deze Staat, die door zijn groote vruchtencultures steeds in verbinding is met Europa «n om z^n natunrachoon het meest bereisd woidt, beeft gezorgd, dat de vrouwen een zetde eter op haar propaganda-vlag kunnen plaateen. Pessimisten zullen dadelijk wijzen op de kleine meerderheid, die er bjj deze stemming geweest is; maar de ondervinding heeft ge leerd, dat daar, waar het vrouwenkiesrecht in praktik is gebracht, de meeningen zich flpoedig wijzigden. Heeft niet onlangs Sir Joaep Ward, Minister-President van Australië, in zjjn officieel verslag aan de Engelgche regeering verklaard, dat, waar het vrouwen kiesrecht in zijn laad indertijd slechts met twee stemmen meerderheid verkregen was, er thans geen twee mannen meer zonden ge vonden worden, die er tegen zonden stemmen. Onderwijzeressen, klerken, stadenten, kort om allerlei vrouwelijke beambten nit Staten, waar het vrouwenkiesrecht reeds is ingevoerd, hebben hare zomervacantie opgeofferd om de vronwen in Californiëen Wisconain te gaan helpen. In dezen laatsten Staat zal ook spoedig een beslissing vallen. In n jaar hebben de vronwen in Amerika twee overwinningen behaald I 10 November 1910 in den Baat Washington en 10 Oc ober 1911 in CaliforniëI De practieche Amerikaaneche mannen beginnen zeker in te zien, dat het meer in het belang der maatschappij is, al de energie, die nu door de vrouwen ge bruikt moet worden om recht te verkrijgen, in het algemeen belang aan te wenden. * ?* Op een boottocht naar Grlpabolm, welke door de Congresleden, die in Juni in Stock holm vertoefden, gemaakt werd, was onze stuurman.... een stuur vrouw l Natuurlijk waren wij er als de kippen bij, om haar te interviewen. Deze flinke jonge vrouw was beambte op een groot kantoor. Haar vaeantie bracht zij meest op het water als «tnurvronw" door. iililiniiiiillltliiimiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiMiiiiimimimiiiiiiii UIT DB NATUUR CDLI. Barbarossa. Merkwaardig, hoe een geheele landstreek, een geheel gebergte ? niet zijn bosschen en -velden, zijn steden en dorpen, eenwen lang bezocht kan blijven door den geest van een geschiedkundige persoonlijkheid. En in het geval van Keizer Barbarossa nóg wel door een persoon, die zeer waarschijnlijk maar heel weinig te maken heeft gehad met de Streek, waar de toerist van tegenwoordig door «lies en nog wat aan hem wordt herinnerd. Namen van straten en pleinen, van hotels en kcffiahnizen, van scholen en fabrieken, , van «rotten en bergen, heti is daar ginds in ; oen Kyfpranier: Barbarassa und- kein Ende; .tot de vogels toe herinneren aan den ouden keizer; ieder die er een raaf ziet opvliegen zegt dadelijk daar heb je een Barbarossavogel.'' ? En ze vlisgen er vrij rond, de raven, beschermd . als te zijn door de legende zelf. Ik heb er- -een op, twintig pas afdtand een muis.zien eten. Eigenlyk moest dat niet, de raven moesten juist verdreven zijn, want volgens .de legende, niet waar, zon Barbarossa bij zijn ontwaken de küflnstige vogels het zinnebeeld van de tweedracht onder de Dnitaehe vorsten en volkeren verjagen en de eenheid en grootheid van het Duitsche rijk herstellen. Nu heet het dat Barbaroisa ia ontwaakt. 6e ziet hem de oogen ops'aan en de hand door den rooden baard strijken, om die los te rukken nit de roode rots waar de haren in tqn slaap doorheen gegroeid waren; maar de raven zij a er nog. Prachtig, indrukwekkend door de heerlijke samensmelting ven kunst en E at uur, van werkelijkheid en ver beelding is dat geweldige bouwwerk daar boven op de hooge roode conglomeraatrotsen.Ala ge van het zuiden door het hooge loofbosch er heen wandelt, si gen ze, bij een kromming van het smalle boscbpad, plotseling voor u op nit het dichte donkere gebladerte; en al zult ge, evenmin als ik, er bleek bij worden en de tranen in de oogen krqgen, zooals bij mijn Dnitscbe reisgezellen het geval was, de indruk dien de Kyff ? au-erberg met het gedenkteeken en de ruïnen op iemand maakt, die ze voor het eerst tegen den hemel ziet afsteken, is machtig diep. Neen, het is voor ons Hollanders geen pelgrimstocht, zooala voor de meeste Duitschers die gang naar boven, de 300 rotstreden op naar de Düiteche keizerskroon. Ook het ontzaglijk gevaarte dat alles overheerscht, het rniterstand beeld van Keizer Wilhelm I, had, wat mij betreft, weg mogen Op onze vraag of zij dit moeilijke werk, dat zulk een groote verantwoordelijkheid meebracht (vooral met deze kostbare lading!) dan zoo goed kende, nam de kapitein, die het interview volgde, het antwoord over en prees de buitengewone bekwaamheid van zjjn atnnrvronw. Verder deelde hu ons nog mee, dat op de Zeevaartichool in Denemarken ook vrouwen worden toegelater, om het etnnrmaBSFxamen te doen. D*ah daar aan dit examen dm jaar praktijk vooraf moet gaan, waren het tot dusver meestal eigenaressen van luxe-jachten, die zich voor dit examen konden bekwamen. *,* Door de redactie van Vote» fa/r Women, het weekblad dat door de militante Engeleche kiesrechtstrijdsteis wordt uitgegeven, werd een verzoek tot de lezers en lezeressen ge richt, mede te helpen, opdat de lezerskring zich zou uitbreiden. Het gevolg van dien oproep was, dat in n week 1200 nieuwe abonnéa gewonnen werden. Wel een bewijp, hoe groot de belangstelling in Engeland voor de zaak ia, vooral nu er eene beslissing op til ia en hoe, er thans geoordeeld wordt over het werken der suffragettes. Het Manie Mijn lieve blonde meipje, Ik weet niet of je 't weet, Maar 'k zie je 'c liefst van alles In je licht blauwe kleed I Je brnin fluwelen robe, Je kleed van wit satijn, Je lila zijden blouse, Je bont van hermelijn, Dat alles is wel prachtig En kostbaajt ook misschien, Maar, 't kan toch heuach niet halen Bjj 't lichtblauw monsselien l Mijn lieve bloede vrouwtje, 'k Wil heel graag met je mee, Naar opera comedie EQ 'i zomers naar de zee! Maar ach, dan moet je dragen Fluweel en kant en zij ED daarmee ben je hensch toch 't Bekoorlijkst liet voor mij. Ach, doe me n genoegen 's. Wou je zoo graag eens zien, Al ia 't maar voor n uurtje In 't lichtblauw monsselieo l TINE LANGERIIOEST. blijven. Ik had aan Keizer Frederik I, de Barbarossa, genoeg. Het grootsere beeldhou wer s werk dat de oude mythe verzinnelijkt trok me zoo aan, dat ik het ook in den vroegen morgen nog eens wilde zien, als het stil was in het rond, en er geen tweeof drieduizend menschen, leden van Kriegeren Turnvereine omheen drentelden, er bier dronken en liederen zongen, zooala op den heeteu Zond igmiddag toen wij er aank wamer. Wij hebben overnacht in het hotel, de mooie Barbarossa-wirtschaft aan den voet van het monument. Nog maar eens heb ik een grootscher uitricht nit mijn slaapkamer gehad, dat was in Zwitserland in Engelber?, toen ik in mijn bed liggend de zon zag stijgen boven de gletschers en firnen van de Spannorter en den Titlig;"maar mooier dan hier op den Kyffcanstr was het niet. Onze kamers lagen op het oosten in het nieuwe gedeelte; heel een voudig en goedkoope kamers, rus tieke jachthuiejes leken het, als een rij zwaluwnesten legen de rotsen gebouwd; een lange luwhonten veranda liep er langs; hoog boven ons: de ruïae van de oude Bar barossa-burcht; \66r ons, nit het dichte struikgewas opstekend de grille rotsen, diep uitgehouwen, met kloven en grotten en nissen. Daar lag het binnenste van de legenden-berg bloot; dat waren de steengroeven; hieruit werden de roode rotsblokken uitgegraven, waar van het gevaarte daarboven is op«etrokker. Een heele stad voor 10000 menschen had gebouwd kunnen wor den van de steenen die hier voor het monument zijn uitgehakt. En hoe ? Wie gezien heef % hoe het prachtige Belgische land aan Ourthe en Amb.ère op vele plaatsen is bedorvtn, het natuurecboon er voor altijd is vernie d, en de mooiste steilkanten een onooglijke vuile boel zijn ge worden door het steengraven, die moet wel respect krijgen voor de schoonheidsün van de Dnitechen ingenieurs, die hier de hand en het houweel der arbeiders hebben geleid. Want in plaats van een rommelige puinhoop achter te laten, is hier natnurschoon door menschenhand geschapen. De bonwsteenen zijn zoo nitgehonwen dat een illusie wordt ge weit, als of die grillige vormen door erosie en natuurlijke afbrokkeling zijn ontstaan. Kindervrienden l Och, juffrouw, zou dit jaar Sinterklaas ook weer komen? We verlangen er toch zo naar! Weet n nog, hee prettig het verleden jaar was?" Zo klinkt het van alle kanten ons tegemoet, en de liedjes ter ere van de goede Sint schalie» al door het speellokaal. Ja, deze vraag komt elke dag terug Maar hoe zal straks ons antwoord luiden ? Kinder vrienden, dat zal geheel van n afhangen. Verleden jaar konden we menig kindje een heerlike dag bezorgen, 'maar toch niet zo, dat we geheel tevreden waren. Immers, in 1908 waren onze ontvangsten van par tik ulieren ?3400, in 1909 p).m. /32BOenin 19 LO was dit bedrag tot onze grote spijt ai weer iets gedaald, het was toen namelik slechts evea boven de ?3200. We hopen echter, dat dit jaar het bedrag uwer giften weer zal toenemen en dat we de som van ?4000 bereiken, dan zullen we kunnen zeggen: Dankbaar en ook voldaan l" Wij weten, hoe warm uw aller hart klopt voor dit sympathieke kinderfeest, waaraan alle lagere en voorbereidende scholen met arme bevolking, zowel biezondere als open bare, kunnen deelnemen. Helpt ons daarom, onze inkomsten weer op te voeren. Eike bijdrage, hoe klein ook, wordt ver antwoord in De Volkitchool, orgaan van de afieling Amsterdam van de Bond van Nederlandfche Onderwijzers, waarvan iedere gever na afloop een exemplaar ontvang*-. Zendt sp edig uw giftnn aan onze penningmeesteres: Mej. H. CO HEN, LeidEchegracht 58. De Kommissie: B. MEIJEEING, Voorzitter. Mej. J. VAN DEK BOKKE. Mej. M. GROENRTAD. Mej. N. VAN HESSELIISGEN. Mej. H. COHEN, Penningm. iiuiiHVItiiimuiiHHiiiiiiiijjjiuinitjiiiiiiimmii Paradijitoeitar* d. Een ideale staat van vrede en eendracht heerscht in een kippenhok te 8... in Overijeel, waar de meest niteenloopende tempe ramenten en karakters gehuisvest zijn in een ruimte van drie meter lang-, n meter hoog en n meter diep. In dit kippenhok wonen: Een keeshond, een mops, twee katten, vier duiven, n zwarte kip, een kalkoensehe haan en een wit konijn, en niettemin is het een vroo'ijk huishonder, dat goed marcheert. De beide t onden iitiiiiiiMHiiiiiiHiiiiiimmiminniiiiiiMiiitniiiiimintiiiiiiiiiimiiiMMii Dat is een pracht we r k op zich zelf, er is niets penterigs, er is niets lomps aan deze steengroeven ; ge Kijkt er naar met lust en met bewonderingtevenp.als ge weet,boe ze gevormd werden. Ook de natuur heeft genoegen geno men met dezen inbreuk der menscv en. Mooie wilde planten groeien er weelderig op de voor uitspringende ricbela en in de kloven, de slin gerpaden er door heen, deels uitgespaard, deels aangelegd, lijn beschaduwd, of ze al een wen oud waren; toch tellen ze pas twintig j aren. Onmiddellijk aan de groeven sluiten de oude bosschen aan.DeboB8chen,die er van ve re uitzien als een oerwoud, dalen en rijzen m$e met de breede en diep» golven van het gebergte. Wij staan hier op "het terras hoog genoeg, spelen allergenoegelijkst met.'t konijntje, en de duiven maken graciense strijkages tegen juffrouw en meneer poes. 't Ij een zuivere paradijs!oestand, als toen het. lam sliep tnsschen de voorpooten van den koningstijger. De eigenaar dezer dieren, die ons deze merkwaardigheid meldde, verzocht ons tevens zijn naam en den naam van zijn dorp on genoemd te laten... bij was bang voor een al te druk bezoek van menschen, die het wonder wilden aanschouwen. * ** Sokvast. Negentipjarigen en honderdjarigen blijken tegenwoordig hoe langer hoe minder tot de zeldzaambeden te beüooren. Wie in den tegenwoordigen tyd geen 125 jaar vermag te worden, kan niet vergen, dat de aandicht der wereld op hem gevestigd wordt. Veel merkwaardiger is het, dat te Ronow in Bnsland een man woont, die zijn negen en negenstigste jaar reeds overschreden heeften die gedurende al die lange jaren slechts nmaal zijn dorp heeft verlaten. D il t was big een extra feestelijke gelegenheid, nl. het huwelijk van zijn eenige dochter. HU ging toen in een rijtuig twee uur ver, en dat was zyn eerste en zijn laatste reis. Met een spoortrein heeft hjj nooit gereisd, en hu heeft er zelf* ook nim mer een gerien, want zijn dorpje ligt niet aan een spoorlijn. Een merk waardiger geval van rust en conservatisme in onze een w van haast en vooruitgang is waarschijnlijk wel niet denibaar. * 4t 3$ Licht mode. In sommige salons te Berlijn is een nieuwe manier van kamer-illuminatie toegepast, die grooten opgang maakt. Men ommanteH dóór namelijk de kleine electrieche lampjes met eierschalen, die den licht glans ah een zachte feërieke schemering doorlaten, en het ver trek in een poëtisch halfduister huiler, terwijl bovendien de geheel metrond<>, lich tende eieren behangen kronen een tooverachtig eflect te weeg brengen. Het eischt intusschen w«l een weinig zorg, deze teere, blanke giorno-balons voor hun doel te prepareeren.Met een zeer fijn en scherp sneldraai end zaagje, wordt de ronding aan den boven- en den onderkant van het ei afgesneden, terwijl men den inhoud in een kom opvangt. Ver volgens worden de doppen voorzichtig uit gespoeld, en dan door middel van een s'erkhoudende lijm aan da lamp bevestigd. Men gebruikt ze ook om kleine waaJichten als fairy-'amps op de diner tafel*, waar ze tusschen de oloemen lichtende witte rozen schijnen. Barbarosso, fragment van het Keker Wilhelm-gedexkteeken op den K j ff huneer. om over bet gebergte heen te zien, en kijken van boven neer op het dal van de Heilige Eiken en den G.tenfcop, op de diepe bergplooi, die den oer ouden naam draagt van het Wolveda-dal. Hier in dat dal ligt de ware oorsprong vaa de Barbarossa-legende, hier in Wodans-rust, hield Wodan den winterslaap, van hier steeg hu op na het ontwaken in de lente. Het is deze oude heidensche natuur cultus, die alleen nog in de namen voortlet fde,waarop de middeleeuwsche Birbarossavereenng is geënt. De slapende God Wodan is vervangen door den slapenden Barbarossa. ^.Dat het onwetende volk met zijn sterke verbeelding in de mythe werkelijkheid bracht, is te begrijpen. Wie deze bergen en . dalen doorwandelt, krijgt zelf cok nu nog romantische bevliegingen, en geen wonder is het, dat herhaal delijk slapende Barbarossa's uit den berg zijn opgestaan, en door het volk voor den ware zijn gehouden. In de 13de eeuw was er al iemand die beweerde de Barbaroasa te zjjn, die nit het Heilige Land naar dien berg waa gaan slapen. Hu had al spoedig een grooten aat ban g; maar bij werd door de minder goedgeloovige Duitsche vorsten opgelicht, en voor goed te slapen geleid. Maar twintig jaar later in 1285 kwam er weer een nit den berg te voorschijn. En die heeft het spel letje langen tijd gespeeld. Waar schijnlijk hebben vele KijkFgrooten b e ca om politieke redenen een tijd lang gesteund; de slimme bedrieger hee f C het tot grootheid en eere gebracht, tot men hem niet meer noodig had en ook hij weer daalde van zjjn troon. flg werd ontmas kerd en verbrand. En nog drie, viermaal kwam een Aus dem Kyfitüueer Erstandene" een pseudo-Hohengtanfer, de legende nieuw leven geven. Eens, het was al 1546, steeg er nit de ruïnen van de Birbaroesa- burcht een rookkolom op, en de mannen van Tilleda, die het waagden naar boven te klimmen om het wonder van nabij te aan schouwen, vonden er een onden man met zwaren baard;op zijn grijze hoofd droeg hij een takkebos, die met zijn haren vergroeid scheen. B\j zat bij het vuur en riep de boeren toe Ik ben keizer Barbarossa, die DuitEchland de vrede en de eenjheid ia! brengen en de vorsten be dwingen zal l" De inhoud der eieren wordt door bakkers en hotels opgekocht... zoodat ten slotte deze illuminatie ook niet zoo heel duur is. * Voor fluiter. Van zonderlinge gewoonten en gebruiken hebt ge nimmer de zonderlingste gehoord : ze zijn er altijd nog dwazer. Engeland vooral is de voorraadschnnr der vreemde gebruiken. Te Elintona is een kleine kerk, die tot voor enkele jaren geen orgel bezat. Tot overmaat van ramp had weleer de voorzanger door een hevige keelziekte zijn stem verloren. Het kerkbestuur nochtans wilde dezen ambtenaar niet ontslaat!, en daarom kreeg hij permissie ('t was in 't l» a t at van de 18e eeuw) om de melodien van psalmen en gezangen.... voor te fluiten. Zpodra de prediker 't sein gaf, stond hy va» zijn zetel op en begon met heiligen ernst te fluiten, dat 't klonk als een klok. En toen de heesche voorzanger dood was, bestendigde men dit zonderlinge gebruik, en 't leefde meer dan honderd jaar en werd eerst kort geleden afgeschaft. *** Jolietje. Een Parjjsche mode, die hier niet licht aanhangers zal vinden, zijn de visitekaartjes voor schoothondjes. De Parijsehe juffershondjes zijn natuurlijk zooieta als heel erg bedorven kinderen, die overal mee naar toe mogen, eo alles krijgen wat bun klein hordenhartje begeert, en zelfs ook wat het nim mer begeerd zou hebben. Gaat Madame of Mademoiselle" in de auto vieite rijden, dan zit de kleine, eigenwijze pinsjer of griffon naast haar in de zijden kussens met s'n neus in den wind naar de voorbijgangers te g!ur< n. En worden de met een visite be dreigden niet thuis ge randen, dan geeft mevrouw bij haar eigen kaartje ook een kaartje af, 'waarop de eigennaam van het hondje staat,vereenigd met dien zijner mee steres, bijv. Jolie de S t. Dy on".'t Lieve dier is als kind .in huis en draagt dus den fami lienaam zijner tweede moeder. Voor hoogst onfatsoenlijk zon 't gelden, om Jolie" ongekleed over straat te laten gaan. De kleine viervoeter draagt een sierlijk j a'j e. Aan elke kant van zij a fchabrakje is een klein zakje, waarin de spring in 't veld zijn visitekaartjes en een flju zijden zakdoekje bewaart. Is 't niet haast al te veel snoezigheid? ALLEQRA. En weer herleefde de legende tot werke lijkheid; het volk geloofde zoo weinig aan dea dood van Barbarossa, dat ook deze pseudokeizer in trinmf naar Frankenhansen werd gevoerd, waar een troon voor hem werd op gericht, De man werd in stilte opgelicht, en weg gevoerd door den landvoogd vanTbüringen; in Eisenach bleek het, dat men met een krankzinnigen kleermaker uit Langenalza te doen had. Maar het volk geloofde er niets <an, en honderd jaar daarna waa het bij geloof nog even sterk: Keizer Barbarossa was weer teruggekeerd in den berg; omdat de tijd van eenheid en vrede nog niet ge komen was. Nu zal het wel nit zijn met het oude volks geloof, dat zoo diep wortelde. De hedendaagsche wereld, waarin alle menschen naar school gaan en lezen leeren, duldt geen bij geloof meer. En tocb, dat «pgaan in onze da/en van duiienden en duizenden naar den Kyfftauser, hei plaatsen van het gedenktee ken voor het herboren Duitsche Rijk juist op den. legeudarischen berg, die pelgrims tocht van alle Dnitschers naar den ouden «teenen Friedrichen den nieuwen bronzen Wil helm heelemaal vrij van bijgeloof en menschenvergoding is dat volkje toch ook nu nog niet, al heeft het bijgeloof een modern vernisje gekregep. Ja, onwillekeurig gaat iemand er aan meedoen, die zich anders tamelijk vrij voelt van zulke gevoelens; men komt zoo licht onder den ind:uk van de poe de der geschie denis, als men een poosje onder die Duitschers leeft; die hmichelen toch niet allemaal, liefde en eerbied voor bun keizers. En ofschoon mijn tocht naar Barbarossa heelemaal geen pelgrimstocht naar keizer-heer lij kheid was, en ik er alleen planten en steenen kwam bestndeeren, heb ik toch n dag na mijn tocht naar de Kyffiaoser mijn visite-kaartje gelegd in de schoot van een ander Barbarossabeeld. Ik heb het wel niet gedaan met een even ernstig gezicht als de Duitschers, die met ons de grot bezochten; maar gedaan heb ik het toch en gespot heb ik er niet mee. Misschien kwam het, doordat ik sterk onder den indruk verkeerde van de grootsche natuur om mij heen; want het bedoelde zitbeeld van Birbarossa vindt ge in de be kende en terecht beroemde Barbarossa-grot; waarover ik dit eigen opstel had willen schrijver. Maar ge ziet het, hoe poëtische historie iemand zoo te pakken kan nemen, dat hu voor een eikelen keer de nit au lijk e historie in den steek laat. E. HEIMASS. Keizer Wilhelm-gedeukte eken. Oostelijke opgang naar het Keizer Wilhelm-gedenkteeken.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl