DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1709 i f t .r laiataii, t KAWAKAMI, de op 49 jarigen leeftijd te Oaaka overleden, ook in Europa vermaarde Japan«she acteur, die met medewerking van ijjn vrouw Sada Yacco het tooneel in ftpan naar westerschen trant gemoderniMerd heeft. Zjjn einde voelende naderen, heeft hij sich op zijn tooneel doen dragen «n ia er te midden van zijn actearg gegeetorver. Wie hem, ook in Nederland, hebben zien spelen bewaren van hem den indrnk ran een groot artist. iiniiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiii dnitse beschaving voor te bereiden en deze ook wetkelik doorzet. 18) Ltngbehn overzag overigens klaar en dnidelik de af tonderlike en bisondere plaats, waarop hij door de originaliteit van zjjn wezen en door zjjn boek gesteld was. Hfl bad veel mifverstand en bespotting van z\jn innerlik wezen beleefd en dikwels elechts nieuwgierigheid gevonden, waar hq werkkracht vermoedde. Hjj moest het beleven, dat van begrijpen en ?annemen van de beste ge teelten zijns boeks teen sprake was. Hy wist vooiuit, dat men na «fin dood de grootste belangstelling zon hebben voor de kleinste bizonderheden en eigenaardigheden van zijn leven en karakter en weinig op de zaak «on letten, waarvoor hij streed. Zjjn anoaymiteit kostte hem geen jsioeite en in het geheel geen zelf verlochening. Aneoymiteit was voor hem voorwaarde voor Einsamkeit nnd Einkehr in sich selbst" wat hjj zelf beoefende, de mensheid lied en waarop zijn singuliere arbeid is opgeboiwd. Gaat iemand uit diepste behoefte naar zui vering, verlichting en heiliging vrijwillig in ballingcchap, zoals de Bembrandtdnitser deed, om in einer ceit der Vergletschernng der menschlioken Seele das innerlich Lebendige in bessere Zeiten hiuüberznretten", dan be hoeft men dat niet als lege fantasterij te belachen, maar moet het hoog achten als wel overwogen, geestelik pionierswerk. Bespekt voor zo een ziel! Langbehn wist,waaromen waartoe hu aldus leefde. Hij wist, dat hy zélf niet de vrachten daarvan zo a genieten. Hy wist, dat hij alleen een vordenkender" mens was. In die wetenschap sluit grote kwaal en nood van zélf in zich. Nog iet a over Langbehn en zyn stelling tegenover de religie. Zij» steike en innige religiensiteit hield zich ver van rationalistiese leegheid en van aeste>ifereode neoromantiek; farazeisme en vroomheUahnichèlarij haatte hy doodelik. Nissen heeft Langbehn's overgang tot de katholieke kerk medegemaakt en hij betuigt, dat zjjn intrede in deze kerk geen ziekelike, fantaetiera zucht was, maar dat een kern gezonde neiging tot ware, natunrlike vroom heid, een machtige trek van zyn geest naar het eeuwige daaraan tea gronde lag. 19) Hij deed die gewichtigste stap van zijn leven, na lange voorbereiding en geheel onafhankelik onderzoek met klaar inticht in de konsekwentie van zijn daad. HU is in rustige voortgang katholiek geworden. 20) Zijn ijver na zijn overgang was vooral in de beginne 10 groot, dat de een in hem een heilige de ander een oveispannene zag. Nissen zegt, dat hjj noch nn santo" noch een religieus waan zinnige was, maar een overtuigde gelovige, die de sterke en zwakke zijden van zijn hartstochtelik kluizenaarsleven ook op dit gebied overdroeg. Kritiekloos aanvaardde hq de huidige moe derkerk niet: Herb warenseineWorteüber viele Schaden hentigen Katholischen Lebens auch nach unnmwnndener Annahme der Eatholischen Lehre, to her b, wie kaum Einer tie auupr«ch." Hij schatte de karakterwaarde van een mens gelukkig niet naar zyn lid maatschap van de een of andere religie, maar slechts naar innerlike waarachtigheid. In zijn eerste periode viel het zwaartepunt va*' zqn moraal, ofschoon zij immer een religieus merkteken droeg, op persoonlikheid en ras; als katholiek beleed hij natnnrlik, dat de maatstaf der moraal niet in ons eigen en eer-gevoe), maar in God en in Christnsen in de oor hem geopenbaarde religie te zoe ken zjj. Nissen zegt, dat deze gedachte Lang behn geheel vervulde en hem de kracht gaf, om zijn geest, die naar extremen neigde, beter dan voorheen in maat te heuden. Vroe ger meende hq, dat de hoofdfnnktie bq de genezing der wereld aan de dentsche Wegenskern" beschoren tq'; later stond het bij hem vast, dat deze genezing alleen door het diep en vol en waarachtig begrepen katholicisme met medehulp van gezonde dnitsche geest door te voeren was. 21) Langbehn was vóór zijn tijd oud. Vooral door zqn onvermoeibare innerlike arbeid en door de niterlike moeiten en lasten, die hem van zqn jeugd af verzeldeo. Hq was een onephondelike denker. Op de vraag, hoeveel our hq daags arbeidde, antwoordde hij eens: Ik werk immer." Dat was waar. In zqn geest was nooit vakantie. Hq dacht immer over alles na vom Erhabensten bis znm Kochgeschirr." Zijn laatste ziekte was door een dokter' uit Müuchen influenza genoemd. Hem was een oponthoud in Italiëaanbevolen. Hq kwam niet over de bergen. Een zware inwen dige kwaal had de Müuchener arts overzien. Langbehn stierf plotseling. 22) Nissen idezliaeert (wel wat sterk duits) aldus: Kurz vor dem Sterben erhielt er ein Antlitz wie das eines sctonen fremden Jüngling?, blickte vergeistigt empor nnd schied schweigend hinüber." In Poch ligt hq naar eigen wens begraven onder een oeroude linde, onder wier schutse eens de ktuizenara Edigna woonde. Hiermede kunnen de akten over de inte ressante persoon van Langbehn voorlopig gesloten worden, tot zqn nalatenschap ver schijnt. Wat nog wel enige tqd duren sa'. Mq was het een genoegen, aan het beeld van de Bembrandtdnitser, dat ik hier vroeger tekende, nieuwe trekken toe te voegen. Wat verkeerd was, is verbeterd. De historiese waarheid beeft haar reaht. De lezer grq'pe nn nogmaals naar het boek van Langbehn lèlf. Het zal hem «aan als mq, die Bembrandt als Erzieher" weer met grote vrucht en vreugde las men zal verwonderd zqn over de grote rijkdom van Langbehn's geest, over de genialiteit van zqn paradoxen, kombinaties en opvattingen en men zal in hem eren de man, die mér dan n ander Holland heeft liefgehad en wat het beste is, men zal blijvende vruchten oogsten voor het leven des geestee. B o c h n m. WEKZEL FEAKKEMÖLLE. 12) Bismarck vertelde hem eens, dat hij door zqn dienstpersoneel bedrogen weid, maar er maar niet qp lette. Laugbehn berispte hem streng, wql het onmoreel was om iets dergeliks zwijgend in zijn huis te dulden. 13) Op een krities moment in zijn leven weigerde hq een groote som te aanvaarden, die hem aangeboden werd, omdat hij niet mocht weten, waar dat geld vandaan kwam. 14) Es kostete diesem somverainen Mann nichts, im Beichtstnhl sein Ausseres und sein Inneres vor einem Dominikaner oder Eapnzinerpater zn bengen, nichts einem Anderen die Stief J sn putzen oder einer armen alten Frau Handlangerdienste zn tun." (Nisse.) 15) Zoals ik reeds vroeger meldde, schreef Langbehn een brochure, hoe Kietseche in zqn waanzin verpleegd moest Torder. 16) Vielleicht in Nachwirknng des snm Teil franzötitehen B ut es seiner Mutter." 17) Bii Abfassung des Rembrandtbucb.es batte er einen Sommer lang nicht soviel um ein Ffnnd Kirechen zn kaufen." (Niesen). 18) Hij sprak over de duitse geestes- en kunstheroën als een ander mens over zqn eigen broers en neven praat. Voor hem was de wereldgeest" Shakespeare tot hnisgeest geworden. 19) Jammer genoeg, laat Nissen OES over Langbehn's motieven geheel in het duister. 20) Over de eerste phasen van zijn overgang kan men het een en ander lezen in het hoofd stuk Katholisismus" in het Bembrandtboet. Dit kapittel verschijnt pas sedert de 37ste uitgave in het boek. Van Lu ther lees i k daar: Er wird immer der strahlende Geistesheld bleiben." 21) Nissen zegt niet ten onrechte: Es i at gant klar, dass diese Hauptthese den Lesern der Zuknnft absurd und Krankhaft myatisch erscheinen wird." Dit zon men hier ter plaatse ook kunnen vermoeden. Nissen geeft als kommentaar: .Kennen die lezers de argu menten der talrijke grote konvertieten van germaang-angel-saksiese stam? Het probleem van het oude christendom gaat dieper dan het huidige nienw-heidendom tot dusver kwam te weten." Hq belooft Langbehn's opvatting te publiceren en een schets te geven van diens religien.se ontwikkeling. 23) Nissen zegt: Sein starkeg Herz stand auf einmal still" en Plötzlicher Schmerz zerbrach ibn," Blijft de vraag, of die smart een psychiese of een gewoon pbysiese was? aan'lieer. Een kleine boot met sneeuwwit zeil Glijdt over 't blauwe meer. De lacht is rood van avondgloed. De zon daalt zoetjes neer. En als de boot door 't water glijdt Rimpelt de heldre plas, En zachtjes kablejK-golfjes aan, Tot aan het oevergrac. Ik zit daar stil en zie de pracht Van d'avondzonne, rood. Van 't kalme, blauwe watervlak En 't blank der ranke boot. Rondom is 't stille en het meer Zingt zacht een wiegelied En droomig hoor ik naar 't geruisch Van 't slanke oever riet. TINK LANOKRHORST. Be ware tpontaneïtti*. Die menschen zijn te Utrecht spon taan bijeengekomen op aandrang van hnn eigen medeleden en besturen". (Dr. Nolene. Hand. St. Oen. 6 Die.) * Men poogde weer een beleediging te distilleeren nit wat geheel omgekeerd strekte om den zoen te bezegelen. Hiermede zon een onmisbare schakel nit de verzoening nit vallen. De voorzitter had het persoonlijk feit reeds gesloten". (Kuyper.) Het bovenstaande werd ons door den be kenden Heldeischen schoolopziener met den ruimen blik en het slappe taalgevoel toege zonden; selfs deze had bezwaar. * Elk der volgende mededeelingen en adv. zon de oorzaak knnnen zijn van een afechuwelyk misverstand: Brouwershaven. Slachtgeld arbeiders ?!.?, Boer en bnrger ?1.25. De ge zamenlijke loonilachters". (Adv. Zienkz. Nieuwtbode.) Onder voorzitterschap van den com missaris van politie te Utrecht, is heden aldaar in vergadering bijeengekomen de Nederlandsche Politiehonden-vereeniging". (U. D.) Op welke, wijze kunnen de coöpera tieve zuivelfabrieken den strijd aan binden tegen tuberculose onder het vee harer leden ?" (Pers/. Landhuish. Congres.) ,Onze wielerclub heeft besloten voor den feestavond van 30 dezer aan Dona teurs en Honoraire leden aan te bieden twee bekende comieken." (Eindhovensche Peelbode). Die band was vroeger de schoolstrijd, maar deze is vrijwel gebluscht. En toen die gebluscht was, brak de natuurlijke band." (Ttl.) En toen de natuurlijke band brak, brak de brand natuurlijk nit, en toen die vrijwel geblngcht wa', brak de band niet meer en de brand niet meer nit, tot een nieuwe brand den band brak, enz. enz. BERNARD DE VRIES KUNSTHANDEL ===== N. SPIEGELSTRAAT 45 Tel. interc. 9739, AMSTERDAM Moderne Schilderijen - Aqua rellen - Groote collectie Etsen - Platen - Kunstvoorwerpen ~ En cad re m enten GEBRl KOCH KALVERSTRAAT 158 ETSEM VAN NODERWE HEESTERS IN ALLE PRIJZEN MEUBILEERING M". - HOLLAND" MEUBELT ARTISTIEK UW WONING OF VILLA VOOR = F 500. I 650.- I I 775.- I l 875.- l I 1100.?i i EN HOOGER | STOFFEERT ARTISTIEK UW WONING OF VILLA VOOR = F 250.?= ! 290.- I I 425.- | 550.?i I 675.- f ENHOOGER = VRAAGT PRIJSCOURANTEN AMSTERDAM, N.Z. VOORBURGWAL 274 o/h NIEUWS v. d. DAG. TEL. 5974. Moderne Schilderijen, en Kunsthandel C JI. van Gogh, Keizersgracht 453, AMSTERDAM. Kennisgevingen voor l Verloving en Ondertrouw Invltatlën, Programma's DankbctaJglngen, Menu's L«zc|»plcr en Corr. Kaarten j Artlctiefc SJeinpelw*pfe BOEK' M SrEENDRUKÏ<EF|->I l B. van Mantgem M»ner«n>r.clTr * Singel 532. tot Substraat, Smst. TLEFOON 4Q30-SÓO 'T WOONHUYS Vijzelstraat 56-58-60 AMSTERDAM. Dlr. F. J. ZEEGEBrS.' Betimmerde Heerenkamer uitgevoerd in Cuba Mahonie eire. Thans ter bezichtiging in onze Magazijnen. Eerst bekroonde ontwerp in de Woonhuys"prijsvraag. E. m. JAARSMA Ventileereade Haarden. Men lette op dit fabriekszuerk. D. QBER1NK & Co., AMSTERDAM KERKSTRAAT 88-104 TELEFOON No. 4472 « TOEPASSING DER ELECTRICITEIT OP ELK GEBIED &L A im*M H.H. Automobilisten! Vertrouwbare en goede Chauffeurs zjjn het behoud van Uw wagen, w ij hebben momenteel nog eenigen beschikbaar, kalme en voorzichtige rijders. Reeds velen tot groote tevredenheid geplaatst. DE EERSTE AMS7ERDAMSCHE CHMFFEURSSCHOOL, Atb Cuypsiraai 224, Amtterdam. Directie WEHTHIK ft PLAS KUNSTHANDEL, ARNHEM. TELEFOON 1345. Schilderijen, Kiften, ? \ Gravures, '. Encadrementen. H. i m Kunsthandel verplaatst van Damrak 93 naar Rokin 126 tegenover de Nederl. Bank, AMSTERDAM. ZCbJCHBS VOOR. ZW7ÏIRTZ IM KJOP6R. l ONTWBRPBn VOOR. RBCbHME fTTl ltlCDI BINnEn TVMTULf UUR. BINNENHUIS MEUBELS COMPLEETE MEUBILEERING. RESTAUREEREN VAN VERTREKKEN IN AN= TIEK.E EN MODERNE STIJLEN.. UITVOERIGE PRIJ5COURANTEN.$r BEGROOTING GRATIS DEPHOENIX RAADHUI55TRAAT48-50 AH5TERDAM iROTTERDAn [FRANCO 1DOOR GEHEEL NEDERLRND;