-J f *>£" -l ?£>**..*?.' DEAMSTERDAMMER WE EK B LA D VOOR NEDERLAND. No. 1801 0. m ie f all Pene t ' GüSTAAF VAM Dl WALL PlMIB, op 34jar*gen leeftijd overleden:'bekend om. ign naar mysticisme neigende schil derkunst; oalang* nog toegetreden tot de «roef der Kunstenaren van de Idee. Behal e als schilder werd brj gewaar deerd als tierkonstenaar: versierde vele botken, hield zich met batikken beög en ontwierp nog Mort geleden de decors voor Judas lecarioth van Dr. Walch, vertoond door de Neder!. TooneelVereeniging". «nilllllHIIHUIMIIIHIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Alexaader Salkirk terugbracht, die Defoe's Bobiason worden zon) niet met de werke lijkheid klopt (127). Van de zeden der be wenen van het eiland On we» ent gevaar vertelt hij openhartiger dan de andere bericht gevers (171) gelijk wühem menig teekenachtiK trekje danker. Hier is b.', op St. Sebastiaan die paap, van geboorte een ' Uytersman, die zijn moedertaal bijna ver geten hadt... diep in deaeventigb jaaren... arjnde een frater onder de St. Friscaanen orde" (7) n die n«, het oude, verre vader land gedenkend zijne vroegere landgenooten voorthelpt. Ia Bonman's taal treft ons een enkele maal een thans anders gebruikt woord: de lekker van 't snykerriet was heel zoet" (142). Laat oas mogen besluiten met omen dank aan baron Mulert en het Zeenwsch Genoot schap voor dese uitgave op een gebied onzer historie, waarvan altjjd zoo groote bekoring uitgaat al gedenken wij, dat het voor de inboorlingen zelven gelukkiger geweest ware. zoo men ce nimmer ontdekt had. Lei d e n, 29 Nov. 1011. L. KNAPPERT. InM in (e Hooflstai, De Symphonieèn van Anton Brnckner ver schijnen zoo telden op de programma's van het Concertgebouw dat men, als een dergelijk monumentaal meesterstuk gespeeld wordt, den rterken wensch voelt om te verhalen van den bi,na vergetene. Doch dit blijft gevaarlflk, aoolang men weinig nota neemt van agne muziek en hem das niet bemint, omdat er nooit een kunstenaar leefde, zelfs Bach kan hier niet bij Bruckner vergeleken vereen, in wiens bestaan het dagelijksche en h«t eeuwige zoo in elkaar verzonken. , ., Geïsoleerde gegevens t tem men in onzen hoog l dravenden tijd wellicht niet tot tympathie; bij bewonderde Richard Wagner slaafs en «b een kind; voor andere kunsten en weten schappen dan de muziek bad hij niet het - aUergeringste begrip noch affiniteit; hij deed ff " ia, een drukke straat te Weenen een voetval *" voor een kapelmeester, die de helft der Zesde ?'? symphonie bad uitgevoerd; toen hij den ?t ouderdom reeds naderde liet hrj zijnbewon-: dereuwaardig werk, waaraan hij met onge/ loonrjke scrupules arbeidde, nog door leer-"' lingengeuren en herzien; srja ptyaionomie r' herinnert aan een forschen boerekop, en later ' gelakt hij het vercchronkeld type der kerk?:; bedelaars of ottd-mannenhuiE-figuren; eer Jf viel hem zelden te beurt en verschillende >; «jjner composities hoorde hij nooit; hij, de " . hartstochtelijke, heeft zelfs kunnen leven zonder de aardsche liefde. ; Veel van dit alles behoort tot het teer ? verouderde idee van genialiteit, uit de tijden .. ? dat de maker lange jaren bezeten was en vermagerde door het werk, toen het détail even overwogen en voltooid moest zijn als het. geheel. Er zullen ook nog wel vele artikelen en vele biographiiën komen voordat men een duidelijk inzicht krijgt op den zonderlingen geest van dezen handwerksman, die dicht bij den waanzin stond tegen zijn dood, en * misschien nog vele jaren zullen voorbij gaan, eer men dien geconcentreerden gloed en onzegbare expressie kan omvatten en ten ; volle ontvangen, want Brnckner compo neerde weinig en heel langzaam (aan't eerste .- deel der onvoltooide Negende werkte hrj 3 jaren I) en gelijk het schijnt alsof onafzien bare tradities vergaard lagen in de ziel van dezen mensch, zoo vergaarde hij onmetelijke smart en vreugde, en culmineerde deeindelijke «iting met een vermetelheid welke in ,/ de muziekgeschiedenis ongekend en onge venaard wat. Woorden van liefde en ver eering vind ik .niet genoeg sinds hij me wenkt als een god; hij gaf een sentiment dat waarschijnlijk nog eene eeuw krachtig ; . aal uitstralen (200 is de ingeborenheid der meestere) en als Brnckner ondoorgrondelijk voor me is, ik zal hem zijn grootheid niet t-. verwijten, maar gedachtig aan een spreuk van Schopenhauer, trachten tot hem op te / klimmen. Over de vierde symphonie (de Romanti, sche), uitgevoerd onder leiding van Evert Cornelis, wil ik slechts opmerken hoe weinig Wagneriaansch" se ia in haar thematiek en ? temperament. Beeds Rudelf Louis wees er op in sSne mooie Bruckner-biographie, zes jaar geleden verschenen, dat Brucknera aanhan'' kelgkheid tot den dramatiker geenszins leidde tot navolging, voor welke hem zijn daimoon ' ?nwillens behoedde. Het idee fixe van den beeordeeler betreffende Brnckners Wagnerorehest" mocht ook verlaten worden, den componist zeker niet meer tot verwijt dienen. Wat is het Wagner-orchest zonder (uien T een Berlio*-orch«8tlnzijn kennis van het vak over treft hij niet alleen Wagner (de instrumentatie nitgeaonderd) lijn muzikaal weten gaat dat -ven elke Bogen tiende-eenwer te boven, ook de roemrijke kundigheid van César Franck; van doimatiek echter geea spoor, osadat artisticiteit hem dogma gold. Hij was alleraünat een reactionair, «elft niet als hjjdubbelfaga's schreef; daarvoor kende hij 'f leven ea de mensehen te weinig. Verder behoort alle waardeering tot de imponderabilia en zoolang het geen gewoonte is in deconcertaaal de schoonheid te zoeken, zalBruckners muziek 't meerendeel der hoorders afschrik ken daar elk zijner melodie n een nieuwe visie geeft, wat dwingt tot een visioen. Zie slechts het zachte hoorn-hoofdthema van het eerste deel: f- ?} Ls k |, tn j l?Vr~ O j 1 p ? ' v dergelijke plastiek is rnimtelooa en monn" mentaal; sse is ook bovenmate karakteristiek, origineel en machtig geaccentueerd. Zoodanige oermelodieën, onwrikbare, vindt deze kun stenaar immer en in grondelooze verschei denheid. Wanneer Evert Cornelis eene her haling geeft van deie eymphonie, of eene andere van Brnckner op het programma brengt (het is in de pers van verschillende kanten tegelijk gevraagd en laat men ook eens voldoes aan snik verzoek") dan hoop ik een klaarder beeld te «togen schetsen van den gigantische verschijning, waartoe me cok de jongste biographie van den kuratenaar (door Max G Sflinger bij Piper in Mfinchen) aanleiding ie. Zonder mijn diepaten eerbied uitgesproken te hebben voor Messchaert mag ik niet eindigen. Men vraagt Mengelberg tevergeefs eene symphonie van Mahler, hu heeft ten minste de findertotenlieder herhaald en den grooten meester geëerd met den onvergeIrjkelijken zanger. Men zag in vele oogen tranen, en soms was de roering werkelijk ta sterk en te menschelijk. Men behoefde e venwel niet te denken ain den pas gestorven kunstenaar, noch aan 't onderwerp der verzen, want stijgt de muziek niet tot het opperste wat .in eens menechen bereik staat, waar ze troosten wil en blij klinken : Der Tag ist set on! O seid nicht bang l"? In de extase dezer melodie ligt een zoo matelooze liefde, dat men huivert van hare taa). Maar al ging Mengelberg, het orchest en Mesechaert zelf onder in de abstractie van den hoorder en arjn aanbidding, we weten wien we zalke emotie danker. Heil Messchaert, die deze geestdrift wekte. MATTHIJS VERMEULEN. (Mrari, Het Vod. ia niet tevreden met de tegen woordige plaats van de duinen: De eenige weg, die tot een goede oplossing van deze qnestie kan leiden", schrijft het blad, is de overbrenging van de duinen naar het depar tement van Landbouw, waar zij in goede handen souden zijn?" * Meer scherpe ttgenttellingen. De signatuur van Henriëte Ronner is valsch; immers de schilderes teekent haar voornaam met een r" en niet met r". (U. D) De hoofdredactie bestaat uit een pre dikant, een leeraar en eendominee."(U.D.) Een portretje, dat Judith Leyster maakte van v. d. Vinne doet ons op het eerste gezicht denken aan een slappe Halp." (N.R.Ct.) Ons daarentegen doet het denken aan een stijven nek. , « De ware tattbaarheid. De voorzitter van het toneelgezelschap Jan van Seers" sprak, volgens het U.D., ongeveer als volgt tot den eere-voorzitter: Dat u deze hulde ten u wen huize hebt willen ontvangen is voor ons een tastbaar bewijU dat ons streven door u wordt gewaardeerd." * Hondsdolheid bij alle vee komt alleen voor in de provincie Limburg." (Ntd. Landbouw Weekbl.) In de andere provincies alleen bij honden. Men moet niet alle jachtberichten gelooven; ze zijn dikwijls onjuist, zoo ook het volgende: Op de den 13den Nov. gehouden drtjfjacht op het landgoed Het Kolland" werden met 9 geweren, waaronder zich Z.K.H. Prins Hendrik bevond, in 4X uur 862 stuks wild geschoten." (Ned. Jagers en Hondenip.) * Er is bevestiging ontvangen [van de geruchten der vermoording van vreem delingen te Siantve, van Zweedeche zendelingen." (Ü.D.) Het blijkt toch niet waar te zijp. Wij heb ben voor ons liggen het bericht van de tegenspraak van de bevestiging van de ge ruchten van de vermoording van de vreem delingen van de Zweedsche Zendelingen. Nieuwe iUarei. Het Boek der Sonnetten. Nederlandsche Son netten van de Zestiende Eauw tot JACQUES PBBK uitgekozen, van een inleiding en van aanteekeningen voorzien, door A. T. A. HBIJ. *INO. Bevattende 600 fraaie sonnetten, 364 pag. Prijs ing. ? 1.90, geb. ?2.50. 'o Gravenhage, L. A. Dickhoff Jr. M. SCHÜEMAKN, Imprettiom et Souvenirs, 63 pag. Amsterdam, Menlenhcfi & Co. MAKIE COEBLLI, Het eeuwige Leven. Een roman van liefde. Geautoriseerde Nederl. uitgave, bewerkt door J. P. WBSSBLINK-VAN EOSSÜM, 420 pag. Amsterdam, L. J. Veen. L. VAN DBIJSSBL, Elfde bundel verzamelde opitellen, 262 pag., f 2.90 ing. Amsterdam, Scaeitema & Holkema'i Boekhandel. LODII COUPBKUS, De. cwaluwen neergestreken. (Modern Bibliotheek, No. 3) 221 pag. Prijs geb. f 0.90. Amsterdam, Van Eolkema & Warendorf. HBKEI VAN WEBMBSKBBKEN, De Auenhoeve, 192 pag. Rotterdam, Niigh de Van Ditmar'a Uitf. Mij. FBANS COBNEN, Charkt Dickent en de Romantiek (geïllustreerd). Wereldbibliotheek, No. 160,127 pag. Amsterdam, Mij. voor Goede en Goedkoope Lectuur. Mr. S. MULLER Fz, Oude Huigen te Utrecht. Met afbeeldingen, door C. DB HOOGH Ez. Portefeuille met 48 platen en begeleidende text. Prijs /8. utrecht, A. Oostkoek. Mmandkalender 1912, vervaardigd door WILLA POLBNAAK, uitgegeven te Amsterdam, door W. Vwraluys. BERNARD DE VRIES KUNSTHANDEL N. SPIEGELSTRAAT 45 Tel. interc. 9739, AMSTERDAM Moderne Schilderijen - Aqua rellen - Groote collectie Etsen - Platen - Kunstvoorwerpen Encadrementen ? GEBRS. KOCH KALVERSTRAAT 158 ETSEN VAK MODERNE HEESTERS IN ALLE PRIJZEN AfïTIQUITElTEn AvAnDETH , LAREfl M H Moderne Schilderijen, Kunsthandel C. H. van Gogh, Keizersgracht 453, A M S TE R D A M. -.M ROTÏERDAA\I FRANCO LB/ERÏNtf «DOOR GEHEEL I'NEDERLRND; cm: KUNSTHANDEL WED. G, DORENS & ZN, BOKIN 56. AMSTERDAM, ORIBINEELE ETSEN. KLEÜR-ETSEH. =; = KLEUR-DRUKKEN. COPEBHAASSCH PORCELEIS. 'T WOONHUYS Vijzelstraat 56-58-60 AMSTERDAM. Mr. F. J. ZEEOEBS. Betimmerde Heerenkamer uitgevoerd in Cuba Mahonie oiré. Thans ter bezichtiging in onze Magazijnen. Eerst bekroonde ontwerp in de Woonhuys"prijsvraag. H.H. Automobilisten! Vertrouwbare en goede Chauffeurs zfln bat behoud yan Uw wagen. Wij hebben momenteel nog eenigen beschikbaar, kalme en voorzichtige rijders. Reeds velen tot groote tevredenheid geplaatst. DE EERSTE tMSTERDAMSCHE CMOFrfUBSSCHOtL, M Cuypstraai 224, Amttordam. Directie WEWTIHK * PLAS D. OBERINK & Co., AMSTERDAM KERKSTRAAT 88-104 TELEFOON No. 4472 TOEPASSING DER ELECTRICITEIT OP ELK GEBIED E. HE. JAARSOTA S Ventileerende Haarden. Men lette op dit fabriekaraerk. KANTOOR-KÊRKflR. 393 > ADAM TELEFOON 4Q30-900 Kennisgevingen voor Verloving en Ondertrouw Invttatlün, Programma's Dankbetuigingen, Menu's Lozcpapicr en Corr. Kaarten Attlitiek BOEK. t< STEENDRtlK<cf,M B. van Mantgem 582. toet Vinlstmt, Amst. COnPLEETE MEUBILEERHSG. VAN PRUSCOURANTEM DE PHOENIX" 6INNENHUI5 MEUBELS RAADMUI55TRAAT4S-50 AM5TERDAM a « Kunsthandel verplaatst van Damrak 93 naar Rokin 126 tegenover de Nederl. Bank/ AMSTERDAM. KUNSTHANDEL, ARNHEM. TELEFOON 1345. , Etsen, Gravures, EncmlremetUen.