6 DE AMSTERD.AMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1802 met allerlei onaangename uitwassen van een nog ongebonden jeugd, maar er la tooh een werkelijke jeugd. Het genootschap heeft noj iets ran een basar, waar ge alles vindt wa ~. da nieuwe tyd brengt; er cjjn ook hier niet weinig- dingen, die als cadavers rieken; er moet ook hier weer, ah overal, sterk gewand woiden, om het waardevolle over te honden Wie cal dit beginnen; zullen de besten ch vereenige»om wat «wak is en «onder Intel Ugentie of macht uit te drjjven nit dat, wal Huis der Schoonheid kan worden?.... Het is niet te ontkennen dat ik een krach tiger verzameling verwacht had te zien. Twee der exposeerenden moet ik opnieuw bespreken. Ik besprak ze bij het kritiseerèn van Art!, se lijn hier weer van de meest krachtigen ik «eg daarom Biet dat hel volledige kunstenaars rijn. Ik bedoel:P.van ' der Hem en ISonnickendan. Daarnaast zijn te noemen als werkelijke? nieuwe lichters: Slnyters en Leo Gestel. Van der Hem heeft hier de vjjf volgende . werken: Ie. De Dwergachtige koetsier; de twee cocottes op het bed spelend met de pop, die een adoreerend heertje verbeeldt; een in het rood gekleede Zigeuner die - voor een vrouw speelt; een pastoor spre kend inet twee minnen of zoo iets; twee melskes buiten, met op den achtergrond paarden en een kerel... De karikatmriwerende neiging die ik een vorige maal vond in het. werk van dezen jongen, , vaardigen beginner (die nog verre niet is, , waar de Tonlonse?Lautrec eindigde) is ook hier aanwezig; ook dezelfde begaafdhedea. Het fljnst-kleurig lijkt me die koetsier op zijn te korte beenen, links op de voorstelling staand; de twee vrouwen met de pop spe lend", zijn anderzijds wel het meest krachtig, en in détails het duidelijkst kunnen en weten ? en vaardigheid in vormen verteonend. In De Zigeuner spelend" zijn de figuren ep het verder plan niet gansch naar den afstand verantwoord 'en de twee meiskes zijn me ietwat te illustratief... Ook Monnickendam heeft hier zigeuners, musici, achter bloemen. De bloemen zyn in bepaald opzicht onzuiver. Ze zjjn zoo geheeten decoratief, toch zyn ze niet Arabesk" genoeg tegenover de koppen der figuren. Er is hier meer soberheid dan dikwijls (en beperking is voor Monnickendam het begin van het smaakvolle) er is niet zoo ver ver eenvoudigd als ge tegenever die figuren daarbjj wondt verwachten.... Slnyters heeft hier allerlei. Mgn bepa ling, laatst gegeven, van een niet met l mentaire kracht begaafden schilder, maar zwierig-draaiend op iederen wind, blijkt me opnieuw bewaarheid. Het zal hem niet snel gelukken volledig zjjn zelf te vinden. Een neiging tot iedere nieuwigheid is in hem, uit aangeboren vaardigheid, meer dan nit zucht tot geestelijke moderniteit. Mis schien zoudt ge kanoen «eenen dat dit b\j Van Gestel meer het geval is. Toch ben ik ook daar niet te zeer van overtuigd. Bij heeft den achtergrond achter tijn werk, waar voor veel geesten tegenwoordig evolneeren in kun onnoozelheid", maar juist in den grooten stjjl is bewustheid de klaar-verlich tende eigenschap. Er zjjn nog andere schilders die een deel van de toekomst aan zich hebben, ik had se willen noemen, maar ik bespreek ze bq gelegenheid liever uitvoerig, en alleen. PLASSCHABRT. Er werd mij gewezen op een on j metheid in mijn artikel ever de Roelofs-tentoonstelling (Weekbl. 24 Deo) die op zichzelf niet van zooveel 'belang is, doch die ik om een daarbjj betrokken persoonlijkheid herstellen wil. In het geding brengend een uiting van mr. Jeltes, gaf ik te kennen, dat zyn inleidend woord voor den catalogus getrokken was nit zgn boek over Roelofs. Het blpt nu, dat mr. Jeltes in zyn by zonder e vereering voor Koelofs, belangeloos het artikeltje opnienw voor den catalogus schreef. W. 8. Lonis Bouwmeester,)»ze greote tooneelspelt r, De laatste jaren had Lonis Bouwmeester herhaaldelijk dezelfde rollen gespeeld. In de eerste plaats zyn Shyloek". Dan Jean Darlot"; den echtgenoot in het iransche stuk Ontrouw"eninKistemaecker's?Het Instinct"; Conpeau" in de draai, bewerking vanZola's L'Assommoir"; den ouden Hardonin in De Greep". Men kan een creatie als Bouwmeestei's Shylock" en andere van dezen kunstenaar die op gelijke hoogte staan, eigenlyk nooit genoeg zien. Men zal niet eiken keer even sterk getrcfien worden, ja, in sommige ge vallen, kier en daar, niet dan onder voor behoud waaideeren kunnen. Het gebeurt wel eens, als de kunstenaar niet zoo zeer op dreef is, dat hy er een flink schepje op legt, zooals de tooneelterm luidt, en door het te-erge zyn doel mist. Hoe beter de heer Bouwmeester gedisponeerd is, hoe soberder hy zal wezen, en, natuurlijk, hoe echter en grooter. Maar ook op minder gelukkige avonden bly'ft er bizonder veel te genieten, al zou het van details zyu. Toen na de Jnlia-mystiflcatie den Nienwe Gids-schry vers bijna verweten werd, dat hun gedicht toch ook goede verzen bevatte, antwoordde F. van der Goes voor syne kameraden, dat er wel enkele goede verzen onderdoor moeten loopen, wanneer men ge dwongen wordt zoo groot een aantal minder waardige te Bchry ven. Inderdaad, de inierlyke eigenschappen van den kunstenaar verlooche nen zich niet; zelfsby' zulk een uitzonderings geval verloochenden zy' zich niet geheel. En ook op avonden, dat een geniale persoonlijk heid als Lonis Bouwmeester niet over al zyn scheppingskracht beschikt, zullen er telkens oogenblikken komen, dat de toe schouwer onverdeeld bewonderen kan; zal deze getroffen worden door een intonatie, een houding, een gelaatsexpressie, die tot de groote kunst behoort en de precies-zuivere uiting is van de sterke visie en het breede en diepe gevoelsvermogen van den grooten kunstenaar. Men kan sommige creaties van Lonis Bouw meester eigenlijk nooit genoeg zien, zeiden we. Doch men wil ook wel eens iets nieuws van hem zien of iets dat men lang geleden van hem zag. En in dit seizoen is er in zjjn werk al een bizonder rijke verscheidenheid. Hy' heeft nieuwe rollen gespeeld en Oedipns", Lodewük XI", Narcis»", Cyrus Blankarn" weer ten tooneele gevoerd. ED uit de oude doos" heeft hQ opgehaald Lataro de Veehoeder" en Ean Berucht Proces". Lasaro de Veehoeder" en Een Berucht Proces"; kunnen wij moderne dames en menèeren, die allemaal onze eigen opinie hebben over kunst, en glimlachend op kijken, als van hooger gelegen rangen geemotionneerde snnitgelniden tot ons komen, kunnen wy* de vertooning van zmlke draken" nog gaan by wonen met goed fatsoen? Het kost misschien eenige overwinning. Mogelijk voelt iemand, die het toch maar heeft ge waagd, omdat hy, zooals hij niet geheel ernstig zal verzekeren, wel eens van zoo'n draak houdt", zich eenigszins gege neerd vór het opgaan van de gordijn. Welnu, ik geloof, dat een toeschouwer die de schoone kunst niet uitsluitend door tafelgesprekken bemint, zich zyn avond niet beklagen zal. En het is wel eens beweerd, en ik zon niet durven tegenbeveren: ten onrechte, dat, men niet steeds zoo ge lukkig ia by andere voorstellingen, van andere gezelschappen. Er zyn rollen die een ander groot kun stenaar anders spelen zou dan de heer Bouw meester het doet, en die dan gespeeld zou den worden meer naar den geest van den schrijver. Doch overigens: Wie heeft, terwyl by Louis Bouwmeester zag spelen, niet wel eens tot zichzelf gezegd: het doet er eigenlyk niet toe wit die man speelt. Zoo zeer komt men onder de macht van zijn groote per soonlijkheid; en zyn spel is immers vervuld van echte menschelykaeid (werkelijkheid in een hoogeren zin),, zelfs dan wanneer hij bedenkelijke rollen speelt. Schoon ook ia zyn spel, zelfs in die rollen. Een treffend bewys hiervoor is weer zyn Jean Banaud in Een Berucht Proces", een rol die steller dezes nog nimmer van den kunstenaar had gezien. Zeker, men zal grif toegeven, dat het stuk wat men dan noemt een draak" i». Maar even vast ataat dit: de toeschouwer behoeft zich niet voor zyn aandoening te schamen. Het is een edele kunst die baar opwekt. Diep ontroerend vooral is het volgende, groote, tooneel. Jean Renand is onschul dig veroordeeld. Twaalf jaar lang is hy nu reeds galeiboef geweest, als hy voor tiet eerst weer staat tegenover zyn kind. (Het meisje is na zyn veroordeeling do»eene vermogende en aanzienlijke familie aangenomen; zy is thans volwassen,) De man is verouderd en vergrijsd. Hoe treffend is het uiterlijk beeld van den man by zyn opkomen. Het door de zorgen doorploegde gelaat, de kop van een sterk man toch nog; van den man ook die een rustig gemoed heeft. Hoe prachtig doet het roode buis, dit rood zooals men het een visscher soms ziet dragen: een rood dat door het zeewater is verkleurd; daartegen het iets donkerder rood van de broek. Ea ziet hem dan nêerzygen; hoe sterk-expressief, en schoon tevens I, in zyn soberheid, is dit beeld van wanhoop en uitputting. Wat doet het er nu nog toe, dat het tooneelrotpje (of wat was het ?), dat de man omklemt, al heel onecht is en waggelt ? Vader en dochter beseffen niet welken Band hen bindt. En niet vergeten zal men het spel dat dan volgt: van langzaam, zeer langzaam naderen tot de, ten slotte plotselinge, kennis van de waarheid. De woorden die Renand spreekt als hy zyne dochter in de armen heeft gesloten, zyn: ik heb niet geleden. En wat die simpele woorden uitdrukken als zy gezegd worden door Louis Bouwmeester.... Och, -niemand kan ze immers zeggen zóals hy! Er bestaat nog steeds een groote schaar van getrouwen aan de kunst van Lonis Bouwmeester. Voor hen die zich laten af schrikken door den naam van een «tuk of ongaarne herhaaldelijk de voorstelling van een zelfde stuk gaan by wonen, werd het bovenstaande geschreven. Want ieder doet zichzelf te kort, die niet telkens en telkens weer den eminent en kunstenaar gaat zien. FRANS MIJNSSKN. {MTari, Van de neerstrijkende armen. Morgen zullen op deze sombere kasten een talloos heir van krachtige, werkzame armen neerstrijken, en die armen zullen den bodem weer bewerken." (N. R. Ct.) Da strijd tegen germanismen is nu een maal een vechten tegen de bierkaai." (Hbl.) Deze Begeering wil het plan van Minister Fock slechts met beduidende wyziging uitvoeren." (Sbl.) Het patronaat vernalatigt de veiligheidsmiddelen." (Hbl.) Dit zal hopelijk nog voorkomen worden." (Hbl.) De ware intimiteit. Men ging naar de weelderige en sckitterend ingerichte Parkrchouwburjr, deels om van de voorstellingen, deels om van de intieme gezelligheid op den breeden promenoir en in den prachtigen en overvloedig verlichten foyer te ge nieten." (De Print). De avialiek in dienst van de politie. De inspecteur van da nacht veiligheids dienst Gonlag ontdekte het gevaar, vloog naar binnen, en bluschte de brand." (Tel) Het Petit Journal wil uit volkomen betrouwbare bron het volgende hebben vernomen." (H. D.) Laat het Petit Journal het dan aan de volkomen betrouwbare bron vragen. Het Volk vertelt van een boer, die het tegenovergestelde deed van wat de meesten doen. De boer Krouwel", schrijft het blad, werd bang, en koos eieren voor zijn geld." BEUR'. KOCH HLKRSTUAT Kt ETSEM VAN nODERHE HEESTERS IN ALLE PRIJZEN P. C. PAERELS, VOOB MODERNE MKUBILXEBINQ Amsterdam. KOKET 1SS. TEL. 4641. VOOB INBIOHTINQEN IN OUDHOLLANDSCH KV ANDKRH STIJLEN Magazijn Oud-Holland", BOKBT 180. TEL. 4841. MEUBILEERING M». - HOLLAND" MEUBELT ARTISTIEK UW WONING OF VILLA VOOR E F 500. I 650.- f ! 775.- i I 875.- ? I i 1100.?i i EN HOOGER = STOFFEERT ARTISTIEK UW WONING OF VILLA VOOR s F 250. I 290.- I i ,. 425. I 550.- | l ,, 675.- I i ENHOOGER VRAAGT PRIJSCOURANTEN AMSTERDAM, N.Z. VOORBURGWAL 274 o/h NIEUWS v. d DAG. TEL. 5974 CHEniGRAFISCHEKUNSTiriRlCHTIMC] -« ADMIRAAL DE RUYTERUlEe AMSTERDAM -^BOEKDRUKCLICHES ^" VOOR ZUJART EM KLEUREN ISTEMPELSvooRÖANDENf TEEKEMIMGEM ONTUJERPËN ? ARTISTIEKE UITVOERING: rrrrrrr COMPLEETE MEUBILEERING. RESTAUREEREN VAN VERTREKKEN !N AN= TIEKE EN MODERNE STIJLEN-UITVOERIGE PRIJ5COURAMTEN.2S? EGROOTING GRATIS ,DE PHOENIX" 23^ SPUlSTR.OAnFlAN.75 > AMSTERDAM liTHC GRAPHICii ¥? -ARTS ? ?¥ CLJOIE5 ONBERISPELIJK ZEER5HEL BILLIJK UTRECHT ?? *+»* E. m. JAARSMA S Ventileereade flaardei. ******* Men lette op dit briekamerk. ~ De Magazijnen van VOSKUIJL & VAN DER LOOS, zijn wegens uitbreiding verplaatst van HEBBENGRACHT 244 naar KEIZERSGRACHT 46O, bij het Molenpad. Het telefoonnummer blijft eO4O. Vraagt catalogus omtrent oueMenbileeringen i f 460, f 485,f 718,f 971. V.Y. TECHNISCH BUREAU T/h HOENg & BECK, BLOEJHEITDAAI Importeurs van 0 ?? Brandvrij materiaal voor plafonds, vrijstaande wanden, trapbeschietingen, enz. in Eerken, Scholen, Kantoorgebouwen, Fabrieken, Schouwburgen, Woonhuizen, Boerderijen, Stal len, enz. Monsters en nieuwe, prospectus-prijscourant worden op aanvraag gratis toegezonden. itxIÖ;voor h KANTOOR-KERKER. 395' ADAM T&EfoON 4930-000 Kennisgevingen voor Verloving en Ondertrouw Invitatiën, Programma's Dankbetuigingen, Menu's Loxepapicr en Corr Kaarten Artl.tieit Stempelwerk BOEK- l.t STEENDRUK*H,-,J B. van M a n tg e m HAfleverareJer (* Singel 862. toet Jatstraat, Amst. BINNENHUIS /fSfev <IBP MEUBELS RAADHUI55TRAAT4S-50 AM5TERDAM . KUNSTHANDEL WED. G, DORENS & ZN, ROKIN 56. AMSTERDAM. ORIGINEELE ETSEN. KLEUR-ETSEN. = KLEUR-DRUKKEN. COPENHAA&SCH ÏORCELEI». WDNfflqiNRICMTlH(5EN | iTELEPHON-3384.! |ROTTERDAA\ FRANCO DOOR GEHEEL! NEDERLRND: JOS. ZANDERS, V E N l, O. AIj. Kust- M Kustafjmhildihuid»] SLEWCUNST". HIEUWE 8PIKGELSTRA1T KL 8TADHOUDEB8K1D1 61 Kunstvoorwerpen. Schilderijen. Antiquiteiten: Meubelen, Aardewerk. R. EL.ION «ft Co.