Historisch Archief 1877-1940
10
1) E AMSTERDAM M,E R W E E K B L A D V O O R N E D E R LA N D.
No. 1805
in gelijke mate vooruitgegaan en zelfs ia de
machine industrie, waarin het een der eersten
it, was naar verhouding de verbetering
«lechts bescheiden, looals uit .de volgende
crjfers kan blijken:
invoer uitvoer
1907 5.311.948 31.763624
J.908 4458762 31018.912
1909 4.431.292 28.088.956
4.471.303
5.769.274
, 29.296.721
1910
1911 5.769.274 30.977403
De toename van den invoer was in 1911
wél kleiner (+ 1.300.000 circa), dan die
van den uitvoer (+ l 680.000 circa), maar
' procentsgewij se toont de importhandel een
veel sterkere stijging aan en daar deze in
1911 het tot dusver hoogste standpunt be
reikte, bleef de uitvoer bij de cijfers van
1907 en 1908 ten achter. Ook in deze branche
beeft de mededinging van Duitschland en
Amerika op de buitenlandache markten Enge
land nadeel gedaan.
Een van de voornaamste takken van nij
verheid in Engeland is voorts de scheeps
bouw, waarbij* de machine- en \jzer- en
staal-industrie alweder in belangrijke mate
stjn betrokken. Gawoonlyk worden in Enge
land de meeste schepen gebouwd en op dit
gebied heeft het nog weinig van de
buitenlandsche concurrentie te dachter.
We! Un er Ju den laatsten tg d ook op
Amerikaansche werven voor andere landen
oorjogsichepen gebou wd en maakt Duitechland
zich bg de. uitbreiding van zijn
kooovaardyvloot geleidelijk meer los van Engeland,
maar niettemin neemt het op dit gebied
in het buitenland nog steeds 'een weinig
bestreden positie in.
De teruggang van 1911 is dan ook niet
bet gevolg van de concurrentie van andere
landen, maar meer van de omstandigheid,
dat de regeeringen over 't algemeen in het
afgeloepen jaar wat aiiniger zijn geweest in
het aanschtffan van nieuwe oorlogsbodems.
In de laatste jaren was de waarde van in
Engeland gebouwde schepen n).:
1907 JE. 10 023 317
' 1908 10.566 990
1909 5.H14684
1910 8.769.331
1911 5.662.045
soodat op dit gebied 1911 het minst
voordeelig van de laatste 5 jaren is geweest.
26?l?'12. v. D S.
ftiiitiimiiiiiuiimiumiiiimmiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiniiiiiHinMitMiiMMHiiii
onrtotl,u.
Na. vijf Jaren, gegevens nopens omvang,
instellingen en geldmiddelen van de
bij het N. V. V. aangesloten organisaties
over het jaar 1910, benevens een o ver
licht van den groei van het Verbond
in de eerste vijf jaren vaa zijn bestaan,
bewerkt door JAN VAN DEN TEMPEL,
secretaris van het N. V. V.
Initialen spelen tegenwoordig wel een rol,
niet het minst in de arbeidersbeweging.
Tal van vereenigingen hoort men slechts bij
uitzondering mee den vollen naam aanduiden.
Men hoort en leest van de 8. D. A. P., het
N. V. V., den A. N. D. B. enz. Het N. V. V.,
waar ik hier iets over wensch (e zeggen,
heet voluit: het Neder landsch Verbond van
Vakvereenigingen.
Het Verbond bestaat nog slechts enkele
jaren, maar het mag zich verheugen in een
voorspoedigen groei.
Opgericht in 1909 waren op l Jan. 1911
by bet K. V. V. aangesloten 28 organisaties
met 44120 leden. 1)
Ali we nu weten, dat het Alge neen
Nederlansch Werkliedenverbond (Jat ook was eene
centrale organisatie van vak vereenigingen,
wat het N. V. V. nu is), in den tyd van
zyn grootsten bloei 5600 leden telde 2), dan
doet eene vergelijking van deze getallen zien,
dat de tegenwoordige vakbeweging toch heel
wat meer beteekent dan zoo'n 35 jaar terug".
Het stond er destyds met de vakbeweging
in ons land niet al te goed voor, zooals v; e
kunnen lezen in De Vakbeweging in Nederland,
1866?1878 door D. Hudig Jr.
Om een kyk te krygen op de tegenwoordige
vakbeweging, haar ontstaan, omvang, groei
enz. lese men het in 1910 verschenen boek
i ' vaa Jan v. d. Tempel De Nederlandsche
Vakbeweging en hamr toekomst. Verdere gegevens
zijn wat het K. V V. betreft, te vin den'in
/? het onlangs van dezelfde hand verschenen
geschrift Na vijf Jaren, wat mij aanleiding
geeft hier wat over het N. V. V. te zeggen.
De samensteller is, in zyn kwaliteit van
secretaris van het N. V. V., zeker wel als een
goede gids te beschouwen.
Wat den groei van het K. V. V. aangaat,
die kan eerst op zyn volle waarde worden
geschat door eene vergelijking van de ont
wikkeling van dit lichaam en die der ge aeele
Nederlandsche vakbeweging. Vol gun de uit
komsten van de onderzoekingen ingesteld
door het Centraal Bureau voor de Statistiek,
' bestonden einde 1906 in ons land 2193
vakvereenigingen met 128845 leden; het N. V. V.
telde toen 26227 leden, dat is 20.35 fut. van
het totaal.
l Januari 1910 bestonden in ons land 2253
vak vereenigingen met 143850 leden; het
N. Y. V. telde toen 4< 628 leden, dat is
28.27 pCt. van het totaal." 3)
Zooals ik boven reeds meedeelde, telde het
N. V. V. l Jan. 19L1 44120 leden. In den
loop van dit jaar is het aantal weer geklom
men. Volgeas délaatste opgave bedraagt het
pl.m. 50.000.
Het geschrift geeft o.m. tabellen over de
leden zooals ze verdeeld zyn over de ver
schillende bonden en orer Nederland.
Wat de verdeeling over de bonden aan
gaat, we leeren hieruit dat op l Jan. 1911
van de aangesloten bonden de met steleden
telde die der diamantbewerkers, n.l. 9050.
Deze omvat vrijwel alle vakgenooten."
Een staatje o ver plaatsen met 1000 en meer
leden leert ons, dat deze zyn op l Jan 1911:
Amsterdam met 17750 leden, Rotterdam 4618,
Den Haag 2703, Enschede 2165 en Utrecht
1285. Men ziet hieruit, dat Amsterdam nog
meer leden telt dan de andere vier steden
te zamen. Zelfs al trekt men van het
Amsterdamsche aantal af de 9050 leden van den
Diamantbewerkersbond, dan heeft toch de
hoofdstad nog een aardig getal meer dan
Rotterdam, dat haar in aantal inwoners het
dichtst nadert. Voor wie bekend is met de
geschiedenis onzer arbeidersbeweging vindt
dit geen ongewoon verEchycsel. Amsterdam is
altijd de plaats geweest waar de arbeiders
beweging het steikst wae.
Dat by de vier de meeste bij het N. V. V.
aangesloten leden tellende steden in ons land
Enschedévermeld wordt en zelfs met een
vrjj wat grootsr aantal led. n dan het zooveel
volkrijkrre Utrecht, vindt zijne verklaring in
het groot aantal daar wonende textielarbeiders.
Gerangschikt naar de provinciën wat het
aantal leden van het N. V. V. op l Jan. 1911
aangaat, staat Noord-Holland (natuurlijk om
Amsterdam) bovenaan met 19864 leden,
onderaan vinden we Drente met 138 leden.
Nog eea enkele mede leeling o ver den groei
van het Vakverbond.
Het totaal aantal leden bedroeg op l Jan.
van de volgende jaren het daarachter ge
plaatste cijfer.; 1«06 (18960), 1907 (26227),
191/8 (32270), 1909 (36623), 1910 (40628) en
1911 (44126).
Het besproken geschrift bevat ook
mededeelingen over de vakpers, waaraan het vol
gende ontleend if.
Al de by het N. V. V. aangesloten bonden
beschikken orér een eigen orgaan.
Op l Jan. 1911 bedroeg dat aan tal 28, waar
nog by komt het orgaan van het Vakverbond
zelf: De Vakbeweging. In 1911 zyn er verder
nog een drietal vakbladen bijgekomen. De
grootste oplage telde op l J*n. 1911 het
Weekblad van den A. N. D. B., nl. 10500
exemplaren. De totale oplaag van al die
vakbladen (De Vakbeweging meegeteld) be
droeg op genoemden da'noo 68140 exemplaren.
Da schrijver vaa N* vijf Jaren vraagt zich
af of de kwaliteit dezer vakpers verbeterd
is tijdens het bestaan van het N. V. V. in
evenredigheid met den groei der beweging.
En hij antwoordt:
Wij moeten volstaan met een persoonlijke,
subjectieve meening te geven, al steunt deze
op voldoende bekendheid met het onderwerp.
De se meening is, dat inderdaad van belang
rijken vooruitgang mag gesproken worden,
zoowel wat betreft de niteilyke verzorging
als den inhoud der bladen. Geconstateerd
mag worden, dat in het algemeen thans
de inhoud zich meer aanpast aan de eigen
lijke bestemming der organen, in gunstige
tegenstelling met voorheen." 4)
A m s t.
B. BYMHOLT.
1) ffa vijf Jaren, pag. 6.
2) N.l. in 1876. Dit aantal was verdeeld
over 57 afdeeiiingen. In 1875 telde het 5000
leden, in 1877 was het alweer op dat getal
teruggeloopen.
3) Na vijf Jaren, pag. 9.
4) Na vijf Jaren. pag. 37.
Boe ra toomt woiit,
De bekende Duitsche humorist Otto Reuter
publiceert in zijn nieuwsten bundel coupletten,
uitgegeven by G. Dannerte MühlbaaseHi/Th.
iets as een zelf biograpbie, die wy hier laten
volgen. R-utter schrijft:
Qoede Lezer:
Ge zoudt zeker dolgraag willen weten,
hoe men humorist wordt. Niets eenvoudiger
dan dat. Ge doet maar- net als ik van
den eersten o*ag uwer kindsheid af. Ga moet
du?, net als ik, in een heel klein stadje ter
wereld komec. Hoe. kleiner, hoe beter. Dan
valt ge des te meer in 't oog en de stad
wordt door u wereldberoemd, net als Straf
ford door Shakespeare en Köpenick door
Wilhelm«Voigt. In mijn geboorteplaats byv.
heeft men nu reeds, naar 't voorbeeld van
andere steden, aan 't huis waarin ik't Ie
renslicht aanschouwde, een bord laten aanbren
gen, met het opschrift: Het Is verboden hier
vuilnis te werpen". Wees op school bescheiden;
vergenoeg n, gelijk ik deed, met da laagste
plaats, daar moet tocti iemand zitten
en zoek UT tegenzin in 't schoolwerk goed
te maken door een groote dosis durf. Maak
spot versjes op dea meester en laat het refrein
in 't vrije kwartiertje door al de jongens
meezingen. Ga niet geregeld naar de school,
maar neem stilletjes kleeren van je ouders
uit de kast, en ga daarmee komedie spelen
op het plein of zoo. Als dan je vader, die
van kunst geen grein verstand heeft, j e snapt,
en afranselt, en weeklagend roept: Van
dien slungel komt nooit wat te-recht",
verheug ja dan, want dit beloof c veel voor
je toekomst. Houdt het meer met je moeder,
die slaat je niet, en zij leent je spreien en
onderrokken voor het drapeeren van je
tooneel.
Heefc je vroolyk op-ademende onderwijzer
je voor goed uit de school weggejaagd, ga
dan, als ik, in den handel, of liever, ga niet
in dan handel, want ik ben er ook niet in
gegaan. Ik had vier bazen, en ben by allen
maar een korten tyd geweest, telkens b$
m\jn weggaan begeleid door de zegenwengcben
van myn patroon, die zyn hart vast hield
voor zijn winkel!A. Zoo moet je 't ook aan
leggen, maar ge moet u niet laten snappen.
Verkoop dus tot uw 17e jaar EngeUche
bokking, stroop, poetszeep en havermout,
tracht in 't draaien van zakjes een ongeëven
aarde virtuositeit te bereiken en voeg
u dan, toegerust met deae onontbeerlijke
voorbereidende kundigheden, by een reizend
knnateriaars"-gezelscbap. Koop n by een
uitdrager een glanzende frak voor t*ee
kwartjes en een glansloozen cylinder voor
vijftien cent, plaats u op een omgekeerde
eieikist, genaamd tribune" en slinger uw
geestige zetten onbeschroomd naar de u aan
gapende menigte. Neem dan, dit heb ik
ook gedaan een boterhammenbordje en
ga inkasseeren. Maar pas-op, dat ze geen
broeksknoopen op het bord leggen, en pas
vooral op, dat het publiek niets van je bordje
afneemt.
Maak uw coupletten zelf. Tegenwoordig
maken ze allemaal hun coupletten zalf, ook
zy, die ze niet zelf maken. Dat gaat heel
gemakkelijk. Het moet van achteren maar een
beetje rijmen. Als je op trouwen" vertoeven"
laat rijmen, of op biervaatje" barre-voetje"
gaat dichten, dan is dat voldoende. Zorg er
ook voor, dat in den laatsten regel van 't
laatste couplet een aardigheidje voorkomt. Het
hoeft niet heel scaitteretd te zyn; want het
publiek is spoediger tevreden dan ge denkt,
en lacht om eiken onzin. Dit weet ik by
ondervinding. Tracht aan je visage by de
voordracht een echt domme uitdrukking te
geven. Dat zal u niet moe iel y k vallen. Het
viel mij ook niet moeielyk. Het publiek voelt
zich dan gevleid, want het meent, dat ge
dommer zyt dan de menschen daar beneden.
I.dfit het publiek in die meening;'t is in uw
eigen voordeel.
Zing niet iets gemoedelyks, en ook niet
iets geestigs. Daar houden ze niet van.
Ga den echten humor zooveel mogelijk
uit den weg en bluf by 't plat komieke. De
menschen willen lachen, niet glimlachen.
Zie j 8, ik kon misse tnen ook wel coupletten
maken, die minder op de oppervlakte dry ven,
maar de meerderheid van het publiek wil
dat niet. Begin er dus niet mee. Ik geloof,
mijn beste coupletten zijn die, welke ik niet
schreef.
Tracht dm voor alles naar een echt
groot lachsacces en wees niet schroom
vallig in de kease uwer middelen. Ziet
ge, ik hang tegenwoordig lederen avond,
aan 't slot van mijn voordrachten, tenteeken
dat ik niets meer blief te zingen en me reeds
verkleed heb, myn zwarte broek over de
linker conliase en de menechen lachen
daar nog meer om, dan om al mijne voor
drachten te zamen. Ik wilde die grandiose
mop reeds jaren geleden uithalen, maar daar
heb je twee broeken voor noodig. en die
had ik vroeger niet. Zorg dus, dat je voor
uit gaat, om je alles te kunnen aanschaffen,
wat tot opvroolijking. van 't publiek noodig
is. Ziek in de befite inrichtingen opgenomen
te worden, tracht vooral een hooge gage te
bedingen, en laat je coupletten door den
uitgever dunr betalen. Daar komt bet maar
op aan. Je moet trachten veel geld te ver
dienen, dan kun ie 'veel ter 7.üria leggen.
Dat heb ik ook gedaan. DJ andere hu
oioristen zyn beter.dan ik, maant oen duurder
dan de anderen. Gied zijn en weinig ver
dienen, is geen kunst, maar een kunst is
het, weinig te kennen en veel te verdienen,
en daarom lieve lezer, ben ik een kunstenaar.
Liter zal het publiek er wel achter komen,
dat het e>genlvik niet veel om 't lijf had,
maar tegen dien tyd hoop ik binnen te zyn
en ga dan zeif onder hst publiek.
P. M. WA.
Mijnheer de Redaoteur J
Wilt u zoo beleefd zyn het onderstaande
in uw blad op te nemen.
Naar aanleiding der geschiedenis van de
veidwenen bankbiljetten op het postkantoor
te Sche reningen, waarvan het naspel Maandag
1.1. viel met de veroordeeling van den be
steller M. H. tot twee jaar gevangenisstraf,
wilde ik in uw blad gaarne uiting geven,
aan de ontzettitg waarvan ik vervuld werd,
by' het lezen van derotkelooie <vyze, waarop
een groat aantal beambten van lageren rang
dagelijks in verzoeking wordt gebracht, en
de zorgeloosheid, waarmede het Postbestuur
zyn ambtenaren aan be'angrijke geldelijke
verliezen blootstelt. By.de behandeling van
deze zaak voor de rechtbank, wis er sprake
van een etempeltafel die zeer dicht by
een lessenaar staat, waarop zich een bakje
met bankpapier bevond. Die tafel waarop
klaarblijkelijk den jtanschen dag met lan
ger of korter tusschenpoozen gestempeld
wordt, door verschillende ondergeschikte
ambtenaren, die taf al staat dus vlak by het
loket en de lessenaar waaraan de geldsaken
behandeld worden, zoodat ieder oogenblik,
waarop de ambtenaar het gezicht naar het
publiek gewend heeft, de gelegenheid open
staat, om een greep in den tantaliseerenden
geldbak te doen. Werkelijk, onder dit Ment
genen, verbetert mijn oordeel, over de
braafhtid der men-eken enorm, en verbaast het
mij dat er niet veel meer slachtoffers van
zulk een stee'gel^genheid valler.
Trouwens voor de rechtbank bleek dat
o. a. op 3 Nov.ook ? 25.?vermist werd.
Ea thans de verregaande onverschilligheid
van de .autoriteiten voor het risico hunner
ambtenares.
Deze ambtenaren die het te kort in hun
kas moeten- bijpassen, van een salaris om
en bij ? 1000.?.
Da bewuste klerk P. en T. Mej. H. C. R.
zon das by het opmaken van baar kas
? 310?hebben moeten bij passen, waren
niet tal van zeldzaim gelukkige omstandig
heden, haar gunstig geweest, zooals het over
nemen der kas, even vór hét verdwijnen
van het geld, waardoor haar voorgangster
haar beweren kon bevestigen, voorts het
kraken van het bankpapier, het vreemde
verdwijnen van den besteller in de telefoon
kamer ir aar hij niets te maken had.
Zonder dezen loop van omstandigheden
waren de ? 310.?reddeloos voor haar ver
loren. Het buitenkansje van ? 310.?inén
dag te verspelen, had die ambtenaar dan te
danken, niet aan eigen te kort echieten,
doch aan de onverantwoordelijke omstan
digheden waaronder zij haar taak te ver
vul'en had.
Waarom ambtenaren die geldzaken behan
delen niet voldoende beveiligd tegen aanvallen
van oneerlijke minderen en collega's, waarom
voor menschen met tractementen, welke niet
bestand zyn tegen het bijpassen van groote
tekorten, het risicr> niet tot een minimum
beperkt, waarom lieden met de geringste
loonen gestadig in verzoeking te brengen ?
Door het aanbrengen van schotten of
omheiningen van glas-tralie netwerk of iets
dergelijks zonden de ambtenaren met hun
kas geïsoleerd zyn, zoodat zy zica on Bekom
merd met het publiek konden bezighouden.
Waar van Scheveniugen getnigd werd dat
het personeel nogal vry in het kantoor
rondliep" lijkt dit heuseti geen overbodige
weelde, doch een gebiedende noodzaak.
Bovendien zyn de kosten van een
omrastering van het geldloket oo gering in ver
houding tot het magniflqae batig saldo der
posterijen, dat het ten zeerste laakbaar is,
de hoogste, want ook moreele belangen van
hen die medewerken om dit saldo te bereiken,
op zoo roekelooze wyze in gevaar te stellen.
U dankzeggend voor de verleende plaats
ruimte, heb ik de eer te zyn,
Rotterdam, Hoogachtend,
17/1 '12. X.
Mond ran Tijtóriïen,
De Nieuwe School, Afl. I: H. H. J. Maas,
Het Kalf in de School. Bol,
Bjvenmeastersbankroet. enz.
De Natuur, Afl. I: D. J. v. d. Ven, Het
intieme zwam-leven. M. v. d. Boon, Hoe
de zonnestralen gebruikt worden om mecha
nische kracht voort te brengen. J. Daalder,
Kemphanen. Dr. Z. F. Bouman, Het auto
geen lasschen. H. J. Prins,
Caemischtechnische opstellen. enz.
Tijdschrift voor economische Geographie, No. l:
Economiecoe Geographie in Nederland en
de Koloniën. Een terugblik op de laatste
jaren, door de Redactie. De haven van
Rotterdam, door A. Voogd. Dr. H. Blink,
Katoenproductie, kat oen verbruik en
katoenhandel der aarde, in verband net den
katoennood, I. Dr. B. van Wijk, Bananencultnur
en -handel in Amerika. enz.
De Aarde en haar Volken, No. 8: J. de
Gruyrer, Van Huil naar Coester, Indi ukken
van Minorra. Last met het Kiizer
Wilhelmkanaal. Tahite en de Cbineezen.
Avia, No. 18: P. K., Onze vliegerp, Orze
mededingaterp. Emile Dnbnnnet, Een vleu
gels lag vliegt ui g, De Parrjscbe Tentoot stelling.
M. Hooft, Iets over L'lientbal. enz.
De levtnde natuur, No. 18: G. Wolda, Kui
tuur van in 't wild levende planten.
Jansen en Wachter, Heremietecbelpeu.
Catharina Cool, Het paddenstoelecjaar 1911
in Kennenterland. enz.
Delndiiche Kroniek, No. 42: K., Dr. Kuy Der.
Mr. J. van Utrecht, De finanȑele zei f han
digheid van Nederl.-Indië. K., De Ethische
Voers. W. M., De Geest by de Marie e.
C. L. D.. Psychische Verschijnselen. enz.
Onze Kunst, No. 12: Arnold Gcffin,
DaTentoonstelling van oude Kans* te Meubelen.
Corn. Hofstede de Groot, Twen nuuv aan
het licht gekomen portretten van Frans Hals,
J. O. Kronig, Een portret van Jadith
Lsrjster. S. H. d« Roos, Joh. B. Smits.
Ome Kunst, N \ 1: F. Scim'dt-Degener,
Een voorstudie voor de Nacbtwacht: De
Penlracat van het Land. A. Boeken, Drie
Ranaissance gebouwen in het Noorden.
KunstbericHten.
Set Tneater, No. 40: Op 't omslag: Mevr.
B. Boltrop- Van G-tlder. Ypsilon, Toekomst
muziek. J. D. C. van Docbum. Benamingen
voor Muiibaal-dramf.tipch werk. Alb. J.
Lnikinga, Wat mevr, Holtrop ons vertelde.
O^erzicat van de W*ek. J H. an der
Hoever, David Copperfieid Charles Mae'iancp.
Op de Hoogte, No. '12: Frontispiece, jhr.
mr J. W. G. Boreel van Hogelandeo.
Feiten van den da?. Frans Vermeulen,
Acht Kerst-etsen van Rembrandt. _ B ar E a'd
Center, Scheveningan tegen K«rsttyd. W.
C. van Meurs. tfontmartre. U. G. Dorhont,
Het oude Delft. H. J., Kerstgebru'ken
voorheen en than?. Thuis", door Ellen
Kfy, POZ.
De Hollandsche Revue,Ro.12: Frontiepiece:
De Heilige Talman us. Tripoli». Het
Leven na den Dood Karakterschets: P.
H. v. d. Ley. Revue der Tijdschriften.
9e Jaargang. 23 Januari 1912.
Redacteur: J. DE HAAS,
Graaf Florisstraat 152, Amsterdam.
Verzoeke alle mededeelingen, dezermbriek
betreffende aan bovenstaand adres te richt en.
ONZE CURSUS."
Op het oogenblik, dat ik dit schryf, kan
ik nog niet beoordeelen, of gij de eerste
voorbee'den betreffende de strategie in het
damspel begrepen hebt. De oplossingen sy'n
n.l. nog niet in mijn bezit. Ik zal daarom
vervolgen met een voorbeeld, waarin 2
schijven er 3 waard zyn.
Wy plaatsen nu 3 witte en 3 zwarte
Echijven op het bord als volgt:
Stand.
Zwart: 8, 12, 19.
Wit: 22, 28, 29 (sie diagram I'.
Wit is aan dan zet en speelt 29?23. Zwart,
die niet gaarne een cadeau geeft, gaat uit
den weg en speelt 19?24 en nu maakt wit
de volgende overweging:
Speel ik 22?18 dan kan zwart zeer
vrygevig schijf 12 laten slaan en vervolgen met
24?80, wit moet dan 18 :7 slaan. Zwart wordt
nog guller en < fl'jrt ten twaede male een
echyf door 8?12, wit slaat 7:18, zwart gaat
dan met scnyf 30 naar 34 en verder naar
dam, en de party blijft remise. D. w. z. gel ij s
spel of onbeslist. Waarom 3 tegen l in een
zoodanigen stand remise is, zullen wy later
behandelen. Wij keeren nu naar den stand
terug, op het oogenblik dat zwart 19?21
speelde. Nu wit heeft gezien, dat 22?18 lemite
wordt, beky'kt hy den stand nog eens en siet
aan, dat by een uitstekend strategisch pnnt
innemen k<-n en < ffart met overleg te hy f 23,
door 23?19. Zwart moet nu slaan, wetende
echter, dat die vrijgevigheid niet veel goeds
voorspelt. Wit spet h nu 28?22. Bekijkt nu
eens den si at d en ge zuit zien, dat de 2
scby'ven sózyn opgesteld, dat ny' dezelfde
waarde hèD jen als de 3 zwarten. Zwart kan
het verlies niet meer keert n. Op 13?18 siaat
wit 2 schyven naar dam en wint. Op 12?18
slaat wit met 23. 2 ecLyven en wint
eveneenp. 12?17 of 13?19 an evenmin baten.
In beide gevallen slaat wit, bereikt in slechts
enkele zetten de damlyn en wint. Wy heb
ben dus goed begrepen, niet waar ? Men mag
ze^fd een scoyf cffjren om een strategieën
voordeel te ver ki ij gen, dat winst oplevert.
Om het nu volgende voorbeeld goed te
begry pen,zette men eerst den stand op het bord.
Stand.
Zwart 2 schijven op 21 en 28.
Wit 3 scnij ven op 38, 39, 42 (aie diagram II).
Wit hetft een echijf meer, doch de zwarte
schyven nemen een balangryk strategisch
punt in ; indien wit niet goed zyn spel over
weegt, dan kan zware rem se maken.
BIJ voorbeeld: ludien wit 42 37, dan zwart
21-27, wit 39:34, nu zwart 28-32, wit 27 38
en de zwarte Jbr^ger gaat ongehinderd naar
dam, van 27 langa 31 «n het spel is remise.
Wit die groot overwicht heeft, behoeft zich
niet met remise tevreden te stellen en peinst
of er toch niet een winstgang te bespeuren valr.
Wit vindt den wiustgacgen speelt na 38 33,
zwart is gedwongen tot 28 32. Wit ztt goed
vooit en offert een van iy'n mansc lappen
en wel scujf 33, zwart slaat 32:23. Zwart is
nu teruggedreven, waardoor zyn stelling
thans van minder waarde is geworden, ja,
zelfs het strategisch voordeel kwijt is.
Wit heeft nu overmacnt in den stand en
speelt 39-33, zwart 21 27 of 26, wit 42-37 en
zwart is veiloren, daar hy aan den zet iaën
geen der beide scnrjven kan opspelen of
deze worden teruggeslagen.
Uit dit voorbeeld valt te leeren, dat men
somtijds van het materieel overwicht moet
piofiteeren om door het doen van een offer
den stand van de tegenpartij te vernietigen.
Men bes ndeere de*e voorbeelden goed.
Z j zyn iets ingew'kkelder dan de voorgaanden.
V"n alles va'.
Wi'. lokt den fautzet uit.
M-tt genoegen heb IK geilen, dat de beer
S. Kan in 1909 reeds wees, op de waarde van
deze vraagstukken en de aandacht van de
meesters hiervoor vroeg. Het was in het
tijdscbryft de Damknnst" (litgave van
ConStanv" te Rotterdam). Dit tijdschrift hield op
te bestaan, toen Het Damspei" van den
Nationalen Dambond verscheen.
De heer Kan gaf toen twee mooie voor
beelden onder den naam Hinderlaag." De
naam is anders, doch de vraasstukken be
rusten op betzelf ie systeem. Gaarne maak
ik van de toestemming des heeren K. ge
bruik en neem deze beide voorbeelden over.
Het eena geef ik als vraagstuk, het andere
met beschouwing. Dit laatste is noodig, want
uit enkele oplossingen blijkt, dat dit systeem
nog lane niet algemeen begrepe»wordt.
Wit lekt den foutzet uit. No. 2.
N. N.
ZWART.
WIT.
C. G. Verloet.
Zwart 15 schijven op 3, 4, 6, 8, 9, 10,11,12,
13 15, 16, 17, 18, 20, 25.
Wit 15 se yven op 26, 27, 28, 3], 33, 34,35,
36, 37, 38, 39, 40, 42, 48, 50.
Dit voorbeeld is uit de party en daarom
dubbel fraai. Wit aan den zet lokte den
foutzet uit.
Men trachta de oplossing to vitden,,die
ik gaarne binnen 8 dagen verwacht.
Voorbeeld met beschouwing.
Wit lokt den foutztt uit.
ZWART.
WIT.
S^and.
Zwart 19 Fchiiven cp : l, 2, 3, 4, 5, 6, 8,
9, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 23, 24, 25.
Wit 19 schyven op: 27, 28, 31, 32, 33, 35,
36, 37, 38, 39, 40, 42, 43, 44, 45,48,47, 48, 50.
Vv"it. Zwart.
1. 40 34
Lokt den foutzet uit. Wit veronderstelt
hier, een diep combinatievermogen by zyn
tegenstander.
1. 17-21
Zwart speelt dezen zet, om een fraaien
dam ie t te doen indien wit 26-21 antwoordt.
2. 31-26
Wit hoopte reeds by 40-34 dat zwart thans
den damzet doen zo a.
2. 1-7
3. 26:17 11.31
4. 36:2711
Uit het slaan blijkt reeds, dat wit de com
binatie geheel doorzien heeft.
4. 16-21
5. 27:16 18 22
6. 28:17 12.21
7. 16.27 24 29
8. 33:24 19:30
9. 35:24 23-28
10. 32:23 13 19
IL. 24:13 of 23:14 9.49
Een prachtige damslag l
Maar nu speelt wit 38 32, zwart 49:38,
wit 42:33 en wit heeft een ecaijf meer.
De slag is mooi, maar het uitlokken nog
mooier.
Het is bovendien een schitterend voor
beeld van diep combinatievermogen.
Oplossing van vraagstuk No. 1.
Zwart: 3,8,9,10,
13,14,18,20,21,22,25,27Wit: 34, 35, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 45,
47, 48, 49.
OPLOSSING :
Wit. Zwart.
1. 34 29
om zwart te verlokken tot
1. 27-31
2. 37:28 18-23
3. 29 18
vooral niet 28 :19 want dan moet zwart vier
schijven slaan.
3. 13:44
Zwart heeft EU schijnbaar voordeel behaald,
maar wit vervolgt:
4. 40 34.
Zwart is nu geiwongen dam te halen,
want anders is hy twee scbyven achter.
4. 4450
Nu wit:
5. 49-44 50:46
natuurlijk niet 50 : 30 want dan onmiddellijk
verlies.
6. 47-41 46:30
7. 35: 2 en heeft gewonnen.
Qoede oplossingen: J. v. Beurden en J.
M. van Rossnm te Amsterdam.
