De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1912 28 januari pagina 8

28 januari 1912 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR N E D"E R L A N D. No. 1805 RAYMOND POINCABÉ. advocaat, senator, oud minitter van Financ en, tbans voorzitter van den Frantchen Ministerraad, een der weinige hoogstaande karakters onder de talentvolle politici vaa de Fransche Republiek. IIIIHIIIIIItlllllllllllillllilllllllllMIIHIIIIIIIIIIIMlIllllllllllllimilllimilllU de heide; een vrouwtje, dat haarwascbgoed te droogen hangt in de duinen; een landweg m«t kooge, yle boomen, in het late uur van een herfstdag. En overeenkomstig zyn aard, is sjjn werk ook meer aangelegd op een fijner doorweven uitvoering en een verteedering van het detail. In de vluchtige materie van de aquarel heeft hy zich wellicht nog het suiveraie geuit, Willem Maria schijnt om de fijne sprankeling in sommige zijner werken, Mauve in technisch opricht meer nabjj dan zjn broeder Jacofe. Maar naar den geest is hy bewegeItfker en van gemoedsaard uitbundiger. Zijn ontboesemingen over de schoonheid van zijn en ons land, zy'n gegeven in tafereelen van weelde en vrucht Daar heid, stralend in gou den* schenen van mateloos zanlictit, fonke lend in de doorgloedde schaduwen van welig struikgewas. Ziet, hoe in het landschap No. 44, de diepe toonen als geluiden sonoor plonzen tegen het achalmeiënd lichtspel in de lucht. Willem Maria was in verrukking over het hier aanwezige schilderij van zy'n broer: De Maan, een weik zeer zeker van grooten aanslag. Toch lykt me zy'n eigen schilderij: Kluunde Koe belangrijker en tot behoud voor ons land nog eerder aanbevelenswaard. Want het ia voldiagener, rijker en zelfstan diger zalfg, dan het Maangt zicht dat op Duprégeïnspireerd lijkt. Dat stinische en gloedrpe veestuk" hoort tot de schitte rendste getuigenissen van Willem Maria' talent; een schilderwerk vol van weelde in zijn fluweelen kleur en met een ruimste uit zetting van zy'n beeldend vermogen. Onder de aquarellen van Weisaenbruch zy'n er in 't byionder twee, die hem als de landsckapBchilder van de grootsche vereen voudiging, uitnemend vertegenwoordigen; n, met de broeiing van avondduister tegen den luister van een lichtende lucht in den avond; een ander, 'n Iai.d8cb.ap met het hem ge meenzame gedrongen molentje en het aankeilend, granwwitte wolkje in een nevelende lacht. Een ander herinner ik me ook een vlaklandschap om den lichtslag door regen buien, die over een donkerende aarde dry ven. Weissenbruch gaf tnsschen allen, de meest simpele en toch grootscbe demonstratie van de houding van bet hollandsche landschap. Tan Jozef Isrtëls en Albert Nenhnys woidt de eerste, en met recht, als de grootste de rijkste geest erkend. Israël»schildert het leven binnen en bniten's huis het leven van menecben. Zoo waart er in zijn binnen huizen om, de atmosfeer van het buiten en in zy'n landschappen is het weer, of de schemertinten uit de hniasteeën er samen schuilen. De waaide, en een aanzienlijke, van Nenhuys ligt in zy'n grondige schiidersbekwaamheden en in zy'n reëele krachtige kleur. In het hier aanwezige nog al groote stuk is een kloek gevormde en groot-geschilderde manekop het merkwaardigste brok. Een milder vertegenwoordiging van den zelfstandigen Gabriël de meest ond-Hollandsche uit den tegenwoordigen tijd zon hier wel ge-venscht zijn. Onder Enkele tydgenooten" waarmee deze tentoonstelling aangevuld werd, is verder vooral Poggeabeek te noemen. Hy kan Mauve zeer nabij zy'm met zy'n fijne en delicate werk, maar ter onderscheiding zeu hy de keurige schilder te noemen zy'n, maar dan keurigheid van de edelste soort. Het sentiment is luchtiger. Geheel tegenovergesteld weer aan dezen gedistingeeid«n schilder, uit zich Willem de Zwart, de zoeker naar krasse expressie, op het rauwe soms af. Da bijzondere geestdrift van Amerikanen en Engelschen voor de meesters der zoogen. Haagsche school, is me wel eens een raadsel en 't wil me eoma voorkomen, dat deze landslieden, met hun gerenommeerde tourifiten-neigingen, de hollandsche kunst in eere noemen gelijk de Zwitsereche berglandschap pen of Italiaansche zeebadplaatsen. Opmer kelijk is het wel, dat sommige anderen, die ook als de hoofdkrachten van de moderne hollandsche kunst kunnen genoemd worden Breitner in 't bijzonder veel geringer aftrek vinden op de Amerikaansche kunstmarkt. Zyn kunst heeft een minder specifiekhollandsch aanzien, en wat Gabriël betref t wellicht lijkt deze weer te weinig modern. Daartegenover «chy'nt me de onverschilligheid der Franschen weer verklaarbaar, evenals de geringschattende meening over oud-holland sche schilders bij een scherpzinnig en fijnkenrend kunstkenner gelijk Km kin, die slechts te waardeeren wist hun technische bekwaamheden. Want wat den rijkdom of het treffend geestelijk gehalte van deze elders zoo "? ongeluk gezochte en veronachtzaamde kunst uitmaakt, is toch van een vrijwel beslo ten karakter, aangelegd tot verwekken van gemoedBontroeringen bij hen, die in een gelyk levensmilieu ademen als deze schilders. De geToelsverfijning in het werk van Mauve vooral, lijkt me slechts geheel te doorproeven voor hen, die uit eigen aan schouwing de zielskoestering hebben onder vonden der stille bekoringen van het hol landsche landschap. En 't wil me voorkomen, te midden der bewegingen in onzen tijd, dat, wiens ziel vervreemd raakt van deze stemmings- ol gevoelskunit by uitnemendheid, tot een zekere zedelijke afdwaling komt en niet meer inziet, dat Bezieling, allereeiste en nood zakelijke grondslag van iedere kunst uiting is. W. STBBNHOFF. Israëls, iei Haag. Eén erkenning bracht deze tentoonstelling; aan verscheidene noodzakelijkheden was niet voldaan. Een serie werken, zoo groot, dat ze al de wanden vult van. een tentoonstellingszaal, is een gevaarlijk experiment voor hem wien dit gebeurt. De fouten worden herhaald; er wordt gebrek na gebrek aan getoond, leegtes worden tot kilte?, en o Ter volheid wordt tot wal?. Er zy'n slechts een paar begaafdheden, die deze proef doorstaan kun nen. De eerste, en de meeste, is die, welke in het werk de volledige schoonheid gaaf en telkens op nieuwe vrnchtschaal aandraagt. Deze begaafdheid behoeft geen schroom te gevoelen. Zy' is als een steeds op-duikende zon en steeds is ze parelende klank waar naar alle luchten begeerig zijr. De tweede begaafdheid, die dit weerstaan kan, al dit opgehoop van hare uitingen, is de zeer ontroerde, die, hoewel tastend, naar het diepste en naar het primaire tast. Er is genoeg in Isr&ëls, van deze eigenschap pen, om de proef te weerstaan. Hij heeft in ijjn lichtspel, in zy'n lichtoplosBingen ge noeg gevoelsschakeeringen en toch genoeg eenheid;. hij heeft bij genoeg bewogen diepte, voldoende teedere kleur volheid om de fouten te laten vergeten (het somt raar modelé) om zijn talent u baar en los voor de bogen te dwingen... Hoe heeft deze Jood naar zy'n volk getast l De wetschry ver" is werkelijk een schilderij". Het heeft grootheid en een blanke kleurvolheid daar, waar door het raam het licht komt langs gordijnen. Da man zit, wijd uit bezig, aan zy'n werk. Het gezicht is als een oude faun en toch he«fc het daarnaast volle ernst en eerbied... Hoe heeft deze Jood naar zijn volk getast I Er is een kop van een ouden Jood. Er in zit al de glnnderheid, de levenswijsheid van den ouden man, met een jrooly'kheid, die deel van deze wijsheid altijd ip. Het is door zy'n kleur, dit portret en door zy'n psychologisch inzicht een der, momenten dezer tentoonstelling die niet volledig is noch zelfs eenigszins dat l». Ik had ruimer en statiger eerbetoon verwacht. Een portretje als dat van Krayestein is wel aardig, maar iets als Velden en Wegen was noodiger. En dan wat ik vreesde en waarvoor ik bang was in een vorig artikel, de catalogus is armoedig. Hij voldoet aan geen enkele der te stellen eischen. De schilderyen zy'n niet voldoende gequalificeerd, de uiterlijkheden .zijn niet beschreven. Weinig moeite is weer «eng niet genomen, die veel moeite vollt n arbeid (makkelijk tot noideloosheid te maken) had bespaard. PLASSCHAKRT. (Mrari, De Week, die het goed met Rotterdam meent, schrijft: Zógroeit Rotterdam's opkomende haren. Grotesk is de energie, de onder nemingsgeest -welke van haar uitgaat." * De tergen van het woord. Het woord imbioglio" is inderdaad den laatsten tijd sterk in de mode. Het is na ook tot ons gekomen, en schijnt werkelijk zijn tenten in onze hoofdstad te willen opslaan." (N. v. d. D.). * De Minister van Financiën gaf de volgende inlichting: Het zegelrecht moet van die Btnkktn worden voldaan, o.a. alvorens daarvan op eenige wijze, in een openbare akte, ten behoeve van den houder, worde gebruik gemaakt, van welk laatste echter alleen sprake kan zyn, indien de openbare akte van het stuk melding maakt." (Tel). Na is het ons plotseling volkomen duidelyk geworden. * Oorzaken van afschuwelijk of van gewoon misverstand. II. Toen den agent bleek dat hy een valschen naam had opgegeven wilde y den man voor den burgemeester geleiden. Deze was echter daarmede niet ingeno men ; een hevig verzet volgde." (Zeist. Cl.) Ten slotte mr. J. Lieftinck, vroeger te Haarlem, later naar Indië vertrokken in 17 uur 22 min." (Hbl.) Men mag dan ook verwachten dat er groote belangstelling zal zijn voor de levensbeschrijving van dezen geldman, die dezer dagen het licht heeft geaien." (N. R. Ct.) ^ In de laatste 48 uren is de koude te Beriy'n toegenomen; op eenige plaatsen werden 16 a 17 gr. C. opgenomen." (f/.D) By ons in de kamer was het nog erger; op een oogenblik dat de kachel niet best wilde branden, wees de thermometer 16 gr. C. * Verbetering. Men -leze de dejbetreffende zinnen als volgt: Valenton was een leidsman. Door zy indealisme was hy' de ware practicus." (N. R. Ct.) Wij hebben het bericht, waarvan dit een verbetering is, niet gelezen. Dat moet wel bar geweest zijn. Vanaf 1899 had ik de regie der Heyermans''8che stukken." (Beyermans, N. R.Ct.) Deze bekende auteureche ingezonden stukeche zin in het N.R. Conranteche 24 Januarische avondblad, herinnert ons aan de volgende passage : Ik was metmee rny'n jachtvriend gegaan. Wij waren opuit avontuur. Terwijl ik tegenaan een boom geleund zat, zag ik plotselirg den wilden beer opaf mij komen, ik sprong vanop mijn plaats, maar viel van schrik weer opneer den grond." Moid ran TülsiMteii, De Vlaanw-he Qids, No. 1; Max Booses, Vlaanderen»Beeldende Kunsten. Gnstaaf D'Hondt, Fooreavond. Hu go van Walden, De Galden Slede. H. van Tichelen, DsirrHadfng. Ferd. Rodenbacb, Uit De Grot van Han'. Herman van Puyaabrouck, De BoBchgod Pan en geheimen der Zee. Dr. Paul De Gottal, Doctor Ehrlich. H. de Hoon, de werking der strafwetten naar de plaats en naar den leefty'd in Belyië. Herman F. Wirth, Oud-Beyersche ,.R ge"zeden. M. Saboe, Nederlacdsche Letteren. Dt Nieuwe Tijd, No. 1: G.ück Auf, een spel-van-de-my'nen, (fragment), door Her man Heijermanp. Dr. W. van Kavestey'B Jr., Internationale verhoudingen. F. M. Wibaut, Vrijhandel of Bescher ming. A. van Collum, Vorsen. J. Sake, P/ogrammabefchoawingen. P. Voogd, Arbeidsontwikkeling en Jeugderganisaiie (overzicht.) Levenskracht, No. l : A. Klaver, Nieuw Leven. Dr. J. «meesters, Alcool en ont volking. Lod. v. Mierop, Er dreigt een nieuw gevaar. en». De Navorseher, afl. 11: Dr. J. A. T. Orbaan' Een Nederl. waarschuwing aan Paus Paulns V. A. Aaraen, Oldebarnereld's omkoopbaarheid. Kerkgeschiedenis. W. Z. Burgermans- inboedel te Winkel, 1813. Boereninboedel te Winkel. 1613. W. P. J. O vermeer, Spreekwoorden en Volksuitdrnskingen uit de 16a tot 18a eeuw, enz. Weekblad voor Indtë. M, van Geuns, De Vorsten op de Baitenbezittingcn. E. W. Broekman, Van To-ari. naar den Smeroe. Uenri Borel, De 24 incarnaties van Orion. H. van der Mey, Vronwenbelangen. De schoonheid der vrouw. Een gesprek met AUR. Rodir. enz. Dt Bibliothecaris, Ie Jaargang No. 1. Maand blad voor Boek- en Bibliotheek wezen, onder Redactie van Tiddo Folmer. Bureau van administratie: Geldarschekade 18, Rotterdam. Abonnement per jaar ? 1.25 franco p. post. Inhoud van No. l: Ter inleiding, door de Redactie. Wat ie een Bibliotheek ? Het Antiquariaat. Een Nederlandse b e Biblio grafie. Het Bjek en zy'n onderdeelen, I, Wat men onder een boek verstaat. Van de onde-boekeumark'. Korte mededeelingeri. BERNARD DE VRIES KUNSTHANDEL == N. SPIEGELSTRAAT 45 Tel. interc. 9739, AMSTERDAM Moderne Schilderijen - Aqua rellen - Groote collectie Etsen - Platen - Kunstvoorwerpen ? Encadrementen ? GEBRS. KOCH KALVERSTRAAT 158 ETSEM VAN noDERhE HEESTERS IN ALLE PRIJZEN Moderne Schilderijen, en Kunsthandel C JI. van Gogh, Keizersgracht 453, AMSTERDAM. Kennisgevingen voor Verloving en Ondertrouw Invltatiën, Programma's ' Dankbetuigingen. Menu's Laxepapfer en Corr. Kaarten Artlvtiefc Stempelw«-k BOEK* M STEENDRUK*cffij B. van Maatgem H*n*rerareier ^ Singel 562. toet Substraat, Smst. U. JAARSMA'S Ventileerende Haarden. Men lette op dit fübriekamerlt. D. OBERINK & Co., AMSTERDAM KERKSTRAAT 88-104 TELEFOON No. 4472 TOEPASSING DER ELECTRICITEIT OP ELK GEBIED H.H. Automobilisten! Vertrouwbare en goede Chauffeurs zijn het behoud van Uw wagen, w ij hebben momenteel nog eenigen beschikbaar, kalme en voorzichtige rijders. Reeds velen tot groote tevredenheid geplaatst. DE EERSTE AMS7ERDAHSCHE CHAUFFEURSSCHOOL, Alb. Cuypstraat 224, Amsterdam. Directie WENTINK & PLAS MEUBILEERING M". - HOLLAND" MEUBELT ARTISTIEK UW WONING OF VILLA VOOR i F 500.- = l 650.- I i 775.- I I 875.- I I IIOO.- I E EN HOOGER E STOFFEERT ARTISTIEK UW WONING OF VILLA VOOR H F 250.?E l 290.- I ! 425.- f i 550.I 675.- l E EN HOOGER E VRAAGT PRIJSCOURANTEN AMSTERDAM, N.Z. VOORBURGWAL 274 o/h NIEUWS v. d. DAG. TEL. 5974. fKA/WRHYN gTELEPHOON-338^ iROTTERDA/nf LEVERING f DOOR GEHEELS NEDERLRND. Kunsthandel verplaatst van Damrak 93 naar Rokin 126 tegenover de Nederl. Bank, AMSTERDAM. 4 KUNSTHANDEL, ARNHEM. TELEFOON; ' Schilderijen, Etsen, Gravures, Encadrementen. KUNSTHANDEL WED. G, DORENS & ZN, ROKIN 56. AMSTERDAM. ORI8INEELE ETSEN. KLEUR-ETSEN. = = KLEUR-DRUKKEN. COFÏNHAAGSCfl PORCELEE SCHOON M AKEN -v ERDO . KANTOOR-KÈRKSTR. 393 < A'DAM TELEFOON 4930-900 AMEUBLEMENTEN ICL1CIHÜ&S VOOR ZW7IR.TZ m KDPBR. sn ZIPIK. inn onrvnuiPBn VOOR. RBCL^I/ME, rrvi nnen TVCHHLP WR,> !? BINNENHUIS MEUBELS RAADHUI55TRAAT48-5O AMSTERDAM .

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl