Historisch Archief 1877-1940
8
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR N E D"E R L A N D.
No. 1805
RAYMOND POINCABÉ.
advocaat, senator, oud minitter van
Financ en, tbans voorzitter van den
Frantchen Ministerraad, een der
weinige hoogstaande karakters onder
de talentvolle politici vaa de
Fransche Republiek.
IIIIHIIIIIItlllllllllllillllilllllllllMIIHIIIIIIIIIIIMlIllllllllllllimilllimilllU
de heide; een vrouwtje, dat haarwascbgoed
te droogen hangt in de duinen; een landweg
m«t kooge, yle boomen, in het late uur van
een herfstdag. En overeenkomstig zyn aard,
is sjjn werk ook meer aangelegd op een
fijner doorweven uitvoering en een
verteedering van het detail. In de vluchtige materie
van de aquarel heeft hy zich wellicht nog
het suiveraie geuit,
Willem Maria schijnt om de fijne
sprankeling in sommige zijner werken, Mauve in
technisch opricht meer nabjj dan zjn broeder
Jacofe. Maar naar den geest is hy
bewegeItfker en van gemoedsaard uitbundiger. Zijn
ontboesemingen over de schoonheid van zijn
en ons land, zy'n gegeven in tafereelen van
weelde en vrucht Daar heid, stralend in gou
den* schenen van mateloos zanlictit, fonke
lend in de doorgloedde schaduwen van welig
struikgewas. Ziet, hoe in het landschap No. 44,
de diepe toonen als geluiden sonoor plonzen
tegen het achalmeiënd lichtspel in de lucht.
Willem Maria was in verrukking over het
hier aanwezige schilderij van zy'n broer: De
Maan, een weik zeer zeker van grooten
aanslag. Toch lykt me zy'n eigen schilderij:
Kluunde Koe belangrijker en tot behoud
voor ons land nog eerder aanbevelenswaard.
Want het ia voldiagener, rijker en zelfstan
diger zalfg, dan het Maangt zicht dat op
Duprégeïnspireerd lijkt. Dat stinische en
gloedrpe veestuk" hoort tot de schitte
rendste getuigenissen van Willem Maria'
talent; een schilderwerk vol van weelde in
zijn fluweelen kleur en met een ruimste uit
zetting van zy'n beeldend vermogen.
Onder de aquarellen van Weisaenbruch
zy'n er in 't byionder twee, die hem als de
landsckapBchilder van de grootsche vereen
voudiging, uitnemend vertegenwoordigen; n,
met de broeiing van avondduister tegen den
luister van een lichtende lucht in den avond;
een ander, 'n Iai.d8cb.ap met het hem ge
meenzame gedrongen molentje en het
aankeilend, granwwitte wolkje in een nevelende
lacht. Een ander herinner ik me ook een
vlaklandschap om den lichtslag door regen
buien, die over een donkerende aarde dry ven.
Weissenbruch gaf tnsschen allen, de meest
simpele en toch grootscbe demonstratie van
de houding van bet hollandsche landschap.
Tan Jozef Isrtëls en Albert Nenhnys woidt
de eerste, en met recht, als de grootste de
rijkste geest erkend. Israël»schildert het
leven binnen en bniten's huis het leven
van menecben. Zoo waart er in zijn binnen
huizen om, de atmosfeer van het buiten en
in zy'n landschappen is het weer, of de
schemertinten uit de hniasteeën er samen schuilen.
De waaide, en een aanzienlijke, van
Nenhuys ligt in zy'n grondige
schiidersbekwaamheden en in zy'n reëele krachtige kleur. In
het hier aanwezige nog al groote stuk is een
kloek gevormde en groot-geschilderde
manekop het merkwaardigste brok.
Een milder vertegenwoordiging van den
zelfstandigen Gabriël de meest
ond-Hollandsche uit den tegenwoordigen tijd zon
hier wel ge-venscht zijn.
Onder Enkele tydgenooten" waarmee deze
tentoonstelling aangevuld werd, is verder
vooral Poggeabeek te noemen.
Hy kan Mauve zeer nabij zy'm met zy'n fijne
en delicate werk, maar ter onderscheiding
zeu hy de keurige schilder te noemen zy'n,
maar dan keurigheid van de edelste soort.
Het sentiment is luchtiger.
Geheel tegenovergesteld weer aan dezen
gedistingeeid«n schilder, uit zich Willem de
Zwart, de zoeker naar krasse expressie, op
het rauwe soms af.
Da bijzondere geestdrift van Amerikanen
en Engelschen voor de meesters der zoogen.
Haagsche school, is me wel eens een raadsel
en 't wil me eoma voorkomen, dat deze
landslieden, met hun gerenommeerde
tourifiten-neigingen, de hollandsche kunst in eere
noemen gelijk de Zwitsereche berglandschap
pen of Italiaansche zeebadplaatsen. Opmer
kelijk is het wel, dat sommige anderen, die
ook als de hoofdkrachten van de moderne
hollandsche kunst kunnen genoemd worden
Breitner in 't bijzonder veel geringer aftrek
vinden op de Amerikaansche kunstmarkt.
Zyn kunst heeft een minder
specifiekhollandsch aanzien, en wat Gabriël betref t
wellicht lijkt deze weer te weinig modern.
Daartegenover «chy'nt me de onverschilligheid
der Franschen weer verklaarbaar, evenals de
geringschattende meening over oud-holland
sche schilders bij een scherpzinnig en
fijnkenrend kunstkenner gelijk Km kin, die
slechts te waardeeren wist hun technische
bekwaamheden.
Want wat den rijkdom of het treffend
geestelijk gehalte van deze elders zoo
"? ongeluk gezochte en veronachtzaamde kunst
uitmaakt, is toch van een vrijwel beslo
ten karakter, aangelegd tot verwekken
van gemoedBontroeringen bij hen, die in
een gelyk levensmilieu ademen als deze
schilders. De geToelsverfijning in het werk
van Mauve vooral, lijkt me slechts geheel
te doorproeven voor hen, die uit eigen aan
schouwing de zielskoestering hebben onder
vonden der stille bekoringen van het hol
landsche landschap.
En 't wil me voorkomen, te midden der
bewegingen in onzen tijd, dat, wiens ziel
vervreemd raakt van deze stemmings- ol
gevoelskunit by uitnemendheid, tot een
zekere zedelijke afdwaling komt en niet meer
inziet, dat Bezieling, allereeiste en nood
zakelijke grondslag van iedere kunst uiting is.
W. STBBNHOFF.
Israëls, iei Haag.
Eén erkenning bracht deze tentoonstelling;
aan verscheidene noodzakelijkheden was niet
voldaan.
Een serie werken, zoo groot, dat ze al de
wanden vult van. een tentoonstellingszaal,
is een gevaarlijk experiment voor hem wien
dit gebeurt. De fouten worden herhaald;
er wordt gebrek na gebrek aan getoond,
leegtes worden tot kilte?, en o Ter volheid
wordt tot wal?. Er zy'n slechts een paar
begaafdheden, die deze proef doorstaan kun
nen. De eerste, en de meeste, is die, welke
in het werk de volledige schoonheid gaaf
en telkens op nieuwe vrnchtschaal aandraagt.
Deze begaafdheid behoeft geen schroom te
gevoelen. Zy' is als een steeds op-duikende
zon en steeds is ze parelende klank waar
naar alle luchten begeerig zijr.
De tweede begaafdheid, die dit weerstaan
kan, al dit opgehoop van hare uitingen,
is de zeer ontroerde, die, hoewel tastend,
naar het diepste en naar het primaire tast.
Er is genoeg in Isr&ëls, van deze eigenschap
pen, om de proef te weerstaan. Hij heeft
in ijjn lichtspel, in zy'n lichtoplosBingen ge
noeg gevoelsschakeeringen en toch genoeg
eenheid;. hij heeft bij genoeg bewogen diepte,
voldoende teedere kleur volheid om de fouten
te laten vergeten (het somt raar modelé) om
zijn talent u baar en los voor de bogen te
dwingen...
Hoe heeft deze Jood naar zy'n volk getast l
De wetschry ver" is werkelijk een schilderij".
Het heeft grootheid en een blanke
kleurvolheid daar, waar door het raam het licht
komt langs gordijnen. Da man zit, wijd uit
bezig, aan zy'n werk. Het gezicht is als een
oude faun en toch he«fc het daarnaast volle
ernst en eerbied... Hoe heeft deze Jood
naar zijn volk getast I Er is een kop van
een ouden Jood. Er in zit al de glnnderheid,
de levenswijsheid van den ouden man, met
een jrooly'kheid, die deel van deze wijsheid
altijd ip. Het is door zy'n kleur, dit portret
en door zy'n psychologisch inzicht een der,
momenten dezer tentoonstelling die niet
volledig is noch zelfs eenigszins dat l». Ik
had ruimer en statiger eerbetoon verwacht.
Een portretje als dat van Krayestein is wel
aardig, maar iets als Velden en Wegen was
noodiger. En dan wat ik vreesde en waarvoor
ik bang was in een vorig artikel, de catalogus
is armoedig. Hij voldoet aan geen enkele der
te stellen eischen. De schilderyen zy'n niet
voldoende gequalificeerd, de uiterlijkheden
.zijn niet beschreven. Weinig moeite is weer
«eng niet genomen, die veel moeite vollt n
arbeid (makkelijk tot noideloosheid te maken)
had bespaard.
PLASSCHAKRT.
(Mrari,
De Week, die het goed met Rotterdam
meent, schrijft:
Zógroeit Rotterdam's opkomende
haren. Grotesk is de energie, de onder
nemingsgeest -welke van haar uitgaat."
*
De tergen van het woord.
Het woord imbioglio" is inderdaad
den laatsten tijd sterk in de mode. Het
is na ook tot ons gekomen, en schijnt
werkelijk zijn tenten in onze hoofdstad
te willen opslaan." (N. v. d. D.).
*
De Minister van Financiën gaf de
volgende inlichting: Het zegelrecht moet
van die Btnkktn worden voldaan, o.a.
alvorens daarvan op eenige wijze, in
een openbare akte, ten behoeve van
den houder, worde gebruik gemaakt,
van welk laatste echter alleen sprake
kan zyn, indien de openbare akte van
het stuk melding maakt." (Tel).
Na is het ons plotseling volkomen duidelyk
geworden.
*
Oorzaken van afschuwelijk of van gewoon
misverstand. II.
Toen den agent bleek dat hy een
valschen naam had opgegeven wilde y
den man voor den burgemeester geleiden.
Deze was echter daarmede niet ingeno
men ; een hevig verzet volgde." (Zeist. Cl.)
Ten slotte mr. J. Lieftinck, vroeger
te Haarlem, later naar Indië vertrokken
in 17 uur 22 min." (Hbl.)
Men mag dan ook verwachten dat er
groote belangstelling zal zijn voor de
levensbeschrijving van dezen geldman,
die dezer dagen het licht heeft geaien."
(N. R. Ct.) ^
In de laatste 48 uren is de koude te
Beriy'n toegenomen; op eenige plaatsen
werden 16 a 17 gr. C. opgenomen." (f/.D)
By ons in de kamer was het nog erger;
op een oogenblik dat de kachel niet best
wilde branden, wees de thermometer 16 gr. C.
*
Verbetering. Men -leze de
dejbetreffende zinnen als volgt: Valenton
was een leidsman. Door zy indealisme
was hy' de ware practicus." (N. R. Ct.)
Wij hebben het bericht, waarvan dit een
verbetering is, niet gelezen. Dat moet wel
bar geweest zijn.
Vanaf 1899 had ik de regie der
Heyermans''8che stukken." (Beyermans, N. R.Ct.)
Deze bekende auteureche ingezonden
stukeche zin in het N.R. Conranteche 24
Januarische avondblad, herinnert ons aan de volgende
passage : Ik was metmee rny'n jachtvriend
gegaan. Wij waren opuit avontuur. Terwijl
ik tegenaan een boom geleund zat, zag ik
plotselirg den wilden beer opaf mij komen,
ik sprong vanop mijn plaats, maar viel van
schrik weer opneer den grond."
Moid ran TülsiMteii,
De Vlaanw-he Qids, No. 1; Max Booses,
Vlaanderen»Beeldende Kunsten. Gnstaaf
D'Hondt, Fooreavond. Hu go van Walden,
De Galden Slede. H. van Tichelen,
DsirrHadfng. Ferd. Rodenbacb, Uit De Grot
van Han'. Herman van Puyaabrouck, De
BoBchgod Pan en geheimen der Zee. Dr.
Paul De Gottal, Doctor Ehrlich. H. de
Hoon, de werking der strafwetten naar de
plaats en naar den leefty'd in Belyië.
Herman F. Wirth, Oud-Beyersche ,.R
ge"zeden. M. Saboe, Nederlacdsche Letteren.
Dt Nieuwe Tijd, No. 1: G.ück Auf, een
spel-van-de-my'nen, (fragment), door Her
man Heijermanp. Dr. W. van
Kavestey'B Jr., Internationale verhoudingen.
F. M. Wibaut, Vrijhandel of Bescher
ming. A. van Collum, Vorsen.
J. Sake, P/ogrammabefchoawingen. P.
Voogd, Arbeidsontwikkeling en
Jeugderganisaiie (overzicht.)
Levenskracht, No. l : A. Klaver, Nieuw
Leven. Dr. J. «meesters, Alcool en ont
volking. Lod. v. Mierop, Er dreigt een
nieuw gevaar. en».
De Navorseher, afl. 11: Dr. J. A. T. Orbaan'
Een Nederl. waarschuwing aan Paus Paulns
V. A. Aaraen, Oldebarnereld's
omkoopbaarheid. Kerkgeschiedenis. W. Z.
Burgermans- inboedel te Winkel, 1813.
Boereninboedel te Winkel. 1613. W. P. J.
O vermeer, Spreekwoorden en
Volksuitdrnskingen uit de 16a tot 18a eeuw, enz.
Weekblad voor Indtë. M, van Geuns, De
Vorsten op de Baitenbezittingcn. E. W.
Broekman, Van To-ari. naar den Smeroe.
Uenri Borel, De 24 incarnaties van Orion.
H. van der Mey, Vronwenbelangen. De
schoonheid der vrouw. Een gesprek met
AUR. Rodir. enz.
Dt Bibliothecaris, Ie Jaargang No. 1. Maand
blad voor Boek- en Bibliotheek wezen, onder
Redactie van Tiddo Folmer. Bureau van
administratie: Geldarschekade 18, Rotterdam.
Abonnement per jaar ? 1.25 franco p. post.
Inhoud van No. l: Ter inleiding, door de
Redactie. Wat ie een Bibliotheek ? Het
Antiquariaat. Een Nederlandse b e Biblio
grafie. Het Bjek en zy'n onderdeelen,
I, Wat men onder een boek verstaat.
Van de onde-boekeumark'. Korte
mededeelingeri.
BERNARD DE VRIES
KUNSTHANDEL ==
N. SPIEGELSTRAAT 45
Tel. interc. 9739, AMSTERDAM
Moderne Schilderijen - Aqua
rellen - Groote collectie Etsen
- Platen - Kunstvoorwerpen
? Encadrementen ?
GEBRS. KOCH
KALVERSTRAAT 158
ETSEM
VAN noDERhE HEESTERS
IN ALLE PRIJZEN
Moderne Schilderijen,
en
Kunsthandel C JI. van Gogh,
Keizersgracht 453,
AMSTERDAM.
Kennisgevingen voor
Verloving en Ondertrouw
Invltatiën, Programma's '
Dankbetuigingen. Menu's
Laxepapfer en Corr. Kaarten
Artlvtiefc Stempelw«-k
BOEK* M STEENDRUK*cffij
B. van Maatgem
H*n*rerareier ^
Singel 562. toet Substraat, Smst.
U. JAARSMA'S
Ventileerende Haarden.
Men lette op dit fübriekamerlt.
D. OBERINK & Co., AMSTERDAM
KERKSTRAAT 88-104 TELEFOON No. 4472
TOEPASSING DER ELECTRICITEIT OP ELK GEBIED
H.H. Automobilisten!
Vertrouwbare en goede Chauffeurs zijn het
behoud van Uw wagen, w ij hebben momenteel nog
eenigen beschikbaar, kalme en voorzichtige rijders.
Reeds velen tot groote tevredenheid geplaatst.
DE EERSTE AMS7ERDAHSCHE CHAUFFEURSSCHOOL,
Alb. Cuypstraat 224, Amsterdam. Directie WENTINK & PLAS
MEUBILEERING M".
- HOLLAND"
MEUBELT ARTISTIEK
UW WONING OF VILLA VOOR
i F 500.- =
l 650.- I
i 775.- I
I 875.- I
I IIOO.- I
E EN HOOGER E
STOFFEERT ARTISTIEK
UW WONING OF VILLA VOOR
H F 250.?E
l 290.- I
! 425.- f
i
550.I 675.- l
E EN HOOGER E
VRAAGT PRIJSCOURANTEN
AMSTERDAM, N.Z. VOORBURGWAL 274
o/h NIEUWS v. d. DAG. TEL. 5974.
fKA/WRHYN
gTELEPHOON-338^
iROTTERDA/nf
LEVERING f
DOOR GEHEELS
NEDERLRND.
Kunsthandel
verplaatst van Damrak 93
naar
Rokin 126
tegenover de Nederl. Bank,
AMSTERDAM.
4
KUNSTHANDEL,
ARNHEM.
TELEFOON;
' Schilderijen, Etsen,
Gravures,
Encadrementen.
KUNSTHANDEL
WED. G, DORENS & ZN,
ROKIN 56. AMSTERDAM.
ORI8INEELE ETSEN.
KLEUR-ETSEN. =
= KLEUR-DRUKKEN.
COFÏNHAAGSCfl PORCELEE
SCHOON M AKEN -v ERDO
.
KANTOOR-KÈRKSTR. 393 < A'DAM
TELEFOON 4930-900
AMEUBLEMENTEN
ICL1CIHÜ&S VOOR ZW7IR.TZ
m KDPBR. sn ZIPIK.
inn onrvnuiPBn VOOR. RBCL^I/ME, rrvi
nnen TVCHHLP WR,>
!?
BINNENHUIS
MEUBELS
RAADHUI55TRAAT48-5O
AMSTERDAM .