Ha 1817 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. 5 BKTSY BANUCCI-BICKMAK, schrijfster van Sirocco", tooneelapel in 3 bed) g ren, voor bet eerst vertoond 17 April 1.1, in den scbonwbnrg Paleis voor Volksvlijt, door leden van de N. V. Het Tooneel", dir.: Willem Boy aards. Mevr. Betry Banuecl Beekman speelde als lid van het geselscbap de hoofdrol: L-u W. IIIIIIHIIIHIHIIimillllllllllllllllll Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Tlltt FM. Waar kieêrechi en dienstplicht nog zoo vaak tegenover elkaar worden geplaatst, daar is het zeker eigenaardig het volgende te ver nemen. Twee vrouwelijke medici hebben zich indertijd bjj den leger-commandant in Indië aangemeld, om aangesteld te worden als officier van gezondheid. Eén verklaarde zich bereid aan alle uitrukkende diensten deel te nemen, zich beroepende op het voor beeld en het uithoudingsvermogen van de verpleegsters van het Roode Kruis, en de tweede meende in bospitaa!-dienat beter aan haar roeping te kunnen voldoen. Door den toen maligen leger-commandant lultenant-generaal M. B. Bost van Tonningen werd dit verzoek gewezen van de hand. In den staat Obio heeft de commissie tot grondwetsherziening, met 76 stemmen *ór en 84 tegen, besloten het vronwenkiesrecnt aan een referendum te onderwerpen. Aangezien in October 19 10 de staat WasniitiiiiiiiiiiiHiiiii UIT DB NATUUR. CDLXXIII. Nederlandsch Timor. ai mijn studie-kennissen wonen buiten, midden in de natuur; 'a middags dadelijk na hun werk of als het ook maar n dag vacantie is, hollen ze weg, per trein of tram naar hun buiten; en ik moest, door da omstandigheden gënoodiaakt, in de drukke stad blij ven wonen; 't mocht en kon niet anders. Ik ben er eindelijk overheen. Toch bekruipt mij nog wel eens de jalonsie en het verlan gen naar ieta wat nu eenmaal niet kan;een enkelen keer evenwel gabenrt het ook wel, dat ik van harte dankbaar ben, in de wereld stad te wonen. Zoo verleden Zaterdagavond weer. Er was vergadering van het Kon. Aardrijksk. Genootschap in de Konings aal van Artis, spreker was d'. Molengracfif, professor in de Algemeene Gaologie te Delf i,die van zijn studie reis naar Timor ieta zon vertellen aan leden van de Vereeniging, die hem, wel niet had uitgezonden, maar die door haar sympathie en itenn mee had gewerkt, om de kostbare particuliere expeditie mogelijk te maken. Ik had dien avoaddekeuatusachan Bjch's Matthens Passion met Mengelberg, Messcbaert, Noordewier, de Haan, en Molengraaf^ voor dracht over Timor. Ik koos het laatste, de Mattheus Paesion had ik trouwens al eerder genoten; Molengraaff kende ik nog niet. Van kind af heb ik al een buitengewoon, misschien o ve -dreven respect voor natnnrvorachers en ontdekkingsreizigers gehad; dat begon al met L'vingstoae, die ik als jongen van een jaar of twaalf met behulp van de Aarde en Haar Volken op al zijn tochten heb gevolgd; en nog laat ik er alles voor staan, als ik er weer eens een uitvinder of ontdekker te zien en te hooren kan krijgen. In de zaal hing een bergkaart van de oude wereld, een groote topografische kaart van Inanlinde, met de zeediepten volgent de uitkomsten der Siboga-f xpeditie van prof. Max Weber en Ty ieman, aangegeven door blauwe tinten van verschillende kracht; dan een paar speciale kaarten van Timor, en hoog aan den wand een reusachtige profialkaart met de aardlagen in verschillende, heldere kleuren, voorstellende drie verticale doorsneden van het eiland. Deze profielen welke den opparvlakkigen relief vorm en den inwendigen oonw van het eiland duidelijk aangaven, kwamen blijkbaar overeen met drie dikke zwarte lijnen, welke over i>en van de beide groote schetskaarten van T .mor waren getrokken. Daarnaast stond overeind bet geweldige projectiedoek van Merkelbacb. Dit gaf al dadelijk, aan wie een greintje van geologie weet, een aanwijzing welken loop de voordracht zou nemen. Om acht nor was de «aal soo goed als vol en de voorzitter, de heer T «erman, gaf zonder eenige plichtplegingen onmiddellijk het woord aan den spreker. Een man in de volle kracht van zijn leven, een rijtige blonde figuur; gelukkig zonder eenig toeken van matheid of van een knak in de gezondheid, als gevolg van de geweldige inspanning en van de ge varen, die de explora'eur der tropenwereld heeft te door «taan. Iets dat mij in Lim zoo trof den laawten keer bfl «ijn Artiavoordracht over Niouw-Genua. Met een stem bington en in October 1911 de staat Califorelë zulk een gunstig voorbeeld gaf en een refe rendum daar ook besliste in het voordeel der vrouwen, hebben de vrouwen in Ohio goe den moed. In Mei hoopt men te New-York een groote ?uffragiaten-optocht te houden. Extra treinen zuilen dan nit alle deelen der Uaited- States vrouwen aanbrengen die in Staten leven, waar het kiesrecht reeds is ingevoerd. Deze komen 'hare zusters met woord en daad bijstaan. Op 11 Maart jl. werd in de Metropolitan Temple in New York City een grooteche vergadering gehouden, waarbij slechts 5 minuten-speecbes waren toegestaan en waar allerlei bekende mannen en vrouwen (ook tooneekpeelste») het woord voerden. Hier volge het lijstje der onderwerpen", voornamelijk bevattende zooals men ziet de gewone tegenwerpingen der anti-feministen, met de namen der sprekers er naast. 1. Het ia! de vrouw onvrouwelijk maken", Cbarlotte Perkin a Gilman. 2. Hat zal de vronven minder aantrek kelijk maken", Hutchins Hapgood. 3. De plaats van de vrouw is in huis", Ines Milholland. 4. Vrouwen zijn engelen", George Middleton. 5. De mannen zullen ons niet langer lief hebben", Swinburne Hale. 6. De vrouwen zrjn reeds overladen met werk", Sadie American. 7. De vrouwen zijn reeds voldoende ver tegenwoordigd", Dr. Howard Woolston. 8. Het stembiljet is een wapen", Inez Haynes Gilmore. 0. Wat te doen met de ongewenscnte elementen onder de vrouwelijke kiezers", Mande Minor. 10. Vrouwen zijn anders dan mannen", Harriet B. Ladlaw. 11. De vrouwen zijn er aog niet rijp voor", Bobert Bruere. 12. Het stembiljet heeft volstrekt geen waard»", James Lees Laidlaw. 13. Vrouwen hebben geen verstand van politiek", Frederic C. Howe. 14. Da corruptie zal grooter worden", Lincoln SU flens. 15. Er zullen meer echtscheidingen door komen', George H. Gilman. 16 Het zal sexe-strijd doen ontstaan", Gr'ffia Barry. 17. Het zal de ridderlijkheid doen ver loren gaat,", Charles E. C.fflo. 18. De vrouwen hebben al genoeg indirecten invloed", Beatrice Forbes-Robertson Hale. 19. De vrouwen kunnen hare rechten toch niet verdedigen", Mand Nathan. 20 Zij zonden het stemrecht toch niet gebruiken, al bezaten zij het", Elisabeth Gerberding. 21. Zij zullen alle betrekkingen van de mannen willen heoben", Fola la Follette. 22. Er zijn reeds te veel kiezers", Gilbert E. Boe. . 23. De vrouwen zullen te veel haast maken om de mannen te verbeteren", Bertha Rembangh. 24. Het is wel rechtvaardig maar niet raadtaam", Mor r ia Hillqnit. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII als een klok, die doortrilde tot achter in de overmatig lange koningszaal, pakte professor Molengraaf zijn onderwerp aan; en meteen zijn hoorders. Van dit oogenblik liet hy ze niet meer los. Toch gaf hij geen causerie, maar een wetenschappelijke voordracnt, en nog wel speciaal en bijna uitsluitend over de geologie van een voor de meeste aanweiigen op den naam na, onbekend eiland. Inderdaad, de spreker boeide tijn gehoor van het begin tot het eind. Dit moge ongelooflijk klinken, het is zonder eenigen twijfel waar. In de zaal waren minstens evenveel dames als heeren, oudere en jonge; ook kinderen van 13?16 jaar, zelfs veel; van daze wist geen 10 pCt. wat geologie is. En als er onder de heeren 10 pCt. geografan of geologen geweest zijn, dan was het mooi; ik ken deze wel zoo'n beetje. Men behoeft nog geen volslagen menschenkenner te wezen, om aan de gezichten, vooral aan de monden van de toehoorders van een voordracht te kunnen zien, of ze zich vervelen en absent raken of niet. Dat werkje heb ik zelf te vaak bij de hand gehad, om mij er in te vergissen. Er is geluisterd, in ademlooze stilte, in spanning, tot het einde toe. Dd oorzaak hiervan aangeven, dat is heel wat lastiger. De stemkracht van den spreker, die in dit geval uitnemend was, doet er veel toe; meer, dan men zoo oppervlakkig zon denken. Als de toehoordera zich voortdurend moeten inspannen, alleen al om te hooren en te verstaan, afgezien nog van het te begrijpen, dan honden zij het opletten ni»t lang nit. Maar onafhankelijk nog van den aard ran bet wetentcaappelgK onderwerp, draagt de stijl van de voordracht er nog veel meer toe bij, of de spreker zal boeien of niet Niet zoozeer de 'goed rerzorg Je zinsbouw en de woordenken s doet het hem. al werken die stellig mee; 't is meer de vlotheid en log heid van stijl; vooial wanneer de spreker voor de vuist spreekt. Het zijn niet juist de leuke, rake zetten; maar voiral het vuur van de rede, dat plotseling opflikkert en weer ? 25. Gewelddaden benadeelen onze zaak", Elizabeth Freeman nit fingeland. K. MANSFELDT?DE WNT HÜBBBTB. iiiiiiiii iiiniiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini AlrLrEI^IrEL Luxe. Sedert de Amerikaansche heeren grenzeloos dure Panama-hoeden dragen, zijn de Ameri kaansche dames er op uit, ook iets te vinden, dat even luxueus is als het hoofddeksel der mannen, en ze hebben dit met karakteristieke onafhankelijkheid ontdekt aan het andere uiteinde des lichaam», aan den voet. De Amerikaansche... belles dragen heden ten dage buitengewoon kostbare achoe nen. Aanvankelijk oegonnen de millionairsdochters deie duurte van haar schoeisel te be werken langs den meest voor de hand (of w or den voet) liggendenweg, nameiijk door ze te versieren met edelgesteenteo. Men verving de glaspar e tjea en de ki alen, die in sierlijke figu ren over bet goudleer geitist waren, door echte diamanten, en slaagde etin echoenen te ver vaardigen, die in al hun doodsimpele gratie tot duttend dollars en meer waarde vertegen woordigden. Een bekende Naw Yorksch dame, mrs. Anthony, beiat ses paar van zulke versierde schoentjes, en zag, om de groote waarde, die ze vertegenwoordigden, zich genood saakt, bij een der groote ban kierskantoren een afzonderlijke safe te huren, om haar chaussures te bewaren, wat haar voor eenigen tijd beroemd maakte, en in hooge mate de jalonsie wekte van haar vriendinnen en kennissen, die niet meer dan hoogstens n paar schoenen met diamanten konden toonen. ¥eldra begon men echter ook dit schoeisel te gewoon te vinden, en zon op andere middelen om tot iets bitonder fraais en zeldzaams en kostbaars op dit gebied te geraken. Men liet schoenen vervaardigen van zuiver ragfijn getrokken goud: vlec twerfc j «f, welker kunst vaardigheid nog meer tot hun kostbaarheid bijdroeg dan het edele metaal waarvan ze vervaardigd waren; een ander kwam op de gedachte pantoflelijes samen te stellen van bont, die geheel waren io elkander gelegd uit het kleine gele stipje, dat de staar c versiert van bet kostbare rnssieche hermelyntje. Al deze kleine stukjes bont, voor elk waarvan een hermelijnveiletje geschonden moest worden, waren'gerat in een kleinen gouden ring van gevlochten draad, en de schoentjes leken dus een weef werk van goud met goudgeel bont. Dit zeldzame paar pant offeltjeskostteieedstwaalfaonderdvijfügdollars, en Bezorgde niettemin der draagster slechts een kortstondigen roem, want weldra kwam een harer vriendinnen, een zekere miss Hope, haar vernietigende concurrentie aandoen. De se was in alle stilte, en zonder er haar intimae iets van te zeggen tot een oneindig genialer bedenksel gekomen. Door bemiddeling van een broeder, die zich in een dip omatieka betrekking in een van de groote steden van Bratilie bevond, had tij beslag gelegd op een paar schoentjes, die alles in de schaduw ste.den, wat er nog ooit op dit gebied ver vaardigd was. Ze waren namelijk door een inlaLdache vrouw gevlocitea van deals goud met een smaragden weerglans stralende dorst veertjes van colibria of vüegenvogeltjes uit de Braziliaansche oerwouden. Deze veertjes iiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiuiiiiiitiiuiiiiiiiiiiiiiuiiimiiiimiiiii lager gaat liggen en telkens weer opvlamt, met steeds stijgende kracht. En zoo ging het hier; zonder een zweem van kunstmatigheid, geheel en al een gevolg van de belangstelling, neen meer de liefde, de passie van den spreker voor zijn onder werp, zijn studie vak. Nadat professor even het doel en de voor geschiedenis van de expeditie het f c aange geven, begint hij te vertellen, hoe hij al te voren naar Timor verlangde, en dat h<*t hem vroeger steeds gewurmd had, dat een Nedarlander die iet; hebben wilde van de Nedeilandsche kolonie, het bij vreemdelingen, die de gevaarlijke binnenlanden exploreerden, moest gaan vragen; en hoe hu Molengraaff nu naar Timor zou gaan, en hoe blij bij daarmee «BB; want dat Timor beloofda zoowel. Hij wist eigenlijk al lang vooruit, dat de tocht schit terend wetenechappe ijke uitkomsten zon ople veren, mooie geologische waarnemingen en be wijsstukken. Men kan gewoonlijk aan een land van te voren wel zien,of aet een belang wek kend of vervelend werk zal zjjn.er de vormen van het landschap en de inwendige structuur te bestndeeren. Je behoeft maar naar een kaart te kijken, waarop de diepten der zeeën en de hoogten der bergen zijn aangegeven, om te weten welk land ons veel te vertellen heeft van de geschiedenis der aarde, en welk land in den laatsten tijd, geologisch gespro ken, niets bijzonders heeft beleefd en ons das ook maar weinig heeft meda te deelen. En nu verliest de spreker zijn notitie papier al nit het oog, atapt uit den katheder, om er niet weer in te komen en zal zijn boordere ook eens even leeren, hoe ze op een landkaart kunnen ien, of een land ver velend is, of dat het gezellig, soms boeiend geschiedenis kan vertellen. Kijk daar heb je dat onbeduidende Baaiand, dat niets zeggende Voor-Indië met zijn ondiepe zee. Maar volg mij nu eens op deze kaart, hier langs die strook met hooge be gen van de Pyreneeën en de Alpen af, door den Kaukasua, Himalaya, Molukken, Snmatra en dan naar LIBERTY GEÏLLUSTREERDE CATALOGUS FRANCO ELEGANTE MANTELPAKKEN DOOR KLEERMAKERS VERVAARDIGD VAN DONKERBLAUWE SERCE MET ZYOE GEVOERD ALS SCHETS r.79 STALEN FRANCO MFTT « ^ LEIDSCHESTRAAT S»l <£?&%& AMSTERDAM EENICE VERTEGENWOORDIGERS IN NEDERLAND iiiiiiiiiiimtii imtimniiiiii ui iiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiii waren zoo dicht in elkander gevlochten, dat het geheel op wonderlijk changeant glancend leer leek. Het eenige versieisel dat op de voet was aangebracht, bestond uit een zeer kleinen zilveren gesp, waarin een fraaie smaragd gevat was. Deze schoentjes, waarvan het vlechtwerk alleen zes maanden tijd had ge vorderd, kostten niet minder dan acht duizend gulden, en hiermede was vooreerst hec record bereikt, en miss Hope bad gedurende twee maanden het fraaiste en beroemdste schoeisel van New York. Doch ook deze roem zal wel niet van langen duur zijn, en wie weet welke wonderen het nieuwe seizoen brengen aal. * * Fluiten. Een vrouw mag zingen zooveel ze wil, zingen als eau vogeltje in het hartje van de M»i, maar fluiten mag ze niet. Dat is streng verboden, zoo hier als elders. Het Hollandsche spreekwoord dat aan de vrouwen het fluiten verbiedt, kent men, en ik herhaal het hier niet, omdat het warempel al te de kleine Snoda-eilanden, zie ja die geweldige inzinkingen en verrij tingen. Kijk deze seediep ten van 6000 meter hier bij Timor eens aan; daar is de aarde a*n het krommen 6n krimpen ge weest, daar buigt ec breekt het nog, daar is nog geen rust en daar zijn betrekkelijk kort ge leden geologisch gesproken dus altijd nog voor een out oembaar aantal j aren de vlakke aardlagan gegolfd, geplooid, in eikaas gekreu keld als een hoop ouwe lappen. Dat gebeurde in den zelfden tijd ongeveer a's het opplooien van Alpen en Himalaya. Daarom wiat ik al vooruit dat Timor een geologisch paradij a moest zijn. Want niet waar, dit is eigenlijk het ware geologie doen, dat j) een stuk grond, een berg, een strand, een eiland opzoekt, dat wat te vertellen heef c; als je daar nu maar met aandacht naar luistert daa stadeer je geologie. Nam ar lijk moet je eerst de taal van de aarde een beetje leeren verstaan, dan wordt de aar d 9 een duidelijk l«eabaar boek, met w er belang wekkende bladzijden, waarop haar eigen geschiedenis te lezen staat. Maar het is een heel oud boek, en vele bladzijden on^reken. Zoo aanwjjsende, blaast de spreker de vreemdsoortige kaarten en de voor velen geheel onbekende profi ilteekeningen leven in; bij vergelijkt ze met elkaar, maakt ze sluitend, voegt ze samen tot een ge heel, zoodat ons al spoedig het onder zochte deel van het eiland Timor schema tisch voor den geest komt te staan, met zyn k uitlijnen, zyn bergen en dalen, zijn rotakloven, hoogvlakten en caojons. E a niet alleen dat; ook de historische opanuw wordt voor een leek duidelijk. Als een ervaren docent, die zijn pnbliekje aan kijkt, werkt professor modelleerend, bouwt op van ruwe klei, kneed en vormt met woord«, tot in aet E iceen uit de Permische lagen, de plooigebergten ontstaan ; ook wie te voren nooit gehoord heoben van Porm en Eoceen, die bagrüpen nu de zaak tocb;albl$venhnn deze woorden vreemd en vergeleek. Want hij laat de aarde daarginds, het eiland Timor, malgracieus is. Maar grappiger, en niettemin even dreigend is het Engelache aeqnlvalent dat zegt: A whistling woman and a crowing hen Are neither good for god nor men. Ik ben er nochtans van overtuigd, dat dit spreekwoord, zoowel als bet Hollandsche, velen verouderd lijkt, want fluiten is door gaans de uiting van een zekeren opgewekten overmoed, die onze oidjes voor onvrouwelijk hielden, en die ook weinig paste bjj ket blonde maagdelijn aan het spinnewiel; maar de nieuwe vrouw, die het leven aanpakt met mannenmoed, en voor wie het volstrekt? een schande is, dat ze cordaat is en by de pin ken, mag fluiten als een nachtegaal in 't kreupelhout... n kniesoor die 't baar ver biedt. MiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiimiiiiiHiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiii n zelf alles vertellen. Men ziet het eiland zinken en da'en, een zee, en dan weer land worden, in Trias en Jura nog eens, en nog eens; nm eens een knstland met koraalbanken en eilanden omgeven, die langen tijd reten en daalden en tot groote riffen worden. Dan een diepe zee met kalksllb van gaa jesdieren, een nog diepere, alleen van kiezelvormende straaldieren; ook die wordt weer bergland aet rifkalken, om zelf weer glad te worden geschaafd door water en wind en regen. Het was de 8aïIja geschiedenis van een heele landstreek. Tot in de Eoceen-tüd de heel* lange strook van de aardkorst, die maar niet meer tot rust kon komen, gelijk andere schollen en vaste schilden wel deden, in elkaar gedrukt en gekreukeld werd van de Pyren»eëa af tot in Timor en Japan toe. Zoodat die heel»labiele aardstrook in plooien kwam te liggen. Hoog en laag, met berggolven van duizenden meters hoogte i ijzen op naast versonken zeedalen van evenveel duizenden meters diepte. BÜdien ontzaglijken druk van ter «ifde, die langzame maar onweerstaanbare oppersing, die reusachtige plooi-gebergten doet ontstaan, gebeurt bet vaak, dat vaste steenmassa's kneedoaar worden als was; maar ook dat harde kalken weerstand bieden aan de plooiiog, zot dat &e knakken, afbreken en als afzonderlijke rotsen worden opgetild en elders neergelegd. Door wegperaing van zachte tnsschenlagen kwamen harde bonken naast elkaar te liggen, ze schuiven over plooibare lagen heen, worden geduwd onder andere laten door, weer op getild tot op den rug der nieuwe bergen of zijn als pitten in de pudding blijven steken. Zulke rotsen, die geen eigen grond onder de voeten hebben, vindt men in verschil lende plooigebergten, ook in onze Alpen, ook op Timor; daar zijn ze bijzonder opmerkelijk door hun blauwwitte rif c alk-kleur. Op deze profialkaart zien wij ze duidelijk liggen op en tnsschen de plooi-lagen, als vreemde klonters in den ouden grond. Het volk noemt ze fatoe's (wat hetzelfde woord is als batoe of steen) ze konen in allerlei grootte voor op veracnillende plaatsen van Timor. Als Professor ze zoo schildert, die witte rotaen, die nit de donkere aarde oprijzen, moet ik even denken aan een dergelijk ge zicht in den Eifel, waar ik ook een witte rifkalkrots als een spook zag opruien nit een await, met terra-cotta lava, een puimsteenachtige en poreuse ernptief-maasa. Dat is daar in den Eifel bij den Pappenkanl een heel ander geologisch verschijnsel; daar heeft een lavastroom in de dilnvialen tijd of kort daarvoor getracht, een piek van dolomiet of chemisch verharde rifkalk om te werpen, wat niet gelukte; toen stroomde de lava er tegen op en over heen. Nu de zwarte korst wordt weggevoerd, komt de witte piek, waarvan alleen enkele uitstekende pun ten zijn afgebroken, weer in zijn ouden vorm te voorschijn. De witte kleur is niet helder licht op de enkelvoudige foto-af druk af oeeldins; daardoor komt natuurlijk ht>t contrast niet zoo sterk uit. Wie een stereoacoop heef t of leen en kan, moet het plaatje eens uitknippen, op karton opplakken en bekijken; dan komt de situatie eerrt voldoende uit; daarom geef ik hier een dubbele figuur. E. HKIHAXB.