De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1912 21 juli pagina 7

21 juli 1912 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

Ko. 1800 DE A M STER DAM ME E WEE KB L A D TLO O R NEDERLAND. DK OPENBA.RB BOEKKKU KN LRB8ZAA.L TB A.IB1NY, STAAT BK\V-YORK. EenMslliotiieei, Ia Oetober a.a. ia! te Albany de zetel ?der Regeering van den Staat Ne T-York de nieuwe Litrwy and Education Hall feestelijk geopend worden. Dit gebonw, waaraan men ongeveer 4 ml'lioen dollar besteedt, zal voor verschillende doeleinden gebruikt worden. De benedenverdieping bluft in het bijzonder gereserveerd voor het departement van Onder wjjp. De bnreanx van den Cotnmissioner of Edncation (iepartemente-chef) en der drie -assistent-commis ioners met hunne klerken rollen hier gevestigd zijn. Tevens komt hier de zittingzaal der Board ?of Regent a (curatoren). De hoogere verdieping is hoofdzakelijk in beslag genomen door libiaiy, archief en de Uitmuntend verlichte leeszaal. _ De boeken enz. komen in een soort reus achtige kluis met ijzeren vakken en rekken. De aan de llbrary verbonden beambten zullen Ver lift en langs galerijen gelegenheid hebben «de door de bezoekers verlangde werken te halen. Bjjionder streng wordt tegen brandgevaar gewaakt. Men heeft helaas in Albai y reeds bemerkt hoe noodig dit is. In den zomer van 1911 toch is op onverklaarbare wij se ~*s nachts brand uitgebroken in het Oapitol" (regeeringsgebouw) en wel aan de achterzijde war, waar zich boekerf, archief en bnreanx miiiiMiiilMMtiiiiiijii iiiiiimiiimiiiftii het schilderen in olieverf (opnieuw?) als , hoafddoel. Het begin van dit nieuwe werk vertoonde de hoedanigheden van getrouw heid aan het materiaal en het waa vol van Mrgsamen toeiep, maar het miste, dat, wat tk Topver noem en wat anderen, gallicl?eeerend, Illusie gaarne heeten. Hat schil -'erij begon ook met niet de noodlge diepte te beiitten. Het gaf niet den indruk die vol doend werk altijd maakt: van grondeloos te zijn voor den driesten gragen geest. De onbestemdheid erin was, met andere woorden, niet immer verlokkend, niet steeds bekorend. Drsaelhof beging tevens de font dat de Tlsechen in scholen zwemmend te klein waren «Is eenling, te groot voor de maas». D) kleur-vervorming die het water geeft, de laag water, was niet genoeg gegeven ten slotte. Dit alles is nu nog niet geheel van den hoogsten graad geworden, maar er ia toch belangrijks gekomen. Van Dysselhof is nog steeds niet, en zal dat nooit worden: een ruim en groot Styleerend kunstenaar, maar hij is tegen woordig, onder de generatie waar-van hij een deel is, een der genen, die het meeste hou vast in zich. zelven hebben. Da Toover in tq*n werk ontstaat zooala deze dikwijls schoon kan ontstaan. De Illusie ontstaat en bloeit *U onwillekeurig op uit de zorgvuldig objec tief? waar-genomen werkelijkheid". De Too ver is dus niet een eigenschap meer die be twistbaar ia, se ia ongedwongen opgestegen, en leeft ongedwongen voort. Ga vindt dit bovenal In de krab die als een edelsteen haar kost baar l|jf draagt op de als atakelasl-deelen «$ade pooten. (No. 43). In de kiemen van het harde schild en in het haar, het 4ier, omslaande water ia die zachte over reding der Illusie die met milde stem nim mer poost. Soms twijfel ik nog, haar beziend, of alle kleuren in het harde schild gezien ?en geschilderd, z'ch edel genoeg ver-eenen, om altijd de nienwe aandacht te wekken, maat het ie een ijle twjjfeUng toch, slechte ?die me dit schilderij aanziend, beziend, en laatend, soma gljjdender wijze, wil vangen «n ba-vangen? Van de overige werken van desan schilder noem ik verder kabeljauwen en anemonen ?(No. 40); Snoek (Ho. 41); Kabe'jnnwen (No. 42); Snoeken (No. 46) en metde«roene bladeren en Snoek en baars (No. 47.) Ook in deze werken vindt ge vele eigenschappen: een sierlijke constructie der lichamen in lijnen, een kleurigheid, die goed het karakter nitdrakt van het onderwateiecbe en van het water. Het schoorsteenstukachtige wat vroe gere schilderijen in de kleur hadden, is ver dwenen, er ontstond wat de schilder voor zich ziet en geduldig zich wenachte: weelde en welig^ieid van tierig, droomrijk-lever, en dit ontstond niet vór voldoende kennis, maar door deze, na deze. Er is meer adem in taet "werk gekomen, en los «ijn van het nur waar-in het ontstond, om te komen tot 4»t tijdelooze, dat blijvend" werk scherp doet onderscheiden van wat verwaait als een vluchtig blad. Het geheel ia niet uitbundig en toch in zijn beste uiting, wekt het uwe belangstelling. Het ia niet van een groeten maar vol zuivere aandacht. PLASSCHAIBT. der ambtenaren van het Edncation department bevonden. Belangrijke, teer kostbare boekwerken zijn door het vuur geheel of gedeeltelijk vernield. Onherstelbaar is o. a. het verlies van zeer oude documenten, waarbij ook verdragen in de 17de eeuw tnsichen Hollanders (alsPeter Stnyvesant, van Bensselaer) en de Indianen gesloten. latnsachen worden moeite noch kosten gespaard om te trachten van het door vuur of waterschade geechondene nog te behouden wat mogelijk is. Met het toezicht op dit delicate werk is een Nederlander belast, de heer van Laer c. i. sedert enkele jaren bij het archief te Albany werkzaam. Het is zeer te wenschen, dat van de oude Hollandscbe documenten nog veel gered zal worden, want hoe interessant is het toch nategaan dat ia het begin der 17de eeuw de Hollanders het waagden de Hudson hun betrekkelijk onbekend een paar honderd mijlen op te varen, verdragen sluitende met de Indianen en zich op verschillende plaatsen vestigend. Wanneer men bedenkt, dat het regeeringssysteem van New-York State ge baseerd is op het oude stelsel dezer pioniers dan verbaast men zich ook niet over het feit, dat de grootste trots van een Amerikaan heden ten dage is als hij u kan bewijzen van die Hollandsche settlers af te stammen. Maar om tot de Edncation Hall en Library terug te keerer. Ffeteiik f Hl fia Bai Hvo skulde kunne glemme dig. Het ia orjaist, dat wijlen Prederik VIII van Denemarken, gel g k sommige bladen mededeelden, niet heeft deelgenomen aan de kataatrofebij Dö">byl-8kanaerne(D pplerSchanzeo). Koning Frederik, toen kroon prins, heeft met twee vrienden, waarvan een mij zeer na gestaan heeft, den slag by D bbylSkanserne wel degelijk medegemaakt. In welken rang weet ik niet meer, papieren uit dien tqd in mijn baiit, heb ik niet bij de hand, aangezien ik, ofschoon Hallandsche, ga*t ben hier te lande. Tjjdens de katastrofe bij Dö'ibyl-S'tanzerne voerde ik nog geen correspondent e, want de ooievaar had me niet in het vizier ge kregen en daardoor over het hoofd gezien. Uit mijna rijke herinnering tijdeis mijn verblijf te Kopenhagen, kan ik reeds over vloedig putten. Wij leefden ginder heel berekenend ten opzichte van den tijd. D «e berekening maakten, dat w\j met Tijd" wisten te woekeren: 's Ochtends lessen en huishouden, 's middags kunst onder verschillende vormen, verder een wandeling of een beaoek. Miar tegen hst achemernnrtje kwamen de strate gische onderwerpen, ea ik was een zoo goede leerlinge op dit gebied, dat wij eens, toen kroonprins F.edarik evea kwam oploopen, te hooren kregen: Non Engen, dat zal een betere soldaat dan huisvrouw worden, je maakt er een veldheer van inplaats van een huishoudster." Een hooge rang zal de toenmalige kroon prins in het leger wel niet bekleed hebben, want Zijne Hoogheid telde een en twintig jaar, zijn vitend was zeer jong tweede luitenant, en immers de Deensche prinsen beginnen precies bij het begin. Daarom moeat prins Waldemar, hoofd der marine, broeder van den overleden koning, het weik doen van een gewoon matroos en kon dat niet doen met handschoen1 j es aan, gelijk een Hollandsche heerboer, die zijn handen nooit door den arbeid bevuilde, vermoedde en in dien geest tot mij uitte. D.-ie vrienden, waarbij de toenmalige Kroonprins en de Graaf voa Danneskj ldSamtömaakten alzoo den slag bij Do >byl mee. Fredriks intiemere vriend, die mq zoo na atond, hield met een klein getal Dieneche soldaten (in Denemarken bestond geen persoonlijke dienstplicht) stand tegen n bataljon dienstplichtige Pruisen. Hq, bemind bq zq'ne soldaten, kon dezen krijgen, waar hu ze hebben wilde. Zoowel hij, ala Kroonprins Frederik bleven ongedeerd, de Graaf von Dannest jöld keerde zwaar invalide in zqn vaderland terug. Mocht Koning Fredrik VIII al geen held uit den krijg van 1864 zqn, aan de katastrofe heeft hq niette min deelgenomen. Om te besluiten met een aardige herinne ring aan de zoo plotseling gestorven koning, herinneringen, die de beminnelijkheid van des vorsten karakter doen uitkomen, diene het volgende: Het is ongeveer vijftien jaren geledan, toen op een ochtend, dat wq°juist van het ontbijt waren opgestaan en ik mij naar boven be geven had, om nog wat toilet te maken, mijn dienstmeisje opeens met een heel beteuterd In het midden van het gebonw, en er vrywel drie verdiepingen van beslaande, zal een gehoorzaal ruimte bieden aan een paar duizend toehoorders. Op de bovenste verdieping ten slotte zal een musenm komen. Waarscbqnlqk zullen bij de inwijdings feesten de autoriteiten op onderwijsgebied van verschillende landen nitgenoodigl wor den. Die gasten zij t te benijden want men verstaat in Al f ar y de kunst om gastvrij te zqn, niet alleen door feestelijk doch ook door geestelijk onthaal en door zich de grootste moeite te geven datgene te laten zien en onderzoeken hetgeen men slechts vermoedt dat den gast zal interesseeren. Het is zeker de moeite waard te zien wat de Staat New-York voor het onderwijs over heeft en wat de zeer bekwame mannen die aan het hoofd staan ik noem hier slechts dr. Draper, den commissioner en dr. Finegan den Third, assistent-commissioner of Ednca tion weien te bereiken. Wanneer men verder ziet hoe in kleine plaatsen in New-York State keurige biblio theken zijn, vraagt men zich af of het niet mogelq'k zon wezen in Holland meer op dit gebied te doen. Er kan niet genoeg voir de ontwikkeling van ons volk gelaan worden. Albany N.-Y/Zandvoort, Mei 1912. J. KORTHALS ALTES. iiiiiiiiiiMiiiiiiiiimiiiiMiiiiiiiinrtiiiinmilfifttmiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiim gezicht voor mq stond en m(j mededeelde, dat daar een vreemde heer was, die ze on mogelijk kon verstaan en die naar Frouke (4J zal het Deensche F ktn zoo verstaan hebben) Johanna Diepenhorst vroeg. Aan den naam had zq begrepen, dat meneer de juffrouw bedoelde. Ik, verbaasd over een zoo vroeg bezoek, omstreek negen uur, zei haar, dat ze den he=r in keuze moeat geven te wachten of om tien uur terug te komen. HH|j kan mq toch niet verstaan,juffrouw, zegt u dat maar van de trap af, ik zal meneer binnenlaten en wel een portefeuille voor hem neerleggen, als kij blijft." Opaens werd mijne nieuwsgierigheid naar den besoeker zoo groot, dat ik absoluut wilde weten, mat wien ik van aangezicht tot aangezicht zou staan. Ik trad in een klein portaa1, waar een raam uitzicht gaf op gang en huisdeur. Ik vloog de trap af, en gemaand, als weinig handdrukken, rustten onze banden in elkander. Da kroonprins bezorgde mq den groet van zqn vriend en bracht mij een goeda tijding omtrent zqne gazondheid. Toen ik later in de huiskamer Zy'ne Hoog heid wilde voorstellen, gaf hij müeen wenk, ik begreep en bewaarde zqn incognito. Toen wq des middags een nar over koflistqd thuiskwamen en het meüje een booi gezicht zette, zeide Zjne Hoogheid, dat voor hem niet extra gedekt behoefde te worden en op het uitgetrokken blad van de schrijfbureau dronk de toekomstige koning van het Deensche volk koffie in gezelschap van mij, die zich met het tafeltje behielp, waarop eenige Daensc&ie lectuur lag en wat bloemen als versiering. Lang daarna sprak mqn vader nog over dit tafreelije en herinnerde zich dat andere, toen ik met een Deense i leesboak kwam en tegan da s'.oel van Zjjne Hoogheid geleund, liet hooren, dat ik mijn Deensch niet ver geten waa. Maar, vooral a wilde mijn vader niet uit den zin; dat, toen ik, u& de piano te hebban opengeslagen mij a zang: Min jige ville med bpReleid'le en Denemarkens kroonpring. den tnppre Landtoldat voor stelde, die af mare leerde, om m\j in den tact te honden, want ik was een heel leger te vlug af, ala ik dat speelde; hij moast er dus wel inssctienkomen, helderde de vort t lachend op. Z edaar een paar mededealingen, waaruit het eenvoudige, oprechte en beminnelijke karakter van wijlen koning F red ir ik VIII dnideiqk spreekt en die mij nog altijd her inneren aan het gulden tijdperk van mijn Ie "n. Bjide vrienden, die elkander treffmd ge leken, ook in een roud en beminnelijkheid van karakter, zochten voor dezelfde kwaal genesing in het Zuiden, beiden zijn plotse ling gestorven, de koning op iijn terugreis te Hamburg, de ander aan de boorden van den dejlige Ore-Sund in dei Gfamle Danmark, dat hij zoo lief had en dat ieder zich blijde herinnert, die het geluk gehad het f t land en volk te leeren kennen. JOHANNA DIEPENHORST. HBBHAALDK WAABSCHÜWINOEN. 1. Tegen vreemde woorden, Wij hebben besloten, van dit boek een herdruk in meer luinriens kleed uit te geven." (Uitg. Mattreeuw en Bonten). Hq vorderde nu veroordeeling tot 6 dagen principieele hechtenis." (O. D.) De commissie hield zich be&ig met het bespreken en vaststellen van reorgatievoarstellen." (N. R. Ct.) Geen pen kan beschrijven de meer dan spontane ontvangst, hier H. M. bereid." (U. D.) 2. Tegen roekeloozt beeldspraak. Deze wet is niet meer dan een ge raamte, en een raadselachtig geraamte. En met dat geraamte moet Talma een scbqntriomf behalen." (De Vod.) Wij brengen een stofzuiger van Amerikaaneehe constructie in den handel. Deza is geknipt voor groote landhuizen." (Circulaire.) Dit is nu het grootache paleis, dat den minister voor oogen heeft gezweefd." (ff R Ct.) Het juitte wo»rd op de juiste plaatt. Hij heeft echter de hoop niet afge wezen, dat het ten slotte zal gelukken." (U. D.) Achter hem kwam nit de richting; Sloterdük een auto in vrij volle vaart." (ff. D) Hq heeft er alle toewijding aan opgeofferd, die ook in de middeleeuwen het geheim van het kunstwerk uitmaakte." (U. D.) Zoo wordt er een haarwasschmg mede gemaakt, die reeds oogafwqkingen heeft tot stand gebracht." (Bbl.) * Wjj moesten tot ons leedwezen weder eenige gevallen constateeren waarin het gene o gen de stellers van moeilijke zinnen in den steek had gelaten: Indien een wetenschappelijk gevormd man adressen moet schrijven, formulieren moet invullen, en allerlei routine werk heeft te verrichten, dan is dit geen werk, dat geschikt is, om de ambitie te prikkelen." (tf. Jf. Ct.) Wq herinneren aan het verbod, om bij het besturen van een rijwiel de stnnrVOERT TEM TOONcELE'. JCHUWELlKVre ?bCHLJS.K -TBFT ! E VUILL.Y1 VOERT OP'. ftMËMKA'b «FbCHÜWE L STE &OEF ROOSEVELT ! OMDAT DIE TftFT 2Oo'N k IS.ZflL TET>J>V HEM evEN &ONT EN BLAUW BEUKEN , ONDEKTDSiCHEN 3>AT Wt'-'-Y DEN BOEF ROOSEVÊLT ZWAKT" OP fcrÊOTNCHT: T flf T ÏN uILUY ftf. MffFPCLT TftFT WE& EN WILLY VE»; f." O SE WE t-T ZIE2.00! ROEPT TE7DYVIT; J)l£VENT VS ZUCHT ; |NDELV)K stang minstens met n hand vaat te honden." (N. Harl. Ct.) ? De laatste zinsnede Inidt in haar gebed aldus: Wfl herinneren aan het verbod, om bij het besturen van een rij wiel de stnurstang minstens met n band vaat te bonden, «B dat zich daarop niet meer personen bevinden dan waarvoor het rijwiel gebouwd ia." Dos bv. niet drie personen op een tweepersoons stang. * Dezer dagen werd eene al gemeen e verga dering gebonden van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden grond slag. Aan het'slot werd gelejenteid gegeven tot het stellen van .vragen. Een der aanwesigen maakte van deze gelegenheid gebruik, zoo lezen wij in de bladen, door te vraten: Ia de bezetenheid waarover in den Bijbel ge sproken wordt hetzelfde al a onte krankzin nigheid?" De N. Haf 1. Ct. verdeelt de honden eigenaars in verschillende categorieën. Hier wordt die groep bedoeld, die waarschijnlijk het talrijkste ia: Deie bepaling moet worden nagekom»n door den eigenaar van een hond, geen trekhond zijnde." « Dan ia het verboden van zonsonder gang tot zonaondergang dood vee in te voeren. (V.Harl.Ct.) Een volkomen overbodig verbod, want z lang duurt het niet. ? Wq hebben onlangs, na een ongelukkig* vergissing op dit gebied, nog eens nitdroV kelijk gezegd, dat wq alle kwaktalvers-advertentiea onverbiddelijk weigeren. Maar wanneer de volgende, die thana in vele bladen prijkt, ona wordt aangeboden, nemen wij baar op: Amol ia het ideaalste hnlamiddel. Ala gij eenmaal Arno hebt genomen, zult g niets anders meer gebruiken." * Mochten wq onlangs da aandacht vestisren op de schilderijenverzanieling van het Hbl, waaronder zich o. a. een heerlijk Willempje Maria en een verrukkelijk Poggie bevonden, thans is de collectie verrijkt, zoo lezen wij, met een mooi klein Jongkindje." iiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiifiiiimiiiiifiiiiitiiiitiiiiiffiiiiiMiifiiiiinnifti NU KOMT 3>e BIOSCOOP TE-J>PY V/Ê-RTOONT EEN FILM UIT De FA&RIEK Roo^evtLT « &ÊTiTeul>: GELUK T>ER TOEKOMST .' WILLY KOHT UIT MET EN FILM UIT SE Fft6RIEK TAFT" :HET LIEFELHK 2.0N UtHT «O HET 0<, C,~ CO' FK 0fll*6T LOS METEEN OOG-VÊH: i E N OOR. VÊK ^)( LE^^frT MAAR LO*S !<, LO'J C»T E MrtKEN SL||Ut,ËRT MEM bpfLERs NAfift 'THOOFP ONPER '1UIT6M VAN WtAiRie- EN CITY «RereN OP FM EEN AMÊfUKflftN IS VIN J)IN(, R.4 K & «AAR flftN ALLEb KOMT EEN END NTflMS gN M UIT CrE PUT . ? "

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl