Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1835
IIOKLA.Y
de nieuwe Sultan van Marokko.
juiiiiiiil immuun iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin iiiiiiiiiinmiii
dit het program) en blijkt eer van een letter
kundige te zijn, dan van een schilder. Maar
ge moet niet alle schildere schatten naar
hvn woorden, noch naar hmn geschriften of
schrijverijen. Hun werkelijkheid zit in een
«ader iets. Hun leren en de schoonheid daar
uit vindt de meest innige of meest zuivere
realiseering in wat se in kleuren combineren
en in lijnen samenstellen. En er is in, sommige
werken van deze uitbundige, zuidelijke, stout
moedige, onwetende, weetgierige, zoekende
en bewerende Futuristen een decoratieven
sin te bespeuren, die het gegevene u als
aangenaam voor de oogen stelt en sommigen
moet verrassen, die fel, van theoretiechen
tegenstand, ter bezichtiging gingen.
Want op sommige schilderyen versterken
of vernietigen de kleuren zich, zich combi
neerend of zich alterneerend; op sommige
dezer werken zoeken de lijnen in hun spel
door zwierige cirkeling en door 't wimper
achtige uitspreiden van figuren, als van
pauwen en als van kalkoenen die hun staarten
schuddend ontplooien en klemr zjjn n lijnen
spel, zich te verzamelen tot een kostbaar
einddoel. Wanneer ge de begrafenis van den
anarchist Galli" als zoodanig kunt lezen, dan
is het een werk, dat een geest,
tnkopaventunr, niet onverschillig laat en het is een
werk (van Caria) dat grootendeels te aan
vaarden is. Alleen in deze dingen die zoozere
aangelegd ajjn op richting en warreling van
beweging en waarin alles aan dit eeneis onder
geschikt gemaakt, hindeit, wat zelden hindert,
de te groote objectieve realiteit van een figuur
hier en daar. Ge zondt de voorstellingen alle
abstracter gebonden willen hebben, om de
eenheid bewaard te zien. Zoo zijn in de
Kevolntie" een aantal elementen te aanvaar
den, maar de oplossingen door dezen schilder,
schijnbaar abstracter, zijn minder lenig-vr
dan het werk van Carra. Maar n Carra n
Boccioni n Beverini, zijn schilders, die vreemd
zich-gebarend en wellicht heethoofdig ge
kweekt door Marinetti, toch wat vermogen.
In alle dwaasheden en uit alle poses" kunt
ge dit vinden en uitvinden. In de
Pac-pandans" in Monico van Beverini en in Lachen"
bij Boccioni, zijn eigenschappen van een
schilder te vinden. Te erkennen blijft dat
Boccioni zeer lichtzinnig met de hoofden der
menachen omgaat (er is een heer, links voor
aan op het schilderij, wiens hoofd een
voudig van zijn romp genomen lijkt van
uit xjja kraagje, als een theekop van een
schoteltje); te erkennen is, en telkens
opnieuw, dat Severlni in zijn dans in Monico
een schilderij maakte dat meer op een
warrigen regen van confetti gelijkt dan op eedle
eenheid die te zoeken ie. Dit alles is zeekre
waarheid. Maar in desen tijd, die stuurloos
niet alleen in de Futuristen blijkt, maar
even goed in de laatre nakomers b.v. van
de Haagsche school, moet de kritikns niet
op zoek gaan iederen dag" naar het vol
ledige, maar naar dat wat aanwijzingen ver
toont en mogelijkheden ondanks alles in
zich heeft. En het is niet te ontkennen
dat, hoewel ze vol van dwaasheid kunnen
zijn en vol van een aansteller^ die den grooten
meestentijds vreemd is, dat de drie genoemde
schilders plastischen zin bezitten, die ze meer
versteken, en onder opgezweepte" verbeel
dingen schokkend verbergen, dan bun noodig
is. Het is dan ook mogelijk dat ze langs,
en onafhankelijk van het Fmtnrisme zich
tot schilders van decoratie ren zin en wensch
ontwikkelen. Dit zijn de dingen, die ge zoo
ge te waardeeren zoekt, vinden kunt. Wat
vindt ge nog meer op deze tentoonstelling?
Verwarring.
Soms mit het decoratieve element zich in
ornamentachtige vormen op een schilderij,
dat tevens allerlei stelligheden verwaarloost.
Een van de meest merkwaardige onhandig
heden ia het gedartel met horizontalen en
vertikalen; een van de dwaaste verlangens
is het standpunt zoeken in n buiten een
bewegend voorwerp, en de indrukken te
willen schilderen, die van uit deze onwijs
heid ontstaan....
Het Futurisme is dus een dwaasheid en een
verlangen, een afkeer, een onbewustheid en
een lyrische uitbundigheid, een zucht tot de
groote versiering, en een warreling van
allerlei elementen in onrustige snelheid.
Het F«t«risme bezit in zijn werken de
kracht die iedre overtuiging altijd vertoont,
maar het heeft te veel tegenstrijdigheid in
zich dan dat het deze allen ooit tot een
schoonheid zon kunnen vereenigen.
Het Futurisme moet veel uitstooten, wil het
n zijn. Het Futurisme zal, in den
klankvollen zin, rein geworden zijn naam ver
liezen en een der vele hulpmiddelen blijken te
zijn, die bonwen hielpen of zeker toch tastten
naar dat, wat nog onderaardsch maar on
weerstaanbaar zich opwaarts beweegt: Stijl.
PLASSCHAKBT.
Een Cnscience-roitïaaz,
Cyriel Bttvsse heeft in dit Weekblad als
zijne meening gegeven, dat Conscience in
Vlaanderen heden ten dage voornamelijk
wordt gekend door de kinderen en door de
ondere lieden. Hij vroeg aan dezen en genen
in den kom der dorpen: of ze Conscience
kenden of gekend hadden, en kwam tot de
slotsom: De jongeren, neen, die lazen, die
kenden Conscience niet meer..."
J. H. Bössing, onder den indruk der geest
driftige Antwerpache Conscience-feesten, ia
blijkens zijn artikel in ons vorig
Weekbladnummer van een niet geheel overeenkomstig
gevoelen. In zijn algemeenheid blijkt dit
gevoelen van onzen Amsterdamsehen mede
werker nu gedeeld te worden deor de redactie
van het liberale Genteche Weekblad Het
Volksbelang", redacteuren Ad. Hoste en Ad.
Herckenrath, die zeggen:
Cyriel Boysse schijnt uitsluitend te spreken
over de achterlijke dorpen van ons arm
verkwezeld Vlaanderen (omgeving van Gent),
waar de volksboekerijen zoo goed als onbe
kend zijn.
Het zon goed zijn in alle Vlaamsche
gewesten een dergelijk onderzoek in te stellen
ter gelegenheid der Conscience-feesten."
Om 't voorbeeld te geven deelt de redactie
dan mede, wat haar op haar eersten navraag
geantwoord is door de boekbewaarders van
het Willemsfonds, die jaarlijks duizenden
boeken aan lezers en lezeressen uit den
arbeidersstand en uit de kleine burgerij
uitleenen."
De slotsom uit de antwoorden, die de
Gentsche .boekbewaarders" hebben ingezonden,
is deze, dat Conscience's romans nog altijd
de meeatgelezen Vlaameche werken zign; dat
wel veel wordt gevraagd naar de boeken van
mevr. Conrtmans, Virginie Loveling,
Zetternam, Van Lennep, Ciemer, Sleeckx, Melati
van Java, Von Eschtrntk, Werner, Heimbnrg,
Jules Verne, maar dat geen enkel van die
schrijvers den bijval geniet van Consclence.
Op de vraag: door wie wordt Conscience
het meest gelezen, luidde het antwoord der
bibliothecarissen :
Door beginnelingen in het lezen: als
kinderen, minder ontwikkelden of bejaarde
lieden van den ouden stempel." Maar ook
hebben, vervolgen zij, bijna alle ontwikkelde
personen hem vroeger gelezen, en zij zeggen
wel, als ze niet goed weten wat te lezen, geef
mij nog eens een roman van Conscience.
Tot zoover Het Volksbelang". Ons dunkt,
dat de uitslag van deze rondvraag zoowel
wettigt het vermoeden van J. H. Rotting,
dat Conscience nog zeer veel gelezen wordt,
als de meen ing van Cyriel Bnysse, dat dit
geschiedt voornamelijk door de kinderen en
de oudere lieden.
De redactie van het Gentsche weekblad
doet een dringenden oproep" tot onze
vrienden van Brussel, Antwerpen, Brugge,
Leuven, Kortrijk, Venrne, Oostende, Hasselt,
Tongeren enz. en verder van onze Vlaamsche
dorpen, om een dergelijk onderzoek, ieder
in zon omgeving, in te stellen."
Wij sullen den uitslag van deze rondvraag,
indien wij haar gepubliceerd vinden, in het
kort mededeelen.
On* gehtugentireepje.
Een opgewekt bazuingeschal zal weer
klinken, wanneer de eerste bezoekers
per spoorweg bet mooie dorp zullen
inwandelen." (Hbl.)
De regeering heeft zich in beginsel
bereid verklaard om de totstandkoming
der lijnen te willen bevorderen."
(U. D.)
Voorzichtigheid, die nationale deugd.
Hiermede, meen ik aan het einde
van mijn inleidend woord te zijn ge
komen." (On* belang}.
Naar wy meenen te gelooven zy'nde
T BINNENHUIS
INRICHTING TOT
MEUBELEERING
ENYERSIERING
DER WONING
DIRECTEUREN
JAC VAN DEN BOSCH
EN W. GIEBEM
GEO COMMISS?
M R SERLAGE EN L SIMONS
RAADHUISSTRAAT 48-50 AMSTERDAM
Gebr. Douwes
Speciale Ateliers
VOOB HET
Verdoeken en Restaureeren van
Schilderijen.
etevettiga teder* ISO f.
WarmoegRtr. 7ftb/dOudebrBg8teeg,liagter4,
groote Duitsche lijnen nog dikwijls over
de vast gestelde grens gegaan." (17. D).
HERHAALDE WAAB*CHUWTNGKN.
Tegtn het gebruik van vreemde woorden.
De stafmuziek luisterde het feest met
een matinee op." (Ü.D.)
Het publiek eischt heden ten dage
veel meer hygiënische gezondheidsmaat
regelen." (Kath. Wbl)
De voogdijraden stonden in deze ge
vallen voor een dilemna." (De Wereld),
Kelner of Staart gevraagd."
(Ad*. N.R.GI.)
*
Het juiste woord op de juiste plaats.
De keizer nam plaats op een gestoelte
gedekt door een verhemelte." (Ü.D.)
Heden heeft by Sehmiedefeld een
personentrein een vol lading bezette
janpleizier overreden." (Ü.D.)
Hq droeg hem op een onderzoek in
te stellen naar den achteruitgang der
geboorten in Pruisen". (17. D.)
Nu vine een geregeld re roUer geschut
aan". (£7. D.)
Haricots Vertg. De maatschappij
Oosterinin", opzichter W. Zwemmer,
O f er veen, levert dagelijks versche Hari
cots Vertg." (Adv. N. R. Ct.)
Heel netjes gezegd. Maar hoe burgerlijk
ia daarbij de naam van de maatschappij l En
bepaald plat klinkt die van den opzichter
W. Zwemmer H
BERNARD DE VRIES
KUNSTHANDEL =====
N. SPIEGELSTRAAT Q3
Tel. interc. 9739, AMSTERDAM
Moderne Schilderijen - Aqua
rellen - Groote collectie Etsen
-Platen - Kunstvoorwerpen
=i?Encadrementen
KUNSTHANDEL
WED. G, DORENS & ZN,
ROKI!I 56- _ AMSTERDAM.
MEI?SEPTEMBER
TENTOONSTELLING
VAN
ETSEN, LITHOGRAPHIEEN EN HOUTSNEDEN,
Het neer uitgebreide werk van alle
bultenlandsche graphltche kunstenaars op
de Vierjaarlijkse!»tentoonstelling slechts
door enkele werken vertegenwoordigd, o.a.:
BAERTSOEN. LARSSON.
BRANGWIJN. LUNOIS.
BOUTET DE MONVEL STEINLEN.
CHAHINE. VEBER.
LEGROS. ZORN.
Dagelijks geopend van 10?6 uur.
TOEGANG VRIJ.
EPOEISIX
AMEUBLEMENTEN
' .mo del kanjers
MEUBILEERING M'J.
- HOLLAND"
MEUBELT ARTISTIEK
UW WONING OF VILLA VOOR
F 500.?i
I 650.- I
l 775.- f
I 875.- I
l 1100.- l
l EN HOOGER =
STOFFEERT ARTISTIEK
UW WONING OF VILLA VOOR
E F 250.?E
I 290.- f
I .?425.- I
I 550.- §
I
675.E EN HOOGER . §
VRAAGT PRIJSCOURANTEN
AMSTERDAM, N.Z. VOORBURGWAL 274
o/n NIEUWS v. d. DAG. TEL. 5974.
B E V E R W IJ K,
KINHEIM"
ZEEWEG 104.
WERKPLAATS VOOR HET GEHEEL EN UITSLUITEND MET DE
HAND VERVAARDIGEN VAN TAPIJTEN, LOOPERS,
DIVAN
KLEEDEN, KUSSENS. ENZ,, IN ALLE MATEN, VOLGENS
OOSTERSCHE TECHNIEK EN VERSIERING, DESGEWENSCHT NAAR
ANDERE GEGEVEN ONTWERPEN EN KLEUREN,
Deze inrichting ontving een belangrijke opdracht voor het Vredespaleis.
EERSTE AMSTERDAMSCHE CHAUFFEURSSCHOOL
Grondig theoretisch en practisch onderricht ter opleiding
tot CHAUFFEUR onder leiding van bekwame Instructeurs.
Prospect! enz. wordt op aanvraag toegezonden.
Alb. Cnypstr. 224, Amst. Telef.iZ. 2812. Directie: WENTIlfK A PLAS.
Deze Inrichting van onderwijs, de grootste en oudste van Amsterdam,
heeft zijn groot succes voornamelijk te danken aan de zware eischen,
welke voor het diploma gesteld worden.
BV Tal van tevredenheidsbetuigingen van H.H. Automobieleigenaren
ter inzage.
MODERNE EN OUDE KUNSTHANDEL.
VIJZELSTRAAT 18. M. WOLFF.
**""* E M. JAARSMA ft
Ventileerende Haardei,
lette op dit fabrfekamerk.
. . -^ A+fr
Moderne Schilderijen.
Aquarellen en Teekeningen
Kunsthandel C. M. van Gogh,
115
AMSTERDAM.
TBU5725
CLJCHE.SVOOR
.. BW ZII1K.
VOOR. RJBCUHME rrïi
VORMEN.
Een Handboek voor Dames.
BEWEBKT DOOK
JOHANNA VAN WOUDE.
let ni«iw8ti ei Ttlltiigttt huiktek «er EtiiMtU.
In prachtband ?2.50. In satyn ?2.90.
uitgave van Van Holkema & Warendorf, Amst
SPREKEND.
ARTISTIEK.
Peinture-Bogaerts
GOEDKOOP.
DUURZAAM.
< - GERBRANUS'
I! KUNSTHANDEL,
ARNHEM.
TELEFOON 1345.
Gravures,
JSnctnlrementen.
| WDWmaiNRICHTJNOEM g
v
-.
iROTTERDA/VV
LB/ERING
DOOR GEHEEL
NEDERLRND.
N.V.DEWOHIN8
Keizersgracht 478
MEUBELEN, KARPETTEN etc.
(Ontwerp W. PENAAT).
LAMPEN, KRONEN etc.
(Ontwerp JAN EISENLOEFFEL).
AMSTERDAM.
KUNSTHANDEL
VAN DELDEN
Rokin 126
t/o de Nederlandsche Bank
AMSTEBDAM.
Moderne Schilderijen
en Aquarellen.
SCHOONMAKEN .VERDOEKEN
«,E;N VAM OUDE SCHIL
' K ANÏOOR--K ERK3 T R .^Q.'ó' AT>AM
TR.FFCON 4030-900 .'