De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1912 22 september pagina 5

22 september 1912 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

\ No. 1839 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Tutti ME In den Staat Colorado is een vrouw over leden, Mrs. Sarah Platt-Decker, wier dood door velen betreurd wordt. Da gouverneur Shafroth stelde een zaal in het gonveroementsgebonw beschikbaar, maar de familie gaf de voorkeur aan de kerk St. John te Den 7er, om daar het ljjk in staal". neer te legger. De tegenwoordige presidente der Vrouwenclnb te Denver en haar drie voorgang sters vormden een eerewacht, terwijl dui zenden, arm en ryk, een laataten groet aan de geëerde doode braehter. De voornaamste mannen, als de boven genoemde gouverneur, rechter Ben Lindsey e. a. drofgen het lijk uit de kerk naar de baar, terwjjl in het geheele land de vlaggen halfstok uithingen ten t e aken van rouw. Deze vrouw werd zoo geë'ard, omdat z\j haar geheele leven voor het heil van anderen gegeven heeft en, toen de vrouwen 17 jaar geleden in Oolorado haar burgerschapsrechten ontvingen, die macht gebruikt heeft, om vooral het lot der kinderen te verbeteren. Haar dochter, Miss Hattie Platt, heeft, geheel in den geest hater moeder, de prachtige bloemstukken, die uit alle ootden van Ame rika waren toegezonden, niet mede naar het kerkhof genomen, maar aan verschillende ziekenhuizen en het Florence Crittenton Home" geEchonken. Het bestuur van het ziekenfonds der postdirectie in Berlijn heeft sinds Mei een vrouwe lijke dokter, Mevrouw Dr. Canon-Felech aangesteld. Hiermede wordt eindelijk aan den wensch van honderden vrouwelijke ambte naren voldaan, maar de vreugde daarover wordt vergald door het bericht, dat in TJnter dem Reichsadlei", het orgaan er vrouwelijke post- en telegraafbeambten, te leien staat. Deze vrouwelijke arts kan namelijk dan alleen in consult genomen worden, wanneer het bestuur van het ziekenfonds hierover ge raadpleegd is en dit goedkeur*. Da vrouwelijke beambten moeten dus t och eerst een voor haar pijnlijk verhoor onder gaan, wat zy soms juist zoo gaarne vermeden en, wanneer de mannen van dat fondsbestuur het goei vinden, eerst den mogen zij zich tot die vrouwelijke arts wenden. Ten eerste komt het dikwijls voor, dat een oogenblikkeiyk consult noodig is en dan zal et n zieke toch dien omweg niet kunnen nemen, maar e!ch liever tot den gewonen medicus wenden. Ten tweede kost die omweg tijd en daarover beschikken die vrouwelijke beambten ook niet in alle omstandigheden, zoodat summa summarnm deze vrouwelijke dokter weinig te doen zal hebben en men daaruit dan wel de conclnsie zal trekken, dat het dus in het geheel niet noodig wap, er eene aan te stellen. In Weenen heeft een ran de vrouwen verenigingen op zich genomen, den stryd iiimiiiiiiiiminiunnitiiiiuiiiiiiimiiniiiiiiinmiiiiiiiMitiiiiiiiMiiitiiiii UIT DB NATUUR. Bijen. Evenals verleden jaar zal ik mijn vacantieberinneringen van tijd tot tijd afbreken of dm de week er over schrijven; dat zal wel in den smaak vallen van mg n lezers, die niet van reisverhalen honden; en ik behoef niet tot later uit te stellen, wat mij ophetoogenblik interesseert en mij een opstel waard schijnt. Zoo heb ik dezen keer een dubbele aan leiding om over iets anders te schrijven, een voordracht, die ik heb bijgewoond en een boekje nit de W. B. die de redactie van het Weekblad n>ütoezond, beide over honingbüen. Eerst de voordracht. Deze ging nit van de Kat. Hlat. Vereeniging te Amsterdam. Een bekend Eagelsch bijenhouder en bijenkenner, Mr. Bee Maaon, bijgenaamd de Bee-bonter de bijenjager, was op bezoek in Nederland en logeerde by Hans Matthes van Brenkelen, een van onze bekendste bijenhouders. Daar Mr. Bee Mason in Engeland ook voor drachten met lichtbeelden houdt over zijn bijen en zijn bedrijf, kon de heer Matthes den Engelachman overhalen ook hier een voordracht te honden, en dat gebeurde in de Nat Historische Vereeniging te Amster dam. Belangloos, alleen voor zijn genoegen heeft Mr. Bee Mason Zaterdagmiddag in Balie 7ne verscheidene honderden menschen groot en klein, leden en introducé'saangenaam en nuttig bezig gehouden met een Engelsche speech over de levenswijze en de cultuur van de honingbrj. Die speech was zeer onderhondend, soms leuk, maar toch was deze voordracht niet de great-attraction, dat wist mr. Bee Mason ook wel. Zoo werd dan al van te voren aan gekondigd, dat de bioscoop er by te pas zon komen. Eigen films van den spreker l Alles wat bioscoop is, trekt, en hier hadden de aanwezigen gelijk. Inderdaad die films waren de moeite waard. In De Levende Natuar" en later in andere aan te binden tegen het vrije huwelijk" Doel van dit werk is hoofdsakelijk de kin deren, die nit deze verbintenissen geboren worden, te helper, daar deze onschuldigen later meestal de lasten daarvan dragen. Zjj heeft groote aanplakbiljetten doen vervaar digen, waarop allerlei inlichtingen vermeld staan en deze in vondelinggestichtep, kli nieken voor verloskunde, politiekleedkamers, enz., doen ophangen. De leden bezoeken zelf de arbeiderskwartieren, waar zij van huis tot huis gaan, en helpen de ouders, die dikwijls meer onkundig dan onwillig zijn, bij het verkrijgen van de noodige papieren en wijzen hun den weg, hoe zij te handelen hebben, om bun verbin tenis te wettigen en de kinderen te echten. In den Provincialen raad van Canton zyn vier vrouwen gekozen, waarbij o.a. mevrouw Yik Ynk Yink, die de Chineesche mrs>. Pankhnrst genoemd wordt. Dat de vrouwen in België het actief en passief kiesrecht voor de arbeidsraden ont vangen hebben, is geen schijn-maatregel ge weest, want in Br nes el vormden zij V»der kiezer». Z(j hebben dan ook in het geheel 4 zetels veroverd; 2 in Brussel, l in Ant werpen en l in Gent. In Hongarije wordt hard gewerkt voorde ontvangst van het Congres van den Wereld bond voor Vrouwenkiesrecht, dat in 1913 van 15?20 Jani te Bndapest gehouden zal worden. Da gemaentera&d van Budapest heeft reeds 5000 kronen in het fonds gestort en laat een geïllustreerd album samenstellen, ten ge rieve der bezoekers. Ook bestaan er plannen bij het stadsbestuur om een officieel diner aan te bieden. Oudjes. Er zijn soms middelen, die radicaal helpen. Men herinnert zich de felle campagne, die Cnarles Dickens in zijn Nicholas Nickleby voerde tegen de zoogenaamde woikhonses", waar de verpleegden het in die dagen volstrekt niet goed schenen te hebben en ... ziehier... nit betrouwbare bron put ik thans het bericht, dat onder de gestorvenen in de Engelsche werkhuizen er in 't afgeloopen jaar niet minder dan zeventien waren, die den leeftijd van honderd jaar en meer bereikten. De Methuealem onder deze veteranen was een grijsaard van 110 jaar, een ander maakte in dezen leeft y ds- wedstrijd a good eecond" met 108 jaren en werd op de hielen gevolgd door twee personen van 107 en door drie van 106 jaar. Men zon zoo oppervlakkig zeggen, dat het thans in de workhousett" een ideale toestand is De resultaten althans zijn schitterend. * ? * Hoedtpennen. Ik verneem, en ik hoop van harte, dat het waar is, dat men op de trams in Hamburg tijdschriften hebben al sedert tien?vijftien jaar foto's, scherpe mooie kiekjes gestaan van honingbijen in de korf en van de be langwekkende bijen-cultuur in korven en kasten. Dat was voor de meeste leien en genoodigden dus geen nieuws, maar wat voor bijna allen wel geheel nieuw was, en een en al verrassing bood, dat waren de levendb" beelden, die de voordracht illustreerden op een wij se, dat herhaaldelijk spontane toe juichingen losbarstten. Het kon alles zoo mooi kloppen en sluiten, doordat spreker en fotograaf een en dezelfde waren. Als de spreker in het duister verdween, verscheen hy meteen weer op het doek, heiig met z$n bijen. Het was dan ook schitterend, in n woord gezegd. Eerst zag men hem als Bae-hunter, bezig een tuinhuis af te breken, waarin zich sedert lang tnsschen de dubbele muren een bijenvolk metterwoon had gevestigd. Toen de steenen waren weggebroken, werd een krie belende massa berookt om ze te kalmeeren; en daar begon het uithalen; raten zoo groot als vleeschechotels kwamen te voorschijn. Ongemaskerd begon het uithalen van het nest. Flitsend vlogen de glansende vleu geltjes büduizenden tegelijk voorbij en om de hoofden en handen van de druk wer kende mannen. Die handen griebelden in de bruine bijenmassa's tot de raten war en inge pakt en tallooze bijen meteen. Nog een jachtpartij, waarbij het wild zich had verscholen achter verticale houten plakje?, die bij wijze van pannen de wanden van een houten schuur dekten. Ook hier weer dat ge wriemel, dat krioelen, trouw en levendig weergegeven door de kinema; je voelde heelemaal niet het gemis van de kleuren, zoo scherp en duidelijk en sterk vergroot kwamen d,e beweeglijke dieren nit; zelfs in de vlucht waren eoms enkele te onderscheiden als honingbijen. Dan, met een plotseling changement il vue, zag je de by er jagers op den stand" aan komen, ze waren al thuis; tijd en p'aativerschil bestaat immers niet meer voor den ; Illustratie nit Tickner Eiwardet, Het verhaal van de Honingbjj". Foto van eenlhoningbij, rondom afbeeldingen ervan nit den vór-fotograficchen tijd. strenge maatregelen genomen heeft tegen het hoedepeni en-gevaar. De directie heeft namelijk aan eiken con ducteur der stadstrams een aantal dopjes voor hoedepennen gegeven, en indien er een dame met over den hoedrand nit-stekende spel den op de tram komt, heeft ze te kiezen tasgchen dadelijk weder uitstappen of 't offeren van een extre-nikkeltje voor twee bescher mende dopjes, tot redding van de oogen der overige passagiers. Deze maatregel zou, naar men zegt, in de praktijk uitmuntend voldoen, en ten slotte is wellicht ook dese min of meer officieele weg de eenige waarlangs het kwaad met wortel en tak kan worden uitgeroeid. Van de Kalverstraaf* is hier in Amsterdam althans de victorie nog niet begonnen, en de voor gaande week Dinsdag was op lijn 3 m'n linker oog nog in groot gevaar!... Waarom zijn we toch zelf niet wijzer? Indien we willen, zullen we voar de fraaie knoppen der hoede pennen wel een goede remplccante kunnen vinden in een andere versiering en... Tout sera perdn fors la beauté. * * Htt lad. De rijke Amerikaansche juffertjes, dochters van spoorweg-koningen ex staalprineen, stellen reeds sedert lang in weelde en ver fijning de klassieke Sybarieten in de schaduw, die hun nachtrust genoten op een bed van rozenb Aerer. Onder d« New Yorksche belles zijn voor het cogenblik buitengemeen in trek de ge parfumeerde baden. Er zijn in de transatlan tische wereldatad zelfs badinrichtingen, die zich daar speciaal op toeleggen, en waar men n een prijslijst voorhoudt van bloemenbaden, welke n aeedeelt, «Jat een bad van gekookte rozen 30 dollars kost, en een bad in viooltjes-essence 46, en een beliotroop-bad 52, en een bad, waarin duizenden lelietjes van dalen in let warme water gaar stoven, 26 dollars. Het laatstgenoemde is het gering ste in prijs, want het lel iet j e is een goedkoope bloem.... Maar men kan er ook baden krijgen van Melatti en Taberosen en geurende 0/chideeëo, en deze laatste betaalt men met meer dan 200 dollars. Een zeer bekende New-Yorksche schoonheid neemt dagelijks een bad in essence Viole'-dr-Parme, waarvoor zij een liter van deze odeur gebruikt. En deze baden kosten haar over een rond jaar 60000 gulden. Aan dit badhuis verbonden is ook een zoogenaamd inbalatorinm", waar men de kunstmatig toebereide lucht kan inademen van pünbosschen, van akkers en weiden, van de zilte zee en de witte sneenwbergen. Door het openen van een enkel kraantje komt ge van de woestijn-warmte van Aegypteland naar de zuivere, sterkende koelte der Zwitsersche meren, en dat alles geniet ge, in zoete B'.uimering uitgestrekt pp een sofa van zwa nendons en mauve-aatyn. * * * JTwertn. Vele kleintjes maken een groote; ik wilde dit hier constateeren naar aanleiding van het bioscoop; een groote bijenkast staat klaar, de tienduizend bijen worden nit de vangmand uitgeschud op een laken. En tot groote hoorbare verbazing van het publiek, hollen alle bijen tegelijk, of ze hun leven gingen redder, de vliegplaok van de bijenkast op, de donkere vliegspleet in; ze verdwijnen alle in de kast. Een, twee, drie, hocns pocus pilatns, daar staat de kast op zijn kop en Mr. Bee Mason in zwarte jas voor het doek wijst aan, wat Mr. Bee Mason in witte werk j as op het doek aan het publiek toont: welke kolossale raten de gevangen bijen bin nen eenige weken hebben gebouwd; de beel den waren op dat moment juist levensgroot. Flits, weg l Kijk! Een kogeldistel met een purende honingbjj er op; twintig, misschien veertig maal levenngrootte. Na de bedrijvigheid, de kalmte; de beekeeper gaf een kort verslag van het bijenleven, de metamorphose en werkzaamheden in en buiten korf, toegelicht door stille beelden, gewone tooverlantaarn-projectie; de plaatjes, voor een deel van Hans Matthes, waren mooi. En nu kwam meteen even nit, hoe goed het is een bioscoop-vertooning met voordracht over een wetenschappelijk on derwerp al wordt het populair behandeld van tijd tot tijd af te breken door ge wone too ver lantaarn- of sciopticonbcelden. Daar kan je bij praten, aanwijzen uitleggen vertellen, dat is stil en rustig, je praat tot je klaar bent; maar by een levend beeld gaat het niet aan. De spreker wordt gewoonweg niet verstaan; het publiek hoort hem niet eens, zoo wordt de aar-dacat getrokken door de beweging; en als hij aanwijst en spreekt, stoort hy de aandacht, en hindert hij met r dan h\j steunt. Het eenig goede is, dat iemand van te voren zegt wat er komen zal en waar op gelet moet worden, enkele woorden ter verklaring schreeuwt" tijdens de beweeg lijke vertooning en het ratelen van het in strument; wie zinnen wit zeggen, praat nog en duidt nog aan, als het al weer voorbij en er al wat anders te zien is; dat wekt hila riteit en werkt soms komisch; maar nut heeft de verklaring tijdens de vertooning maar zelden. Tot de prachtigste momenten op de films behoorden het uitkomen van bijenen darren nit de cellen ; en het allermerkwaardigste: het ter wereld komen van twee koninginnen. Eén werd er aangenomen" door de werkster?, de andere niet; haar ly'k zagen wij w gsjouwen over de vliegpiank en in den af grond storten. Een gehuldigde koningin, om geven door den hofstoet, dwaalde lang o?er de raten, en eindelijk over de renaenbanden van des sprekers tffigie; ook even een dar; zoodat ieder nu wel goed gezien zal hebben wat een lang lyf een byenkoningin heeft en hoe groote oogen een dar of mannetjes-by kan opzetten. Niet zóaantrekkelijk, maar wel heel in structief waren da films van de byencultuur, het maken van kunstraat, de bodems der raten eigenlijk (fnndation), (Tok het uitslingeren van den honing en hec onderzoek der kas ten. Al de onderdeelen van den lossen bouw, kwamen nit; ook de vernuftige inrichting om de byen te beletten, broed, eieren en larven te bergen in de gedeelten, waar de imker alleen honing-depot wil hebben, zagen wij in werking. Dit gescaiedt door een rooster tnsschen twee verdiepingen in den korf te plaatsen, eigenlyk een geperforeerde zinkplaat met langwerpige gaal j es, precies zoo wyd, dat wél de werkby, maar niet de koningin er door kan; die moet dus beneden biyven bq het eieren leggen. (Puck.) DB TAAL DIE DE PROFESSOR NIET KBNDB. Van die taal heb ik nooit studie gemaakt. merkwaardige rekensommetje, dat een oudbrievenbesteller ons voorlegde. Door Amster dam kuierende van hnia tot huis, legde hy in zy'n ruim 27 jarigen diensttijd te [samen ruim 190000 kilimeter af. Een pendant van deze rekening is de mededeeling van een kellnerlcnetje in een Duittche bierknyp, die by eiken gang naar de klanten en weerom naar het boffat, ongeveer 10 meter sflegde. En daar het cafégoed beklant was maakte zÜdat reisje een goede tweeduizend maal per dag en wandelde zoo een fit and van 20000 meter of 20 kilometer, d.v.^. vier uur gaans per dag. Het jaar op driehonderd werkdagen gerekend, kuierde zij das 6000 kilometer per jaar. We zien er soms tegenop om een toertje te maken van een paar uur afstands, en als ik of gy, bedrijvig huismoedertje, tennissend bakriscbje, eens gingen uitrekenen, wat we in huis of op het sportveld aftippelen, wat zouden we tot een verbazende getallen komen. Om van te huiveren gewoon I * * * De luin. Het nieuwste op spoorweggebied is een salon wagen met een tuin ... Men heeft in Frankrijk deze aardig beid kers ven ch uitgevon den voor Grootvorstin Nicolaas van Rusland, die in Frankrijk de groote milit aire manoeuvres bywoont. Men heeft het namelyk zoo ingericht, dat kaar salon wagen kan opotoomen tot aan het manoeuvre-terrein te Saint-Bénoii Iligny. En deze is daar gestationeerd als een echte villa, want de Kegeering beeft het vorsteDe bijen, die nog bezig zy'n met het deponeeren van honing in de raampjes of secties, zouden, by het wegnemen uit de kast, op den honing kunnen geraken en sterven. Dat was vroeger een gewoon geval. Als wy in onze jeugd honing snoepten uit de provisiekast, kregen wy wel eens een by op de lepel, niet waar? Je kunt nu gerust in donker honing snoepen, byen zitten er niet meer op de raten. Ook bijen, die nog bezig waren op de raat by de inspectie, zy'n gedupeerd. Zy moeten de honingkamer verlaten door een toestelletje, een Bee escape, een bijen-uitlaat, die zoo i ingericht, dat ze er wel uti maarr }eni wee in worden gelaten. Zulke films, vertoond in een vloek en een zacht, zulke met bliksemsnelheid voor onze oogen afspelende bedrij vigheden uit het by'enleven, ze doen zoo licht denken dat het ver vaardigen of ook maar het fotografeerer, het opnemen met het kin erna-toestel het werk van een oogenblikje is. De heer Bee Mason ver zekerde, dat alleen het gedeelte van de film met de uitkomende koninginnen ha»taken Mm lix weekt of close vigilanae to obtain. Tot het comische gedeelte van de voor stelling behoorden de beelden van bee-hunting, waarby nit allerlei onmogeiyke gelegen heden wilde bü'en en hun raten te voorschyn werden gehaald; nit een echoorateenpyp, een ond wynvat, en ten s'otte uit een voge!lyke landbnis op wielen omgeven door een prachtig parterre van bloemen, een soort park laten aanleggen, dat de gebeele plek herschept in een klein paradijs. Men hoopt, dat de Russische vorstin zich daar thuis zal gevoelen. Getroffen door de grac'euae hnldebetmiging zal ze zonder twrjfel zy'n. ALLEGBA. NIEUWE MODELLEN VAN WlNTBKHOEDEN. Links een bonicbon van teflfetss. In 't midden een soepele vllthoed, eenvoudig met lint gesierd. Rechts een witte libertyhoed, getooid met een prachtige paradesvogelveer en overdekt met witte mous seline, die afhangt over de randen. schrik. Vooral het behandelen van deze tcaarecrow wekte veel vroolijkbeid; nit den huik van het rare mannetje kwamen geweldige honingraten te voorschijn, nadat de pop eerst menige rook-iojectie had gekregen, om de operatie pijnloos te doen verloopen. By het naar den trein brengen heb ik de stontigheid gehad, den heer Bee Mason te vragen of dat non werkeiyk zyn trne name was. Hij lachte even en zei: of coane, look here and read en hy Echreci op een kaartje B. Maeon; met nog een paar voorletters. Ook antwoordde hy mg, dat geen van de film»by kunstlicht was genomen, alle in het volle zonlicitt; wat heel veel trucs vereiecht, daar de by'en steeds dadely'k van het licht naar het donker loopen. Ook vertelde mg Hans Matthes, die achter my zat ty'dens de vertooning, dat de voorgestrooide bijen zoo snel en by duizenden de aangeboden korf binzen loopen, alleen door dat zy een donkere spleet of een ylieggat zien; zükruipen by zoo'n gelegenheid in elk gaatje. Misschien dat de honinggeur, die nit de korf komt, eenigszina mee trekt. En nu nog het boekje. Wie tevreden moet z\jn het leven van da boningby te lezen, in plaats van het te mogen zien en hooren, dien duif ik gerust aanraden: koop het boekje van Tickner Edwardes; The Lore of the Honeybee, vertaald door M. van Vloten: Het verbaal van de Honingby Wereldbibliotheek. Het is bqna 300 bladz'jdea, heeft veel «eer mooie foto's en enkele minder scherpe, en is populair geschreven. Het is dan ook niet voor bijenhouders be stemd. Die vinden er niets nieuws in over hun vak; de schryver is dichterlijk in zy'n uitdrukkingen, houdt van historie en bespiegelingen en praat gezellig en als iemand die het weet. Het is een werk als dat van Maeterlink, minder hoog an sty'l, minder zwevend van inbond, meer degelijk en meer duidelijk. Dat de W. B. re dactie in het voor bericht excuus maakt, dat in het boek de mannetjes- honingbij te recht dar en niet ten onrechte hcmmel wordt genoemd, klinkt wat ontmoedi gend. Was dat henech rog niet overbodig? Tegenwoordig weet toch elk schoolkind het verschil tnsechen een dar nit de korf, en de groote rnige en bonte brommers op doovenetel en andere bloemen. E. HBIMANB. Illustratie nit Tickner Eduardet, Het verbaal van'de Honingby". honingraat, naar boven toe opgebouwd,!in afwfking Correspondentie met de gewone bouw-manier. volgende we«k.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl