1843 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. -ver o ;p dL :n. a. l lc a. 33.. Koning Nikita op het balkon van zijn paleis te Cettiuje. Koning Nikita omhelst den opperbevelhebber van het Montenegijjntche leger. Een groep Griekreie infanteristen op manoeuvre. nmiiiimiimiiiimmiiiimiiiiiiii . De tentoonstelling a grooter en belang wekkender dan het v£rigéJaar, ai zijn er verschillende dingen, die aantoonen, dat er minder kieskeurig een ken»werd gedaan uit al wat zich als nltra-moierne uiting voor ?miiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiHiiiiiiiiuiiuiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiii ETtNSCHAPPElIJKE LXVIII. flo'oinMe opnames bij ultra-Tiet licht. Wanneer wij 't zonlicht zien schijnen terwijl tegelijk nog regendruppels vallen, dus wan neer het kermis in de bel is", zooals men zegt, wordt het zonlicht zóeigenaardig ge broken door de regendruppels, dat er een regenboog ontstaat, die wij anders ook wel knnnen waarnemen zoodra slechts water druppels, van fonteinen, vechtwaterstralen e. d., door het zonlicht getrofljn worden. De zeven regenboogklenren, die wij dan zien optreden zijn de samenstellende deelen waar uit wit licht eigenlijk bestaat, en het zevental wordt samen het spectrum genoemd. Da serie klenren begint met rood en eindigt met violet, maar dat is alleen het zichtbare /gedeelte. Er is ook een onzichtbaar deel in het spectrum, vór het rood en achter het violet. Deze onzichtbare stralen, de infraroode en ultra-molMc stralen prikkelen ons netvlies niet, d. w. z. wij krijgen er geen lichtindrnk door, maar toch zijn zij niet aan onze waarnemingen onttrokken. De infra-roode stralen zijn te voelen met de huid als warmtestralen; de ui t ra-violette stralen maken hun aanwezigheid kenbaar door scheikundige ver anderingen aan te brengen in stoffen, die yoor ultra violette stralen gevoelig zijn. Deze scheikundige" stralen zooals zij ook wel genoemd worden, kunnen b v. de ge voelige plaat sterk aantasten, diédoor gewoon licht ook al onderhanden genomen wordt; maar de ultra-violette stralen tasten de plaat nog veal krachtiger aan dan de gewone licht stralen. Maken we een gewone photografia met een even gewoon toestel, dan stuurt het gekiekte voorwerp allerlei lichtstralen naar de opname binnen dezen kring presenteerde. Biiten de gedrochtelijke nieuwerwetschacbtige schilderijen van Smidt Rottlnff uit Berlijn, die wel de baldadigheden lijken van een dronken verver, (die bovendien ma sacreerend werken op een aan zuivere scbilderkwaliteiten zeer rijken Van Dongen) zijn er nog andere werken tot den ui t ver ons toe, die het terngkaatst ca hen ont vangen te hebben van de zon. Bij dit teruggekaatste licht zjjn gewone zichtbare lichtstralen, maar ook infra-roode en ultra violette. Alle samen werken in op de ge voelige plaat, de een sterker de ander minder sterk en het gevormde beeld op het negatief is het gevolg van een ratjetoe van stralen. Stel nn eens dat wij zeiden: wij willen eens een photo hebben, die alleen door roode lichtstralen gemaakt is. Wij moeten dan een eenvoudige inrichting aanbrengen, die maakt dat alleen de roode lichtstralen door de lens knnnen dringen. Het meest eenvoudige is in dit geval het plaatsen van een zuiver rood glas voor de lens. Alleen de roode licht stralen worden door dit glas doorgelaten en de reet wordt tegenhouden. Een dergelijke photo zon er zeer eigenaardig uitzien daar alle voorwerpen die geen spoortje rood in hun kleur hebben, geen indruk op de ge voelige plaat konden maken en op de photo onzichtbaar zonden zijn. Alle voorwerpen die zuiver rood waren zonden de gevoelige plaat naar hartelust knnnen bestralen en dus op de p hot o-af druk goed zichtbaar worden (natuurlijk wit want de photografiache plaat en afdruk kennen alleen wit en zwart.) De voorwerpen die een beetje rood licht uit straalden naast ander licht zonden de ge voelige plaat slechts zwak aantasten en dus minder opvallend worden op de photo. Wenschten wij een photo met blauw licht opgenomen alleen, dan zon deze zelfde werk wijze gevolgd knnnen worden, maar nn met blauw glas voor de lens. Zoo heeft men zich ook afgevraagd, hoe zon een photographie er nit zien als wy een lens gebruikten, die alleen ultra-violet licht doorliet, en ook hoe een photo bij infra-rood licht nit zon vallen, als wij dus alleen de iufra-roode stralen toe lieten treden door de lens. Deze beide qaeities zijn niet even gemakkelijk op te loasen. Infra rood licht woiv1* gemakkelijk ontdaan van alle bijkomende t> aiensoorten door vcor de lens zeer donkerblc - eobalt-glas te plaatsen; daar dit glas echter 1 nog blauw en een tikje groen licht doorlaat zon de photo niet Nicolajev, de opperbevelhebber van het Balgaarsche leger. koren kring toegelater, die het nogal onverklaarbaar maken dat er in ons land door de Vereeniging zoo weinig chte voor uitstrevende schilders worden geacht als blijkt uit haar leer beperkt aantal leden. Maar toch ook weer komt het me voor, dat mér dan verleden jaar deze tentoon stelling een geprononceerd karakter heeft, iiiiiiiiiimmntimiiiMiiiMiiiiiuiiiiiMMHMimiMimriiiiiiiiiiiiiMmiiiiiii geheel zuiver infra-rood zijn, maar door dit cobaltglas te combineeren met een bakje kalinm bichromaat, dat de doorgeslipte blauwe en groene stralen nog den pas afsnijdt, kan men zuiver infra-roode stralen kragen. Moeielijker is het nitpikken der ultra violette stralen. Gewoon glac, dat voor ons dagelijksche licht geen hinderpaal is, laat ultra-violette stralen niet door, net zoo min als gewoon licht door een blinde maar kan heendringen. De gewone photografuche lens moet daarom vervangen worden door een lens van kwarti, omdat dit de ultra violette stra len wel doorlaat. Maar helaas laat het kwarts ook al het andere licht door. Ziher echter heeft de eigenschap om alle lichts'ralen tegen te honden, maar juist de ultra-violette stralen door te laten gaan. Wat men dus te doen heeft is het volgende: men moet een kwartslens maken, en deze langs scheikundige weg bedekken met een laagje zilver. Een deel der ultra-violette-stralen baant zich een weg door het Hcit-tegenhoudend zilver, passeert ook de kwartslens, dat een beeld vormt op de gevoelige plaat. Het maken van een dergelijke ultra-violettestralen-lens is binnen het bereik van amateurs, die op deze wijze hun eigen weetgierigheid knnnen tevreden stellen en tegelijk de weten schap dienen, die wel meer door toevallige ontdekkingen door amateurs geholpen is. Ean gewone camera is hierbij te gebruiken en het eenige wat er nieuw by noodlg is, is de lens van kwarts badekt met zilver. Deze lens is gemakkelijk te maken met be hulp van een gewoon brilleglas. Men moet dus een kleine uitgave doen, die echter niet hoog is. Het is wenschelijk dat de kwarts lens dezelfda brandpuntsafstand heeft al s het gewone objectief dat bjj het eigen phototoestal behoort. Bovendien moet het liefst een periscoop zjjn; bij een opticien zyn periscopische kwarts-brilleglazen van elke gewenschte brandspnntsafstand wel te ver krijgen. Deze lens moet nu verzilverd worden en dit is een beetje omslachtig maar toch voor nette werkers zeer goed uitvoerbaar; het geschiedt op de volgende wijze: twee Spoorbrug bij Adrianope), in de lijn waarlangs Turkije moet mobiliseeren. Fig. 1. VEEZILVBBDB KWABTSLENS, VASTOIPLAKT OP KEN KARTONKBN K.«KEB (lengttdoortnedt). Fig. 2. SLUITER HET VKRZTLVEKDB LENS L, DIE MET BEHULP LVAH EEN KABTONKOKEB OP ZIJN PLAATS GEECHOVKH IS. en er in 't bjjzorder werd getracht een ruim a vertegenwoordiging te geven van de in zoogen, cnbistische richting werkende schil der». Zoo laat zich op deze tentoonstelling een scherpe afscheiding waarnemen, met onderscheidenlijk den groep dar Cnbisten en dan een andere laat me zeggen die der vry'e modernen. iiiiiMiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiintiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiilllllliiiiiiMiniiiiiiiiiiiii Tot den eerste knnnen gerekend worden Picaeso, Bracque, Leger, Herbin, Le Fanconnier, Glehes, Schelf aout, Mnndriaan en enkele anderen, tot den laatste: Van Dongen, Slnyters, Gestel, Ltamaun, Verhoeven, Le»y etc. i Ik neem de afscheiding nu maar wat in 't ruime, zonder acht te geven op sommige wederkeerige toenaderingen. Als de meest inmiiimimilimiHimMHiiiMMiimiMiMiiiniiiiMimiMlliMiiMiiiimiiiiiiiimnillllimiillllJlllllliiMm Fi«r. 8. LINES: Opname met gewone photografiwhe len»die alle lishtitralen doorlaat. RECHTS: Opname met een verzilverde kwartslent, die alleen de ultraviolette dralen doorlaat. Dl schaduw die op de linktche photo duidelijk zichtbaar is, ontbreekt op de rechtsche photo. gram zuiver zilvernitraat worden opgelost in veertig c M.3, water. Een beetje ammonia wordt toegevoegd, waardoor een neerslag ontstaat in de heldere oplossing. Maar door toevoeging van geringe hoe veelheden ammonia verdwijnt dit neerslag weer; is het j dist ver dwenen dan moet geen ammonia meer toe gevoegd worden. Vervolgens giet men langzaam 90 cM:. van een drie percentige oplossing van natronloog in de vloeistof, waardoor een zwart neerslag ontstaat, dat echter weer opgelost wordt door toevoeging van een paar druppels ammonia. Dan wordt zooveel water toegevoegd dat het gebee'.e vloeistof-volume 290 eM3. geworden is. Ten slotte wordt een slappe oplossing van zilvernitraat toegevoegd, druppelsgewijs, net zoo lang totdat een laatste druppel een blij vend neerslag doet ontstaan. Da gek chte lens wordt dan zorgvuldig schoongemaakt, zoodat er geen stofdeeltjes of vetdeeltjes -^ achterblijven. Het beste is eerst de lens m et-zeep en water af te wasechen, en dan noK eens net alcohol (b.v. spiritus) ook een papj',van ^jjtslijpsel en spiritus is wel bruikbaar, taar * eestal is de lens niet zoo erg viee. jl*^ mutL.zorgen de schoon gemaakte lens niet mee? van vingerafdruk ken te voorzien. De lens wordt dan plat neergelegd in een glazen bakje, lö'at de lens-niteinden op twee glazen stoppen of iets dergelijks (maar ook van glas!) rusten. De lens-onderkant moet een vijftal centimeters van de bakbodem verwijderd zijn. Vervol gens vermengt men ving negen volnmedeelen van de zilver ploseing met n volnmedeel van een eveneens vooruit gereed gemaakte tienpercentige melksuikeroplossing.Dit meng sel wordt in het bakje gedaan totdat de lerttonderkant in de vloeistof gedompeld is. Het bakje blijft dan een viertal uren in het donker staan. De lens wordt er dan voorzichtig uitgenomen, tien minuten in regenwater (of gedistilleerd water) gedompeld en dan neer gelegd om te droogen. Daar in de zoo ver kregen zilverlaag wel eens kleine gaatjes voorkomen die niet steeds te vermijden si]», en die natuurlek bij h«t gebruiken der lens ook gewoon licht doorlaten zonden dat de resultaten van het onderzoek onbruikbaar zou maken, doet men verstandig om de moeite te nemen ook de andere lens-opper vlakte op dezelfde wyte te verzilveren. In de te tweede laag zitten misschien ook wel gaatjes, maar deze komen natuurlijk niet in ligging overeen met de gaatjes in de andere zilverlaag, dus gewoon licht dat de eene laag passeeren kan, stuit dan toch wel tegen de tweede laag. Met behulp van strooken zwart papier wordt de verzilverde lens vastgeplakt op een zwart kartonnen cylinder, die in de lenskoker van het phototoestel ingeschoten kan worden. In fig. l is een lengtedoorsnede afgebeeld door deze karton cylinder met de ertegen geplakte lens, terwijl in fig. 2 een sluiter afgebeeld is met de verzilverde lens L en kartonnen koker op hun plaats geschoven, nadat de gewone photo-lenzen natuurlijk weggenomen zijn daar zij het ultra-violette licht weer zonden tegenhouden. Daar een verzilverde lens natuurlijk erg weinig stralen doorlaat, moet de belichtingstijd zeer lang genomen worden. Een landacbap, dat bij volle zon, in Juni opgenomen wordt met een leusopening f/16 vereischt een belichtingstijd van minstens twintig minuten. Met behulp van belichtingstabelien kan men hiernit ge makkelijk afleiden wat de belichtingstijden moeten zijn in alle mogelijke andere omstan digheden. Het is verstandig om naast de opname met ultra-violette stralen ook een opname te maken met de gewone photografische lens, omdat men dan'het gemakkelijkst de punten ontdekt waarin de ultra-violette opname afwijkt van de gewone witlfcht op name. Om het verschil van dergelijke photo's te toonen is fig. 3 bicrbijgevoegd, waarop naast elkaar de beide photo's staan van een man in volle zon. De linksche opname met gewone lens genomen, vertoont de duidelijke zwarte slagschaduw van den man, maar op de ultra-violette opname ontbreekt deze schaduw geheel! P. VAK OLST. CORRESPONDENTIE. Reterveluitenant te Amsterdam. Het door n bedoelde onderwerp is te zwaarwichtig voor deze rubriek. Indien n aan de redactie naam en adres opgeeft kan ik wel beproeven n een nadere oplossing te zenden. P., v. O.