Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1845
Want uit de hierboven bedoelde gegevens
blijkt al aanstonds, dat bet nabij gelegen
Oostenrijk-Hongarüe, alt een handels-oogpunt
althans, geenszins de voornaamste belang
hebbende bij de Balkan-staten is.
Op den grondslag n.l. van het
poatpaketverkeer blgkt dat door de monarchie in
1911 werden vertonden het navolgend aantal
postpaketten naar;
Servië 99.086
Eantenië 87.170
Bulgarije 75.011
Turkse 51.096
waarvan door Hongarije slechts 51.614 en
door Oostenrijk 260.719 paketten.
Volledigheidshal ve kan daarbij rog worden vermeld,
dat alt Hongarije naar Montenegro en Grie
kenland in 1911 slechts 2288, reep. 260 post
paketten waren gegaan.
De monarchie wordt in dit opricht in
belangrijke mate overtroffen door Dnitschland,
vanwaar in 19 LI het volgend aantal post
paketten werd geionden naar:
Servië 89.468
Rnmenië 259.369
Bulgarije 103.360
Turkije 104.427
Doitschland's export naar den Balkan is
in de laatste 10 jaren verdrievoudigd, terwijl
dat van Oostenrijk bijna 400 pCt. en dat
van Hongarije slechts 180 pCt. is toegenomen.
Maar andere landen van Europa sijn in
den loop van dit tijdvak evenmin als leveran
ciers van de Balkan-staten werkeloos gebleven.
Frankrijk ver«md in 1911 naar Ramenië
116.523 postpaketten, meerendeels zijde «n
mode artikelen, en naar den Balkan 196.854.
Uit Zwitserland werden 76.937 en uit Italië
47.863 postpaketten derwaarts verzonden.
Wat dit laatste land betreft, ia! de oorlog
om Tripolis het aantal zendingen naar Tarkye
in het vorig jaar zeker belangrijk hebben
doen dalen, daarentegen zijn.de postzendingen
van Italië naar Montenegro in het voormeld
cijfer niet medegerekend.
Van de grootste beteekenis is echter
Engelands handelsbetrekking met de Balkan
staten, waaromtrent voor 1911 de volgende
opgave voor in- en uitvoer kan dienen:
naar van
Turkije 9.390.190 Turkije 5.465.980
Griekenland 1.725 517 Griekenland 2.274.418
Bulgarije' 942 356 Bulgarije 317.086
Servië 318.952 Servië 39369
12.377.015 ,£8.096.853
Ondanks het naar verhouding groot ver
schil ttuschen het aantal postpaketten, door
Hongarije naar den Balkan verzonden en dat
van daar ontvangen, zijn de resultaten van
het geld-verkeer niet steeds gunstig voor
Brieven over belangrijke
onderwerpen.
II. HET ZWARTE GETAAK.
Twee broeders, Isidore en David, liepen
eens te wandelen in het Vondelpark, toen
plotseling een groote hond luid blaffend
op hen afschoot. David sprong verschrikt
ter zijde, doch Isidore stelde hem gerust
met de woorden: Blaffende honden bijten
niet."
Jawel", was het antwoord van David,
.dat weet jij en dat weet ik, maar vreet
die hond dat ook P"
Bovenstaande oude en bekende ge
schiedenis kwam ons i* de gedachten
bij het lezen der verschillende kranten
berichten over de wilde zwijnen in den
omtrek van Het Loo. Het schijnt, dat
er mér menschen zijn, even «lom als
David, die niet vast gelooven aan de
volkomen ongevaarlijkheid van wilde
zwijnen, niettegenstaande alle gerust
stellende verzekeringen.
Zoo lazen wij van vrouwen en kin
deren, die tegen den avond op eenzame
boschwegen een kudde wilde zwijnen
ontmoetten en hun weg niet durfden
vervolgen, van wielrijders, die afstegen
en bleven wachten, totdat de dieren zich
verwijderd hadden.
Hongarije, voor zoover dit door
tnsschenkomst der poit-administratie nl. geschiedt.
Wat Rnmenië betreft, geschiedde de vereffa ?
ning over 't algemeen door de daar te lande
gevestigde filialen van Hongaarsohe bank
instellingen en laat ket check- en
clearingstelsel slechts kleine bedragen over ter ver
effening door de post-administratie.
Zoodoende werd in 1911 langs dezen weg
in RomeniS Kr. 3.122.495 geïnd en derwaarts
uit Hongarije per postwissels eni. slechts
Kr. 939.260 verzonden.
Voor Servië waren deze bedragen nog
minder, nl. Kr. 1.417.538 en Kr. 684174; naar
Bulgarije werd uit Hongarije door de
poetadministratie slechts Kr. 305.695 verzonden
en van daar Kr. 629.798 ontvangen, terwijl
door de Oastenrijkeche postkantoren in
Turkije voor rekening van Hongarije slechts
Kr. 893.870 werd uitbetaald, terwijl uit
Turkije Kr. 264.746 door tnsschenkomst van
de post-administratie naar Hongarije werd
overgemaakt.
Meer, speciaal het nabij gelegen Servië
besprekend, wordt in het voormeld ambtelijk
orgaan erop gewezen, dat de bedrijvigheid
aan de beurs te Belgrado in 1911 minder il
geweest, dan in vorige jaren, hetgeen ijfn
oorzaak vindt in de omstandigheid, dat het
publiek in Servië over 't algemeen weinig
belangstelt in beurszaken.
De meeste geldzaken worden buiten de
beurs afgesloten, terwijl de voornaamste
bankkantoren niet anders zijn dan filialen
van bnitenlandiche bank-instellingen die
weinig deelnemen aan benrszaken.
De kas-omzet der Nationale Bank bedroeg
in 1911 275.874.966- dinar, d. i. ongeveer 10
millioen minder dan in 1910, het cijfer der
disconto's bereikte bijna 22X millioen dinar.
In zijn industrieele ondernemingen heeft
Sarvië ongaveer 62 Millioen dinar belegd,
terwijl het bedryfkapitaal een kleine
20milliosn bedraagt.
De industrie is echter nog weinig omvang
rijk, hetgeen kan blijken uit het naar ver
houding klein aantal arbeiders, n.l. 13517
mannelijke en 2578 vrouwelijke en de me
chanische kracht, zijnde 19328 pk. stoom-,
2621 pk. electrische- en 1614 pk. water
kracht.?^.
De waarde der totale productie bedraagt
jaarlijks ongeveer 126 Y< millioen dinar, waar
van circa 50 millioen voor export.
Sarvië's uitvoer bedroeg in 1911 naar:
Oostenrijk-Hongarije 48.433.392
DultBchland 28 932.926
Turkije 11.983.936
België 6.142.214
Ramentë 6.140.596
Italië 4.394.056
Frankrijk 3.841.241
Amerika 3.609.110
Bulgarije 2.801.843
en kleinere bedragen naar Zwitserland, Grie
kenland, Engeland, Rusland, Nederland,
Noorwegen en Montenegro.
De voornaamste artikelen van uitvoer zijn
graan, ooft, vee, gevogelte, vleesch, hout,
hennep en metalen, net name koper, waar
van het vorig jaar voor een waarde van
ruim 91/3 millioen dinar, voornamelijk naar
Amerika, Frankrijk, Dnitschland en België,
werd uitgevoerd.
Wat den invoer betreft, deze is in 1911
vergeleken met het jaar te voren niet
onbelangrijk toegenomen, nl. ran 84695.641
tot 115.425.415 dinar, waarvan 28768.803
voer landbonw-prodncten, 31.415.824 voor
textiel- en confectie-goederen, 20.304.294
voor metalen en metaalwaren, 11.860.746 voor
machines en 2.512.642 dinar voor papier.
3/10 '12. (Wordt vervolgd). v. D. 8.
ONZE CURSUS".
Oplossing van onze prijsvraag.
Stand.
Zwart 6 schijven ep 3, 7, 10, 15, 33, 89.
Wit 8 schijven op 13, 18, 21, 24, 27, 32,
87, 48.
Wit... 24-20 13-9 48-43 32 21 27:9.
Zwart. 15:24 3:14 39.48 48:32 *)
*) moet 4 schijven slaan.
Misschien hadden zij gelezen, wat niet
lang geleden in België is gebeurd, dat
een groote zeug een klein kind vrijwel
had opgevreten; maar dan vergaten zij,
dat die groote zeug een gewoon huis-,
tuin- of keukenvarken was en volstrekt
geen wild zwijn.
Misschien hadden zij wel eens verhalen
gelezen of gehoord van
wildezwijnenjachten, waarin melding wordt gemaakt
van de woestheid en de kracht dezer
dieren en van de gevaren, die aan deze
jacht verbonden zijn; maar dan vergaten
zij, dat jagers altijd opsnijden en ook,
dat het wilde zwijn een edel wild is,
dat natuurlijk minder consideratie neemt
met een goedgewapenden jager dan met
ongewapende vrouwen en kinderen.
Wij vertrouwen dan ook, dat de lichte
ontstemming over de verschijning der
wilde zwijnen spoedig zal plaats maken
voor dankbaarheid jegens den vorstel ij ken
importeur, den instandhouder eener dier
soort, welke in ons land dreigde uit te
sterven, zoo al niet was uitgestorven.
Hiermede deed hij een goed werk, immers
handelde hij naar het voorbeeld van
Noach, die een godvruchtig man was.
En reeds daarom moet het
ChristelijkHistorisch district Apeldoorn hem prijzen.
Het wilde zwijn is overigens een
Christeljj k-Historisch gedierte; Christelijk
? ??.?ja
?w.
MOSNu het eindspel.
Stand: zwart 2 schij
ven op 7 en 10, wit
een schijf op 9. (Zie
diagram.)
Het doet ons* veel
genoegen, dat gij allen
goed hebt ingezien,
dat het niet alleen
ging om den slag en
dat gühet eindspel
goed begrepen hebt. W\j verzoeken n, van
de wijze waarop men een eindspel noteert,
voor het vervolg goede nota te nemen. Slechts
eenige inzenders noteerden het eindspel goed.
Bij een volgende prijsvraag hopen wij, dat
gij de oplossing ook goed beschrijven kunt.
Hoofdvariant.
Wit. Zwart.
1. 7-12 A. B.
Van 10-14 wit 9:20 behoeft geen afzon
derlijke variant te worden gemaakt, daar de
winst al te duidelijk is.
2. 9-3
omdat (behalve de heidenen) alleen de
Christenen zijn vleesch eten; Historisch,
omdat het dier in ons land nog voor
korten tijd tot de Historie behoorde.
Maar, afgezien van deza politieke over
wegingen, meenen wij, dat het wilde
Zwija een aanwinst voor de Veluwe is.
Vooreerst in materieel opzicht, waar
voor de Yeluwers toch niet geheel onver
schillig zullen zijn. Zonder twijfel zullen
; in de toekomst vele ouders met hunne
kinderen de zomer mcantie in de buurt
van Het Lop willen doorbrengen, ten
einde de kleinen met de merkwaardige
dieren te doen kennis maken en hun de
kinderachtige vrees af te leeren, welke
zij eventueel daarvoor mochten koesteren.
Wij denken, dat de pensionhonders be
zwaarlijk aan alle aanvragen van huis
vaders en van oude dames zullen kunnen
voldoen. Maar wij vertrouwen, dat onder
nemende lieden hiervan zullen profiteeren
door nieuwe pensions op te richten, op
die wijze toonende, dat op hen niet van
toepassing is het spreekwoord: Al regent
het varkens, Jan Salie maakt er geen
borstels van.
Doch ook in zedelijk opzicht is er
winste:
Tegen ever de verderfelijke leerstel
lingen van het Neo-Malthusianisme geeft
het wilde zwijn ean treffend voorbeeld
dwingt onmiddellijk tot
2. 12-18
3. 39
3-17 en 3-21 wint eveneens, deze setten
hebben echter niet die dwingende kracht
als de gekozen zet.
3. 18 23
4. 8-20
De sterkste voortzetting. Zwart heeft thans
slechts eenen ze', en wel
4. 23-28
Op 10-15 wint wit onmiddellijk door 20 83.
5. 2038 1014
Op 10-15 wint wit door 38-24 en 24-42,
6. 38-15 28-32
Op 14-19 wit 15 10 met winst.
7. 15-42
De witte dam dwingt nu met fraai tempoipel.
7. 14-19
8. 42-15
Mooie zet. Let na op het volgende ver
schil. Ging de dam naar 20, dan zou het
spel remise worden door 32-3 r van zwart
en 4a witte dam niet achter de schijven
loop en.
8. 19-23
De sterkste zet. Op 32-37, wit 15 10 met
winst.
9. 15-201
De fraaiste tempozet in dit eindspe). Wit
15-10 mag niet wegens zwart 23-28 en winst
is niet meer mogelijk. Opvallend mooi is
het spel van den dam bij den Baten set op
15 en büden 91en zet op 20. Dit fijne ver
schil moet men goed leeren begrijpen.
9. 3237
Op 23-28 onmiddellijke winst voor wit
met 20-42.
10. 2014 23-29
11. 14:41 29-34
12. 41-28 34-40
13. 2822 40-45
14. 22-50 gewonnen.
Variant A.
Wit. Zwart.
5. 10-15
6. 9-3 De sterkste zet.
6. 7-11
7. 3-21 15 20 gedw.
Op 11-16, wit 21-38. Het spel van den
witten dam laat zwart niet veel vrijheid.
Het spreekt vanzelf dat wit ook van 3 naar
25 kan gaan, doch het aangegeven spel ia
het sterkst.
8. 21-38 20-25
9. 38-43 11-16
Op 11-17 blijft het s; el gelijk want dan
wit 43-39, 39.48, 43 48.
10. 43 39 16 21
11. 39-43 21-26
12. 43 48 gewonnen.
Ben zeer leerzame winstgang waarbij de
witte dam op een kruispunt precies 2 zwarte
schijven houdt.
Fariant S.
Wit. Zwart.
5. 7-11
6. 93 11-16
Op 10-15 wit 8-21 met precies dezelfde
afwikkeling als in de vorige variant.
7. 3-17
Natuurlijk zijn er andete zetten die tot
winst leiden, doch dit is wel het aardigste spel.
7. 10-14
Op 10-15, wit 17-33, zwart 16-21, wit 33-38
en 38-42.
8. 17-28 14-20
9. 28-33 20-25
10. 33-39 1621
11. 3943 21-26
12. 43 48 met winst.
Er is veel uit dit eindspel te leeren.
Onder meer hoe men met een dam het spel
beheerschen kan, gelijk in dit eindspel het
geval is, door fijne strategie. Deze winst
gang van l dam tegen 2 schijven, zullen wij
later, om de vele moeilijkheden die deze
opleveren kan, nog nader behandelen. Hij
behoort tot de moeilijkste eindspelen. Eenige
inzenders vroegen ons, waarom een eindspel
ter oplossing gegeven wordt, dat nog niet
werd behandeld. Wjj hebben het eindapel
juist daarom niet moelijk gemaakt. Het
lag onder ieders bereik. En dan, beste vrien
den, moet men bij 't dammen ook zelf leeren
denken I
Goede oplossingen:
Lncas Smid, Margaretha Smid, te Amster
dam ; Th. A. Struik, J. P. Maznre, te Rot
terdam; W. Voulon, te Harderwijk.
Bij loting tnjschen de inzenders van cor
recte oplossingen, door den voorzitter van
het V. A. D., den heer Battefeld is de prijs
ten deel gevallen aan: Lucas Smid, 12 jaar
oud, wien wij den behaalden prijs zullen toe.
zenden. Desen prijswinnaar geven wij in
overweging als eerste hoofdstuk uit dit boek
te bestndearen Het kiezen' van de julsten
zet." Wanreer deze vraagstnkjes gevonden
z|jn ronder tchjjven aan te raken, dan zullen
wij het volgende hoofdstuk ter bestndeering
aangeven. Niet te veel opeens stndeeren en
Keen andere studie er voor verwaarloozen.
Da overige inzenders van goede oplossingen
zal een diagramboekje worden toegezonden.
CORRESPONDENTIE.
F. S., te B. Het spijt mij wel, doch uw
oplossing is niet volledig. U hebt de hoofd
variant 12-18 niet behandeld.
D. v. N., te R. U zult nu wel zien waarom
uw oplossing font is.
van vruchtbaarheid. Voor deze dierenis J
het gebod: Gaat heen en vermenig
vuldigt u" gean ijdel woord; althans '
niet, wat het vermenigvuldigen betreft.
Heengaan is iets waaraan zij voorloopig
niet schijnen te denken. j
Eu heeft zelfs niet iie belachelijke i
vrees voor het wilde zwijn hare goede
zijde P
Zal niet menig angstig deerntje aarzelen
om met een goeden vriend tegen den
avond een stil boschwandelingetje te
maken, uit vrees voor een
zwijnenavontuurtje P
Is ook dit niet zedelijke winste P
Zoo vormen de wilde zwijnen in de
Soerensche boaschen als het ware een
zeden-politie, waarop Schiedam jaloersch
kan zijn. Wij geven het gemeentebestuur
van die stad dan ook ernstig in over
weging, zich in plaata van politiehonden
van eenige politiezwijnen te voorzien.
Maar koeren wij tot de Soerenache
boaschen terug.
De bevolking van den omtrek hoeft
dus groote reden tot erkentelijkheid
jegens dea vorat, wiena jagershartstocht
de welkome gasten in het land riep. De
jacht was sinds eeuwen een der meest
geliefde ontspanningen van ons volk en
het is wederom een bewijs van 's Prinsen
ernstigen wil, zich met dat volk te ver
eenzelvigen, dat hu dezen echt-nationalen
sport zoo bij voorkeur beoefent.
Zeker, wij willen niet ontkennen, dat
kleine onaangenaamheden door wilde
zwijnen kunnen worden veroorzaakt,
doch men bedenke, dat iedere zaak hare
keerzijde heeft, dus ook het wilde zwijn.
Maar die keerzijde most man niet bij
voorkeur in het oog honden. In dit
opzieit volge men de vingerwijzing der
Natuur, die de keerzijde van het zwijn
met een staartje bedekte, opdat zij niet
te veel in het oog zoude vallen.
Laat ons ten slotte het laatste zweempje
van vrees wegnemen uit de harten van
hen, die door het bovenstaande nog niet
geheel overtuigd mochten zijn:
Artikel 425, sub 2 van ons Wetboek
van Strafrecht luidt:
Mtt hechtenis van ten hoogste zes
dagen of geldboete van te»hoogste
vijf en tivintig gulden wordt gestraft,
hij, die geen voldoende zorg draagt
voor het onschadelijk houden vaneen
onder zijn hoede stiand gevaarlijk dier.
Welnu, geen veldwachter zou een
ooganblik aarzelen zijn plicht te doen....
Welnu, geen veldwachter verroert zich.
Welnu, het wilde zwijn is ongevaarlijk.
BOEKVERKOOPING
Door TAN STOCKUM'S
ANTIQUARIAAT (J. B.
J. KERLING?R. B. DOZY)
te 's Gravenliage zullen
van 16?28 November
a.s. verkocht worden de
Bibliotheken nagelaten door
de H. H. Mr. G. J.
GOEKOOP, Lid der Algemeere
R-k*nkaraer. J. C. YAN
DER HEULEN, Genealoog,
S. VAN WITSEN, Kunst
schilder, FREI). CALAND
Oud-Commies bij het Algem.
Rijksarchipf, allen
te's-Gravenhasre. Jhr. A. F. VAN
SPENGLEB, Majoor der
Infanterie,Bergen-op-Zoom,
'C. M. C.' OBBEEN, Rotterdam, L. (JOUVEE, Architect, Delft,
en anderen. Deze Bibliotheken bevatten zeer belangrijke werken
vooral over Algemeene Geschiedenis (Fransche geschiedenis,
Napoleon I, Mémoires), Nederlandsche Geschiedenis en Plaats
beschrijving, Krvjgsgeschiedkundige Werken, Letterkunde,
Schoone Kunsten, verder Rechtsgeleerdheid, Godgeleerdheid,
Natuurwetenschappen, enz., enz. Benevens een zeer fraaie
Mahoniehouten Plaatwerkenkast, een Prentenkast, Boeken
kast, Bureau Ministre, etc.
De CATALOGUS (5200 NOS.) met 3 afbeeldingen is a ? 0.25
franco te bekomen.
Van Stockum's Antiquariaat
(J. B. J. KERLING?R. B. DOZY.)
's-GRAVENHAGE, Prinsegracht 15.
Stoom WiissrliiTij en Strp-Inricbting
Dames! Zonder eenige slijtage. Tel. 8764.
A. B, FREDEUIKS, Jan Hansenstraat 23-35
Jachtwerf Warmond".
Luie Motorbiotfn en MotorenfaliM, Warmond tij Letten.
VOORHANDEN groote en kleine Lnxe Jachten
voor rivier- en zeevaart.
Billijke prijzen, uiterst solide en fijne afwerking.
VERHUREN. - Tel. Interc. 19. - - REPAREEREN.
BONDSWERF A. N. W. B.
E. H.
Stadhouderskade 71, Amsterdam. Telefoon 9O97.
JPMAMO's en M^MAJWOJLA'g.
Billijke Prijzen. Gemakkelijke Betalingsvoorwaarde.
Ie KLAS FABRIKAAT 1O JAAR GARANTIE.
Stemmen, rullen en verhoren. Speciale Inrichting voor reparatie.
Steeds voorhanden soliede 2e Hands Instrumenten ocder volle garantie.
C* 4 - t" '-'m^mmm+-;-: ??
otokpaardjes
SeHenmelKRADEBEIIL DRESDEN ARNHEM.
flrnhem*
Levensverzekering
Maatschappij
Man t schappelijk Kapitaal:
EEN M 11. L, I O E N GULDEN (volteekend).
Bijkantoor: 0. Z. Achterburgwal 195 te Amsterdam.
<OIN(ONOUMETALBLANI
OITAUÉNIDE
Yoorstreek, Leeuwarden.
Huishoudelijke- en
LuxeCCHHISTOFLE) -.- JMEN
Sport- en Reisartikelen,
BLA36TCA.
Absoluut zeker middel tegen
KOOI»*: NEUZEN
van koude, warmte, temperatuurwis
seling, sennwachtigheid,
spjjsverteringsstoorniisen enz., ook in het eerste stad.
?an drankneus. Uitat, middel tegen
vergrootte poriën en bloedaderea. Geen
zal/, poeder of smeersel, dat slechts
verbergt. Directe genezing en abs.
onschadelijk. Tegen inz. van Mk. 3.
(bjj rembonrs 40 f l. meei) alleen b
Blanca Vertrieb, Abt. H. Wiesbaden.
FEEST-ARTIKELEN
EEMENU'SEE
CEBR. SIMONS
KALVERSTBAAT 1O5.
Tersclienen:
inden
De in vele kleuren gedrukte kaart
(reeft een duidelijk overzicht van 4e
Balkan-Staten: Bulgarije Servië
Rn mem ë?Monten«»ro, hetTnrksche
rijk, Griekenland, Klein-Azië enz.
Op de keerzijde vindt men een uit
voerige beschrijving van de legersterkte
der strijdende partijen.
Buitendien zgn bg iedere
kaart 50 vlaggetjes om de
krijgsverrichtingen te volgen
Prijs 60 cents.
Uitgave van
VAN HOLKEMA & WARENDOBF
te Amsterdam.