De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1912 10 november pagina 6

10 november 1912 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1846 WOODROW WlLSON, de nieuwe President der Vereenigde Sia'.en van Noord-Amerika. Hoe men in de party bij scherp toekijken reeds den president zag. Dr. Woodrow Wilson. Behalve de laatste twee jaren, toen hij gjuverneur was van New-Yersey, kwam Woodrow Wilson nooit belangrijk naar voren in de practische Amerikaansche politiek, welker cy nisch realisme en luid ruchtige grofheid hem, als vertegenwoordiger van de meer waardige en meer beheerechte theorie, wel niet ge heel sympathiek mo gen geweest z\jn hoe wel hij in deze ver kiezingscampagne als een echte Yankee het idealisme van zijn studeerkamer volko men verloochende. Zijn optreden in de poli tiek is eenigszins toe vallig en noodgedwon gen geweest. Had niet twee jaar geleden de democratische partij een plaatsvervanger voor Bryan behoefd, wellicht was dr. Wilson thans nog simpel president van de Prinoeton-universiteit, eea positie, welke hij aan geheel andere, Taft. misschien meer zuivere en ideëele, ante cedenten dankte dan die van gouverneur en nu van president. Meer dan zijn serie economische en politieke studies, in geleid in 1879 door ? een Review-artikel Cabinet Government in the United States", vestigde zij a optreden in New-Yersey de aandacht op hem, en hij bleek zoo zeer ge neigd in de politiek de atmosfeer te zui veren en slaagde daar zoo wel in, dat men in eenigszins nijdige erkenning van zijn verdiensten hem noemde de man met the iron hand in velvetglove'Mn hoeverre de beoordeeling van dr. Woodrow Wilson's moreele praestaties beïavloed wordt door een Amerikaansch op timisme, is niet wel na te gaan, doch hij , schijnt inderdaad een andere figuur te zijn dan zijn onmiddel lijke voorgangers Taft en Roosefeit, die, hoewel van verscheiden aard, in het De Staat Colnmbia: Wat? zijn dit HW getuigen? Ia het La t ij a? van de P/inceton-Universiteit ? De geletterde huishoudster : Arme mevrouw, kent u geen Latyn? 11 zal 't u even vertalen! Qaitantie voor ontvangen verkiezingsgelden: 59 000 dollar van Harriman voor de repabiikeinsche campagne van 1904. politieke leven van de Yereenigde Staten zoo goed hun plaats vonden. "Woodrow Wilson werd in December 1856 te Virginia ge boren en heeft zijn leven altijd in een gelijkmatige bedding kunnen leiden. In zij n jeugd was hij een dol liefhebber van zeilen, en zou gaarne tot de Amerikaansche mari ne, die toen nog uit zeilschepen bestond, zijn toegetreden. Zijn liefde voor zeilen en varen heeft hij over gedragen op het golfspel, dat hij volgens eigen erkenning, slecht speelt. Van base-ball en van voetbal is deze Amerikaan een en thousiast bewonde raar. Als men be denkt, dat hij zoo on geveer de P. J. Blok is van de Yer. Staten, dus de meest bekende l jvende geschied schrijver van zijn land, dan ziet men een opmerkelijk verschil in levens opvatting. In plaats van het oorlogsschip werd de Princeton-universiteit de oefenplaats van Woodrow. Later studeerde hij aan de Universiteit van Virginia en vestigde zich na zijn promotie, in 1882, als advo caat te Atlanta. Eindelijk legde hij zich aan de hoogeschool te Baltimore toe op politipke en constitutioneele geschiedenis. In 1890 keerde hij naar de Princetonuniversiteit, waar hij zijn eerste oplei ding had genoten, terug als professor in de jurisprudentie en de politiek. Hij werd president van deze hoogeschool in 1902. Het businesslike Amerika heeft dus, na twee gerenommeerde werklieden in de politiek, een professor in de politiek1' tot staatshoofd verkoren, die, ondanks zijn kamergeleerden-reputatie en slechts twee jaren naarstige praktijk, minder onvoor bereid is om als president op te treden dan Cleveland of Pilden. Woodrow Wilson is op het eerste gezicht koel ei stiptmatig en schijnt moeilijk te naderen, maar hij lijkt achter zijn grijze oogen een schat van goedmoedigheid te verbergen en moet in gezelschap een zeer beminnelijk mensch zijn, zeer sterk ia het te pas brengen van allerlei onzinnige of grappige rijmp jes als: I never saw a purple cow I Kever h«pe to see one; But this I'!! teil you anyhow I'd rather see than be one. Deze voorliefde voor nonsense rhymes" (aardigheid van een nuchter volk) belet hem echter niet ook voor geacheveerder literatuur eenige genegenheid te koesteren. Zijn voorkeur is op dit gebied echter niet zoo geprononceerd en zijn smaak meet zeer breed doch ook opper vlakkig zijn. Dan grootsten indruk maakte Middlemarch" van George Eliot op hem..., terwijl verdtr geen romai- of novellenschrijver hem bizonder boeit. Zijn werkkamer getuigt niet van een poëtischen geest, die graag een behoor lijke en gewenschte vermeiing zoekt zelfs in zijn meest realistische omgeving. Zij maakt een kalen, nuchteren indruk; haar eenige rijkdom is licht, dat in nimmer baperkten overvloed binnen stroomt. Den aanstaanden president schijnt echter deze nuchterheid evenzeer te bevallen als de smakelooze, oleographie-achtiga conterfeitsels van zijn voor gangers, die de eenige smuk der wanden vormen. Ondanks zijn langjirigen geestelijken arbeid, of misschien juist wel daardoor, is hij voor de stoffelijke zegeningen van het leven lang niet ongevoelig en vindt zijn lunch een van de prettigste oogenblikken van den dag, waarin hij van louter vargenoegdheid een geheele serie rijmpjes kan plaatsen. Doch hij is tevens niet ongenegen naar anderen te luisteren en een even eloquent listener as an eloquent orator". Ofschoon overtuigd democraat, heeft Woodraw Wilson geen groot vertrouwen in den hervormingszin van het volk. Vooral van de republikeinen, wier trage langzaamheid ea moeilijk te wekken be langstelling hij graag op de volgende wijze symboliseert, verwacht hij weinig. Een olifaat van groote kracht en kwaadheid was lange j are a geketend aan een muur en zijn voedsel moest hem worden toegeschoven. (De olifant stelt de republikeinsche partij voor, de ezel de democratische en de eland die van Roosevelt). Toen er een verandering in den dierentuin moest geschieden, zou ook de olifant verhuizen en van zijn kettingen bevrijd worden. Doch toen hij ontketend was, weigerde hij een voet te verzetten en bleef onwrikbaar staan op de plaats, waar hij zoo lang vastgeklon ken wa». Behalve de hervorming van het kies stelsel, dat een groote macht aan het volk bedoelt te geven en toch zijn be langstelling niet heeft, staat de bestrijding der trusts op Wilson's programma. Hij zoekt de oorzaak van de trustvorming in de hooge invoerrechten en zijn beDe glimlach van den president: The Wilson smile. de geldbeurzen het oude Europa doeling is, da trusts nutteloos en overbo dig te maken door een omvangrijke verlaging van het tarief. Hoe hij tegenover het Ame rikaansche geldbedrijf staat blijkt wel uit deze aanhaling uit n zijner speeches: We need a better balance of power, making it impossible for one man to contral a raüroad of the money invested bv~ smaller stockholders." Dr. Woodrow Wil son beweert een sterk geloof te hebben ia de macht van het volk. Een uitspraak van hem luidt: There can be no Jonger any private u?derstanding between big business" and the people's government. When the people fiad it out they w.Il pull the very governmentitselfdown.'' Doch uit het f iit dat van Amerika en van rustig zijne benoeming Rwevelt, de fyding vernemend. aanzien, kan men eanigszins opmaken waar voorloopig die macht blijft. *** YVETTB GuiLBERT a's chansonnière rosse, door Léandre. Yvette Guilhert. Men heeft van haar gezegd dat zij Montmartre-kunst" gaf, maar indien het al zoo begon, nu is het zeker zoo tiet meer. Montmartre-kunst" bestaat misschien in 't geheel niet meer. Zij was in haar besten tijd een lach en een traan", op de wijze van het romantische, maar fijn en gracelijk, als alle Fransehe kunst, en verzwaard en versomberd door het individualisme, dat wrok en haat had leeren kennen, en in de liefde niet enkel sentimenteel meer ton zijn. Wat kan men na Steinlen, na Briiant, eigenlijk van haar nog verwachten 'l Zij schijnen het laatste mogelijke te hebben gegeven met hun ont zettend direct realisme en hun apotheose der ge meenheid, die in de grenzenlooze onbe schaamdheid de wan hoop der hooploos ver lorenen doen gevoelen. Hoo 't echter ook was, het was altijl een beperkt genre ... en Y vette Guilbert is juist het volkomen tegendeel, een onbe perktheid in haar kunst. Zij is in zich zelve een geheel tooneel, men kon wel zeggen een geheele wereld. Op dezen glorierijken avond van Woensdag gaf zij oude liedjes uit de 169 en 17e eeuw, ook zulke van het laatst der 18a en de eerste helft der 19e. Chansom crinoline heeft zij die genoemd. Maar haar ziende en hoerende, komt men er toe te denken, dat het er in 't geheel niets toe doet wiit zij zegt en zingt en uit welken tijd. Alles wat ooit, j sterker of zwakker, in menscle iverbeelding opkwam en in proza of dicht werd opge schreven, schijnt brandstof voor haar sterk ontvlambare pbantaisie, die gebiedt over een schier angstwekkend expressiever mogen. Hoe zij, om maar een enkel voorbeeld te noemen, uit die voor onze, nuchtere, ooren ietwat vreemd aandoende historie van de drie jongetjes, door een al te voortvarenden slachter tot worst verwerkt, n bloedrood, een ontstellend middeleeuwsch drama wist te maken, zullen wij niet licht Y^ette Gillhart door H. dj L'.atrec. meer vergeten. Maar ook in het genre grivoir, in die uiterst ondeugende 18e eeuwsehe liedjes... hoe beminlijk was zij, hoe betooverend van jeugd ... Dit is het wonder van den geest, dat een vrouw, die toch heel niet meer jong is, ia staat blijkt ons in haar gebaar, in haar houding en haar trekken, jeugd te suggereeren, zoo volkomen overtuigend, dat het vaak aandoenlijker wordt dan de echte jeugd. Zoo iets is echter maar hél weinigen, be genadigden, gegeven. Men moet er zér persoonlijk voor zijn en, tegelijk, zér on persoonlijk, een veelheid en een eenheid, die bij den minsten schok vervloeit... zon der ooit zichzelf geheel te verliezen. Y vette G uilbert is zoo en haar gezicht en haar beheerschte bewegingen zeggen het reeds... juist in al wat zij niet zeggen, wat zij niet be paald zeggen. Zie maar dit gelaat en profile, hoe machtig, hoe inhoudsvol het is van oneindige mogelijkheden, die ech ter geen van alle af zonderlijk komen te blijken, als het gelaat in rust is. Zu'.k een gezicht is een totaliteit, alles is er en niets, zoo lang de wil zich op n doel wil richten. En doet z\j dat, dan ont waart men dat de zoo ongelooflijk spontaan werkende verbeelding even goed veranderlijk kan zijn in de meest verscheiden visies, als blijvend en verdiept in n karakter. E a dit laatste bleek schitte rend in dat liedje van Lison, het oude vrouwtje, eens de liefde" v»n Ilérariger, dat van haar jeugd vertelt. Ditmaal geen spel van vlug verschietende suggestie, maar een durend vereenzelvigd zijn met het oudje, dat haar charmes" en blijde jeugd herdenkt, eerst met ondeugende coquetterie, dan met weemoed, eindelijk in den stillen wanhoop van vereenzaamden ouderdom.... Ea het schoonste heeft Yvette Gailbert het laatste gegeven, een imposant beeld van haar grootste kunren. Het was in dat liedje van den wonderlijken Jules Lnforgue,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl