Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1846
WOODROW WlLSON,
de nieuwe President der Vereenigde Sia'.en van Noord-Amerika.
Hoe men in de party bij scherp toekijken reeds den president zag.
Dr. Woodrow Wilson.
Behalve de laatste twee jaren, toen hij
gjuverneur was van New-Yersey, kwam
Woodrow Wilson
nooit belangrijk naar
voren in de
practische Amerikaansche
politiek, welker cy
nisch realisme en luid
ruchtige grofheid hem,
als vertegenwoordiger
van de meer waardige
en meer beheerechte
theorie, wel niet ge
heel sympathiek mo
gen geweest z\jn hoe
wel hij in deze ver
kiezingscampagne als
een echte Yankee het
idealisme van zijn
studeerkamer volko
men verloochende. Zijn
optreden in de poli
tiek is eenigszins toe
vallig en noodgedwon
gen geweest. Had niet
twee jaar geleden de
democratische partij
een plaatsvervanger
voor Bryan behoefd,
wellicht was dr. Wilson thans nog simpel
president van de Prinoeton-universiteit,
eea positie, welke hij aan geheel andere,
Taft.
misschien meer zuivere en ideëele, ante
cedenten dankte dan die van gouverneur
en nu van president.
Meer dan zijn serie economische en
politieke studies, in
geleid in 1879 door
? een Review-artikel
Cabinet Government
in the United States",
vestigde zij a optreden
in New-Yersey de
aandacht op hem, en
hij bleek zoo zeer ge
neigd in de politiek
de atmosfeer te zui
veren en slaagde daar
zoo wel in, dat men
in eenigszins nijdige
erkenning van zijn
verdiensten hem
noemde de man met
the iron hand in
velvetglove'Mn hoeverre
de beoordeeling van
dr. Woodrow Wilson's
moreele praestaties
beïavloed wordt door
een Amerikaansch op
timisme, is niet wel
na te gaan, doch hij
, schijnt inderdaad een
andere figuur te zijn dan zijn onmiddel
lijke voorgangers Taft en Roosefeit, die,
hoewel van verscheiden aard, in het
De Staat Colnmbia: Wat? zijn dit HW getuigen? Ia het La t ij a?
van de P/inceton-Universiteit ?
De geletterde huishoudster : Arme mevrouw, kent u geen Latyn?
11 zal 't u even vertalen!
Qaitantie voor ontvangen verkiezingsgelden: 59 000 dollar van Harriman
voor de repabiikeinsche campagne van 1904.
politieke leven van
de Yereenigde Staten
zoo goed hun plaats
vonden.
"Woodrow Wilson
werd in December
1856 te Virginia ge
boren en heeft zijn
leven altijd in een
gelijkmatige bedding
kunnen leiden. In zij n
jeugd was hij een dol
liefhebber van zeilen,
en zou gaarne tot de
Amerikaansche mari
ne, die toen nog uit
zeilschepen bestond,
zijn toegetreden. Zijn
liefde voor zeilen en
varen heeft hij over
gedragen op het
golfspel, dat hij volgens
eigen erkenning, slecht
speelt. Van base-ball
en van voetbal is deze
Amerikaan een en
thousiast bewonde
raar. Als men be
denkt, dat hij zoo on
geveer de P. J. Blok
is van de Yer. Staten,
dus de meest bekende
l jvende geschied
schrijver van zijn land, dan ziet men
een opmerkelijk verschil in levens
opvatting.
In plaats van het oorlogsschip werd
de Princeton-universiteit de oefenplaats
van Woodrow. Later studeerde hij aan
de Universiteit van Virginia en vestigde
zich na zijn promotie, in 1882, als advo
caat te Atlanta. Eindelijk legde hij zich
aan de hoogeschool te Baltimore toe op
politipke en constitutioneele geschiedenis.
In 1890 keerde hij naar de
Princetonuniversiteit, waar hij zijn eerste oplei
ding had genoten, terug als professor in
de jurisprudentie en de politiek. Hij
werd president van deze hoogeschool
in 1902.
Het businesslike Amerika heeft dus,
na twee gerenommeerde werklieden in
de politiek, een professor in de politiek1'
tot staatshoofd verkoren, die, ondanks zijn
kamergeleerden-reputatie en slechts twee
jaren naarstige praktijk, minder onvoor
bereid is om als president op te treden
dan Cleveland of Pilden.
Woodrow Wilson is op het eerste
gezicht koel ei stiptmatig en schijnt
moeilijk te naderen, maar hij lijkt
achter zijn grijze oogen een schat van
goedmoedigheid te verbergen en moet
in gezelschap een zeer beminnelijk mensch
zijn, zeer sterk ia het te pas brengen
van allerlei onzinnige of grappige rijmp
jes als:
I never saw a purple cow
I Kever h«pe to see one;
But this I'!! teil you anyhow
I'd rather see than be one.
Deze voorliefde voor nonsense
rhymes" (aardigheid van een nuchter volk)
belet hem echter niet ook voor
geacheveerder literatuur eenige genegenheid te
koesteren. Zijn voorkeur is op dit gebied
echter niet zoo geprononceerd en zijn
smaak meet zeer breed doch ook opper
vlakkig zijn. Dan grootsten indruk maakte
Middlemarch" van George Eliot op
hem..., terwijl verdtr geen romai- of
novellenschrijver hem bizonder boeit.
Zijn werkkamer getuigt niet van een
poëtischen geest, die graag een behoor
lijke en gewenschte vermeiing zoekt
zelfs in zijn meest realistische omgeving.
Zij maakt een kalen, nuchteren indruk;
haar eenige rijkdom is licht, dat in
nimmer baperkten overvloed binnen
stroomt. Den aanstaanden president
schijnt echter deze nuchterheid evenzeer
te bevallen als de smakelooze,
oleographie-achtiga conterfeitsels van zijn voor
gangers, die de eenige smuk der wanden
vormen.
Ondanks zijn langjirigen geestelijken
arbeid, of misschien juist wel daardoor,
is hij voor de stoffelijke zegeningen van
het leven lang niet ongevoelig en vindt
zijn lunch een van de prettigste
oogenblikken van den dag, waarin hij van
louter vargenoegdheid een geheele serie
rijmpjes kan plaatsen. Doch hij is tevens
niet ongenegen naar anderen te luisteren
en een even eloquent listener as an
eloquent orator".
Ofschoon overtuigd democraat, heeft
Woodraw Wilson geen groot vertrouwen
in den hervormingszin van het volk.
Vooral van de republikeinen, wier trage
langzaamheid ea moeilijk te wekken be
langstelling hij graag op de volgende
wijze symboliseert, verwacht hij weinig.
Een olifaat van groote kracht en
kwaadheid was lange j are a geketend aan
een muur en zijn voedsel moest hem
worden toegeschoven. (De olifant stelt
de republikeinsche partij voor, de ezel
de democratische en de eland die van
Roosevelt). Toen er een verandering in
den dierentuin moest geschieden, zou
ook de olifant verhuizen en van zijn
kettingen bevrijd worden. Doch toen hij
ontketend was, weigerde hij een voet te
verzetten en bleef onwrikbaar staan op
de plaats, waar hij zoo lang vastgeklon
ken wa».
Behalve de hervorming van het kies
stelsel, dat een groote macht aan het
volk bedoelt te geven en toch zijn be
langstelling niet heeft, staat de bestrijding
der trusts op Wilson's programma. Hij
zoekt de oorzaak van de trustvorming
in de hooge invoerrechten en zijn
beDe glimlach van den president:
The Wilson smile.
de geldbeurzen
het oude Europa
doeling is, da trusts
nutteloos en overbo
dig te maken door een
omvangrijke verlaging
van het tarief. Hoe
hij tegenover het Ame
rikaansche geldbedrijf
staat blijkt wel uit
deze aanhaling uit
n zijner speeches:
We need a better
balance of power,
making it impossible
for one man to
contral a raüroad of the
money invested bv~
smaller stockholders."
Dr. Woodrow Wil
son beweert een sterk
geloof te hebben ia de
macht van het volk.
Een uitspraak van
hem luidt:
There can be no
Jonger any private
u?derstanding between
big business" and
the people's
government. When the
people fiad it out they
w.Il pull the very
governmentitselfdown.''
Doch uit het f iit dat
van Amerika en van
rustig zijne benoeming
Rwevelt, de fyding vernemend.
aanzien, kan men eanigszins opmaken
waar voorloopig die macht blijft.
***
YVETTB GuiLBERT
a's chansonnière rosse, door Léandre.
Yvette Guilhert.
Men heeft van haar gezegd dat zij
Montmartre-kunst" gaf, maar indien het al zoo
begon, nu is het zeker zoo tiet meer.
Montmartre-kunst" bestaat misschien in
't geheel niet meer. Zij was in haar besten
tijd een lach en een traan", op de wijze
van het romantische, maar fijn en gracelijk,
als alle Fransehe kunst, en verzwaard en
versomberd door het individualisme, dat
wrok en haat had leeren kennen, en in de
liefde niet enkel sentimenteel meer ton zijn.
Wat kan men na Steinlen, na Briiant,
eigenlijk van haar nog verwachten 'l Zij
schijnen het laatste
mogelijke te hebben
gegeven met hun ont
zettend direct realisme
en hun apotheose der ge
meenheid, die in de
grenzenlooze onbe
schaamdheid de wan
hoop der hooploos ver
lorenen doen gevoelen.
Hoo 't echter ook
was, het was altijl
een beperkt genre ...
en Y vette Guilbert is
juist het volkomen
tegendeel, een onbe
perktheid in haar kunst.
Zij is in zich zelve een
geheel tooneel, men kon
wel zeggen een geheele
wereld. Op dezen
glorierijken avond van
Woensdag gaf zij oude
liedjes uit de 169 en
17e eeuw, ook zulke
van het laatst der 18a
en de eerste helft der
19e. Chansom crinoline
heeft zij die genoemd.
Maar haar ziende en
hoerende, komt men er
toe te denken, dat het
er in 't geheel niets toe
doet wiit zij zegt en
zingt en uit welken tijd. Alles wat ooit, j
sterker of zwakker, in menscle iverbeelding
opkwam en in proza of dicht werd opge
schreven, schijnt brandstof voor haar sterk
ontvlambare pbantaisie, die gebiedt over
een schier angstwekkend expressiever
mogen.
Hoe zij, om maar een enkel voorbeeld te
noemen, uit die voor onze, nuchtere, ooren
ietwat vreemd aandoende historie van de
drie jongetjes, door een al te
voortvarenden slachter tot worst verwerkt, n
bloedrood, een ontstellend middeleeuwsch
drama wist te maken, zullen wij niet licht
Y^ette Gillhart door H. dj
L'.atrec.
meer vergeten. Maar ook in het genre grivoir,
in die uiterst ondeugende 18e eeuwsehe
liedjes... hoe beminlijk was zij, hoe
betooverend van jeugd ...
Dit is het wonder van den geest, dat een
vrouw, die toch heel niet meer jong is, ia
staat blijkt ons in haar gebaar, in haar
houding en haar trekken, jeugd te
suggereeren, zoo volkomen overtuigend, dat het
vaak aandoenlijker wordt dan de echte jeugd.
Zoo iets is echter maar hél weinigen, be
genadigden, gegeven. Men moet er zér
persoonlijk voor zijn en, tegelijk, zér on
persoonlijk, een veelheid en een eenheid,
die bij den minsten
schok vervloeit... zon
der ooit zichzelf geheel
te verliezen. Y vette
G uilbert is zoo en haar
gezicht en haar
beheerschte bewegingen
zeggen het reeds...
juist in al wat zij niet
zeggen, wat zij niet be
paald zeggen. Zie maar
dit gelaat en profile, hoe
machtig, hoe inhoudsvol
het is van oneindige
mogelijkheden, die ech
ter geen van alle af
zonderlijk komen te
blijken, als het gelaat
in rust is. Zu'.k een
gezicht is een totaliteit,
alles is er en niets, zoo
lang de wil zich op n
doel wil richten. En
doet z\j dat, dan ont
waart men dat de zoo
ongelooflijk spontaan
werkende verbeelding
even goed veranderlijk
kan zijn in de meest
verscheiden visies, als
blijvend en verdiept in
n karakter. E a dit
laatste bleek schitte
rend in dat liedje van
Lison, het oude vrouwtje, eens de liefde"
v»n Ilérariger, dat van haar jeugd vertelt.
Ditmaal geen spel van vlug verschietende
suggestie, maar een durend vereenzelvigd
zijn met het oudje, dat haar charmes" en
blijde jeugd herdenkt, eerst met ondeugende
coquetterie, dan met weemoed, eindelijk
in den stillen wanhoop van vereenzaamden
ouderdom....
Ea het schoonste heeft Yvette Gailbert
het laatste gegeven, een imposant beeld
van haar grootste kunren. Het was in dat
liedje van den wonderlijken Jules Lnforgue,