De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1912 10 november pagina 8

10 november 1912 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1846 C. J. van Aalst, de alen we president van de Handelmaatschappij. Maar de dwalende minachting Tan den ae thet" voor den geleerde" is die Tan den heer Plaucaaert: jj toont het duidelijk, daar bij het ideaal (mér zelfs dan dat: een onbestaanbaarheid t men «e verderop) van den Bchilder (aesthet), stelt tegenover de caricttuur van den kunsthistoricus. Het resultaat Tan de vergelijking Tan heiden kan dan oek niet twijfelachtig zijn. Het is wfarJyk niet onbelangrijk dat P. de kennis van de ontwikkeling tot het kunst werk geheel tracht te scheiden Tan het in richt in de af «onderlij k e schoonheid van dat werk. Maar het riekt naar Bremmerisme" en is reeds als zoodanig (maft ik het zeggen?) een'gBsius naïef. Want de definitie Tan het eigenlijke kunstwerk = het datnmleoze" looals P. die (reeft, is in haar eenzijdigheid evtnieer een fictie als eene niet bestaande, maar dcor hem blijkbaar onderstelde die het werk alleen als historischen factor liet gelden, ion syn. Men heeft zoolang (journalistiek) langs het kunstwerk zelf, zoowel als zijn verband, beengekletst: bennlloos, nietszeggend ge sproken Tan de moederlijke teederheia" en den bernchten bc aten glimlach" Tan een madonna b.v., dat een reactie ook harerzjjdech wat al sterk het overwicht aan den raderen kant der verhouding gaf en tegen over dien bernchten bc aten glimlach" het niet minder beruchte ualbplastisch, hinten hohl" stelde. Maar met de constateerlng van dit feit is de zaak niet afgedaan. Want, al staat dan tijdelijk bij de wetenschappelijke kunstbe oefening het accent misechien wat téschrap op het wetenschappelijk"; dit beteekent hoogstens: zjj negeert de aideremogelijkheden, ontkent ze niet. *) En verder: Zeker, het praedikaat acade misch kunsthistoricus" geeft geenerlei waar borg omtrent smaak en oordeel en das geschiktheid Tan den drager voor museumbeheer (trouwens, geen enkel praedikaat geeft in eenig opzicht een waarborg), maar Teel minder nog doet dit het praedikaat schilder", zoo al s ik hoop aan te toonen. Allereerst dan zal de kennis Tan de ont wikkeling der kunsten toch het begrip ver zekeren, dat de groote kunstenaars zij zijn, die ge Ten, en daardoor de, bg seitger.ö> sieckfe" kuoit zoo algemeene. verwarring van groote en goede kunst eenigjtins tegengaan en een zekeren graad Tan oordeel waarschijnlijk naken. En een schilder? Ia uit den aard der zaak, en zeker als hij een goed schilder is, ten eenenmale vreemd aan elke kunst die zich in een andere richting beweegt dan de zijne. Hij noemt de anderen struikroovers" of geneene kerels", al naar zijn aard. Want zocdra hij «on zien dat het ook anders kan", hem zou toch de vehementie van scheppingskracht gaan ontbreken, die hij ontleent vooral aan het bewustzijn, dat de kunst Tan vroeger em elders, ja zijn eigen onderwerk, feitelijk niet veel soeps was en dat het nu pas goed wordt." Vcorbeelden te over Tan groote schilders, die het heel openhartig zeiden: dat de anderen toch alle maal f gek f misdadig waren. En de heer P. kan toch niet werkelijk meenan dat een schilder, die niets met de Haagsche school te maken had, indertijd de werken Tan die school vel Toor een museum zou hebben aangekocht, als bij den kunsthistorici verwijt dat «ij dit niet deden. Zoo kan hij ook niet meenen dat lün schilder Tan welke richting dan ook b. v., Boccloni, Delanney, Herbin en Kandineky, tegelijk ton deen han ger. Tgchndi was kunsthistoricus l En wat de verzamelingen van Mesdag en de anderen betreft: het is toch een secret de poUchinelle, dat de richtinp van dezen veel intiemer samenhangt met de voorraden van bepaa'de kunsthandelaars, dan met den smaak" Tan de eigenaar?. Zon dan misschien een kumthandclatr de ideaal museum directeur blijken ? ? f; Tot wanti ouwen tegen een fcbilder-direc teurschap Eoopt, duikt mij, ook de zeker niet orgegronde, Trees voor een dar, meer dan tot nu toe, heenchende kliek-ptotecfie. En ten slotte: Als de heer P. dei. kunst historici terloops verwijt, dat zij dikwijls al te graag op schoonmaken" en dat tog wel met minder eerbied dan (sclii ders)", uitzon spijt het mij te moeten constateeren dat het omgekeerde absoluut juist is. Waar komen da vele dcorgepoetste schilderijen vandaan?Uit de private collecties der amateurs" l Wie zyn er berucht om, dat zij de schilderijen die zy bezitten roo netjes beschilderen (Het e?gat Tan al)? Da schilder?, en zeker niet de kunsthistorici die meestal de behandeling Tan schilderijen niet verder uitstrekken dan tot het hoogrfnoodige ? onderhoud (Pettenkof arn en;.) en zooveel moge'yk, o a zeker te gaan, naar een restaurateur zoeken, die niet schilderen kan. Neen, ik vind schilders beste kerels, als zy schilderen l Maar aan schilders ALS BBQEL het beheer van musea in handen geven daas ware doch wirklich: den B o ck z urn Gart ner machen! Ky'k eens: knns'kèanars zijn natuurlijk de voorbeschikten om de directeursplaats aan een museum in te nemen. Ea kunstkenners zijn in alle kategorien die hier in aan merking komen mogelijk, en in alle zeldIIIIIIMIIIlllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliiiiiitllllllllllllll TE KOOP GEVRAAGD SCHILDERIJEN 1800-1860. Kunsth. M. WO L F F, Amst., Vgzelstraat 18. - Tel. 4068. KUNSTHANDEL WED. G. DORENS & ZN. mm 58. _ AMSTERDAM. TENTOONSTELLING VAN SCHILDERIJEN, AQUARELLEN en TEEKENINGEN VAN E. VAM BEEVER. 5IE.RKUM5T KEIZERSGRACHT 592 M. SPIEGELSTRAAT KUNSTVOORWERPEN SCHILDER'JEM AMTIQUITEITEM MEUBELEH.AARDEWERK R.ElLIOrkCi Antieke Kasten, Antieke Schrpureaux (MET GARANTIE) zér voordeelig bij J. G. FONTEIN, AMERSFOORT. N, V, DE WONIN6 Keizersgracht 478 MEUBELEN, KARPETTEN «te. (Ontwerp W. PENAAT). LAMPEN, KRONEN etc. (Ontwerp JAN EISENLOEFFEL). AMSTERDAM. HARRIJ HEIJER RESTORER OF OLD PAIKTINGS. Btissuiii, Holland. KENNISGEVINGEN VAN VERLOVING E« ONDERTROUW GEBQORTEKAARTEN f LUXE-PAPIER ARTISTIEK STEMPELWERK BOEK EN STEENDRUKKERIJ B. VAN MANT GE M! HOFLEVERANCIER SINGEL 562 HOEK VIJZELSTRAAT AMSTERDAM. Gebr, Douwes Speciale Ateliers VOOB HBT Verdoeken en Restaureeren van Schilderijen. Gevestigd t mier t l SOS. Warmoesstr. 78 b/d Oudebrngsteeg, Amsterd. zaam en te toeken. Daarom bly've in den regel de vc o t keur op den kunsthistoricus by wien men minstens de negatieve zeker heid zal hebben dat hg geen kwaad zal doen". utree k t, 30.10.12. E. WICHMANN. *) Met bovenstaanden zin werd natuurlijk geenszins een loochening van het bestaanerecht der, laat ons zeggen: 'journalistieke kuns'bespreking bedoeld. f) uit «en oogpunt van expertise ia hy dat zeker. ANTWOORD II. Den Heere Wicbmann. U hebt een eigen aardig gemak van bewerer. 3e zegt dat ik tegen den weter schappelijke ben. Hoe weet a dat? Het is daarenboven orjuist. Ik ben tegen den wetentchappelijke op d* onjuiste, op de verkeerde plaat». De kunsthistoricus heeft nit hoofde van zijn knnsthistoricos-zijn geen recht op het leiden van de aankoopen voor een museum. Toch is dit een meening waar van de belanghebbenden gaarne het hoogopgroeien zonden zien, tot sjj voor de anderen als vanzelf sprekend werd. De feiten wijzen dit overal uit. 2. Schilder is geen praedikaat". Het is de constateering van een werklykheid. Wat n over de eenzijdigheid zegt, behandel ik in het stak j e tegen den heer Beets; ik zal het n niet herhalen. Dat een schilder de anderen, aiet van zijn richting, voor gemeene kerels" scheldt, y'n aardigheden in uw betoog, die ik onbesproken zal laten. Zy qnalificeeren mij uw inzicht in het wezen van de kun stenaars. S. Wat u over de verzamelir g Mesdag etc. in den groven zin van het wooid iminvtert, waar haalt u het recht vandaan mmschen, die deden, wat anderen, kunsthistorici na lieten, zoo te bespreken? Het qualiflceert n opnieuw voor mij. 4. Het fcbynt mij toe dat ik de schilders beter ken dan u. Zi hebben voor zoover ik ze zag en ken, meer eerbied voor het werk van anderen dan de kunsthistoricus. Z) weten te v«el bet moeitevolle van het goed geslaagde schilder^ etc., dan dat zij er ijdellyk hun handen aan zonden slaan. 5. Aan het eind van dit alles zegt u dat kunstkenners de voorbeschikten zijn. Dat is wat ik als uitgangspunt aannam, en wat mij er toe bracht het stuk te echry'ven: er is tegenwoordig een verwarring aan het ont staan tnsechen wat een knnat kenner is en wat een kunsthistoricus is. Da historici wer pen zich op als kenners. Dat is da font. PLASSCHAEKT. Ciarirari. 3»(«fscQf«Kk filet JUfwI Vereeniging tot (laarstel)ing eer er Algemeene Bibliotheek <e Rotterdam en van een daaraan verbonden Laeskabiner," Ook dit argument werd door den minister blijkelijk overhoord." (Hbl.) Het weekblad de Hollandse Lelie, waai van de recensent bemerkt: het zy' genoeg te zeggen, enz.' (Tijd) TELEPHOON-3384. |ROTTERDAA\ ^FRANCO LEi/EfflNG L ,GEHEE NEDERLRND. ADMIOAAL OC RU YTCRWEe AMSTERDAM VOOR ZUJART ca KLEUREM P. C. PAERELS, VOOB MODERN B MEI BLLEiJtLSQ Amsterdam. ROKIN 118. TEL. 4*41. VOOR INRICHTISQKN Dl QTJDHOI-LA.N1MCH XN ANDERE STIJLEN Magazijn Oud-Holland", ROXIN ISO. TEL. 4641. De hoenderatapel is thans behoed, voor de klein'ache kippensiekte. (O. D.) Noo i gedwongen stemt Men toe in den vrede." (N. v. d. D.) Zon het nn niet mogelijk zijnde uitspraak van het Nederlandsch * te richten naar de standaard-uitspraak van H. M. Koningin Wil heimina? vraagt Bernard Cantor in Neerlandia terwijl het toch van algemeene bekendheid is dat H. M. de Nederlander leest. * Wellicht," zoo vervolgt de heer Canter, «m H. M. wel bereid gevonden worden, in 't belang van onze taal, ean rede in de grammophora te spreken," en toevatHg lezen wy zoo j ais t in het U. B.: De fotograaf Dentmann heeft twee nieuwe portretten gemaakt van Prinses Jaliaca, beide spre kende beeltenissen." Als men Dentmann eens !n den arm nam? * Zij vonden het onrechtvaardig, dat de trams dikwijls het geheele onderhond van den wegmoeten bekostigen." (N.S.Ct.) Men kan eerder putten nit de tram dan uit de gasfabriek." (Hbl.) Als de tram nu niet eens in een flink ingezonden stak protesteert, heeft zjj 't aan zichzelf te wijten, als se morgen aan den dag op straat staat. ? Zijn gloed en macht deden in den een of anderen hoek van haar hart een soort van treurigheid ontataar. Voelbaar werd haar hart kleiner." (N. S. C'.) Zoo zal men dus langiamerhand beter in de gelegenheid zyn geweest om plaats en soort van de treurigheid nauwkeuriger te bepalen. * Het vroegere front werd verlater, en een nieuw front in rngwaartsche lijn gekozer." (U. D) Eet zoogenaamde rugfronf. « Zoo dikwijls Virginia de oogen sloot, be iünerde haar mend haar aan den zynen". (N. R. Ct.). Een tabakssmaakje? « Eindelijk weer eens een lympnthiele. Da bescheiden, sympathieke vlieger nam met een handdruk afscheid van onp, en besteeg op zyn kalme, rustige wij;e zijn toestel". (Kampioen). * Het is voor vreemdelingen, die Nederlandsch willen leeren, moeilijk de geslachten te ont houden. Men zegt: de min en het paar, maar het minnende paar, de vlieg en het blad, maar het vliegende blad; zoo ook: het vuil, maar deyiep. Mond Tan Ttjisciiriften, De Gids, Nov. 1912: Dr. P. C. Boutens, Liederen van Isouda. Carry van Bruggen, Heleen (II) Prof. J. 8. Speyer, Zielsver huizing en Karma in het Indische volks geloof. Jacob Israël de Haan, Aan den heiligen Sabbath (gedicht). Jobannn W. lasa Boletinattj. Deze aanvoerder en aanstoker der Albaneesche woelingen, die in zijn veatingsterk berghuis de aan vallen der Turk sche bataljons trotseerde, tot het in puin geschoten werd, is, vór zijn droom yan een Albaneesch vorstendom verwezenlijkt werd, door een Montenegrjjnscb officier neergeechoter. Onder de regeering Tan Abdnl Hamid werd Issa ontzien en gepaaid, doch het jong Tnrksche regime bond den openlyken strijd met den schitterenden roover aan. H g schijnt met de Montenegrijnen geen open kaart gespeeld te hebber, wat zijn Jood tengevolge had. iiiiiilimiiiiiiiiiiiiiiMiMiiiiHiiiimiiiiiniiiitlMllliiiiiiiiMlimi A. NTaber, Joannes Anaatssina Velngnna herdacht. K. P. J. Tatein Nolthenius, Menscben- plankton (Naar aanleiding van een bezoek aan eene Noorweegsche lagere tchoo!). J. Pa. van Goethem, Herfst (gedicht). Aart van der Leeuw, De hinde, (gedicht). P. Otten, Grü'.e dag (gedicht). Annie Salooions, Sappho (sredicat) A. EI., Bacon. Sbakespeare. H. T. Colenbrander, Wat een Amsterdammer in 1837 niet zeggen mocht. J. N. van Hall, Dramatisch Orerzichr. Henii Viotta, Mnükaal Orersicht. C. Buitenlandsch Orersicht. C. S. en F. C. Bibliographie. De Beweging, Nov. '12: T. J. de Boer, Leereniojl of Werkicbool? Jacob Isrsël de Haan, In Russische Gevangenissen (II). Albert Verwey, Mythische Stoffer. G. E. G. Meuleman, Bnorre's Edda (vertaald). Nine van der Schaaf, Hat Huis van mijn Vriend. Th. van Ameir'e, Ballade aan de Maan. George Gongrijp, De Verre Vul kaan (gedicht). G. Burger, Politieke feiten. en Ricatingec. %* E m lied van Zuster Berlken. A. V., Nietzsche en Philosopher Cnips." IIIMIIlllltlMltlllMIIIU MIIIIIIMMinilMUlMIIMUllllllll BINNENHUIS KUN5T ONDER REDACTIE VAN S.VAN R VERS ?- TOEGEZONDEN .1 UITGAAF VAN 'T BINNENHUIS RAADHUISSTRAAT-AM STERDAM DI YAN, geheel gereed (kleed onnoodig), franco ieder Station in Nederland - Gld. 16.VOSKUYL & VAN DER LOOS Complete Meubileering KEIZERSGRACHT 450 hij het Molenpad, AMSTERDAM. T.Ufeon 8940. Yraagt Catalogus onzer Complete Menbileeringen a 460, 485, 715 en 976 61d., eni. D. OBERINK & Co., AMSTERDAM KERKSTRAAT 88-104 TELEFOON No. 4472 TOEPASSING DER ELECTRICITEIT OP ELK GEBIED V.T. TECHNISCH BUREAU T/h HO EX M A BECK, BLOEJHLEXUAAl Importeurs Tan materiaal Toor plafonds, vrijstaande wanden, trapbetehietingen, «BS. In Kerken, Scholen, Kantoorgebouwen, fabrieken, Schouwburgen, Woonhuizen, Boerderijen, StalLtn, enz. Monsters en nieuwe prospectus-prijscourant worden «p aanrraag gratis toegezonden. E. UI. JAARSntAS Men lette op d~t fiift»*irefcameHk. ~

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl