Historisch Archief 1877-1940
T"
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
8 Dec. '12. Nó. 1850
29 K
63
54 K
75
Central Lsather . ...
Btudud Milling pief. .
United Cigar'a ....
States Steel . .
Denver Blo .....
Erle ........
Kansas CHy and Southeni
Mlwouti K. Texas . . .
Bock Island ..... 26
Southern Pacific. . . .110%
Baili .... 29
TJnio»Pacffie ..... 172
34
27'/s
29
6ï7/8
63»/i6
72 '/s
22X
33M
27 K
28X
25 J4
109%
28%
171
Het is zeer wel mogelijk, dat ook de
«verwegingen der arbitragecommissie, in zake
loon geschillen tagschen spoor weg- maatschap
pijen en de in haren dienst sjjnde arbeiders,
een min gunstigen invloed op de algemeene
stemming heeft gehad. Da commissie n.1, is
van oordeel, dat wel de spoorweg-maatschap
pijen lich tot de Interstate Commerce
Commlssion hebben te wenden, bijaldien s
tarief verhooging noodig achten uithoofde der
stagende looneischen, doch de commissie Is
tevens van meening, dat de maatschappijen
seer wel die hoogere bedrijf son kosten kunnen
draden, zonder met een dergelijk verwek tot
de Interstate Commission te komen.
Voorleoplg althans.
Ea deie commissie celve if, soo men weet,
eene dergelijke meening toegedaan, getnige
de herhaalde malen, dat «ij eene aanvraag
tot verhooging van vrachttarieven op grond
van de aangevoerde hoogere looneisches,
reeds heeft afgewimpeld.
De locale markt stond over 't geheel ge
nomen weer in het teeken van de
Europeesche politiek.
In den aanvang der week had de ver
wachting van den te sluiten wapenstilstand
een zeer gunstig effect op den koersloop
der pretrolenm-waarden, waarbij ook Orions
lich aansloten. Deze laatste echter
hoofdsakeljjk in verband met de op de vergade
ring van aandeelhouders der Bargbanliche
Arbeiten aan den voorzitter, die tevens
directeur der Orion Petroleum Mij. is, ge
vraagde opheldering omtrent de balanscijfers
deier laatstgenoemde maatschappij en het
voornemen, om het dividend in aandeelen
uittebetalen.
Het is te betreuren dat het bestuur der
Orion in het jaarverslag niet de ophelde
ringen heeft verstrekt, die thans op de
vergaderingen der Bergbanliche werden ge
geven en blijkbaar algemeen als afdoende
werden beschouwd. Men wil echter van
deskundige zijde beweren, dat de afschrij
vingen, die op de balans der Orion zijn opge
voerd ten deele badryfsonkosten zijn, hetwelk
evenwel uit den aaid der zaak van hier uit
niet te beoordeelen valt.
Van tabaks-waarden, die ook meerendeela
eene seer vaste tendenz hadder, liepen vooral
Medan's en aandeelen Heesa Tabak Mij. uit,
de laatsten op geruchten, dat de
rubberaanplant van dese maatschappij vermoedelijk
door eene combinatie zal worden gekocht.
Van mijnwaarden had een aanslenlyke
koers val plaats: in gewone en pref. aandeelen
Ketahoen, nu volgens berichten uit Indië
de mijningenieur der regeering het memento
mori" over deze onderneming heeft uitge
sproken. Vermoedelijk zal nu tot liquidatie
der maatschappij worden besloten, doch v
aidien moet natuurlijk eene vergadering van
aandeelhouders worden bijeengeroepen.
Ben roemloos einde na een
betrekkelijkerwijs seer kortstondig bestaan; het wil ons
voorkomen, dat de directie der mijn, de firma
Erdmann & Sielcken, tengevolge van den
vroegeren voorspoed in het mynbedryf, door
een wat al te optimistisch getinte bril heeft
gesien en te enthousiast Is geweest met het
openslulten van nieuwe gondhondende
gronden.
Of de fabelachtig rijke Siman-mijn weldra
denzelfden weg zal opgaan?
Het is niet te voorzeggen, doch het lot
der Ketahoan sal velen tot nadenken stem
men; trouwens het delireeren over dien
rijkdom der Simau is reeds lang voorbij ; men
is inmiddels nuchter geworden.
Wülaten hieronder de koersen van eenige
locale soorten volgen:
28Nov. 5 Dec.
Derdlsche Petroleum
Geconsolideerde 240
Koninklüke 542
Moeara Er urn 218
Sumatra Palembang 190%
Orion Petrol. 105X
Deli Maatschappij 544
Medan Tabak 252 K
Hessa 127 H
Ketahoen gew. 3334
pref. 421A
Singkep Tin 270 X
o/o
165 M o/
246 K
553
225
201
105M
549
141
29
2 39 f \ 21 c/o diï.
Scheepvaart-waarden bleven prijshondend;
ook aand. Java-China-Japan-ly'n, ondanks dat,
vaar gemeld wordt, een concnrreerende
Japaneche Stoomvaart Mij. op Java is op
gericht.
Rubber- aandeelen varieerden slechts weinig.
Het einde onzer overzichtsweek kenmerkte
zich door eene overheergchend flauwe
stemming tengevolge van de onzekere Enro
peesche politiek.
De wapenstilstand is niet volledig, wijl
Griekenland sich in dezen niet büde ver
bondenen heeft aangesloten; wat uit die
houding van den Griek mag voortvloeien
valt onmogelijk te berekenen, doch dit feit,
gepaard met de animositeit tngschen Balgaren
en Grieken, de nog steeds gespannen ver
houding tnsschen Oostenrijk en Servië, de ver
klaring van Von Bethmann Holweg dat geen
Europeescheverwikkellngen worden ver wacht,
doch indien onverhoopt bij een Oostenryksche
gewapende actie tegen Servië, Busland de
Serviërs sou steunen, Daitschland onverwijld
aan Oostenrijk de hand zcu reiken dit
alles heeft de gemoederen onbehaaglijk ge
stemd en doet de onzekerheid voortduren.
Dagelijks wisselden dan ook de stemmingen
aan Weenensche en andere beurzen en
voorhands zal wel geen kentering in uitzicht
mogen worden gssteld.
Dank zij de gemakkelijk blijvende geld
markt worden tegenwoordig geregeld nieuwe
uitgiften van meer of minderen omvang het
publiek aangeboden; zoo heeft Maandag
9 Dec. a. s. de inschrijving plaats op ? l
millloen aandeelen der Nederlandsch
TransAtlantische Hypotheekbank a 103 pCt.;
worden eveneens van af Maandag a. s. aan
de markt gebracht de aandeelen der Mij. tot
verkoop- v. d. Electrischen Stroom der
Staatsraijnen in Limburg en zal op 10 Dec. a. 8.
de inschrijving worden opengesteld op
/1.800.000 5 pCt. 1ste hyp. obligaties der
Coöp. Beetwortel-Snikerfabriek Pnttershoek
a pari.
6 Dec. T. D. M.
P.8. De daling in New-York heeft verdere
afmetingen aangenomen, waarvan wederom
de indnstrieele waarden het zwaant te lijden
hadden, vooral Steels, Smeltings en
Amalgamatede.
In den loop der huidige beurs werden
Olie-waarden swak gestemd en leden vooral
Geconsolideerde een gevoelig verlies op ge
ruchten van moeielijkkeden, welke deze
maatEchappüzon ondervinden met de
Rameensche regeering inzake het aanleggen
eener pijpleiding naar Constanza.
* * *
Handelsbelangen van de Balkan
concurrenten.
De vrees, dat de Balkan-oorlog de oorzaak
sou worden van een ernstigen strijd tnsschen
de beide politieke groepen der Enropeesche
grootmachten, is gelukkig geweken nu de
beide voornaamste Balkan- concurrenten,
Oostenrijk en Rusland, tegenover elkander
geen vijandige houding aannemen en evenals
de andere mogendheden de vraagstukken, uit
dezen oorlog ontstaan, in gemeenschappelijk
overleg sullen trachten op te lossen.
Dat bij de aanstaande verdeeling van
Enropeesch Turkije de handelsbelangen van
Oostenrijk ea Rusland in belangrijke mate
zijn betrokken, kan men nagaan Hit de cijfers
van het handelsverkeer dezer landen met
den Balkan, waaromtrent wat 1911 be
treft het Oostenrijksche ministerie van
handel statistische opgaven heeft verstrekt
Voor Oostenrijk staat daarbij het meest
op het spel. De totale handelsbeweging met
de na te noemen landen geeft n), de vol
gende cijfers aan voor het vorig jaar:
Rumenië ? 101.869.800
Turkije 93 658.500
Servië 25183200
Bulgarije 22.971.900
Griekenland 17.756.700
Montenegro 1.899.900
Totaal ? 263.34lxÖol)
Hiertoe dragen Rumenië en Turkije bijna
75 pCr. bij, d. i. in verhouding tot den totalen
handels-omzet van Oostenrijk, die thans op
ongeveer 1350 millioen gulden per jaar is te
schatten, bijna het ';.-, deel.
NTaar Oostenrijk werd in het vorig jaar door
de Balkan-landen geëxporteerd voor een
waarde van ?92,848.860, nl. door:
Rumenië voor ? 39.387.360
Turkije 30.399.360
Griekenland , 9.943.680
Servië 6.284.160
Bulgarije 6.259.200
Montenegro 575.100
Daarentegen werd door Oostenrijk uit
geroerd naar:
Turkije voor ?63.259.140
Rnmenië 62.482.440
Servië 18 899.040
Bulgarije 16.712 700
Griekenland 7,813.020
Montenegro 1.324.800
Totaal ? 170.491.140
Met uitzondering van Griekenland, over
treft dus Oostenrijk s uitvoer raar den Balkan
den invoer van dudr in belangrijke mate;
wat Turkije betreft is de verb onding bijna
2:1 en voor Serïië nagenoeg 3:1. In'c geheel
vertegenwoordigt het uitvoereijfer naar den
Balkan het 1A deel van den totalen
bnitenlandschen exporthandel, die thans een waarde
van circa ? 844.000.000 bereikt, terwijl de
Balkan-landen daarentegen ongeveer 1/6
deel van hun totaal nitvoer-bedrag (pi.m.
?609.000.000) aan Oostenrijk leveren.
Omtrent Rualand'a handelsverkeer met den
Balkan geven de volgende cijfers eenig denk
beeld: '
Invoer uit: naar Rusland :
Turkije ? 6.240.000
Rumenië 2,400.000
Griekenland 720.000
Bulgarije 144.000
Servië 6720
te zamen ? 9.510.7UO
waartegenover uit Rusland naar:
Turkije ? 35.530.000
Rumenië 19.200.000
Griekenland 13.200.000
Bulgarije 3.252.000
Servië 875.040
? 72.107.040
Montenegro komt voor Rusland's handels
verkeer niet in aanmerking, daarentegen
neemt Turkije ook hier de eerste plaatst in
en zijn ook Ramenië en Griekenland voor
den Russischen bnitenlandschen handel van
beteekenis, terwijl Servië en Bulgarije van
meer ondergeschikt belang z\jn.
Maar het totaal der Russische handels
beweging met den Balkan, tot een bedrag
van bijna 81% millioen gulden, is belang
rijk minder aan dat van Oostenrijk, dat
meer dan het viervoudige bereikt. En dit
is te meer opvallend, daar de Balkan-vol
keren door ras- en geloofsgemeenschap
dichter bij Rusland dan bij Oostenrijk staan.
Minder echter wegens «ommercieele, dan
wegene politieke belangen, maakt Oostenrijk
zich bexorgd. Het wil blijkbaar geen krachtig
Sarvië aan zijn grenzen dulden en daar de
verdeeling van nagenoeg geheel Europeesch
Turkije dit tengevolge kan hebben, verlangt
het voor Albanië zelfbestuur.
Uit de verschillende beschrijvingen te
oordeelen, schijnt het moeilijk te bepalen waar
Albanië begint en waar het eindigt. Rakeat
men allea, wat ten deele Aïbaneeseh ig, te
zamen, dan zon men een gebied verkrijgen
van ongeveer 90000 vierkante KM. opper
vlakte.
Maar het werkelijk Albanië, het land waar
alleen of bijna alleen Albaneezen wonen,
wordt op slechts de helft van die uitgestrekt
heid geschat. Turkije verdeelde dit land in
vilajets, die een gemengde bevolking hadden
van Albaneezen, Grieken, Serviërs, Bulgaren
en Koetzo-Wallachen.
Met uitzondering van eenige kuststreken,
is het een echt bergland, met eenige hooge
toppen, o. a. de z.g. vervloekte berg (2436 m.)
de Shardagh (2630 m). In het noordwesten
ligt het Amselfeld", waar in de 14a en 15a
eeuw Sarviërs en Hongaren in groote veld
slagen door de Turken werden overwonner.
De bevolking is gemengd, de meerderheid
Albaneezen, de minderheid Serviërs,
De rivieren hebben een korten loop en zijn
van gering belang; van meer beteekenis zijn
daarentegen de meeren, met name het thans
veel genoemde meer van Skoetarie, waarvan
het noordelijk deel bjj Montenegro behoort.
In het binnenland ligt het groote meer van
Ochrida, dat 37 km. lang en 10 krn. breed
is en in het zuiden het mear van Janina,
ongeveer 18 km. lang en 3X km. breed.
Het klimaat is als dat van het centinent,
nl. heete zomers en naar verhouding, koude
winters. Rivieren en beeken drogen 's zomers
dikwijls geheel uit. In de dalen gedijen alle
zuidvruchten, tabak en olijven, zelfs palmen.
In het binnenland vindt men veel bosgchen,
veeteelt wordt op grooten schaal 'gedreven
en maakt met den landbouw het voornaamste
middel van bestaan der bevolking uit.
Deze wordt op ongeveer 2 millioen zielen
geschat, waarvan echter 250 000 in Grieken
land en 100.000 in Italië leren. In laatstge
noemd land vindt men mannen van
Albaneesche afkomst, die door hun groote
begaafdheden voorname poëten bekleeden.
Voor zoover mep, bij gebreke van betrouw
bare statistische gegevens, kan nagaan, zijn
de meeste Albaneezen muzelmannen; het
aantal katholieken wordt op hoogstens
150.000 geschat, maar deze vertegenwoordigen
het meest beschaafde element der bevolking,
doordien züvan de geestelijkheid, die hare
opleiding in Italië en Oostenrijk heeft genoten,
een zekere mate van Enropeesche
cultuurontwikkeling hebben ontvangen.
In de kust-steden wonen de meeste
Grieksch orthodoxer», wier aantal op onge
veer 300,000 wordt geraamd. De Albaneesche
muzelmannen, worden beschreven als minder
fanatiek dan hunne Tnrksche en Arabische
geloofsgenooten.
De Albaneesche bevolking ia in twee hoofd
groepen verdeeld: Ghegen en Tosken, waarna
het door hen bewoond gebied Ghegeria en
Toskeria ia genoemd. De bergbewoners, de
Maliesoren, die weer in 19 stammen zijn
verdeeld, beschouwen zich vry wel als onaf
hankelijk en genoten steeds verschillende
voorrechten van de Torksche regeering. En
waar dit niet officieel geschiedde, kenden z
zich zelven privilegie's toe, o.a. door geen
belasting te betalen.
Evenzoo vervulden zij geen dienstplicht,
behalve in tijden van nood, wanneer züzich
vrijwillig bij het Turkache leger aansloten.
Een eigenaardige rol speelden de Mirditen,
een Albaneesche stam van 30.000 zielen, die
in een moeilijk toegankelijken bergstreek van
ongeveer 1400 km. uitgestrektheid woont,
waar de patriarchale gebruiken nog in eere
worden gehouden. Deze stam beschouwde
zich steeds als geheel onafhankelijk. In den
jongsten oorlog heeft men niets van hen
vernomen ; vermoedelijk wachten züin hun
ontoegankelijk gebied het einde van den
ztrijd af.
Of een zoo gamengde bevolking met zoo
weinig onderling verband en gemeenschaps
gevoel een gaordenden staat zal kunnen
vormen, moet de ty'd leeren.
Oostenrijk en Ita'ië, die elkander wederzijds
het bezit van Albanië niet gannen, weten
blijkbaar geen anderen uitweg, dan de proef
neming te wagen.
6/12 '12.
V. D.
Füie zintuigen.
De evolatiën van tot heil der deugd
voorgevoerde" politiehonden hebben allicht de
veronderstelling gewekt, dat hun reukzin
het fijnst ia. Doch onaanzienlijker, tevens
gracienser en eleganter vertegenwoordigers
van het dierenrij k overtreffen de wreede
snuffelaara ver. Da Fransche entomoloog
Fabre heeft aangetoond, dat vlinders den
fijn sten reuk hebben. BÜa\jne onderzoekingen
bleek dat het wijfje van den nachtpauwoog
door haar geur de mannetjes naderlokte op
afstanden van meerdere kilometers, terwijl
wümen geloove my , noch zelfs de
snuggerste politiehond, niet den minsten
geur zonden waarnemen.
Toch is de reukzin van de menscheu lang
niet minderwaardig, hoeverre de ontwikkeling
van vele zijner zintuigen ook moge achter
staan büdie van de dieren des velde. Een
mensen is in staat het duizendste deel van
een millioenste gram maakna-tinctuur waar
te nemen, geen geringe prestatie dus. Doch
wat presteert de neus des menschen, verge
leken büdien van den vos of het hert, om
van vlinders niet te spreken?
De reuk is evenals de smaak een zintuig
dat op scheikundige inwerking reageert, doch
de laatste is gemakkelijker te experimentearen.
De iijaheid van den smaak hangt af van het
aantal smaak-papülen op de tong en het is
wel een bewijs voor de precieusheid van
onzen smaakzin, dat onder menschen zich
zoo gemakkelijk fijnproevers ontwikkelden,
niet alleen tot eigan vermaak en streeling,
doch ook tot zeer groote praktische waarde.
Wij herinneren slechts aan thee-proefsters
en -proevers, die de fijnheid van net merk
zonder aarieien bepalen. En wees Allegra
niet voor korten tyd op een dame, die er
baar beroep van maakte, wynen te proeven.
Wellicht ia fijnheid, van amaak dan ook
een der weinige zintulgeiijke eigenschappen
waarin de menscb. veruit de dieren overtreft.
Op het gebied van gahoor, gezicht en...
gevoel blijft de mensen weder büde dieren
ten achter...
Het fijnste gehoor gaat by'na altijd samen
met flinke ontwikkeling der oorschelpen, die
alle geluid als 't ware opvangen. Reeds b
paarden, die, vergeleken bühazen en olifanten,
werkely'K kokette oorschelpjes hebben, doch
deze extremiteiten uitstekend vermogen te
bewegen, valt een scherp gehoor vast te
stellen. Doch zy worden hierin overtroffen
door het hert en de ree, die door het lichtste
geruisen, het ritselend knappen van een
twijgje op grooten afatand, reeds aangezet
worden tot een haastige vlucht. Ook de haas
met zijn lange lepels heeft een uitermate
fijn gehoor, maar moet toch de vlag strüken
voor den woestijnvos. Wanneer dit dier op
den loer ligt naar prooi, hoort hu op
tamelijken afstand het gaan van een muis door
't zand of het krabbelvoeten van een loop
kever. Doch hu is tevens in staat zoo nauw
keurig te bepalen waar deze bescheiden
levenmakers zich bevinden, dat züin enkele
sprongen zijn zekere buit zijn. Ook uilen en
vleermuizen hooren zeer scherp. Hoe het met
de ontwikkeling van het gehoor büde lagere
diersoorten gesteld is, is rnosilijk na te gaan,
doch het is niet onmogelijk, dat onder hen
nog fijnere gehoororganen worden aangetrof
fen dan onder de hoogere dieren.
Het voornaamste en wel het meest op prijs
gestelde zintuig, het gezicht, is büde vogels
het best ontwikkeld. Zelfs zijn de oogen van
sommige roofvogels zoo gebouwd, dat züop
esn zoo gecompliceerd werktuig ala een
verrekyker gaan lijken. De groote roofvogels
van snidelijke landen, in 't bisonder de
Kieren, sien hun balt op ongelooflijke
afstandan, als zühoog in de lucht sweven, doordat
zy hun oogen voor verschillende afstanden
kunnen stellen.
Of zy echter de scherps'e gazichtsorganen
hebben, valt te betwijfelen, daar de gewone
swaluw staaltjes van scherp en ving sien
vertoont, die alles overtreffen.
Wanneer een swalnw sich door de lucht
beweegt met een snelheid van 300 K.M. per
uur, ziet büniet alleen alle mvgj es en vliegen
die hu voorby snort, doch snapt se tevens
nog op ook, terwijl wü, wanneer we in
een trein zitten, die mat een 60
kilometervaart ry'dt, niet in staat zyn kleine voor
werpen nauwkeurig te herkennen.
Met het gevoel, dat in sommige menschen
reeds zoo moeilijk te onderkennen valt, is
het eenigszins lastig. Het valt zeer moeilyk
te bepalen, welk schepsel het fijnste gevoel
heeft. In de hoogere dierenwereld zyn zonder
twijfel fijn-voelende wezens, doch met eenige
zekerheid mag aangenomen worden, dat de
nederigste dieren het fijnste gevoel besltten.
Vele wormen hebben een seer fijn gevoel,
doch het fijnste bezitten wellicht de seeëgels
en zee-aneMonen, die voel-draden in ver
schillende vorm en grootte bezitten. Hun
organisme is zoo buitengewoon fijn, -omdat
het gansche zinnenleven zich in hun tasten
concentreert.
M. C.
Nienwe UitgaTei.
F. DB SWCLAIK, Baron Selderie (Modern
Bibliotheek, No."VII) 255 pag. Prüs ? 0.90 geb.
Amsterdam, Van Holkema & Warendorf.
JAN LIGTHAET en H. SCHBEPSTKA, Het Boek
van Piet van Dam, 312 patr. Geïllustreerd door
C. JETSES. Prüs geb. ?2.90. Groningen, J. B.
Wolters.
H. N. DE FREMESY, Dik en Knuppie. Een
Kabouter geschieden) s, 49 pa?. BUSBUDD., C. A.
J. van Dishoeck.
Dr. TH. VAN DER WABKDEN, Qezimloon en
Kindertoeslag, 30 pag. Rotterdam, Electr.
drukkerij Voorwaart?."
Onze Zelfstandigheid tegenwer de S. D. A. P.
Verdedigd tegen Enka, door H. J. NIBMAN,
23 pag., ?0.06. Uitga venfonds Volharding"
van den Bond van Christen-Socialisten, be
heerder C. Schriel, Schiedam.
Jonkvr. H. A. RAPPABD, Goede Manieren,
155 pag. Prüs ?1.25, geb. ? 1.75. Haarlem,
Fa. P. Visser Azn.
Mr. J. M. v. STIPBIAAN LÜÏSCIUS, Karakter,
31 pag., ? 0.25. Rotterdam, W. L. & J. Brusse.
Eerst zien, en dan...? Eenige illustraties
van den Arbeid van het Leger des Heils in
Nederland. Nationaal Hoofdkwartier te Am
sterdam, HULDA FEIEDERICHS en anderen,
generaal BOOTH. zijn Leven en Werken, 200
pag. Amsterdatr, Schellens en Giltay.
Van Etden-KoLonie in N. Corolina U. 8. A.
Inlichtingen voar aspirant-kolonisten, met
een schreien van dr. FBED. v. EBDEN, 82 pag.
Amsterdam, W. Versluys.
Morks' Beroepsbiblioth.," No. 2 : Mr. J.
EUSTEN, Offitivr by de Nederlandsehe Landmacht.
/0.50. Dordrecht, C. Morks Cz.
Morks' Baroepsbibliotb," No. 5:
DeS.otmvaart-Mij. Nederland" en de Koninkl. Pak
ketvaart ifij., door D. HUBERT. De
Qowerntments-Marine in Nederl. Oost Indië, door J.
MOLENAAK. Prüs f 0.50. Dordrecht, C. Morks Cz.
P. R. Bos, Nederland in Woord en Beeld,
No. 25 (Rambrandtplein te Amsterdam).
No.26 (Maashaven te Rotterdam). Prijs per
plaat ?1.25, op zwaar carton geplakt ? 1.65.
Toeiicnting by elke plaat ?0.25. Groningen,
J. B. Woltere.
Vtrtlag van het Congres voor Staatspensioen
op initiatief van den Band voor
Staatspensionneering, gehouden op 3 Ang. 1912, in de Groote
Zaal van het Kon. Zoo'. Bot. Genootschap te
'éGravenhage, 145 pag. Verkrijgbaar bjj A.
Voorbrood, Aig. Seer. van den B. v. S.. Arnhem.
Catalogus van Backen en Tijdschrift eo. welke
geveild zullen worden l?8 November 1912 te
Utrecht, bij de firma J. L. Beijers. (Kijkdagen
30?31 October van 10?4 uur).
Catalogus van verschillende zeer belangrijke
bibliotheken, waarvan de publieke verkooping
zal plaats hebben op Dinsdag 29 Oetober tot
Zaterdag 9 November 1912, telkens des avonds
te half zeven uren, in het verkooplokaal van
E. G. Bom, Warmoesstraat 35 te Amsterdam.
Catalogus van de Jubileums-Tentoonstelling
van den Nederlacdechen Fotografen Kunst
kring" te honden te 's Gravenhage.
Amsterdeno, Groningen en te Nijmegen. Prijs ?0.25.
GtilluBtreerde Prijscourant van de Koninkl.
Boomkweekeryen. Groenewegen & Zoon, De
Bilt büUtrecht.
9e Jaargang. 8 December 1912.
Redacteur: J. DE HAAS,
Graaf Floriss,traat 152, Amsterdam.
Verzoeke alle mededeelingen, dese rubriek
betreflende, aan bovenstaand adres te richten.
ONZE CURSUS".
Dubbele valzet.
De naam duidt reeds aan, dat wühier te
doen zullen hebben met den valzet in meer
ingewikkelden vorm, die zoo genoemd wordt
omdat hu een dubbelen slag omvat. Wijlen
meester E. Leclercq noemde dezen zet Coupe
de la doublétrappe" en stelde heel wat
standen samen op dezen zet betrekking
hebbend. Gij kunt dus van heel wat op dit
gebied profiteeren.
Wüzetten B u alle schijven op het bord
en spelen als volgt:
Wit. Zwart.
1. 33-29 19-23}
2. 31-26 17-22;
3. 36-31 11-17,
4. 35-39
Wit speelt wel erg
avontuurlijk I
4. 22-28 A)
Ook het spel van
zwart is erg gevaarlijk.
5. 40-35 17-22
~ 6. 44-40 13-19?
Loopt in de val. (Zie diagram). De slag
die nu volgt is niet 200 eenvoudig en wanneer
men dien niet kent zal men den slag ook
niet licht toepassen daar hu het voorstellings
vermogen nogal op den proef stelt.
Wit 29-2431-2726-2137:261142:33
a g
6:i7 28:37
Wit heeft nu 2 achü'ven gewonnen. Dese
fraaie slag heeft heel wat problemisten ge
nspireerd. Er zijn althans heel wat pro
blemen op dien slag gebaseerd.
Men plaatse wederom de schijven in den
aanvangsstand en spelen als hierboven ia
7w aangegeven tot swart's
4den set bjj A. Zwart
speelt nu inplaats van
22-28 als volgt:
4.
5.
6.
7.
8.
30-25
40-35
4S-40
50-45
7-11
2-7
22-28
17-22
13-19?
Loopt in de val. (Zie
diagram.)
Wit 31-27 28-21 37:26 42:2.
Zwart 22:31 16:27 28:57
Wit speelde hier heel aardig op den
selfden ilag.
OPLOSSING VAN HET VRAAGSTUK.
Stand swart 9 schyven op 3, 6, 8, 13, 15,
16, 18, 19, 27.
Wit 9 schijven op 25, 28, 34, 35, 36/38,
43, 48.
Wit. Zwart.
1. . 8-12
Op ieder anderen set verliest swart een
schijf. BJJV. op:
Wit ..... 37-31 31:22 22:1848-4235:2.
Zwart 18-23 23:32 32-37 a) 13:22 37-30
a) Om schüfverlies te voorkomen.
Op 6-11, 3-9, 16-21 verliest swart een schijf
daar wit nimmer 28-22 speelt.
Op swart 19-23, 13:24 dan wit 25-30 en
wint een schijf. Onmiddellijk 19-24 gaat
evenmin dan wit 25-20.
Maar laten wij nu eens sien de zet 8-12.
2. 28-22 16-20
3. 25:23 18:40
4. 35:44
Gedwongen, anders gaat swart naar dam.
4. 27:18
Met gelijk spel.
Op de cursus van het V. A. D. ging het
precies als aangegeven is en het spel werd
remise.
Goede oplossingen ingezonden door: D.
J. Struik, Th. A. Struik, te Rotterdam;
Lncas Smid, te Amsterdam.
VAN ALL 38 WAT.
Gelijk würeeds aankondigden volgt thans
een stand uit een partij door A. C. van
Wageningen gespeeld.
ZWART. H.
WIT. VAN WAGENINGEIT.
Stand.
Zwart 13 schijven op 3, 6, 7, 8, 11, 12.
13, 15, 17. 19, 21, 23, 25.
Wit 13 schüven op 22, 28, 32, 33, 36 tot
42, 45, 48.
In dezen stand is swart aan den zet en
kan natuurlijk niet onmiddellijk door 12-18
een schijf winnen, daar wit met 39-34, en
34-30 zon antwoorden. Zwart speelde dan
3-9. Sobünbaar is de witte schüf verloren.
Belangwekkend is nu te sien hoe v. W. dit
belet. Wit speelt 48-43, zwart 12-11 (A).
Denkt nu zeker een echp te winnen. Wit
speelt echter als volgt:
Wit 40 35 36 31 33 29 39:30 28-22
Zwart 12 Ï8~l 8^27747 23:37^25:34" 17:28
Wit 32:1 en wint de zwarte schüf op 34.
Wel een hoogst belangwekkende slag
waarmede wit niet alleen zijn schijf ver
dedigt doch bovendien er nog een wint.
Het spel had bovenstaand verloop en werd
later door wit gewonnen. Het bijzondere in
dezen stand ie, dat na 48 43 van wit, zwart
de schijf niet kan winnen. Men zette nu
nog eens den stand op het bord en spele
voor zwart (zie A) 21-26 dan wit 32-27, swart
23:21, wit 38 32, awart 17:28, wit 32:3.
Speelt zwart 15-20 dan wit 22 18, zwart
13:22 wit 32-27, zwart 22:31 (1) wit 36:16
met gelüken stand (1). Op 23:32 wit 27:18,
zwart 12:23, wit 38:16. Met gelijken stand.
Zooals men ziet stond de vooruitgeschoven
witte schüf niet gevaarlijk.
Onderstaande stand is uit een party. V.
d. Broek daarbij tegenwoordig gaf onmid
dellijk de volgende schijfwinst aan.
ZWAHT.
WIT.
Stand.
Zwart 15 schijven op 3, 6/8, 10,13,15,16,
18/20, 23/26.
Wit 15 schüven op 17, 28, 32, 33, 35/40,
42, 43, 45, 48, 49.
Wit 28:22 32.21 33-29 43-39 38:9 17-12 37-31
Zw. 18:27 16:27 24:44 44:33 3:14 7:181 26:37
Wit 42:2 2:30 40 29.
Zw. 19-24 25:34.
Een fraaie slag. Wint zwart n n de schüf
terug door 14-19, 19 24, dan gaat de witte
schüf 36 ongehinderd naar dam.